Search

De Bijzondere Afd. Automatisering Serologisch Onderzoek maakt voor de screening op congenitale hypothyreoidie gebruik van de (125-I) Neonatal T4 RIA (LP) van Diagnostic Products Corporation (DPC). Vanaf maart 1984 zal deze kit echter niet meer geleverd worden. DPC heeft namelijk een nieuwe kit geintroduceerd. Coat-A-Count Neonatal T4 (CAC). In het Lab. voor Endocrinologie werd CAC geevalueerd en vergeleken met LP. De correlatie-coefficient voor 350 monsters hielprikbloed van pasgeborenen bedroeg 0,92. De vergelijking voor de orthogonale regressie was LP = 1,28 CAC + 5,86. Het lagere meetniveau van CAC wordt voornamelijk veroorzaakt door een "herwaardering" van de calibratiemonsters uit de CAC-kit. De sterkteverhouding tussen de serie calibratiemonsters uit CAC t.o.v. LP, gemeten in beide systemen, bedroeg 1,24. CAC is minder arbeidsintensief en biedt mogelijkheden tot automatisering. De conclusie is dat CAC een goed alternatief is voor de huidige LP kit.

Dit rapport beschrijft de resultaten van de evaluatie van de SimulTRAC Neonatal T4/TSH Radioimmunoassay kit van Becton Dickinson (BD). De Kit is bedoeld voor de simultane bepaling in een buis van thyroxine (T4) en thyrotoropine (TSH) in hielprikbloed van pasgeborenen voor de screening op congenitale hypothyreoidie (CHT). De kit maakt gebruik van twee tracers: (57-CO)-T4 en (125-I)-TSH. De binnen- en tussenmeetsessiespreiding was bevredigend voor T4. Wel gaf BD 60% hogere T4 concentraties dan de "in-huis" T4 RIA. Waarschijnlijk is de calibratie van de T4 standaardbloedvlekken bij BD niet correct. De resultaten voor TSH zijn slecht: lage initiele- en hoge aspecifieke binding, onvoldoende gevoeligheid, slechte reproduceerbaarheid van de ijklijn. De kit werd daarom niet verder geevalueerd.

The TSH-IRMA kit, manufactured by IRE- Medgenix is an immunoradiometric assay for the measurement of thyroid stimulating hormone (TSH) in human serum. This kit was modified and tested for its possible use as routine method in neonatal screening for congenital hypothyroidism (CHT). In the present screeningprocedure TSH is measured in a small (1/4-1/8)-inch bloodspot. For this reason bloodspot calibrators of the 2nd IS for TSH 80/558 were prepared on filterpaper. The minimal detectable dose was 0,010 muU TSH in a (1/4-1/8)-inch bloodspot. There was a good correlation between TSH measured in serum and in bloodspots: "spot" = 1,02 * "serum" + 0,04 (r=0,0988, N=51). The intra- and interassay coefficient of variation was 3.2%, 3.5%, 6.3% and 6.9%, 6.1% 10.2% respectively for bloodspot samples containing 12.2, 19.1 and 29.6 mU/ll serum. In comparison with the current RIA-method used for screening on TSH, this modified IRMA gave better results with respect to analytical performance. The IRMA is also less time consuming than the RIA and can be automated easier. Conclusions: the analytical performance of the IRE- Medgenix TSH-IRMA is very good. The kit, modified for the measurement in bloodspots, can be used in a neonatal CHT screening programme.

Tussen 2004 en 2006 is 76 procent van de zwangerschappen van een kind met downsyndroom correct voorspeld met de eerstetrimester-combinatietest. De test presteert daarmee iets beter dan tussen 2002 en 2004. Het aantal aanvragen voor de test is in de onderzochte periode gestegen, de leeftijd van zwangeren die de test laten doen daalde licht. Van 75 procent van de aanvragen van de eerstetrimester-combinatietest is de uitkomst van de zwangerschap aan het RIVM gerapporteerd. Dit blijkt uit de tweede evaluatie van de eerstetrimester-combinatietest. De evaluatie is uitgevoerd in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), en later het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De combinatietest is een kansbepaling gebaseerd op een nekplooimeting (NT-meting) bij de foetus en een serumonderzoek bij de moeder. Bij de NT-meting wordt het laagje vocht van de foetus in de nek gemeten. Bij het serumonderzoek wordt de concentratie van twee specifieke zwangerschapseiwitten (fBeta-hCG en PAPP-A) gemeten. Met deze gegevens, gecombineerd met de leeftijd van de moeder, wordt de kans op het krijgen een kind met downsyndroom berekend. Het rapport combineert de uitslag van de test met de zwangerschapsduur en de uitslag van de zwangerschap (wel/geen Down). Bij de huidige rapportage zijn 20.293 serumonderzoeken waarvan al deze gegevens bekend zijn geanalyseerd. Voor het eerst zijn ook, zij het summier, de kengetallen van de andere regionale laboratoria die op het downsyndroom gepresenteerd. Zij komen tot nagenoeg dezelfde resultaten. Tot slot worden aanbevelingen gedaan om de test te verbeteren, zoals een betere instelling van de parameters in de kansberekening. Er zijn aanwijzingen dat de gesignaleerde verbetering komt door betere NT-metingen. Het RIVM wil de prestaties van de test verder verbeteren door onder andere de parameters voor de kansberekening beter in te stellen.

Dit rapport is een eerste evaluatie van de eerste trimester combinatietest. Deze test is gericht op het bepalen van de kans op een zwangerschap van een kind met het Down syndroom. In het afgelopen jaar steeg het aantal aanvragen voor de test explosief van 341 aanvragen per half jaar (tweede helft van 2002) naar 11.046 aanvragen per half jaar (tweede helft van 2005). Daarbij werd 71% van alle Down syndroom zwangerschappen gevonden. Van 82% van alle aanvragen van de eerste trimester combinatietest in de periode juli 2002- mei 2004 werd de zwangerschapsuitkomst aan het RIVM gerapporteerd. De test is een kansbepaling gebaseerd op een nekplooimeting bij de foetus en een serumonderzoek bij de moeder. Bij de nekplooimeting wordt het laagje vocht van de foetus in de nek gemeten. Bij het serumonderzoek wordt de concentratie van twee specifieke zwangerschapseiwitten (vrij beta-hCG en PAPP-A) gemeten.Tussen juli 2002 en mei 2004 zijn in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bijna 7.800 serumonderzoeken uitgevoerd. Van ruim 4.800 daarvan is bij het RIVM een gecombineerde kansbepaling berekend (uitslag van de serumtest gecombineerd met de nekplooimeting). Het rapport geeft aan hoe goed de combinatietest een zwangerschap van een kind met Down syndroom voorspelt. Verder doet het RIVM een aantal aanbevelingen voor verbetering van de eerste trimester combinatietest.

Beschreven wordt de evaluatie van de "Coat-A-Count" Ria (CAC) voor 17- beta-oestradiol (E2) van Diagnostic Products Corporation. De kit heeft een goed meetbereik. De spreiding binnen en tussen meetsessies varieerde tussen 4,1 en 13,7% respectievelijk 3,4 en 13,4% voor sera met een E2-gehalte tussen 0,2 en 1,3 nmol/l. Het percentage terugwinning van aan serum toegevoegd E2 varieerde tussen 60 en 80%. Een verbeterde versie (CAC-nieuw) gaf ten aanzien van de terugwinning dezelfde resultaten. Wel was het meetniveau ten opzichte van de eerste versie (CAC-oud) 1,5 tot 2 keer zo laag. Bij het bepalen van E2 in serum van normale ratten lag het E2-gehalte in ongeveer 50% van de sera beneden de detectiegrens van de bepaling. CAC is voor dit doel dus niet geschikt.

De Pharmacia "Dry Spot TSH RIA (IRMA)"-kit is onderzocht op zijn bruikbaarheid voor de bepaling van schildklierstimulerend hormoon (TSH) in hielprikbloed van pasgeborenen. Volgens de bijsluiter kan de eerste incubatiestap 3 uur of overnacht (18 uur) worden geincubeerd. Het percentage radioactief gebonden TSH ligt bij 18 uur incubatie hoger dan bij 3 uur. Bij 3 uur is de extractie van het TSH uit het filtreerpapier en/of de binding van TSH aan het antiserum dus nog niet tot een evenwicht gekomen. De 3 uurs procedure is te ongevoelig om een goed onderscheid te kunnen tussen monsters met een bij de CHT-screening gehanteerd "negatief", "dubieus" of "positief" TSH-gehalte. Bij 18 uur incubatie is dit wel mogelijk. Door het invoeren van een (niet voorgeschreven) wasstap van het precipitaat kunnen de gevoeligheid van de methode en de dupliceerbaarheid aanzienlijk worden verbeterd. Conclusie: de kit is bruikbaar bij 18 uur incubatie een wasstap van het precipitaat en vijf minuten teltijd voor het meten van de radioactiviteit worden sterk aangeraden.

De problematiek rond de hormoonontregelaars doet de vraag rijzen of voor de humane risicoschatting gevoeliger testmethoden nodig zijn om de reproductietoxische eigenschappen van xenobiotica met endocriene eigenschappen vast te kunnen stellen. Wij hebben zes bekende en verdachte hormoonontregelaars getetst in een bestaande screeningstest voor reproductietoxiciteit, om vast te stellen of deze test deze stoffen als reproductietoxisch zou scoren. Het protocol omvat dagelijkse orale blootstelling van ouderdieren vanaf twee weken voorafgaand aan het paren, tot zes dagen postnataal voor moederdieren, en een totale blootstellingsduur van 28 dagen voor vaderdieren. Geteste stoffen waren het anticonceptivum Ethynyloestradiol, het fytooestrogeen Coumestrol, het surfactant 4-Tert-octylphenol, het plastic monomeer Bisphenol A, het fungicide Vinclozoline, en de weekmaker Butylbenzylftalaat. Doseringen werden gekozen op grond van de relatieve potentie op het niveau van de oestrogeenreceptor. Zodoende werden alle stoffen behalve Ethynyloestradiol getest bij doseringen die veel hoger liggen dan enige te verwachten blootstelling van de mens. Vijf stoffen kwamen uit de test duidelijk als reproductietoxisch naar voren, met effecten op vruchtbaarheid, luteinisatie, spermatogenese en foetale ontwikkeling. 4-Tert-octylphenol bleek lethaal bij de gekozen dosering en had weinig effect bij een tienvoudig lagere dosering. Deze data suggereren dat hormoonontregelaars waarschijnlijk effectief zijn in bestaande testen voor reproductietoxiciteit die gebruikt worden voor humane risicoschatting. Hormonale eigenschappen van xenobiotica, vastgesteld op het niveau van de hormoonreceptor, dienen beoordeeld te worden in combinatie met dierexperimentele gegevens over algemene en reproductietoxiciteit voor een zinvolle risicoevaluatie en risico management van deze stoffen.

In de kwartaalrapportages van de PKU/CHT screeningslaboratoria wordt onder andere nagegaan of de hielprik conform de in het Draaiboek PKU en CHT gestelde eisen wordt uitgevoerd. Daarbij wordt gekeken naar de termijn tussen geboorte- en hielprikdatum, tussen hielprikdatum en datum van analyse en tussen geboortedatum en datum van analyse. Tevens wordt geregistreerd in hoeverre de voor de uitvoering van de screening van belang zijnde demografische gegevens op de setjes zijn ingevuld. Het probleem is echter dat de hielpriksetjes, waarop deze rapportages zijn gebaseerd, geen aselecte steekproef vormen. Daarom werd besloten in een aselecte steekproef een aantal van bovengenoemde aspecten te analyseren. Van in totaal 5000 setjes (1000 per laboratorium) werd een aantal gegevens geregistreerd. De gegevens werden vervolgens geanalyseerd per categorie uitvoerder van de hielprik, per provinciale entadministratie en per laboratorium. Per provincie bestaan grote verschillen tussen de categorieen uitvoerders van de hielprik. Op gemiddeld 6.9% van de setjes was niet pasgeborenen met een geboortegewicht < 2500 gram ontbrak de zwangerschapsduur. Op dag 7, de laatst aanbevolen dag, was 94% van de pasgeborenen geprikt. Op dag 3 na de hielprik zijn nog slechts 81% van alle setjes in het laboratorium ontvangen/geanalyseerd. Met name de regio Noord-West Nederland valt hierbij in negatieve zin. De bezorging van de setjes door de PTT laat overigens duidelijk te wensen over.

Ratteprolactine is een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij toxicologisch, farmacologisch en reproduktie onderzoek. Een ringijking werd georganiseerd tussen vijf onderzoekslaboratoria in Nederland met tien monsters ratteserum voor de bepaling van prolactine. De monsters werden bereid binnen het RIVM. De gebruikte methoden waren door de deelnemende laboratoria zelf ontwikkeld, al dan niet met behulp van reagentia afkomstig van het Amerikaanse National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). De resultaten laten een grote tussenlaboratoriumspreiding zien die voor een belangrijk deel terug te voeren is op het gebruik van verschillende referentiepreparaten en antisera. Om te komen tot vergelijkbaarheid en uitwisselbaarheid van gegevens tussen laboratoria, maar ook voor het vaststellen en onderling vergelijken van referentiewaarden door laboratoria moet gestreefd worden naar de produktie en certificering van (inter-)nationale referentie/standaard preparaten en antisera voor prolactine en andere proefdierhormonen.

Bij de evaluatie van de Corning "MAGIC TSH-RIA"-kit voor de RIA van hTSH in serum werd nagegaan of met deze kit, na modificatie, het TSH- gehalte in hielprikbloed van pasgeborenen kan worden gemeten. De ijkcurven van de bloedvlek- en serumcalibratoren kwamen goed met elkaar overeen. Het TSH-gehalte in 32 monsters hielprikbloed, die in de screening op congenitale hypothyreoidie (CHT) als "negatief voor CHT" werden beoordeeld, lag in alle gevallen beneden het TSH-gehalte overeenkomend met de classificatie "dubieus" voor CHT. De respons voor deze monsters lag echter in het vlakke, ongevoelige gedeelte van de ijkcurve. Verlenging van de incubatietijd van 2 uur tot 16 uur bracht hierin geen verbetering. Conclusie: het lijkt in principe mogelijk om met deze kit TSH in hielprikbloed te meten verder onderzoek is dan nog wel noodzakelijk.

Beschreven wordt een methode voor het meten van progesteron (P) in ratteserum. De methode bestaat uit de extractie van 0,02 ml serum met n-hexaan, gevolgd door een radioimmunochemische bepaling van P in het extract. Het meetgebied loopt van 0,015 tot 0,5 pmol P per buis. De detectiegrens bedraagt 3 nmol P per liter serum. In 3 rattesera werd in 6 experimenten in duplo de progesteron concentratie gemeten. Voor deze sera met respectievelijk 12, 24 en 48 nmol P per liter, bedroeg de spreiding binnen______ meetsessie respectievelijk 12%, 5,1% en 4,9% en de spreiding tussen______ meetsessies 16%, 14% en 11%.

De plasma renine activiteit (PRA) wordt gemeten door de radioimmunochemische bepaling (RIA) van het angiotensine I (AI) dat gevormd wordt tijdens incubatie van het renine met zijn substraat (angiotensinogeen). Om degradatie van het gevormde AI door peptidases te voorkomen worden als angiotensinases toegevoegd: phenylmethylsulfonylfluoride (PMSF), 8-hydroxyquinoline (HQ) en EDTA. Om uitputting van het endogene substraat gedurende de enzymincubatie te voorkomen wordt als extra substraat plasma van genefrectomeerde ratten toegevoegd. De AI-concentratie wordt zowel voor als na enzymincubatie bepaald om te kunnen corrigeren voor het AI dat vooraf reeds in het plasma aanwezig is. De detectiegrens bedraagt 8 fmol AI/buis, ofwel 0,2 nmol/l/uur. Het percentage terugwinning (x + s) van aan plasma toegevoegd AI bedraagt voor enzymincubatie 102 + 7% (n=12) en na enzymincubatie 101 + 9% (n=11).

Van de "voorgestelde" IS voor hypofysair LH werden twee batches, 80/552 en 81/535, geijkt in drie RIA-systemen en een in vivo biologische bepaling (OAAD). De RIA's zijn specifiek voor respectievelijk hLH (code 8383), de hLH-alfa-subunit (8082) en de hLH-beta-subunit (8095). De RIA-systemen werden gekarakteriseerd m.b.v. de volgende preparaten: hLH-alfa-78/554, hLH-beta 78/556, hFSH 83/575, hTSH 81/502 en twee sera X en Y. Bovendien werden de preparaten LH-A, B, C en D bepaald, als deel van een versnelde degradatiestudie. De sterkte verhouding (IU/ampul (95% CL ; df) voor 80/552 en 81/535 t.o.v. LH 68/40 was in de hLH RIA 40,7 (38.6 - 42.8 ; 27) respectievelijk 39.5 (37.5 - 41.6 ; 27). De sterkteverhouding voor 80/552 en 81/535 was in hLH-alfa-RIA (t.o.v. 78/554) 0,55 (0,52 - 0,59 ; 21) respectievleijk 0,52 (0,48 - 0,55; 21) en in de hLH-beta-RIA (t.o.v. 78/556) 0,83 (0,78 - 0,88 ; 25) respectievelijk 0,76 (0.71 - 0,82 ; 25). In de OAAD was de sterkteverhouding t.o.v. LH 68/40 ; 42,0 (25,2 - 70,0 ; 54) voor 80/552 en 35,0 (21,4 - 57,1 ; 60) voor 81/535.

In het kader van het onderzoek naar het werkingsmechanisme van de tumorpromotor activiteit van chemische stoffen (LCM, project 658113) werden radioimmunochemische bepalingsmethoden (RIA) voor de prostaglandines E2 (PGE2) en F2alfa (PGF2alfa) ontwikkeld. Het onderzoeksmateriaal, celextracten en media, bevatte naast PGE2 en PGF2afla onder andere ook PGE1 en PGF1alfa. Door de sterke kruisreactie van het anti-PGE2alfa-serum met PGE1 (11%) en het anti- PGF2alfa-serum met PGF1alfa (25%) was een HPLC-voorzuivering van de monsters noodzakelijk. Deze hoge kruisreactie maakte het echter ook mogelijk om in gefractioneerde monsters met de PGE2- en de PGF2alfa-RIA eveneens PGE1 respectievelijk PGF1alfa te bepalen. De kwantificering van de afzonderlijke PG's werd door de noodzakelijke HPLC-voorzuivering echter dusdanig arbeidsintensief dat besloten werd dit facet van het tumor-promotor onderzoek voorlopig op te schorten.

The Unit Teratology, Endocrinology and Perinatal Screening (TEP) carries out its prenatal screening activities under a STERLAB certified quality system. To assess the quality of the service to the requesters of the analyses a questionnaire was held among them. The results indicate a general satisfaction. Most of the remarks concerned the turnover time comprising the analytical and administrative procedures. It is expected to reduce the period by alterations in the time schedule within the laboratory. On the other hand, the laboratory urges the requesters to fill out the sample forms legibly and completely and to send in the samples as soon as possible after obtaining them.

Tussen 1999 en 2002 zijn in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ongeveer 14000 zogenaamde triple testen uitgevoerd. De triple test is een bloedtest die de kans geeft op een zwangerschap van een kind met Down syndroom of met een open rug of open schedel (NBD). Als de uitkomst van zo'n test ongunstig is ('hoog risico') kan de zwangere vrouw beslissen of zij haar zwangerschap nader laat onderzoeken. Bij de triple test wordt in het bloed van de zwangere de concentratie bepaald van drie hormoonachtige stoffen. De gemeten concentraties en de leeftijd van de moeder zijn de basis voor de kansbepaling, die wordt berekend met een computerprogramma. De zwangere vrouwen voor wie een triple test was aangevraagd is gevraagd de uitkomst van de zwangerschap te melden. Met die gegevens kan de effectiviteit van de triple test onderzocht worden (epidemiologische evaluatie). Dit rapport presenteert die epidemiologische evaluatie, maar ook de herkomst van de aanvragen, de uitkomsten van de experimentele bepalingen en (voor het eerst) een overzicht van de individuele Down syndroom- en NBD-zwangerschappen. In de verslagperiode steeg het aantal aanvragen van ca. 3100 (1997-1999) tot ca. 3700 per jaar. Er waren geen veranderingen in de regionale herkomst, aanvragercategorie, en leeftijdsverdeling van de populatie zwangere vrouwen. In 1999 werd van 79% en in 2000-2001 van 84% van alle aanvragen een rapportage van de uitkomst van de zwangerschap ontvangen. In 1999 werd 90% van alle Down syndroom zwangerschappen gevonden en in de periode 2000-2001 80%, bij een percentage onterechte 'hoog risico' uitslagen van in beide periodes 15,6%. Van de NBD zwangerschappen werd in 1999 en 2000-2001 respectievelijk 50 en 0 % ontdekt bij een percentage onterechte 'hoog risico' uitslagen van respectievelijk 0,8 en 1,2%. Deze percentages geven aan dat aan bepaalde minimumeisen voor de triple test is voldaan (met uitzondering van het detectiepercentage voor NBD). Ook het gemiddelde van de concentraties van de drie stoffen die bij de triple test worden gemeten bevond zich binnen de gestelde grenzen. Verder laat dit rapport zien dat de meeste triple testen worden uitgevoerd bij een zwangerschapsduur tussen de 15 en 16 weken en dat de meeste monsters minder dan drie dagen in transport zijn tussen bloedafname en ons laboratorium. Bij triple testen uitgevoerd bij zwangeren met suikerziekte en bij tweelingzwangerschappen blijken de veranderingen in de concentraties van de triple test stoffen overeen te komen met literatuurgegevens.

Op 1 januari 1998 is een door het Praeventiefonds gesubsidieerd project gestart, om na te gaan of het zinvol is om pasgeborenen te screenen op het adrenogenitaal syndroom (AGS), een ernstige autosomaal recessieve ziekte. Deze pilotscreening zal twee jaar duren en wordt uitgevoerd in de regio's Midden- (Utrecht en Gelderland) en Zuid-West Nederland (Zeeland en Zuid Holland). Bij de screening wordt 17alpha-hydroxyprogesteron (17OHP) bepaald in hetzelfde monster hielprikbloed dat voor de screening op phenylketonurie (PKU) en congenitale hypothyreoidie (CHT) wordt afgenomen. Voor de bepaling wordt gebruik gemaakt van de AutoDELFIA-methode voor 17OHP. De evaluatie van deze methode is in dit rapport beschreven. In 993 hielprikmonsters van neonaten zonder AGS werd de 17OHP concentratie bepaald. De gemeten 17OHP-concentratie bleek bij prematuren afhankelijk van geboortegewicht en/of zwangerschapsduur. Op grond hiervan werden geboortegewicht- en zwangerschapsduur-afhankelijke afkapgrenzen vastgesteld, waarboven een gemeten 17OHP concentratie als afwijkend wordt beschouwd. De terugwinning van toegevoegd 17OHP in kwaliteitscontrolemonsters van het Centres for Disease Control and Prevention bedroeg 86 +- 7% ten opzichte van het 'all laboratories trimmed mean' (ALTM) en 97 +- 10% ten opzichte van de toevoeging. De variatie coefficient binnen- en tussen meetsessies was 6-12% respectievelijk 6-10%. Conclusie: de AutoDELFIA is een geschikte methode voor de bepaling van 17OHP in hielprikbloed.

Het Regenboog-project is een samenwerkingsverband tussen het RIVM, CBS en GGD Nederland en GGD'en. Het doel van het Regenboogproject is een beeld te krijgen van de gezondheidssituatie van de Nederlandse bevolking op het gebied van chronische en infectieziekten. Een aselecte steekproef wordt getrokken door het CBS. Bij deze personen wordt thuis de gezondheidsenquete afgenomen. Vervolgens wordt gevraagd om deel te nemen aan een aanvullend lichamelijk onderzoek op de GGD. Hierop reageert 60,9% positief. Het onderzoek op de GGD bestaat uit het invullen van een vragenlijst over infectieziekten, meting van bloeddruk, lengte, gewicht en middel-heupomtrek. Tot slot wordt er een gewrichtsfunctietest en 4 buisjes bloed afgenomen. Van de geinterviewde personen komt uiteindelijk 30,0 % op de GGD voor het lichamelijk onderzoek. De prevalentie van hypertensie is voor mannen 19% en vrouwen 16%. De prevalentie van overgewicht neemt toe met de leeftijd. De schatting van overgewicht blijkt sterk te verschillen tussen gerapporteerde en gemeten lengte en gewicht. Met name bij vrouwen is dit verschil duidelijk aanwezig. De onderzochte groep blijkt een bruikbare afspiegeling van de Nederlandse bevolking.

Op initiatief van Prof. J.L. Dhondt (Frankrijk) werd op 13 en 14 januari 1996 een werkgroep bijeengeroepen, bestaande uit wetenschappelijke experts en fabrikanten van kits voor de bepaling van phenylalanine. Het doel van de werkgroep was consensus te bereiken over de wijze waarop bloedvlekkalibratoren voor phenylalanine moeten worden gemaakt. Er bleek een duidelijke behoefte te bestaan aan een 'Europees Standaardpreparaat voor phenylalanine in bloedvlekken'. Deze 'European Working Standard for Phenylalanine in bloodspots' (EWS-Phe-01) werd bereid door het RIVM in Bilthoven. In totaal werden 178 bloedvlekkaarten gemaakt met bloedvlekken waarvan de phenylalanineconcentratie werd vastgesteld op 55, 175, 295, 535 en 775 mumol/l. De lineariteit van de verschillende kalibratoren en de homogeniteit van de batch zijn goed. Uit een bewaarexperiment bij verschillende temperaturen, kan op basis van de tot nog toe verkregen resultaten worden afgeleid, dat de batch tenminste 24 weken stabiel is. Additionele data zullen na 1 en 2 jaar worden verkregen. De drie deelnemende fabrikanten van kits voor de bepaling van phenylalanine hebben inmiddels hun kalibratoren geijkt ten opzichte van de EWS-Phe-01. De voorlopige resultaten zien er veelbelovend uit: de onderlinge verschillen in meetuitkomsten zijn veel kleiner geworden.

Inleiding. In Nederland worden baby's gescreend voor drie aandoeningen: adrenogenitaal syndroom, congenitale hypothyreoidie en phenylketonurie. Hiertoe wordt bij voorkeur de 4e levensdag en uiterlijk op dag 7 hielprikbloed verzameld op filtreerpapier en geanalyseerd in een van de 5 screeningslaboratoria. De screeningsprocedure is in detail beschreven in het 'Draaiboek neonatale screening'. Om een aantal aspecten van de uitvoering van de hielprik procedure te kunnen evalueren werden van 10.000 setjes demografische en andere gegevens geanalyseerd per categorie uitvoerder van de hielprik, per entadministratie en per laboratorium. Resultaten. 1) Op ongeveer 10% van de setjes ontbrak een of meer van de in te vullen gegevens, zoals: uitvoerder hielprik (3.6%), geboortegewicht (1.3%), zwangerschapsduur (3.6%). 2) Op dag 4 was slechts 50% van de hielprikken uitgevoerd met grote verschillen tussen categorieen uitvoerders; op dag 7 was 98% geprikt. 3) Er was een groot verschil tussen categorie6n uitvoerders in setjes met onvoldoende of onbetrouwbaar bloed (OV): verloskundigen, wijkverpleegkundigen en kraamcentra 0.4%, kraamzorg 0.6%, ziekenhuizen 1.4% en huisartsen 2.3%. De ziekenhuizen voeren slechts 18% van de hielprikken uit, maar zijn verantwoordelijk voor ruim 39% van de OV. 4) De bezorging van de setjes door de TPG-Post laat te wensen over en vooral in de regio's Noord-West en Noord-Oost Nederland. Op dag 3 na de hielprik is slechts 79% van alle setjes in het laboratorium ontvangen. 5) De uitvoering van de analyses en de rapportage van de resultaten door de laboratoria waren adequaat en conform het 'Draaiboek neonatale screening' en conform de afspraken die het RIVM met de screeningslaboratoria heeft gemaakt.

Dit rapport beschrijft de ontwikkeling en karakterisering van antisera ten behoeve van de radioimmunochemische bepaling (RIA) van luteiniserend hormoon in ratteserum (rLH). Aangezien een voldoende hoeveelheid hooggezuiverd rLH niet beschikbaar was, werd geimmuniseerd met runder-luteiniserend hormoon (bLH). Vijf konijnen werden geimmuniseerd volgens de methode van Vaitukaitis (1). Vier van de vijf verkregen antisera hadden een hoge titer, waarbij een eindverdunning in de RIA-buis tussen 1:80000 en 1:250000 (V/V) kan worden gebruikt. Deze antisera hadden een hoge aviditeit voor rLH. De kruisreactie met rTSH varieerde tussen 5,8% en 9,8% ten opzichte van rLH-RP2. Deze kruisreactie kan grotendeels worden toegeschreven aan contaminatie van rTSH-I6 met 5% rLH. Een van de antisera werd uitgebreid gekarakteriseerd en bleek geschikt voor de RIA van LH in ratteserum.

Beschreven wordt de evaluatie van "MAGIC T4-RIA" (MAGIC) en de vergelijking met de totaal T4 resultaten van "IMMOPHASE FT4-RIA" (IMMO). MAGIC is in de practische uitvoerbaarheid eenvoudig en weinig arbeidsintensief. Voor 3 rattesera met 44, 95 en 167 nmol T4/l bedroeg de binnen- en tussenmeetsessiespreiding 3,5%, 3,6% en 3,6% respectievelijk 13,8%, 6,4% en 7,4%. Voor IMMO zijn deze percentages ongeveer tweemaal zo hoog. MAGIC is bij het meten in ratteserum, in vergelijking met IMMO, minder gevoelig voor matrixeffecten. In 120 rattesera werd met beide kits de T4-concentratie gemeten. De formule voor de orthogonale regressie was: MAGIC=1,06*IMMO-13,2 (r=0,952).

Bij screening van pasgeborenen voor aangeboren stofwisselingsziekten wordt in een bloedmonster, verkregen via de hielprik en opgevangen op filtreerpapier, een aantal bloedcomponenten gemeten. Veelal wordt gebruik gemaakt van commercieel verkrijgbare reagentia sets. De fabrikanten kalibreren hun reagentia sets vaak met hun eigen kalibratoren. Bovendien zijn er in de wereld meerdere filtreerpapiersoorten in gebruik, met verschillen in specificaties. Door deze beide oorzaken zijn de uitslagen van verschillende screeningslaboratoria vaak niet goed vergelijkbaar. Dit bemoeilijkt de evaluatie van zulke screeningsprogramma's. De International Society for Neonatal Screening (ISNS) heeft eerder goede ervaringen opgedaan met het laten bereiden van referentiematerialen in filtreerpapierbloed en het overreden van fabrikanten om deze materialen te gebruiken als maatstaf. In 2004 heeft de ISNS aan het RIVM verzocht om een gecombineerd referentiemateriaal te maken voor filtreerpapierbloed met bekende concentraties aan thyrotropine, 17alpha-hydroxyprogesteron, en phenylalanine, merkstoffen die van belang zijn voor de screening op stoornissen in de schildklier, bijnier, respectievelijk eiwitmetabolisme. In dit rapport is de bereiding en evaluatie van dit referentiemateriaal beschreven.

Tussen 2006 en 2008 is 70 % van de zwangerschappen van een kind met downsyndroom correct voorspeld met de eerstetrimester-combinatietest. De test presteert daarmee iets minder dan in de vorige onderzochte periode, tussen 2004 en 2006. Het aantal aanvragen voor de test is in de onderzochte periode licht gestegen, de leeftijd van zwangeren die de test laten doen daalde licht. Van 63 % van de aangevraagde eerstetrimester-combinatietesten is de uitkomst van de zwangerschap aan het RIVM gerapporteerd. Dit blijkt uit de derde evaluatie van de eerstetrimester-combinatietest. De evaluatie is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De combinatietest is een kansbepaling, gebaseerd op een nekplooimeting (NT-meting) bij de foetus en een serumonderzoek bij de moeder. Bij de NT-meting wordt het laagje vocht van de foetus in de nek gemeten. Bij het serumonderzoek wordt de concentratie van twee specifieke zwangerschapseiwitten (fBeta-hCG en PAPP-A) gemeten. Met deze gegevens, gecombineerd met de leeftijd van de moeder, wordt de kans op het krijgen van een kind met downsyndroom berekend. Het rapport combineert de uitslag van de test met de zwangerschapsduur en de uitslag van de zwangerschap (wel/geen Down). Voor deze rapportage zijn 19.172 serumonderzoeken, waarvan al deze gegevens bekend zijn, geanalyseerd. Ook worden de kengetallen van de andere regionale downsyndroom screeningslaboratoria in Nederland gepresenteerd. Zij komen tot nagenoeg dezelfde resultaten. Tot slot worden aanbevelingen gedaan om de test te verbeteren. De kansbepaling op het downsyndroom verbetert bijvoorbeeld door de zwangerschapsduur op een andere manier te berekenen. Dat kan namelijk nauwkeuriger met behulp van de lengte tussen kruin en stuit van de foetus, zoals die bij de NT-meting wordt gemeten.

Teneinde een "no effect level" van glycyrrhizine vast te stellen, werd een dubbelblind, gerandomiseerd, gecontroleerd onderzoek uitgevoerd bij 39 gezonde vrouwelijke vrijwilligers. Gedurende 8 weken werd glycyrrhizine in een dosis van 0, 1, 2 of 4 mg per kg lichaamsgewicht ingenomen. De doseringen en de keus voor vrouwelijke deelnemers waren gebaseerd op een voorafgaand pilot onderzoek. De volgende parameters werden bestudeerd: gewicht, bloeddruk, electrolyten concentratie in plasma, 24-uurs excretie van electrolyten in urine, plasma renine activiteit, plasma aldosteron concentratie, atriaal natriuretisch peptide concentratie en de concentratie van glycyrrhetinezuur in plasma. De deelnemers hielden een klachtenlogboek en eetdagboekjes bij. Alleen in de hoogste doseringsgroep van 4 mg glycyrrhizine per kg lichaamsgewicht werden effecten waargenomen. Deze betroffen volume expansie enerzijds en veranderingen in plasma electrolyten anderzijds. De volume expansie tijdens glycyrrhizine-inname kwam tot uiting in suppressie van het renine-angiotensine-aldosteron systeem en toename van gewicht. Tevens daalde de atriaal natriuretisch peptide-concentratie na het staken van de glycyrrhizine-inname. De electrolytveranderingen betroffen daling van plasma kalium en stijging van plasma bicarbonaat-concentratie tijdens de glycyrrhizine-inname. Op grond van deze gegevens kan een "no effect level" van 2 mg glycyrrhizine per kg lichaamsgewicht per dag worden afgeleid.

Met reagentia van het National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) werd een radioimmunochemische methode (RIA) ontwikkeld voor de bepaling van prolactine in ratteserum (rPRL). Het meetgebied van de ijklijn loopt van 0,6-40 mug/l serum. De binnen en tussen meetsessiespreiding bedroeg voor drie sera met 3,6, 2,3 en 7,2 mug/l, 8,9%, 9,2% en 3,2%, respectievelijk 10,6%, 9,6% en 5,2%. De terugwinning van aan ratteserum toegevoegde rPRL bedroeg 108 plusminus 14% (x plusminus s ; N = 15). Bij chromatografie van rattesera over Ultrogel AcA54 werden telkens twee immunochemisch actieve pieken aangetoond. Het aandeel in de immunochemische activiteit varieerde voor de eerste piek tussen 5% en 50%. De aard van dit materiaal, dat in het exclusievolume van de kolom elueerde, werd niet verder onderzocht. De tweede piek (kav = 0,45) bestond uit monomeer rPRL.

De bepaling van thyroxine (T4) in bloed-serum is een van de belangrijkste en meest uitgevoerde analyses in de endocrinologie. Om te komen tot een geschikt gecertificeerd referentieserum is de ontwikkeling van een definitieve bepalingsmethode noodzakelijk. Dit rapport beschrijft fase I van een dergelijke ontwikkeling nml. de isolatie, voorzuivering, derivatisering en gaschromatografische analyse van T4 in serum. De ontwikkelde methode voldoet aan de eisen die eraan gesteld zijn en kan na overbrenging naar de gaschromatograaf- massaspectrometer dienen als basis voor een kandidaat-definitieve methode.

Door het toevoegen van kleurstoffen aan reagentia van RIA systemen is controle op het pipetteren en eventueel morsen (van radioactiviteit) eenvoudig. Een twaalftal in de voedingsmiddelen industrie veel gebruikte kleurstoffen werd in acht in eigen beheer ontwikkelde RIA systemen getest met betrekking tot verstoring van initiele en aspecifieke binding. Vrijwel alle kleurstoffen zijn bruikbaar in een concentratie van 50 mg/l incubatievolume.

Het Gezondheidsraadrapport 'Prenatale screening. Downsyndroom, neuralebuisdefecten, routine-echoscopie' (1) laat nadrukkelijk ruimte voor het evalueren van nieuwe methoden voor de schatting van het risico op een zwangerschap van een kind met Down syndroom. Het onderzoeken van dergelijke nieuwe methoden is ook een van de expliciete onderzoeksvragen van het onderhavige project. Vooral vanwege de verwachte hoge detectiegraad is gekozen voor het nader uitwerken van een risicoschattingsmethode gebaseerd op een meting van de nekplooi bij de foetus in week 10-14 van de zwangerschap (Eng: nuchal translucency thickness; NT), in combinatie met de meting van pregnancy-associated plasma protein A (PAPP-A) en de vrije beta subunit van humaan choriongonadodotropine (fbeta-hCG) in het bloed van de moeder in het 1e trimester van de zwangerschap. Voor het operationeel maken van deze methode dienen allereerst betrouwbare of mediane concentraties (normaalwaarden) per zwangerschapsdag vastgesteld te worden. Dit gebeurde in samenwerking met het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG), het Academisch Medisch Centrum (AMC), en het ziekenhuis van de Vrije Universiteit (VUMC) in Amsterdam, die 1e trimester sera konden aanleveren. In deze sera werden de concentratie PAPP-A en fbeta-hCG bepaald met de AutoDelfia methode, die al routinematig gebruikt werd voor Down syndroom risicoschatting in het tweede trimester van de zwangerschap (de zgn. triple test). De PAPP-A en fbeta-hCG metingen van de serummonsters afkomstig van het VUMC en eerder uitgevoerde bepalingen van het VUMC bleken overeen te komen. Ze werden daarom geincludeerd bij het modelleren van mediane concentraties. Op basis van gegevens van 338 geanalyseerde sera werden mediane concentraties per zwangerschapsdag berekend. De mate van overeenkomst tussen de gevonden mediane concentraties per zwangerschapsweek en de gemodelleerde mediane waarden per zwangerschapsdag met beschikbare gegevens van andere laboratoria was acceptabel. De resultaten van deelname aan een extern kwaliteitscontroleprogramma voor PAPP-A en fbeta-hCG waren eveneens acceptabel. Geconcludeerd kan worden dat de bepaling van PAPP-A en fbeta-hCG concentraties in het eerste trimester van de zwangerschap in combinatie met de gemodelleerde mediane concentraties per zwangerschapsdag geschikt is voor de risicoschattingen voor Down syndroom. Voor de verdere voorbereiding van het routinematig uitvoeren van deze risicoschattingen zullen logistieke aspecten en kwaliteitsbewaking worden uitgewerkt.

In the Netherlands neonatal screening on congenital hypothyroidism (CHT) is based on the determination of thyroxine (T4) in dried bloodspots on filterpaper. In 20 percent of the samples, those with the lowest T4 concentration, also thyrotropin (TSH) is measured. The positive predictive value (PV) of this screening strategy is low, about 6-8%. The reason for this is the low PV for T4. On January 1st 1993 the "TBG-project", subsidized by "Het Praeventiefonds", started in the CHT laboratories. The aim of this project is to examine whether the determination of thyroxine-binding globulin (TBG), in addition to T4 and TSH, can improve the positive PV. A commercial available radioimmunoassay kit for TBG in serum was modified to determine TBG in bloodspots on filterpaper. To correct for matrix effects there was a need for bloodspot standards. Two batches of bloodspot standards were prepared: TBG-IS and TBG-BO3. TBG-IS was prepared by mixing bloodcells with TBG-free serum, enriched with the International Standard for TBG (WHO 88/638). In TBG-BO3 the TBG-source was serum with a high TBG concentration. After calibration of TBG-BO3 in terms of TBG-IS the following concentrations were stated: 0, 45, 90, 180, 360, 720 and 1440 nmol/l. The range of TBG-BO3 in the RIA was good: 45 and 1440 nmol/l displaced 10% respectively 85% from the I-125-TBG. Conclusion: TBG-BO3 is suited to serve as blootspot standard in the TBG-project. There is a stock for 1 year for the 5 laboratories involved in this project.

Het Regenboog-project is een samenwerkingsverband tussen het RIVM, CBS en GGD Nederland en GGD'en. Het doel van het Regenboogproject is een beeld te krijgen van de gezondheidssituatie van de Nederlandse bevolking op het gebied van chronische en infectieziekten. Een aselecte steekproef wordt getrokken door het CBS. Bij deze personen wordt thuis de gezondheidsenquete afgenomen. Vervolgens wordt gevraagd om deel te nemen aan een aanvullend lichamelijk onderzoek op de GGD. Hierop reageert 56,9% positief. Het onderzoek op de GGD bestaat uit het invullen van een vragenlijst over infectieziekten, meting van bloeddruk, lengte, gewicht en middel-heupomtrek. Tot slot wordt er een gewrichtsfunctietest en 4 buisjes bloed afgenomen. Van de geinterviewde personen komt uiteindelijk 28,0 % op de GGD voor het lichamelijk onderzoek. De prevalentie van hypertensie is voor mannen 40% en vrouwen 32%. De prevalentie van overgewicht neemt toe met de leeftijd. De schatting van overgewicht blijkt sterk te verschillen tussen gerapporteerde en gemeten lengte en gewicht. Met name bij vrouwen is dit verschil duidelijk aanwezig. De onderzochte groep blijkt een bruikbare afspiegeling van de Nederlandse bevolking.

The developmental toxicity of butyl benzyl phthalate was investigated in the rat in an alternative study design using ten treatment groups. The effect of exposure period was studied, and a comparison of reaction to treatment in pregnant versus non-pregnant females was made. The classical data analysis via no-observed-adverse-effect-levels (NOAEL) was compared to an alternative benchmark approach, in which critical effect dosages (CED) are derived. In addition, a pilot study was carried out in young males to assess the testicular toxicity of the compound. This report describes the results obtained, together with an initial analysis of the data. A more extensive data analysis will be presented in a consecutive report. Comparison of the lowest NOAEL with the lowest CED shows that in both analyses liver effects determine maternal toxicity, with liver weight at NOAEL=450 mg/kg body weight/day (mkd) and serum at ALAT CED20=456 mkd. For embryo toxicity, fetal testicular effects appear critical in both analyses, with fetal testicular weight at NOAEL

Risk Factors and Health in the Netherlands, a survey on Municipal Health Services. The main aim of the project was to monitor risk factors or determinants of chronic and infectious disease in the general population. Also studied were the differences with respect to many background- and health- related variables between participants interviewed at home and those taking the physical examination. Random sampling by the CBS led to home interviews by trained interviewers of individuals from the age of 0 who were willing to cooperate in the survey. The interview consisted of items related to aspects of health status and use of medicines/medical devices. Questions on lifestyle factors (smoking, drinking and vaccination) were included. At the end of the interview, participants were asked for permission to be approached for an additional health examination. Participants older than 12 years were asked to visit the nearest community or municipal health service (GGD). Of the participant, 60.9% agreed to participate in the additional health examination. A short physical examination was performed at the health centre. Blood samples were taken and blood pressure measured, as well as height, weight, and waist and hip circumferences. In addition, the 'joint-function test' was performed and an additional questionnaire was distributed. Of the people interviewed, 30.0% had visited the community or municipal health centre. The participants undergoing the physical examination were representative of the Dutch population, in that there were no major differences with respect to most of the background- and health-related variables between participants interviewed at home and those taking the physical examination. The prevalence of hypertension was 19% in men and 16% in women. The prevalence of overweight was higher for the women than for the men (12 % versus 9%). The estimation of overweight was different for length and weight (reported was higher than measured), clearly seen especially among the women. On the basis of non-fasting glucose measurements, 1.6% of the group had a high glucose level.

Risk Factors and Health in the Netherlands, a survey on Municipal Health Services. The main aim of the project was to monitor risk factors or determinants of chronic and infectious disease in the general population. Also studied were the differences with respect to many background- and health- related variables between participants interviewed at home and those taking the physical examination. Random sampling by the CBS led to home interviews by trained interviewers of individuals from the age of 0 who were willing to cooperate in the survey. The interview consisted of items related to aspects of health status and use of medicines/medical devices. Questions on lifestyle factors (smoking, drinking and vaccination) were included. At the end of the interview, participants were asked for permission to be approached for an additional health examination. Participants older than 12 years were asked to visit the nearest community or municipal health service (GGD). Of the participant, 56.9% agreed to participate in the additional health examination. A short physical examination was performed at the health centre. Blood samples were taken and blood pressure measured, as well as height, weight, and waist and hip circumferences. In addition, the 'joint-function test' was performed and an additional questionnaire was distributed. Of the people interviewed, 28.0% had visited the community or municipal health centre. The participants undergoing the physical examination were representative of the Dutch population, in that there were no major differences with respect to most of the background- and health-related variables between participants interviewed at home and those taking the physical examination. men. The prevalence of overweight was higher for the women than for the men. The estimation of overweight was different for length and weight (reported was higher than measured), clearly seen especially among the women. On the basis of non-fasting glucose measurements, 3,8% of the group had a high glucose level.

Many countries have a screening programme for newborns for congenital metabolic disorders. For this screening several components are measured in dried blood spots collected by a heel stick on filter paper. Most laboratories use commercially available reagent sets for the measurements. Manufacturers of these reagents often calibrate their reagent sets against own calibrators. Moreover several types of filter paper, each with different specifications are in use all over the world. These factors make it difficult to compare results from different screening laboratories and to evaluate such screening programmes. In the past the International Society for Neonatal Screening (ISNS) has been able to persuade manufacturers to use previously prepared dried blood spot reference materials as calibration standards. Having run out of stock, in 2004 the ISNS asked the RIVM to produce a combined reference preparation in filter paper blood with known concentrations of thyrotropine, 17alpha-hydroxyprogesterone and phenylalanine, being the markers of interest for screening on disorders of the thyroid gland, the adrenal gland and amino acid metabolism, respectively. This report describes the production and evaluation of this reference preparation.