Search

Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Mardin İli Merkez Artuklu İlçesindeki resmi ilkokullarda görev yapmakta olan 372 öğretmen oluşturmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliği Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ile incelenmiştir. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda 35 madde ve beş faktörden (hizmet anlayışı, geliştirme, iletişim, dürüstlük, yönetim becerisi) oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin açıkladığı toplam varyans oranı %67,811 olarak saptanmıştır. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yük değerleri .367 ile .833 arasında yer almıştır. Ölçeğin beş faktörlü yapıyı ölçtüğü doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile de doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenirliği için Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayına ve madde toplam korelâsyonlarına bakılmıştır. Cronbach Alpha değerleri faktör için sırasıyla .892, .903, .901, .924, .873 ve tüm ölçek için .971 olarak bulunurken faktörlerde yer alan maddelerin madde toplam korelasyonları ise .530 ile .749 arasında değişmiştir. Yapılan tüm geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçları, Hizmetkâr Okul Liderliği Ölçeğinin öğretmenlerin çalışma grubu olarak alınacağı çalışmalarda geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir., The aim of this study is to develop a valid and reliable scale for measuring the servant leadership behaviors of school principals. The study group of the research consists of 372 teachers working in public primary schools in the Central Artuklu District of Mardin Province in the 2018-2019 academic year. The construct validity of the scale was examined by Exploratory Factor Analysis (EFA). As a result of Exploratory Factor Analysis, a structure consisting of 35 items and five factors (service concept, development, communication, honesty, management skills) was obtained. The total variance rate explained by the scale was determined to be 67.811 %. The factor load values of the items in the scale ranged between .367 and .833. It was also confirmed by Confirmatory Factor Analysis (CFA) that the scale measures the five-factor structure. In order to determine the reliability of the scale, Cronbach Alpha internal consistency coefficient and item total correlations were examined. Cronbach Alpha values are .892, .903, .901, .924, .873 for the factors and .971 for the entire scale, respectively. The item total correlation values in the factors have changed between .530 and .749. The results reveal that the scale is reliable on the basis of factors and as a whole. All validity and reliability analysis results show that Servant School Leadership Scale can be used as a valid and reliable measurement tool in the studies where teachers will be taken as a working group.

Bu araştırmanın amacı, kamu ortaokullarında görevli öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algılarının ne düzeyde olduğunu ve bu algıların bazı değişkenlere göre anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığını saptamaktır. Araştırmanın evrenini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır İl merkezinde bulunan 64 kamu ortaokulu ve bu okullarda görevli 3403 öğretmen, örneklemini ise evrenden random yöntemi ile seçilen 22 ortaokul ve bu okullarda görevli 376 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, Meyer, Allen ve Smith (1993) tarafından geliştirilen Dağlı, Elçiçek ve Han (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan "Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır.Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma,Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Mann Whitney-U ve Kruskall Wallis-H testlerinden yararlanılarak çözümlemeler yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi. 05 olarak alınmıştır.Araştırmada elde edilen bazı önemli bulgular şöyle sıralanabilir: Öğretmenler örgütsel bağlılık ölçeğinin toplam ortalamasına ( =2.89) “Kararsızım” düzeyinde katılmışlardır. Öğretmenlerin algılarına göre en yüksek ortalamaya sahip ilk üç madde sırasıyla; (1) "Şu anda bu okulda çalışıyor olmam, hem kendi isteğimden hem de şartların bunu gerektirmesindendir ( =3,69; Katılıyorum)", (2) "Bu okulda çalışmaya devam etmek için yöneticilerime karşı bir minnet borcu/sorumluluk hissetmiyorum( =3,44; Katılıyorum)" ve (3)"Bu okuldan ayrılacak olsam, bunun olumsuz sonuçlarından biri de uygun alternatiflerin azlığı olurdu( =3,26;Kararsızım)”dır. En düşük ortalamaya sahip ilk üç madde ise sırasıyla; (1) "Şu anda okulumdan ayrılacak olsam, hayatımda birçok şey alt üst olur ( =2,32; Katılmıyorum)”, (2) "Bu okuldaki insanlara karşı bir minnet borcu/sorumluluk hissettiğim için şu anda bu okuldan ayrılmam ( =2,46; Katılmıyorum)” ve (3) "Bu okula çok şey borçluyum( =2,46; Katılmıyorum)”dır. Öğretmenlerin "öğrenim durumu", "cinsiyet", "medeni durum", "kıdem", " herhangi bir sendikaya üyelik" değişkenlerine göre örgütsel bağlılık davranışına ilişkin algıları arasında; "duygusal bağlılık", "devam bağlılığı", "normatif bağlılık" boyutları ve ölçeğin tümü için anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak, bulundukları “okulun büyüklüğü” değişkenine göre örgütsel bağlılığa ilişkin algıları arasında “duygusal bağlılık”, “normatif bağlılık“ boyutlarında ve tüm ölçekte anlamlı fark saptanmıştır.

The aim of the research is to determine theteachers’ perceptions working in public primary schools toward theirheadmasters’ paternalistic leadership behaviours. The sample of the researchconsists of 1059 teachers in primary schools selected by methods of stratifiedsampling and simple random sampling in Mardin city center and 8 districts ofMardin during 2016-2017 academic year. The data of the research were obtainedby using the “Headmasters’Paternalistic Leadership Behaviours Scale”. The following findings were acquired after theanalysis of the data: The overall average of teachers’ perceptions toward theirheadmasters’ paternalistic leadership behaviours was found at “strongly agree”level. Significant difference was observed between theteachers’ perceptions toward their principals regarding the sub-dimension ofbenevolent leadership with respect to two variables, namely education level andmarital status and the sub-dimension of exploitative leadership with respect togender. Based on the findings, suggestions were developed both for thepractitioners and researchers., Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda görevliöğretmenlerin kendi okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışlarınailişkin algılarınıve bu algıların öğrenim durumu, meslekikıdem, cinsiyet, medeni durum, sendika üyeliği ve mesleki kıdemdeğişkenlerine göre anlamlı fark oluşturup oluşturmadığını belirlemektir.Betimsel tarama modelinde yapılmış araştırmanın örneklemi, 2016-2017eğitim-öğretim yılında Mardin merkez Artuklu ilçesi ve bağlı 8 ilçemerkezindeki kamu ilkokullarından basit seçkisiz yöntemle seçilen 1059 öğretmenden oluşmaktadır.Araştırmanın verileri,“Okul MüdürlerininPaternalist Liderlik Davranışları Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir.Verilerin analizi sonucunda ulaşılan bazı önemli bulgular şunlardır: Öğretmenlerinilkokul müdürlerinin paternalist liderlik davranışları ile ilgili algıları “çokkatılıyorum” düzeyinde saptanmıştır. Öğretmenlerin ilkokul müdürlerinin paternalistliderlik davranışları ile ilgili algıları arasında; “öğrenim durumu” ve “medeni durum”değişkenlerine göre yardımsever liderlikalt boyutunda ve “cinsiyet” değişkenine göre ise çıkarcı liderlik alt boyutunda anlamlı bir fark saptanmıştır.Araştırmanın sonucunda uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik önerilersunulmuştur.

Bu araştırmanın amacı, kamu ilkokullarında görevliöğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algılarının bazı değişkenlere göreanlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığını saptamaktır. Araştırmanın evrenini,2017-2018 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır İlmerkezinde bulunan 92 ilkokul ve bu okullarda görevli 2450 öğretmen,örneklemini ise evrenden random yöntemi ile seçilen 27 ilkokul ve bu okullardagörevli 534 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada Meyer, Allen ve Smith (1993)tarafından geliştirilen, Dağlı, Elçiçek ve Han (2017) tarafından Türkçe’yeuyarlanan “Örgütsel Bağlılık Ölçeği”kullanılmıştır. Ölçek üç boyut ve 18maddeden oluşmaktadır. Bu boyutlar; “duygusalbağlılık”, “devam bağlılığı” ve “normatifbağlılık” dır. Verilerinanalizinde; ortalama, standart sapma, t-testi ve ANOVA testindenyararlanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Araştırmada eldeedilen bazı önemli bulgular şöyle sıralanabilir: Öğretmenlerin algılarına göreörgütsel bağlılık ile ilgili en yüksek ortalamaya sahip madde, “Bu okulun problemlerini gerçekten kendiproblemlerim gibi görüyorum ( X =3,89; Katılıyorum)”; en düşük ortalamaya sahip madde ise “Bu okula karşı duygusal bağlılıkhissetmiyorum (X =2,34; Katılmıyorum)”dır. Öğretmenler örgütsel bağlılıkölçeğinin toplam ortalamasına “Kararsızım” düzeyinde katılmışlardır. Öğretmenlerinörgütsel bağlılığa ilişkin algıları öğrenim durumuna göre sadece “devam bağlılığı” boyutunda anlamlı farksaptanmıştır. Cinsiyet, medeni durum ve kıdeme göre ise öğretmenlerin algılarıhiçbir boyutta anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı saptanmıştır.

Buaraştırmanın amacı Diyarbakır il merkezindeki kamu ilkokullarında görevyapmakta olan sınıf öğretmenlerinin eğitim-öğretim sürecinde karşılaştıklarısorunları tespit etmek ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri sunmaktır.Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu 15 farklı ilkokulda görevli 30 sınıf öğretmenioluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlananyarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formlarından eldeedilen veriler içerik analizi tekniğiyle analiz edilerek kodlar ve temalaroluşturulmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin eğitimöğretim sürecinde en sık karşılaştıkları sorunlar sırasıyla; fiziksel sorunlar, velilerle ilgilikarşılaşılan sorunlar, öğretmenlik mesleği ve meslektaşlar ile ilgilikarşılaşılan sorunlar, öğrenciler ile ilgili karşılaşılan sorunlar ve yönetim ileilgili karşılaşılan sorunlardır. Araştırma sonunda bu sorunların çözümüneyönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

ÖzBu araştırmanın amacı, kamu ortaokullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine göre okullardaki şiddetin kaynağının nedenini saptamaktır. Araştırmanın örneklemini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Batman il merkezindeki 45 kamu ortaokulundan random yöntemi ile seçilen 59 yönetici(müdür, müdür yardımcısı) ve 329 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Parladır(2009) tarafından geliştirilmiş olan “Şiddetin Kaynağı’’ ölçeği kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.Araştırma sonucunda varılan bazı önemli bulgular şöyle sıralanabilir:(1) Yönetici görüşlerine göre ölçek bazında en yüksek ortalamaya sahip ilk madde “kontrolsüz internet kullanımı”, en düşük ortalamaya sahip ilk madde ise “öğretmenlerin aşırı disiplinli olması”dır. (2) Öğretmen görüşlerine göre şiddetin kaynağına ilişkin ölçek bazında en yüksek ortalamaya sahip ilk madde “Ailelerin ilgisizliği”, en düşük ortalamaya sahip ilk madde ise “öğretmenlerin mesleki açıdan yetersiz olması”dır. (3) Yönetici ve öğretmenlerin şiddetin kaynağına ilişkin görüşleri arasında “öğrenciden kaynaklı nedenler”, “aileden kaynaklı nedenler”, “okulun fiziki yapısı ve yönetiminden kaynaklı nedenler” ve “okulun ve toplumun öğrenci beklentilerini karşılayamamasından kaynaklı nedenler” alt boyutlarında anlamlı fark olduğu saptanmıştır. “Cinsiyet” değişkenine göre öğretmenlerin “öğrenciden”, “aileden” ve “teknolojiden kaynaklı nedenler”, “medeni durum” değişkenine göre ise “teknolojiden kaynaklı nedenler” boyutunda görüşleri arasında anlamlı fark saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Ortaokul, saldırganlık, şiddet, şiddetin kaynağı.

Öz Bu araştırmanın amacı, Anadolu liselerinde görevli öğretmenlerin iş çevresine uyum düzeylerinin nasıl olduğunu saptamaktır. Araştırmanın evrenini, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır Đl merkezinde bulunan 14 resmi Anadolu lisesinde görevli 424 öğretmen, örneklemini ise evrenden random yöntemi ile seçilen 215 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Demirkasımoğlu (2012) tarafından geliştirilen “Öğretmenlerin Đş Çevresine Uyum Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçme aracı dört alt boyut (öğretmen-okul uyumu, öğretmen- iş uyumu, öğretmen- yönetici uyumu, öğretmen- meslektaş uyumu) ve 22 maddeden oluşmaktadır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan bazı önemli bulgular şöyle sıralanabilir: (1) Öğretmenlerin iş çevresine uyum düzeyleri ölçek bazında “orta düzeyde katılıyorum” ( X = 3,23) olarak saptanmıştır. Öğretmenlerin en yüksek düzeyde katıldıkları madde “meslektaşlarımla iyi geçinirim” ( X = 4,19; çok katılıyorum) ve en düşük düzeyde katıldıkları madde ise “okulumda uygulanan politikaların büyük çoğunluğunu benimsiyorum” ( X = 2,52; az katılıyorum) dır. (2) Ortalaması en yüksek ve aynı düzeyde çıkan alt boyutlar “öğretmen-okul uyumu” ve “öğretmen- meslektaş uyumu”dır. Ortalaması en düşük çıkan boyut ise “öğretmen-yönetici uyumu”dır. (3) Öğretmenlerin iş çevresine uyum düzeylerine ilişkin algıları arasında; öğrenim durumu, cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı fark saptanmamıştır. Anahtar Kelimeler: Anadolu lisesi, uyum, iş çevresine uyum.

The aim of this study is to investigate the secondary school teachers' perceptions about spiritual leadership in terms of some variables.The population consists of 2893 teachers working in 90 formal secondary schools in the city centre of Diyarbakır in 2012 and 2013 academic year. 29 secondary schools are choosen from the research population with random sampling method and 400 teachers have consisted of the sample. Those 29 secondary schools have been visited and questionnaires have been delivered to the sample. However, 389 of those questionnaires have been answered completely and they have been used for the analysis.The "Spiritual Leadership Scale" is used in this research has been developed by Fry (2007) and adapted to Turkish language by Kurtar (2009), consists of 40 items and 9 sub-dimensions. The data evaluated using SPSS 20.0 (Statistical Package for the Social Sciences) software. For data analysis frequency, arithmetic average, T-test, variance analysis is used. The significance level was set at 0.05.The important findings of the study are ; 1. Teachers' perceptions about spiritual leadership; in the sub dimensions of vision, hope/faith, altruistic love, membership, productivity, organizational commitment, and satisfaction with life is at "medium level" and for the meaning and inner life dimension at the "strongly agree" level. 2. In terms of education level meaningful difference is determined among teachers' perceptions for the spiritual leadership sub dimensions of organizational commitment and membership. 3. In terms of major variable meaningful difference is determined in teachers' levels of perceptions for the spiritual leadership sub dimensions of productivity and hope. 4. In terms of gender meaningful difference is determined among teachers' perceptions for the spiritual leadership sub dimensions of meaning, membership, inner life, productivity and satisfaction with life., Bu araştırma, ortaokullarda görevli öğretmenlerin ruhsal liderliğe ilişkin algılarının çeşitli değişkenlere göre nasıl olduğunu ortaya çıkartmayı amaçlamıştır. Araştırmanın evrenini, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır il merkezindeki resmi 90 ortaokulda görev yapan 2893 öğretmen oluşturmaktadır. Evrenden random yöntemiyle seçilen 29 ortaokul belirlenmiş ve bu okullarda görevli 400 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Bu okullara gidilerek anketler uygulanmış, ancak eksiksiz olarak doldurulan 389 anket değerlendirmeye alınmıştır. Bu araştırmanın veri toplama aracı, Fry (2007) tarafından geliştirilen ve Kurtar (2009) tarafından Türkçe' ye uyarlanan 40 madde ve 9 alt boyuttan oluşan "Ruhsal Liderlik Ölçeği"dir. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS 20.0 programı kullanılmıştır. Verilerin analizi ve yorumunda frekans, aritmetik ortalama, t-testi, varyans analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan önemli bulgular şunlardır: 1. Öğretmenlerin ruhsal liderliğin; vizyon, umut, özveri, üyelik, verimlilik, örgütsel bağlılık ve yaşamsal memnuniyet alt boyutlarına ilişkin algıları "orta düzeyde katılıyorum"; ruhsal yaşam ve anlam alt boyutlarına ilişkin algıları ise "çok katılıyorum" olarak saptanmıştır. 2. Öğretmenlerin ruhsal liderliğin; örgütsel bağlılık ve üyelik alt boyutlarına ilişkin algıları "öğrenim durumu"na göre anlamlı fark göstermektedir. 3. Öğretmenlerin ruhsal liderliğin; verimlilik ve umut alt boyutlarında, "alan" değişkenine göre, fen bilimleri alanındaki öğretmenler ile sosyal bilimler alanındaki öğretmenlerin algıları arasında anlamlı fark olduğu saptanmıştır. 4. Öğretmenlerin ruhsal liderliğin; anlam, ruhsal yaşam, verimlilik, yaşamsal memnuniyet ve üyelik alt boyutlarına ilişkin algıları; "cinsiyet" değişkenine göre anlamlı fark göstermektedir.

The aim of this research is to examine the public and private primary school teachers' opinions about organizational justice. The study is conducted in survey research design. The population for the study is all primary school teachers serving in the city center of Diyarbakir in the 2011 - 2012 school year. A random sample of 375 teachers from public primary schools and 175 teachers from private primary schools are selected to represent the overall population. In this research, "organizational justice scale", developed by Niehoff and Moorman (1993) and translated into Turkish by researchers themselves, is used. Significance level is taken as 0.05. Results show that there exists a significant difference among teachers' opinions with respect to seniority and gender only in "distributive justice". "I think that my level of pay is fair" is the lowest scored item according to both public and private school teachers. According to the school type, there is a significant difference among teachers' opinions in "distributive" and "interactional" dimensions of "organizational justice". However, public school teachers' opinions are lower in all three dimensions., Bu araştırmanın amacı, resmi ve özel ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin ilköğretim okullarındaki örgütsel adalete ilişkin görüşlerini saptamaktır. Araştırma, genel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır il merkezindeki resmi ve özel ilköğretim okullarında görevli öğretmenler oluşturmaktadır. Resmi ilköğretim okullarından 375, özel ilköğretim okullarından ise 175 öğretmen random yöntemiyle seçilerek araştırmanın örneklemi oluşturulmuştur. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak, Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve araştırmacılar tarafından Türkçeye uyarlanan "örgütsel adalet ölçeği" kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Verilerin analizi sonucunda; kıdem ve cinsiyet değişkenine göre öğretmenlerin örgütsel adalete ilişkin görüşleri arasında sadece "dağıtımsal adalet" boyutunda anlamlı fark saptanmıştır. Resmi ve özel okullarda görevli öğretmen görüşlerine göre, örgütsel adalet konusunda en düşük derecede saptanan madde "aldığım ücretin adil olduğunu düşünüyorum" maddesidir. Öğretmenlerin örgütsel adalete ilişkin görüşleri görev yaptıkları okul türüne göre "dağıtımsal" ve "etkileşimsel adalet" boyutlarında anlamlı farklılık göstermektedir. Ancak, her üç boyutta da resmi okul öğretmenlerinin görüşleri daha düşüktür.

The aim of this study is to determine how the professional ethics behaviors of secondary school principals are according to the the perceptions of teachers and principals on duty in public secondary schools in city center of Diyarbakır. The population for the study has been consisted of public secondary school teachers and principals in 2013-2014 Academic Year, in city center of Diyarbakır. The sample of the study has been consisted of by choosing 30 school principals and 340 teachers with random method from the population consisting of 54 school principals and 1700 teachers. To collect data, questionnaire improved and used in "A Research on Ethics Behaviors of Education Managers - Sample of the City of Ankara" by Aydın (1997) has been used. The level of significance was taken as 0.05. These are the important consequences of the analysis of the data; According to secondary school teachers and principals' perceptions, no meaningful difference related to ethics behaviors of principals has been determined in all dimensions. In questionnaire, the items having the lowest arithmetic average are "I am attached to national education policies "( = 4,20) according to secondary school principals' perceptions and "Give account of their actions " ( = 3,65) according to secondary school teachers' perceptions. Between secondary school teachers' perceptions related to ethics behaviors of school principals, no meaningful difference has been determined according to "gender, educational status, " variables, but according to " marital status " variable, a meaningful difference has been determined only in "democracy" dimension. According to secondary school principals' perceptions, the arithmetic average of ethics behaviors of school principals ( = 4,65) is at "certainly agree " level but according to secondary school teachers' perceptions, ethics behaviors of principals ( = 4,05) is at "agree" level., Bu araştırmanın amacı, Diyarbakır il merkezindeki kamu ortaokullarında görevli müdür ve öğretmenlerin algılarına göre, ortaokul müdürlerinin mesleki etik davranışlarının nasıl olduğunu saptamaktır. Araştırmanın evrenini, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır il merkezindeki kamu ortaokullarında görevli müdür ve öğretmenler oluşturmaktadır. Evreni oluşturan 54 okul müdüründen 30 ve 1700 öğretmenden ise 340 katılımcı random yöntemi ile seçilerek araştırmanın örneklemi oluşturulmuştur. Veri toplama aracı olarak, Aydın (1997) tarafından geliştirilmiş olan "Eğitim Yöneticilerinin Etik Davranışları Üzerine Bir Araştırma-Ankara İli Örneği" adlı çalışmada kullanılan anket formu kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Araştırma sonunda ulaşılan önemli bulgular şunlardır: Ortaokullarda görevli müdür ve öğretmenlerin, okul müdürlerinin etik davranışlarına ilişkin algıları arasında tüm boyutlarda anlamlı bir fark saptanmıştır. Ölçek bazında, okul müdürlerinin algılarına göre ortalaması en düşük çıkan madde "Ulusal eğitim politikalarına bağlıyım" ( = 4,20) . Öğretmen algılarına göre ortalaması en düşük çıkan madde ise "Eylemlerinden dolayı hesap verir" ( = 3,65). Ortaokullarda görevli öğretmenlerin, okul müdürlerinin etik davranışlarına ilişkin algıları arasında; cinsiyet ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir fark saptanmamıştır. Medeni durum değişkenine göre ise, yalnızca "demokrasi" boyutunda anlamlı bir fark saptanmıştır. Okul müdürlerinin algılarına göre, müdürlerin etik davranışlarının aritmetik ortalaması ölçek bazında ( = 4,05) "kesinlikle katılıyorum" düzeyindedir. Öğretmen algılarına göre ise bu değer ( = 4,65) "katılıyorum" düzeyindedir.

The research was conducted to find out the types of dissident behaviors of the teachers in secondary schools against school administration. General scanning model is applied. The research population consisted of teachers working in the public secondary schools located in the city center of Mardin in the 2011-2012 academic years. Randomly selected 191 teachers are included in the research sample. The data was collected through a questionnaire of 17 items taken from "Types of Dissident Behaviors" section of "Scale of Organizational Dissent" developed by Özdemir (2010). The results derived from the datum are (1) teachers "rarely" dissent against administrators. Teachers mostly dissent with (2) A significant difference is not determined between the mean of opinions related to teacher's dissent against administrator, regarding education level, seniority, gender, union membership, the number of teachers in the school. Key Words: Organizational Dissent, Upward Dissent, Lateral Dissent, Displaced Dissent, Whistleblowing, Bu araştırmanın amacı, resmi ilköğretim okullarının II.kademesinde görevli öğretmenlerin; okul yöneticilerine karşı sergiledikleri muhalif davranışların neler olduğunu saptamaktır. Araştırma, genel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Mardin il merkezindeki resmi ilköğretim okullarının II. kademesinde görevli öğretmenler oluşturmaktadır. Evrenden random yöntemi ile seçilen 191 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veriler, Özdemir (2010) tarafından geliştirilen Örgütsel Muhalefet Ölçeği"nin "Muhalif Davranışlar" bölümü kullanılmıştır. İlgili bölüm 17 maddeden oluşmaktadır. Verilerin analizi sonucunda; (1) öğretmenlerin, genel olarak okul yöneticilerine karşı "nadiren" muhalif davranışlar sergiledikleri; (2) öğretmenlerin yöneticilere karşı sergiledikleri muhalif davranışlara ilişkin görüşlerinin ortalamaları arasında; öğrenim durumu, kıdem, cinsiyet, sendika üyeliği ve okul büyüklüğü değişkenlerine göre anlamlı fark saptanmamıştır.

The aim of this research is to determine the perception of primary inspectors regarding teacher behaviours in the classroom environment during the first segment of elementary education. Therefore (1) the perception of primary inspectors regarding teacher behaviourshin classrooms in the first segment of elementary education; whether this perception makes significant difference due to the level of education , seniority and gender and (2) teachers' behaviours in the classroom environment were investigated.,. for data collection 261 primary school inspectors working in the directories of education in some provinces of the following cities:Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak in South-east Anatolian Region of Turkey during the academic years of 2008-2009. Surveys were applied on 210 inspectors in these cities, however only 188 surveys wereevaluated. . In the research a questionnaire of 27 items with the title "Scale of Teacher Behaviours Within Classroom" was used and developed by Büyüköztürk, Kılıç, Karadeniz and Karataş (2004) . For analysis of the datum T-test, variance of analysis (one-way) and Scheffe test were used. Meaningfulness level was taken as 0,05. After the analysis of datum some important results can be specified in this way: (1) Depending on the level of education and seniority variables, a significant difference is determined among perceptions of primary school inspectors regarding the teacher behaviours in classroom environments in the first segment of elementary education. (2) The general average point of the perception of primary school inspectors regarding teacher behaviours within classrooms in the first segment of elementary education is in "sometimes" level. (3) The inspectors agreed with the statement "They guide their students to see their own mistakes about subjects they misunderstood" the most, on the other hand they agreed with the statement "They permit students to determine learning methods by themselves" the least about teacher behaviours within classroom. Keywords: Inspection, primary inspector, teacher behaviours within classroom., Bu araştırmanın amacı, ilköğretim denetmenlerinin algılarına göre ilköğretim I. kademede görevli öğretmenlerin sınıf içi davranışlarına ilişkin algılarını saptamaktır. Bu nedenle, (1) ilköğretim denetmenlerinin, I. kademede görevli öğretmenlerin sınıf içi davranışlarına ilişkin algıları; öğrenim düzeyi, mesleki kıdem ve cinsiyet değişkenlerine göre anlamlı fark oluşturup oluşturmadığı ve (2) genel olarak, ilköğretim denetmenlerinin algılarına göre, ilköğretim I. kademede görevli öğretmenlerin sınıf içi davranışlarının nasıl bir dağılım gösterdiği araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2008-2009 öğretim yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesine bağlı illerdeki (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Şanlıurfa ve Şırnak) İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde görev yapan 261 ilköğretim denetmeni oluşturmaktadır. Bu illerde toplam 210 denetmene anket uygulanmış, ancak geçerli olan 188 anket değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada Büyüköztürk, Kılıç, Karadeniz ve Karataş (2004) tarafından geliştirilen ve 27 maddeden oluşan "Sınıf İçi Öğretmen Davranışları Ölçeği" başlıklı ölçme aracı kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, varyans analizi (one way) ve Scheffé testinden yararlanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Verilerin analizi sonucunda bazı önemli bulgular şöyle sıralanabilir: (1) İlköğretim I. kademede görevli öğretmenlerin sınıf içi davranışlarına ilişkin ilköğretim denetmenlerinin algıları arasında öğrenim düzeyi ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı fark saptanmıştır. (2) İlköğretim denetmenlerinin, ilköğretim I. kademede görevli öğretmenlerin sınıf içi davranışlarına ilişkin algılarının genel ortalaması "bazen" düzeyinde ortaya çıkmıştır. (3) Denetmenlerin, öğretmenlerin sınıf içi davranışlarından olan "öğrencilerini yanlış anladıkları konularda yanlışlarını görebilmeleri için yönlendirirler" ifadesine en yüksek düzeyde katıldıkları, diğer taraftan "öğrencilerine öğrenme yöntemlerini kendilerinin belirlemelerine izin verirler" ifadesine ise en düşük düzeyde katıldıkları saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Denetim, ilköğretim denetmeni, sınıf içi öğretmen davranışları.

The aim of this research is to determine the perception of general high school teachers about "their own principals on learning leadership behaviour" in public high schools. Therefore, a questionnaire was administered to 518 teachers who were working at the city center of Diyarbakır, Batman, Malatya and Kilis. As a result of data analysing process, as a whole, it was established that the principals indicated the learning leadership behaviours at the level of "sometimes" according to teachers' perceptions. According to classification of teachers in accordance with their genders and subject-fields (mathematics-natural sciences and social sciences), there is no significant difference betwen perceptions of learning leadership behaviour of secondary school principals. However, on the matter of learning leadership behaviour of principals, there is a difference between teachers having work experience of 6-10 years or 11-15 years. In the research, according to perceptions of teachers, the highest degree of behaviour that principals demonstrate is "to give importance to increase in success of students". The lowest degree of behaviour is "constitute a competition between teachers with a formation of reward system and separates teachers who learn and who do not". Key Words: Learning organization, learning leader, learning principal., Öz Bu araştırmanın amacı, genel liselerde görevli öğretmenlerin, "kendi okul müdürlerinin öğrenen liderlik davranışları"na ilişkin algılarının nasıl olduğunu saptamaktır. Bu amaçla Diyarbakır, Batman, Malatya ve Kilis İl merkezlerindeki genel liselerde görevli 518 öğretmene anket uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, genel olarak, öğretmen algılarına göre, "okul müdürlerinin öğrenen liderlik davranışları"nı "bazen" düzeyinde gösterdikleri saptanmıştır. Cinsiyetlerine ve alanlarına (matematik-fen bilimleri ile sosyal bilimleri) göre, öğretmenlerin "kendi okul müdürlerinin öğrenen liderlik davranışları"na ilişkin algıları arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Ancak, "okul müdürlerinin öğrenen liderlik davranışları" konusunda 6–10 yıl ile 11–15 yıl arasındaki kıdeme sahip öğretmenlerin algıları arasında anlamlı fark saptanmıştır. Araştırmada öğretmen algılarına göre, okul müdürlerinin en yüksek derecede gösterdikleri davranış "öğrenci başarısının artmasına önem verir". En düşük derecede gösterdikleri davranış ise "öğrenen öğretmenle, öğrenmeyen öğretmeni birbirinden ayırt ederek bir ödül sistemi oluşturup, öğretmenler arasında öğrenme rekabeti oluşturur". Anahtar sözcükler: Öğrenen örgüt, öğrenen lider, öğrenen müdür.

Bu araştırmanın amacı, resmi ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin, “öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme” sistemine ilişkin görüşlerini saptamaktır. Bu amaçla, Diyarbakır il merkezindeki ilköğretim okullarında görevli 880 öğretmene anket uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda; öğretmenlerin bulundukları kademe değişkenine ilişkin görüşleri arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Ancak, cinsiyet değişkenine göre görüşleri arasında anlamlı fark saptanmıştır. Öğretmenler genel olarak, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemini “orta derecede” benimsediklerini ifade etmişlerdir. Diğer taraftan, öğretmenlerin stajyerlikten sonra uzman öğretmenliğe başvurmak için %14,5’i 1 yıl, % 3.6’sı 2 yıl, % 15.5’i 3 yıl, % 12.7’si 4 yıl, % 32.8’i 5 yıl, % 1.8’i 6 yıl, % 19.1’i 7 yıl; uzman öğretmenlikten sonra başöğretmenliğe başvurabilmek için de % 11.8’i 1 yıl, %12.7’si 2 yıl, % 18.2’si 3 yıl, % 14.5’i 4 yıl, % 24.6’sı 5 yıl, % 8.2’si 6 yıl, % 10.0’ı da 7 yıl olması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavının bir yıl içinde kaç defa yapılması gerekir konusundaki soruya % 56.4’ü 1, % 32.7’si 2 , % 6.4’ü 3 ve % 4.5’i de 4 defa olması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Bununla birlikte, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavında geçerli puan (60) alanların puanlarının ne kadar süre geçerli olması konusundaki bir başka soruya ise %1.8’i 1 yıl, %26.4’ü 2 yıl, % 14.5’i 3 yıl, %4.5’i 4 yıl, % 9.1’i 5 yıl ve % 43.7’si de süre konulmamalı, yönünde görüş belirtmişlerdir. Öğretmenlere, “Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Sistemi” Dışında Önerdiğiniz bir sistem var mıdır?, sorusuna öğretmenlerin ileri sürdükleri öneriler ve dağılımı ise şöyledir: (1) Performansa dayalı ölçütler geliştirilmeli ve bu ölçütler objektif olmalıdır (%23.80). (2) Hizmet-içi eğitime ağırlık verilmeli (%23.80). (3) Öğretmenlere yüksek lisans yaptıklarında uzman öğretmen ve doktora yaptıklarında ise başöğretmen unvanı verilmelidir (%23.80). (4) Kıdeme göre yükselme esas alınmalıdır (%9.53). (5) Sınavda öğretmenlere yalnızca kendi alanlarıyla ilgili soru sorulmalı ve sınav puanı dışındaki diğer unsurlar göreceli olduğundan değerlendirmeye katılmamalıdır (%9.53). (6) Sınav yapılmalı ancak, uzman öğretmenlik atamalarındaki %20’lik ve başöğretmenlik atamalarındaki %10’luk baraj kaldırılmalıdır (%9.53)

The purpose of this study was to determine the second level of primary school teachers' opinions regarding the most frequently encountered discipline problems in the classrooms and the most common discipline techniques used to deal with these problems.. A random sample of 720 second level teachers serving in 43 schools was selected from the population. The data were collected by means of two parts of questionnaire titled "Student Discipline Problems in the Classroom" and "Discipline Techniques Used to Deal with Discipline Problems", which was designed by Aksoy (1999). The data were analyzed by employing descriptive data analysis procedures including percentages, mean scores and Chi-square test. Study findings are as follows: Among teachers' opinions about the most frequently encountered discipline problems in the classrooms and the most common discipline techniques used to deal with these problems, there were significant differences depending on their teaching experiences and genders. The three most frequently encountered discipline problems to be identified were talking without permission, complaining about classmates and disruptive / excessive talking; the top three techniques used to deal with students' disruptive behaviors identified were warning students through body language, talking to the student after class and redirecting the student attention. Key Words: Primary school, classroom management, discipline problems and discipline techniques., Bu araştırmanın amacı, ilköğretim II. kademede görevli öğretmenlerin sınıfta karşılaştıkları disiplin sorunlarına ve bu sorunların çözüm yollarına ilişkin görüşlerini saptamaktır. Araştırmanın evrenini, 2007-2008 öğretim yılında Diyarbakır il merkezindeki 86 resmi ilköğretim okulunda görev yapan 2083 öğretmen oluşturmaktadır. Evrenden random yöntem ile seçilen 43 okuldan 740 öğretmene anket uygulanarak araştırmanın örneklemi oluşturulmuştur. Ancak, uygulanan anketlerin 720'si değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada Aksoy (1999) tarafından hazırlanan ölçme aracının "Sınıfta Karşılaşılan Disiplin Sorunları" ve "Sınıfta Karşılaşılan Disiplin Sorunlarına Karşı Kullanılan Çözüm Yolları" başlıklı bölümleri kullanılmıştır. Veri toplama aracı toplam 42 maddeden oluşmaktadır. Verilerin analizinde yüzde hesaplamaları, ortalama değer ve Ki-Kare testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; (1) öğretmenlerin mesleki kıdem ve cinsiyet değişkenlerine göre; disiplin sorunlarına ve disiplin sorunlarına karşı kullandıkları çözüm yollarına ilişkin görüşleri arasında anlamlı fark olduğu, (2) sınıfta en sık karşılaştıkları ilk üç disiplin sorunu olarak da, öğrencilerin "izin istemeden konuşmaları", "birbirilerini gereksiz yere şikâyet etmeleri" ve "birbirileriyle ders dışı konuşmaları" olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin sınıfta karşılaştıkları disiplin sorunlarına karşı kullandıkları ilk üç çözüm yolları ise; "öğrenciyi vücut diliyle uyarmak", "öğrenci ile dersten sonra konuşmak" ve "öğrencinin dikkatini başka yöne çekmek" dir.

Bu araştırmada, `ilköğretim okullarında görevli yöneticiler ile bu okulların birinci ve ikinci kademesindeki öğretmenlerin kendi okullarının örgütsel iklimine ilişkin algıları nasıldır?` biçiminde düzenlenen problemi çözmek amaçlanmıştır. Araştırma, 1 994- 1 995 öğretim yılında, Adana ve Gaziantep il merkezlerindeki, resmi ilköğretim okullarının, birinci, ve ikinci kademesinde en az bir öğretim yılı çalışmış yönetici (müdür, müdür yardımcısı) ve öğretmenler ile sınırlıdır. Araştırmanın evrenini, 65 okulda görevli 65 müdür, 294 müdür yardımcısı ile 2446 öğretmen; örneklemini ise 65 müdür, 206 müdür yardımcısı ve 980 Öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada, Halpin ve Croft tarafindan geliştirilen ve Türkçeye çevrilmiş olan örgütsel İklimi Betimleme Anketi kullanılmıştır. Veriler, bilgisayar ortamında ve SPSS istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada yüzdeler ve frekanslar, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, varyans analizi, en küçük önemli farklar tekniği, z ve t puanları ve cluster analizi yöntemleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi de.05 olarak alınmıştır. İstatistiksel analizler sonucunda şu bulgular elde edilmiştir: 1. Müdür ve müdür yardımcılarının, öğretmen grubu davranışı (çözülme, engellenme, moral ve samimiyet) boyutlarına ilişkin algılan arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak, yönetici davranışı (yüksekten bakma, yalandan kontrol, ise dönüklük ve anlayış gösterme) boyutlarına ilişkin algılan arasında anlamlı bir fark saptanmıştır. 2. Birinci ve ikinci kademede görevli öğretmenlerin tüm davranış boyutlarına ilişkin algılan arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. 3. Birinci kademedeki öğretmenlerin, eğitim düzeyi değişkenine göre yalnız `engellenme`; kıdem değişkenine göre `çözülme ve moral`; yaş değişkenine göre yine `çözülme ve moral`; cinsiyet değişkenine göre ise `engellenme, moral, samimiyet ve yüksekten bakma` boyutlarına ilişkin algıları arasında anlamlı bir fark saptanmıştır. 4. ikinci kademedeki öğretmenlerin eğitim düzeyi değişkenine göre `moral, yakından kontrol, işe dönüklük ve anlayış gösterme`; kıdem değişkenine göre `moral, işe dönüklük ve anlayış gösterme`; yaş değişkenine göre `çözülme, moral, yalandan kontrol, işe dönüklük ve anlayış gösterme`; cinsiyet değişkenine göre ise `engellenme ve samimiyet` boyutlanna ilişkin algılan arasında anlamlı bir fark saptanmıştır.5. Okul yöneticileri ile birinci kademedeki öğretmenlerin, `moral, samimiyet, yakından kontrol, işe dönüklük ve anlayış gösterme` boyutlarına ilişkin algılan arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Okul yöneticileri ile ikinci kademedeki öğretmenlerin ise `moral, samimiyet, yakından kontrol, işe dönüklük ve anlayış gösterme` boyutlarına ilişkin algılan arasında anlamlı bir fark gözlenmiştir. 6. Okul yöneticilerin örgütsel iklim tiplerine ilişkin algılanna göre 65 okulun; % 13.84'ü açık ve % 6. 16'sı ise kapalı örgütsel iklim tipine girmektedir, öğretmenlerin örgütsel iklim tiplerine ilişkin algılanna göre ise 65 okulun; % 13.84'ü açık ve % 10.76'sı ise kapalı örgütsel iklim tipine girmektedir. H In this research, we aimed to resolve the problem raised as `how are the perception of administrators in change 8- year- primary (education) schools and teachers in the first and second stages of these schools as regards the organizational climate of their schools?`. The content of the study is confined to teachers and administrators (principal, deputy- principal) who have worked at least one academic year in the first and second stages of public 8- year- primary schools in the provincial centers of Adana and Gaziantep in the academic year 1994-1995. The population of the research consists of 65 principals, 294 deputy- principals and 2446 teachers in charge in 65 schools, while that of sampling consist of 65 principals, 206 deputy- principals and 980 teachers. In this study, Organizational Climate Description Questionnare (OCDQ), developed by Halpin and Croft and translated into turkish, was used. The data were analyzed in the computer medium by using SPSS statistical programme. In the study, percentages and frequencies, arithmetical mean, standart deviation, t- test, variance analysis, the least significant difference technique, z and t scores, and cluster analysis methods were used. The significance level was taken as.05. Through statistical analysis, the following results were obtained: 1. Any significant difference was not determined between the perceptions of principals and deputy- principals as regards behavioral dimensions (disengagement, hindrace, esprit and intimacy) of the teacher grup. However, between their perceptions regarding administrator behavior (aloofness, production emphasis, thrust and consideration) dimensions, a significant difference was identified. 2. Any significant difference between the perceptions of the teachers involved in the first and second stages as regards all behavior dimensions was not observed. 3. Among the perceptions of teachers in the first stage, a significant difference was determined as regards the dimensions `hindrance` according to variable education level; `disengagement and esprit` according to variable experience; `disengagement and esprit` again according to variable age; and hindrance, intimacy and aloofness` according to variable gender. 4. Among the perceptions of teachers in the second stage, a significant difference was determined as regards the dimensions `esprit, production emphasis, thrust and consideration` according to variable education level; `esprit, thrust and consideration` according to variable experience; `disengagement, esprit, production IIIemphasis, thrust and consideration` according to variable age; and `hindrance and intimacy` according to variable gender. 5 A significant difference was found among the perceptions of school administrators and teachers in the first stage as regards `esprit, intimacy, production emphasis, thrust and consideration` dimensions. A significant difference was determined among the perceptions of school administrators and teachers in the second stage as regards `esprit, intimacy, production emphasis, thrust and consideration` dimensions. 6. According to the perceptions of school administrators regarding organizational climate types, 13.84 % of 65 schools fall into open and 6.16 % into closed organizational climate type. According to the perceptions of teachers regarding organizational climate types, 13.84 % of 65 schools fall into open and 10.76 % into closed organizational climate type. IV 210

168

Bu araştırma, `Orta öğretim okullarındaki stajyer öğretmenler ile görevli bulundukları okul müdürlerinin stajyerlik uygulamasında karşılaşılan sorunlara ve bu sorunların çözümüne ilişkin görüşleri nelerdir?` biçiminde düzenlenen problemi çözmek üzere yapılmıştır. Araştırma 1990-1991 öğretim yılında Diyarbakır merkez ilçeye bağlı resmi orta öğretim okullarındaki stajyer öğretmenler ile görevli bulundukları okul müdürleri ile sınırlıdır. Araştırmanın evrenini 1990-1991 öğretim yılında Diyarbakır ili merkez ilçeye bağlı resmi orta öğretim okullarındaki stajyer öğretmenler ve bu okullardaki okul müdürleri oluşturmaktadır.Araştırmanın örneklemini 37 resmi ortaöğretim okul müdürü ve bu okullarda görevli 53 stajyer öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak Afşin (1988) tarafından geliştirilen `Ortadereceli Okullardaki Stajyer Öğretmenlerin Mesleki Sorunları ve Çözüm Yolları` adlı ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırmada bazı önemli bulgular şunlardır: 1- Genel öğretim ile mesleki teknik öğretim yapan okullardaki stajyer öğretmenlerin `öğrenciler, okul müdürleri, rehber öğretmen ve diğer öğretmenler ile ilgili sorunlarına ilişkin` görüşleri arasında anlamlı bir fark gözlenmektedir. 2-Eğitim fakültesi ile diğer fakülte ve yüksek okullardan mezun olan stajyer öğretmenlerin `veliler ile ilgili sorunlarına` ilişkin görüşleri arasında anlamlı bir fark gözlenmektedir. Stajyer öğretmenlerin karşılaştıkları sorunların çözümü için öne sürdükleri öneriler ise 1- Mezun olunan fakülte ve yüksekokullarda kuramsal olarak dersleri aldıktan sonra 1 yıl veya yarı yıl (1) dönem boyunca stajyer öğrenci olarak okullarda uygulamalara katılmalıdırlar. 2-Öğretmen yetiştiren fakülte ve yüksekokulun programlarında gerekli değişiklik ve yenilikler yapılmalıdır. The aim of this research is to determine secondary school principals'and intern teachers' views regarding the problems encountered during the internship and possible solutions for this process. The research is limited with 1990-1991 academic year, secondary school intern teachers and principals. The universe of the study consists of secondary school intern teachers and principals working in Diyarbakır city center. The sample of the study consists of 37 secondary school principal and 53 intern teachers working in these schools. `The professional problems encountered by seoncdary school interns and possible solutions` questionnaire is used a data collection tool. Among the findings of the study; 1-There is a significant difference between the secondary school teacher inters' views regarding the `students, school managers, counselling teahcers and other teachers related problems`. 2-There is also significant difference between the intern teachers who gradudate from education faculty and those who graduate from other faculties in terms of `parent related problems`. Based on the findings it is suggested that itnern students attend school for a year or half. 2-Necessary changes and innovations are need to be done in the eduation faculty curricula. 169

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin ilköğretim denetmenlerinin ders denetimi esnasında gösterdikleri etik davranışlarına ilişkin görüşlerini saptamaktır. Bu amaçla, Diyarbakır il merkezindeki 40 ilköğretim okulunda görevli 837 öğretmene anket uygulanmıştır. Verilerin analizinde yüzde hesaplamaları, ortalama değer, t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre; ilköğretim denetmenlerinin etik davranışlarına ilişkin ilköğretim öğretmenlerinin görüşleri arasında eğitim düzeyi, cinsiyet ve kademe değişkenlerine göre anlamlı fark saptanmamıştır. Özellikle, denetmenlerin “denetim zamanını önceden haber verme”, “değerlendirmelerde objektif davranma”, “öğretmenleri tanımaya-anlamaya çalışma” ifadelerine, öğretmenlerin “az derecede” katıldıkları ve bu ifadelerin diğer ifadelere göre en düşük seviyede olduğu sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan, “herhangi bir gruba üyeliklerini simgeleyen takıları takmaz”, “temiz, tertipli ve düzenlidir”, “özel yaşama ilişkin bilgi istemez” ifadelerine öğretmenlerin “çok derecede” katıldıkları ve bu ifadelerin en yüksek seviyede olduğu sonucuna varılmıştır. Genel olarak araştırmaya katılan öğretmenlerin, denetmenlerin etik davranışlarına ilişkin ortak görüşlerinin aritmetik ortalaması 2.71 (orta derecede katılıyorum) olarak ortaya çıkmıştır. Bu durum, denetmenlerin etik ilkelere uymada istenilen düzeyde davranış sergilemediklerini göstermektedir., The aim of this study is to determine the views of primary teachers about the ethical behaviours of primary supervisors during lesson supervision. With this aim, the surveys were applied on 837 teachers assigned in 40 primary school in Diyarbakır province center. Percentage, mean scores, t test and variance analysis (one-way) were used for the analysis. Significance was taken as 0.05. According to the findings in result of the data analysis, any of meaningful difference was determined among the views of primary teachers related to the attitudes of primary supervisors according to education level, sex and echelon variables. Especially, the supervisors attended the attitudes “informing the supervision time before”, “behaving objective in assesments”, trying to know and understand the teachers” a little degree and these attitudes are at the least level among the others. On the other hand, the teachers attended the attitudes “they don’t wear any jewelry that symbolize their candidates for any groups”, “they are clean and tidy”, “they don’t ask knowledge about private life” a lot degree and these attitudes are at the highest level among them. In general, the common views about the ethical behaviours of the supervisors is that all the teachers attended the survey at 2.71 (middle degree attended) level. This position indicates that the supervisors don’t display the attitudes at a desired level about obeying the ethical principles.

Bu araştırmanın amacı, yatılı ilköğretim bölge okul yöneticileri ve öğretmenlerinin kendi algılarına göre tükenmişlik düzeylerini saptamaktır. Bu amaçla Diyarbakır il merkezi ve ilçelerindeki toplam 14 yatılı ilköğretim bölge okulunda görevli 47 okul yöneticisi ve 210 öğretmene anket uygulanmıştır. Bu araştırmada, Maslach ve Jackson tarafından geliştirilmiş olan, Maslach Tükenmişlik Envanteri (MTE) kullanılmıştır. MTE toplam 22 maddeden oluşmaktadır. Veriler bilgisayar ortamında SPSS paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda özetle şu sonuçlar elde edilmiştir: (1) Yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan yöneticilerin kendi algılarına göre “duygusal tükenme” boyutunda %31.9’unun düşük düzeyde, %23.4’ünün orta düzeyde, %44.7’isinin yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıkları; “duyarsızlaşma” boyutuna ilişkin %21.3’ünün düşük düzeyde, %42.6’sının orta düzeyde, %36.2’sinin yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıkları; “kişisel başarı” boyutunda ise %31.9’unun düşük düzeyde, %23.4’ünün orta düzeyde ve %44.7’sinin de yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıkları saptanmıştır. (2) Yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan öğretmenlerin kendi algılarına göre “duygusal tükenme” boyutunda %27.6’sının düşük düzeyde, %38.1’inin orta düzeyde, %34.3’ünün yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıkları; “duyarsızlaşma” boyutunda %31.4’ünün düşük düzeyde, %31.4’ünün orta düzeyde, %37.1’inin yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıkları; “kişisel başarı” boyutunda ise %26.7’sinin düşük düzeyde, %33.3’ünün orta düzeyde ve %40.0’ının da yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıkları saptanmıştır. (3) Eğitim düzeyine göre, yönetici grubunun “duygusal tükenme” ve “kişisel başarı” boyutlarına ilişkin algıları arasında anlamlı fark saptanmıştır. Fakat “duyarsızlaşma” boyutuna ilişkin algıları arasında anlamlı fark saptanmamıştır. (4) Eğitim düzeyine ve bulunan kademeye göre, öğretmen grubunun ise, tüm boyutlara ilişkin algıları arasında anlamlı fark saptanmamıştır. (5) Genel olarak okul yöneticileri ve öğretmenlerin tükenmişliklerine ilişkin algıları arasındaki anlamlı farkın sadece “duyarsızlaşma” ve “kişisel başarı” boyutlarında ortaya çıktığı, “duygusal tükenme” boyutunda ise anlamlı bir farkın ortaya çıkmadığı saptanmamıştır., The aim of this research is to determine the administrators and teachers “burnout levels in boarding region primary schools” according to their own perceptions. For this reason, a questionnaire was administered to 47 school administrators and 210 teachers who were in charge in the 47 secondary schools in Diyarbakır city center and counties constitute the sample of the research. MBI include 22 items. Data have been analyzed by using SPSS package programme. These are the consequences of the analysis of the data: (1) It was determined that 31,9 % percent of the administrators had lived in low level, 23,4 % percent of whom had in medium, 44,7 % percent of whom had in high level of burnout for the dimension of “emotional exhaustion”; 21,3 % percent of the administers had lived in low level, 42,6 % percent of whom had in medium, 36,2 % percent of whom had in high level of burnout for the “depersonalization” dimension; 31,9 % percent of the administers had lived in low level, 23,4 % percent of whom had in medium, 44,7 % percent of whom had in high level of the burnout for the dimension of the “personal accomplishment”.(2) It was determined that 27,6 % percent of the teachers had lived in low level, 38,1 % percent of whom had in medium, 34,3 % of whom had in high level of the burnout for the dimension of the “emotional exhaustion”; 31,4 % percent of the teachers had lived in low level, 31,4 % percent of whom had in medium, 37,1 % percent of whom had in high level of burnout for the “depersonalization” dimension; 26,7 % percent of the teachers had lived in low level, 33,3 % percent of whom had in medium, 40,0 % percent of whom had in high level of the burnout for the dimension of the “personal accomplishment”. (3) As to the level of education variable, a meaningful difference was determined in their perception relating to “emotional exhaustion”, and “personal accomplishment” for group of administers. But as to the level of education, a meaningful difference was not determined in their perception relating to “depersonalization”. (4). As to the level of education and echelon, it was not determined a meaningful difference in their perceptions relating to all dimensions for group of teachers. (5). It was determined a meaningful difference between perceptions of administers and perceptions of teachers relating to dimensions of “depersonalization” and “personal accomplishment” in general. It was not determined generally a significant difference between administers’ and teachers’ perceptions relating to “emotional exhaustion”.

Genel olarak küreselleşme, ülkeler arasındaki ekonomik, sosyal ve siyasi ilişkilerin yaygınlaşması ve gelişmesi, sermaye hareketliliğinin artması, ideolojik ayrımlara dayalı kutuplaşmaların çözülmesi, farklı toplumsal kültürlerin, inanç ve beklentilerin daha iyi tanınması, ülkeler arasındaki ilişkilerin yoğunlaşması olgularını içerir. Küreselleşmede eğitim; sürekli öğrenmeyi, bilgiyi bilmeyi, bilgili olmayı, bilgiyi üretmeyi, bilgi ile yaşamayı sağlayan bir süreçtir. Küreselleşmede yeni bilgi ve iletişim teknolojisi önemli bir yer almaktadır. Bu nedenle öğretmenler, bilgiyi ve iletişim teknolojisini kullanan, yararlı hale getiren kişiler olmalıdır. Okullar küreselleşme açısından eğitim programlarında değişiklik yapmalıdırlar. Bu bağlamda, daha okul döneminde küresel düşünen öğrenciler yetiştirilmelidir. Küresel boyutta sorumluluk üstlenen, tutum oluşturabilen bir gençlik yetiştirmeye çaba sarf edilmelidir. Küresel süreç içinde bulunan ülkeler arasında üniversitelerde öğrenci değişimi çok yaygın hale getirilmelidir., Generally globalization includes the facts about spreading and developing of economical, social and political relationship among the countries, increasing capital activity, loosening the polarisation based on ideological differences, being well-known of different social cultures, belief and expectation, intensifying relations among the countries. Education in globalization is the process which provides learning permanently, knowing knowledge, being wise, producing information, living with knowledge. There is an important place for new information and communication technology in globalization. For this reason, teacher should be the person who uses information and communication technology and makes them useful. Schools should modify their education programmes in terms of globalization. In this sense, education system should create students who can think global at the school age. The aim should be to create youngsters who take responsibility at the global level and can assume attitude. Students exchange at universities should be widespread among countries which are in global process.