1. 19. yy. sonrası Türk resim sanatında kültürel değişim ve yapılanma çabaları
- Author
-
Dinçeli, İbrahim, İnan, Ergin, Resim Anasanat Dalı, and Diğer
- Subjects
Fine Arts ,TÜRKİYE ,Turkish painting art ,Social change ,Güzel Sanatlar ,RESİM SANATI - Abstract
103 ÖZET XIX. yüzyılda Batı sanatıyla kurulan ilişkiler sonrasında Türk resminde önemli değişmeler meydana gelmiş. Bu değişmelerin sonucunda minyatür sanatımız yok olmuş, Batı sanat formlarının gelişiminde canlılık gözlenmiştir. Batı'nın güç kaynağım, toplumuna vermekte olduğu kültürel yatırımları oluştur maktaydı. Kültürel yatırımla oluşan araştırıcı özgür düşünce bilimin beslendiği önemli bir kaynak olmaktaydı. Gerçekten, Batı sanatı zaman içinde kendini beslemiş, yeni araştır malarıyla da faaliyet alanım genişletmişti. Bizdeki oluşum ise çok farklı bir gelişim izlemişti. Benimsemiş olduğumuz kendi sanat kültürümüzü en uç noktaya getirdikten sonra bir kenara bırakıp yeni bir modele bağlanmışız. Bütün kurumlarımızın yapısı bir anda farklı bir alana ilgi çekilmiş ve bu yapının mutlaka resmimize kazandırılması benimsenmişti. Alman kararlar doğrultusunda sanatçılarımız yurtdışına gönderilmiş onların getirecekleri yeni bilgilerle sanatımızda Batı devrimi yaratılmıştı. Avrupa'da sürekli değişim gösteren sanat faaliyetlerinin yurda getirilmesindeki gecikmeler, sanatımız için bu zor dönemde karşılaşılan önemli unsurlar olmuştur. Tüm bunlara karşın Cumhuriyet Türkiyesi'nin oluşturmuş olduğu güçlü sanat seferberliği zoru başarmak için büyük bir çalışma içine girmişti. Yurt içinde, sanata verilen destekler, sanat kurumlarının ve faaliyet alanlarının oluşması özverili çalışmanın ürünleriydi. Türk resmi alt yapısının yeterli olmasından, biçimde kendine farklı olan bu sanatı çok da fazla yadırgamamıştı. Sanatçılar arasında yurt dışında kurulan bağlar güçlenip, ülkemizdeki faaliyetlerin de büyük bir zenginlik oluşmuştu. Sanatçıların birliktelikleri sonucu gruplar oluşmuş, topluca katılımlar sağlanmıştı. Müstakiller ve D grubu'da böyle bir faaliyetin sonucunda oluşmuştur. Aynı eğitimi almış grup sanatçıları birlikte hareket ederek ortak faaliyetler göstermişler, topluma daha kuvvetli mesajlar ulaştırmışlardı. Bütün bu faaliyetlere karşın kendilerine destek vermeyen karşı gruplara da faaliyetleri hakkında bilgi vermek zorunda kalmışlardır. Halk kendisine kabul ettirilmeye çalışılan bu yeni sanat104 anlayışına ürkerek yaklaşmış; kendi örf ve adetlerine, kendi düşüncelerine uzak olan bu sanatı pek de anlama düşüncesinde bulunmamıştı. Sanatçı toplumundan destek alır, yaptıkları takdir görürse daha başarılı işler yapar, yenilerimde yapmaya çaba sarfeder. Bunun bilincinde olan grup sanatçıları çoğu kez sergileri tekrarlayıp yeni eserlerini icraa edip topluma mesajlar vermeyi deniyorlardı. Sanatçılar hepsi ressam, hepsi yazar, hepsi de eleştirmen gibi çalışmaktaydılar. Bu dönemde bir hayli yol alan grup, yenilikçi düşünceyle daha özgür ve daha rahat çalışmalar gerçekleştirmişti: Batı'yla kurulan sanat alışverişlerinde bu dönemde başarılı olunmuş, yabancı sanatçıların, yurt içinde sanatımıza katkıları sağlanmış, yapılan eserler yurt içinde yurt dışında sergilenmişti. Batı-Doğu ilişkileri, Evrensellik-Ulusallık karşı tezleri içeren tartışmalar, resim sanatımızda araştırılıp, sanatçılarımız tarafında ilgiyle takip edilmiştir. Türk resminde, Batı dünyasının savunduğu düşüncelere ciddî bir şekilde yaklaşım yine bu dönemde olmuş, resmimize açıklık getirilmiştir. Ulusallık yerellik bol bol tartışılmış, genç ressamların bu yenilikçi sanata uyumu sağlanmıştır. Yeni oluşan grupların resmimize adaptasyonları ile sanatçılarımızın sahip oldukları düşüncelere yeni güçler katılmıştır. Oluşan gruplar kendilerinden sonra gelecek olan yeni gruplara örnek olup başarılı çalışmaların devamım sağlamışlardır. Sanatımızın içinde bulunduğu bu zor dönemde görev alan sanatçıların sanat kültürümüze getirmiş oldukları bu önemli faaliyetleri dönemler içinde araştırıp birbirini takip eden çizgi içerisinde tanıtmaya çalıştım. 104
- Published
- 1996