Search

…

…

Bu tezde yazılım geliştirme alanında Model Güdümlü Mühendislik paradigmasının gerçekleştirilmesi için bir dönüşüm dili tasarımı anlatılmaktadır. Paradigmanın gerçekleştirilmesi önündeki güçlüklerden biri, her şeyin bir model olduğu bir geliştirme ortamını düşünmenin zorluğudur. Diğer bir güçlük ise otomasyon içeren bir geliştirme ortamında modellerin sundukları imkanların ifade edilmesi için anlamsal bir dilin var olmayışıdır.Bu çalışma, her iki zorluğa da işaret-bilimsel (semiyotik) bir açıdan yaklaşmaktadır. Doğal dil çözümlemesinde başvurulan bu bilim dalı, diller tarafından kullanılan temel soyutlama biçimlerini tanımlamaktadır. Bu ilişkiler aracılığıyla modellerin oynayabildikleri çoklu karmaşık rolleri tanımlamak mümkündür. Bir dil öğesi olarak oynayabilecekleri roller belirlenerek modeller, bu roller üzerindeki değişimin belirlenmesi ile de dönüşümler anlamlandırılabilirler. This thesis is about the design of a transformation language for the realization of the model driven engineering paradigm in the software development domain. One of the obstacles of this realization is the difficulty of imagining a development environment where everything is a model. Another obstacle is the lack of a sematic-aware language that may define the possible uses of models in an automated development environment.In this work, both of these obstacles have been addressed from a semiotical point of view. Being a field of science that is referred for natural language interpretation, semiotics defines the basic abstraction forms used by languages. By using these relations, it is possible to define the multiple complex roles played by the models. The meaning of a model is defined through the roles that it can play as a language element and the meaning of a transformation can be defined through the modification it performs on these roles. 114

Bu çalışmanın amacı, Prolog programlama dili için basit ve verimli bir modülerleştirme sistemi geliştirilmektir. Prolog dilinin var olan Prolog modül oluşturma imkanları birçok avantaj sağlasa da, bazı zayıf yanları da bulunmaktadır. Bu tezde, Prolog modül sisteminin var olan avantajlarını korurken dezavantajlarını azaltan yeni bir sistem önerilmektedir. Son Prolog gerçekleştirimleri, programcının programı birden fazla parçaya bölmesine izin veren temel bir modül kavramına sahiptir, ancak bu kavramın yapısı ve kullanım özellikleri büyük çaplı projelerin geliştirilebilmesi için yeterli olmaktan uzaktır. Bu çalışma, büyük çaplı programlamaya uygun kolay kullanımlı ve esnek bir Prolog modül sistemi geliştirmektedir., The objective of this thesis is to develop a simple and efficient modularization system for Prolog programming language. Although current Prolog module system present many advantages, some disadvantages can be listed. This develops a new system which keeps the advantages of Prolog module system and eliminates its disadvantages. Recent Prolog implementations integrated a basic module concept which allows the programmer to divide a program into multiple parts, however, the strucutre and feature of this concept deserve further improvement for large programming, this thesis introduces a new Prolog module system easier and more flexible for large programming.

Programlama dili öğreniminde, mantıksal ve analitik düşünme, algoritma ve programlama mantığının yanında öğrenilmesi gereken bir diğer unsur da programlama dilinin sözdizimidir. Programlama dili öğretiminde yaygın olarak kullanılan dillerin sözdizimi ve anahtar sözcüklerinin İngilizceyi temel alması ana dili Türkçe olan öğrenciler için fazladan bir zorluk teşkil etmektedir. Geçmişte Türkçe diline daha uygun sözdizimli diller önerilmiş, ancak kullanım alanı bulamamıştır. Bu tez çalışmasında yeni başlayanların öğrenmesine uygun Türkçe sözdizimli, Python dilini temel alan ve Python ile tamamen geriye uyumluluk sağlayan, Titon adında yeni bir programlama dili geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu tez çalışması kapsamında öncelikle Türkçe sözdizimli programlama dilleri ile ilgili geçmiş çalışmalar incelenmiştir. Daha sonra Python dilinin programlama dili öğretimine uygunluğu incelenmiş, sonrasında ise Python dilinin üst kümesi olan ve Türkçe sözdizimine sahip Titon adında yeni bir programlama dili önerilmiştir. Sonraki bölümlerde ise Python'ın referans uygulaması olan CPython yorumlayıcısı üzerinde geliştirme yapılarak Titon dilinin nasıl gerçekleştirildiği açıklanmıştır., Choosing the first programming language to be taught in high school and university curriculum is an important task as it directly affects the efficiency and success of a programmer's education and training. Considering the fact that the grammar and the keywords of commonly used languages invariably reflect those of English, it is natural to assume that teaching the key programming concepts in the students' native language can be useful for easing the learning process. There have been proposed languages with Turkish syntax and keywords in the past, but none of them are currently being used in education or in the other fields. The aim of this study is to design and develop a programming language based on Python, with a suitable Turkish based syntax for teaching programming concepts to beginners, and has full compatibility with existing Python code. In this work previous Turkish-based languages are studied in terms of aims, features, syntax, keywords, constructs, data types, built-in functions and supported paradigms. Suitability of Python programming language in education are discussed. A new programming language, called Titon, has been proposed as a superset of Python language. Lastly, CPython interpreter is modified to run this new language.

Potansiyel İlaç-İlaç Etkileşimlerinin (İİE) tespiti ilaç yönetimi ve ilaç gelişmeleri ile ilgili maliyetleri ciddi bir şekilde azaltabilir. Ayrıca ölüme neden olan ciddi advers ilaç reaksiyonlarını önleyebilir ve ilaçların yeniden konumlandırılması (ilacın başka bir amaç için kullanılması) hususunda da önemli ilerlemeler sağlayabilir. Bu tez İİE'leri tahmin etmek için iki farklı çözüm önerisi sunmaktadır. İlk olarak İİE ağının ilaç benzerlik skorları ile ağırlıkladırılmasıyla oluşan yapının İİE tahminine olan etkisi incelenmiş. Daha sonra ise bu ağa ilaç-hedef verisinin eklenmesiyle oluşan heterojen ağın İİE tahminine etkisinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Değerlendirme ölçütü olarak AUC ve Hassasiyet kullanılmıştır. Drugbank veri setinden elde edilen homojen İİE ağları üzerinde hem AUC hem de Hassasiyet açısından önemli performans artışı elde ettik. Ayrıca İlaç-hedef bilgisinin ve İİE ağının oluşturduğu heterojen ağ ise ağırlıklı ve ağırlıksız olarak iki şekilde test edilmiştir. Sonuç olarak heterojen ağ üzerinde İİE tahmininin arttığı gözlemlenmiştir., Detection of potential Drug-Drug Interactions (DDI) can reduce the costs associated drug administration and drug development. It can also prevent serious adverse drug reactions possibly causing death and it may enable advances in drug repurposing (using drug for different purposes). This thesis purposes two different solutions for prediction of DDI. In first part the effect of the DDI network weighted by drug similarity scores on DDI prediction has been investigated. Then, the effect of the heterogeneous network combined with the drug-target data has been investigated. AUC and Precision has been used as evaluation metrics. Significant performance enhancement has been obtained both in terms of AUC and Precision on DDI networks extracted from Drugbank. In addition to this heterogenous network formed by drug-target knowladge and DDI network were tested as weighted and unweighted forms. Consequently it has been obseved that DDI prediction on heterogenius network has been increased.