Search

Doktora Tezi, Osmanlı dönemi Arap edebiyatı üzerinde fazla çalışma yapılmayan ve bunun da ötesinde Arap dünyasında yapılan kimi çalışmalarda olumsuz yönde eleştirilerin en sık yöneltildiği dönem olmuştur. Bu asırda şiir ve edebiyatın en güzel örneklerini ortaya koyan önemli edebiyatçılar bulunmaktadır. El-Muḥibbî de bazı eserlerde iddia edilen ve Arap edebiyatının en kötü çağı olarak bahsedilen Osmanlı döneminde yaşayan önemli bir şairdir. Şair bu dönemdeki edebî yönden zenginliğin ve ileri seviyesinin en bariz örneklerinden birisi olup dönemin en büyük tarihçi ve edebiyatçılarındandır. Bunun yanında birçok Arap dili ve tarih alanlarında eşsiz kabul edilebilecek eserler vermiştir. Ḫulâṣatu'l-Eser ve Nefḥatu'r-Reyḥâne bu eserlerin en önemlileri arasındadır. El-Muḥibbî'nin şiirinde ele aldığı temalar incelendiğinde, şiirlerine farklı konular kullanmayı isteyen bir şair olarak karşımıza çıkmaktadır. Arap şiirinin ana ve yardımcı temalarının neredeyse tamamına el-Muḥibbî'nin şiirlerinde rastlanmaktadır. Ayrıca şair muʻarrab şiirler ortaya koymayı başarabilmiştir. Beyânî üsluplarının ve bedi sanatlarının şair tarafından ustaca ve yerinde kullanıldığı anlaşılmaktadır. El-Muḥibbî'nin ortaya koyduğu şiirler de edebî yönden zayıf olarak kabul ettikleri Osmanlı devrinde parlak bir ışık gibi bu dönemi aydınlatmaktadır., The Ottoman period was the period in which there was not much study on Arabic literature, and beyond that, negative criticism was most frequently directed in some studies in the Arab world. In this century, there are important writers who put forward the best examples of poetry and literature. Al-Muḥibbî is also an important poet who lived in the Ottoman period, which is claimed in some works and mentioned as the worst age of Arabic literature. The poet is one of the most obvious examples of the richness and advanced level of literature in this period and is one of the greatest historians and writers of the period. In addition, he produced works that can be considered unique in many Arabic language and history fields. Ḫulâṣatu'l-Eser and Nefḥatu'r-Reyḥâne are among the most important of these works. When the themes that al-Muḥibbî deals with in his poetry are examined, he emerges as a poet who wants to use different subjects in his poems. Almost all of the main and auxiliary themes of Arabic poetry are found in al-Muḥibbî's poems. In addition, the poet muʻarrab was able to put forward poems. It is understood that the Beyânî styles and body arts were used skillfully and appropriately by the poet. The poems produced by al-Muḥibbî also illuminate this period like a bright light in the Ottoman period, which they considered to be weak in terms of literature.

Miyazawa Kenji 1896 ile 1933 yıllarında yaşamış, Japon Edebiyatı'nın önemli isimlerinden biridir. Budist bir ailenin en büyük çocuğu olarak dünyaya gelen Miyazawa, küçüklük yaşlarından itibaren Budizm ile iç içe olur. Henüz ilkokul çağlarında şiir ve öyküler yazmaya başlar. Doğayla iç içe bir yaşam süren Miyazawa, Tarım ve Ormancılık Yüksek Okulu'ndan mezun olduktan sonra öğretmenlik yapar. Hayatının son yıllarını ise çiftçiler için kurduğu dernekte, onlara yardımcı olmaya çalışarak geçirir.Çocukluğundan itibaren canlılara karşı hassas ve merhametli olan Miyazawa, 21 yaşında vejetaryen olmaya karar verir. Bu kararı almasında, onun vicdani yönü etkili olmuştur. Miyazawa'nın bu kararında ayrıca, Budizm de önemli bir yere sahiptir. Bu tezde, Miyazawa Kenji'nin öykülerinde vejetaryenlik konusu incelenmiştir. Yazarın otobiyografisi göz önünde bulundurularak, onun vejetaryenliği ile öyküleri arasındaki ilişki irdelenmiştir. Tez kapsamında belirlenen 6 öyküde, Miyazawa'nın vejetaryenliğinin onun öykülerine etkisi olduğu anlaşılmıştır. Miyazawa, yaşadığı süre boyunca eserlerini geniş kitlelere ulaştıramamış, fakat vefatı sonrasında yazdıklarının basılmasıyla tanınmaya başlamıştır. Japonya'da Miyazawa'nın hayatı ve eserleri hakkında birçok akademik araştırma yapılmış ve hâlâ yapılmaya devam edilmektedir. Onun vejetaryenliği ise Miyazawa'yla ilgili nispeten az bilinen konulardan biridir. Bu tezde, vejetaryenlik üzerine Miyazawa Kenji özelinde yapılan çalışmalara ufak bir katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Miyazawa Kenji (1896-1933) is one of the most noteworty names of Japanese Literature. Being the first child of a Buddhist family, he was into Buddhism from the scratch. He wrote poems and stories during elementary school. Miyazawa always lived in touch with the nature, and became a school teacher after graduation from the Agriculture and Forestry College. In his last years, he helped farmers via the association he founded for them.Miyazawa was always sensitive and compassionate against all living creatures, and thus he chose to be a vegetarian when he was 21. This decision was based on his conscience. Indeed, Buddhism had a quite significant role, as well. This thesis explores the vegetarianism in Miyazawa Kenji's tales. Taking his autobiography into consideration, the relations between his vegetarian lifestyle and his tales are studied. In the 6 tales chosen for this study, it's seen that his vegetarian stance has an affect on his tales. Miyazawa was not able to transmit his tales widely during his life, and he was recognised posthumously. There has been great numbers of researches on his life and work and he is still being studied widely. However, his vegetarian stance is known to a lesser degree. This thesis aims to add more to studies about Miyazawa's vegetarianism. 83

Klasik Kürt Edebiyatı alanında yazılan eserler arasında en çok tercih edilen türlerden biri mesnevidir. Kürt edebiyatında yazılmış ilk aşk mesnevisi olarak kabul edilen Ehmedê Xanî'nin Mem û Zîn'i ile bu geleneğin başlatıldığı görülmektedir. Bu eser hem Kürtçedeki türünün ilk örneği olması bakımından hem de özgün bir metin olarak Kürtlerin kendi sözlü kültür ürünlerinden "Memê Alan" destanına dayandığı için etkisi büyük olmuştur. Bu bağlamda Kürdoloji çalışmaları çerçevesinde Mem û Zîn'in üzerine yapılan ilmi çalışmaların yoğunluğu, bu metnin tesiririn bir diğer göstergesidir. Ehmedê Xanî'nin Mem û Zîn'i üzerine çalışmış isimlerden biri de Mela Mûsayê Celalî'dir. Celalî bir medrese alimi olmanın yanı sıra pek çok talebe yetiştirmiş ve medrese geleneği içerisinde edebiyat metinlerine şerhler yazmış bir isimdir. Celalî'nin Mem û Zîn şerhi de şerh geleneğinin son dönem metinlerinden biridir. Biz de bu çalışmamızda Mela Mûsayê Celalî'nin hayatı, eserleri ve onun Mem û Zîn üzerine yazdığı şerhi incelemeyi amaçlamaktayız. Çalışmamızın sonunda çevrimyazısını ek olarak verdiğimiz Mela Mûsayê Celalî'nin Mem û Zîn şerhi geleneksel örneklerine nazaran, bir şerhten çok bir çeviri ve yeniden-söyleme tarzına daha yakındır. Bu bağlamda metni birçok yönüyle bilimsel olarak değerlendirip bu eserin şerh geleneği içindeki yerini de tespit etmeyi amaçladık. One of the most preferred genres among the works written in the field of Classical Kurdish Literature is mesnevi. It is seen that this tradition was started with Ehmedê Xanî's Mem û Zîn, which is accepted as the first love mesnevi written in Kurdish literature. This work has had a great impact both in terms of being the first example of its kind in Kurdish and as an original text based on the epic "Memê Alan", one of the Kurdish oral culture products. In this context, the intensity of scientific studies on Mem û Zîn within the framework of Kurdology studies is another indicator of the influence of this text. One of the names who worked on Ehmedê Xanî's Mem û Zîn is Mela Mûsayê Celalî. In addition to being a madrasa scholar, Celalî is a name who trained many students and wrote commentaries on literary texts within the madrasa tradition. Celalî's commentary on Mem û Zîn is one of the last period texts of the commentary tradition. In this study, we aim to analyze Mela Mûsayê Celalî's life, literary personality and his commentary on Mem û Zîn. In the last part of our study, we have given the transcription text of the commentary Mem û Zîn, which was annotated by Mela Mûsayê Celalî. This text is closer to a style of translation and retelling than an annotation compared to the traditional examples of commentary. In this context, we aimed to evaluate the text scientifically in many aspects and to determine the place of this work in the tradition of commentary. 700650

Bu çalışma, Şair Nizâr Kabbâni'nin şiirlerinde tasvir konusunu ele almaktadır.Çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde tasvir kavramı ele alınmıştır.Bu kelimenin hem sözlük hem de terim manası ortaya konmuş, sonrasında genel birsurette Arap edebiyatında tasvir sanatından söz edilmiş ve cahiliye dönemindengünümüze tasvirin genel durumu ile Arap edebiyatında ön plana çıkmış tasvir örneklerigözler önüne serilmiştir.İkinci bölümde şairin hayat aşamalarından, egitiminden, ahlakından,hocalarından, edebiyatindan, şiirlerinden, divanından ve onun hakkında yapılandeğerlendirmelerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise şairin divanında yer alantasvir sanatı ele alınmıştır. Bu bölümde onun şiirlerinde ön plana çıkan vatan, kitap,kadın, anne, sevgili, şehir unsurlarının tasvir durumu ortaya konmuştur. Ayrıca şairindivanında geçen dil ve sanatsal üslup ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise çalışmadavarılan bulgu ve sonuçlar ortaya konmuştur.Anahtar Kelimeler: Belagat, Şiir, Tasvir, Nizâr Kabbâni, Tabiat, Kadın This study deals with depiction in the poems of the poet Nizâr Kabbâni. Thestudy consists of introduction and three parts. In the first chapter, the concept of`depiction` is discussed. Both the dictionary and the term meaning of this word havebeen revealed, then the art of depiction has been mentioned in a general manner inArabic literature, and the general state of depiction from the age of ignorance to thepresent and examples of depictions that have come to the fore in Arabic literature havebeen revealed.In the second part, the life stages of the poet, her education, her morals, herteachers, her literature, her poems, her divan and her evaluations are mentioned. In thethird part, the art of depiction in the poet's divan is discussed. In this chapter, the state ofdepiction of the elements of homeland, book, woman, mother, lover and city that cometo the forefront in her poems is presented. In addition, the language and artistic style inthe poet's divan were discussed. In the conclusion part, the findings and results of thestudy are presented.Key Words: Rhetoric, Poetry, Depiction, Nizar Kabbani, Nature, Women 159

Bu tezin konusu uluslararası pazarda büyük bir yer edinmiş olan Çin'in, ticari faaliyetlerinde, geleneksel kültürün etkilerini aramak ve açıklamaktır.Uzun ve köklü geçmişi, bağlı kaldığı geleneksel kültürü ile Doğu Asya coğrafyasının beşik bölgesi olarak kabul edebileceğimiz Çin, uluslararası ticari faaliyetlerine ilk olarak MÖ. 2. yüzyılda Batı Han Hanedanlığı döneminde İpek Yolu ile başlamıştır. Bugün `Bir Kuşak Bir Yol` projesi ile Asya'dan Avrupa'ya uzanan bu antik rotayı tekrar canlandırmaya çalışan Çin, bu proje ile köklü kültürünü de tanıtmayı hedeflemektedir. Çin'in dünya ticaret sahnesine çıkması, 1980'li yılların başına denk gelmektedir. Bu zamana kadar meşhur setlerinin arkasında kalmayı tercih etmiş ve kapılarını dünyaya açmakta isteksiz davranmış olsa da bu süreçten sonra dünya ticaretinde, kontrollü bir şekilde adından söz ettirmeyi başarmıştır.Çin pazarında ticaret yapmak isteyen birinin en büyük problemi şüphesiz, Çinlilerin geleneksel kültürlerine bağlı düşünce tarzlarına yabancı olmasıdır. Öyle ki, Çin'in, ticaret kültürünü ve müzakere tekniklerini araştırmadan satış yapmaya çalışan bir ihracat firması, çok kaliteli mallara ve uygun fiyatlara sahip olmasına rağmen kültürel farklılıklar sebebi ile ticaret yaparken başarısız olabilmektedir. Bu nedenle, dünya ticaretinde üretim merkezi, yenileşimlerin uygulama alanı, ucuz üretim ve tüketimin ilk adresi konumuna gelen Çin'in ticaret kültürünün araştırılması ihtiyacı, gündeme gelmiştir.Bu çalışmada, Çin felsefesi ve edebiyatı ile harmanlanmış geleneksel Çin kültürünün günümüz Çin ticaret anlayışına olan etkileri araştırılmıştır. Edinilen verilerin, yazılacak tez ve bilimsel makaleler gibi somut veriler halinde sunulması, müzakerelerde fayda sağlayacak taktiklerin belirlenmesine yardımcı olacaktır.Anahtar Kelimeler: Kültür, Çin, Ticaret Kültürü, İpek Yolu The aim of this thesis is to seek and explain the effects of the traditional culture on the commercial activities of China that has gained a sizable place on the international market.With its traditional culture it has abided by and its history whose roots go deep, China, which we may acknowledge as `The Cradle of South Asia`, started its international commercial activities with The Silk Road in 2 A.D., under Western Han Dynasty. Today, with the project `One Belt One Road`, China is trying to revive this antique road stretching from Asia to Europe and also aiming to publicize its rich culture. The Chinese reappeared on the world market in the first years of 1980's. Though until then they had been behind their famous wall reluctant to open their gates to the world, after this process they, under control, managed to make their names heard on the world trade.The greatest problem of someone who wants to trade in The Chinese Market is no doubt his foreignness to the traditional culture ruled by thinking of the Chinese. In fact, an export company that is trying to make sales without researching Chinese commercial culture and negotiation techniques may fail due to cultural differences even though they have goods of high quality and reasonable prices. Because of this, the need for research on the commercial culture of China; the center of production in the world trade, the field of application in novelties, the first and foremost address of cheap production and consumption has become a current issue.In this study, the effects of the traditional Chinese culture, which is blended with Chinese philosophy and literature, on modern Chinese commercial understanding has been studied. The presentation of the acquired data in the thesis and scientific papers to be written will help determining the strategies to be used in negotiations.Key Words: Culture, China, Trade Culture, Silk Road 112

Nahiv ilminin kurallarının dayandığı sebepler ve açıklamalardan ibaret olan nahiv illetleri, Arap dilinde bozulmaların görülmesi üzerine başlayan ilk dil çalışmalarından beri nahiv ilmindeki önemini korumuş ve nahiv kurallarının belirlenmesindeki temel faktörlerden olmuştur. İlk dönemlerde dil kurallarının kendisi ile izah edildiği basit gerekçelerden ibaret olan nahiv illetleri, zaman içerisinde daha sistemli bir hale gelmiş ve nahiv âlimleri tarafından çeşitli sınıflandırmalara tabi tutulmuştur. Nahiv ilmine dair yazılan ilk eserlerde, nahiv konuları ile iç içe olarak kullanılan nahiv illetleri, Arap gramer metodolojisi olan nahiv usûlünün ortaya çıkması ile birlikte bağımsız olarak ele alınmış ve teorik olarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Nahiv âlimlerinin nahiv illetlerine karşı genel tutumu olumlu olsa da, gerek ilk dönemlerde gerekse sonraki dönemlerde illetlere karşı mesafeli duran veya illetlere tamamen karşı çıkan nahiv âlimleri de olmuştur. Bu çalışma kapsamında genel olarak nahiv ilminin temel kaynakları, illetlerin nahiv usûlündeki yeri, çeşitleri, ortaya çıkış ve gelişim süreci, nahiv âlimlerinin illet teorisine yaklaşım ve değerlendirmeleri ele alınmıştır. Ayrıca nahiv ilminin temel konuları aktarılarak, bu konulara dair hükümlerde etkili olan nahiv illetleri belirlenmiş ve bu illetlerin tutarlı olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. The nahiv illas which consists of some reasons and explanations for the rules of nahiv science, has preserved its importance in the science of nahiv since the first language studies that started with the appearance of corruption in the Arabic language and became one of the main factors in determining the rules of nahiv. The nahiv illas, which consisted of the simple reasons of the language rules in the early periods, became more systematic in time and were divided into some parts by the nahiv scholars in various aspects. Nahiv illas were studied together with the nahiv subjects in the first works written on the science of nahiv, but after the development of Arabic grammar methodology, it was considered independently and interpreted theoretically. Although the general attitude of nahiv scholars towards illas was positive, there were also nahiv scholars who remained distant or completely opposed to illas both in the early and later times. In this study, the basic sources of the science of nahiv, the place, types, emergence and development process of illas in nahiv method, approach and evaluations of nahiv scholars to the theory of illa are discussed. In addition, by conveying the basic subjects of the science of nahiv, the nahiv illas that are effective in the provisions on these issues have been determined and it has been tried to determine whether these ills are consistent. 310

Seyda Muhammed Emin Er, son dönemde yaşamış önemli İslam mutasavvıflarından biridir. Seyda Muhammed Emin Er, H. 1332/M. 1914 senesinde Diyarbakır'ın Çermik ilçesine bağlı Kalaç/Kiloyan köyünde dünyaya geldi. İlk tahsilini babasının köy imamından alan Seyda, bölgedeki pek çok ilmi şahsiyetten dersler alarak Suriye'ye gitti. Burada Şeyh Ahmed Haznevîye intisap ederek ilk tarikat dersini aldı. İlmi icazetini Norşîn medresesinde Şeyh Muhammed Maşûk en-Nûrşînî'den alan Seyda, Şeyh Seyda el-Cezerî'ye intisap ederek sülukunu ikmal ettikten sonra tasavvuf icazetini alarak Şeyh Seyda el-Cezerî'nin halifesi oldu. Gaziantep'te uzun seneler imamlık yapan Muhammed Emin Er, Mahmud Esad Coşan'ın davetiyle Ankara'da Fıkıh Enstitüsünde dersler verdi. Avrupa, Amerika, Pakistan, Mısır, Suriye, İran ve Afganistan başta olmak üzere dünyanın pek çok ülkesini gezdi. Bu ülkelerde vakıf çalışmalarında bulundu, pek çok seminer ve konferans verdi. Hanofer İslam Merkezinde dersler okutan Seyda Muhammed Emin Er'in başta İslam dergisi ve Millî Gazete olmak üzere pek çok dergide yazıları ve söyleşileri yayınlandı. Başta tasavvuf ve fıkıh ilmi olmak üzere pek çok alanda eser telif etti. Eserlerini Arapça kaleme alan Seyda'nın bu eserlerinin bir kısmı Türkçeye çevrildi. Seyda Muhammed Emin Er, muhtelif ilimler üzerine yazdığı eserlerde, yazı ve söyleşilerinde tasavvufî düşüncesini ortaya koydu. Tasavvuf ilminin başta tarifi, şeriat, tarikat, hakikat, marifetûllah, tevbe, zikir, ihsan, cezbe, rabıta, muhabbet vb. pek çok kavramını eserlerinde izah etti. Halidîliğin Seydâî kolundan gelen bir mutasavvıf olması hasebiyle tasavvufî düşüncesinde şeriatin zahirî boyutunu sıklıkla vurgular. İman, İslam ve ihsan kavramlarını eserlerinde bir bütünlük içinde ele alan Seyda Muhammed Emin Er, başta rabıta ve vahdet-i vücud olmak üzere tartışmalı tasavvûfî meseleleri de ele alıp hem fıkhî hem de tasavvufi anlamda izah eder. Seyda Muhammed Emin Er is one of the important Islamic Sufis who lived in the recent period. Seyda Muhammed Emin Er was born in 1914 (AH 1332)in the village of Kalaç / Kiloyan in Diyarbakır's Çermik district. Seyda received his first education from his father's village imam, and before leaving to Syria he took lessons from many worthy scholars in the his region. He become affiliated with Sheikh Ahmad al-Khaznawi (d. 1949) and took his first sect lesson. Seyda, who got his scholarly ratification from Sheikh Muhammed Maşûk en-Norşîni in Norşîn madrasah, after affiliated with Sheikh Seyda Al-Jazari and proceeded his way of behaviour, Muhammad Emin Er became caliph of Sheikh Al-Jazari. Muhammed Emin Er, who has been an imam in Gaziantep for many years, gave lectures at the Fiqh Institute in Ankara at the invitation of Mahmud Esad Coşan.He toured many countries of the world, especially Europe, America, Pakistan, Egypt, Syria, Iran and Afghanistan. He worked on foundations in these countries, gave many seminars and conferences. Seyda Muhammed Emin Er, who teaches lectures at Hanofer Islamic Center, has published his articles and interviews in many journals and newspapers, especially in the Islamic Journal and Milli Gazete. He authored works in many fields, especially in Sufism and fiqh. Some of these works of Seyda, who wrote his works in Arabic, were translated to Turkish. Seyda Muhammed Emin Er wrote many works on the scholar of Sufism. He revealed his sufistic thought in his works, writings and interviews on various sciences. He explained many concepts in his works such as the description of the scholar of Sufism, shari'ah, sect, truth, knowledge of God (marifetullah), repentance, dhikr, ihsan (spiritual excellence), cezbe (intense pleasure), rabita (connectedness), love and so on. He often emphasizes the apparent dimension of shari'ah in Sufi thought, as he is a sufist who comes from the Seydâî branch of Khâlidi sect. Seyda Muhammed Emin Er, who deals with the concepts of Islam (outward submission to the will of Allah), Iman (faith), and Ihsan (spiritual excellence) in integrity in his works, deals with controversial Sufism issues, especially rabita (nexus) and wahdat al wujud (Unity of Existence), and explains them in both fiqh and sufistic terms.

Bu tezde, Elif Şafak'ın 'Aşk' adlı romanının, Ekrem Ġaffârvend ve Arsalân Faṣîḥî tarafından yapılmış Farsça çevirilerinin karşılaştırmalı incelemesi yapılmıştır. Çalışmada, ilk olarak İran'da Türkçeden Farsçaya çeviri faaliyetlerinin tarihsel süreci üzerinde durulmuş; seçkin ve tanınmış Türk yazarların eserlerinden, öykü ve romanlarından Farsçaya yapılan çevirilere kısaca değinilmiştir. Birinci bölümde Elif Şafak'ın Aşk adlı romanının İran'da çalışma sırasında tespit ettiğimiz otuz dokuz farklı mütercim tarafından yapılmış ve yayınlanmış çevirileri, mütercim isimleriyle birlikte bir liste hâlinde sunulmuştur. Ayrıca karşılaştırmaya esas aldığımız Farsça çevirilerin mütercimleri hakkında bilgi verilmiştir. Aşk romanının ilk tercümesi Ekrem Ġaffârvend'e aittir. Ekrem Ġaffârvend'in Türkçe bilgisi, Türkiye'de bulunup bulunmadığı ya da Türk kültür ve yaşamı hakkında bilgi sahibi olup olmadığına dair bilgimiz yoktur. Aşk romanının İran'da en çok satılan ve çok sayıda baskısı yapılan tercümesi de Arsalân Faṣîḥî tarafından yapılmıştır. Arsalân Faṣîḥî Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunudur. Faṣîḥî yaklaşık sekiz sene Türkiye'de eğitim görmüş ve bu süre zarfında gerek eğitim gördüğü üniversitede gerekse üniversite dışında halkla iç içe yaşamış ve Türkçeyi ve Türk kültürünü yakından tanımıştır. İkinci bölümde çalışmada uygulanan araştırma ve karşılaştırma yöntemlerine ilişkin bilgiler verilmiş ve konu ile ilgili örnek aldığımız kaynaklar belirtilmiştir. Çalışmamızda takip edilen veri derleme, tespit yöntemi ve veri analiz üslubu hakkında bilgiler verilmiş ve bu tespitler uygun başlıklar altında değerlendirilmiştir. Daha sonra adları anılan her iki mütercime ait tercümeler her satırı birbirleri ile ve Türkçe asıl metin ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Sonuç olarak mütercimlerin asıl metne sadakatleri, Türkçeye hâkimiyetleri konusunda tespit edilen kanaatler ifade edilmiş; her iki mütercimin metnin aktarılmasında başarılı ve başarısız bulunan yönlerine işaret edilmiş; eksik ya da hatalı görülen çevirilerde görüşlerimiz de belirtilmiştir.Anahtar Kelimeler: Elif Şafak, Aşk, Türkçeden Farsçaya Çeviri, Karşılaştırmalı Çeviri, Ekrem Ġaffârvend, Arsalân Faṣîḥî In present study, Love novel written by Elif Shafak which has been translated into Persian by Akram Ghaffarvand and Arsalan Fasihi, has been studied using comparative translational methods. In present study, first the translational activities in Iran from Turkish to Persian has been studied and the novels and short stories written by the Turk authors have been referred briefly. In the first chapter, a list have been provided including all translators of Elif Shafak's novel `Love` that was carried out by thirty nine different translators involving translators' names and the publishing companies. Moreover, some information has been provided about the translator whose works are studied in this thesis. There is no information about the first translator of the book, Akram Ghaffarvand, whether how is her Turkish language command, has she been in Turkey and does she have enough knowledge about Turkish culture. The most popular translation of book is Arsalan Fasihi's translation in Iran. He has been graduated from Ege University in Turkish Language and Literature. He has been educated in Turkey about eight years and he has lived in Turkey closely with educational environment and the people and is familiar with Turkish culture. In the second chapter necessary information about the methods for comparison and research are provided and the references about the subject are inserted. Information is provided about the data collection, analysis method and research method. Then, the translations of both translators and the original text have been studied comparatively. In conclusion chapter, the fidelity of the translated text and loyalty of the translators to Turkish text and their Turkish Language knowledge are provided; the success of the translators in transferring the text is analyzed and finally some ideas and evaluations are given about the wrong and manipulated translations.Keywords: Elif Shafak, Love, Translation from Turkish to Persian, Comparative translation, Akram Gaffarvand, Arsalan Fasihi 189

Bu çalışmamız, `Tertip Olgusu`nu ve bunun ehemmiyetini genel olarak Arabî sözlerde özel olarak da Kurân'da ele almaktadır. Bu doğrultuda Fahreddin er-Râzî'nin Tefsîr'inde tertip belagatini, estetiğini ve hem manaların yönlendirmesinde hem de delaletleri çeşitlendirmesi üzerinde etkilemesini araştırmaktadır.Bu çalışma, Fahreddin er-Râzî'nin Tefsîr-i Kebîr adlı eseri çerçevesinde tertip yerlerini araştıracak, ilk olarak cümlenin bölümlerinde takdim, ardından âyetlerde kelimelerin tertibi-Kurân fâsılalarında ve Esmâ-i Hüsnâ'da-, daha sonra bir veya iki âyet içinde cümlelerin tertibini ve âşikâr olmayan âyetleri inceleyecek; son olarak tertibin bazı fıkıh kurallarını icat etmesini ve Kur'ân'ın anlamları yönlendirmesinin etkisinden bahsederek tertibin iki türü olan Takdim ve Tehir Tertibi ve Çeşitlilik Tertibi'ne değinecektir. Taassup ve taraftarlık olmadan Fahreddin er-Râzî'nin en doğru görüşünü ortaya çıkarmak için diğer müfessirleri de göz önüne almakta birlikte onun bir yorumunu kabul ederek, diğerini zayıflatarak veya reddederek yorumlarını ve bakış açılarını incelemekteyim. Etkilenme ve etkileme konusu ancak olgu incelendikten sonra ortaya çıkacağı için en son bölümde, er-Râzî'nin tertip konusundaki etkisi ve etkilenmesi konusu ele alınmıştır.Çalışmanın en önemli sonuçları şunlardır:I.Tertip tarzı, hem muaraza, mübahase ve anlaşmazlığa (tartışma), hem manaları üretmeye (çıkarmaya), hem de ince konuları icat etmeye yol açmakta, Fahreddin er-Râzî, aslında takdim ve tehir tarzına aktarmadan zâhirle âyetleri işlemeye çalışmaktadır.II.Tertip tarzının, dînî ve Arapça ilimlerle bağlantısı ortaya çıkmaktadır. Bu alanın dikkat çekip göz önüne alınması gerekir. Bu çalışmadaki herhangi bir örnek Kur'ânın tertip bozgunculuğu kuruntusunu ortadan kaldırmaktadır.Anahtar Kalimeler: Tertip, Çeşitlilik, Takdim, Tehir, Etki, Fahreddin er-Râzî, Tefsȋr, İ'câz. This research studies `the phenomenon of arrangement` and its significance in Arab speech in general, and in the Holy Qur'an in particular, discusses the eloquence of order and its aesthetics in the interpretation of Razi pride, and its effect in directing meanings and diversity of connotations. The research settled the places of arrangement through the `great interpretation` of Al-Razi's pride may God have mercy on him, and he presented the interpreter's position regarding the arrangement in its two types: the order of presentation and delay, the arrangement of multiplicity, starting with presentation in parts of the sentence, And the names of God the Most Beautiful, and passing through the arrangement of sentences in the verse and the two verses, and what came out of them as opposed to the apparent, and ending with the effect of the arrangement in eliciting some juristic rules and guiding the Qur'anic meanings, discuss this and analyze to the point of prepondering one side and weakening or sometimes resorting to it. That is the opinions of the scholars before and after Razzi, to reveal the right thing, without fear or intolerance. And since the issue of influence and impact does not appear to us until after the completion of the study of the phenomenon, it was imperative for the last topic to be concerned with the influence of Al-Razi and its impact on the topic of arrangement. Among the most prominent results of the research: - That the arrangement plays a role in stirring up controversy and arguments, and in generating meanings, and that the root of Al-Razi is the conduct of the Quranic text on its surface. - The association of arrangement with many Arabic and Islamic sciences, and every example in research refutes the illusion of corruption in the Qur'an. Key words: Arrangement – Multiplicity – Presentation – Delay – Effect – Razi Pride – Rhetoric – Interpretation – Miracle. 252

Modern Lübnan Hikâyesinde Tema adlı bu çalışma, Lübnan'ın bağımsızlığını kazandığı 1943 yılı ile Lübnan iç savaşının başladığı 1975 zaman dilimini kapsamaktadır. Sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel şartların etkisi altında gelişim aşamasını tamamlayan Lübnan hikâyesi, bu dönem aralığından önce makâmeler, tarihî ve sosyal içerikli romanlar, ilk hikâye denemeleri ile doğuşunu gerçekleştirmiştir. Batı edebiyatının taklidi görünümünde bir edebiyat anlayışının hâkim olduğu dönem, 1930'lu yıllardan itibaren millî bir edebiyat yaratma hayali kuran yazarlarca yerel rengine bürünmüştür. Bunu takip eden on yıl ki süreçten itibaren 1975 yılına kadar hikâye, yeni yönelimlerin, yeni arayışların ve Batı edebi akımlarının etkisi altında dünya ölçeğinde eserler üretmiştir. Bu dönemde `Sanat toplum içindir` anlayışının etkisi altında pek çok hikâye yazarı hikâyeyi etkin bir konuma taşımış, onun yarattığı özgür alanda söylemlerini rahatça dile getirmişlerdir. Bunun sonucu olarak; dönem hikâyelerinde Arap dünyasının siyasi sorunları, aşk, bireysel sorunlar, din adamlarının tutumlarına eleştiri, göç, kadın, köy ve gelenek, sınıf farklılığı, ulusal meseleler, yozlaşma ve diğer temalar gibi çok çeşitli temalar işlenmiştir. Bunun yanı sıra, dönem yazarları hikâyelerinde işledikleri temaların etkisini arttırmak adına hikâye kişilerinin psikolojik yapıları, düşünce dünyaları, sosyal konumları gibi özelliklerini anlatma, gösterme, diyalog, montaj, leitmotiv, geriye dönüş, iç çözümleme, iç monolog, bilinç akışı, özetleme ve mektup gibi anlatım teknikleriyle vererek anlatıma çeşitlilik katmışlardır. This study, called Theme in Modern Lebanese Story, covers the between 1943, when Lebanon gained its independence and the 1975 period when the Lebanese civil war began. The Lebanese story, which completed its development stage under the influence of social, political, economic and cultural conditions, was born with maqamas, historical and social novels, and first story essays before this period. The period in which a literary understanding prevailed in the appearance of imitation of Western literature, has been transformed into a local color by writers who dream of creating a national literature since 1930s. After the next decade, until 1975, the story produced works across the world under the influence of new orientations, new searches and western literary movements. During this period, under the influence of `Art is for society`, many story writers carried the story into an effective position and expressed their discourse freely in the free space it created. As a result of this situation; the stories of the period covered various themes such as the political problems of the Arab world, love, individual problems, criticism of the attitude of the clergymen, migration, women, village and tradition, class differences, national issues, corruption and other themes. Besides, in order to increase the influence of the themes that the writers of the period in their stories, the features of the story people such as psychological structures, worlds of thought, social positions, such as telling, showing, dialogue, assembly, leitmotif, flashback, internal analysis, internal monologue, stream of consciousness, summarizing and letter by giving expression techniques have added diversity to the narration. 331

YÖK Tez ID: 627975 Genelde Arap edebiyatında özelde modern Mısır edebiyatında, başlangıç ve olgunlaşma dönemleri yaşanmıştır. ?Abdul?amîd Cevde es-Sa??âr da bu gelişimde emeği geçen yazarlar arasındadır. ?Abdul?amîd Cevde es-Sa??âr yazdığı dinî eserlerle öne çıksa da roman alanında da önemli bir başarıya ulaşmıştır. Sinemaya olan ilgisi de bunu tetikleyen etkenler arasındadır. Çalışmamızda yazarın üç romanı incelenirken, edebiyat alanındaki çalışmaları ve hayatı da ele alınmıştır. Birinci bölümde modern Mısır romanının gelişim süreci genel hatlarıyla incelenmiş, ikinci bölümde ?Abdul?amîd Cevde es-Sa??âr'ın hayatı, eserleri gibi konular ele alınmış, üçüncü bölümde ise yazarın üç romanı ?al?atu'l-Eb?âl (Kahramanların Kalesi), ?ayâtu'l-?useyin (Hz. Hüseyin'in Hayatı) ve A?mes Ba?alu'l-İsti?lâl (Ahmes Özgürlük Kahramanı) tahlil edilmiştir. In general, Arabic literature, especially modern Egyptian literature has experienced the beginning and maturation periods. Abdel Hamid Gouda al-Sahhar is also among the authors who contributed to this development. Although He is prominent with his religious works, he has also achieved considerable success in the field of novels. His interest in cinema is among the factors that have triggered it. In this study, three novels of the author were examined and his works and life in the field of literature were discussed. In the first part, the development process of the modern Egyptian novel is examined in general; in the second part, his life and works are discussed; in the third part, the three novels of the author Castle of Heroes, ?useyn's Life and A?mes Hero of Freedom are analyzed.

Japon Proleter edebiyatı üzerine yazılmış çok sayıda eleştirel çalışmalar olmasına rağmen, savaş karşıtı proleter bir yazar olan Kuroshima Denji ve eserleri akademik çevrelerden pek dikkat çekmemiştir. Bunun ötesinde, Kuroshima Denji, işçi ve kapitalist sınıf arasındaki ilişkiyi yazmaya meyilli çoğu proleter yazarın aksine, daha çok savaş konusuna eğilimli olduğu için hep savaş karşıtı bir yazar olarak düşünülmüştür. Ancak, Kuroshima Denji'nin eserlerinin anlaşılması, Taishō hatta Meiji Japonyasında bu edebiyat türünün doğmasına neden olan koşulları anlamamıza yardımcı olacaktır. Bu tezde, Kuroshima eserlerinin Marksist edebiyat eleştirisi kapmasında analizi yapılıp, Kuroshima'nın sosyopolitik görüşünün ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Although there exist many critical studies discussing Japanese proletarian literature, Kuroshima Denji, an anti-war proletarian writer and his works, unfortunately, still have not drawn much interest from academic circles. Moreover, Kuroshima Denji has been defined more as an anti-war writer rather than a proletarian author since most proletarian authors tend to write about the relationship between workers and the capitalist class. Nonetheless, knowing about Kuroshima Denji's works will clarify and contribute to the understanding of the conditions that gave birth to the proletarian literature in Taishō or even in Meiji Japan. This thesis discusses Kuroshima Denji's stories within the scope of a Marxist literary critique, and it details a deeper understanding of his sociopolitical viewpoint mentioned in his novels. 113

Bu tezin konusu Çin hanedanlık tarihinde yasa dışı denizcilik faaliyetleridir. Bu konu, `korsan` ve `deniz haydutluğu` kavramlarının açıklanması, dünyadaki korsanlık ve deniz haydutluğu faaliyetlerinin ünlü korsanlar ve deniz haydutları örnekleriyle şekillendirilmesi ve Çin tarihindeki deniz haydutlarının hanedanlık perspektifinde değerlendirilmesi ile sınırlandırılmıştır. Deniz haydutları, var oldukları süre boyunca yasaları çiğneyen ve suçlu olma potansiyelleri ile bilindiği için, daima denizlerin kötü çocukları olarak anılırlar. Ancak, Çin tarihine baktığımızda varlıkları M.Ö. 2000'li yıllara dayanan Çinli deniz haydutları ilkel toplumun doğası ve oluşumundan ayrı düşünülemeyecek zoraki koşullar sonucu ortaya çıkmıştır. Merkezi otorite kurulana kadar kölelere uygulanan baskıdan kaçan halk kendini denize atmış ve denizin zor koşullarında yağma yaparak yaşamlarını sürdürmeye çalışmıştır. Daha sonra deniz haydutluğu bir meslek haline dönüşmüş ve Çinli haydutlar hanedanlıklar boyunca denizlerde yelkenlerini dalgalandırmışlardır. Resmi olarak Doğu Han Hanedanlığında başlayan deniz haydutluğu Ming Hanedanlığında zirveye tırnmanmaya başlamış ve son hanedanlık olan Qing Hanedanlığı döneminde doruğa çıkmasıyla birlikte düşüşe geçmiştir.Çin denizcilik tarihi ünlü Amiral Zheng He ile doruk noktasına ulaşmış ve dünya denizcilik tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur. Bu tarihin yadsınamaz bir parçası olan Çinli haydutlar ise batılılar tarafından kısmen göz ardı edilmiştir. Bu araştırma alandaki eksikliği gidermek açısından fayda sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Korsan, Deniz Haydutluğu, Çin, Denizcilik, Hai Dao The subject of this thesis is illegal maritime activities in the history of Chinese dynasty. This subject is limited to the explanation of the concepts of `pirate` and `sea bandit`, shaping the piracy and sea bandit activities around the world with examples of famous pirates and sea bandits, and evaluating sea bandits in the perspective of a dynasty. Since sea bandits are known for their potential to break the law and be guilty as long as they exist, they were always referred to as bad children of the seas. However, when we look at the history of China, their existence goes back to BC. Chinese sea bandits dating back to the 2000s has emerged as a result of forced conditions that cannot be considered apart from the nature and formation of primitive society. The people, who escaped from the pressure applied to the slaves until the central authority was established, threw themselves into the sea and tried to survive by looting in the difficult conditions of the sea. Later, sea bandits became a profession and Chinese thugs waved their sails in the seas during the dynasties. The official dynasty, which started officially in the Eastern Han Dynasty, began to climb to the peak in the Ming Dynasty and declined with its peak during the Qing Dynasty, the last dynasty.Chinese maritime history reached its climax with the famous Admiral Zheng He and gained an important place in world maritime history. Chinese bandits, an undeniable part of this history, have been partially ignored by westerners. This research will be beneficial for the deficiency in the field.Keywords: Pirate, Maritime Piracy, Hai Dao, Qing Dynasty, Maritime History 115

Atasözleri, geçmişten günümüze, nesilden nesile aktarılmış, deneyim sonucunda oluşturulmuş, toplum tarafından benimsenmiş, kısa ve özlü öğütler olarak tanımlanabilir. Atasözleriyle, halkların deneyimleri, zihniyetleri, gelenekleri, ahlakları, dünya görüşleri, sosyokültürel yapıları ve hatta tarihleri gibi pek çok konuda fikir sahibi olmak ve onlardan bilgi elde etmek mümkündür.Atasözleri, kültürel zenginliğin ürünü olması dolayısıyla dil-kültür ilişkisini en iyi şekilde aktarması bakımından büyük önem taşımaktadır. Atasözlerinin bu nitelikleri taşıma özelliğine bakıldığında bir toplumun veya o toplumun içindeki bir nesnenin incelenmesinde çok güçlü bir kaynak oldukları görülür.Bu çalışmada, Arap toplumlarının kadınla ilgili tespit edilen atasözlerinden hareketle, Arap kadınının imgesi oluşturulmaya çalışılmıştır. Yapılan içerik analizi sonucunda Arap kadınının bazen dikkat edilmesi gereken biri, bazen acizliğin simgesi, bazen de yaşamı anlamlı hale getiren kutsal bir varlık olduğu görülmüş ve yine bu atasözlerinin onun nasıl algılanması gerektiği konusunda kalıp fikir ya da öneriler içerdiği sonucuna varılmıştır. Proverbs can be defined as brief and to the point advises which are based on experiences, accepted by societies and transferred from generation to generation, from past to present. It is possible to obtain a lot of information about a nation's past experiences, its mentality, traditions, morality, its perspective of world, socio-cultural structure and even its history through proverbs.Proverbs, as they are a product of cultural diversity and the best tools to convey the relationship between culture and language, have great importance. Knowing that proverbs have such qualities, it can be said that they are one of the strongest resources that may be used in order to examine a society and an object that occurs in that society.In this work, the image of Arabian women is examined in a broad perspective through the Arabian proverbs that are related to women. In the results of the analysis of the content, it is seen that Arabian women are sometimes a person to be cautious of, sometimes a symbol of helplessness, sometimes a holy being which makes life meaningful and it is found out that these proverbs have some dogmas and suggestions on how Arabian women should be perceived. 173

Bu çalışma, alanında ilk müstakil kitap olan İbn Cinnî'nin Sırru Sınâ'ati'l-İ'râb adlı eserinde mu'cem harfleri ve bu harflerin kelime içerisinde asıl, bedel ve zâid olarak kullanılmasına dair İbn Cinnî'nin görüşlerini içermektedir. Çalışmanın birinci bölümünde İbn Cinnî'nin hayatı ve ilmî kişiliği ele alınmıştır.İkinci bölümde İbn Cinnî'nin ses, harf, hareke, hurûfu'l-mu'cem kavramları ile harflerin sıfat ve mahreçlerine dair görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır.Üçüncü bölümde mu'cem harflerinden hemze hariç sahih olanların kelime içerisinde bedel ve zâid olarak kullanılması ve İbn Cinnî'nin buna dair görüşleri nedenleriyle birlikte ortaya konulmaya çalışılmıştır.Dördüncü bölümde ise mu'cem harflerinden hemze ile birlikte illetli harflerin kelime içerisinde bedel ve zâid kullanılması ve buna dair İbn Cinnî'nin görüşleri nedenleriyle birlikte ortaya konulmaya çalışılmıştır.Tezin sonunda ise çalışmanın bulgularına dair sonuç kısmı yer almaktadır.Anahtar Sözcükler: İbn Cinnî, Sırru Sınâ'ati'l-İ'râb, Hurûfu'l-Mu'cem, Bedel, Zâid This study includes the letters of the alphabet in Ibn Jinnî's Sirru Sinaat al-İ'râb, which is the first independent work in the field, and the views of Ibn Jinnî on the use of them as original, bedel and zâid in words. In the first part of the study, Ibn Jinnî's life and his scientific personality and his method of writing the book are discussed.In the second part, Ibn Jinnî's views on the concepts like sound, letter, diacritical mark, huruf al-mu'jam and on the sıfat and makharij al huruf are tried to be determined.In the third section, the usage of the sahih letters except for hamza as bedel and zâid in the word and Ibn Jinnî's opinions this are put forward together with the reasons.In the fourth chapter, the usage of ailing letters with hamza as bedel and zâid in words and Ibn Jinnî's opinions about this are put forward together with the reasons.At the end of the thesis, there is a conclusion part based on the findings of the study.Keywords: Ibn Jinnî, Sirru Sinaat al-İ'râb, the Usage of Letters, Original, Bedel, Zâid 559

Tezimizin konusunu `et-Tırâz Adlı Eseri Işığında Yahyâ b. Hamza el-ʽAlevî'de Beyân İlmi` teşkil etmektedir. Belâgat ilmine dair kaleme alınan bu eseri konu alan çalışmamızda müellif Yahyâ b. Hamza el-ʽAlevî'nin hayatı, talebeleri, ilmi kişiliği ve eserlerinin yanı sıra onun söz konusu eserinin beyân ilmi ile ilgili kısmının incelenmesi yer almaktadır.Çalışmamız bir giriş, iki bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Giriş kısmında belâgat ilminin ve belâgatin üç ana bölümünden biri olan beyân ilminin tanıtımına, Yahyâ b. Hamza el-ʽAlevî'nin bu ilim dalında yazdığı mezkûr eser ve bu eserin belâgat alanındaki önemine yer verilmiştir. Birinci bölümde müellifin hayatı ve yaşadığı döneme dair bilgiler verilerek et-Tırâz adlı kitabı genel hatlarıyla tanıtılmıştır. İkinci bölümde ise beyân ilminin kısa tarihçesi verilerek müellifin adı geçen eserinde beyân ilmini işleyişi incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Belâgat, Beyân, et-Tırâz, Yahyâ b. Hamza el-ʽAlevî. The subject of our thesis based on `Bayan Science at Yahyâ b. Hamza al-Alawi in the Light of his book et-Tırâz`. In our study on the subject of eloquence, apart from the author Yahyâ b. Hamza al-Alawi's life, students, scientific personality and the works, his mentioned book's part related to eloquonce has been discussed extensively. Our study is constituted from an introduction, two chapters and a conclusion. In the introduction part, rhetoric science and eloquence which is one of the three main parts of rhetoric science; Yahyâ b. Hamza al-Alewi's work written in this branch of science and the importance of this work in terms of rhetoric has been mentioned. In the first part, information about authors life and the era he has lived in has been given and outlines of his book et-Tırâz has been introduced. In the second part, the brief history of the science of declaration was given and author's writing about declaration science in the mentioned book has been examined.Keywords: Rhetoric, Bayan, et-Tırâz, Yahyâ b. Hamza el-Alawi. 98

Duygu, düşünce ve bilginin aktarılmasında sadece tek kelimelerin karşılık geldiği kavramlar, çoğu kere yeterli olmamakta, birçok kelimenin bir araya gelerek oluşturacağı kelime gruplarına da ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin, hangi dil olursa olsun, içinde isim tamlaması ve sıfat tamlaması türünden bir kelime grubunun bulunmadığı bir cümle düşünmek nerdeyse imkânsızdır. Aynı durum müevvel masdarlar için de geçerlidir. Yargı bildiren cümlelerin, masdar edatlarıyla kelime grubuna dönüştürülmüş hali olan müevvel masdarlar, duygu, düşünce ve bilginin aktarılmasında bize hem zaman hem çaba hem de anlatım zenginliği kazandırmaktadır.Çalışmamız, bir isim türü olan masdarları ve masdar çeşitlerinden biri olan müevvel masdarın kuruluşunu ve kullanımlarını ele almaktadır. Bu çerçevede cümleyi masdara dönüştüren edatlardan, müevvel masdarın diğer masdar türleri ile arasındaki farklardan ve müevvel masdarın cümle içindeki görevlerinden bahsetmektedir. Tezimiz, giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş'te kelime ve türleri, masdar ve türleri, cümle ve çeşitleri üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde, isim kategorisi içinde değerlendirilen bir masdar türü olan müevvel masdarların kuruluşu, ikinci bölümde ise müevvel masdarların kullanımları anlatılmıştır. Her iki başlık altında da konular, özellikle Kur'ân-ı Kerîm'den örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda ister kelime türleri, ister masdarlar, ister cümle ve çeşitleri üzerinde durulurken ayrıntılara girilmemiş, müevvel masdarla bağlantılı yönleri üzerinde durulmuş, ayrıntılar için ise kaynaklara yönlendirme yapılmıştır.Çalışmamız, müevvel masdara dair elde ettiğimiz bulguların genel bir değerlendirmesini yaptığımız sonuç kısmıyla bitirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Müevvel Masdar, Sarîh Masdar, Cümle Ögeleri, Masdar Edatları. In terms of conveying emotions, thoughts and knowledge, using only one word to explain a concept is often not enough, and usually many words that come together to form a group of words are needed. For example, in whichever language, it is almost impossible to think of a sentence in which there is no group of words such as noun and adjective phrases. The same situation valid for also infinitives. Infinitives, which are converted into group of word with verbal noun prepositions, provide us a substantiality of time, effort and expression in transferring emotions, thoughts and knowledge.Our study handles the establishment and usage of infinitive which is a kind of name and one of the varieties of verbal noun. In this context, it discusses about the prepositions that convert the sentence to verbal noun, the differences between the infinitive and other verbal noun types and the duties of the infinitive in the sentence.Our thesis consists of an introduction and two chapters. In the introduction, words and genres, verbal noun and its types, sentences and varieties are emphasized. In the first part, the establishment of the infinitive, which is a type of verbal noun evaluated within the noun category is explained. In the second part, the use of the infinitive is explicated. In the both of headings, subjects are tried to explain with examples from Qur'an. In our study, neither the word types and the verbal nouns nor the sentence and its types were given details. The aspects related to the infinitives emphasized, and for details, resources were directed.Our study is concluded with a general evaluation of the findings we have obtained about the infinitive.Keywords: Arabic language, infinitive, gerund, the elements of sentence, propositions of verbal noun 101

Bu çalışmamızda XIX ve XX. yüzyıl Osmanlı Devleti şâirlerinden Seyyid Abdulkâdir Belhî'nin Künûzü'l-ârifîn adlı mesnevîsini konu edindik. Bu mesnevînin Süleymaniye Kütüphanesi, Mevlânâ Müzesi Abdulbâki Gölpınarlı Kütüphanesi'nde mevcut olan iki nüshası ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları tarafından basılan fotokopi nüshasını birbirleriyle karşılaştırarak eserin tenkitli metnini hazırladık eseri, şekil ve muhteva yönünden inceledik. In this study, we focused on the mesnevî of Künûzü'l-ârifîn of Seyyid Abdulkâdir Belhî, one of the Ottoman Empire poets of XIX and XX. centuries. We compared the two copies of this mesnevi which were present in the Süleymaniye Library, the Mevlânâ Museum Abdulbâki Gölpınarlı Library and the photocopy printed by the Istanbul Metropolitan Municipality Publications. 425

Bu çalışmada Murâbıtlar ve Muvahhidler dönemi edebî ortamı ile ilgili genel bir tasavvur oluşturmak amaçlanmaktadır. Bu dönem, Endülüs'teki Müslüman gücünün doruğa ulaşıp çöküşe geçmeye başladığı bir zaman dilimidir. Dolayısıyla yaşanılan süreç birçok farklı duygu ve düşüncelerin ortaya çıktığı bir zamandır. Bu ortamdaki hem bireysel hem toplumsal zihin dünyası elbette edebî ürünlerde yansımasını bulmuştur. Bu bağlamda dönemin siyâsî, dinî ve kültürel ortamına da yer yer değinilmektedir. Yanı sıra dönemin önemli şairlerinin tanıtımı yapılmaktadır. Konu ile bağlantılı olması açısından kadim Arap şiiri ile ilgili bilgilere de kısmen temas edilmektedir. Çalışmada sadece şiir ve çevirilerinin sunulmasının ötesinde bu edebî ürünlerin arka planına özellikle odaklanılmaktadır. Bununla birlikte bu kültürel mirasın edebî yönü de ihmal edilmemektedir. Bu çalışmada Murâbıtlar ve Muvahhidler dönemi edebî ortamı ile ilgili genel bir tasavvur oluşturmak amaçlanmaktadır. Bu dönem, Endülüs'teki Müslüman gücünün doruğa ulaşıp çöküşe geçmeye başladığı bir zaman dilimidir. Dolayısıyla yaşanılan süreç birçok farklı duygu ve düşüncelerin ortaya çıktığı bir zamandır. Bu ortamdaki hem bireysel hem toplumsal zihin dünyası elbette edebî ürünlerde yansımasını bulmuştur. Bu bağlamda dönemin siyâsî, dinî ve kültürel ortamına da yer yer değinilmektedir. Yanı sıra dönemin önemli şairlerinin tanıtımı yapılmaktadır. Konu ile bağlantılı olması açısından kadim Arap şiiri ile ilgili bilgilere de kısmen temas edilmektedir. Çalışmada sadece şiir ve çevirilerinin sunulmasının ötesinde bu edebî ürünlerin arka planına özellikle odaklanılmaktadır. Bununla birlikte bu kültürel mirasın edebî yönü de ihmal edilmemektedir. Anahtar Kelimeler: Endülüs, Murâbıtlar Devleti, Muvahhidler Devleti, Şiir, Nesir. 350

Şairin ismi Gıyâs b. Gavs b. es-Salt b. Târıka, lakabı, `sivri dilli ve konuşkan` anlamına gelen `el-Ahtal`, künyesi, Ebû Mâlik'tir. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemekle beraber Suriye sınırları içinde kabilesi Benî Tağlib yurdunda dünyaya geldiği tahmin edilmektedir.el-Ahtal, üvey annesini hicveden ilk şiirini inşâd ederek sanat dünyasına adımını atmıştır. Çocukluk ve gençlik yılları her türlü sıkıntı ve fitnenin yaşandığı bir dönemde geçmiştir. Bu sıkıntılı dönemde yaşadığı olaylardan etkilenerek sanat yaşamı için malzeme biriktirmiş, biriktirdiği malzemeyi de yeri geldikçe en güzel şekilde kullanmıştır. Yaşadığı olayları da sanki bir tarihçi gibi şiirleriyle daha sonraki nesillere aktarmıştır.el-Ahtal, halife Abdülmelik'in en gözde şairi olmuş, Emevîler adına konuşmuş, şiirlerinde siyasetlerinin reklamını yapmış, yönetime en layık Ümeyyeoğullarının olduğunu vurgulamış ve düşmanlarına karşı onları savunmuştur. Emevî Devleti'nin resmi şairi ilan edilmiş, kendisine gösterilen ilgiye layık olabilmek için hânedan üyelerini methederek âdeta devletin resmi medya organı gibi çalışmıştır.el-Ahtal, sarayda şanslı şairlerin yaşadığı gibi müreffeh bir yaşam sürmesine rağmen bedevî yaşama olan özlemi hiç tükenmemiştir. Arabı'n en mükemmel şairi kabul edilmiş, şiirlerine güvenilmiş, medh, hiciv, vasf ve fahr şiirlerinde başarılı olmuş, kendisiyle, kavmiyle övünmüş ve özellikle hamriyyât şairi olarak isimlendirilmiştir.Siyasi şiirde kendine has yöntemiyle şairler ve kavimler arasında değeri artmış, baba Abdülmelik Dönemi'nde parlayan yıldızı oğul Velîd Dönemi'nde sönmüştür. İslâm'ı kabul etmesi için kendisine yapılan teklifleri ustaca geri çevirmiş, Hristiyan olarak yaşamış, halifeleri İslâmî kavramlar kullanarak methetmiş, şiirlerinde Kur'an âyetlerinden ve peygamber kıssalarından iktibaslarda bulunmuş Hristiyan olarak ölmüştür.el-Ahtal'ın şaraba aşırı düşkün, ayyaş ve meyhane çocuğu olması akli, ahlâki, edebi ve sosyal yaşamının her yönünü etkilemiş hiçbir zaman hikmet şiirleri söyleyen bir şair olamamıştır. İçtiği şarabın etkisiyle kadınlara sarkıntılık ederek, iffetlerine dil uzatarak ömrünü tüketmiştir. Döneminin diğer meşhur şairleri Cerîr ve el-Ferezdak ile karşılıklı atışmalar yaparak onlara üstün gelmiştir. Yaşadığı dönemin en mükemmel şairi kabul edilmesi de el-Ahtal'ın hayatını ve divanını tez konusu olarak seçip çalışmamızda önemli sebep olmuştur.Halifeliğinin son yıllarında; Muâviye'nin göz yumması, Yezîd'in teşvik etmesiyle el-Ahtal, öküz dilini kullanarak Ensar'a dil uzatmış ve Müslümanların gönlünde derin izler bırakmıştır. Ancak saçları ağarıp beli bükülünce yaptığı ahlaksızlıklardan kısmen de olsa vazgeçmiş, kalbinde olan şiirlerin hepsini diliyle inşâd etmeden ölmüştür.Anahtar Kavramlar: Benî Tağlib, el-Ahtal, Medih, Hiciv, Nekâiz Real name of the great poem is Gıyâs b. Gavs b. es-Salt b. Târıka and his wide-known nickname is `el-Ahtal`, which means snippy, talkative and dissolute. His identity disc is Abd el-Mâlik regarding his son's name. With his birth and death dates unknown, it is guessed that he was born on a Benî Tağlib land which is inside Syrian territory.el-Akhtal first stepped into the art world with his poem satirizing his step-mother and his childhood and adolescent years took place at a place where every agony and sedition was present. He gained experience from the events he went through to use in his art career, and he well used the experience when needed. He transferred in his poems the events to the future generations, as if he were a historian.el -akhtal became the best poet of the caliph Abdulmelik, spoke in the name of Umayyads, introduced the caliph's political thoughts, stressed that the worthy ones for governing the land is the Umayyads and defended the Umayyads against their foes. He was declared as the official poet of the Umayyads and in order to be worthy of the attention he received, he complimented the dynasty members as if he were the media outlet of the Umayyads.Although he lived a prosperous life in the palace like the other lucky poets, his yearning for bedouin life never diminished. He was known to be the perfect poet of the Arabs. His poems were appreciated by the people and he became successful in praise, satirization, depiction and pride. What's more, he boasted about himself, his tribe and he was named as the hamriyyat poet.His reputation for being succesful at political poetry among the other poets and tribes has increased due to his very own method. He flourished during Abdulmelik period; however, he was on the fall during Velid period. He deftly rejected the invitations for Islam, he lived as a Christian, he praised the caliphs using Islamic terms, he cited Qur'an versicles and prophet stories. He died as a christian.His being drunkard, tavern-going and extremely attracted to wine, affected his mental, moral, literal amd social life. Therefore, he could never be a poet that is a truthsayer. As a result of the wine he drank, he spent all his life molesting the women. He excelled in arguments with the famous poets of the time Cerir and el-Ferezdak. That he is the best poet of his time is an important reason why we chose his life and his divan.With Muawiyah ignoring him during his last years as a caliph and Yazid persuaded him, el-Akhtal insulted the Ansar and caused deep scars in Muslims. He partially gave up the immoralities he committed only after he noticed he is not young anymore. He passed away without being able to say everything he has in his heart.Keywords: Benû Taglib, Al-Akhtal, praise, satirization, literal argument 359

Bu çalışmada, Endülüs Müslümanlarının Gırnata döneminde, savaş, barış, esir değişimi, taziye, bağlılık, emân dileme gibi münasebetlerle Gırnata Emîrleri ile Aragon Kralları ve Kuzey Afrika Müslüman yöneticileri arasında gerçekleştirilen diplomatik yazışmalar gerek dönemin tarihsel özellikleri gerekse diplomatik dil, üslup ve yöntem açısından analiz edilmiştir.Bu tez, giriş, iki bölüm ve bir sonuçtan meydana gelmektedir. Giriş bölümünde Batı ve Doğu dünyasındaki diplomasi geleneği, bu döneme ait tarihsel olaylar çerçevesinde ele alınmaktadır. Birinci bölümde, Müslümanların Endülüs'ü fethetmeleriyle burada kurulan Müslüman devletlerin tarihi hakkında özet bilgi verilerek, bu dönemde yürütülen diplomatik faaliyetler diplomatik belgeler üzerinden değerlendirilmektedir. İkinci bölümde, Gırnata Emirliği döneminde gerçekleştirilen diplomatik yazışmalar ve imzalanan antlaşmalar metinlerin içeriğinin anlaşılması amacıyla tarihsel bir altyapı içinde irdelenmiştir. Sonuç kısmında ise diplomatik yazışmalarda kullanılan yönteme ilişkin tespitlere ve değerlendirmelere yer verilmiştir.Anahtar kelimeler: Endülüs, Gırnata, Aragon, diplomatik yazışmalar, diplomatik dil, üslup ve yöntem In this study, the diplomatic correspondences related to declaration of war, settling peace, prisoner exchange, condolence, loyalty, and ask for mercy between the Emirate of Granada and Kings of Aragon as well as Muslim administrators of North Africa have been analyzed in terms of both historical features of the period and the diplomatic language, style and method during the Granada period of Andalusian Muslims.This thesis consists of an introduction, two chapters and a conclusion. The aim of the introduction has been to examine the diplomatic tradition in the Western and Eastern world within the framework of that historical period. In the first chapter, it has been given a brief information about the history of Muslim states established in Spain after Muslim conquest of Andalusia. In addition, diplomatic activities of that period has been studied through diplomatic documents. In the second chapter, diplomatic correspondences and agreements signed during the Emirate of Granada have been analyzed within a historical infrastructure in order to better understand the content of the texts. In the conclusion, identifications and evaluations regarding the method used in diplomatic correspondence have been mentioned.Keywords: Andalusia, Granada, Aragon, diplomatic correspondence, diplomatic language, style and method 212

Endülüslü edebiyatçılar hicrî V. yüzyıla kadar edebiyat alanında Doğu ile bağlantılarını koparmamış, teliflerinde Doğu edebiyatını taklit etmişlerdir. Buradaki Arap toplumu, her alanda Doğu kültürüne bağlı kalmaya özen göstermiştir. Diğer yandan vatan özlemi, Endülüslü edebiyatçıların teması olmuş Doğu'da yaşamamalarına rağmen sürekli Doğu'yu tasvir etmişlerdir. İbn 'Abdirrabih, İbn Hânî ve İbn Şuheyd gibi şairler bu taklitçi akımın temsilcilerinden olup Doğu'nun üslûbundan etkilenmişlerdir.Hicrî IV. yüzyılda şiir, nesir ve rivâyet açısından dirâyetli olan İbn 'Abdirabbih, Doğu Arap edebiyatını Endülüs'e aktaran en önemli edebiyatçılardan biri kabul edilmiştir. O, kendinden öncekilerden etkilenmiş ve günümüze ulaşan tek eseri el-'Ikdu'l-ferîd (eşsiz gerdanlık)'i Doğu kaynaklarını referans alarak oluşturmuştur.el-'Ikdu'l-ferîd, Doğulu Arap edebiyatçıların eserlerinden nakillerde bulunan, siyaset, edebiyat, ahlâk, mizah, nükte gibi konuları ihtiva eden, tarih ve edebiyat içerikli ansiklopedik bir eser olarak kabul görmüştür. Bu çalışmada İbn 'Abdirabbih'in edebiyattaki yeri ve hicrî IV. yüzyıl edebiyat anlayışı, ünlü eseri el-'Ikdu'l-ferîd üzerinden izah edilmeye çalışılmıştır. İbn 'Abdirabbih'in ilgili eseri bazı edebiyatçıların nezdinde taklit olarak nitelendirilmişse de kendinden öncekilerin eserlerine kıyasla bu eserin daha hacimli olması, konu çeşitliliği ve konuların en ince detaylara kadar götürülmesi müellifin özgünlüğünü ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler: Endülüs Edebiyatı, İbn 'Abdirabbih, el-'Ikdu'l-ferîd, Nesir, Ansiklopedik eser. Andalusian literary writers did not break ties with the East in the field of literature until the 5th century, They imitated Eastern literature in their writings. The Arab society here has taken care to hold to Eastern culture in all areas. On the other hand, longing for homeland has been the theme of Andalusian writers and although they did not live in the East, they constantly depicted the East. Poets such as Ibn 'Abdirrabih, Ibn Hani and Ibn Shuhaid were representatives of this imitation movement and were influenced by the style of the East. Ibn 'Abdirabbih, who was vigorous in terms of poetry, prose and narration in Hijri 4th century, was accepted as one of the most important literary writers who transferred Eastern Arabic literature to Andalusia. He was influenced by his predecessors and formed the only work of al-'Iqd al-Farîd (The unique necklace) with reference to the Eastern sources.al-'Iqd al-Farîd which has quoted from the works of Eastern Arab literaturi, has been accepted as an encyclopedic work of history and literature including subjects such as politics, literature, morality, humor and wit. Which is In this study, The place of Ibn 'Abdirabbih in literature and Hijri 4. century literary understanding was tried to be explained through his famous work al-'Iqd al-Farîd. Although Ibn 'Abdirabbih's related work has been described as imitation by some literati, Being more voluminous of this work compared to the works of its predecessors and the variety of subjects and the subjects being brought to the finest details revealed the author's originality.Keywords: Andalusian Literature, Ibn 'Abdirabbih, al-Iqd al-Farîd, Prose, Encyclopedic Work. 80

Bu çalışmada, Modern Mısır Edebiyatı'nın önemli temsilcilerinden biriolan, hikâye, roman ve tiyatro yazarı olarak bilinen ve bu alanlarda çok sayıdaeser telif etmiş olan Mahmûd Teymûr'un hayatı, edebi kişiliği, üslûbu ve eserlerihakkında kısaca bilgi verildikten sonra Selvâ fî Mehebbi'r-Rîh (RüzgârınEsintisindeki Selvâ, 1944) adlı eseri incelenmiştir. Söz konusu romanda konu, olayörgüsü, kişi, zaman ve mekân unsurları, edebî kaynaklar temel alınarak vemodern edebiyat kurallarına uygun olarak tahlil edilmeye çalışılmıştır. In this study, after briefly giving information about the life, literarypersonality, style and works of Mahmûd Teymûr, who is one of the importantrepresentatives of Modern Egyptian Literature, known as story, novel and theaterwriter and has written many works in these fields, his novel `Selvâ is in TheBreeeze of the Wind` is examined.In this novel, subject, chain of events, person, time and place elements aretried to be analyzed on the basis of literary sources and in accordance with therules of modern literature. 64

Şêx Îsmetullahê Karazî (1908-1996), li Licêya Diyarbekirê hatiye dinyayê û yek ji helbestkarên sedsala 20em e. Ew ji malbata Mela Ebdillahê Semerşêxî yê alim e. Karazî hem heyama dawî ya Osmanî dîtiye hem jî di serdema Komarê de jîyaye. Herçiqas helbestkarekî ku gihaştiye serdema modern jî wî helbestên xwe bi terza klasîk nivîsîne. Şêx Îsmetullah di medreseyên Kurdan de ji alimên weke Mela Huseyinê Kiçik, Mela ‘Ebdulfettahê Hezroyî û Mela Ebdillahê Koxî ders wergirtine û li Tekyaya Hezanê jî li ba Şêx Mihemed Selîmê Hezanî dest bi dersên tesewifî kiriye. Karazî li gelek cîyan ji gelek ‘aliman ders wergirtine. Paşê li Çoqreşê ji Şêx Yehyayê Çoqreşî xelîfetîya terîqê wergirtiye û li herêma Diyarbekirê weke alimekî mezin navê wî belav bûye. Karazî neçûye dibistanên fermî yên dewletê, lêbelê ji bilî Kurdî; Osmanî (Tirkî), Erebî û Farisî jî baş zanibûye. Karazî girêdayî terîqa Neqşebendîtîyê bû û ji ber ku di medreseyên Xalidîyê de perwerde bûye hem Erebî hem jî Farisî baş hîn bûye û hay ji edebiyatên wan zimanan jî hebû. Ev yek ji helbestên wî jî tên fahmkirin, lewra wî unsûrên Erebî û Farîsî di helbestên xwe de gelekî bi kar anîne û heta hinek helbestên wî jî xwerû bi Erebî ne. Şêx Îsmetullah tradîsyona bikaranîna mexlesê jî berdewam kiriye û di helbestên xwe de mexlesên “‘Îsmet û ‘Useyma” jî di nav de pênc mexles bi kar anîne. Karazî li dû xwe dîwançeyek û hin name hiştine. Herçiqas Karazî xwedî dîwançeyeke biçûk be jî helbestên wî ji alîyê edebî û hunerî ve di asteke bilind de ne. Wî di dîwançeyê de helbestên xwe bi teşeyên nezmê yên weke; xezel, qesîde, muselles û murebbe‘ê nivîsîne. Herweha bi cureyê nezmê yên weke; medhiye, mersiye, munaceat û xezala tekyayê helbestên xwe hûnandine. Me di vê xebata xwe de hewl da ku berhemên Karazî jî di lîteratura edebiyata klasîk a Kurdî de cî bigire. Xebata me ji destpêkek, sê beş û ji encamekê ve pêk tê. Em ji gelek alîyan ve li ser vê xebatê sekinîn. Li ser jîyan, berhem, raman û dîwançeya Karazî me lêkolînên xwe pêk anîn û ji alîyê rûxsarî, naverokî, tematîk û tehlîlê ve me tesbît û nirxandinên xwe pêşkêş kirin., Şêx Îsmetullahê Karazî (1908-1996) Diyarbekir’in Lice ilçesinde dünyaya gelmiştir ve 20. yüzyıl şairlerinden biridir. O, Semerşeyhli alim Mola Abdullah’ın ailesindendir. Karazî hem Osmanlı’nın son dönemini görmüş hem de Cumhuriyet döneminde yaşamıştır. Her ne kadar modern dönemde yetişen bir şair olsa da şiirlerini klasik tarzda yazmıştır. Şêx Îsmetullah; Kürd medreselerinde Silvanlı Molla Hüseyin Kiçik (Küçük), Mola Ebdulfettahê Hezroyî (Yazıcı) ve Mola Abdullahê Koxî gibi alimlerden dersler almış ve Hezan Takkesi’nde de Şêx Muhammed Eminê Hezanî’nin yanında da tasavvuf derslerine başlamış. Birçok yerde alimlerden aldığı derslerden sonra Çoqreş’te (Erenler Köyü) Şeyh Yahyayê Çoqreşî'den tarikat hilafetini almış ve Diyarbekir bölgesinde büyük bir alim olarak nam salmıştır. Karazî resmi bir devlet okuluna gitmemiştir, fakat Kürtçenin dışında Osmanlıca (Tükçe), Arapça ve Farsçayı da çok iyi biliyordu. Karazî Nakşibendi Tarikatına bağlıydı ve Halidi Medreselerinde yetiştiği için Arapça ve Farsçayı çok iyi öğrenmiş ve bu dillerin edebiyatlarından da haberdar idi ve bu onun şiirlerinden de anlaşılıyor. Çünkü o Arapça ve Farsça’nın birçok unsurunu şiirlerinde kullanmış hatta bazı şiirlerini de bütünüyle Arapça yazmıştır. Şeyh İsmetullah mahlas geleneğini de sürdürmüş ve şiirlerinde aralarında “‘Îsmet” ve “‘Useyma”nın da bulunduğu beş farklı mahlas kullanmıştır. Karazî, arkasında bir divançe ve bazı mektuplar bırakmıştır. Her ne kadar Karazî küçük bir divançeye sahip ise de, şiirleri edebi ve sanatsal açıdan yüksek bir seviyededir. O divançesinde şiirlerini gazel, kaside, müselles, murabba‘ gibi nazım şekilleriyle kaleme almıştır. Yine nazım türü bakımından da şiirlerini methiye, mersiye, münacaat ve tekke gazeli ile yazmıştır. Biz bu çalışmamızda Karazî’nin eserlerinin de klasik Kürt edebiyatı literatüründe yer alması için çaba sarf ettik. Çalışmamız giriş, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Biz çok yönlü bir bakış açısıyla bu çalışma üzerinde durduk. Hayatı, eserleri, fıkri ve divançesi üzerine araştırmalarımızı yaptık ve divançesi hakkında şekil, içerik, tematik ve tahlil yönündeki tespit ve değerlendirmelerimizi sunduk.

Bu çalışma, modern Arap edebiyatının en önemli temsilcilerinden Abdulvehhâb el-Beyâtî'nin hayatını, edebi kişiliğini, etkilendiği önemli simaları ve şiirlerinde kullandığı sembolleri ve Irak edebiyatına katkılarını ele almaktadır. Arap edebiyatında kendisine iyi bir yer edinmiş olan el-Beyâtî'yi her yönüyle ele alan bir çalışma bulunmaması bizi bu çalışmayı yapmaya sevk etmiştir.el-Beyâtî, Arap şiirine getirdiği yenilikler bakımından modern dönemin en önde gelen şairlerindendir. Birtakım görüş ayrılıkları ve eleştirileri nedeniyle sürgün edildiği hayatında; Batı edebiyatını daha yakından tanıma fırsatı bulmuş ve onu iyi kavramış olması, el-Beyâtî'nin Doğu ve Batı Edebiyatları'nı sentezleyerek modern bir bakış açısıyla birtakım ilklere imza atmasına vesile olmuştur.el-Beyâtî, 1950'lerin sonlarından beri şiirdeki reformun öncülerinden biridir ve Fransız şiirine tepki olarak başlayan sembolizm hareketini şiirlerinde ustaca kullanmıştır. Duygu ve düşüncelerini sembollerle dile getirmeye çalışan şair, Mütenebbî, Maarrî, Hallac-ı Mansur, Nazım Hikmet gibi ünlü edip, yazar ve şairlerin fikirlerini kendi anlayışı çerçevesinde şekillendirmeye çalışmıştır. el-Beyâtî, semboller düşünürüdür. Hatta bazı şiirleri de tasavvuf ile örülü, örtülü anlamlar içermektedir. el-Beyâtî'nin eserlerini anlamak ve onları çevirmek, kullanılan terimlerin ruhunun anlaşılmasıyla mümkündür. Aksi takdirde şiirlerin arkasındaki düşünceyi ve bizlere verilen mesajı anlayamayız ve toplumsal arka planını göremeyiz.Biz bu çalışmamızda Irak'ın tarihini ve Modern Arap edebiyatını okuyup anlama fırsatı bulduk. Bunun yanı sıra, Arap şiirindeki sembolizmin nasıl kullanıldığını ve çeviriyi nasıl etkilediğini uygulayarak anlamış olduk. Ayrıca islam alimleri de inceleyerek onları da yakından tanıma fırsatı bulup şiirlerinin özelliklerini keşfettik.Çalışmamız içindeki Arapça beyitlerin mümkün olduğunca aslına en yakın ve anlamından uzaklaşmadan doğru bir şekilde çevrilmesine gayret edilmiştir. Çalışmamızda kaynak olarak el-Beyâtî'nin divanlarından ve onun hakkında yapılmış Arapça tez çalışmaları ve kitaplardan faydalanılmıştır. This work analyzes Abdulvehhab el-Beyati one of the most important representative of the modern Arabic Literature. İn this study the life of el-Beyati, his literary identity, seymbols in his poetry, his influence on important figuresand Iraqi Literature are contextualized. Althought his contributions in Iraqi Literature are vital, there is no comprehensive study adressing every aspect of him. Therefore this study's aim is to fill this overlooked gap in doctrine.He became one of the most leading poets of the modern period by bringing new perspectives / novelty to the Arabic poetry. Because of his political stunding he was banished from Iraq. During this time he had the opportunity to learn Western Literature better. Thus, he could blend Eastern and Western Literature. His first works were written out with this modern and blended base.Since the late 1950s el-Beyati was one of the pioneers of poetry reform. He was competent at symbolism which arose as a literary movement in responseto French poetry. He tried to convey his feeling sand thoughts by using symbols. He tried to interpret ideas of important writer such as Mütenebbi, Maarri, Hallac-ı Mansur, Nazım Hikmet in his own concepts. El-Beyati was a symbolist, moreover some of his poems are glamorized with mysticism. Without understanding his spesific usage of words one cannot comprehend the core meaning and thought behind his poems. Therefore a proper translation would require more than just linguistic competence. Semantic depth can only be acquired by truly understanding essence of his wordings. İn this study, both the el-Beyati's aforementioned background and Word and substance / essence of his writings are kept in mind while translating his Works. Similarly without distinction we tried to make authentic translations to his couplets.In this study we had the opportunity to read and understand modern Arabic literature and history of Iraq. In addition, while making translation we understood how symbolizm in Arab poetry is used and how it affects translation process. In addition we had the opportunity to get to know Islamic scholars closely and to research features of their poetry. In this work we tried our best to make authentic translation. For this we tried to translate Arabic couplets as accurate as possible. Lastly, we used el-Beyâtî's divans and Arabic dissertions and boks about him as source. 112

İbn Sîde, Endülüs'ün en çalkantılı dönemlerinden biri olan Mulûku't-Tavâif döneminde, Arap Dili ve Edebiyatı ve sözlükçülük alanlarında kendini yetiştirmiş en önemli dilbilimcilerden biridir. Müellifin yaşadığı dönemde Endülüs siyasi açıdan çok karışık olsa da, kültürel alanlarda emirlerin teşvik ve himayeleri sayesinde gelişmeye devam etmiştir. Kaynaklarda sadece adını bildiğimiz dil ve edebiyatla ilgili eserlerinin yanı sıra asıl şöhretini günümüze ulaşan el-Muhassas ve el-Muhkem ve'l-muhîtu'l-a'zam adlı ansiklopedik tarzdaki iki sözlüğüyle elde etmiştir. Bu araştırmanın konusunu oluşturan Muhkem, `el-'Ayn` ekolünün prensipleri ve temel esaslarıyla Endülüs'te yazılmış en son ve en donanımlı sözlük kabul edilir. Zengin dil malzemesi ve lafızların anlamlarını açıklamada düzenli ve ilmi metoduyla diğer sözlükleri geride bırakan Muhkem, h. V. Asırda Endülüs'teki sözlük çalışmalarında katedilen büyük gelişmeyi göstermesi açısından da önemli bir örnek teşkil etmektedir.Eski ve yeni araştırmacılar tarafından uzun süre ihmal edilen İbn Sîde ve sözlüğü Muhkem'le ilgili ülkemizde yapılmış lisansüstü bir çalışma henüz bulunmamaktadır. Bu sebeple yapılan çalışma ile yazar ve eserini akademik hayata tanıtmak ve bu alanda yapılacak olan çalışmalara bir katkı sunmak amaçlanmaktadır. Çalışmamızda yazarın hayatının bilimsel yönlerine ışık tutulmakta ve elde ettiği yüksek konum açıklanmaktadır. Bunun yanı sıra Araplardaki sözlük çalışmaları ve geçirdiği aşamalar genel olarak incelenmektedir. Ayrıca Muhkem'in ihmaline neden olan etkenler, telif sebepleri ve aşamaları, kaynakları, ulaştığı konum, diğer sözlüklerden ayrıldığı yönler, etkilendiği ve etkilediği sözlükler ve hakkında yapılan eleştiriler ele alınmış, müellifin maddelerin şerhinde kullandığı çeşitli dilsel istişhâd yöntem ve çeşitleri örneklerle tahlil edilmiştir. Müellif gerek maddelerin açıklamasında ve gerekse luğavî ve sarfî delillendirmede kullandığı istişhâdlarda naklî delillere oldukça fazla önem vermiştir. Kur'an ayetleriyle birlikte dilsel istişhâdda ihtilaflı olmasına rağmen her türlü hadisi şâhid olarak kullanmaktan çekinmemiştir. Ancak şevâhid olarak getirdiği hadislerin sened silsilelerini tamamen göz ardı etmiştir.Şiirden sonra en çok Kur'an ayetleriyle istişhâd eden İbn Sîde, ister mütevatir olsun, ister şâz olsun bütün Kur'an kıraatleriyle istişhâda çok büyük önem vermiştir. Bunun yanında dilsel istişhâdda yine önemli bir yeri olan Arap kelamıyla istişhâd sözlükte büyük yer tutmaktadır. Sözlükte en çok klasik Arap şiiriyle istişhâd edilmiştir.İbn Sîde genelde şevâhid kullanımıyla ilgili dilcilerin belirlemiş olduğu zaman ve mekâna uygun olmasına özen göstermiştir. Sözlükte şevâhid olarak kullandığı şiirlerin çoğunu cahiliye döneminin ünlü şairlerinden seçmiş ve şairlerin adlarını genelde zikretmiştir. Bunun dışında kullandığı beyitlerin şairlerini ise çoğu zaman belirtmemiştir. Muhkem, diğer sözlüklerde olmayan sarf-nahiv ve arûz konularıyla ilgili şerh, yorum ve geniş izahatlar içermekte ve lafızların isimlendirme gerekçeleri üzerinde durmaktadır. Ibn Sidah is one of the most prominent linguists who trained himself in the fields of Arabic Language and Literature and lexicography during Mulûq al-Tawâif, one of the most turbulent periods of Andalus. Although Andalus was very complicated politically during the period of the author's life, it continued to develop in the cultural spheres thanks to the encouragement and protection of the rulers (emirs). In addition to the works about language and literature which we know only their names in the sources, he achieved his fame with his two encyclopedic dictionaries, al-Mukhassas and al-Muhkam.al-Muhkam, which is the subject of this research, is accepted as the latest and most equipped dictionary written in Andalus with the basic principles of al-Ayn school. al-Muhkam, which left behind other dictionaries with its rich language materials as well as regular and scientific method in explaining the meaning of the words, is an important example in terms of showing the great progress made in the dictionary studies in Andalusia in the 5th year of Hijra.There are no graduate studies in our country about Ibn Sidah and his dictionary al-Muhkam, which has been neglected for a long time by early and modern researchers. For this reason, it is aimed to introduce the author and his work to the academic life and to contribute to the studies in this field.Our study sheds light on the scientific aspects of the author's life and explains the high position he achieved. In addition, the dictionary studies of Arabs and the stages it has gone through have been examined in general. In addition, the factors causing Muhkam's negligence, the reasons and steps of its copyright, the sources, the position it reached, the aspects which differentiate it from the other dictionaries, the dictionaries it influenced and the ones it was influenced and the criticisms made about it were analyzed. In addition, various methods and types of linguistic istishhâd used by the author in the interpretation of the terms were analyzed with examples.The author has given great importance to naqlî evidences both in the explanations of the terms and in the consultations he used in lugavi and sarfî evidences. Although controversial in linguistic istishhâd with the verses of the Qur'an, he did not hesitate to use any hadith as a witness. However, he has completely ignored the account succession of the hadiths he has brought as shawahid. Ibn Sîde, who mostly consulted with Qur'anic verses after poetry, gave great importance to all Qur'anic recitations, whether they are mutawâtir or shaz. In addition to this, the istishhâd with Arabic word which has a significant place in linguistic istishhâd play an important role in the dictionary. The most frequently used istishhâd tool in the dictionary is classical Arabic poetry. Ibn Sîde generally took care to ensure that the linguists regarding the use of shawahid were suitable for the time and place determined. He chose most of the poems he used as shawahid in the dictionary from the famous poets of the Jahiliyya and generally mentioned the names of the poets. Except that, he did not mention the poets of the couplets he used.Muhkam contains sharh, commentary and broad explanations on sarf-nahiv and arûz issues which are not included in other dictionaries and it emphasizes the rationale of the naming of the terms. 216

İslami ilimler asırlar boyunca doğuşundan günümüze çeşitli merhalelerden geçmiştir. Bu merhaleler telif, derleme ve telif eserlerin izahı mahiyetindeki şerhler olarak zikredilebilir. Daha sonra yapılan bu çalışmalar çeşitli ilim dallarına göre tefsir, hadis, fıkıh, kelam, siyer, belagat vb. şeklinde tasnif edilmiştir. Sınıflandırılan bu ilimlerden Belagat ilmi hakkında müstakil çalışmaların yanı sıra risale/kitapçık tarzı kısa ve öz eserler kaleme alınmıştır. Ne var ki ilim talebeleri hacimce kısa fakat içerik bakımından son derece zengin olan bu risalelerden ziyade cami kitaplarını tercih etmişlerdir. Bunun sebebi ise ilim camiasında küçük risalelerin daha az faydalı olarak görülmesidir. Fakat bu kısa risalelerde büyük cami kitaplarda olmayan çok önemli bilgiler mevcuttur. Belagat ilmini, kısa fakat yoğun edebi bir dille ele alan ve belagat kaidelerini adeta inci taneleri gibi şiir mısralarına dizen "el-Kavlu'l-Fasl fî Esrâri'l-Fasl ve'l-Vasl" hacimce kısa içerik olarak hazine kıymetinde değerli risalelerdendir. Eserin müellifi hicri XI. Asrın değerli âlimlerinden Ahmet bin Abdülfettah el-Mucrî el-Melvî'dir. Bu çalışmamızda müellifin zikri geçen eserini tahkik ettik. İki bölüm halinde yaptığımız çalışmada birinci bölümde yazarın hayatı, hocaları, öğrencileri ve dini düşünceleri hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde ise eseri tahkik ederek okuyucuya sunduk. Anahtar Kelimeler: el-Mucirî, es-Sekkâki, el-Kavlu'l-Fasl, Belagat, Nazm, el-Fasl ve'l-Vasl, The Islamic sciences went through several stages, including formation, authorship, explanation, annotation, and then composing, explanation, and abbreviation through the ages, based on the science and its origins. Among these sciences, which obtained a degree of classification and composition, is rhetoric. It is like other sciences, the classification of which was sometimes combined and other times like messages and mini compositions. Many authors and students turned to collective literature and neglected messages, thinking that collective literature was the best and of the greatest benefit. They might not have known that messages had benefits that did not exist in other types, and so was the case with mini compositions that contained details and minutes that did not exist in major compositions as their authors were afraid of prolongation. Therefore, I chose one of the messages in rhetoric, which deals with part of the rhetoric by abundance of information and abbreviation together, because it was composition, and it was like a necklace of pearls gathering beauty and perfection together. This message is "Al-Qawl Al-Fasl fi Asrar Al-Fasl Wal Wasl by Ahmed bin Abdul-Fattah Al-Mujiri Al-Mallawi, who is one of the scientists of the twelfth Hijri century. I had the honor to examine and study it in detail, providing it with a linguistic study and then examined its manuscript. The research was divided into two parts: In Chapter One, I had a quick pause on the life of the author, his writings, sheikhs, students and intellectual and religious views, with a brief overview of the history of rhetoric and rhetorical systems. In chapter Two, I studied a manuscript in detail, documenting the manuscript and then studying it linguistically and explaining the closed text of it, etc. as explained later. Keywords: el-Muciri, es-Sekkaki, el-Kavlu'l-Fasıl, Belagat, Nazm, el-Fasl and el-Vasl إن العلوم الإسلامیة مرت بعدة مراحل منھا النشوء والتألیف والشرح والتحشیة ومن ثم ً النظم والشرح والاختصار عبر العصور وحسب العلم ونشأتھ، ومن ھذه العلوم التي نالت قد من را ھ جامعا نوع ً التصنیف والنظم علم البلاغة وھو كغیره من العلوم كان التصنیف بعض وبعضھ في من أنواعھ وجزء من أجزائھ كرسائل ومنظومات مصغرة، وكثیر من المؤلفین والطلبة الذین ٍ یتجھون إلى المؤلفات الجامعة ویھملون الرسائل على ظن م فائدة، بأن التآلیف الجامعة خیر وأعظ ولربما غاب عنھم أن في الرسائل من الفوائد ما لیس في غیرھا، وكذا المنظومات المصغرة حوت من التفاصیل والدقائق ما لیس في المؤلفات الكبیرة خشیة مؤلفیھا من الإطالة، ولذا عمدت إلى إحدى الرسائل في علم البلاغة والتي تتناول جزءا من البلاغة بغزارة المعلومة واختصار معا، ً لأنھا كانت نظما، فكانت كعقد لؤلؤ جمع الجمال والكمال معا، وھي رسالة: القول الفصل في أسرار الفصل والوصل لأحمد بن عبد الفتاح المجیري الملوي وھو من علماء القرن الحادي عشر ً ً الھجري، حیث تشرفت بتحقیقھ ودراستھ دراسة مفصلة مق دما لھ دراسة لغویة ومن ثم تحقیقا لمخطوطھ وقد قسمت البحث إلى بابین: الباب الأول وقفت فیھ وقفة سریعة على حیاة المؤلف ومؤلفاتھ وشیوخھ وتلامذتھ وأراءه الفكریة والدینیة، مع عرض لمحة موجزة عن تاریخ البلاغة ً بتوثیق للمخطوط ومن ثم والمنظومات البلاغیة، والباب الثاني قمت بدراسة مخطوطھ مفصلا .ً ً وشرح المغلق منھ ونحو ذلك على ما سیأتي لاحقا دراستھ لغویا الكلمات المفتاحیة: المجیري الملوي، السكاكي، القول الفصل، تحقیق، بلاغة، منظومة، الفصل والوصل.

Bu çalışma Câhiliye döneminin önemli kahraman şâirlerinden olan Antere b. Şeddâd'a ait şiirlerin incelenmesini ele almaktadır. Tez giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde konu amaç ve yöntem açıklamalarından sonra Arabistan Yarımadası hakkında fiziki coğrafya, kuzey Arabistan, güney Arabistan ve Hicâz bölgesi târihi, bu bölgelerdeki siyasî oluşumlar, Câhiliye dönemi Araplarında sosyal, dînî Hayat, kültür ve medeniyet gibi genel bilgilere yer verilerek Antere'nin yetiştiği ortama ve şiirlerinin temel saiklerine değinilmiştir. Daha sonra Antere'nin doğumu, adı, nesebi, anne-baba adı ve soyağacı, yetişmesi, özgürlüğüne kavuşması, inancı, evliliği ve vefatı konuları işlenerek giriş bölümü tamamlanmıştır.Birinci bölümde Antere'nin edebî kişiliği ele alınmış, daha sonra Antere şiirlerinin yer aldığı eserler; dȋvân metinleri ve şerhleri, muallakalar, ve şerhleri, edebiyat kitapları, çeşitli konularda ve alanlarda telif edilmiş sözlükler ve dilbilgisi kitapları şeklinde sıralanarak şiirlerin geçtiği cilt sayfa, madde ve/veya bölümler tespit edilmiştir. Bu bölümde ayrıca Antere şiirindeki saikler ve temalara ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir.İkinci bölümde Antere şiirlerindeki uzunluk ve kaside yapısına değinilmiş, akabinde vezin, üslub özellikleri ve şiirlerinde yer verdiği Belaġat sanatları meâni, beyân ve bedi' ana başlıkları altında incelenmiş ve ilgili beyitler örnek olarak verilmiştir. Ulaşılan neticeler sonuç kısmında zikredilerek tez çalışması tamamlanmıştır.Antere kahramanlık ve nezih aşk şiirleriyle meşhur, Câhiliye döneminde yaşamakla birlikte günümüze kadar gönüllerde yaşamış bir halk kahramanı, zengin kelime dağarcığına sahip özgün bir şâir ve platonik bir aşıktır.Anahtar Kelimeler: Antere, Kahraman, Platonik Aşk, Azim, Câhiliye Şiiri This study deals with the analysing of poems belonging to Antere b. Shaddâd who was one of the prominent hero poems of the Jahiliyah Period. The thesis consists of introduction, two chapters and conclusion. In the introduction part, after explanation of the subject purpose and method, physical geography about the Arabian Peninsula, the history of northern Arabia, southern Arabia and the history of Hijaz region, political formations in these regions, the general information such as social, religious life, culture and civilization in the Arabs of the Age of Jahiliyah/Ignorance, Antere's growing environment and the basic motives of his poems are mentioned. Then the introduction section was completed after studying the birth of Antere, his name, parents' name and family tree, upbringing, freedom, belief, marriage and death. In the first chapter, the literary personality of Antere is discussed then books containing Antere's poems are listed as texts of Diwans and their annotations, Muallaqat and their annotations, literature books, dictionaries and grammar books written on various topics and fields and volume pages, items and chapters containing poems have been identified. In this section, also the motives and themes in Antere poetry are given in detail.In the second part, the length and size of the Antere poetry are mentioned then Belaġat arts which includes the meter, style features in his poems were examined under the main headings of Meanî, Beyan and Bedi' and the relevant couplets are given as examples. The results obtained were mentioned in the conclusion section and the thesis was completed.Antere was a popular hero and decent love poet who lived in Jahiliyah and has been lived until today in hearts of Arabs and is still a living folk hero who had rich vocabulary, who was an original poet and a platonic lover.Keywords: Antere, Hero, Platonic Love, Perseverance, Jahiliyya Poetry 320

Türkiye‟de 1990‟lı yılların baĢında Kürt Dili önündeki yasal engellerin ortadan kalkmasıbu dilin son yirmi yılda sanatsal bir dil olarak yaygınlaĢmasının önünü açmıĢtır. 2000‟li yıllarınbaĢından günümüze kadar bazı Türk ve Kürt yönetmenlerinin filmlerinde Kürtçe birincil ya daikincil dil olarak kullanılmıĢtır. Her ne kadar 2000‟li yılların öncesinde Kürtçe birkaç filmdekullanılmıĢ olsa da, sosyo-politik Ģartlara bağlı olarak, özellikle 2000‟li yıllardan sonra Kürtçeyapılan filmler artmıĢtır. Özellikle Türk Sineması ve Türkiye‟deki Kürt yönetmenlerininfilmlerinde, Kürtçe‟nin kullanılma biçimi ve konunun tarihsel seyri araĢtırılmaya değerdir.Bu çalıĢmamızda tarihi, sosyo-politik bir perspektif ile Türkiye‟deki Kürtçe kısa filmlerianaliz edip aĢağıdaki sorulara cevap bulmaya çalıĢtık: A) Kürt yönetmenlerinin Kürtçe kısafilmlerde Kürtçe‟yi kullanma motivasyonu nedir? B) Söz konusu kısa filmlerde Kürt yönetmenlerile anadilleri arasındaki iliĢki hangi yöntem ve motivasyon ile kurulmaktadır? C) Bir iletiĢimaygıtı olarak sinema Kürt Dili‟nin yaygınlaĢmasında nasıl bir rol üstlenmektedir?ÇalıĢmamız üç bölümden oluĢmaktadır. Birinci bölümde, Türkiye‟deki sinema üzerindesiyasetin etkisine yer vermekteyiz. ÇalıĢmamız çerçevesinde gerekli verileri elde etmek amacıylabir anket hazırladık ve ikinci bölümde söz konusu anketin metodu ve veri toplama yöntemindenbahsettik. Üçüncü bölümde ise bu anketin sonuçlarının analizi yer almaktadır.Anahtar sözcükler: Sinema, kısa film, Kürtçe, sosyo-politik, tarihsel The lift of legal obstacles on Kurdish language in 1990s in Turkey has led Kurdish to bespread as a language of art in the last twenty years. Since the early 2000s, Kurdish language hasbeen used as primary or secondary language in films of certain Turkish and Kurdish film makers.Although Kurdish was used in several films before 2000s, Kurdish films has increased especiallyafter the 2000s depending on socio-political conditions. Hence it is worth to conduct researcheson using Kurdish as well as on the historical process of this topic in Turkish cinema and in filmsby Kurdish film directors in TurkeyIn this research we have tried to analyze short films in Kurdish made in Turkey from asocio-political and historical perspective and tried to answer the questions given below: A) Whatis the motivation of Kurdish film directors to use Kurdish language in Kurdish short films? B) Inthese short films, what is the method and motivation of establishing the relationship betweenKurdish film directors and their mother tongue? C) What role does cinema play as a means ofcommunication in the spread of Kurdish language?This research consists of three parts. In the first part we give place to the influence ofpolitics on cinema in Turkey. In the context of our study, we have conducted a questionnaire fordata collection and in the second part we give information on survey method and collectionmethod. In the third part, the analysis of the results of this survey is given.Key Words: Cinema, Short Film, Kurdish Language, Socio-politics, Historical 149

Şeyh Ahmed Hilmi Derşevi 1922 yılında Cizre'de dünyaya geldi, 2016yılında Gaziantep'te vefat etti. Derşevi ailesine mensup olan Şeyh Ahmed,Nakşibendî tarikatının Halidilik koluna mensuptur. Derşevî ailesi Zenganî ailesiylebirlikte Cizre ve bölgede İslam dinine büyük hizmetler etmişler, tasavvuf yoluylaCizre Botan halkının irşad ve eğitimi ile ilgilenmişler. Şeyh Ahmed Derşevî ailesininmutasavvıf silsilesi içerisinde mutasavvıf bir ediptir.O klasik Kürt edebîyatının mutasavvıf bir şairidir. Klasik edebîyatın nazımşekilleri ve kalıplarıyla Kürtçe ve Arapça şiirler yazmış, şiirlerinde `Hilmi` ve`Ehmed` mahlasını kullanmıştır. Divançesi ile birlikte Defter-i La Yefteri (Arapça)adında bir eseri ve Zehr û Zimanê Kurmancî adında bir sözlüğü vardır.Bu çalışmamızın konusu Hilmi'nin hayatı ve divançesi üzerinedir. Çalışmagiriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Şeyh Ahmed'in yaşadığı devrinsiyasi ve dini/tasavvufi durumu sunuldu. Birinci bölümde Şeyh Ahmed'in hayatı veeserleri hakkında bilgi verildi. İkinci bölümde divançenin dili yorumlandı ve şekilselaçıdan incelendi. Üçüncü bölümde divançenin nüshaları tanıtıldı ve transkripsiyonlumetni verildi. Sonuç kısmında genel olarak yapılan çalışma ve tespitler hakkındabilgi verildi. Divançenin müellife ait olan el yazaması nüshası tıpkıbasım olarakverildi.Anahtar Kelimeler: Şeyh Ahmed Hilmi Derşevî, Hilmi, Cizre, divançe,tasavvuf, klasik Kürt edebîyatı, Nakşibendilik, Halidilik Sheikh Ahmed Hilmî Derşevî was born in Cizre in 1922 and passed away inGaziantep in 2016. Sheikh Ahmed, a member of the Derşevî family, is a member ofthe Halidism branch of the Nakşibendî order. The Derşevî family, together with theZanganî family, served the religion of Islam in Cizre greatly, and took care of theguidance and education of the people of Cizre Botan. He is a mystical successor inthe Sufi family of Sheikh Ahmed Derşevî family.He is a sufi poet of classical Kurdish literature. He wrote poems in Kurdishand Arabic with the poetic forms and patterns of classical literature and used thepseudonym `Hilmî` and `Ehmed` in his poems. He has a work called La YefteriNotebook (in Arabic) and a dictionary named Zehr û Zimanê Kurmancî, along withhis Divanja.The subject of this study is on the life and divan of Hilmî. The study consistsof introduction and three parts. In the introduction, the political and religious /mystical situation of Sheikh Ahmed's period were presented. In the first chapter,information was given about Sheikh Ahmed's life and works. In the second chapter,the language of the sofa was interpreted and examined in terms of form. In the thirdchapter, the copies of the divanja were introduced and the transcribed text was given.In the conclusion part, information was given about the study and findings in general.The manuscript copy of the divanja, which belongs to the author, was given asfacsimile.Keywords: Sheikh Ahmed Hilmî Derşevî, Hilmî, Cizre, divanja, Sufism,classical Kurdish literature, Nakşibendi, HalidismŞêx Ehmed Hilmîyê Dêrşewî di sala 1922yan da li Cizîrê hatiye dinyayê û disala 2016an da li Entabê wefat kirîye. Şêx Ehmed ji malbata Dêrşewîyan e ûendamekî Xalidîtiya Terîqeta Neqşebendîtîyê ye. Malbata Dêrşewîyan tevî malbataZenganîyan şênîyên herêma Cizîra Botan û deverên derdorê bi rêbaza Îslama tesewifîîrşad û perwerde kirine. Şêx Ehmed di nav sîlsîleya mutesewifên malbataDêrşewîyan da wek edîbê mutesewif ê malbatê ye.Ew helbestvanekî mutesewif ê edebîyata Kurdî ya klasîk e. Bi teşe û qaîdeyênedebîyata Klasîk helbestên Kurdî û Erebî nivîsîne. Di helbestên xwe da mexlesa`Hilmî` û `Ehmed` bi kar anîne. Tevî dîwançeya wî bi navê Deftera La Yefterî (biErebî), ferhenga Zehr û Zimanê Kurmancî sê berhemên wî hene.Ev xebata me li ser jîyan û dîwançeya Hilmî ye. Xebat ji destpêkek, sê beş ûencamê pêk tê. Di destpêkê da rewşa sîyasî û dînî/tesewifî ya dewra Şêx Ehmedhatiye pêşkêşkirin. Di beşa yekem da behsa jîyan û berhemên Şêx Ehmed Hilmîhatiye kirin. Di beşa duyem da li ser vekolîna dîwançeyê hatiye rawestan. Di beşasêyem da danasîna nusxeyên dîwançeyê û metnê dîwançeyê yê transkrîbekirî hatiyedayîn. Di encamê da jî xalên sereke ên tezê hatin tesbîtkirin û li ser wan analîzekegiştî hat kirin. Herî dawî di pêvekan da jî metna destxeta dîwançeyê ya muellîf bixwehatiye bicihkirin.Peyvên Sereke: Şêx Ehmed Hilmîyê Dêrşewî, Hilmî, Cizîra Botan, dîwançe,tesewif, edebîyata Kurdî ya klasîk, Neqşebendîtî, Xalidîtî 286

Vizigot İspanyası'nın zayıf durumu ve Tarık b. Ziyad ile ordusunun VIII. yüzyılda bu toprakları fethiyle beraber, uzun soluklu bir egemenlik hareketi başlamıştır. Bu fetihle birlikte bölgeye yerleşen Müslümanların sahip olduğu şiir ve edebiyat mirası da nesilden nesle aktarılmıştır. Çalışmamızda Endülüs Arap Edebiyatının özünü oluşturan şiir sanatı çerçevesinde kadın şairleri ele almış bulunmaktayız. Endülüs Arap Edebiyatında önemli şiirlere imza atan kadın şairlerin meşhur olanlarının hayatları ile şiirleri incelenmiş, seçkin şairlerden Vellâde bint Müstekfî-billâh'ın hayatı, şairlik kabiliyeti, bu konudaki bilgi birikimi, ilişkileri ve şiirleri geniş çapta ele alınmıştır. Ayrıca Türkçe ve yabancı dilde kaynaklara başvurularak Endülüs Arap Edebiyatı hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Endülüs, Şiir, Vellâde, Kadın Şairler Longterm sovereignty movement was started with the conquest of Tarik b. Ziyad and his army in the 8th century with the weak condition of Vizigoth's Spain. With this conquest, the poetry and literary heritage of the Muslims who were settled in the region has been passed on from generation to generation. In our study, we have discussed female poets within the framework of the art of poetry which constitutes the essence of Andalusian Arabic Literature. The famous poets of female poets who wrote important poems in Andalusian Arabic Literature were examined by us as well as their lives and poems. Wallada bint al-Mustakfi's life, her poetic talent, her knowledge, relations and poems are widely discussed. In addition, general information about Andalusian Arabic Literature was given using references written in Turkish and foreign languages.The Key Words: Andalusia, Poem, Wallada, Women Poets 78

İlim ve medeniyet insanlar arasında ortaktır, bir binanın yapı taşları gibibirbirini tamamlar. İleri düzeyde bir ilim seviyeye ulaşmak için başarılımilletlerin tecrübelerinden yararlanılmalıdır. Buna binaen bu araştırmaiki serisinden oluşur bu araştırma iki dil serisini tahlil eder vevasıflandırır. Birincisi: silsiletü ebcedtir. Bu silsile ise Arapça öğrenenyabancılara yöneliktir. İkincisi ise: silsiletü İstanbul. Bu silsile iseTürkçe öğrenen yabancılara yöneliktir. Bu iki silsileyi karşılaştırmayadayanır. Bu karşılaştırma metodu dil öğrenmede kullanılan yöntemdir.Kullanılan karşılaştırma metodunun amacı bu iki silsileyi ayrıntılı birşekilde vasıflandırmaktır. Karşılaştırma yöntemi öğrenmede en iyiyöntemlerden biri sayılır. Bu Karşılaştırma yöntemi ilimleri daha iyianlamamızı sağlar. Özelliklede dil bilimlerini daha iyi anlamamızısağlar. Bu sebeple araştırmamızda iki farklı dil öğrenen yabancılar içinKarşılaştırma yöntemine yer verdik. Bu araştırmada yabancıların dahaiyi dil öğrenebilmeleri için iyi ve kötü noktalara değindik.Bu araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Bu araştırma giriş bölümü:dilin önemi ve dil öğrenmenin önemi, bu araştırmayı gerekli kılansebepler üzerinde durulmuştur. Buna ek olarak giriş bölümünde buaraştırmanın zorluklarına ve çözümlerine, araştırmanın hedeflerine, bukonudaki diğer araştırmalara ve araştırmadaki metoda yer verilmiştir.birinci bölümde: araştırmada yer alan ıstılahlara yer verilmiştir. İkincibölümde ise: silsiletü ebcedin tahlili yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise:silsiletü İstanbul'un tahlili yapılmıştır. Dördüncü bölümde ise: silsiletüebcedin ve silsiletü İstanbul karşılaştırılıp tahlil edilmiştir. Araştırmanınson bölümünde ise silsilerin çözümlerine ve neticelerine yer verilmiştir.Son olarak özetle bu araştırmanın yabancı dil öğrenenlere faydalıolmasını diliyorum.Anahtar SözcüklerKarşılaştırma yöntemi, içerik analizi, silsiletü ebced, silsiletü İstanbul The scientific and civilizational structure is common to all humanbeings, based on complementarity and cooperation. We must takeadvantage of the successful experiences of nations in various fields inorder to reach an advanced scientific and knowledge level.Accordingly, this research dealt with two educational linguistic serieswith a descriptive and analytical study for each of them, the first is theAbjad series for teaching Arabic to speakers of other languages, and thesecond is the Istanbul series for teaching the Turkish language toforeigners, relying on the reciprocal approach used in the study oflanguages and its teaching books to find an accurate description of thecurriculum for each who are they.The comparative approach is considered one of the best scientificapproaches that enables us to develop human sciences and others,especially the applied linguistic ones, so we worked in this research on acomparison between two linguistic methodologies for teaching twodifferent languages for foreigners, to find out the positive and negativepoints in each of them to reach the most complete curricula in languageeducation for foreigners.This research came in four chapters presented to her with an introductionthat included a prelude to the importance of languages and their teachingand the rationale for the research and its difficulties, then we turned backto the research problem and its goals, mentioning some previous studies,then we presented the method of study in this research and the planfollowed, and we have made the first chapter a theoretical introductiondefining us concepts and terms Contained in the research, while thesecond chapter was an analytical study of the content of the Abjad series,IXas well as in the third chapter we made an analytical study of the Istanbulseries, so we can come out of the previous two chapters with a fourthchapter in which we compare the analysis of the content of the twoseries, to stand in the conclusion of the research on the most importantnegative results and Ig Appiah in both of them, from which we drawrecommendations that we propose to them that are useful in designinglanguage curricula for foreigners.Key WordsCountermeasures, Content Analysis, The Abjad Series, The Istanbul Series 160

Bu çalışmanın amacı, öncelikle Korecedeki -aseo/eoseo ve -nikka bağlantı soneklerinin biçimsel ve anlamsal yönden incelenmesi, neden bildiren -aseo/eoseo ve -nikka bağlantı soneklerinin biçimsel ve anlamsal açıdan karşılaştırılmasıdır. İkinci olarak, yapılan karşılaştırmalar aracılığı ile bu iki sonekin doğru ve etkili öğretimi için öneriler sunmaktır.Çalışmanın birinci bölümünde, çalışma genel hatları ile tanımlanmış ve çalışmanın sınırlılıklarına yer verilmiştir.Çalışmanın ikinci bölümünde, dil bilgisi kavramı ve yabancı dil öğretim yöntemlerinde dil bilgisinin nasıl ele alındığını hakkında bilgi verilmiş, Korecedeki bağlantı sonekleri ve bu sonekleri tanımlanarak, sınıflandırılması yapılmıştır.Üçüncü bölümde -aseo/eoseo ve -nikka bağlantı soneklerinin biçimsel ve anlamsal özellikleri detaylı bir biçimde anlatılarak neden bildiren aseo/eoseo ve nikka bağlantı soneklerin anlamsal yönden farklılıkları açıklanmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde yabancı dil olarak Korece öğretiminde kullanılmakta olan öğretim materyalleri incelenmiştir. Kore Üniversitesi, Kyunghee Üniversitesi ve Konkuk Üniversitesi öğretim materyallerinde -aseo/eoseo ve – nikka bağlantı soneklerinin nasıl işlendiği analiz edilmiştir.Beşinci bölümde, yabancı dil olarak Korece öğrenen Ankara Üniversitesi Kore Dili ve Edebiyatı Anabilim dalı öğrencilerine yönelik olarak hazırlanmış bağlantı sonekleri ile ilgili sormacanın analizleri yapılmış ve analizlerden elde edilen sonuçların değerlendirilmiştir.Çalışmanın son bölümünde daha önceki bölümlerde yapılan açıklamalar, karşılaştırmalar ve uygulama sonuçlarından elde edilen bulgular ışığında; aseo/eoseo ve -nikka bağlantı soneklerinin doğru kullanılabilmesi ve etkili bir şekilde öğretilmesi için neler yapılması gerektiği konusunda önerilerde bulunulmuştur. The aim of this study is primarily to examine the connective endings, -aseo / eoseo and -nikka in terms of morphology and semantics, and to compare the causal connective endings -aseo / eoseo and -nikka in terms of morphology and semantics in Korean. Secondly, it is to provide suggestions for the proper and effective teaching of these two endings through comparisons.In the first part of the study, the study is defined in general terms and the boundaries of the study are given.In the second part of the study, information about grammar concept and how grammar is handled in foreign language teaching methods is provided; the connective endings in Korean and these endings are defined and classified.In the third chapter, the morphologic and semantic properties of -aseo / eoseo and -nikka connective endings are explained in detail and the semantic differences of aseo / eoseo and nikka causal connective endings are explained.In the fourth part of the study, teaching materials used in teaching Korean as a foreign language are examined. In the teaching materials of Korea University, Kyunghee University and Konkuk University, it is examined and analyzed how -aseo / eoseo and - nikka connective endings are taught.In the fifth chapter, the analysis of questionnaire related to connective endings prepared for the students of the Department of Korean Language and Literature of Ankara University, who learn Korean as a foreign language, was conducted and the results obtained from the analyzes were evaluated.In the last part of the study, in the light of the findings obtained from the explanations, comparisons and questionnaire results conducted in the previous chapters; Suggestions are provided about how to use aseo / eoseo and -nikka connective endings correctly and how to teach them effectively. 156

Bu çalışmada 1968 yılında Nobel Edebiyat Ödülünü almış ilk Japon yazar Kawabata Yasunari'nin (1899-1972) romanları örnekleminde, Japon bir erkek yazarın kadın kimliklerini algılayışı ve sunuluşunun ortaya konması amaçlanmıştır.Bu amaç doğrultusunda ortak özellikler barındırması nedeniyle yazarın Dağın Sesi (Yama no Oto - 山の音1949-54), Göl (Mizūmi - みずうみ, 1954-55), Uykuda Sevilen Kızlar (Nemureru Bijo - 眠れる美女, 1960-61) eserleri tezin araştırma örneklemini oluşturmuştur. Eserlerdeki kadın tasvirlerine somut şekilde ulaşabilmek için Todorov'un yapısal anlatı çözümleme yöntemi kullanılmıştır.Çözümleme sonucunda, Kawabata'nın tasvirlerinden yola çıkarak, yazarın eserlerinde kadınlara yüklediği roller başlıklar halinde sınıflandırılarak ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca eserlerdeki kadın karakterlerin kimliğine etki eden toplumsal, ailevi, psikolojik etkenler ve erkekte kadın benliğinin oluşumu ortaya konmuştur.Eserlerde, kadına olumlu ve olumsuz nitelikler yüklendiği tespit edilmiştir. Eserlerde kadına günahları arındıran bir güç, soyut güzellikler taşıyan bir varlık gibi olumlu özelliklerin yanı sıra güvenilmez, kıskanç, erkeği cehenneme çağıran bir şeytan gibi olumsuz nitelikler yüklendiği de görülmüştür. Ayrıca eserlerdeki erkek kahramanların psikolojik dünyasında kadınları, Madonna-Fahişe Sendromuna göre sınıflandırdığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak erkeğin, bir kadın bedeninden doğduğu ve anne bedenini temsil eden genç bir kadın bedeni yanında ölmesi durumunda huzura kavuşacağı görüşünün eserlerde vurgulandığı anlaşılmıştır. Yani erkeğin dönüşü yine bir kadına olmaktadır.Anahtar Sözcükler: Kawabata Yasunari, yapısal anlatı çözümleme yöntemi, kadın, Dağın Sesi (Yama no Oto - 山の音), Göl (Mizūmi - みずうみ), Uykuda Sevilen Kızlar (Nemureru Bijo - 眠れる美女) This study aims to investigate the perception and representation of the understanding of female identities by a male author in the novels by Kawabata Yasunari (1899-1972), the first Japanese author to win the Nobel Prize in 1968.Due to their common features Kawabata's The Sound of the Mountain (Yama no Oto - 山 の 音 1949-54), The Lake (Mizuumi - み ず う み, 1954-55), The House of Sleeping Beauties (Nemureru Bijo - 眠 れ る 美女, 1960-61) are chosen as the exemplary samples for analysis. Todorov's structural narrative method has been applied to achieve more concrete female depictions.As a result of the analysis, basing on Kawabata's depictions, the roles assigned to women in the novels were categorized under distinct titles. In addition, social, familial, psychological factors that affect the identity of the female characters and the formation of the female self in man have been revealed.Kawabata attributes some positive and negative qualities to women in his works. In addition to the positive features such as having a power purifying sins or being entities carrying abstract beauty; it has been observed that the women in the novels also bear negative qualities such as unreliability, jealousy or are defined as demons luring men to hell. In the psychological world of male heroes, that women are classified according to Madonna-Whore Syndrome.As a result, it was understood that Kawabata's works underline the idea that man is born from the female body and that he would get peace only when he dies next to a young woman representing the mother's body. So, it is stated that the destination of man is eventually a women.Keywords: Kawabata Yasunari, structural narrative analysis method, woman, The Sound of the Mountain (Yama no Oto - 山 の 音), The Lake (Mizūmi - み ず う み), The House of Sleeping Beauties (Nemureru Bijo - 眠 れ る 美女)この研究では、1968 年にノーベル文学賞を受賞した最初の日本人作家川端康成（1899-1972）の小説における、日本人男性作家の女性アイデンティティの認識を明らかにすることを目的とする。この目的に沿うよう、共通の特徴を持っているという理由で、著者の『山の声』（1949-54）、『湖』（1954-55）、『眠れ美女』（1960-61）の小説を、論文の研究サンプルとした。作品における女性登場人物の描写を具体的に説明するためトドロフの構造的分析法が使用されている。分析の結果、川端の描写に基づいて、作品では女性に割り当てられた役割は、タイトルの下に分類されている。さらに、作品における女性登場人物のアイデンティティと男性が女性の自己形成に影響を与える社会的、家族的、心理的な要因が明らかにされた。作品では、女性は肯定的かつ否定的な資質を持っていると判断されている。罪を清める力、抽象的な美しさを備える存在など、女性の前向きな資質に加えて、信頼できない、妬ましくて、男性を地獄にいざなう悪魔のような否定的な性質も浮き彫りにされている。さらに、作品では、男性の主人公の心理的な世界において女性を「マドンナ・ホア・コンプレックス」に従って分類されていることが明らかにされた。その結果、男性は女性の身体から生まれ、母親の身体を代表する若い女性が彼の身体の隣で死んだとき、安らぎを得るという見解が作品で強調されていることが判明した。つまり、男性の回帰は再び女性に向けられるのである。キーワード：川端康成、構造的分析法、女性、山の音、湖、眠れる美女 242

"Veled Çelebi'nin Hayru'l-Kelâm Adlı Eseri" başlıklı çalışmamızda ahlâkî faziletlere dayalı vasiyetler ve bu geleneğin örneklerinden Hayru'l-Kelâm ele alınmıştır. İnsanlığın varoluşundan bu yana edinilen tecrübeler bir sonraki nesillere aktarılmış, gelecek nesillere bir yol haritası çizilmiştir. İnsanoğlu bunu vasiyetler yazarak veya yazdırarak yapabilmişlerdir. Türk-İslam Edebiyatında hayli öneme sahip olan vasiyet-nâmeler zamanla ahlâkî nasihatleri içeren edebî bir tür haline gelmiştir. Bu vasiyet-nâmelerden bir tanesi Hz. Pîr Mevlanâ Celaleddin Rumî tarafından ilan edilmiş ve Menâkıbü'l-Ârifîn isimli eserde Arapça olarak yerini almıştır. İnsanoğluna her daim aşkı ve muhabbeti aşılayan Mevlâna hazretleri ömrünün sonlarında öz olarak bıraktığı bu vasiyete Konya Mevlâna Dergâhı son dönem postnişinlerinden Veled Çelebi İzbudak bir şerh yapmış ve Vasiyet-nâme-i Şerîf Şerhi - Hayru'l-Kelâm ismiyle yayımlamıştır. Harf inkılabından bir süre önce basılan eser son dönem Osmanlı Türkçesinin nadide örneklerinden biri olmuştur. Bu çalışma üç bölümden müteşekkildir. Birinci bölümde Vasiyet kavramı, Vasiyet-nâme türü ve bazı vasiyet-nâmelerden örnekler sunulmuştur. İkinci bölümde yakın bir geçmişte yaşayan münevver Veled Çelebi İzbudak'a yer verilmiş ve kaleme aldığı ilk eseri Hayru'l-Kelâm incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise Arap alfabesiyle yazılan eserin latinize edilmiş versiyonu yer almıştır., The study titled "Veled Chelebi's Work named Khayr al-Kalam ", the tradition of testament or last will based on moral virtues and Khayr al-Kalam which is one of the examples of this tradition are discussed. The gained experiences have been transferred to the next generations since the existence of humanity and a road map has been drawn for the next generations. Human beings were able to declare this by writing or made it write the wills. Last wills, which are very important in Turkish Islamic Literature, have gradually become a literary genre that includes moral advice. One of these wills was declared by Pîr Mevlâna Jalaluddin Rumî and this last will has taken a part in the Arabic language in Manāqeb al-'Ārefīn (The Feats of the Knowers of God). Mevlana, who has always instiled the love to human beings, has left a last will at the end of his life. Veled Chelebi Izbudak, one of the last sheikh of Konya Mevlana Lodge, made a commentary on Mevlana Rumi's testament (last will) and published it with the name of Vasiyetname Shareef Sharh - Khayr al-Kalam (Commentary of the Holy Last Will - The Beneficial Words). The work, which was published shortly before the Turkish Alphabet Revolution, was one of the rare examples of Ottoman Turkish in the last period. This study consists of three parts. In the first chapter, the concept of last will, last will genre and examples of some wills are presented. In the second part Veled Çelebi İzbudak, the recently-lived highbrow, took place and his first work Khayr al-Kalam was examined. In the third part, the work written in the Arabic alphabet turned into latinize version.

Senâî-yi Gaznevî, VI./XII. yüzyılın tanınmış İranlı şairi ve Farsça tasavvufi mesnevi tarzının kurucusudur. Tasavvufi mesnevi tarzının kurucusu olmasının yanı sıra Farsça gazelin kasideden ayrılıp ayrı bir nazım şekli haline dönüşmesindeki en önemli isimdir ve tasavvufi konulara gazelde yer veren ilk şairdir.Bu çalışma bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında; Senâî-yi Gaznevî'nin yaşadığı dönem hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Birinci bölümde; Senâî-yi Gaznevî'nin hayatı, edebî kişiliği, memduhları ve eserleri anlatılmıştır. İkinci bölümde; gazel nazım şekli, bu nazım şeklinin ortaya çıkışı, tasavvufun konu olarak gazele girmesi, Senâî-yi Gaznevî'nin gazelleri ve İran edebiyatındaki yeri hakkında genel olarak bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde; tasavvufun tanımı, tasavvufun ortaya çıkışı ve gelişimi, tasavvufun konusu, tasavvuf edebiyatı ve tasavvuf terimleri hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ise; Senâî-yi Gaznevî'nin gazellerinde yer alan kavramlar din ve tasavvuf olarak iki ana başlığa ayrılmış ve başlıklara uygun örnekler verilerek incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Senâî-yi Gaznevî, Tasavvuf, Mesnevi, Gazel Sana'i Ghaznavi is a notable Persian poet of sixth/twelfth centuries and the foun-der of the Persian masnavi sufi style. As well as being the founder of masnavi sufi style he is one of the most important figures in the conversion of Persian ghazal into a verse form from eulogium and also he is the first person who included Sufi subjects in a ghazal. This study consists of an introduction part and four chapters. In the introduction part of the study, general information about the period in which Sana'i Ghaznavi lived. In the first chapter, the life, literary identity, memduhs and works of Sana'i Ghaznavi were mentioned. In the second chapter, general information about ghazel verse form, arising of this verse form, Sufism's entering into ghazal as a subject, ghazals of Sana'i Ghaznavi and his position in the Persian Literature were given. In the third chapter, general information about the definition of Sufism, rising and development of Sufism, the subject of Sufism, Sufi literature and terms of Sufism were given. In the fourth chapter, concepts in the ghazals of Sana'i were divided into two main topics as religion and Sufism and they were analyzed by giving appropriate examples. Key Words: Sana'i Ghaznavi, Sufism, Masnavi, Ghazal. 420

"Abbâsî Edebiyatında Câriyeler ve Etkileri" başlıklı bu araştırmada; câriyelerin, genel olarak Abbâsî saraylarında ve evlerinde nasıl önemli bir yer bulmayı başardıkları ve birçok büyük şairin ortaya çıktığı bir zamanda toplum, şiir ve Abbâsî edebiyatı üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Araştırmanın girişinde; çalışmanın öneminden ve bu konuda daha önce yapılmış çalışmaların varlığına karşın, söz konusu araştırmayı yapmaya iten sebepler ve bu çalışmayı diğerlerinden ayıran özelliklere yer verilmiştir. Giriş kısmında İslâmiyet öncesi (Cahiliye Dönemi) câriyeler ve onların edinilme sebeplerinin yanı sıra, câriyelerin iki farklı türü olan "han câriyesi" ve "efendi câriyesi"nden bahsedilmiştir. Daha sonra ise İslâmî dönemde câriyelerin yerine, onları korumak için çıkarılan kanunlara ve İslâm'ın esir konusuna bakışına değinilmiştir. Üç bölümden oluşan bu araştırmanın ilk bölümünde; edebî sözlüklerdeki mevcut câriye kavramı, câriyeler ile özgür kadın arasındaki anlamsal farklardan bahsedilmiştir. Ayrıca, hanlarda hizmet eden basit câriyeler ile pazarlarda daha yüksek fiyatlara satılan ve halifelerin saraylarda hizmet eden, edebiyat ve musikî ile ilgilenen câriyeler arasındaki farklılıklara değinilmiştir. Bunlara ilaveten Bağdat ve Kufe'deki köle pazarları, o zamanki câriyelerin en önemli rolleri hakkında, tüm dünyadan getirilen köle türlerini ve her birinin getirildiği ülkelerine göre özellikleri de anlatılmıştır. Söz konusu kölelerin bazıları pasif olarak nitelendirilirken; bazıları da çok aktifti ve çoğu zaman efendileriyle evleniyorlardı. Ibn Ramin, el-Karatisi ve Zerik hanları gibi dönemin en ünlü eğlence mekânları, kölelerin durumları ve şairlerin söz konusu hanları ziyaret etmeleri üzerindeki etkisinin yanı sıra söz konusu hanların sahipleri, insanları kendilerine çekmek için birbirleriyle rekabet ediyorlardı. Son olarak bu bölümde köle kadın ile özgür kadınları birbirinden ayıran en ünlü süsleme ve giysilerden bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise; güzel sesleriyle ün kazanan ve "el- Kıyân" olarak adlandırılan kadın köleler hakkında bilgi verilmiştir. Önde gelen şair câriyeler, halifelerin ve şairlerin kalbindeki yerlerine ve halife saraylarında nazmedilen en ünlü şiir beyitlerine değinilmiştir. Ayrıca bu bölümde dönemin en ünlü şairlerin câriyeleri ile yaşadıkları aşktan bahsedilmiştir. Söz konusu şairler arasında Ebu Nuvâs ile Cinan, Ebû'l-Atâhiyye ile Utbe, Beşşar bin Burd ile köle sevgilisi Abde, Abbas ile Fevz gibi isimler yer almaktadır. Daha sonra genel olarak câriyelerin Abbâsî yaşamına etkisi hakkında bilgiler sunulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise; câriyelerin öne çıktığı methiye ve gazel gibi en gözde şiir türlerinden bahsedilmiştir. Zira câriyelerin gazel, vefâ, mersiye, methiye gibi konular üzerine okudukları içten ve kederli şiir mısraları, onları satın alan kişiler üzerinde büyük bir etkiye sahip olmuştur. Ayrıca Râbiatu'l-Adeviyye örneğinde olduğu gibi câriyeler, okudukları şiirlere zühd ve tasavvuf gibi konuları da yansıtmışlardır. Araştırmanın sonunda ise; Abbâsî dönemindeki câriye ve kölelerin edebiyat tarihleri hakkında ulaşılan sonuçlara yer verilmiştir., This research explores the topic of "Female slaves and their impact on Abbasid literature" and how the female slave managed to find for herself a prominent place in the Abbasid palaces and houses in general. It also discusses the impact they left on society, poetry and Abbasid literature at a time when many great poets emerged and excelled. The introduction explains the importance of this research and the reasons that led to its selection, despite previous studies on the same subject. In the preface, there are discussions about the life of the female slaves in the pre-Islamic era, the reasons that brought them into existence, and the difference between tavern's slave girls and master's slave girls. Then there were also discussions about the slave girls and her position in Islam, the guarantees and laws that were legislated to protect them, and the attitude of Islam towards the female slaves. The first chapter includes discussions about the female slaves and its meanings in literary dictionaries, the semantic difference between the female slaves and the free women, and the difference between the songstress specialized in singing who lives in tavern and palaces, the one who is specialized in poetry and literature and the one who is specialized in providing services in palaces and houses. In addition, the researcher discusses female slaves' life in the Abbasid community such as learning about the arts of poetry and training in singing which increased their prices in the markets and gave the owner of these slaves a lot of money. It also searches the slave markets that were in Baghdad and Kufa, and the most important roles which songstress played at that time. The researcher elaborates on the types of female slaves that are brought from all countries, and the characteristics of each female slave in relation to her country of origin. Some of them were characterized by laziness, the others were hardworking, energetic and good for marriage. It also mentions the most famous houses of the female slaves at that time, such as the house of Ibn Ramin, Al-Qarawati, and Dar Zureik, and the effect of these houses on poets who were repeatedly visiting them, in addition to the competition between the owners of these houses to attract people to visit them. Finally, the researcher concludes the first chapter by talking about costume and make up which distinguish the slave girls from the free women. The second chapter deals with the most prominent songstresses who were famous for their beautiful voices such as Motiyem, Bathel, and Denanyer, and the researcher reports their stories from the literary sources in that era. So, these songstresses are among the most famous voices that emerged in the Abbasid era. It mentions the most prominent female slave poets, and how important they are for the caliphs and poets. In their biographies, the researcher includes the most famous poetic verses that we written in the palaces of the caliphate and other places. It also mentions the most prominent poets whose names are associated with female slaves, such as Abu Nawas and Jinan, Abu al-Atiyah and Otba, Bashar and his beloved slave Abdeh, Al Abbas and Fouz. Then the second chapter was concluded by talking about the effect of the female slaves on Abbasid life in general. The third chapter deals with the most prominent poetic purposes in which the female slaves excelled such as flirtation and praise due to the seductive nature of the female slaves and their attempts to attract the heart of people so they are enthusiastic to buy them, or due to sincere affection towards a person they truly loved. The loyalty and lament that brings out a sincere affection which indicates the mourning of the female slave of the lamentable person, in addition to the admonition and the apology. Furthermore, the female slaves reached the degree of asceticism and mysticism in their poetic purposes as we will see with the female slave Rabia Al Adwya. At the end of the research, the most important results that were reached through this study about female slaves and their literary history in the Abbasid era are collected.

Şiir ilk çağlardan bugüne değin edebi dünyamıza hükmeden insanduygularının aynasıdır. Edebiyatta da şiiri bu alanın en hayati parçası sayabiliriz.İmge kafamızda tasarlanan tablo veya resmin estetik bir gayretle bir mahsülde canbulmasıdır. İmge edebiyatta genellikle şiir yoluyla var oluyor. İmgenin oluşumundaşairin dış dünya gözlemleri, sanatsal duyarlılığı, estetik kaygısı, hayal gücü, edebikimliği ve benzeri faktörler etkendir.Fêrîkê Ûsiv, Kafkasya Modern Kürt Edebiyatının kürt şairlerinden olup kürtedebiyatına iyi eserler katmış ve şiirleri imge açısından oldukça başarılıdır kitezimizin konusu olmuştur. Biz de bu çalışmamızda şiirle imgenin sağlam bağınıgöstermek ve Fêrîkê Ûsiv‟ın şiirlerinin yorum ve analizlerini yapmak istedik.Anahtar Sözcükler: İmge, Şiir, Fêrîkê Ûsiv, Modern Kürt Edebiyatı, Kafkasya,Kürtçe Poetry is the mirror of human emotions that ruled our literary world from theearly ages to the present. In literature, this is an unquestionable fact and we can saythat poetry is the most vital part of this field. The image designed in our heads is thatthe painting or picture comes to life in an aesthetic flurry. In literature, the imageusually exists through poetry. The external world observations of the poet, artisticsensitivity, aesthetic anxiety, imagination, literary identity and similar factors arefactors in the formation of the image.Fêrîkê Ûsiv is one of the Kurdish poets of the Caucasian Modern KurdishLiterature and has added good works to the Kurdish literature and his poems are verysuccessful in terms of image, which has been the subject of our thesis. In this study,we wanted to show the firm connection of the image with poetry, to determine therelationship between the image and the literary arts and to interpret and analyze thepoems of Fêrîkê Ûsiv.Keywords: Image, Poem, Fêrîkê Ûsiv, Modern Kurdish Literature, Kafkasya,Kurdish 148

Okuyucu tarafından büyük ilgi gören popüler edebî ürünlerden biri de polisiye romanlardır. Türk ve Arap edebîyatlarında bu türde eserler Batılı örneklerinden sonra ortaya çıkmış ve Arap okuyucular tarafından büyük bir ilgi ve beğeni görmüştür. Polisiye roman denilince Arap coğrafyasında akla ilk gelen yazarlardan biri kuşkusuz Mısırlı yazar Nebîl Fârûḳ'tur. Fârûḳ, yazdığı beş yüzün üzerindeki romanıyla zengin bir arşive sahiptir. Bu eserlerin büyük bir çoğunluğunu, polisiye (özellikle casus romanları), bilim-kurgu ve macera türünde popüler romanlar oluşturmaktadır.Nebîl Fârûḳ, 1984 yılında yazmaya başladığı kısa polisiye seri romanlarından sadece `Raculu'l-Mustehîl` (İmkânsızların Adamı) adlı romanlarından otuz altı yılda 170 eser vermiştir. Bu romanlar, casus roman türündedir ve yazımı hala devam etmektedir. Romanlardaki başkahraman Edhem Sabri karakteri, Ian Fleming'in James Bond karakterine benzemektedir. Yazarın milli ve manevi değerlere bağlı Mısırlı-Arap bir kahraman oluşturma gayesiyle yazdığı bu eserler, birçok Arap genci tarafından ilgiyle okunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Polisiye Roman, Dedektif Romanı, Polisiye Arap Romanı, Casus Roman, Mısır, Nebîl Fârûḳ (Nabil Farouk), `Raculu'l-Mustehîl`, `el-İḫtifâu'l-Ğâmid, Edhem Sabri, Ajan. One of the popular literary products that attracted great interest by the reader is detective novels. In Turkish and Arabic literatures, such works emerged after Western examples and attracted great interest and appreciation by The Arab Readers. When it comes to detective novels, one of the first writers to come to mind in the Arab geography is undoubtedly the Egyptian writer Nebîl Fârûḳ. He has a rich archive with over five hundred novels he wrote. The majority of these works are popular novels in the genre of crime (especially spy novels), science fiction and adventure.Nebîl Fârûḳ, produced 170 works from his short detective serial novels, which he started writing in 1984, only from his novels `Raculu'l-Mustehîl` (Man of the Impossible) in thirty-six years. These novels are genre of spy novels and their writing is still ongoing. The protagonist Edhem Sabri in the novels is similar to that of Ian Fleming's James Bond character. These works, written by the author with the aim of creating an Egyptian-Arab hero based on national and spiritual values, are read with interest by many Arab youths.Keywords: Crime Novel, Detective Novel, Crime Arab Novel, Spy Novel, Egypt, Nebîl Fârûḳ (Nabil Farouk), `Raculu'l-Mustehîl`, `el-İḫtifâu'l-Ğâmid, Edhem Sabri, Agent. 175

Bulunduğu konum ve sahip olduğu güzellikler sayesinde birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Endülüs, 711 yılından 1492 yılına kadar Müslümanların hâkimiyeti altında kalmıştır. Endülüs kelimesinin anlamı, Müslümanların sahip oldukları toprak büyüklüğüyle orantılı bir şekilde bazen genişlemiş bazen daralmıştır.İlk dönemlerde bütün yönleriyle Doğu'dan beslenen Endülüs, sonraki dönemlerde kendine has üslubunu oluşturmayı başarmıştır. Endülüs'ün sahip olduğu güzellikler, onun diğer ülkelerle kıyaslanmasına sebep olmuştur. Bu kıyas kendisini edebiyat sahasında da göstermiş ve bazı edebiyatçılar, Endülüs edebiyatının Arap edebiyatının bir uzvu olduğunu unutarak Endülüs edebiyatını Doğu'unun takliti olarak değerlendirmişlerdir. Aslında böyle birşeyin varlığı, `Edebiyat toplumun aynasıdır` gerçeğini yok saymak anlamına gelmektedir ki bu da kabul edilemez.Endülüs'ün eşsiz doğası, bulunduğu konum, farklı din ve kültürlerle olan teması, Endülüs'te hüküm süren hanedanların her ne kadar Müslüman olsalar da farklı etnik unsurlara sahip olmaları ve giderek artan Hristiyan etkisi gibi etkenler, Endülüs edebiyatının kendine has bir üslup oluşturmasına, Endülüs edebiyatında önemli simaların yetişmesine ve eşsiz eserlerin kaleme alınmasına vesile olmuştur. Andalusia, which has hosted many civilizations thanks to its location and beauties, has remained under the rule of Muslims from 711 to 1492. The meaning of the word Andalusia sometimes has expanded and sometimes narrowed in proportion to the size of the land Muslims had.In the first periods, Andalusia, which was fed from the East with all its aspects, has succeeded in creating its own style in the following periods. The beauty of Andalusia has caused it to be compared with other countries. This comparison has also shown itself in the field of literature and some literature writers has regarded Andalusian literature as an imitation of the East by forgetting that Andalusian literature is a part of Arabic literature. In fact, the existence of such a thing means to ignore the fact that `Literature is the mirror of society`, which is unacceptable.The factors such as unique nature of Andalusia, its location, its contact with different religions and cultures, although the dynasties that reigned in Andalusia were Muslims, they had different ethnic elements and the increasing Christian influence, have conduced toward Andalusian literature to create its unique style, grow up important figures and to have been written unique work in Andalusian literature. 395

Bu çalışmanın konusunu günümüz Mısır edebiyatının önde gelen gerçekçi yazarlarından ᶜAlāᵓ el-ᵓAsvānì oluşturmaktadır. Mısır'ın toplumsal gerçekçi yazarı ᶜAlāᵓ el-ᵓAsvānì tarafından kaleme alınan ᶜİmāret Yaᶜḳūbyān adlı roman, toplumun siyasi ve sosyal yapısına ayna tutar niteliktedir. Yazar, farklı kültürlerden insanların bir arada yaşadığı apartman üzerinden Mısır'ın geçirdiği değişimi gözler önüne sermektedir. Bu çalışmada yazarın eleştiri unsurları detaylı bir şekilde incelenerek kitabın dil ve anlatım özellikleri üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde Mısır'da roman türünün gelişimi üzerinde durulmakta, roman türünün ortaya çıkışına imkân sağlayan hadiseler aktarılmaktadır. İkinci bölüm ise ᶜAlāᵓ el-ᵓAsvānì'ye ayrılmaktadır. Yazarın hayatı, eğitimi, yazma serüveninden bahsedilerek edebî kişiliği, eserleri ve aldığı ödüller konu edilmektedir. Üçüncü bölüm ise, ᶜİmāret Yaᶜḳūbyān adlı romanın tanıtılması ile başlamaktadır. Roman unsurlarının yer aldığı yapı bölümü, sosyal eleştirinin temel oluşturduğu tema bölümü, anlatıcı ve dil-üslup bölümünün alt başlıklarını oluşturduğu anlatım özellikleri bölümünden oluşmaktadır. Sonuç bölümünde ise genel olarak ulaşılan tespitlere yer verilmiştir. The subject of this study is one of the leading realistic writers of contemporary Egyptian literature ᶜAlāᵓ el-ᵓAsvānì. The novel ᶜİmāret Yaᶜḳūbyān, written by Egypt's social realist author ᶜAlāᵓ el-ᵓAsvānì, mention the political and social structure of society. The author reveals the radical change in Egypt through the apartment building where people from different cultures live together. In this study, the criticism elements of the author are examined in detail and the language and expression features of the book are emphasized.In the first part of the study, the development of the novel genre in Egypt is emphasized and the events that allow the emergence of the novel genre are explained. The second part is devoted to ᶜAlāᵓ el-ᵓAsvānì. The author's life, education, writing process are mentioned and his literary personality, his works and the awards he receives are discussed. The third chapter begins with the introduction of the novel ᶜİmāret Yaᶜḳūbyān. This section consists of three subtitles: structure, theme and narrative features. In the structure section, novel elements, in theme section social criticism and in the narrative features section narrator and language and style features are mentioned.The conclusion section has included general findings related to the subject. 119

YÖK Tez ID: 643010 Süleymannâmeler, Osmanlı İmparatorluğu tarih yazıcılığında önemli bir yer tutan tarih kayıtları arasında yer alan, Kanuni Sultan Süleyman (926-973/1520-1566) döneminin tarihî, siyasi ve sosyal olaylarına yer veren birincil kaynaklar niteliğindedirler. Süleymannâmeler Kanuni Sultan Süleyman'ın hükümdarlığı müddetince, uzun saltanat döneminin olaylarını ihtiva eden, mensur ve manzum olmak üzere telif edilen ve "Selimnâme" geleneğinin bir devamı olarak kabul gören, genel ya da muhtelif konulara yer veren birçok eseri kapsamaktadır. Müellifleri tarafından yeni seferler ve hadiseler ilave edilerek genişletilenler olduğu gibi, seferleri farklı cüzler ve başlıklar altında kaydeden ve sadece belli seferleri ihtiva eden Süleymannâmeler de mevcuttur. Bazı Süleymannâmeler Kanuni'nin saltanat dönemine geçmeden önce Yavuz Sultan Selim'in vefatını ve sonrasındaki olayları da içermektedir. Çoğunlukla birinci veya ikinci el kaynak niteliğinde olan bu kayıtlar önemli tarihî ve edebî eserler olup, kimi zaman dönemin olaylarına şahitlik eden, Kanuni ile seferlere katılan müellifler tarafından kaleme alınmışlardır. Kanuni dönemi olaylarından bahseden manzum veya mensur pek çok Süleymannâme bulunmaktadır. Çalışmamızda, bu eserlerden biri olan, Farsça kaleme alınmış, Süleymaniye Kütüphanesi Ayasofya 3392 numarada kayıtlı Kenzu'l-Ceva¯hiri's-Seniyye fı·¯ Futu¯h?a¯ti's-Suleyma¯niyye yazma eserinin detaylı olarak incelemesi yapılmıştır. Ayrıca Süleymaniye Kütüphanesi Hekimoğlu Ali Paşa nr. 764 numarada Sult?an-ı Suleymanı·¯ adıyla kayıtlı olan nüshayla karşılaştırılarak tenkitli metni yapılan eser ilk kez Türkçe'ye tercüme edilerek, Türk tarihine ve bilim camiasına katkı sağlaması amaçlanmıştır. Suleymannames are the primary sources that include historical, political and social events of the period of Kanuni Sultan Suleyman (926-973/1520-1566), and are among the historical records that have an important place in the historiography of the Ottoman Empire. It covers many works that discuss general and various subjects, and which were accepted as a continuation of the tradition of "Selimname", which included the events of the long reigning period of Sultan Suleyman (1520-1566). As well as those expanded by adding new campaigns and events by their authors, there are also Süleymannames which record the military campaigns under different parts and titles and there are those that only contain specific campaigns. Some Süleymannames also included the death of Yavuz Sultan Selim before the transition to the reign of Kanuni and events afterward. These records, which are mostly first or second-hand sources, are important historical and literary works and were written by the authors, who sometimes witnessed the events of the period and participated in Kanuni's military campaigns. There are many Süleymannames written in poetical or prose styles that mention the events of the Kanuni period. In this study, a detailed study of Kenzu'l-Java¯hiri's-Saniyye fı·¯ Futu¯h?a¯ti's-Suleyma¯niyye a manuscript written in Persian and registered in Süleymaniye Library Ayasofya 3392, is examined in detail. In addition, a comparison was made with Sult?an-ı Suleymanı·¯, registered in Suleymaniye Library Hekimoglou Ali Pasha nr. 764, and emendments were made to the manuscript, and it was translated into Turkish for the first time in order to contribute to the research of the Turkish history and the scientific community in general.

Bu çalışmada İmam Şafiî'nin edebî yönünün ortaya çıkarılması amacıyla yaşadığı dönem, hayatı, ilmî şahsiyeti ele alınmıştır. Fâkih, müctehid, hicrî ikinci asrın müceddidi olarak tanınan İmam Şafiî'nin aslında Arap dilinde de âlim, belagat fesahat ve beyanda eşsiz yeteneğe sahip bir şahsiyet olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. İmam Şafiî'nin Arap dili ve belagati alanındaki yetkinliği ve bunun ilmî kişiliği üzerine etkisinin ne denli büyük olduğuna işaret edilmiştir.Çalışmamız giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde yaşadığı dönem, siyasî içtimaî ve ilmî yönden ele alınmıştır. Abbasiler dönemi Arap şiirinin genel özelliklerinden bahsedilmiştir. Birinci bölümde Şafiî'nin ilmi şahsiyetinin oluşmasına etki eden hususları incelemek üzere hayatı ve ilim yolculuğuna değinilmiştir. İkinci bölümde edebî üslûbu, şiir ve nesirleri incelenerek ele alınmıştır. Üçüncü bölümde şiir divanı şekil ve içerik açısından tahlil edilmiş, dördüncü bölümde Meâni İlmi açısından tahlil edilmiş bahse konu belagat sanatlarının tanımı yapılarak Divan'dan örnekler ile açıklanmıştır. Bütün bunlar analitik yöntem ile ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Şafiî, Şahsiyeti, Edebî Üslûbu, Şiir Divanı, Aruz, Kafiye, Belagat, Meâni İlmi In this work, the era Imam Shafi'i lived in, his life and his literary personality are handled with the aim of displaying his literary aspect. It is aimed to reveal that Imam Shafi'i, who is known as scribe, renovator of the second century of the hegira calendar, was in fact a scholar and personage that had excellent ability of eloquence, fluency and oratory also in Arabic language. The capability of Shafi'i in the field of Arabic language and eloquence, and how great is the impact of this on his scholarly personality are pointed out.Our work consists of introduction and four parts. The term he lived in is handled in a political, social and scientific way in the introduction. Main characteristics of Arabic poem in Abbasid era are mentioned.In the first part, his life and scientific journey are touched on for the purpose of studying aspects that had an effect on the formation of his scientific personage. In the second part; his literary style, poems and proses are examined. In the third part, his poetry divan is studied in the aspects of form and content and in the forth part,it is explained with examples from the Divan by defining mentioned arts of eloquence which are analyzed in terms of semantics. All of this is approached in analytical method.Key Words: Shafi'i, His Personage, His Literary Style, His Poetry Divan, Aruz, Rhyme, Eloquence, Semantics. 147

Arapça öğretimi pekçok etkeni içinde barındırması sebebiyle muhatabın durumuna göre verilmesi gereken ve birçok yöntem ve tekniğin beraber kullanılmasını gerektiren bir olgudur. Bu araştırmada nazım geleneği ve bu geleneği Arap gramerinde başlatan İbn Mu'ti ve Elfiyye'si'nin incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmamız giriş, dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.Giriş kısmında konunun seçilme nedeni ve oluşturduğu problem yönü ele alınarak çalışmada izlenen yöntem ve yapılan çalışmalar dile getirildi. Birinci bölümde, Arapça öğretiminin kısa tarihçesine yer verilerek şiirin Arapça öğretimindeki yeri tartışıldı. Buna ilaveten ezber, geçmişte medreselerde dil öğretiminde kullanılan etkili bir yöntem idi. Zira şiirin ritmik ve müzikal etkisinden yararlanılarak birçok manzum çalışmalar yapılmıştır. Yeterli öğretim materyalinin bulunmadığı geçmiş asırlarda bu manzumeler ezberlenerek öğretim kolaylaştırılmaya çalışılmıştır.İkinci bölümde nazım geleneğinin ortaya çıkışı, gelişmesi ve genel özellikleri, sanat özellikleri ve manzûmelerin Arapça öğretimindeki yeri tartışıldı. Arap dili ve edebiyatında meşhur olmuş manzûmeler tanıtıldı. Bu eserlerin günümüzde kullanılabilirlik yönü ortaya konuldu. Üçüncü bölümde, İbn Mu'ti'nin hayatı, yetiştiği çevre, ilmî kişiliği, eserleri, nahvî görüş ve tercihlerine yer verildi.Dördüncü bölümde ise ed-Dürretü'l-Elfiyye'nin yazılış sebebi, içeriği ve tertibi, eserde kullanılan yöntemler ve eserin diğer manzûmeler arasındaki yeri ele alındı. Buna ilaveten, İbn Mu'ti'nin bu eserinde kullandığı şâhitlere yer verildi. Sonuç kısmında ise tez boyunca tartılan Arapça öğretiminde nazım geleneğinin yeri ve yazılan manzûmelerin günümüz Arapça öğretiminde kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi neticesinde ulaşılan sonuçlar dile getirildi.Anahtar Sözcükler: Arapça Öğretimi, Öğretici Şiir, Nazım, Elfiyye, İbn Mu'ti Arabic teaching is a fact that should be given according to the interlocutor's situation and requires many methods and techniques to be used together because it contains many factors. In this research, it is aimed to examine the verse tradition and Ibn Mu'tī and Alfiyya who started this tradition in Arabic grammer. Our study consists of introduction, four chapters and conclusion.In the introduction part, the method followed and the studies carried out in the study were expressed by considering the reason for the topic chosen and the problem direction it caused. In the first part, the short history of Arabic teaching is discussed and the place of poetry in Arabic teaching is discussed. In addition, memorization was an effective method used in language teaching in the past. Because many poetic studies have been made by making use of the rhythmic and musical effects of poetry.In the past centuries when sufficient teaching materials were not available, teaching was made easier by memorizing these poems. In the second part, the emergence, development and general features of the verse tradition, the art features and the place of the poetic studies in Arabic teaching were discussed. Famous Poetic Studies in Arabic language and literature were introduced. The usability aspect of these works is revealed today. In the third part, Ibn Mu'tī's life, his environment, his scientific personality, his works, his gramatical views and preferences were included.In the fourth chapter, the reason for writing the ed-Dürretü'l-Elfiyye, it's content and arrangement, the methods used in the work and the place of the work among the other Poetic Studies are discussed. In addition, the witnesses used by Ibn Mu'tī in this work were included. In the conclusion part, the results of the verse tradition in Arabic teaching discused throughout the thesis and the results obtained as a result of the evaluation of the usability of the written Poetic Studies in today's Arabic teaching were expressed.Keywords: Arabic Teaching, Didactic Poem, Verse, Alfiyya, Ibn Mu'tī 334

Bu tezde, Elif Şafak’ın ‘Aşk’ adlı romanının, Ekrem Ġaffârvend ve Arsalân Faṣîḥî tarafından yapılmış Farsça çevirilerinin karşılaştırmalı incelemesi yapılmıştır. Çalışmada, ilk olarak İran’da Türkçeden Farsçaya çeviri faaliyetlerinin tarihsel süreci üzerinde durulmuş; seçkin ve tanınmış Türk yazarların eserlerinden, öykü ve romanlarından Farsçaya yapılan çevirilere kısaca değinilmiştir. Birinci bölümde Elif Şafak’ın Aşk adlı romanının İran’da çalışma sırasında tespit ettiğimiz otuz dokuz farklı mütercim tarafından yapılmış ve yayınlanmış çevirileri, mütercim isimleriyle birlikte bir liste hâlinde sunulmuştur. Ayrıca karşılaştırmaya esas aldığımız Farsça çevirilerin mütercimleri hakkında bilgi verilmiştir. Aşk romanının ilk tercümesi Ekrem Ġaffârvend’e aittir. Ekrem Ġaffârvend’in Türkçe bilgisi, Türkiye’de bulunup bulunmadığı ya da Türk kültür ve yaşamı hakkında bilgi sahibi olup olmadığına dair bilgimiz yoktur. Aşk romanının İran’da en çok satılan ve çok sayıda baskısı yapılan tercümesi de Arsalân Faṣîḥî tarafından yapılmıştır. Arsalân Faṣîḥî Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunudur. Faṣîḥî yaklaşık sekiz sene Türkiye’de eğitim görmüş ve bu süre zarfında gerek eğitim gördüğü üniversitede gerekse üniversite dışında halkla iç içe yaşamış ve Türkçeyi ve Türk kültürünü yakından tanımıştır. İkinci bölümde çalışmada uygulanan araştırma ve karşılaştırma yöntemlerine ilişkin bilgiler verilmiş ve konu ile ilgili örnek aldığımız kaynaklar belirtilmiştir. Çalışmamızda takip edilen veri derleme, tespit yöntemi ve veri analiz üslubu hakkında bilgiler verilmiş ve bu tespitler uygun başlıklar altında değerlendirilmiştir. Daha sonra adları anılan her iki mütercime ait tercümeler her satırı birbirleri ile ve Türkçe asıl metin ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Sonuç olarak mütercimlerin asıl metne sadakatleri, Türkçeye hâkimiyetleri konusunda tespit edilen kanaatler ifade edilmiş; her iki mütercimin metnin aktarılmasında başarılı ve başarısız bulunan yönlerine işaret edilmiş; eksik ya da hatalı görülen çevirilerde görüşlerimiz de belirtilmiştir. İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ..................................................................................................................................... 1 ÖZET ......................................................................................................................................... 5 ABSTRACT................................................................................................................................. 6 KISALTMALAR........................................................................................................................... 7 TRANSKRİPSİYON ALFABESİ ..................................................................................................... 8 İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................. 9 GİRİŞ....................................................................................................................................... 11 BİRİNCİ BÖLÜM...................................................................................................................... 17 1. ELİF ŞAFAK’IN HAYATI VE ESERLERİ ................................................................. 17 2. AŞK KİTABI HAKKINDA........................................................................................... 21 2.1. Kitabın Farklı Çevirileri.......................................................................................... 23 3. EKREM ĠAFFÂRVEND.............................................................................................. 26 3.1. Eserleri ve Çevirileri ............................................................................................... 26 3.1.1. Eserleri ................................................................................................................. 26 3.1.2. Çevirileri .............................................................................................................. 26 4. ARSALÂN FAṢÎḤÎ....................................................................................................... 27 4.1. Eserleri ve Çevirileri............................................................................................... 28 4.1.1. Eserleri ................................................................................................................. 28 4.1.2. Çevirileri .............................................................................................................. 28 İKİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................ 30 1. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ............................................................................................. 30 1.1. Araştırma Kaynakları.............................................................................................. 30 1.2. Veri Toplama ve Metin Seçme ............................................................................... 30 1.3. Veri Analizi Yöntemi.............................................................................................. 30 2. İKİ ÇEVİRİ HATALARININ ANALİZİ...................................................................... 31 2.1. Kavramsal Hata....................................................................................................... 31 2.1.1. Kavram Aktarımında Hata ................................................................................... 31 2.1.2.Tercümede Kopukluk ve İnsicamsızlık............................................................... 131 2.1.3.Kelime Seçimindeki Hatalar............................................................................... 133 2.1.4. Birebir Çeviri ..................................................................................................... 144 2.2. Şekilsel Hatalar......................................................................................................... 165 2.2.1.Uygun Olmayan İfade Seçimi............................................................................. 165 10 2.2.2. Sakil ve Yaygın Olmayan Kelimelerin Kullanımı............................................. 169 2.2.3.Uzun Cümlelerin Kullanımı................................................................................ 173 2.2.4.Noktalama Hataları ............................................................................................. 173 SONUÇ.................................................................................................................................. 179 KAYNAKÇA............................................................................................................................ 182

Gürcü dilbilimci Apolon Silagadze Samî dilleri, Doğu bilimleri alanında çalışan ve modern Arapça eğitimi için yeni müfredatlar belirleyen önemli bir şahsiyettir. 1970'li yıllardan itibaren Gürcüstan'da Arapça eğitimine verilen önemin artmasıyla birlikte Apolon Silagadze, bu alana en çok katkı sağlayan isimlerin başında yer almıştır. Gürcistan Bilimler Akademisi üyesi de olan Silagadze, şarkiyatçılık alanında birçok eser vermiş ve pek çok öğrenci yetiştirmiştir.Bu çalışma, adı geçen müellifi Gürcistan ve Türkiye'de ilk defa ele alan akademik çalışma olma özelliğine sahiptir.Anahtar Kelimeler: Apollon Silagadze, Gürcistan, Arap Dili, Meal, Şiir The Georgian linguist Apolon Silagadze is an important person who works in the field of Oriental languages, Eastern sciences and sets new curricula for modern Arabic education. With the increase in the importance given to Arabic education in Georgia since the 1970s, Apolon Silagadze became one of the leading contributors to this field. Silagadze is a member of the Georgian Academy of Sciences and has produced many works in the field of orientalism and trained many students.In this study, the authors said addressing the first time in Georgia and Turkey has the distinction of being academic studies.Key Words: Apollon Silagadze, Georgia, Arabic Language, Translation, Poetry 85

Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed b. Hüseyn el-İnbâbî, hicri XII-XIII. asırları arasında Kahire'de yaşamış büyük âlimlerden biridir. İlk dini eğitimini aldıktan sonra 1837'de henüz 12 yaşındayken Ezher Üniversitesi'ne girmiş, burada İbrâhim el-Bâcûrî, Muhammed 'Abdülkuddûs el-Küleybî, Hasan el-Kuveysinî, İbrâhim es-Sekka ve Mustafa ez-Zehebî gibi âlimlerden ders almıştır. Eğitimini tamamladıktan sonra 1851'de Ezher'de ders vermeye başlamış ardından iki kez `Ezher Şeyhi` unvanına sahip olan ender kişilerden olmuştur. el-İnbâbî, Arap belagatı alanında takrir ve haşiye türünde bir çok değerli eser kaleme alarak Arap dili ve belagatine önemli katkılar sunmuştur. Bu çalışmada Mısırlı âlim el-İnbâbî'nin eğitimle iç içe geçmiş hayatı, sağlıklı kaynaklardan kronolojik olarak tespit edilmiştir. Hocaları ve Mısır'ın önemli ilim adamları arasında yer alan öğrencileri hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Yazdığı eserler, muhteva bakımından incelenmiş ve türlerine göre tasnif edilerek haklarında içeriklerini doğru bir şekilde yansıtacak kısa ve öz bilgiler verilmiştir. Yazdığı eserlerden Arap dili ve belagatı ile ilgili olanlar temel alınıp incelenerek onun, Arap dilinin alt birimleri olan sarf, nahiv ve belagat alanına yaptığı katkıları ayrı ayrı tespit edilerek örneklerle sunulmuştur. Çalışma esnasında el-İnbâbî'nin bağlı olduğu dil ekolu göz önünde bulundurulmuş ve yer yer el-İnbâbî ile başka ilim adamlarının aynı konuya yaklaşımları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Shamsuddin Muhammad ibn Muhammad ibn Husayn al-Inbabi is one of the great scholars who lived in Cairo, Egypt between the XII-XIII centuries of the Hegira. Having received his first religious education, al-Inbabi made his way into Al-Azhar University in 1837 when he was only 12 and received education from the scholars such as Ibrahim al-Bajuri, Muhammad 'Abdul Quddus al-Quleyb, Hasan al-Quweysini, Ibrahim es-Seqqa and Mustafa az-Zahabi. Having completed his education, al-Inbabi started teaching at Al-Azhar in 1851 and subsequently became one of the rare people to assume the title of `Sheikh ul-Azhar`. Al-Inbabi made significant contributions to Arabic Language and rhetoric with his many precious works of elocution and annotation kind in Arabic literature. In this study, the life of the Egyptian scholar al-Inbabi, which was intertwined with education, was chronologically ascertained through reliable sources. Short pieces of information were provided about his students and teachers. As a matter of fact, the students al-Inbabi trained took their places among the important scholars of Egypt. The contents of the works he created were analyzed and classified by genre and short and succinct information that would properly reflect their contents was provided. Out of the works al-Inbabi created, the ones about Arabic language and Rhetoric were taken as a basis and analyzed, the contributions he made to the field of sarf (morphology), nahw (syntax) and balagha (rhetoric),which are the sub-units of Arabic Language, were separately determined and exemplified. During the course of the study, the language school which al-Inbabi was a member of was also taken into consideration. The approaches of al-Inbabi and other scholars to the same subject were comparatively evaluated wherever necessary. 156

İnsanoğlunun varoluşundan bu yana onunla birlikte doğan, gelişen ve değişen vazgeçilmez iletişim aracı dildir. İnsanı diğer canlılardan ayıran, onu bu dünya gezegeninde Yüce Allah'ın halifesi olma şerefine çıkaran en kıymetli değeri yine dildir. Fiziksel bir takım parçaların birleşmesi ve birbirleriyle etkileşmesi sonucu iletişim sağlanmakta ve farklılaşmaktadır. Arapçanın en önemli özelliği yapı ve anlam ilişkisinin çok kuvvetli olmasıdır. Arap dilinde seslerin mahreçleri, sıfâtlarının farklılıkları, harflerin oluşturdukları vezin, binâ ve sıyga yapılarının birbirleriyle ve kelime manasıyla olan sıkı ilişki ve uyumu göze çarpmaktadır. Bu uyuma Arap dil yapısının anlamla olan ilişkisini tesbit ederek, birbirleri arası etkilerini ortaya çıkararak ulaşırız. Arap seslerini, mahreçlerini, harflerini, kelimeye, cümleye ve kelâma, aynı zamanda uslûba, belâgata olan katkılarını göstermek amacıyla bu önemli konuyu seçerek konumuzu işlemeye çalıştık.Anahtar Kelimeler: Sesler, Harfler, Vezin, Binâ, Sıyga, Delâlet ve Kelime. Language is an essential tool of communication that is born, developed and changing along with humans since their existence. It is the out-most thing that separates people from other living creatures, making them worthy of being the Khalifa of Allah Almighty here in this world. Communication is formed through the unification and interaction of physical movements which differ within themselves. The most important attribute of the Arabic language is the fact that it is the relation of structure and meaning is very strong. The things that are most noticeable in the Arabic language are the origins of the sounds (Mahraj), the difference of the adjectives and the harmony ofthe rhythm, the bin'a (no-declension of verbs) and the structure of the tenses (ṣīḡa) coming together with the meaning, forming a tight bond. We reach this harmonization by determining the structure of the Arabic language in unison with the meaning and how they affect one another. We have chosen to work on this topic to demonstrate the contributions of the sounds, mahrajs and letters to the words, sentences, utterance as well as the wording and the art of declamation. Key Words: Sounds, Letters, Rhythm, Bin'a, ṣīḡa, Signification and Word. 357

Bu çalışma, Mısır'da kadının toplumdaki yeri, toplumun kadına bakış açısı ve 19. yy sonlarıyla 20. yy. başlarına kadar bu konuyla ilgili değişimleri sergilemek amacıyla yapılmıştır.Çalışmada Modern Arap Edebiyatı'nın Napolyon'un Mısır'a girdiği 1798'den başlayıp günümüze kadar gelişi incelendi. Giriş kısmında edebi gelişmelere ışık tutması açısından 19. yy. da Mısır'da Modern Arap Edebiyatının doğmasını etkileyen faktörler ve 19. yy Mısır'da şiir ve öncülerinin şiirlerinde sosyal yapıya göre kadının toplumdaki yeri ele alındı.Çağdaşlarına nazaran halkın duygu ve düşüncelerini derinlemesine hissedip yansıtan, bu vesile ile Nil Şairi olarak tanınan Hȃfız İbrahim'in divanı incelendi. Birinci bölümde, Hȃfız İbrahim'in hayatı, edebi kişiliği ve eserleri kaynaklar doğrultusunda anlatıldı.Çalışmanın ana konusunu oluşturan ikinci kısımda Hȃfız İbrahim'in divanı tarandı, şiirlerindeki `Kadın` konulu bölümler seçildi. Buna bağlı olarak o dönem Mısır'da kadınların toplumsal durumu, eğitimi ve çalışma hayatı eldeki kaynaklar ışığında değerlendirildi.Anahtar Kelimeler: Modern Arap Şiiri, Hȃfız İbrahim, kadın, eğitim, toplumsal konum, çalışma hayatı This study was held to shed light on the place of women in society, the perspective of women in society and the changes made on this subject in society in the late 19th century and 20th century.In this study, the study of Modern Arabic Literature starting from 1798 when Napoleon entered Egypt, was examined in order to enlighten the literary developments. In the entrance part; the factors affecting the birth of modern Arabic literature in Egypt in 19th century, Egyptian poets and the place of women in the society in the poems of the period was briefly mentioned.Hȃfız Ibrahim's divan, which is known as the Nile Poet by this means, which reflects the feelings and thoughts of the people in depth and compared to his contemporaries, was examined.In the first chapter, Hȃfız Ibrahim's life, literary personality and his works are explained in the light of the sources.In the second part, which is the main subject of the study, the divan of Hȃfız Ibrahim was scanned and `WOMEN` in her poems were chosen. Accordingly, the social situation, education and working life of women in Egypt were evaluated in the light of the available resources.Keywords: Modern Arabic Poetry, Hȃfız Ibrahim, women, education, social position working life 69

Maḥmûd Dervîş, Filistin'in yetiştirdiği önemli şahsiyetlerden biri olmasının yanında, Filistin direniş hareketinin sembol isimlerinden biri olmayı da başarmış kıymetli bir şahsiyettir. Onun şiirleri Filistin direnişinin destansı öyküsünün dışa vurumudur. Metinlerarasılık kavramının tarihi süreç içindeki yolculuğunun ve bu yolculuk esnasında geçirmiş olduğu evrelerin incelendiği çalışmada metinlerarasılık konusunda en güzel örnek olacağını düşündüğüm Maḥmûd Dervîş'in şiirleri çalışmanın merkezine konulmuştur. Metinlerarasılık kavramı güncel birçok kaynakta Julia Kristeva ile bu eksende çalışan çağdaş edebiyatçı ve filologlara dayandırılmaktadır. Bu şekildeki bir bilgi bu kavramın tarihi gelişimi ile bağdaşmamaktadır. Tarihin ilk yazılı kaynaklarından günümüze kadar her türlü alıntı örneğine rastlamak mümkündür. Bu konuda hiçbir yazarı istisna tutmamak gerekir. Bu çalışmada konu hakkında Maḥmûd Dervîş'in şiirlerinden çokça örnekler sunulmuştur. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ................................................................................................................................I ÖZET................................................................................................................................IV ABSTRACT...................................................................................................................... V KISALTMALAR.............................................................................................................VI TRANSKRİPSİYON SİSTEMİ................................................................................... VII BİRİNCİ BÖLÜM............................................................................................................. 1 1. MAḤMÛD DERVÎŞ ..................................................................................................... 1 1.1. HAYATI VE ESERLERİ.......................................................................................... 1 1.1.1 Hayatı...................................................................................................................... 1 1.1.2. Eserleri................................................................................................................... 9 İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................. 12 2. METİNLERARASILIK ............................................................................................. 12 2.1.METİNLERARASILIK KAVRAMI ...................................................................... 12 2.2. METİNLERARASILIK KAVRAMINA GİDEN YOLDA ARAP EDEBİYATINDA KULLANILAN KLASİK KAVRAMLAR ............................ 15 2.2.1. Tazmin ................................................................................................................. 19 2.2.2. İstiʿâne ................................................................................................................. 20 2.2.3. İḳtibâs .................................................................................................................. 21 2.2.4. Şevâhid/İstişhâd................................................................................................... 23 2.2.5. İrsâl-i Meṣel......................................................................................................... 24 2.2.6. Telmih.................................................................................................................. 25 2.2.7. Teşbîh .................................................................................................................. 28 2.2.8. Tenâs.................................................................................................................... 30 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ......................................................................................................... 32 3. MAḤMÛD DERVÎŞ’İN ŞİİRLERİNDE METİNLERARASILIK ÖRNEKLERİ .................................................................................................................................... 32 IX 3.1. İNCELENEN ŞİİR KİTAPLARI........................................................................... 32 3.1.1. Limâẕâ Terakte’l-Ḥıṣâne Vaḥîden? (Atı Neden Yalnız Bıraktın?)..................... 32 3.1.2. Cidâriyye (Mural)................................................................................................ 42 3.1.3 Lâ Urîdu Li Hâẕihi’l-Ḳasîdete En Tentehiye (Bu Şiirin Bitmesini İstemiyorum)55 SONUÇ............................................................................................................................. 61 KAYNAKÇA ................................................................................................................... 63