Search

Amaç: Bu çalışmanın amacı, su kültürü tekniği ile fesleğen yetiştiriciliğinde azaltılmış mineral gübrelerle beraber mikoriza kullanımı ile gübre tasarrufu sağlanması ve çevreyi korumanın yanı sıra; mikorizanın bitki gelişimi, verim ve ürün kalitesi üzerine etkilerinin araştırılmasıdır. Materyal ve Yöntem: Çalışma, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü’nde yapılmıştır. Cam bir serada su kültürü tekniği ile yapılan araştırmada kırmızı yapraklı Rosie fesleğen çeşidi kullanılmıştır. Uygulamalar; %100 mineral gübre, %100 mineral gübre+mikoriza, %80 mineral gübre, %80 mineral gübre+mikoriza, %60 mineral gübre, %60 mineral gübre+mikoriza, %40 mineral gübre, %40 mineral gübre+mikoriza, %20 mineral gübre ve %20 mineral gübre+mikoriza olarak belirlenmiştir. Dokuz farklı mikoriza türünün kokteyl bir karışımı kullanılmıştır. Mikoriza tohum ekimi sırasında 1000 spor/bitki olarak aşılanmıştır. Deneme 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 15 bitki olacak şekilde tasarlanmıştır.Araştırma Bulguları: Fesleğen yaprağı verimlilik değerlerine göre mineral gübreyi %100 oranında kullanmaya gerek olmadığı belirlenmiştir. %80 mineral gübre ve mikoriza uygulamasında, %100 mineral gübre uygulamasına kıyasla daha yüksek verim elde edilmiştir. İlginç bulgu ise, %20 mineral gübre mikoriza ile beraber kullanıldığında %60 mineral gübre verimi kadar verim oluşturabilmiştir. Toplam hasat verilerinde azaltılmış bütün mineral gübre dozlarında mikorizanın verimi artırıcı etkisi tespit edilmiştir. Fesleğen veriminde mikoriza uygulamasının %100, %80, %60, %40 ve %20 mineral gübre oranlarında kendi kontrollerine göre artış oranları sırasıyla %2, %18, %3, %36 ve %58 olmuştur. Mikorizanın %40 ve %20 gibi düşük mineral gübre dozlarında daha etkin olduğu açıkça görülmüştür. Azalan mineral gübre oranlarında mikoriza uygulamalarının kontrol bitkilerine göre yaprak pH, EC ve SÇKM değerlerinde istatistiksel olarak bir fark bulunmamıştır. Mikoriza uygulamasının %40 ve %20 mineral gübre oranlarında, fenol ve vitamin C içeriğini arttırdığı tespit edilmiştir. Bitki beslenmesi bakımından mikorizanın makro ve mikro besin elementleri alımında artırıcı olumlu etkileri olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Su kültürü fesleğen yetiştiriciliğinde mikoriza kullanımının mineral gübreyi azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir., Objective: The aim of this study is to reveal the effect of mycorrhiza under less mineral nutrients on plant growth, yield and product quality in basil cultivation in hydroponic system. Materials and Methods: The study was carried out in the "Soilless Cultivation" glasshouse of Çukurova University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture. In the study, Rosie basil cultivar with red color leaf was used. The five mineral fertilization ratios with and without mycorrhiza were used. The treatments were; 1) 100% mineral nutrients, 2)100% mineral nutrients+mycorrhiza, 3) 80% mineral nutrients, 4) 80% mineral nutrients+mycorrhiza, 5) 60% mineral nutrients, 6) 60% mineral nutrients+mycorrhiza, 7) 40% mineral nutrients, 8) 40% mineral nutrients+mycorrhiza, 9) 20% mineral nutrients, 10) 20% mineral nutrients+mycorrhiza. The mycorrhiza bio-fertilizer was a cocktail which consisted of 9 different mycorrhiza species. Mycorrhiza was inoculated during sowing 1000 spores per plant. The experiment was designed with 3 replications and 15 plants in each replication. Results: As a result of the leaf yield data, there was no need to use 100% full mineral fertilizers. Application of 80% mineral fertilizers+mycorrhiza resulted in higher yields than 100% mineral fertilizers. The interesting finding is that when 20% mineral fertilizers used together with mycorrhiza, the basil plants produced a yield equal to 60% mineral fertilizers. The yield enhancing effect of mycorrhiza was observed at all mineral fertilizer ratios. The rates of yield increase compared to their own controls were 2%, 18%, 3%, 36% and 58% in the applications of 100%, 80%, 60%, 40% and 20% mineral fertilizers, respectively. It has been clearly seen that mycorrhiza wass more effective at low mineral fertilizer ratios such as 40% and 20%. There was no statistical difference in leaf pH, EC and total soluble solids (TSS) in the mycorrhiza applications. The mycorrhiza was effective at 40% and 20% mineral fertilizer doses in terms of increasing phenol and vitamin C content. The enhancing effects of mycorrhiza on uptake of macro and micro nutrients were determined. Conclusion: The use of mycorrhiza in hydroponic basil cultivation was effective in reducing mineral fertilizers.

We evaluated the growth performance, ion regulation, osmotic potential, and chlorophyll content of two pepper (Capsicum annuum) genotypes with different salinity tolerance levels (Karaisali is tolerant and Demre is sensitive to salinity) under saline conditions with the application of silicon (Si). Plants were grown in pots filled with vermiculite in control or saline conditions [150 mM sodium chloride (NaCl)] with or without 2 mM Si from potassium silicate for 60 days after sowing. Better growth effects due to Si application were observed in the sensitive pepper Demre than in Karaisali, particularly, the root and fruit growth were remarkably enhanced in Demre. Furthermore, Si application reduced sodium (Na) and chloride (Cl) concentrations and increased potassium (K) and calcium (Ca) concentrations in the leaves and roots. The reduction in Na concentration in the leaves due to Si application was 9% and 2% in Demre and Karaisali, respectively. Under saline conditions, the increase in K concentration due to Si application in the leaves was 11% and 14% in Demre and Karaisali, respectively. In addition, Si application resulted in an increase in K/Na ratios in the leaves by 22% and 17% in Demre and Karaisali, respectively, in the presence of 150 mM NaCl. The increase in Ca concentration in the roots due to Si application was 55% in Demre compared with only 9% in Karaisali. The addition of NaCl decreased the chlorophyll concentration in both the genotypes, but Si application increased it. This increase in chlorophyll concentration was higher in Demre than in Karaisali. Si application allowed both the genotypes to maintain higher osmotic potentials than those in untreated plants. As a result, it may be claimed that under salt stress, Si application has a more alleviative effect on the susceptible pepper genotypes (Demre) than on the tolerant one (Karaisali). This information could be useful for the practical application of Si under saline conditions.

Drought is a major threat to sustain the crop production in the world. This study was conducted to determine the drought resistance andsensitivity of five melon genotypes, which have been previously tested at young plant stages. Water deficit treatments of the experimentincluded theirrigation at field capacity to maintain 100% of the plant requirement (control), irrigation at 50% of the field capacity and no irrigation (0%). Photosynthesis, transpiration, intercellular CO2concentration (Ci), stomatal conductivity, water use efficiency, membrane damage index, yield and leaf temperature of melon genotypeswere measured. Drought treatments caused significant differences in the parameters investigatedbetween the melon genotypes. Photosynthesis, transpiration, stomata closure and yield had significant correlations. The results indicated that Mln 4 is more sensitive and CU 179 is more tolerant melon genotypes in under drought stress conditions.

Agriculture is at the forefront of the sectors that will be most affected by climate change. It is inevitable that Turkey is exposed to the negative effects of climate change due to its geographical location. The development of new high temperature tolerant varieties is seen as an important economic measure in the adaptation to climate change. In this study, heat temparature tolerant tomato genotypes were investigated for their fruit mineral content. For this purpose, twenty tolerant tomatoes from the gene pool of the Çukurova University, Department of Horticulture the and two commerical cultivars were grown in the open field conditions during 2016 spring and summer periods in Adana, Turkey. Tomato fruits grown under control and high temperature stresses conditions were analyzed for phosphorus, potassium, calcium, magnesium, iron, manganese, copper and zinc. According to heat stress effects on the tomato fruit mineral content, the macronutrients were ordered P, K, Ca, Mg from the least affected to the most affected. Moreover, the micro-nutrients were ordered Cu, Fe and Zn from the least affected to the most affected. In the present study heat tolerant tomato genotypes showed better performance and their mineral content most cases were higher than mineral content of the control trade cultivars.

TEZ11975 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 277-307) var. xxxii, 309 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmanın amacı, kuraklığa dayanıklılığı daha önceki projelerde belirlenmiş olan domates genotiplerinde yüksek besin içeriği ve kalite özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu amaçla iki yıl süren arazi ve laboratuvar çalışmalarında kuraklığa dayanıklı 10 domates genotipi ve 2 şahit çeşit kullanılmıştır. Tezde kullanılan bitkiler 2017 ve 2018 yıllarında ilkbahar-yaz dönemlerinde kontrol ve kuraklık uygulamalarına maruz bırakılmıştır. Kuraklık stresinde şahit çeşitlere kıyasla ?-karoten içeriği, toplam şeker içeriği, L-askorbik asit, fenol, meyve Ca içeriği, meyve K içeriği ve meyve kuru maddesi %9.5, %31.77, %65.31, %27, %13.64, %23.46 ve %12.48 oranında artmıştır. L-askorbik asit ile meyve MDA, pH ve fenol arasında; yaprak stoma iletkenliği ile meyve hacmi arasında; membran zararlanma indeksi ile fenol arasında pozitif korelasyon görülmüştür. Meyve ağırlığı ile meyve hacmi, bitki yaş ağırlığı ve yaprak osmotik potansiyeli arasında yüksek pozitif korelasyon ortaya çıkmıştır. Yaprak su potansiyeli ile bitki kuru ağırlığı ve brix arasında aynı zamanda, yaprak malondialdehit (MDA) ile brix, bitki kuru ağırlığı, meyve süperoksit dismutaz (SOD) ve yaprak su potansiyeli arasında yüksek negatif korelasyon bulunmuştur. Yaprak stoma iletkenliği ile meyve kuru ağırlığı arasında ise negatif korelasyon ortaya çıkmıştır. The aim of this study was to determine the relationships between high nutrient content and quality characteristics of tomato genotypes identified as drought resistant in previous projects. For this purpose, 10 drought resistant tomato genotypes and 2 witness varieties were used in field and laboratory studies which lasted for two years. Plants used in this thesis were exposed to control and drought applications during 2017 and 2018 spring-summer periods. In drought stress, ?- carotene, total sugar, L-ascorbic acid, phenol, fruit Ca content, fruit K and fruit dry matter increased by 9.5%, 31.77%, 65.31%, 27%, 13.64%, 23.46% and 12.48% in tolerant genotypes compared to the witness cultivars respectively. A positive correlation was found between L-ascorbic acid and fruit MDA, pH and phenol. There was a positive correlation between leaf stomatal conductivity and fruit volume. There was a positive correlation between membrane damage index and phenol. There was a high positive correlation between fruit weight, fruit volume, plant fresh weight and leaf osmotic potential. There was a high negative correlation between leaf water potential and plant dry weight and brix. High negative correlation was found between leaf malondialdehit (MDA) and brix, plant dry weight, fruit süperoksit dismutaz (SOD) and leaf water potential. There was a negative correlation between leaf stomatal conductivity and fruit dry weight.

Bu çalışma özellikle kış aylarında, hava sıcaklığının düşük olduğu bölgeler için düşük sıcaklığa dayanıklı fasulye genotiplerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Deneme 97 adet fasulye genotipi ile kontrol ve düşük sıcaklık stresi uygulamaları olmak üzere kontrollü iklim odasında kurulmuştur. Kontrol ve stres bitkilerinde ölçülen, analiz edilen ve incelenen parametreler şunlardır; 0-5 skala değerlendirmesi, bitki boyu, yaprak sayısı, gövde çapı, yeşil aksam taze ağırlığı, yeşil aksam kuru ağırlığı, yaprak stoma geçirgenliği, yaprak hücrelerinde membran zararlanması, yaprak su potansiyeli, yaprak ozmatik potansiyeli, yaprak alan indeksi, yaprak oransal su içeriği. Düşük sıcaklık stresi altında yetiştirilen 97 adet fasulye genotipinde, yukarıda bahsedilen parametrelerin kontrollerine göre değişimleri hesaplanmıştır. Bu tartılı derecelendirmeye göre fasulye genotipleri en çok puan alandan en az puan olana doğru sıralanmıştır. Çalışma sonunda genotipler dayanıklı, orta derecede dayanıklı ve duyarlı olarak sınıflandırılmıştır. Sonuçlar tartılı derecelendirme yöntemi ile sıralandığında, fasulye genotipleri arasından BN-131, BN-138, BN-74, BN-14, BN-26, BN-10, BN-54, BN-70, Bn-75B, Bn-57 ve Bn-66'nın en fazla puan aldığı ve böylece soğuğa dayanıklı olarak belirlenmiştir. This study was conducted for the areas with cold temperature problems and for the purpose of determining cold temperature tolerant bean genotypes. in this experiment using 97 bean genotype established in controlled climate room. The parameters analyzed in control and stress plants; 0-5 scale evaluation, plant size, number of leaves, stem diameter, green component fresh weight, green component dry weight, leaf stoma permeability, membrane damage in leaf cells, leaf water potential, leaf osmotic potential, leaf area index, leaf proportional water content . 97 bean grown genotypes under low temperature stress, above mentioned parameters, calculated changes according to controls plants and over these changes weighed rating method was applied. According to this weighing rating, bean genotypes were sorted from the most points to the least points. At the end of the study, the genotypes were classified into three groups tolerant, mild tolerant and susceptible. At the end of the experimen against to colt stress the most tolerant genotypes were BN-131, BN-138, BN-74, BN-14, BN-26, BN-10, BN-54, BN-70, Bn-75B, Bn-57. 116

TEZ11192 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 49-52) var. xvi, 53 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, topraksız tarım tekniği ile havuç yetiştiriciliğinin olanakları araştırılmıştır. Havuç kökleri kokopit, vermikülit, perlit, kaya yünü, su kültürü ve aeroponik ortamlarda yetiştirilmiştir. Deneme Akdeniz iklim koşullarına sahip Adana ilinde sonbahar-kış döneminde gerçekleştirilmiştir. Denemede havuç kökünün büyümesi, verim, havuçta ?-karoten, fenoller, suda çözülebilir kuru madde (briks) ve kökün mineral içeriği açısından vermikülit ve kokopit kültür ortamlarından, diğerlerine göre daha iyi sonuçlar elde edilmiştir. Bununla birlikte, şekil bakımından her iki substratta yetişen havuç kökleri orijinal karakteristik özelliklerinin altında olmuştur. Özellikle kök uzunluğu, toprakta yetiştirilen orijinalden daha kısa olmuştur. Denemede kullanılan perlit, 0-4.0 mm arası heterojen partikül büyüklüğü nedeniyle başarılı olmamıştır. Küçük ve en büyük perlit parçacıkları karıştırıldığında havuç kökü için uygun olmamıştır. Su kültüründe yetiştirilen havuç kökleri küçük kaldığı gibi aynı zamanda yüksek oranda çatallanmış kök ve yan kökler göstermiştir. Denemede aeroponik sistemin sprey aralığının (10 dakika) ve spreyleme süresinin (21 saniye) havuç için ideal olmayacağı düşünülmüştür. Buna bağlı olarak bitkilerin su ve mineral yetersizliği nedeni ile strese maruz kaldığı tahmin edilmektedir. In this study, possibilities of growing carrot were investigated by soilless culture technique. The carrot roots have been produced in substrate culture with cocopeat, vermiculite, perlite, rockwool, water culture and aeroponics. Experiment was carried out in Adana where has Mediterranean climate ecological conditions during autumn-winter period. The better results in the experiment were obtained from vermiculite and cocopeat cultures interms of carrot root growth, yield, ?-carotene, phenols, soluble solids and minerals content of the root. However, the carrot root characteristics in the both substrates for shape were still under the original characteristics of the cultivar, especially the root length was shorter than the original grown in soil. Perlite used in the experiment was not successful due to the heterogene particle size. The smallest and largest perlite particles mix together was not suitable for storage root growth. The tap root may have had difficulty in penetration into the rockwool slab and growth was not good. The carrot roots grown in water culture not only showed decreased growth but also showed worse quality properties with the higher ratio of split and forket roots. It is thought that this case due to spray interval (10 minutes) and spray time (21 sec) could not be suitable for carrot growing in aeroponic system. Consequently, carrot plants exposed to stress because of water and nutrient deficiencies. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL-2017-7743.

TEZ11204 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 75-78) var. xx, 79 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Yeşil yapraklı sebzeler aeroponik sistemde başarılı bir şekilde yetiştirilmektedir. Daha hızlı hasat döngüsü, daha yüksek verim, daha iyi renklenme, tekstür, besin içeriği ve tat, aeroponik yetiştiricilikte avantajlar olarak bilinmektedir. Bu çalışmada aeroponik yetiştiricilikte yeşil soğanların köküne fasılalı olarak besin çözeltisi püskürtme süresi optimizasyonu çalışılmıştır. Bitkiler kış mevsiminde cam serada yetiştirilmiştir. Tez projesi kapsamında birbiri ile bağlantılı iki deneme kurulmuştur. Her iki denemede de püskürtme aralığı sabit olarak 10 dakika tutulmuştur. Birinci denemede her 10 dakikada bir 7, 15 ve 21 saniyelik püskürtme süreleri çalışılmıştır. Bu denmede en iyi sonuçlar 15 saniyede alınınca ikinci denemede yeni püskürtme süreleri 10, 14 ve 18 saniye belirlenerek ikinci deneme kurulmuştur. Her iki denemde de bitki boyu, beyaz gövde boyu, gövde çapı, yeşil aksam ve kök yaş ve kuru ağırlıkları, taze soğanda şeker içerikleri, makro ve mikro elementler, fenol ve flavonoidler, SÇKM, pH ve EC içerikleri ve toplam verim incelenmiştir. Sonuç olarak taze yeşil soğanın aeroponik yetiştiriciliğinde köklere her 10 dakika fasıla ile 18 saniye besin çözeltisi püskürtülmesi ideal bulunmuştur. Green leafy vegetables are successfully grown in the earoponic systems. The faster harvest cycles, predictable results, higher productive yield, better crop olor, texture, nutrition and flavor are the advantages of the earoponic growing. We have studied optimization of nutrient spray time on roots of fresh onion. Plants were grown in glasshouse during winter and we have built own aeroponic system. Two consecutive experiments were set up. In both experiments, the spray interval 10 minutes was constant. In the first experiment, spray times of 7,15, 21 seconds were examined and 15 sec was found to be better than the others. In the second experiment, the15 sec was considered and new spray times 10, 18 and 21 seconds were investigated. In both experiments, the plant height, white stem lenght, stem diameter, shoot and root fresh and dry weights, total soluble content, macro and micro elements, phenol and flavonoids, pH and EC and total yield were investigated. As a result, the highest biomass yield including root and the highest edible fresh onion yield were obtained from 18 sec spray time with 10 minute spray internal. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL-2017-7752.

TEZ12166 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2017. Kaynakça (s.119-126) var. XXI, 127 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Bu tez çalışmasında “Kavun kavun üzerine aşılandığında” duyarlı kavun genotiplerinin tuz stresine hassasiyeti, dayanıklı anaç kullanımı ile ne kadar artırılabileceği incelenmiştir. Bunun için 3 adet dayanıklı ve 2 adet duyarlı olmak üzere 5 kavun genotipinin aşılama tekniği ile 17 farklı kombinasyon ve kendi üzerine aşılı genotipleri iklim odasında genç bitki aşamasında saksı denemesinde 150 mM NaCI stresi altında vermikulit ortamında yetiştirilmiştir. Bu çalışma sonuçlarına göre seçilen 2 adet dayanıklı (Mln-9 ve Mln-28) ve 1 adet duyarlı (CU-40) kavun genotipleri ile 7 kombinasyonda serada 50 mM tuz stresinde topraksız yetiştiricilik tekniği ile hindistan cevizi lifinde yetiştiricilik denemesi yapılmıştır. Denemede iklim odası koşullarında verime kadar gidilmezken sera koşullarında meyveye kadar gidilmiştir. Bu süreçte bir seri morfolojik ve fizyolojik ölçümler ve analizler yapılmıştır. Bunlar; 0-5 skalasına göre genotiplerde semptomatik zararlanmanın puanlandırılması, yeşil aksam taze ve kuru ağırlıkları, kök taze ve kuru ağırlıkları, yaprak sayısı, bitki boyu, yaprak alanı, membran zararlanma indeksi, SPAD-klorofil metre okumaları, yaprak oransal su içeriği, yaprak su potansiyeli, yaprak osmotik potansiyeli, stoma geçirgenliği, yaprak sıcaklığı, yeşil aksam ve kökte N, P, K, Ca ve Cl analizleri, toplam meyve sayısı, meyvede ortalama ağırlığıdır.İklim odası denemsinde genel olarak tuz stresine dayanıklı anaçların duyarlı genotipleri olumlu desteklediği ancak bazı özelliklerde anaç/kalem uyumu seçiciliğinin ön plana çıktığı görülmüştür. Sera denemesinde tuz stresinde duyarlı genotip CU 40’ın dayanıklı anaçlar Mln-9 ve Mln-28 üzerine aşılanmasında vegetatif gelişme azaltılarak meyve eldesi ile meyvede kuru madde üretimi artırılmıştır. In this study, it was examined how can be increased tolerance of susceptible melon genotypes to salt stress by the use of salt-tolerant rootstocks when melon grafted on melon. For this aim 2 experimetns carried out. First one was a pot experiment in growth chamber, and 5 melon genotypes 3 of them salttolerant and 2 of them salt-susceptible with their 17 reciprocal grafting combinations were grown under 150 mM NaCl stress in vermiculite. According to the results of this study, 2 tolerant (Mln-9 and Mln-28) and 1 susceptible (CU-40) melon genotypes were chosen and their 7 grafting combinations cultivated in coconut fiber in 50 mM salt stress in greenhouse for fruit. In the experiments, a series of morphological and physiological measurements and analyzes were done. These are scoring symptomatic injuries in genotypes according to scale 0-5, fresh and dry weights of shoot, fresh and dry weights of root, number of leaf, height of plant, leaf area, membrane damage index, SPAD chlorophyll meter readings, leaf relatif water content, leaf water potential, leaf osmotic potential, stomtal conductance, of N, P, K and Cl concentrations in leaf and root, fruit yield and fruit dry matter production were examined. The effects of the rootstock/scion were discussed. In growth chamber experiment in general, tolerant rootstocks positively supported to suscetbile scions for the measured parameters, however in some parameters rootstock/scion affinity seemed to be quite important. In greenhouse experiment in saline, when the suscetible scion CU 40 was grafted onto the tolerant rootstocks Mln 9 and Mln 28, scion vegetative growth was decreased, scion fruit set and fruit dry matter was increased. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL-2015-3527.

TEZ10798 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2016. Kaynakça (s. 201-211) var. xvi, 213 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışma özellikle yaz aylarında, hava sıcaklığının yüksek olduğu bölgeler için yüksek sıcaklığa tolerant domates hatlarının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. İlk yıl 131 adet domates genotipi kullanılmıştır. İkinci yıl denemelerinde, ilk yıl sonuçlarına göre seçilen 20 adet en dayanıklı saf hat, 2 duyarlı ve 2 şahit çeşit (F1 Hazera 5656 ve H2274) ile denemeler kurulmuştur. Her iki yılda da denemeler, kontrol ve yüksek sıcaklık olmak üzere 2 farklı dönemde ve 2 deneme şeklinde arazide yaz aylarında kurulmuştur. İlk yıl; 0-5 skala değerlendirmesi, yeşil aksam taze ve kuru ağırlıkları, yaprak sıcaklığı, yaprak alan indeksi, toplam meyve ağırlığı, ortalama meyve ağırlığı ölçümleri yapılmıştır. İkinci yıl ise kontrol ve stres denemelerinde bitkilerde ve meyvelerde ölçülen, analiz edilen ve incelenen parametreler şunlardır: yüksek sıcaklık stresinin bitki yeşil aksamdaki görsel zararının 0-5 skalası ile değerlendirilmesi, yaprak stoma geçirgenliği, yaprak hücrelerinde membran zararlanması, yaprak su potansiyeli, yaprak ozmotik potansiyeli, yaprak sıcaklığı, yaprak alan indeksi, yeşil aksam kuru ağırlığı, yaprak ve meyvede K ve Ca konsantrasyonları, çiçek tozu canlılık testi, bir anterdeki çiçek tozu üretim miktarı, çiçek tozlarında çimlenme testi, toplam meyve verimi, toplam meyve sayısı, meyvede ortalama ağırlık, meyvede ortalama boy, meyve tutum oranı, tohum sayısı, meyvede ortalama çap, meyve hacmi, meyvede suda çözülebilir kuru madde (SÇKM), meyvede titre edilebilir toplam asitlik, meyvede C vitamini, meyvede pH ve EC, genotiplerin su kullanma etkinliği. Yüksek sıcaklık stresi altında yetiştirilen 24 adet domates genotipinde, yukarıda bahsedilen parametrelerin kontrollerine göre değişimleri hesaplanmış ve bu değişimler üzerinden gerçekleştirilen tartılı derecelendirme yöntemi uygulanmıştır. Bu tartılı derecelendirmeye göre domates genotipleri en çok puan alandan en az puan alana doğru sıralanmıştır. Çalışma sonunda aday saf hatlar ortaya çıkarılmış ve aynı zamanda yüksek sıcaklık stresi taramasında kullanılan fizyolojik parametrelerinden öne çıkanlar belirlenmiştir. This study was conducted for the areas with high temperature problems and for the purpose of determining high temperature tolerant tomato genotypes. First year, 131 tomato genotypes were used. Second year, 20 genotypes from the first year experiments with endurance to higher temperature, also 2 sensitive and 2 control cultivars (F1 Hazera 5656 and H2274) were used. During two year studies, two testing experiments in each year were established in 2 different periods in the summers ; control and high temperature stres experiments. First year experiments, 0-5 scale evaluation, shoot fresh and dried weights, leaf temperature, leaf area index (LAI), total fruit weight, average fruit weight measurements were done. Second year experiments: 0-5 scale evaluation of visual damage of high temperature stress on plant, leaf stomatal conductance, membrane damage on leaf cells, leaf water potential, leaf osmotic potential, leaf temperature, leaf area index, shoot fresh and dried weights, K and Ca concentrations in leaf and fruit, pollen viability test, polen production amount in one anther, pollen germination test, fruit set, total fruit yield, total fruit number, average weight of fruit, average height of fruit, fruit set ratio, seed number, average diameter of fruit, fruit volume, brix in fruit, total titratable acidity in fruit, vitamin C in fruit, pH and EC in fruit, water use efficiency were investigated. Practice of high temperature stress on cultivated 24 tomato genotype were calculated according to the changes of the above-mentioned parameter controls and carried out via these changes weighted rating method was applied. According to this weighted rating, tomato genotypes were sorted from highest to lowest in tolerance to high temperature stress. The results of the study the resistant tomato genotypes were obtained for breeding studies. The most important physiological parameters were determined for the screening to high temperature stress in tomato. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FDK-2015-3457.

TEZ10793 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2016. Kaynakça (s. 295-310) var. xxx, 328 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Domates genotiplerinin tuza dayanımı fizyololojik ve morfolojik olarak incelenirken, agronomik olarak verim ve meyve kalite özellikleri değerlendirilerek UPOV kriterlerine göre morfolojik karakterizasyon yapılmıştır. Çalışmada, bitki büyümesini takip etmek için bitki yeşil aksam yaş ve kuru ağırlıkları, bitki gövde çapı ve boyu, yaprak alanı indeksi, yeşil aksamda tuzdan etkilenmenin 0-5 skalasına göre değerlendirilmesi, tuza dayanımı ortaya çıkarmak için fizyolojik olarak domates bitkilerinde; yaprak su potansiyeli, yaprak ozmotik potansiyeli, yaprak sıcaklığı, yaprak stoma iletkenliği, yapraklarda SPAD metre ile kloroz durumunun belirlenmesi, yaprak hücrelerinde membran zararlanması, bitki Na, K, Ca, Cl, K/Na, Ca/Na içerikleri ve sulama suyu randımanı parametreleri incelenmiştir. Ayrıca toplam verim, meyve sayısı ve domates meyvelerinde; meyve ortalama ağırlığı, meyve çapı ve boyu, meyve sertliği, meyvede suda çözünebilir kuru madde miktarı, meyvede titre edilebilir asitlik, meyve C vitamini, meyve pH ve meyve EC içeriği gibi meyve kalite özellikleri de incelenmiştir. Çalışma sonunda tuza dayanıklılık bakımından incelenen morfolojik, fizyolojik, agronomik ve pomolojik tüm özellikler değerlendirildiğinde seçilerek denemeye alınan 9 adet domates genotipi kendi arasında en toleranslıdan duyarlıya doğru Tom23, Tom148, Tom18, Tom209, Tom26, Tom106, Tom150, Tom161 ve Tom29 şeklinde sıralanmaktadır. Salt tolerance of tomato genotypes when examined through the physiological and morphological, also as agronomic yield and fruit quality characteristics were evaluated and morphological characterization was made according to the criteria of UPOV. The study to monitoring the plant growth; the plant wet and dry weights, stem diameter and length, leaf area index, evaluation of 0-5 scale were examined for revealing salt tolerance in tomato plants; leaf water potential, leaf osmotic potential, leaf temperature, leaf stomatal condactivity, determination leaf chlorosis with SPAD meter, membran injury index, plant Na, K, Ca, Cl, K/Na and Ca/Na contents and using water efficiency parameters investigated as physiological. Furthermore fruit quality characteristics such as total yield, number of fruit, the average fruit weight, fruit diameter and length, fruit hardness, the amount of fruit soluble solid, fruit titratable acidity, fruit vitamin C, fruit pH and EC contents were also investigated. At the end of the study, in terms of resistance to salt all the examined properties such as morphological, physiological and pomological properties were evaluated; 9 tomato genotypes which were selectively taken to trial, among the most tolerant towards their sensitiveness are ranked as Tom23, Tom148, Tom18, Tom209, Tom26, Tom106, Tom150, Tom161 and Tom29. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: 113O185 ve ZF2013D6.

TEZ10755 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2015. Kaynakça (s. 129-140) var. xviii, 141 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Sunulan bu tez çalışması iki aşamadan oluşmaktadır. Birincisi iklim odasında genç bitki aşamasında, ikincisi ise verim ve meyve kalitesinin incelendiği olgun bitki aşamasında serada gerçekleştirilmiştir. Daha önceki çalışmalardan tuz stresine tepkileri bilinen 4 adet tolerant ve 2 adet duyarlı genotipin aşılanması ile elde edilen 22 faklı kombinasyonu, iklim odasında tuzlu ve kontrol koşullarında yetiştirilerek bir seri fizyolojik ve morfolojik ölçümler yapılmıştır. İklim odası denemesinde aşı kombinasyonlarında 150 mM tuz stresinde ve kontrol koşullarında karşılaştırmalı olarak 1-5 görsel skala değerlendirmesi yapılmış, yeşil aksam ve kök taze ve kuru ağırlıkları, bitki boyu, yaprak sayısı, stoma iletkenliği, yaprak osmotik potansiyeli, yaprak su potansiyeli, klorofil miktarı, yaprak membran zararlanması, yaprak, gövde ve kökte Na, K, Ca, Cl iyonlarının konsantrasyonları, aşı noktasının üzerinde ve altında sakkaroz, fruktoz, glikoz ve toplam fenol içeriği ölçülmüştür. İklim odası denemesi sonuçlarına göre tolerant üzerine duyarlı aşılı 174/121 ve kendi üzerine aşılı 174/174 ile 121/121 aşılı kombinasyonları ilkbaharda topraksız yetiştiricilik serasında 50 mM NaCl ve kontrol koşullarında yetiştirilmiştir. Sera denemesinde verim kayıtları ve domates meyvelerinde ortalama ağırlık, boy, çap ve hacim gibi meyvede fiziksel özellikler ve vitamin C, pH, EC, SÇKM ve toplam kuru madde üretimi gibi kimyasal özellikler incelenmiştir. Sera denemesinde, tolerant anaç 174, duyarlı genotipin verim azalmasını %44.38’den %2.53’e indirmiştir. Tolerant üzerine aşılı duyarlı genotipde tuz stresinde, meyvede irilik, toplam kuru madde üretimi, vitamin C artarken, pH düşmüştür. Bu özelikler meyvenin tüketim ve besinsel kalitesini artırmıştır. Presented thesis study comprises two stages. While the first stage of thesis was carried out in early development stage of plants under climate chamber conditions, the second stage of thesis has been carried out in the mature stage of plants under greenhouse conditions to investigate their growth, yield and fruit characteristics. In this study, 22 different combinations of plants which were obtained by grafting with 4 salt tolerant and 2 salt sensitive genotypes which is known their responses to salinity stress were grown in climate chamber under control and saline conditions. A series of physiological and morphological measurements were done in grafted plants. In grafted plants which were grown under 150 mM NaCl treatment and control conditions in climate chamber, 1-5 scale evaluation, fresh and dry weight of vegetative part and roots of plants, plant height, number of leaves, leaf area, stomatal conductivity, leaf osmotic potential, leaf water potential, chlorophyll content, leaf membrane injury, Na, K, Ca, Cl ion concentrations of leaves, stem and roots, sucrose, fructose, glucose and total phenol contents of above and below of the graft union were measured and quantified. With regard to results of experiment in climate chamber, sensitive genotype were grafted onto tolerant genotype 174/121, their self-grafted plants 174/174 and 121/121 were grown under 50 mM NaCl treatment and control conditions in soilless culture greenhouse in the spring. In addition to the above mentioned physiological and morphological measurements, fruit yield and some physical fruit characteristics were measured such as average fruit weight, height, diameter and volume of fruit and some chemical fruit characteristics were quantified such as vitamin C, pH, electrical conductivity (EC), soluble solids content (SSC) and total dry matter in fruits. In the greenhouse experiment, when tolerant genotype 174 was used as rootstock , it was able to transport to sensitive scion the characteristic of being less influenced from salt stress. Tolerant rootstock reduced the yield reduction of sensitive scion from %44.38 to %2.53. Whereas fruit size, total dry matter, vitamin C was increased in sensitive scion grafted onto tolerant genotype, fruit pH was decreased under saline conditions. As a consequence, these characteristics raised the consumption and nutritional quality of tomato fruit. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL-2015-3527.

Bu çalışmada, yapraktan selenyum (Se) ve silisyum (Si) gübrelemelerinin açık tarla koşullarında yetiştirilen hıyarda (Cucumis sativus L.) bitki büyümesi, verim, bitki besin maddeleri alımı ve bazı meyve kalite özellikleri üzerine etkileri incelenmiştir.Selenyum, Na2SeO4 bileşiği olarak 50 ppm dozunda ve Silisyum, K2SiO3 bileşiği olarak 300 ppm dozunda yapraklardan sprey şeklinde olmak üzere 3 defa 15 gün aralıklarla uygulanmıştır. Deneme süresince bitkilerde ve meyvelerde ölçülen, analiz edilen ve incelenen parametreler şunlardır: yaprak sayısı, bitki boyu, hasat süresince meyve sayısı ve ağırlığı, meyve hacmi, meyve çapı, meyve boyu, meyve sertliği, meyvede suda çözülebilir kuru madde (SÇKM), meyvede pH, meyvede EC, meyvede kuru madde üretimi, yaprakta mineral element analizleri N, P, K, Mg, Ca, Fe, Mn, Cu, Zn, Se ve Si yapılmıştır. Ayrıca Se ve Si'un insan beslenmesi üzerine olumlu etkileri nedeniyle, yaprak gübrelemesi ile meyvenin Se ve Si içeriğinin değişimini incelemek için meyvede de Se ve Si analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak, yaprak uygulamaları şeklinde Selenyum hıyar meyve veriminde % 11, Silisyum, % 8 ve Se + Si uygulaması ise verimde % 25 artışlar sağlamıştır. Her iki mineralin beraberce yapraktan kullanımı verimi artırıcı etki yapmıştır. Bitki büyümesi ve meyve özellikleri üzerine Se ve Si'un etkileri belirgin değilken,meyvenin Se ve Si içeriği üzerine artırıcı etkiler görülmüştür. In the present study, foliar applications of selenium (Se) and silicon (Si) on the open field grown cucumber (Cucumis sativus L.) were studied. Treatments were performed by four ways; 1) Selenium, 2) Silicon, 3) Control, 4) Se + Si together. The effects of Se and Si on plant growth, yield, fruit properties, leaf mineral concentrations and fruit Se, Si contents have been investigated. The concentration of 50 ppm Se from Na2SeO4 and 300 ppm Si from K2SiO3 were applied to the leaves three times by 15 days interval during the growing period. In order to investigate the effects of the Se and Si on plant growth and fruit properties following parameters were investigated: plant height, leaf number, fruit weight, fruit diameter, fruit length, fruit volume, pH, and EC and total soluble solids of fruit juice. The fruit harvests were performed every 2-3 days and total yield was collected. The effects of the Se and Si on the leaf mineral concentrations of N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn, Cu, Se and Si were investigated. Fruit Se and Si contents were also analyzed. As results, the effects of foliar applications of Se and Si on total yield were significant and increasingly affected the yield. Se, Si and Se+Si have increased the yield by 11 %, 8 % and 25 % respectively. The most remarkable effect on yield was together using of Se+Si. Fruit Se and Si contents also increased by the foliar applications. 80

TEZ9178 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 193-212) var. xv, 213 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, 81 adet farklı fasulye genotipinin kurak ve tuzluluğa tolerans seviyelerinin erken bitki gelişme aşamasında araştırılması amaçlanmıştır. Tuz ve kuraklığa yüksek tolerans gösteren fasulye genotipleri üreticilere önerilebileceği gibi ilerde ıslah çalışmalarında gen kaynağı olarak da kullanılabilecektir. Bitkiler, “substrat kültürü” tekniği ile vermikulit ortamında yetiştirilmiştir. Fasulye genotiplerinin tuz stresine tepkilerini ortaya çıkarmak için 200mM NaCl kullanılırken, kuraklık stresi kademeli su kesilerek oluşturulmuştur. Çalışmada, fasulye bitkileri tuz ve kurak streslerinin yanı sıra stres olmayan kontrol koşullarında da yetiştirilmiştir. Denemede 28 günlük erken gelişme aşamasındaki fasulye bitkileri ile çalışılmış, verime kadar gidilmemiştir. Farklı fasulye genotiplerinin tuz ve kuraklığa tolerant olanlarını belirlemek amacıyla bir seri morfolojik ve fizyolojik ölçümler ve analizler yapılmıştır. Bunlar; 0-5 skalasına göre genotiplerde semptomatik zararlanmanın puanlandırılması, yeşil aksam taze ve kuru ağırlıkları, kök taze ve kuru ağırlıkları, yaprak sayısı, bitki boyu, yaprak alanı, membran zararlanma indeksi, SPAD-klorofil metre okumaları, yaprak oransal su içeriği, yaprak su potansiyeli, yaprak osmotik potansiyel, stoma geçirgenliği, yaprak sıcaklığı, yeşil aksam ve kökte Na, K, Ca ve Cl analizleridir. İncelenen tüm parametreler bakımından tuz ve kuraklık stresindeki bitkilerde kontrol bitkilerine göre oluşan % değişimler hesaplanmıştır. Ayrıca parametrelerin birbirleriyle olan ilişkileri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda, incelenen fasulye genotiplerinin tuz ve kuraklık streslerine tepkileri bakımından geniş bir varyasyonun olduğu belirlenmiştir. Seksen bir farklı fasulye genotipi tuz ve kuraklığa tolerant, orta düzeyde tolerant ve hassas olarak sınıflandırılmıştır. In this study, salinity and drought responses of the 81 bean genotypes have been investigated under the early plant growth phase. The goal of the work was the determination of tolerance levels of the bean genotypes. The bean genotypes with high tolerance level can be suggest to the growers and also can be used as genetic material in breeding programs in the future. The plants have been grown in vermiculite by “substrate culture” technique. The bean genotypes have been grown with 200mM NaCI for salinity stress and irrigation was stopped gradually for drought stress. Control plants without stress have also been grown. Young plant stage (28 days old plant) was used for screening studies and plants were not been grown until fruit stage. In order to identified tolerance and susceptible bean genotypes some morphological and physiological measurements and analysis have been realized; 0-5 scale evaluation for the symptomatic appearance of the plants, shoot fresh and dry weights, root fresh and dry weights, leaf number per plant, leaf area, SPAD chlorophyll meter reading, membrane injury index, leaf relative water content, leaf water potential, leaf osmotic potential, stomata conductance, leaf temperature, Na, K, Ca and Cl concentrations of the shoot and root samples. All these parameters’ differences in salinity and drought stresses via control have been calculated. Also the relationships among the parameters have been investigated. At the end of the study, large variations have been determined in bean genotypes for their salinity and drought responses. Eighty-one bean genotypes have been classified; tolerant, mild tolerant and susceptible. In general okra plants sometimes have been shown similar responses in saline and drought conditions, however, salinity stress more severe than drought stress. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2009YL61, (MB) UNDP MDG-F1680.

TEZ9495 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 83-88) var. xii, 89 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışma 2010 erken ilkbahar yetiştiriciliği döneminde gerçekleştirilmiştir. Denemede topraksız domates yetiştiriciliğinde farklı besin dozlarında mikroalg Chlorella vulgaris kullanımının etkileri araştırılmıştır. Uygulamalar: (1) Kontrol uygulamasında %100 tam doz besin maddeleri bitkilerin beslenmesinde kullanılmıştır: (2) %100 Besin+Alg: Tam besin çözeltisi verilmiş ve alg uygulanmıştır, (3) %80 Besin: Tam beslenmeye göre %20 azaltılmış besin çözeltisi (4) %80 Besin+Alg: %20 azaltılmış besin çözeltisi ve alg (5) %60 Besin: %40 azaltılmış besin çözeltisi, (6) %60 Besin+Alg: %40 azaltılmış besin çözeltisi ve alg, (7) %40 Besin: %60 azaltılmış besin çözeltisi, (8) %40 Besin+Alg: %60 azaltılmış besin çözeltisi ve alg uygulanmıştır. Topraksız yetiştiricilikte Chlorella vulgaris kullanımının, domates bitkisinde büyüme ve gelişme, verim, meyve kalitesi, bitki besin maddeleri ve substratta iyon akümülasyonu üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede bitki boyu, yaprak sayısı, salkım sayısı, yaprak taze ağırlığı, gövde taze ağırlığı, gövde kuru ağırlığı ve yaprak alanı uygulamalardan etkilenmemiştir. Bununla birlikte toplam yeşil aksam biyomas taze ağırlığı, yaprak, meyve ve toplam biyomas kuru ağırlığı, kuru madde oluşturma oranları üzerine uygulamaların etkisi önemli bulunmuştur. Denemedeki toplam verim en yüksek sırasıyla %80 B+A ve %60 B+A uygulamalarından elde edilmiştir. Yaprak analizinde aynı besin dozunda Chlorella vulgaris kullanılan uygulamalarda, kontrollerine göre daha yüksek besin maddeleri belirlenmiştir. Substrat analizlerinde azaltılmış besin uygulamalarında aynı besin dozunun Chlorella vulgaris eklenmiş olan uygulamalarında iyon akümülasyonunun daha az olduğu ve özellikle de Na, Cl, SO4, PO4 ve NO3 birikiminin algli uygulamalarda daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Experiment has been carried out in 2010 early-spring growing period in order to investigate the effect of microalgae Chlorella vulgaris on nutrient saving of soilless grown greenhouse tomato. The eight nutrient treatments have been applied: (1) %100 N+A (Full nutrition + algae), (2) %100 N (Full nutrition), (3) %80 N+A (%80 nutrient +algae) (4) %80 N (%80 nutrition) (5) %60 N+A (%60 nutrition +algae) (6) %60 N (%60 nutrition) (7) %40 N+A (%40 nutrition +algae) (8) %40 N (%40 nutrition). Effect of Chlorella vulgaris on tomato plant growth and development, yield, fruit quality, plant nutrients and substrate content were investigated. The plant height, leaf number, number of bunches, leaf fresh weight, stem dry weight and leaf area were not affected by the applications. However, the fruit fresh weight, total biomass fresh weight, leaf dry matter and fruit dry matter rates was affected by the applications. The highest total yields were obtained from %80 N+A and %60 N+A, respectively. Leaf analysis showed that Chlorella vulgaris applications have increased the plant nutrients. Substrate analysis showed that Chlorella vulgaris decreased the accumulations of Na, CI, NO3 and PO4 inside the substrate. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2010YL39.

TEZ9494 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 63-65) var. xi, 66 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Deneme 2010 sonbahar yetiştiriciliği döneminde cam serada gerçekleştirilmiştir. Su kültürü tekniği ile marul yetiştiriciliğinde farklı besin dozlarında mikroalg (Chlorella vulgaris) kullanımının etkileri araştırılmıştır. Uygulamalar olarak; (1)Kontrol, %100 Besin: Tam doz besin çözeltisi verilmiştir. (2) %100 Besin+Alg: Tam doz besin çözeltisi ve alg uygulanmıştır, (3) %80 Besin: Tam besin dozuna göre %20 azaltılmış besin çözeltisi, (4) %80 Besin+Alg: Tam besin dozuna göre %20 azaltılmış besin,ve alg, (5) %60 Besin: %40 azaltılmış besin (6) %60 Besin+Alg: %40 azaltılmış besin ve alg, (7) %40 Besin: %60 azaltılmış besin (8) %40 Besin+Alg: %60 azaltılmış besin alg uygulanmıştır. Su Kültürü yetiştiriciliğinde mikroalg Chlorella vulgaris kullanımının, marul bitkisinde büyüme ve gelişme, verim ve bitki besin maddeleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede bitki boyu, yaprak sayısı, yaprak taze ağırlığı, kök taze ağırlığı, yaprak kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, kuru ağırlık oluşturma yüzdesi, bitki çevresi, Vitamin C, klorofil ve nitrat içeriği önemli bulunmuştur. Yaprak alanı ve suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı uygulamalardan etkilenmemiştir. Yapılan yaprak analizlerinde Chlorella vulgaris eklenen azaltılmış besin dozlarında algin marul bitkilerine N, P, Ca, Mg, Na, Mn, Cu ve Zn beslenmesi bakımından artırıcı katkılar sağladığı belirlenmiştir. Çalışmanın genel sonuçları: su kültüründe algin kullanılarak kontrol bitkilerine göre besin çözeltisini %20 ve %40 azaltılması başarıyla gerçekleştirilmiştir ve marul üretimi bu şekilde yapılabilmiştir. Ayrıca bu durum temiz bir çevre ve doğa için önem arz etmektedir. Experiment has been carried out in 2010 autumn-growing period in glasshouse in order to investigate the effects of different nutrient doses with microalgae (Chlorella vulgaris) under the hydroponic lettuce-growing conditions. The eight nutrient treatments have been realized: (1) %100 N+A : Full nutrition + algae, (2) %100 N: Full nutrition, (3) %80 N+A: %80 nutrition+algae, (4) %80 N: %80 nutrition, (5) %60 N+A: %60 nutrition +algae, (6) %60 N: %60 nutrition, (7) %40 N+A: %40 nutrition +algae, (8) %40 N: %40 nutrition. The effects of microalgae Chlorella vulgaris on the plant growth, yield, plant nutrients and some lettuce quality parameters have been investigated. The plant height, leaf number, leaf fresh weight, dry leaf weight, root fresh weight, root dry height, the percent of dry weight formation, leaf circle, Vitamin C, chlorophyll and nitrate contents of the leaf were significant. However, leaf area and the rate of water soluble dry material were not affected by the treatments. The leaf analysis showed that Chlorella vulgaris has been increasingly supported to the lettuce plants for N, P, Ca, Mg, Na, Cu, Mn and Zn nutrition under the decreased nutrients levels. The general conclusions from the project work; fertilizer savings %20 and %40 can be achieved with lettuce plants controlled by using hydroponic culture in greenhouse. This also is served to clean environment. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2010YL38.

Deneme 2009 erken ilk bahar yetiştiriciliği döneminde gerçekleştirilmiştir. Denemede topraksız dolmalık biber yetiştiriciliğinde PRD (partial rootzone drying) tekniği araştırılmıştır. Denemelerde: (1) NS-Açık: tam sulama yapılmış ve drene olan besin çözeltisi sera dışına alınmıştır, (2) NS-Kapalı: tam sulama yapılmış ancak drene olan besin çözeltisi sulama sisteminde tekrar kullanılmıştır, (3) PRD-Açık: %50 kısıtlı sulama ile açık sistem kullanılmıştır, (4) PRD-Kapalı; %50 kısıtlı sulama yapılmış ve drene olan besin çözeltisi tekrar kullanılmıştır. Topraksız yetiştiricilikte PRD tekniği kullanımının, biber bitkisinde büyüme ve gelişme, verim, meyve kalitesi, bitki besin maddeleri ve substratta iyon konsantrasyonları üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede boy, yaprak ağırlığı, toplam biyomas ağırlığı, yaprak alanı gibi bitki gelişim parametreleri ve toplam verim uygulamalardan etkilenmemiştir. Bununla birlikte uygulamaların yaprak sayısı üzerine etkileri önemli bulunmuştur. Denemedeki toplam verim yüksekten düşüğe doğru NS-Kapalı, NS-Açık, PRD-Açık ve PRD-kapalı uygulamalarında 7.00, 6.88, 5.73 and 5.68 kg/m2 olarak bulunmuştur. Periyodik yapılan yaprak analizlerinde biber bitkilerinin farklı uygulamalar altında N, P, K, Ca, Mg ve Cl bakımından yeterli beslendiği ve bu açıdan bir sorun olmadığı tespit edilmiştir. Uygulamaların yaprak oransal su içeriği ve yaprak sıcaklığı üzerine etkilerinin önemsiz olduğu bununla birlikte membran zararlanması, yaprak su potansiyeli, stoma geçigenliği ve ozmotik potansiyel üzerine uygulamaların etkisi önemli bulunmuştur. Substrat analizlerinde Na ve Cl ve PO4 konsantrasyonu bakımından NS-Kapalı uygulamasında, SO4 ve Mg bakımından ise PRD-Kapalı uygulamasında birikim belirlenmiştir. Yapılan meyve analizlerinde meyve fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine uygulamaların etkisi önemsiz buşunmuştur.Denemeden çıkan sonuçlara bakılarak kısıtlı su imkanı olan yerlerde sera ilkbahar dolmalık biber yetiştiriciliğinde PRD tekniği kullanılabilir bulunmuştur. Experiment has been carried out in 2009 early-spring growing period, in order to investigate PRD (Partial Rootzone Drying) technique on soilless grown greenhouse bell pepper. The four irrigation treatments have been realized. In the experiment: (1) Full-open (F-O), (2) Full-closed (F-C), (3) PRD-open and (4) PRD closed systems. Under full irrigation treatments (F-O and F-C), all roots were wetted in every irrigation with the applied amount of nutrient solution using one line of drip irrigation. The treatments of PRD system received 50% reduced nutrient solution compared to full irrigation treatments. In the open systems (F-O and PRD-O), the excess nutrient solution was discharged as drainage from the greenhouse. In the closed systems (F-C and PRD-C), drainage effluent from the base of the growth containers was collected and recycled in the system. In the experiment the effects of the treatments on plant vegetative growth such as height, leaf weight, total biomass weight, leaf area and total yield were not significantly affected by the treatments. Number of leaf was affected significantly by the treatments. The total yields in the experiment from the highest to the lowest treatments were Full-closed, Full-open, PRD-open and PRD-closed with 7.00, 6.88, 5.73 and 5.68 kg/m2 pepper. The leaf analysis in both year experiments for N, P, K, Ca, Mg and Cl showed that the bell pepper plants were adequately and properly fed throughout the growth period in the different treatments. The fruit physical and chemical properties were not significantly affected by the treatments. Relative water content and leaf temperature were not significantly affected by the treatments; however membrane injury, leaf water potential, osmotic potential and stomatal conductance were significantly affected by the treatments. Substrate analysis showed Na, CI and PO4 accumulations in Full-closed, SO4 and Mg accumulations in PRD-Closed treatments.The general conclusions from the project work: Deficit irrigation with PRD technique can be successfully used in soilless grown bell pepper. The PRD applications in soilless grown greenhouse tomato have good potential for saving water and nutrients as well as its environmental friendly nature with minimized drainage discharge. 110

TEZ7047 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2008. Kaynakça (s.79-81) var. xi, 82 s. : rnk.res. ; 29 cm. On this study it was compared the organic and synthetic-inorganic fertilization of soilless grown tomato in greenhouse conditions. The study results showed that; the tomato plants which have been fertigated by organic fertilizers showed lower values of plant growth, yield and fruit size properties in comparison to synthetic- inorganic fertigated plants. Total soluble solids and titrable acidity of tomato juice were not significantly different in organic and synthetic-inorganic fertigated plants. However, juice vitamin C content was significantly lower in organic fertigated plants than that of synthetic inorganic fertigated. Plant leaf analysis for N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn, Cu and Na showed that organic and synhteic-inorganic fertigated plants adequately feeded. However, Na content of the organic fertigated plants's leaves was found higher. In addition perlite analysis at the end of the growing season showed that Na, CI and SO4 contents of the organically fertigated substrates were found higher for soilless substrates. As a result, tomato growing in soilless systems by using organically originated fertilisers could be possible. The important point is the ingredients and contents of the organic fertilizers should be seriously taken into consideration. Because excess amount of some toxic ions such as Na, CI and SO4 could negatively affect the plant growth, yield and fruit quality properties of tomato. In addition, the microorganism activity is limited in soilless substrates in comparison to soil. Therefore mineralization of organic fertilizer and release of nutrient could be limited in organic fertilization. Bu çalışmada, kimyasal ve organik gübreleme sera topraksız domates yetiştiriciliğinde karşılaştırılmıştır. Elde edilen verilere göre, organik gübreler kullanılan domates bitkileri kimyasal gübreler kullanılan domates bitkilerine göre büyüme parametrelerinde, verimde ve meyve iriliğinde düşük değerler oluşturmuştur. Meyve kimyasal kalitesi bakımından organik ve kimyasal beslenme arasında SÇKM ve titre edilebilir asitlik bakımından önemli farklılık belirlenmez iken, meyvenin vitamin C içeriği bakımından da organik kaynaklı beslenen domatesler istatistiksel olarak düşük bulunmuştur. Yaprak analizleri sonuçlarına göre bitkiler N, P, K, Ca, Mg, Fe, M n, Zn ve Cu ve Na bakımından yeterli beslenir olarak gözlemlenmiş, bununla birlikte yapraklarda Na içeriği yüksek bulunmuştur. Deneme tamamlandığında, bitkilerin yetiştirildiği perlit ortamında besin elementleri ve iyonları bakımından analiz yapılmış ve ortamda Na Cl ve SO4 iyonlarının, topraksız yetiştiricilik ortamları için yüksek konsantrasyonlarda olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, serada topraksız teknikler kullanılarak organik kaynaklı bitki besleme ile domates yetiştirirken, kullanılan organik gübrelerin içeriğinin tam olarak tespit edilmesi gerektiği kanısına varılmıştır. Bu gübreler içerisinde bazı toksik iyonlar fazla olabileceği düşünülmüştür. Bu toksik iyonların artan miktarları bitki büyüme ve verimliliği ile meyve kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Ayrıca topraksız yetiştiricilikte kullanılan substratların içinde mikroorganizma faaliyeti sınırlı olduğundan, organik gübrelerdeki mineralizasyon ve besin elementlerinin açığa çıkması sınırlandırılmış olabilir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:ZF2007YL38

Bu tez çalışmasında, 1994 yılından beri yürütülen çalışmalarla oluşturulan domateste resiprokal rekombinant saf hatların demir noksanlığı klorozuna tepkilerinin belirlenmesi ve böylece demir noksanlığı klorozuna tolerans sağlayan kantitatif lokusların (QTL) haritalanmasına katkıda bulunacak verilerin elde edilmesi hedeflenmiştir. A hattının (Roza) stoplazmasını taşıyan için 107, B hattının (227/1) stoplazmasını taşıyan için 117 olmak üzere, toplam 224 genotip kullanılmıştır. Bitkiler iklim kontrollü bitki yetiştirme odasında, su kültürü tekniği ile yetiştirilmiştir. Genç domates bitkileri 35 günlük iken 10 mM NaHCO3 ile Fe eksikliği stresine sokulmaya başlamıştır ve deneme bitkiler 57 günlük olunca tamamlanmıştır. Denemeler 5 kez tekrarlanmıştır. Her denemenin son aşamasında SPAD-metre ile klorofil seviyesi ölçülmüş ve ardından her genotipin genç yapraklarında toplam ve aktif Fe konsantrasyonu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, domateste demir eksikliğine toleransın çok genle idare edilen bir özellik olduğunu desteklemektedir. Rekombinant saf hatların klorofil, aktif demir ve toplam demir değerleri normal dağılım göstermişlerdir. Hatlar arasında aktif demir ve toplam demir bazında P?0.05 düzeyinde, klorofil bazında ise P?0.001 düzeyinde önemli farklar bulunmuştur. Bununla birlikte, Roza hattının ana olarak kullanıldığı A hatlarındaki aktif demir, toplam demir ve klorofil değerlerinin, 227/1 hattının ana olarak kullanıldığı B hatlarındaki değerlere yakın çıkması, muhtemelen sitoplazmik kalıtımın demir klorozuna toleransta çok da belirgin olmadığını göstermektedir. The first aim of this study was the determination of iron (Fe) deficiency tolerance levels of the reciprocal recombinant inbred lines (RILs) in tomato. The RILs (F6 generation) have been created using tolerant and sensitive inbred parents for long time studies since 1994. The second aim was the obtaining data which can be used to map the quantative trait loci (QTL) for iron (Fe) deficiency tolerance in tomato. In this study, totally 224 genotypes have been used. 107 genotypes were contained the cytoplasma of the resistant parent-Roza and 117 genotypes were contained the cytoplasma of the sensitive parent-227/1. The plants were grown in growth chamber in hydroponic medium. Thirty-five days old plants were subjected to Fe deficiency stress by 10 mM NaHCO3. The experiment repeated 5 times and each experiment was continued for 57 days. At the end of the experiments, leaf chlorosis, active and total Fe concentrations have been determined. The measured parameters of the RILs have been shown the normal distributions. There were significant differences among the RILs for active, total irons (P? 0.05) and chlorophyll (P?0.001) concentrations. It has been concluded that Fe deficiency tolerance in tomato is inherited quantatively and controlled by multi genes. The findings of this study showed that there were not strong definitive data supporting to the possible cytoplasmic interactions in the inheritance of this trait. 62

ÖZYÜKSEK LİSANS TEZİFASULYELERDE TUZLULUĞA TOLERANS BAKIMINDANGENOTİPSEL FARKLILIKLARIN ERKEN BİTKİ GELİŞİMİAŞAMASINDA BELİRLENMESİSibel KOÇÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜBAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALIDanışman : Doç. Dr. H.Yıldız DAŞGANYıl : 2005, Sayfa : 87Jüri : Doç. Dr. H.Yıldız DAŞGANProf. Dr. Nebahat SARIYrd.Doç.Dr. Selim EKERBu çalışmada 67 farklı fasulye genotipinin tuzluluğa tolerans yönünden,erken bitki gelişimi aşamasında derin akan su kültürü tekniği kullanılarak taraması(screening) yapılmıştır. 125 mM NaCl ile tuz stresine sokulan fasulye genotipleriiyon düzenlemesi (regülasyonu) yönünden incelenmiştir. Aynı zamanda, fasulyelerdetuzluluğa tolerans için kitlesel tarama çalışmalarında kullanılabilecek, uygulamasıkolay, geçerliliği yüksek teknikler araştırılmıştır. Genotipler tuz stresi altında iyonregülasyonu yönünden farklı mekanizmalar geliştirmişlerdir. Bazı genotiplerbünyelerine bol miktarda Na iyonu alarak yüksek doku toleransı gösterip ?Na-kabullenen-inclusion? bir mekanizma ile tuzdan zararlanmaz iken, diğer bazıgenotipler ise Na iyonunu oldukça az alarak kendilerini korumayı başarmışlar ve?Na-sakınan-exclusion ? tepki vermişlerdir. Toplam 67 adet fasulye genotipinde tuzatolerans yönünden oldukça geniş bir varyasyon belirlenmiştir. 13 genotip dayanıklı,17 genotip orta düzeyde dayanıklı ve 37 genotip ise duyarlı olarak belirlenmiştir.Denemeler sonucunda, fasulye genotiplerinin tuzluluk için kitleseltaramasında (screening) erken bitki gelişme aşamasında kullanılabilecek, ?iyonregülasyonu? parametreleri bakımından ?Na-sakınan? ve ?Na-kabullenen? gruplarıiçin değerlendirilebilecek ayrı parametreler ortaya çıkmıştır. ?Na-sakınan? (excluder)genotipler için düşük Na/K, Na/Ca oranları, düşük Na konsantrasyonu, yüksek K veCa konsantrasyonları tarama (screening) parametresi olabilirken; ?Na-kabullenen?(includer) genotipler için ise yüksek Na/K, Na/Ca oranları, yüksek Na ve düşük K,Ca konsantrasyonlarının tarama (screening) parametresi olabileceği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler : Fasulye, NaCl, tarama, tuz toleransı, iyon düzenlemesi(regülasyonu)I ABSTRACTMSc THESISDETERMINATION OF GENOTIPIC VARIATIONS FORSALINITY TOLERANCE AT EARLY PLANT GROWTHSTAGES IN GREEN BEANSSibel KOÇDEPARTMENT OF HORTICULTUREINSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCESUNIVERSITY OF CUKUROVASupervisor : Assoc. Prof. Dr. H.Yıldız DAŞGANYear : 2005, Pages : 87Jury : Assoc. Prof. Dr. H.Yıldız DAŞGANProf. Dr. Nebahat SARIAssist. Prof. Dr.Selim EKERIn this study, 67 various bean genotypes were screened in the early plantgrowth stages for the salinity tolerance by the deep flowed water culture technique.These genotypes were exposed to 125 mM of NaCl salinity stress and wereinvestigated for the ion regulation. Moreover, new practical techniques with highvalidity were tried in order to employ them in mass screening studies. Genotypesdeveloped different mechanisms for ion regulation under salinity stress condition.While some absorbed plenty Na ion in their bodies and showed high tissue tolerancewith a mechanism called Na-inclusion, some absorbed few Na ion and protect themself from its danger with a mechanism called Na-exclusion. The total 67 beangenotypes expressed a very high variation for salinity tolerance and the 13, 17, and37 of them were classified as highly tolerant, medium tolerant, and susceptible,respectively.At the end of the present study examing the green bean cultivars for salinitytolerance with mass screening, the different parameters were determined for eitherthe Na-inclusion group or Na-exclusion group. The low Na/K and Na/Ca ratios, thelow Na concentration, and the high K and Ca concentrations were found to besuitable salt tolerance screening criteria for the Na-exluder bean genotypes. The highNa/K and Na/Ca ratios and high Na and the low K and Ca concentrations were foundto be suitable salt tolerance screening parameters for the Na-includer bean genotypes.Key words :Phaseolus vulgaris L., NaCl, salt tolerans, screening, ion regulationsII 98