Search

Araştırmanın temel noktası XIX. yüzyıl ortalarından XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar olan süre içinde Kütahya’da yaşamış olan gayrimüslim tüccarların, iktisâdi ve ticari hayattaki durumlarını tespit etmek ve aynı dönem içerisinde Kütahya’daki Müslümanlara nispeten iktisadi açıdan hangi seviyede oldukları sorularına cevap aramaktır. Gayrimüslim Osmanlı vatandaşlarının siyasi konularda olumsuz bir imaj sergilemeleri onların sosyal ve ekonomik açıdan yeterince iyi analiz edilememesine neden olmuştur. Bu çerçevede bütün gayrimüslim Osmanlı vatandaşlarının iktisadi ve ticari hayatlarının iyi anlaşılması için yerel tarih incelemelerinin bir araya getirilmesi gerekmektedir. İşte bu noktada belirli bir alan içerisinde yaşayan gayrimüslimlerin, iktisâdi-ticari hayatlarının incelenmesi hem iktisadi tarihimiz açısından hem de farklı dil, din ve kültüre sahip unsurların bir arada yaşama becerilerinin ortaya çıkarılması bakımından önem taşımaktadır.

Gayrimüslimler, Tanzimat ve Islahat Fermanının getirdiği fırsat eşitliğinden yararlanarak ticari ve iktisadi hayatta büyük rol oynamışlardır. Belirli bir alan içerisinde yaşayan gayrimüslimlerin iktisadi-ticari hayatlarının incelenmesi hem iktisadi tarihimiz açısından hem de farklı dil, din ve kültüre sahip unsurların bir arada yaşama becerilerinin ortaya çıkarılması bakımından önem taşımaktadır. Bundan yola çıkarak Osmanlı Devleti'nin 1839-1918 tarihleri arasında Kütahya'daki gayrimüslimlerin ticari faaliyetlerinin etraflı bir şekilde incelendiği çalışmada, diğer Osmanlı şehirlerinde olduğu gibi Kütahya'daki gayrimüslimlerin de yerel ticari ve iktisadi hayatta büyük oranda söz sahibi oldukları kanıtlanmaya çalışılmıştır. Gayrimüslimler ile ilgili olarak bütün Osmanlı coğrafyasını kapsayacak şekilde yapılan çalışmalar yeterli değildir. Ancak böyle bir çalışmanın gerçekleşebilmesi için yerel tarih incelemelerinin bir araya getirilmesi gerekmektedir. Kütahya'da bulunan çoğu gayrimüslim tüccar, devletten vergi geliri toplama imtiyazını elde ederek hem sermaye akışını sağlamış hem de ticaret sektörü gibi önemli bir mekanizmada rol oynamışlardır. Batılıların ticarette artan etkisiyle Osmanlı Devleti'ndeki gayrimüslimler uluslararası ticarette aracı konumuna gelmişlerdir. Beratlı Avrupa tüccarlığı konumunu elde eden gayrimüslim Avrupa tüccarlarının, Kütahya'da da olduğu görülmektedir. Gayrimüslimler yaşadıkları her türlü iktisadi-ticari problem ve engellerle karşı karşıya kaldıklarında devlet, onlara haklarını arama imkânı tanımış ve sorunları giderilmeye çalışılarak hakları güvence altına alınmıştır. Ayrıca gayrimüslimler, devlet merkezli kurumlarda yer alarak iktisadi ve ticari hayatta söz sahibi olmuşlardır. Devletten maden imtiyazı alarak madenler işletmişler ve demiryolu, banka sektörü gibi hizmet sektöründe görevlendirilmişlerdir. Kütahya'daki bazı gayrimüslimler belli mesleklerde yoğunlaşarak onlara özgü meslek dallarının ortaya çıkmasını sağlamışlardır. Gayrimüslimler, Müslümanlar gibi Kütahya'daki ticaret mekânlarında yer alarak ticari hayata etkin olarak katılmışlardır.Anahtar Kelimeler: Kütahya, Gayrimüslim, Ticari, Faaliyet Non-muslims played a majör role in commercial and economic life by benefiting from the equality in opportunity by the rescript of Gülhane and edict of reform. The examination of the economic and commercial life of non-muslims living in a certain area is crucial both in terms of our economic history and in terms of bringing together the skills of living together with elements of different languages,religions and cultures.From this point of view, when the Ottoman states commercial activities of the non-muslims in Kütahya between 1839 and 1918 was examined,as in other Ottoman cities,it has been tried to prove that Kütahya also has a big deal in non-muslims local commercial and economic life.Studies on non-muslims that cover the entire Ottoman geography are not enough.However if this study is taken place,all historcial reviews should be brought together.The most non-muslim merchants in Kütahya played important role both in the flow of capital and in an important mechanism such as trade sector by having authority to collect taxes from the state.With the increasing influence of westerners in trade, non-muslims in the Ottoman state came to the position of intermediaries in international trade.Non-muslim Europen merchants trying to obtain the position of a prized European merchantare also seen in Kütahya.When non-muslims faced with all kinds of economic-commercial problems and obstacles,the satate secured their rights by giving them the opportunity to assert their rights and trying to solve their problems.İn addition,non-muslims took part in government-centered institutions such as Muslims and had a voice in economic and commercial life.Again, non-muslims took mine privilege from the state and operated mines and they were assigned to service sector like railway and bank sector.Some of the non-muslims contributed to emerge their specific professions by concentrating on certain professions.Non-muslims, like Muslims,had actively participated in commercial life by taking part in commercial places in Kütahya.Keywords: Kütahya, Non-Muslim, Commercial, Activity. 180