Search

© The Author(s), under exclusive licence to Springer Nature Limited 2021, corrected publication 2022, The COVID-19 pandemic has increased negative emotions and decreased positive emotions globally. Left unchecked, these emotional changes might have a wide array of adverse impacts. To reduce negative emotions and increase positive emotions, we tested the effectiveness of reappraisal, an emotion-regulation strategy that modifies how one thinks about a situation. Participants from 87 countries and regions (n = 21,644) were randomly assigned to one of two brief reappraisal interventions (reconstrual or repurposing) or one of two control conditions (active or passive). Results revealed that both reappraisal interventions (vesus both control conditions) consistently reduced negative emotions and increased positive emotions across different measures. Reconstrual and repurposing interventions had similar effects. Importantly, planned exploratory analyses indicated that reappraisal interventions did not reduce intentions to practice preventive health behaviours. The findings demonstrate the viability of creating scalable, low-cost interventions for use around the world., This project was supported by funds from: the Amazon Web Services (AWS) Imagine Grant (to E.M.B.); the Japan Society for the Promotion of Science Grants-in-Aid for Scientific Research (JSPS KAKENHI; 16h03079, 17h00875, 18k12015, and 20h04581 to Y.Y.); the research programme Dipartimenti di Eccellenza from the Ministry of Education University and Research (MIUR to N. Cellini and G.M. and the Department of General Psychology of the University of Padua); statutory funds of the University of Wroclaw (to A. Sorokowska); the Charles University Research Programme PROGRES (Q18 to M. Vranka); the Knut and Alice Wallenberg Foundation (2016:0229 to J.K.O.); the Rubicon Grant (019.183sg.007 to K.v.S.) from the Netherlands Organisation for Scientific Research; the Australian Research Council (dp180102384 to R.M.R.); the US National Institutes of Health (NIMH111640 to M.N.-D.), the Huo Family Foundation to N.J.; the NSF Directorate for Social, Behavioral and Economic Sciences, Division of Social and Economic Sciences (1559511 to J.S.L.); the US National Institutes of Health (RO1-CA-224545 to J.S.L.); Eesti Teadusagentuur–Estonian Research Council (PSG525 to A. Uusberg); the J. William Fulbright Program (to F. Azevedo); the HSE Basic Research Program (to D. Dubrov); Dominican University (a Faculty Development Grant to A. Krafnick); and the French National Research Agency Investissements d’avenir supporting PSF (ANR-15-IDEX-02 to H.I.); the Slovak Research and Development Agency (project no. APVV-20-0319 to M. Adamkovič); the programme FUTURE LEADER of Lorraine Université d’Excellence within the French National Research Agency Investissements d’avenir (ANR-15-IDEX-04-LUE to S.M.). Computation for this research was assisted by: the Harvard Business School compute cluster (HBSGrid); and the Open Science Grid. The Open Science Grid is supported by the National Science Foundation award 1148698 and the US Department of Energy’s Office of Science, as well as by the compute resources and assistance of the UW-Madison Center For High Throughput Computing (CHTC) in the Department of Computer Sciences. The CHTC is supported by UW-Madison, the Advanced Computing Initiative, the Wisconsin Alumni Research Foundation, the Wisconsin Institutes for Discovery, and the National Science Foundation, and is an active member of the Open Science Grid, which is supported by the National Science Foundation and the U.S. Department of Energy’s Office of Science.

This study aimed to investigate the effect of the psycho-education program developed on the basis of Social Cognitive Career Theory on the career decision self-efficacy and vocational outcome expectancies of the psychological counselor candidates. The research was carried out in a semi-experimental design and the participants consisted of 54 undergraduate students (27 experimental group, 27 control group) studying in the department of psychological counseling and guidance. There were 33 (61%) female students and 22 (39%) male students. While the experimental group involved in the psycho-education program developed within the scope of the research, the control group received no intervention. This psycho-education program is a two-group design that was implemented separately by the researchers in the experimental groups. The data to determine the effectiveness of the application were obtained through Career Decision Self-Efficacy Scale-Short Form and Vocational Outcome Expectations Scale. The independent samples t-test, analysis of covariance, multivariate analysis of variance and multivariate analysis of covariance were utilized in the analysis of the research data. The result of this analysis indicated that the post-test scores corrected according to the pre-test scores of career decision self-efficacy expectancy and vocational outcome expectancy differ in favor of the experimental group. The findings also revealed that the psycho-education program was effective to increase participants' career decision self-efficacy expectancy and professional outcome expectancy., Bu araştırmada, Sosyal Bilişsel Kariyer Kuramı temelinde geliştirilen psikoeğitim programının psikolojik danışman adaylarının kariyer kararı yetkinlik ve mesleki sonuç beklentileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırma, yarı deneysel desende gerçekleştirilmiş olup, çalışma grubunu rehberlik ve psikolojik danışmanlık anabilim dalında öğrenim gören 54 üniversite öğrencisi (27 deney, 27 kontrol grubu) oluşturmuştur. Deney grubuna araştırma kapsamında geliştirilen psikoeğitim programı uygulanırken, kontrol grubuna yönelik herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Deney gruplarında psikoeğitim programı iki ayrı grup halinde araştırmacılar tarafından uygulanmış, uygulamanın etkililiğini belirlemeye yönelik veriler Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi Ölçeği Kısa Formu ve Mesleki Sonuç Beklentisi Ölçeği aracılığı ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde ilişkisiz gruplar t-testi, kovaryans analizi, çok değişkenli varyans analizi ve çok değişkenli kovaryans analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda kariyer kararı yetkinlik beklentisi ve mesleki sonuç beklentisinin ön-test puanlarına göre düzeltilmiş son test puanlarının deney grubu lehine farklılaştığı bulunmuştur. Bu bulgular psikoeğitim programının psikolojik danışman adaylarının kariyer kararı yetkinlik beklentisi ve mesleki sonuç beklentisini artırmada etkili olduğunu göstermiştir.

This study aims to investigate multicultural personality traits and attitudes towards gender roles of psychological counselor candidates (PCC). A total of 234 (156 female, 67%) PCCs completed measures of Gender Roles Attitude Scale, Multicultural Personality Scale and the Personal Information. Correlation analysis, variance analysis, independent samples t-test, regression analysis and mediation analysis were performed for data analyzing. This study showed that while attitudes towards gender roles of PCCs have a significantdifference in terms of gender, mother working status and place where most of life is passed, no significant difference was observed according to the grade level. Furthermore, multicultural personality traits were related to attitudes toward the gender roles. In addition, gender, cultural empathy, flexibility and social initiative multicultural personality traits explained about 31% of the variance in the attitudes towards gender roles of PCCs. Lastly, cultural empathy and flexibility had a partially mediating effect on the predictive role of gender.

Psikolojiye Giriş kitabına hoş geldiniz. Umarım sizler bu kitabı okurken bizim yazarken keyif aldığımız kadar eğlenirsiniz. Kapsadığı konular bakımından diğer pek çok disiplinle örtüşecek kadar genişleyen psikoloji tüm bilimlerin içinde belki de en gizemli olan bilimdir. Psikolojinin bu dayanılmaz çekiciliğinin arka planında ne yatıyor? Aslında kısacık tarihi boyunca psikoloji bize düşünce biçimlerimizi değiştirecek ve kendimizi, başkalarını ve dünyayı anlamamıza yardımcı olacak pek çok fikir vermektedir. Tıpkı Paul Valery’in dediği gibi “psikolojinin amacı, bize en iyi bildiğimiz şeyler konusunda tamamen farklı fikirler kazandırmaktır”. Türkiye’de psikolojiye giriş ile ilgili çok değerli hocalarımın kaleme aldığı kitaplar olmakla birlikte üniversitelerde özellikle konu ile ilgili çeviri kitapların tercih edildiği görülmektedir. Elinizdeki bu kitabın ortaya çıkış öyküsü burada başlıyor… Her birimiz, çok yönlü bakış açısıyla kültüre özgü örneklerin de yer aldığı, okuyucunun akademik bilgileri günlük yaşamla ilişkilendirmesine olanak veren uygulamalarla oldukça zengin ve doyurucu bir içeriğe sahip olması için çaba gösterdik. Dr. Seçer, psikolojinin geçmişten günümüze nasıl bir süreçten geçtiğini ve bu süreçte sorularımıza cevap arama metodumuzu işlerken; Dr. Canan ve Psk. Sezen insanın şu ana kadar bildiği en karmaşık biyolojik yapılanması olan sinir sisteminin davranışlarımızı nasıl düzenlediğini açıklamaya çalıştılar. Duyumsama ve algılama kavramları ile Dr. Gündoğdu beynimizin çevreden gelen uyarıcıları nasıl güvenilir bir dünya içinde yaşamamızı sağlamaya çalıştığını aktardı. Dr. Gülaçtı ve Dr. Ekşisu antik çağlardan beri birçok kültürün ilgilendiği bilinç, uyku ve rüyaları tartışmaya açtılar. Dr. Özgüngör hayatta kalmamızı sağlayan duygularımızı ve bizi neyin motive ettiğini farklı perspektiflerle açıklarken; Dr. Öztemel tıpkı yolculukta izlediğimiz bir filme benzettiği yaşamımızın nasıl başladığını, nasıl ilerlediğini ve bundan sonra nasıl olabileceğini, Dr. Kabasakal ise bu süreçte kişiliğimizin çok yönlü ve karmaşık yapısını ele aldılar. Öte yandan Dr. Çelik öğrenmelerimizin nasıl gerçekleştiğini, Dr. Yalçın bu süreçte bilgiyi saklama ve geri getirme becerilerimizle hafızamızın günahlarını, Dr. Hamurcu birbirinden ayrılmaz bir aforizmanın iki tarafı olan dil ve düşünmeyi, Dr. Çelik ise bizi diğer canlılardan farklı ve eşsiz kılan zekamızı gündeme getirdiler. Dr. Doğan stresin olmadığı bir yaşam mümkün müdür? sorusunu tartışmaya açarken, Dr. Arslan ve Dr. Örnek insanın olumsuz, eksik ve sorunlu yönlerine odaklanan psikolojik bozuklukların doğası ve nedenlerini, Dr. Doğan ise tam tersi insanın güçlü yanlarına ve erdemlerine odaklanan ve psikolojinin “yeni çocuğu” olarak adlandırılan pozitif psikolojiyi işlediler. Son olarak Dr. Tıraş, başkalarına yardım etme davranışımızdan başkalarına itaat etme ve uyma davranışımıza kadar ben ve diğerleri ilişkisi içinde merak edilen konuları, Dr. Sarı ise yaşam içinde zaman zaman destek aradığımız psikolojik danışma ve psikoterapi yardım hizmetlerini ele aldılar. Bütün hocalarıma bu projede yer aldıkları, emekleri ve özverili çalışmaları için tek tek teşekkür ediyorum. iv PSİKOLOJİYE GİRİŞ Her karşılaştığımızda bu kitabın yazımı için “Hocam başlayalım artık bu projeye, ben her türlü desteğe hazırım” sözleriyle beni teşvik eden, kitabın gerek yapılandırma gerekse yazım ve yayın sürecinde söz verdiği gibi ihtiyaç duyduğum her şeye hemen ulaşmamı sağlayan ve güler yüzünü hiç esirgemeyen Servet Sarıkaya’ya, kitabın hazırlanmasında ve yayınlanmasında başta Ayşe Nur Yıldırım olmak üzere emeği geçen tüm Pegem Yayınevi çalışanlarına, ayrıca hem bu çalışmada hem de hayatımın her alanında bana verdikleri destek için Gazi Üniversitesi PDR anabilim dalı asistanlarına çok teşekkür ederim. Son olarak bu kitabı okuyan sizlere sonsuz teşekkürler...Umarım bu kitap düşünceye, duyguya, çevreye ve hayata yönelik bir keşif yolculuğunuz olur., 2

The purpose of this study is to examine the relationship betweenself-stigma of seeking help and cognitive behavioral avoidance. Moreover, thedifferentiation of self-stigma by various variables such as, gender, previouspsychological help experience and community size has investigated. Participantscompleted a demographic data form, Self-Stigma of Seeking Help Scale, andCognitive Behavioral Avoidance Scale. The results of this study show that menand who are from rural areas have higher level of self-stigma. Moreover, thereis a positive and significant relationship between self-stigma and cognitivebehavioral avoidance. The results of the regression analyses also demonstratedthat gender, being from rural area and the cognitive behavioral avoidancesignificantly predicted self-stigma of seeking help whereas having a previouspsychological counselling experience was not a significant predictor ofself-stigma of seeking help., Buaraştırmada, bireylerin psikolojik yardım aramaya ilişkin kendini damgalamatutumları ile bilişsel davranışçı kaçınma düzeyleri arasındaki ilişkininincelenmesi amaçlanmış, ayrıca kendini damgalama tutumu cinsiyet, yerleşim yerive psikolojik yardım alma deneyimi değişkenleri açısından ele alınmıştır.Araştırmada kullanılan veriler, Psikolojik Yardım Aramada Kendini DamgalamaÖlçeği, Bilişsel-Davranışsal Kaçınma Ölçeği ve araştırma kapsamındageliştirilen Kişisel Bilgi Formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan eldeedilen sonuçlara göre erkek öğrencilerin ve yaşamının çoğunu kırsal bölgedegeçiren öğrencilerin kendini damgalama tutumlarının daha yüksek düzeyde olduğugörülmüştür. Araştırmada ayrıca, bireylerde kendini damgalama tutumu ilebilişsel davranışsal kaçınma düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı birilişkinin olduğu bulgulanmış, yapılan Regresyon analizi sonuçlarına görecinsiyet, yerleşim yeri ve bilişsel davranışsal kaçınma değişkenlerinin kendinidamgalama tutumunu anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür.

Davranış problemleri çocuklarda yaygın bir şekilde görülmekte, çocuk, aile ve toplum üzerinde olumsuz etkiler bırakabilmektedir. Bu araştırmada da, çocuklarda davranış problemlerini azalmaya yönelik bir anababa eğitim programının etkililiği değerlendirilmektedir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı, araştırmacı tarafından geliştirilen `Anababalık Destek Programı` (ADP) adlı anababa eğitim programının 3-6 yaş aralığındaki çocukların davranış problemleri, uyumlu sosyal davranışları, anne ve babalarının anababalık tutum ve becerileri, anababalık stresi ve anababalık yetkinliği üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma karma araştırma modeline sahiptir ve araştırmada `eş zamanlı iç içe geçmiş` araştırma deseni kullanılmıştır. Bu kapsamda araştırmanın nicel kısmında deney ve kontrol gruplu öntest-sontest modeline dayalı bir deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel kısmında elde edilen veriler ise araştırmanın nicel kısmını desteklemek üzere `betimsel nitel analiz` yöntemi ile yorumlanmıştır. Üç-altı yaş aralığında bulunan ve çeşitli davranış problemleri gösteren 18 çocuk yansız olarak deney grubuna ve kontrol grubuna atanmıştır. Araştırma kapsamında veriler bir dizi ölçme aracı ile anne, baba ve anaokulu öğretmenlerinden toplanmıştır. Ön-test ölçümü alındıktan sonra deney grubunda bulunan anne ve babalara ADP uygulanmış, kontrol grubunda bulunan aileler ise `bekleme listesine` alınmış ve son-test ölçümünden sonra programa katılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen nicel verilerin analizinde Mann Whitney-U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Ayrıca ön-test ve son-test ölçümleri arasında oluşan değişimin güvenirliliği Güvenilir Değişim Endeksi ve klinik anlamlılık ile analiz edilmiştir. Anne ve babaların açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlar ve programdan memnuniyet düzeyine ilişkin bulgular betimsel nitel analiz yöntemi ile ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucuna göre, ADP'nin çocukların ev ve okul ortamındaki davranış problemlerinin azaltılması (Conners Dereceleme Ölçekleri (Kaner, Büyüköztürk, Karacan, Ak ve Özaydın, 2003)) ve uyumlu sosyal davranışlarının (Uyumlu Sosyal Davranış Envanteri, (Baydar, Küntay, Gökşen, Yağmurlu ve Cemalcılar, 2008)) geliştirilmesi üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, Anababalık Destek Programı olumlu anababalık tutum ve becerilerinin kazanılmasında (Anababalık Stilleri ve Boyutları Ölçeği, (Kapçı ve Erdinç, 2009)) ve anababalık yetkinliğinin (Anababalık Yetkinliği Ölçeği, (Çokamay ve Kapçı, 2016a)) artırılmasında etkili olmuştur. Anababalık stres düzeyi (Anababalık Güçlükleri Ölçeği, (Çokamay ve Kapçı, 2016b)) ise hem deney grubunda hem de kontrol grubunda bulunan anababalarda azalmıştır. Araştırma kapsamında annelerden ve babalardan elde edilen verilerin sonuçları farklılık göstermekte, ADP anne ve babalarda, annelerde daha çok olmak üzere, farklı düzeyde etki oluşturmaktadır. Gözlem sonuçları da (ADEG Kodlama Sistemi, (Fosco, Doyle, Dishion, Kavanagh ve Stormshak, 2010) ADP'nin olumlu anababalık becerilerinin gelişmesinde ve çocuğun olumlu davranışlar göstermesinde etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca nitel bulgular ADP'nin çocukta ve anababada olumlu değişimlere yol açtığını, anne ve babalar tarafından kabul gördüğünü ve ailelerin beklentilerini karşıladığını ortaya koymuştur. Sonuç olarak, ADP'nin çocuklarda davranış problemlerini azaltmada/önlemede, anababalık yetkinliğini, olumlu anababalık tutum ve becerilerini geliştirmede bir müdahale aracı olarak kullanılabileceği değerlendirilmiştir. The aim of this study is to examine the efficacy of the Parenting Support Program, developed by researcher, on the behavior problems, adaptive and social behaviors of 3-6 years old children and parenting styles and skills, parental stress and parenting competence. It is a mixed method research and it used `embedded design`. The quantitative part of this study is an experimental model based on pre-test, post-test with experimental, and control groups. Eighteen children between the ages of 36 and 72 months who has behavioral problems were randomly assigned to intervention and waitlist control group. The study was conducted in Ankara and the data gathered from mothers, fathers and teachers. Intervention and control groups were assessed in terms of parenting styles (Parenting Styles and Dimensions Questionnaire), parenting stress (Parenting Difficulty Scales), parental competence (Parenting Competence Scale), child behavior problems (Conners' Parent Rating Scale, Conners' Teacher Rating Scale), adaptive behaviors (The Adaptive Social Behavior Inventory) and observed behaviors of parent and children (FAST Coding System). A semi-structured questionnaire also used to gather qualitative information about parent and children. Moreover, Parenting Support Program Evaluation Form was used to investigate the satisfaction of parents from parent training program and implementation process.Mann Whitney U-test and Wilcoxon Signed Rank test were used to analyse quantitative data. Reliable Change Index was also used to analyze the clinical significance of the differentiation between pre and post-test scores. The qualitative data of this study and parental satisfaction were analyzed by descriptive qualitative analysis.Results indicated that Parenting Support Program is effective on increasing positive parenting styles, parenting competence, adaptive behaviors of children and decreasing child behavior problems and negative parenting behaviors. On parent report measures, intervention parents reported that they have more positive parenting styles and parenting competence after treatment than waitlist control group. Intervention parents and teachers also reported fewer child disruptive behaviors and more child adaptive behaviors after Family Support Program than waitlist control group. However fathers revealed significant results in a fewer areas than mothers. Observational results showed that intervention parents interact more positively with their children and their children behave more positively after treatment than waitlist control group. Moreover, qualitative results supported the quantitative results and showed that Parenting Support Program is effective, useful for families and it meets the expectations of parents.Consequently, this study revealed that Parenting Support Program can be used as a intervention tool to decrease/prevent child behavior problems and increase positive parenting styles, skills and parenting competence. 286

Bu çalışmada akademik yaşamdan günlük hayata kadar birçok alanda gelişimin önemli bir parçası olan problem çözme becerisini geliştirmeye yönelik araştırmacılar tarafından hazırlanan bir rehberlik programının etkililiği incelenmiştir. Araştırma öntest-sontest kontrol gruplu deneme modelindedir. Araştırmanın örneklemini 2007 yılında İstanbul Küçükçekmece Halkalı Mehmet Akif Ersoy Lisesi 9. Sınıf öğrencilerinden seçilen 20 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçeye uyarlanan Problem Çözme Envanteri kullanılmıştır. Analizlerde Non-Parametrik Mann Whitney-U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre problem çözme becerilerini geliştirmeye yönelik eğitime katılan öğrencilerin problem çözme becerilerinde eğitim almayanlara göre istatiksel açıdan anlamlı fark bulunmuştur.

Bu araştırma liseli öğrencilerde Zorbalık ile Aile Fonksiyonları ve Algılanan Sosyal Destek Düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi ve Aile Fonksiyonları ile Algılanan Sosyal Destek Düzeyinin, Zorbalığı ne derecede açıkladığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca zorbalık, aile fonksiyonları ve algılanan sosyal destek düzeyleri; cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, akademik başarı, gelir düzeyi, anne-babanın eğitim durumu, anne ve babanın sağ/ölü ve beraber/ayrı olması, anne ve babanın birbirlerine şiddet uygulaması, zorbaca davranışlarda bulunma, zorbalığa uğrama, zorbalığa uğrama sıklığı, zorbalığa uğrayınca kiminle konuşulduğu ve zorbalıkla karşılaşıldığında ne yapıldığı değişkenleri açısından incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini İstanbul ilinde 6 farklı lisede 9, 10 ve 11. sınıflarda öğrenim gören 683 öğrenci oluşturmaktadır. Deneklere, Koç (2006) tarafından geliştirilen ?Öğrenci İlişkileri Tutum Ölçeği?, (ÖİTÖ) Bulut (1990) tarafından Türkçeye uyarlanan ?Aile Değerlendirme Ölçeği?, (ADÖ) Yıldırım (2004) tarafından geliştirilen ve revizyonu yapılan ?Algılanan Sosyal Destek Ölçeği? (ASDÖ) ve örneklem grubundaki öğrencilerin demografik, ailevi ve zorbalık davranışlarına ilişkin özelliklerini saptamak için araştırmacı tarafından hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu? uygulanmıştır.Elde edilen verilerin analizinde Pearson Moment Korelasyon Katsayısı, Çoklu Regresyon Analizi, İlişkisiz Grup ?t? Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Kruskal Wallis-H Testi ve Mann Whitney-U Testi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, Öğrenci İlişkileri Tutum Ölçeği Zorba Kişilik alt boyutu ile Aile Değerlendirme Ölçeği'nin ve Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin tüm alt boyutları arasında ilişki bulunmuştur. Aynı zamanda Öğrenci İlişkileri Tutum Ölçeği Kendine Güven ve Zorbalıktan Kaçınma alt boyutları ile Aile Değerlendirme Ölçeği Gereken İlgiyi Gösterme alt boyutu dışındaki tüm alt boyutlar ve Algılanan Sosyal Destek Ölçeği tüm alt boyutları arasında da ilişki bulunmuştur. Algılanan Sosyal Destek Ölçeği Aile Desteği ve Öğretmen Desteği alt boyutları ile Aile Değerlendirme Ölçeği tüm alt boyutları arasında ve Algılanan Sosyal Destek Ölçeği Arkadaş Desteği alt boyutu ile Aile Değerlendirme Ölçeği Gereken İlgiyi Gösterme alt boyutu dışındaki tüm alt boyutlar arasında ilişki bulunmuştur. Zorba Kişilik alt boyutunun en önemli açıklayıcıları olarak sırasıyla ADÖ-Gereken İlgiyi Gösterme, ASDÖ-Öğretmen Desteği, ASDÖ-Arkadaş Desteği, ADÖ-Davranış Kontrolü ve ASDÖ-Aile Desteği alt boyutları bulunmuştur. Kendine Güven alt boyutunun en önemli açıklayıcılarının ASDÖ-Aile Desteği, ADÖ-Gereken İlgiyi Gösterme, ADÖ-İletişim ve ADÖ-Davranış Kontrolü ve Zorbalıktan Kaçınma alt boyutunun en önemli açıklayıcıları olarak ADÖ-Roller, ASDÖ-Öğretmen Desteği ve ADÖ-Problem Çözme alt boyutlarının olduğu bulunmuştur. Ayrıca Zorba Kişilik alt boyutunda erkeklerin ve zorbalığa uğrayanların ve zorbalığa uğrama sıklığı daha çok olanların puanlarının anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: Zorbalık, Zorba Davranışlar, Aile Fonksiyonları, Algılanan Sosyal Destek. This study is conducted to determine the relationship between bullying, family functions and perceived social support and family functions and perceived social support to what degree predict bullying in high school students. Besides, bullying, family functions and perceived social support is examined in terms of gender, age, number of siblings, academic achievement, socio-economical level, parent?s educational level, if parents are alive or not, if parents are divorced or not, if parents use violence together, bullying behavior, exposure to bullying behavior, the frequency exposure to bullying behavior, who is talking to after exposure to bullying behavior, what will they do when faced with bullying.The sample of study is composed of 683 students attending 9th, 10th and 11th grades in 6 different high school in İstanbul. The students were administered ?Students Relations Attitude? scale which was developed by the Koç (2006), ?Family Assesment Device? scale which was adapted to Turkish by Bulut (1990), ?Perceived Social Support? scale which was developed and revised by Yıldırım (2004) and ?Personal İnformation Form? which was developed by the researcher is define demographical, family and bullying behaviors characteristics of studensts.Pearson Moment Correlation Coefficient, Multiple Linear Regression, İndependent Samples t Test, One Way ANOVA, Kruskal Wallis-H Test and Mann Whitney-U Test were used to analyse the data.According to the results of the study, Students Relations Attitude?s subscales which is Bully Personalitiy is related to all of the subscales of Family Assesment Device and Perceived Social Support. Also, Students Relations Attitude?s subscales which are Self Confidence and Avoidance of Bullying are related to all of the subscales of Family Assesment Device except Affective İnvolement and all of subscales of Perceived Social Support. Perceived Social Support subscales which are Family Support and Teacher Support are related to all of the subscales of Family Assesment Device and Perceived Social Support subscale which is Friend Support is related to all of the subscales of Family Assesment Device except Affective İnvolvement.At the end of the research, it is determined that the most important explaniers of the ?bully personality? subscales of Affective İnvolvement, Teacher Support, Friend Support, Behavioural Control and Family Support. Most important explaniers of the levels of ?self-confidence? are determined as the subscales of Family Support, Affective İnvolvement, Communication and Behavioural Control. Most important explaniers of the levels of ?avoidance from bullying? are determined as the subscales of Roles, Teacher Support and Problem Solving. At the end of the research is determined, Bullying Personality scores become different of gender, exposure to bullying behaviour and the frequency of exposure to bullying behaviour.Keywords: Bullying, Bullying Behaviours, Family Functions, Perceived Social Support. 204

Bu araştırmada başarısızlık korkusu ve akademik erteleme arasındaki ilişkide; anksiyete duyarlılığı, duygu düzenleme güçlüğü ve problemli internet kullanımının rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin farklı illerinde öğrenim gören ortaöğretim kademesindeki 341’i kadın 167’si erkek toplamda 508 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama sürecinde Başarısızlık Korkusu Ölçeği, Aitken Erteleme Eğilimi Ölçeği, Chen İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Çocuklar İçin Anksiyete Duyarlılığı Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. İlişkisel modelin kullanıldığı araştırmada araştırmadaki değişkenlerin birbirleriyle ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizinden yararlanılmıştır. Başarısızlık korkusu, anksiyete duyarlılığı, duygu düzenleme güçlüğü, problemli internet kullanımı ve akademik erteleme arasındaki ilişkiler Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilerek analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki dolaylı ilişkilerin anlamlılığı ise 2000 yeniden örnekleme ile sınanmıştır. Analiz sonuçlarına göre başarısızlık korkusu akademik ertelemeyi anksiyete duyarlılığı, duygu düzenleme güçlüğü ve problemli internet kullanımı üzerinden pozitif ve anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Ayrıca başarısızlık korkusu, akademik ertelemeyi duygu düzenleme güçlüğü aracılığı ile anlamlı şekilde yordamaktadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre ergenlerin sağlıklı kimlik gelişimi oluşturabilmeleri için bu dönemde, başarısızlık korkusu, akademik ertelemeleri ve diğer tüm dolaylı etkilere ilişkin geliştirilecek önleyici, koruyucu, destekleyici müdahale yöntemleri alan yazına katkı sunacaktır.

Günümüzde bireyin kariyer seçimine hazırlanması çok yönlü bir süreci içermektedir. Kariyer gelişimi çocukluktan başlayan ve hayat boyu devam eden bir süreçtir. Dolayısıyla kariyer karar verme süreci ergenler için en temel gelişimsel görevlerden biridir. Kariyer kararının isabetli bir şekilde verilmesi bireyin hayatı boyunca sınırlı sayıda kariyer karar verme güçlükleriyle mücadele etmesine yardımcı olacaktır. Kariyer kararı vermenin çok yönlü bir yapıdan oluştuğu ve birçok faktörden etkilendiği düşünülmektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı; ailesel eleştiri, ailesel beklenti, belirsizliğe tahammülsüzlük ve akılcı olmayan mesleki inançlar ile kariyer karar verme güçlüğü arasındaki ilişkiyi hipotetik bir model aracılığıyla test etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-21 eğitim öğretim yılında Erzincan ili başta olmak üzere çeşitli illerde öğrenimini sürdüren 135’i erkek, 335’i kadın toplam 470 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla Kariyer Karar Verme Güçlükleri Ölçeği (KKVGÖ), Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12), Meslek Seçimine İlişkin Düşünceler Ölçeği (MSİDÖ), Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ-F) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmış ve önerilen hipotetik model yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilmiştir. Değişkenlerin birbiriyle olan ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla pearson momentler çarpımı korelasyon analizine başvurulmuştur. Korelasyon analizine göre modelde yer alan tüm değişkenlerin birbiriyle pozitif yönde ilişkiler gösterdiği ortaya konulmuştur. Yapısal eşitlik modellemesine göre aile beklentilerinin öğrencilerin kariyer karar verme güçlüğünü ailesel eleştiri, belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi ve akılcı olmayan mesleki düşünceler aracılığıyla anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Ailesel eleştirininde kariyer karar verme güçlüğünü dolaylı olarak yordadığını ve belirsizliğe tahammülsüzlük ve akılcı olmayan mesleki düşüncelerin bu etkiye aracılık ettiği belirlenmiştir. Elde edilen bu bulgular ilgili literatür bağlamında tartışılarak öneriler sunulmuştur.

Çocukluk çağı travma deneyimleri bireylerin ileri dönemlerdeki yaşantılarını duygusal, davranışsal ve bilişsel olarak olumsuz düzeyde etkileyebilmektedir. Bu olumsuz etkilerden biri de problemli İnternet kullanımıdır. Aşırı ve kontrolsüz bir şekilde İnternetle meşgul olmayı içeren problemli İnternet kullanımı bireylerde fiziksel ve psikolojik açıdan birçok olumsuz etki oluşturabilmektedir. Bu araştırmada da çocukluk çağı ruhsal travma yaşantıları ile ergenlerde problemli internet kullanımı arasındaki ilişkide; stres, duygu düzenleme güçlüğü, internette duygusal rahatlama ve online sosyal etkileşim tercihinin rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim- öğretim yılında Türkiye’nin çeşitli illerinden öğrenim görmekte olan 279’u erkek, 558’i kadın toplam 871 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇTQ-33), Chen İnternet Bağımlılığı Ölçeği (CİBÖ), Depresyon, Ankisiyete, Stres Ölçeği (DASS-21), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ-16), Genelleştirilmiş Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği (GPİKÖ-2) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. İlişkisel tarama modelinden yararlanılan araştırmada travma yaşantıları, problemli internet kullanımı, stres, duygu düzenleme güçlüğü, internette duygusal rahatlama ve online sosyal etkileşim tercihi arasındaki ilişkiler Yapısal Eşitlik Modeli ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki dolaylı ilişkilerin anlamlılığı ise 2000 yeniden örnekleme ile sınanmıştır. Değişkenlerin birbirleriyle ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre modelde ele alınan bütün değişkenlerin birbirleriyle pozitif yönlü anlamlı ilişkiler gösterdiği ortaya konulmuştur. Yapısal eşitlik modellemesi analizi sonuçlarına göre çocukluk çağı travmaları duygu düzenleme güçlüğünü ve stres düzeyini, duygu düzenleme güçlüğü de online sosyal etkileşim tercihini ve internette duygusal rahatlamayı anlamlı düzeyde yordamaktadır. Stres, online sosyal etkileşim tercihi ve internette duygusal rahatlama ise problemli internet kullanımını anlamlı düzeyde yordamaktadır. Modelde yer alan dolaylı etkiler, travmatik deneyimlerin problemli internet kullanımını stres düzeyi üzerinde yordadığını göstermiştir. Aynı zamanda, duygu düzenleme güçlüğü, online sosyal etkileşim tercihi ve internette duygusal rahatlama üzerinden travmatik yaşantılar ile problemli internet kullanımı arasındaki ilişkide aracı rolüne sahiptir. Bu araştırmada elde edilen bulgular travmatik deneyimleri olan ergenlerde İnternetin duygusal rahatlama amaçlı kullanılmasının, stres ve duygu düzenleme güçlüğünün problemli internet kullanımında önemli bir etken olduğunu ve önleyici çalışmalarda bu değişkenlere yönelik müdahalelerin etkili olabileceğini göstermektedir.