Search

The stability of river channels results from the impact of spatially diversified natural characteristics of the catchment, which are additionally intensified by the pressure of human activities. The aim of the current study was the overall assessment of the riverbed stability in the Brda River catchment (Poland) in the two periods 1980–1989 and 1991–2018. The study area is characterized by a high discharge regularity, resulting from the river-lake system in the upper part of the catchment, and strong human pressure caused by the presence of hydrotechnical structures in the middle and lower parts of the catchment. The hydrological, sedimentological, and land cover archival data were used in the current study. Also, in the field campaign, the characteristics of the river channel were delimited. Finally, the erosive stability channel factor is proposed, reflecting the level of pressure on the fluvial system from the catchment. The results show that in the first period, there was a tendency to accumulate sediment on the riverbed, resulting in its instability. However, in the second period, the river channel was stable, and erosion and sedimentation processes did not occur. The links between the stability of the bed of the Brda River, and the temporal and area-related pressures made it possible to identify long-term trends in the degradation of the fluvial environment as a result of human activities and to indicate the directions for sustainable sediment management in the catchment.

Józefowicz Daniel, Szatten Dawid, Rabant Hubert. Charakterystyka warunków żeglugowych Brdy skanalizowanej = Characteristics of shipping conditions of canalized part of the Brda River. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(12):564-574. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.216406 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4100 The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 754 (09.12.2016). 754 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7 © The Author (s) 2016; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 01.12.2016. Revised 12.12.2016. Accepted: 20.12.2016. Charakterystyka warunków żeglugowych Brdy skanalizowanej Characteristics of shipping conditions of canalized part of the Brda River Daniel Józefowicz, Dawid Szatten, Hubert Rabant Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Instytut Geografii, ul. Mińska 15, 85-428 Bydgoszcz STRESZCZENIE Ujściowy odcinek Brdy stanowi kluczowy fragment Międzynarodowej Drogi Wodnej E-70. Łączy on rzekę Wisłę z Kanałem Bydgoskim, stanowiącym przedłużenie szlaku wodnego w kierunku dorzecza Odry. W artykule scharakteryzowano stan infrastruktury wodnej pod kątem istniejących przeszkód nawigacyjnych, warunków głębokościowych oraz zagospodarowania turystycznego. Odniesiono się ponadto do obowiązujących przepisów krajowych dla śródlądowych dróg wodnych. Umożliwiło to ocenę bezpieczeństwa analizowanej części rzeki Brdy do prowadzenia żeglugi. ABSTRACT The mouth of the Brda River is a key part of the International Waterway E-70. It connect the Vistula River with the Bydgoszcz Canal, which is an extension of the waterway in the direction of the Odra River Basin. The research characterized the state of the water infrastructure in terms of existing barriers of navigation, depth conditions and tourist development. Furthermore makes reference to the applicable national regulations for inland waterways. This allowed to prepare safety assessment of the analysed part of the Brda River for inland shipping. SŁOWA KLUCZOWE: Brda, żegluga śródlądowa, Międzynarodowa Droga Wodna E-70 KEY WORDS: Brda River, inland shipping, International Waterway E-70

The evaluation of the suspended sediment transport was conducted on artificial reservoir of cascade of lower Brda River, to compare methods: traditional (weight) and nephelometric (optical). The analysis was based on field research conducted below the Smukała Reservoir in the years 2014 - 2015. These included sample collection for determining the value of total suspension (traditional method) and nephelometric turbidity of water (laser method). Sampling was connected with the observations of water levels, for specifying the hydrological situation. The collected data were interpreted using basic statistical methods. Was found that the the Brda River is characterized by a low suspended sediments load. Observations turbidity of water was possible to determine temporary dynamics of suspended sediments and indicate the main source of the suspended material. Received in article data indicate that the compare methods are interchangeability.

Szatten Dawid. Ocena transportu rumowiska zawieszonego z wykorzystaniem nefelometrycznych i tradycyjnych pomiarów mętności wody na przykładzie kaskady dolnej Brdy = The estimation of suspended sediment transport using nefelometric and traditional measurements of turbidity of water on an example of the cascade lower Brda River. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(1):64-72. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.44629 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/44629 http://pbn.nauka.gov.pl/works/692137 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011–2014http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 755 (23.12.2015). 755 Journal of Education, Health and Sport (null) 2391-8306 7 © The Author (s) 2016; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 21.12.2015. Revised 25.12.2015. Accepted: 09.01.2016. Ocena transportu rumowiska zawieszonego z wykorzystaniem nefelometrycznych i tradycyjnych pomiarów mętności wody na przykładzie kaskady dolnej Brdy The estimation of suspended sediment transport using nefelometric and traditional measurements of turbidity of water on an example of the cascade lower Brda River Dawid Szatten Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Instytut Geografii, 85-428 Bydgoszcz, ul. Mińska 15 Streszczenie Ocenę transportu rumowiska zawieszonego, dla zbiorników retencyjnych kaskady dolnej Brdy, przeprowadzono w celu porównania metod: tradycyjnej (wagowej) oraz nefelometrycznej (optycznej). Analizy dokonano na podstawie badań terenowych przeprowadzonych poniżej Zbiornika Smukała w latach 2014 - 2015. Obejmowały one pobór prób w celu oznaczenia wartości wskaźnika zawiesina ogólna (metoda tradycyjna) oraz nefelometrycznej mętności wód (metoda laserowa). Pobór połączony był z obserwacjami stanów wody, umożliwiając określenie sytuacji hydrologicznej. Zebrane dane zinterpretowano za pomocą podstawowych metod statystycznych. Stwierdzono, iż rzeka Brda charakteryzuje się niewielkim obciążeniem w materiał zawieszony. Obserwacje zmącenia wód, umożliwiły określenie chwilowej dynamiki zawiesin oraz wskazanie głównego źródła pochodzenia analizowanej składowej transportu fluwialnego. Otrzymane dane wskazują na możliwość zamiennego stosowania porównywanych w artykule metod. Abstract The evaluation of the suspended sediment transport was conducted on artificial reservoir of cascade of lower Brda River, to compare methods: traditional (weight) and nephelometric (optical). The analysis was based on field research conducted below the Smukała Reservoir in the years 2014 - 2015. These included sample collection for determining the value of total suspension (traditional method) and nephelometric turbidity of water (laser method). Sampling was connected with the observations of water levels, for specifying the hydrological situation. The collected data were interpreted using basic statistical methods. Was found that the the Brda River is characterized by a low suspended sediments load. Observations turbidity of water was possible to determine temporary dynamics of suspended sediments and indicate the main source of the suspended material. Received in article data indicate that the compare methods are interchangeability. Słowa kluczowe: transport rumowiska zawieszonego, mętność wód, zawiesina ogólna, nefelometryczne pomiary mętności, sztuczne zbiorniki wodne. Key words: suspended sediment transport, turbidity of water, total suspension, nefelometric measurements, artificial reservoir.

Galor Wiesław, Nadolny Grzegorz, Szatten Dawid. Stan infrastruktury hydrotechnicznej w aspekcie rozwoju turystyki i transportu wodnego na Kanale Bydgoskim = Conditions of hydrotechnical infrastructure in the aspect of development of tourism and water transport on the Bydgoszcz Canal. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(10):146-157. ISSN 2391-8306. DOIhttp://dx.doi.org/10.5281/zenodo.32541 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%2810%29%3A146-157 https://pbn.nauka.gov.pl/works/660767 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011–2014http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja. Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie. Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014). © The Author (s) 2015; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 05.08.2015. Revised 05.09.2015. Accepted: 20.10.2015. Stan infrastruktury hydrotechnicznej w aspekcie rozwoju turystyki i transportu wodnego na Kanale Bydgoskim Conditions of hydrotechnical infrastructure in the aspect of development of tourism and water transport on the Bydgoszcz Canal Wiesław Galor, Grzegorz Nadolny, Dawid Szatten Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Instytut Geografii, 85-428 Bydgoszcz, ul. Mińska 15 Streszczenie Kanał Bydgoski, wybudowany w latach 70-tych XVIII wieku, łączy dorzecza Wisły i Odry. Jego unikalne położenie warunkuje rozwój żeglugi śródlądowej w skali regionu oraz Europy Środkowej. W pracy scharakteryzowano stan infrastruktury technicznej oraz warunki hydrologiczne drogi wodnej. Kanał Bydgoski należy do II kategorii dróg wodnych. Projekty realizowane w skali krajowej i europejskiej, przyczyniają się do poprawy stanu infrastruktury wodnej, powodując wzrost atrakcyjności Kanału Bydgoskiego oraz regionu. Słowa kluczowe: żegluga śródlądowa, infrastruktura hydrotechniczna, drogi wodne, Kanał Bydgoski. Abstract Bydgoszcz Canal, built in the 70’s of eighteenth century, connects the Vistula and Oder rivers basins. It’s unique location determines the development of inland shipping in the region and Central Europe scales. The study characterized the state of the technical infrastructure and hydrological conditions of the waterway. Bydgoszcz Canal belongs to the II category of waterways. Projects implemented in national and European level, contribute to the improvement of hydrotechnical infrastructure, causing an increase in the attractiveness of the Bydgoszcz Canal and the region. Key words: inland shipping, hydrotechnical infrastructure, waterways, Bydgoszcz Canal.

Wojtasik Mieczysław, Szatten Dawid. Kategorie optymalnych dla roślin gęstości gleb = Categories of optimal bulk density of soils for plants. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(7):301-313. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.20065 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%287%29%3A271-300 https://pbn.nauka.gov.pl/works/585098 http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.20065 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011–2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja. Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie. Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014). © The Author (s) 2015; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 15.06.2015. Revised 05.07.2015. Accepted: 12.07.2015. Kategorie optymalnych dla roślin gęstości gleb Categories of optimal bulk density of soils for plants Mieczysław Wojtasik, Dawid Szatten Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Instytut Geografii, 85-428 Bydgoszcz, ul. Mińska 15 Streszczenie Gęstość objętościowa gleby jest pierwszorzędnym wskaźnikiem jej fizycznego stanu i najważniejszym parametrem w ocenie efektów zabiegów uprawowych. W badaniach własnych dowiedziono, iż najbardziej miarodajną wielkością z zakresu zmian tej cechy jest wielkość tzw. gęstości naturalnej, do której gleba samoczynnie dąży ze stanu spulchnienia lub zagęszczenia. Problemem jest powszechna nieznajomość reguł prowadzących do wyznaczania tej wielkości. Wskutek tego prowadzone w wielu krajach świata eksperymenty w układzie: gęstość gleby – plon roślinny, nie przynoszą wyników układających się w rozpoznawalny i użyteczny w praktyce system. Słowa kluczowe: optymalna gęstość gleby, gatunek rośliny, kategorie optymalnej dla roślin gęstości gleb, grupa granulometryczna utworu glebowego. Abstract Bulk density of soil is a prime indicator of its physical state and the most important parameter in assessing the effects of the cultivation process. In our study it has been proved that the most accurate measurement of the range of changes of this feature is the value of so-called. natural density, to which the soil automatically tends form the state of disintegration or compaction. The problem is the universal ignorance of the rules leading to the determination of this value. As a result experiments conducted in many countries around the world in the system: the density of the soil - plant yield, do not provide the results arranged in a recognizable neither useful system. Key words: optimal bulk density, plant species, categories of optimal bulk density of soils for plants, grain size groups of soils.

Wojtasik Mieczysław, Szatten Dawid. Granulometryczny wskaźnik gęstości naturalnej gleb = Granulometric coefficient of natural bulk density of soil. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(5):76-85. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.17444 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%285%29%3A76-85 https://pbn.nauka.gov.pl/works/559147 http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.17444 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011 – 2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja. Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie. Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014). © The Author (s) 2015; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 15.02.2015. Revised 27.04.2015. Accepted: 08.05.2015. Granulometryczny wskaźnik gęstości naturalnej gleb Granulometric coefficient of natural bulk density of soil Mieczysław Wojtasik, Dawid Szatten Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Instytut Geografii, 85-428 Bydgoszcz, ul. Mińska 15 Streszczenie Kluczowym wskaźnikiem fizycznej jakości gleby jest gęstość objętościowa, a zwłaszcza jej najbardziej znacząca wielkość, czyli gęstość naturalna (ρn). Gęstość naturalną w całym przedziale zmian kształtuje w największym stopniu granulometryczny wskaźnik g, wyrażany stosunkiem liczbowym frakcji o średnicy 0,5 – 0,1 mm do frakcji o średnicy poniżej 0,002 mm, korygowanym w przypadkach dużej zawartości frakcji ϕ 0,1 – 0,02 mm. Na podstawie wielkości tego wskaźnika można ustalić rząd wielkości gęstości naturalnej (ρn) dla gleb o podobnej charakterystyce uziarnienia oraz w każdym indywidualnym przypadku, czyli warstwie pedonu, dokładną wielkość tej cechy. Abstract Key indicator of the physical quality of the soil is bulk density, especially its most significant factor - natural bulk density of soil (ρn). Natural bulk density of soil for the whole range is formed in the greatest extent by granulometric index g, expressed in a relationship of fractions of diameter 0,5 – 0,1 mm and fraction of diameter less than 0,002 mm, corrected in the case of a high content of fraction ϕ 0,1 – 0,02 mm. On the basis of the size of this indicator the order of magnitude natural bulk density (ρn) can be determined for soils with a similar grain size and in each individual case, i.e. specified depth of soil profile, exact amount of this characteristic. Słowa kluczowe: gęstość naturalna gleby, granulometryczny wskaźnik gęstości naturalnej gleby, zróżnicowanie uziarnienia gleb, grupa i podgrupa granulometryczna utworu glebowego. Key words: natural bulk density of soil, granulometric index of natural bulk density of soil, particle size distribution of soils, grain size groups and subgroups of soils.

Szatten Dawid. Wpływ antropopresji na stan ekologiczny małej zlewni rzecznej na przykładzie Strugi Młyńskiej = Influence of human impact on the ecological condition of small catchment area on the example of Struga Młyńska. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(5):401-412. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.17905 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%285%29%3A401-412 https://pbn.nauka.gov.pl/works/561551 http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.17905 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011 – 2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja. Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie. Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014). © The Author (s) 2015; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 20.03.2015. Revised 18.04.2015. Accepted: 24.05.2015. Wpływ antropopresji na stan ekologiczny małej zlewni rzecznej na przykładzie Strugi Młyńskiej Influence of human impact on the ecological condition of small catchment area on the example of Struga Młyńska Dawid Szatten Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Instytut Geografii, 85-428 Bydgoszcz, ul. Mińska 15 Streszczenie Zlewnia Strugi Młyńskiej cechuje się dużym wpływem antropopresji. Wynika to z jej położenia w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Bydgoszczy oraz stosunkowo małej powierzchni zlewni całkowitej. Decydujący wpływ na jakość wód mają punktowe źródła zanieczyszczeń oraz presja obszarów zurbanizowanych. Mimo korzystnego pokrycia terenu zlewni (lasy), odnotowuje się znaczący dopływ substancji autochtonicznej ze obszaru zlewni. W takim przypadku wykonanie waloryzacji przyrodniczej wykazuje duże zróżnicowanie wewnętrzne środowiska na stosunkowo małej przestrzeni. Abstract The catchment area of Struga Młyńska is characterized by strong anthropopression impact. This is due to its location in the immediate vicinity of the city of Bydgoszcz and the relatively small area of the catchment. The main impact on the water quality have point sources of pollution and pressure from urban areas. Despite beneficial cover of catchment land (forests) there has been noticed a significant influx of autochthonous substances from the catchment area. In this case, the execution of natural valorisation has high internal diversity of the environment in a relatively small area of catchment. Słowa kluczowe antropopresja, punktowe źródła zanieczyszczeń, jakość wód, waloryzacja przyrodnicza. Key words anthropopression, point sources of pollution, water quality, natural valorisation.

Wojtasik Mieczysław, Szatten Dawid. Wyznaczanie gęstości naturalnej gleb = Determination of natural bulk density of soils. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(3):218-228. ISSN 2391-8306. DOI: 10.5281/zenodo.16379 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%283%29%3A218-228 https://pbn.nauka.gov.pl/works/550075 http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.16379 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011 – 2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja. Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie. Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014). © The Author (s) 2015; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 20.01.2014. Revised 27.02.2015. Accepted: 12.03.2015. Wyznaczanie gęstości naturalnej gleb Determination of natural bulk density of soils Mieczysław Wojtasik, Dawid Szatten Instytut Geografii, Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz, Polska Streszczenie Najważniejszym wskaźnikiem stosunków wodnych i powietrznych gleb jest ich gęstość objętościowa. Wielkość tej cechy jest jednak bardzo zróżnicowana i zmienna w czasie. Dowiedziono, iż wśród zmiennych wielkości gęstości objętościowej istnieje taka, do której gleba dąży w procesach naturalnych ze stanu zagęszczenia lub spulchnienia. Tę charakterystyczną wielkość nazwano gęstością naturalną gleb (ρn) i opracowano metody jej wyznaczania. Słowa kluczowe: gęstość naturalna gleby, granulometryczny moduł gęstości naturalnej gleby, zawartość węgla organicznego, zawartość węglanu wapnia, głębokość w profilu. Abstract The most important indicator of water and air conditions of soils is their bulk density. The value of this characteristic is very diverse and variable in time. It has been proved that of the variables of bulk density of soil, is one to which soils tends in natural processes of the state of compaction or loosening. This characteristic size was called the natural bulk density of soils (ρn) and the method of its determination has been developed. Key words: natural bulk density of soil, granulometric index of natural soil bulk density, content of organic carbon, content of calcium carbonate, depth in profile.