Search

This study evaluated the test–retest reliability and the validity of self-reported duration of computer use at work. Test–retest reliability was studied among 81 employees of a research department of a university medical center. The employees filled out a web-based questionnaire twice with an in-between period of 14 days. Validity was studied among a group of 572 office workers who participated in an epidemiologic field study. A software program recorded the duration of computer use at work during the 3 months preceding the questionnaire. The percentages of agreement for test–retest reliability were 75% [95% confidence interval (95% CI) 64–84] for total computer use and 67% (95% CI 55–77) for mouse use. The percentages of agreement between self-report and registration were 18% (95% CI 15–21) for total computer use and 16% (95% CI 13–19) for mouse use. Misclassification was mainly nondifferential in nature, since all of the evaluated subgroups showed at least 75% misclassification. It is concluded that the use of self-reports lead to the misclassification of exposure to computer use for more than 80% of all persons. This misclassification is predominantly nondifferential in nature and can only partly be explained by limited test–retest reliability.

Manufacturers of manually assembled products are increasingly being forced to improve the flow of assembly orders, together with having more efficient employment, in order to meet increasing demands on short delivery times, high product variety, good quality and low manufacturing costs. At the same time, the human factor is increasingly important-a well-motivated workforce is a necessity these days. To improve assembly processes, layout and workstation design, a participatory approach was developed by TNO and applied in various assembly companies. The goals of this approach are the involvement of assembly staff, lead time reduction and an improvement of the assembly tasks in an ergonomic sense. The main elements of the approach are the active participation of the company, the integration of two basic disciplines: assembly engineering and ergonomics, and its stepwise nature. In March 2000, the European project PSIM (Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal) was launched. The goal of the project, in which the employees play a central role, is to enable the ongoing and integral improvement of company assembly processes using advanced simulation software. To support this participatory and integral approach to improve production lines, a software tool, the ERGOtool, is developed within the PSIM project. ERGOtool is a software tool that helps in the description and evaluation of current and future assembly processes. It takes factors such as physical load, ergonomic hazards, mental load, and processe flow characteristics into consideration.

Op veel werkplekken bewegen mensen tegenwoordig weinig. De computer is een belangrijke veroorzaker van deze gedwongen bewegingsarmoede. De rol van de computer terugdringen is anno 2008 geen haalbare kaart. Door computertechnologie in te zetten voor bewegingsstimulering wordt de computer deel van de oplossing in plaats van deel van het probleem. In dit artikel wordt het computerspel Lasersquash beschreven, dat de intensiteit van sport combineert met de "fun" van computergames. TNO Kwaliteit van Leven onderzocht de lichamelijke belastingsintensiteit van het spelen van Lasersquash bij 10 gezonde mannen en vrouwen van 25-60 jaar. Het bleek dat iemand tijdens een spelletje negen keer zoveel energie verbruikt als in rust. Of dit soort spellen echt leidt tot gezondheidseffecten en productiviteitswinst moet toekomstig onderzoek nog uitwijzen.

Op veel werkplekken bewegen mensen tegenwoordig weinig. De computer is een belangrijke veroorzaker van deze gedwongen bewegingsarmoede. De rol van de computer terugdringen is anno 2008 geen haalbare kaart. Door computertechnologie in te zetten voor bewegingsstimulering wordt de computer deel van de oplossing in plaats van deel van het probleem. In dit artikel wordt het computerspel Lasersquash beschreven, dat de intensiteit van sport combineert met de "fun" van computergames. TNO Kwaliteit van Leven onderzocht de lichamelijke belastingsintensiteit van het spelen van Lasersquash bij 10 gezonde mannen en vrouwen van 25-60 jaar. Het bleek dat iemand tijdens een spelletje negen keer zoveel energie verbruikt als in rust. Of dit soort spellen echt leidt tot gezondheidseffecten en productiviteitswinst moet toekomstig onderzoek nog uitwijzen.

This study evaluated the test–retest reliability and the validity of self-reported duration of computer use at work. Test–retest reliability was studied among 81 employees of a research department of a university medical center. The employees filled out a web-based questionnaire twice with an in-between period of 14 days. Validity was studied among a group of 572 office workers who participated in an epidemiologic field study. A software program recorded the duration of computer use at work during the 3 months preceding the questionnaire. The percentages of agreement for test–retest reliability were 75% [95% confidence interval (95% CI) 64–84] for total computer use and 67% (95% CI 55–77) for mouse use. The percentages of agreement between self-report and registration were 18% (95% CI 15–21) for total computer use and 16% (95% CI 13–19) for mouse use. Misclassification was mainly nondifferential in nature, since all of the evaluated subgroups showed at least 75% misclassification. It is concluded that the use of self-reports lead to the misclassification of exposure to computer use for more than 80% of all persons. This misclassification is predominantly nondifferential in nature and can only partly be explained by limited test–retest reliability.

Uit een groot aantal studies blijkt dat veelvuldig gebruik van de computermuis vaak lichamelijk ongemak met zich meebrengt en soms tot lichamelijke klachten leidt. De meeste computeracties die mensen met de muis uitvoeren, zijn echter net zo goed met behulp van combinaties op het toetsenbord uit te voeren, de zgn. sneltoetsen. Het nadeel van sneltoetsen is wel, dat het er enorm veel zijn, en dus te veel om uit het hoofd te leren. Het bedrijf eXmouse heeft daarom een speciaal softwarepakket ontwikkeld dat met behulp van een doorlopende analyse de meest gebruikte muishandelingen van de gebruiker herkent, en daarbij individuele tips en adviezen geeft over het gebruik van sneltoetsen. Het programma is door TNO getest met medewerking van negentien secretaresses en beleidsmedewerkers van twee verschillende bedrijven. In dit artikel worden de resultaten van een beoordeling van dit softwarepakket op gezondheid en productiviteit beschreven. Door het softwarepakket ging men meer opdrachten geven met toetsen. Deze toename van sneltoetsgebruik bleek geen effect te hebben op de productiviteit. Wel bleek dat na enkele weken gebruik het aantal klachtenregio's significant was afgenomen.

Uit een groot aantal studies blijkt dat veelvuldig gebruik van de computermuis vaak lichamelijk ongemak met zich meebrengt en soms tot lichamelijke klachten leidt. De meeste computeracties die mensen met de muis uitvoeren, zijn echter net zo goed met behulp van combinaties op het toetsenbord uit te voeren, de zgn. sneltoetsen. Het nadeel van sneltoetsen is wel, dat het er enorm veel zijn, en dus te veel om uit het hoofd te leren. Het bedrijf eXmouse heeft daarom een speciaal softwarepakket ontwikkeld dat met behulp van een doorlopende analyse de meest gebruikte muishandelingen van de gebruiker herkent, en daarbij individuele tips en adviezen geeft over het gebruik van sneltoetsen. Het programma is door TNO getest met medewerking van negentien secretaresses en beleidsmedewerkers van twee verschillende bedrijven. In dit artikel worden de resultaten van een beoordeling van dit softwarepakket op gezondheid en productiviteit beschreven. Door het softwarepakket ging men meer opdrachten geven met toetsen. Deze toename van sneltoetsgebruik bleek geen effect te hebben op de productiviteit. Wel bleek dat na enkele weken gebruik het aantal klachtenregio's significant was afgenomen.

Hoewel software een belangrijke rol speelt in de mens-computerinteractie, is weinig bekend over de relatie tussen softwarekenmerken en arm-, nek- en schouderklachten. Om deze relatie te bestuderen werden data van een cross-sectioneel vragenlijstonderzoek bij een populatie beeldschermwerkers van een grote organisatie geanalyseerd. Zowel voor de totale klachtengroep als voor een aantal bestudeerde subgroepen bleken "software waarbij precieze positionering van de muis vereist is" (OR = 1,56), "het ontbreken van mogelijkheden voor sneltoetsen" (OR = 1,76) en "het lastig kunnen lezen van informatie door te kleine lettergrootte" (OR = 1,58) het sterkst geassocieerd te zijn met klachten. Geconcludeerd wordt dat deze ongunstige softwarekenmerken bijdragen aan het ontwikkelen van arm-, nek- en schouderklachten en meegenomen dienen te worden in (onderzoek naar) de preventieve aanpak van klachten. www.humanfactors.nl

Hoewel software een belangrijke rol speelt in de mens-computerinteractie, is weinig bekend over de relatie tussen softwarekenmerken en arm-, nek- en schouderklachten. Om deze relatie te bestuderen werden data van een cross-sectioneel vragenlijstonderzoek bij een populatie beeldschermwerkers van een grote organisatie geanalyseerd. Zowel voor de totale klachtengroep als voor een aantal bestudeerde subgroepen bleken "software waarbij precieze positionering van de muis vereist is" (OR = 1,56), "het ontbreken van mogelijkheden voor sneltoetsen" (OR = 1,76) en "het lastig kunnen lezen van informatie door te kleine lettergrootte" (OR = 1,58) het sterkst geassocieerd te zijn met klachten. Geconcludeerd wordt dat deze ongunstige softwarekenmerken bijdragen aan het ontwikkelen van arm-, nek- en schouderklachten en meegenomen dienen te worden in (onderzoek naar) de preventieve aanpak van klachten. www.humanfactors.nl

A comparative, experimental study with repeated measures has been conducted to evaluate the effect of the use of speech recognition on working postures, productivity and the perception of user friendliness. Fifteen subjects performed a standardised task, first with keyboard and mouse and, after a six week training period, with speech recognition. The use of speech recognition leads to improved postures of wrist, forearm, upper arm and shoulder and improvement of neck movements when compared to the use of keyboard and mouse. Although the observation method was basic, this study provides insight into the potential benefits speech recognition has for posture. However, productivity decreased for most subjects and speech recognition appears to be usable for specific tasks only. From the perspective of productivity and the perception of user friendliness further development of speech recognition software is necessary. Up to now, speech recognition seems especially beneficial for people with WMSD complaints. © 2005 Elsevier Ltd. All rights reserved.

A comparative, experimental study with repeated measures has been conducted to evaluate the effect of the use of speech recognition on working postures, productivity and the perception of user friendliness. Fifteen subjects performed a standardised task, first with keyboard and mouse and, after a six week training period, with speech recognition. The use of speech recognition leads to improved postures of wrist, forearm, upper arm and shoulder and improvement of neck movements when compared to the use of keyboard and mouse. Although the observation method was basic, this study provides insight into the potential benefits speech recognition has for posture. However, productivity decreased for most subjects and speech recognition appears to be usable for specific tasks only. From the perspective of productivity and the perception of user friendliness further development of speech recognition software is necessary. Up to now, speech recognition seems especially beneficial for people with WMSD complaints. © 2005 Elsevier Ltd. All rights reserved.

De Stoffenmanager is een hulpmiddel voor het Midden- en Kleinbedrijf voor de omgang met gevaarlijke stoffen en preparaten. Het beoordeelt aard, mate, duur en frequentie van de blootstelling en genereert voor de ingevoerde handelingen een risico-overzicht. Versie 1.5 van de Stoffenmananger is te vinden op het Arbo Platform Nederland, aan de verbeterde versie 2.0 wordt gewerkt en het is de bedoeling dat er in de toekomst meer op maat gemaakte brancheversie zullen komen. Op dit moment zijn er circa 1900 geregistreerde gebruikers en wordt de site ongeveer 30 keer per dag bezocht. Of de Stoffenmanager de nieuwe standaard wordt, hangt af van de groei van het gebruik. Vakmedia

De doelstelling van dit onderzoek was gegevens te verzamelen over de blootstellingsduur aan beeldschermwerk ten behoeve van het Arboconvenant Bankwezen. Voor de gegevensverzameling hebben de deelnemende banken aselect een steekproef getrokken uit hun werknemersbestand, met het verzoek elektronische verzamelde WorkPace-gegevens (een pauzesoftwareprogramma) over tijdsduur van beeldschermwerk van één werkweek te melden. Uit de WorkPace-resultaten zijn de piekblootstelling en dagblootstelling berekend voor verschillende banken en functiegroepen. Van de totale onderzoekpopulatie heeft 85% de mogelijkheid WorkPace te gebruiken, waarvan 40% ook aangeeft het programma altijd of vaak te gebruiken. Het gebruik van WorkPace was het laagst bij data-entry en callcentermedewerkers. Van alle werknemers heeft 29% tenminste één piekdag (met minstens 5 uur beeldschermwerk) per week. De gemiddelde tijdsduur van beeldschermwerk per dag is 3 uur en 16 minuten. Automatisering, data entry en callcenter medewerkers hebben de meeste piekdagen. Deze functiegroepen werken tevens gemiddeld het langst met de computer.

De Stoffenmanager is een hulpmiddel voor het Midden- en Kleinbedrijf voor de omgang met gevaarlijke stoffen en preparaten. Het beoordeelt aard, mate, duur en frequentie van de blootstelling en genereert voor de ingevoerde handelingen een risico-overzicht. Versie 1.5 van de Stoffenmananger is te vinden op het Arbo Platform Nederland, aan de verbeterde versie 2.0 wordt gewerkt en het is de bedoeling dat er in de toekomst meer op maat gemaakte brancheversie zullen komen. Op dit moment zijn er circa 1900 geregistreerde gebruikers en wordt de site ongeveer 30 keer per dag bezocht. Of de Stoffenmanager de nieuwe standaard wordt, hangt af van de groei van het gebruik. Vakmedia

De doelstelling van dit onderzoek was gegevens te verzamelen over de blootstellingsduur aan beeldschermwerk ten behoeve van het Arboconvenant Bankwezen. Voor de gegevensverzameling hebben de deelnemende banken aselect een steekproef getrokken uit hun werknemersbestand, met het verzoek elektronische verzamelde WorkPace-gegevens (een pauzesoftwareprogramma) over tijdsduur van beeldschermwerk van één werkweek te melden. Uit de WorkPace-resultaten zijn de piekblootstelling en dagblootstelling berekend voor verschillende banken en functiegroepen. Van de totale onderzoekpopulatie heeft 85% de mogelijkheid WorkPace te gebruiken, waarvan 40% ook aangeeft het programma altijd of vaak te gebruiken. Het gebruik van WorkPace was het laagst bij data-entry en callcentermedewerkers. Van alle werknemers heeft 29% tenminste één piekdag (met minstens 5 uur beeldschermwerk) per week. De gemiddelde tijdsduur van beeldschermwerk per dag is 3 uur en 16 minuten. Automatisering, data entry en callcenter medewerkers hebben de meeste piekdagen. Deze functiegroepen werken tevens gemiddeld het langst met de computer.

In opdracht van Microsoft Nederland heeft TNO Arbeid onderzoek gedaan naar de mogelijkheden die informatie- en communicatietechnologie (ICT) biedt om werknemers die slecht of helemaal niet kunnen horen of zien aan de slag te houden. De gemiddelde leeftijd van geschoolde werknemers in Nederland ligt nu al rond de 40 jaar ligt en zal verder stijgen. Nederland heeft vergeleken met andere Europese landen een relatief omvangrijke dienstensector en is daardoor ook koploper in computergebruik. Gemiddeld brengt een werknemer 3,4 uur per dag achter het beeldscherm door. Ook gehandicapten kunnen op de PC werken door gebruik te maken van toegankelijke techniek zoals spraakherkenning, aangepaste instellingen voor het beeldscherm of een sprekende computer die teksten voorleest. In dit rapport is een inventarisatie gemaakt van de mogelijkheden die PC-programmatuur biedt om auditief en visueel beperkte werknemers ondanks hun handicap toch met de computer te laten werken. Ook zijn drie praktijkvoorbeelden beschreven van een blinde beleidsmedewerker, een dove projectmanager en een slechtziende software engineer.

In opdracht van Microsoft Nederland heeft TNO Arbeid onderzoek gedaan naar de mogelijkheden die informatie- en communicatietechnologie (ICT) biedt om werknemers die slecht of helemaal niet kunnen horen of zien aan de slag te houden. De gemiddelde leeftijd van geschoolde werknemers in Nederland ligt nu al rond de 40 jaar ligt en zal verder stijgen. Nederland heeft vergeleken met andere Europese landen een relatief omvangrijke dienstensector en is daardoor ook koploper in computergebruik. Gemiddeld brengt een werknemer 3,4 uur per dag achter het beeldscherm door. Ook gehandicapten kunnen op de PC werken door gebruik te maken van toegankelijke techniek zoals spraakherkenning, aangepaste instellingen voor het beeldscherm of een sprekende computer die teksten voorleest. In dit rapport is een inventarisatie gemaakt van de mogelijkheden die PC-programmatuur biedt om auditief en visueel beperkte werknemers ondanks hun handicap toch met de computer te laten werken. Ook zijn drie praktijkvoorbeelden beschreven van een blinde beleidsmedewerker, een dove projectmanager en een slechtziende software engineer.

Als gevolg van de maatschappelijke ontwikkelingen worden personele verliezen bij een militaire operatie door de Nederlandse samenleving steeds minder geaccepteerd. In dit artikel worden de resultaten van een studie beschreven naar een computersimulatiemodel genaamd "ComputerMan". Dit programma maakt het mogelijk de ernst van verwondingen ten gevolge van granaatscherven in kaart te brengen, zodat sneuvelpercentages, noodzaak van medische expertise en medische ondersteuning kunnen worden ingeschat.

In deze uitgave worden in vogelvlucht de achtergrond van "safety instrumented systems" (SIS) gegeven door in te gaan op: de historie van de procesbeveiliging; de positie en rol van een SIS in de procesbeveiliging; de principes en uitvoeringvormen van SIS; de eisen die aan dergelijke systemen gesteld worden; mogelijke fouten die kunnen optreden; de wijze waarop het ontwerpproces volgens de standaard moet gebeuren; beoordeling van het ontwerpproces. Een tweetal verkorte checklists zijn bijgevoegd voor de beoordeling van het ontwerpproces van "safety instrumented systems".

Als gevolg van de maatschappelijke ontwikkelingen worden personele verliezen bij een militaire operatie door de Nederlandse samenleving steeds minder geaccepteerd. In dit artikel worden de resultaten van een studie beschreven naar een computersimulatiemodel genaamd "ComputerMan". Dit programma maakt het mogelijk de ernst van verwondingen ten gevolge van granaatscherven in kaart te brengen, zodat sneuvelpercentages, noodzaak van medische expertise en medische ondersteuning kunnen worden ingeschat.

In deze uitgave worden in vogelvlucht de achtergrond van "safety instrumented systems" (SIS) gegeven door in te gaan op: de historie van de procesbeveiliging; de positie en rol van een SIS in de procesbeveiliging; de principes en uitvoeringvormen van SIS; de eisen die aan dergelijke systemen gesteld worden; mogelijke fouten die kunnen optreden; de wijze waarop het ontwerpproces volgens de standaard moet gebeuren; beoordeling van het ontwerpproces. Een tweetal verkorte checklists zijn bijgevoegd voor de beoordeling van het ontwerpproces van "safety instrumented systems".

In het kader van het Europese PSIM-project (Participative Simulation Environment for Integral Manufacturing Enterprise Renewal) hebben sociotechnici uit Nederland en Zwitserland een sociotechnisch ICT-instrument ontwikkeld en getest: het STSD-instrument (SocioTechnical System Design). De centrale vraag bij de ontwikkeling was hoe het instrument twee verschillende sociotechnische stromingen ('klassieke' en 'moderne' sociotechniek) combineert en met behulp van ICT een modern organisatievernieuwingsinstrument vormt. In dit artikel wordt aangetoond dat klassieke en moderne sociotechniek uitstekend op elkaar aansluiten betreffende hun diagnostische en ontwerpmatige karakteristieken. Daarnaast laat het artkel zien dat het STSD-instrument, verpakt in interactieve software, gebruiksvriendelijke mogelijkheden biedt om op een participatieve manier aan organisatievernieuwing te werken.

In het kader van het Europese PSIM-project (Participative Simulation Environment for Integral Manufacturing Enterprise Renewal) hebben sociotechnici uit Nederland en Zwitserland een sociotechnisch ICT-instrument ontwikkeld en getest: het STSD-instrument (SocioTechnical System Design). De centrale vraag bij de ontwikkeling was hoe het instrument twee verschillende sociotechnische stromingen ('klassieke' en 'moderne' sociotechniek) combineert en met behulp van ICT een modern organisatievernieuwingsinstrument vormt. In dit artikel wordt aangetoond dat klassieke en moderne sociotechniek uitstekend op elkaar aansluiten betreffende hun diagnostische en ontwerpmatige karakteristieken. Daarnaast laat het artkel zien dat het STSD-instrument, verpakt in interactieve software, gebruiksvriendelijke mogelijkheden biedt om op een participatieve manier aan organisatievernieuwing te werken.

This chapter describes the tests of the prototypes of the sociotechnical and selected ergonomic modules ofthe E/S tool (see Chapter 10) at the Final Assembly shop of the Volvo Cars plant in Torslanda. Gothenburg. Sweden. One section ofthe production line was videotaped and evaluated according to the E/S tool and the PSIM procedure (see Chapter 7). To test and evaluate the selected modules of the E/S tool two workshops were carried out, one focusing on sociotechnical aspects the other locusing on ergonomic aspects. Both the ergonomic and the sociotechnical modules were well received among the participants. The workshops showed the importance of a participatory involvement of employees when considering ergonomic and sociotechnical aspects of the development process.

PSIM aims at a continuous and integral improvement of assembly processes. The E/S tool was developed to ensure that up-to-date ergonomic and sociotechnical knowledge is considered in these improvement processes. Designed to be used by employees of assembly enterprises, the tool otfers support by means of visualizations and by means of a flexible procedure that offers structured guidance in optirnizing the assembly environment. In this chapter the sfucture, the participative application procedure and the developed software prototype ofthe E/S tool are presented.

In July 2002 an international workshop on computer science and information technologies was held in Patras, Greece. In this paper of this workshop the structure, the participative application procedure and the developed software prototype of the Ergonomic-Sociotechnical tool (E/S tool) are presented. The European PSIM project (Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal), successfully ended in April 2002, aimed at a continuous and integral improvement of assembly processes. The E/S tool was developed in this project to ensure that up-to-date ergonomic and sociotechnical knowledge is considered in these improvement processes. Designed to be used by employees of assembly enterprises, the tool offers support by means of visualisations and by means of a flexible procedure that offers semi-structured guidance in optimising the assembly environment.

Om inzicht te krijgen in de rol die spraakherkenning kan spelen bij het verminderen van RSI-risico's is een praktijkproef uitgevoerd. Een gestandaardiseerde taak werd door 15 proefpersonen uitgevoerd, eerst met toetsenbord en muis en na 6 weken oefenen met spraakherkenning. Voorafgaand aan de oefentijd ontvingen de proefpersonen een training in het gebruik van spraakherkenning. Spraakherkenning helpt RSI-risico's te verminderen want houdingen en bewegingen van pols, onderarm, bovenarm, schouder en nek blijven vaker binnen de gezondheidsgrenzen. Wel is men minder productief met spraakherkenning dan met toetsenbord en muis. Spraakherkenning lijkt vooral zinvol voor RSI-patiënten omdat men dan kan (blijven) werken. Voor mensen zonder RSI-klachten lijkt spraakherkenning vooral waardevol als aanvulling op bestaande invoermiddelen. www.humanfactors.nl

To meet demands on short delivery times manufacturers are forced to improve the flow of assembly orders. Therefore humans performing the assembly operations should be motivated to increase productivity and flexibility. To achieve this, a participatory approach ‘PSIM’ was developed that could be applied in companies. PSIM means Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal. In PSIM both a procedure and dedicated software were developed and tested in five companies in Europe, Japan and the US. The PSIM participative simulation prototype supports companies in developing new organisational structures and technology in which humans can perform healthier and better. The companies evaluated PSIM positively as a ‘breakthrough’ innovation in the field of business and work. Based on the approach new successful projects were initiated. The application showed that productivity increases of 10-45 per cent in combination with a more motivated work force were achieved.

To support the participatory and integral approach to improve ergonomics and efficiency of production lines, a software tool was developed within the PSIM project. It helps in the description and evaluation of current and future assembly processes. The E/S tool (Ergonomics/Sociotechnics) tool has five modules, lour of which deals with ergonomics: physical load. environmental hazards. mental load. and process flow characteristics. Together those four are called also as Ergotool. l'he focus of this chapter is on the background information and the development of the Ergotool. The procedural aspects ofthe tool are outlined in Chapter 10 (E/S tool). The tests of the Ergotool are described in Chapters I I (Volvo). 12 (Fintand Post). l3 (Fiat), 14 (Ford), and Chapter 15 (Yamatake).

In March 2000 the European Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal (PSIM) project was started. A continuous changing environment in Europe imposes new requirements for assembly management and the role of human factors. This project aims at enabling the ongoing and integral improvement of assembly processes using advanced simulation software and up-to-date knowledge of sociotechnical systems design and ergonomics. The focus of this paper is on the development of the Ergonomic/Sociotechnical (E/S) software tool. Attention is paid to procedural aspects, the test of the first paper and pencil version and the development of the software prototype.

This chapter describes the tests of the prototypes of the sociotechnical and selected ergonomic modules ofthe E/S tool (see Chapter 10) at the Final Assembly shop of the Volvo Cars plant in Torslanda. Gothenburg. Sweden. One section ofthe production line was videotaped and evaluated according to the E/S tool and the PSIM procedure (see Chapter 7). To test and evaluate the selected modules of the E/S tool two workshops were carried out, one focusing on sociotechnical aspects the other locusing on ergonomic aspects. Both the ergonomic and the sociotechnical modules were well received among the participants. The workshops showed the importance of a participatory involvement of employees when considering ergonomic and sociotechnical aspects of the development process.

Manufacturers of manually assembled products are increasingly being forced to improve the flow of assembly orders, together with having more efficient employment, in order to meet increasing demands on short delivery times, high product variety, good quality and low manufacturing costs. At the same time, the human factor is increasingly important-a well-motivated workforce is a necessity these days. To improve assembly processes, layout and workstation design, a participatory approach was developed by TNO and applied in various assembly companies. The goals of this approach are the involvement of assembly staff, lead time reduction and an improvement of the assembly tasks in an ergonomic sense. The main elements of the approach are the active participation of the company, the integration of two basic disciplines: assembly engineering and ergonomics, and its stepwise nature. In March 2000, the European project PSIM (Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal) was launched. The goal of the project, in which the employees play a central role, is to enable the ongoing and integral improvement of company assembly processes using advanced simulation software. To support this participatory and integral approach to improve production lines, a software tool, the ERGOtool, is developed within the PSIM project. ERGOtool is a software tool that helps in the description and evaluation of current and future assembly processes. It takes factors such as physical load, ergonomic hazards, mental load, and processe flow characteristics into consideration.

Om inzicht te krijgen in de rol die spraakherkenning kan spelen bij het verminderen van RSI-risico's is een praktijkproef uitgevoerd. Een gestandaardiseerde taak werd door 15 proefpersonen uitgevoerd, eerst met toetsenbord en muis en na 6 weken oefenen met spraakherkenning. Voorafgaand aan de oefentijd ontvingen de proefpersonen een training in het gebruik van spraakherkenning. Spraakherkenning helpt RSI-risico's te verminderen want houdingen en bewegingen van pols, onderarm, bovenarm, schouder en nek blijven vaker binnen de gezondheidsgrenzen. Wel is men minder productief met spraakherkenning dan met toetsenbord en muis. Spraakherkenning lijkt vooral zinvol voor RSI-patiënten omdat men dan kan (blijven) werken. Voor mensen zonder RSI-klachten lijkt spraakherkenning vooral waardevol als aanvulling op bestaande invoermiddelen. www.humanfactors.nl

To support the participatory and integral approach to improve ergonomics and efficiency of production lines, a software tool was developed within the PSIM project. It helps in the description and evaluation of current and future assembly processes. The E/S tool (Ergonomics/Sociotechnics) tool has five modules, lour of which deals with ergonomics: physical load. environmental hazards. mental load. and process flow characteristics. Together those four are called also as Ergotool. l'he focus of this chapter is on the background information and the development of the Ergotool. The procedural aspects ofthe tool are outlined in Chapter 10 (E/S tool). The tests of the Ergotool are described in Chapters I I (Volvo). 12 (Fintand Post). l3 (Fiat), 14 (Ford), and Chapter 15 (Yamatake).

In July 2002 an international workshop on computer science and information technologies was held in Patras, Greece. In this paper of this workshop the structure, the participative application procedure and the developed software prototype of the Ergonomic-Sociotechnical tool (E/S tool) are presented. The European PSIM project (Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal), successfully ended in April 2002, aimed at a continuous and integral improvement of assembly processes. The E/S tool was developed in this project to ensure that up-to-date ergonomic and sociotechnical knowledge is considered in these improvement processes. Designed to be used by employees of assembly enterprises, the tool offers support by means of visualisations and by means of a flexible procedure that offers semi-structured guidance in optimising the assembly environment.

PSIM aims at a continuous and integral improvement of assembly processes. The E/S tool was developed to ensure that up-to-date ergonomic and sociotechnical knowledge is considered in these improvement processes. Designed to be used by employees of assembly enterprises, the tool otfers support by means of visualizations and by means of a flexible procedure that offers structured guidance in optirnizing the assembly environment. In this chapter the sfucture, the participative application procedure and the developed software prototype ofthe E/S tool are presented.

Veel computergebruikers kampen met RSI. Het invoeren c.q. opvoeren van pauzes kan hierin verbetering brengen. Er zijn al de nodige computerprogramma's op de markt die de computergebruiker erop attenderen dat het tijd is voor een pauze. het succes van die programma's hangt af van de vormgeving, de wijze van adviseren en de mate waarin de gebruiker de adviezen accepteert. En welk effect hebben die extra pauzes eigenlijk? TNO Arbeid heeft een onderzoek gestart onder 300 computergebruikers met beginnende RSI-klachten naar de effecten van invoering van een computerprogramma ter bevordring van extra pauzes. Onderzocht wordt in hoeverre de computeradviezen worden opgevolgd, de mate van herstel en de effecten op de productiviteit. De resultaten worden eind 2001 verwacht.

In March 2000 the European Participative Simulation environment for Integral Manufacturing enterprise renewal (PSIM) project was started. A continuous changing environment in Europe imposes new requirements for assembly management and the role of human factors. This project aims at enabling the ongoing and integral improvement of assembly processes using advanced simulation software and up-to-date knowledge of sociotechnical systems design and ergonomics. The focus of this paper is on the development of the Ergonomic/Sociotechnical (E/S) software tool. Attention is paid to procedural aspects, the test of the first paper and pencil version and the development of the software prototype.

Veel computergebruikers kampen met RSI. Het invoeren c.q. opvoeren van pauzes kan hierin verbetering brengen. Er zijn al de nodige computerprogramma's op de markt die de computergebruiker erop attenderen dat het tijd is voor een pauze. het succes van die programma's hangt af van de vormgeving, de wijze van adviseren en de mate waarin de gebruiker de adviezen accepteert. En welk effect hebben die extra pauzes eigenlijk? TNO Arbeid heeft een onderzoek gestart onder 300 computergebruikers met beginnende RSI-klachten naar de effecten van invoering van een computerprogramma ter bevordring van extra pauzes. Onderzocht wordt in hoeverre de computeradviezen worden opgevolgd, de mate van herstel en de effecten op de productiviteit. De resultaten worden eind 2001 verwacht.

Beeldschermen zijn niet slecht voor de ogen, maar slechte beeldschermen of slecht opgestelde beeldschermen wel. Voorbijgaande klachten en symptomen, samengevat als 'oogvermoeidheid' kunnen wel een probleem vormen. Dit artikel geeft aan welke problemen zelf opgelost kunnen worden door het werk of de werkplek goed in te richten. Bovendien wordt ingegaan op een computerprogramma van de City University of London met een aantal oogtesten op de eigen computer. Voorwaarde is dat de gebruiker beschikt over Windows 3.1 en een kleurenscherm. Tenslotte wordt stilgestaan bij een door de Hogeschool Midden Nederland te ontwikkelen onderzoek naar de validiteit van de testresultaten.

De eerste update van DOHS-Base is ontsloten voor gezondheidskundige bedrijfsnormen van chemische stoffen, waarvoor (nog) geen officiële MAC-waarde is vastgesteld. MAC-waarden en bedrijfsnormen zijn essentiële elementen in het arbozorgsysteem van bedrijven waar medewerkers blootgesteld kunnen worden aan chemische stoffen. DOHS-Base ontsluit van bijna 1.000 stoffen de meetmethoden en grenswaarden voor de atmosfeer van de werkplek, uitademingslucht, bloed en urine. Hoewel er meer dan 100.000 chemische stoffen bekend zijn, vormen de belastende factoren van DOHS-Base naar alle waarschijnlijkheid ruim 99% van het produktievolume van de chemische industrie. DOHS-Base bevat geen grenswaarden voor gecombineerde blootstellingen en beheersstandaarden. Dit artikel gaat nader in op de achtergronden en de ontwikkelingen met betrekking tot deze database.

Een goede verzuimregistratie is onmisbaar voor het voeren van ziekteverzuimbeleid, zoals dat sinds 1994 verplicht is. Inmiddels is er heel wat software als hulpmiddel voor die registratie beschikbaar. Dit rapport beantwoordt de vraag: "Welk pakket is voor mijn organisatie het meest geschikt?" Om op deze vraag antwoord te kunnen geven zijn er acht zogenaamde 'verzuimdiskettes', die zelfstandig op een personal computer kunnen draaien, vergeleken op een aantal kenmerken: de gebruiksmogelijkheden, de correctheid van de gehanteerde verzuimgrootheden, het gebruiksgemak bij data in- en uitvoer, de overzichtelijkheid en de beoogde doelgroepen van de programma's. Bovendien worden prijs, technische specificaties en aanwezigheid van helpdesks vermeld. Naast een vergelijking en beoordeling van verzuimsoftware bevat deze uitgave veel praktische adviezen over verzuimregistratie.

De eerste update van DOHS-Base is ontsloten voor gezondheidskundige bedrijfsnormen van chemische stoffen, waarvoor (nog) geen officiële MAC-waarde is vastgesteld. MAC-waarden en bedrijfsnormen zijn essentiële elementen in het arbozorgsysteem van bedrijven waar medewerkers blootgesteld kunnen worden aan chemische stoffen. DOHS-Base ontsluit van bijna 1.000 stoffen de meetmethoden en grenswaarden voor de atmosfeer van de werkplek, uitademingslucht, bloed en urine. Hoewel er meer dan 100.000 chemische stoffen bekend zijn, vormen de belastende factoren van DOHS-Base naar alle waarschijnlijkheid ruim 99% van het produktievolume van de chemische industrie. DOHS-Base bevat geen grenswaarden voor gecombineerde blootstellingen en beheersstandaarden. Dit artikel gaat nader in op de achtergronden en de ontwikkelingen met betrekking tot deze database.

Een goede verzuimregistratie is onmisbaar voor het voeren van ziekteverzuimbeleid, zoals dat sinds 1994 verplicht is. Inmiddels is er heel wat software als hulpmiddel voor die registratie beschikbaar. Dit rapport beantwoordt de vraag: "Welk pakket is voor mijn organisatie het meest geschikt?" Om op deze vraag antwoord te kunnen geven zijn er acht zogenaamde 'verzuimdiskettes', die zelfstandig op een personal computer kunnen draaien, vergeleken op een aantal kenmerken: de gebruiksmogelijkheden, de correctheid van de gehanteerde verzuimgrootheden, het gebruiksgemak bij data in- en uitvoer, de overzichtelijkheid en de beoogde doelgroepen van de programma's. Bovendien worden prijs, technische specificaties en aanwezigheid van helpdesks vermeld. Naast een vergelijking en beoordeling van verzuimsoftware bevat deze uitgave veel praktische adviezen over verzuimregistratie.

Beeldschermen zijn niet slecht voor de ogen, maar slechte beeldschermen of slecht opgestelde beeldschermen wel. Voorbijgaande klachten en symptomen, samengevat als 'oogvermoeidheid' kunnen wel een probleem vormen. Dit artikel geeft aan welke problemen zelf opgelost kunnen worden door het werk of de werkplek goed in te richten. Bovendien wordt ingegaan op een computerprogramma van de City University of London met een aantal oogtesten op de eigen computer. Voorwaarde is dat de gebruiker beschikt over Windows 3.1 en een kleurenscherm. Tenslotte wordt stilgestaan bij een door de Hogeschool Midden Nederland te ontwikkelen onderzoek naar de validiteit van de testresultaten.

Volgens één van de hypotheses uit het onderzoek van het Bureau Ontwikkeling Automatiseringsprojecten van de Rijksbelastingen (BOA) bestaat er verschil in het fysiologisch reageren tussen de groep mensen die veel en de groep mensen die weinig aan stress op het werk onderhevig is. Dit verschil zou zich uiten in de baroreceptorgevoeligheid (BRSI). De BRSI is een maat voor de efficiëntie van de baroreflex en dat is een reflex die onder andere de hartfrequentie verandert naar aanleiding van bloeddrukschommelingen. Het NIPG-TNO heeft met behulp van de niet-invasieve Valsalva Manoeuvre, gekoppeld aan een FORTRAN computerprogramma, de BRSI onderzocht. Deze techniek is op zich veelbelovend, alleen konden er door de matige kwaliteit van de Valsalve gegevens uit het BOA-onderzoek en het geringe aantal proefpersonen geen conclusies ten aanzien van de waarde van de BRSI-gegevens voor het stress-onderzoek gegeven worden.

Volgens één van de hypotheses uit het onderzoek van het Bureau Ontwikkeling Automatiseringsprojecten van de Rijksbelastingen (BOA) bestaat er verschil in het fysiologisch reageren tussen de groep mensen die veel en de groep mensen die weinig aan stress op het werk onderhevig is. Dit verschil zou zich uiten in de baroreceptorgevoeligheid (BRSI). De BRSI is een maat voor de efficiëntie van de baroreflex en dat is een reflex die onder andere de hartfrequentie verandert naar aanleiding van bloeddrukschommelingen. Het NIPG-TNO heeft met behulp van de niet-invasieve Valsalva Manoeuvre, gekoppeld aan een FORTRAN computerprogramma, de BRSI onderzocht. Deze techniek is op zich veelbelovend, alleen konden er door de matige kwaliteit van de Valsalve gegevens uit het BOA-onderzoek en het geringe aantal proefpersonen geen conclusies ten aanzien van de waarde van de BRSI-gegevens voor het stress-onderzoek gegeven worden.

Deze vragenlijst is een hulpmiddel om het beeldschermwerk van software-ontwikkelaars te beoordelen. Bedoeld worden die functies waarin bij de hoofdtaken intensief met een beeldscherm wordt gewerkt, zoals het geval is bij systeemanalisten, programmeurs en software-ontwikkelaars. De kenmerken van deze functies zijn gegroepeerd tot de kernpunten zithouding, leesbaarheid, spiegeling, werkomgeving, taken, contacten, en mogelijkheden om zowel met anderen iets te regelen als het aanpakken van taken naar eigen inzicht. Met deze vragenlijst kan de eigen functie beoordeeld worden, en in een duidelijk plaatje worden weergegeven.

Deze vragenlijst is een hulpmiddel om het beeldschermwerk van software-ontwikkelaars te beoordelen. Bedoeld worden die functies waarin bij de hoofdtaken intensief met een beeldscherm wordt gewerkt, zoals het geval is bij systeemanalisten, programmeurs en software-ontwikkelaars. De kenmerken van deze functies zijn gegroepeerd tot de kernpunten zithouding, leesbaarheid, spiegeling, werkomgeving, taken, contacten, en mogelijkheden om zowel met anderen iets te regelen als het aanpakken van taken naar eigen inzicht. Met deze vragenlijst kan de eigen functie beoordeeld worden, en in een duidelijk plaatje worden weergegeven.