Search

Forståelse av naturlig seleksjon og evolusjon kan gi elever og studenter en dypere innsikt i sammenhenger i naturen og hvor viktig det er å bevare det biologiske mangfoldet. Imidlertid er det mange misoppfatninger knyttet til naturlig seleksjon og evolusjon, som kan føre til feilaktig forståelse. Misoppfatninger kan være et hinder for videre læring, og derfor er det viktig med innsikt i hvilke misoppfatninger elever og studenter har. Denne kvantitative studien undersøker forskjeller i forståelse av naturlig seleksjon hos elever i videregående skoler i Bergen og omegn, samt førsteårs- og masterstudenter ved Universitetet i Bergen (n = 201). En norsk oversettelse av spørreundersøkelsen Conceptual Inventory of Natural Selection (CINS, Diagnostisk Test av Naturlig Seleksjon, egen oversettelse) brukes for å teste elevers og studenters forståelse av konsepter og avdekke utbredte misoppfatninger innen naturlig seleksjon. CINS er et diagnostisk verktøy som ble utviklet for å teste misoppfatninger av ti konsepter innen naturlig seleksjon. CINS er inntil nå ikke benyttet i Norge, derfor undersøkes det i hvilken grad CINS er egnet for å måle forståelsen av naturlig seleksjon og hvilke konkrete misoppfatninger som er utbredt på ulike utdanningsnivå i Norge. Resultatene fra studien viser at CINS fungerer i noe ulik grad på forskjellige utdanningsnivå i Norge, CINS fungerer godt for førsteårsstudenter og akseptabelt for elever i videregående skoler og masterstudenter. Resultatene viser at universitetsstudenter presterer bedre enn elever i videregående skoler på CINS, dette indikerer at universitetsstudenter har en bedre forståelse av konsepter innen naturlig seleksjon. Ingen betydelige forskjeller ble funnet i overordnet forståelse mellom førsteårsstudenter og masterstudenter. Misoppfatninger ble identifisert på alle utdanningsnivå. De mest utbredte misoppfatningene var knyttet til konseptene om endring i en populasjon og artenes opprinnelse, hvor konseptet endring i en populasjon var spesielt utfordrende på alle utdanningsnivå. For å øke forståelsen av konseptet endring i en populasjon anbefaler vi blant annet å skille tydelig mellom organismenivå og populasjonsnivå i undervisning. Masteroppgave i biologi BIO399K MAMN-BIO MAMN-LÆRE

In this study, the set of alltelescopic numerical semigroups families with embedding dimension three will beobtained for some fixed multiplicity by some parameters. Also, some invariantsof these families will be calculated in term of their generators, Bu çalışmada, bazı parametreli belirli katlılıkla elde gömme boyutu üç olan tüm teleskopik sayısal yarı grup ailelerini elde edeceğiz. Ayrıca bu ailelerin bazı değişmezlerini onların üreteçleri yardımı ile hesaplayacağız.

Over the past 25 years a number of instruments have been published that attempt to measure understanding and acceptance of evolution. Science educators have been administering these instruments and reporting results, however, it is not clear these instruments are being used appropriately. The goal of this paper is to review these instruments, noting the original criteria and population for which evidence of validity and reliability was assessed, and to survey other publications that report their use, examining each for evidence of validity and reliability with subsequent populations. Our hope is that such a comprehensive review will engage researchers and practitioners in a careful examination of how they intend to use a particular instrument and whether it can provide an accurate and meaningful assessment of the desired outcomes. We encourage the community to administer evolution education assessments with the consideration of an instrument’s measurement support and past use with similar populations. We also encourage researchers to add additional evidence of validity and reliability for these instruments, especially if modifications have been made to the instrument or if its use has been extended to new populations.

Bu çalışmada mantık ilminin kurucusu kabul edilen Aristoteles ile İslam Âleminde Muallim-i Sânî olarak kabul edilen Fârâbî'nin beş tümel çatısı altında değerlendirilen cins ve tür konularına yaklaşımları ortaya konulmaya çalışılmıştır.Çalışmamız, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, yöntemi ve kaynakları ele alınmıştır. Birinci bölümde çalışmamızla doğrudan ilişkili cins, tür ve cevher kavramlarının etimolojik kökeni, sözlük ve ıstılahi anlamları üzerinde durulmuştur. Bu kavramlarla ilişkili bazı kavramların analizi yapılmıştır. İkinci bölümde Aristoteles'in hayatı, eserleri, içlem ve kaplam ilişkisi, Aristoteles bağlamında cins ve tür tümelleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde Fârâbî'nin hayatı, eserleri, Fârâbî bağlamında cins ve tür tümelleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümün sonunda Aristoteles, Porphyrios ve Fârâbî bağlamında elde ettiğimiz veriler mukayeseli bir biçimde ele alınıp tahlil edilmiştir.Anahtar kelimeler: Aristoteles, Fârâbî, Cins, Tür, Cevher In this study, Aristotle who accepted founder of logic and Farabi who accepted in the Islamic world as the Second Teacher their aproaches to the subjects of genus and species evaluated under the roof of five predicables are tried to revealed.Our study consist an introduction, three chapters and a conclusion.In the introduction subject of thesis, purpose, method and sources were addressed. In the first chapter; the notions directly related to our study genus, species and substance were emphasised with their etymological origin, dictionary and terminological meanings. Some notions are analyzed related to this notions. In the second chapter; life of Aristotle, his works, his association with intension and extension, genus and species universals were emphasised with the context of Aristotle. In the third chapter, life of Farabi, his works, genus and species universals were emphasised with the context of Farabi. At the end of this chapter the data we derived are analyzed comparatively with the context of Aristotle, Porphyry and Farabi.Key Words: Aristotle, Farabi, Genus, Species, Substance 140

Bu tezde, özel bir simetrik sayısal yarıgrup olan teleskopik sayısal yarıgruplar tanıtılarak bazı teleskopik sayısal yarıgrupların değişmezlerini ve Betti sayılarını bu yarıgrupların üreteçleri cinsinden ifade edilmesi ve ayrıca elde edilen Betti sayılarına ait katener derecelerinin hesaplanması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, ilk olarak sayısal yarıgruplar, simetrik sayısal yarıgruplar, teleskopik sayısal yarıgruplar, katener derecesi ve Betti sayıları ile ilgili bilgiler verilmiştir. Daha sonra gömme boyutu 3 olan bazı teleskopik sayısal yarıgrup aileleri verilmiş ve bu ailelerin Betti sayıları için bazı formüller elde edilmiştir. Elde edilen bu formüller yardımıyla da bu ailelerin cinsi ve Frobenius sayıları için bir takım bağıntılar elde edilmiştir. Ayrıca, bu ailelerin Betti sayılarının çarpanları incelenmiş ve bazı teoremler sunulmuştur. Sunulan bu teoremler yardımıyla da bu Betti sayılarının bir kısmının katener dereceleri için de bir takım ifadeler türetilmiştir., In this thesis, it was aimed to introduce the telescopic numerical semigroups, which are a special symmetric numerical semigroup, in order to express the invariants of some telescopic numerical semigroups and the Betti numbers in terms of the generators of these semigroups and also to determine the catenary degrees of the obtained Betti numbers. In this study, firstly, the information about numerical semigroups, symmetric numerical semigroups, telescopic numerical semigroups, catenary degree and Betti numbers were given. Then some telescopic numerical semigroup families with embedding dimension three were given and some formulas were obtained for the Betti numbers of these families. By using these formulas, some results were found for the genus and Frobenius numbers of these families. Furthermore, some theorems were presented for the factorizations of the Betti numbers of these families. By using these theorems, some formulas were also derived for the catenary degrees of some of these Betti numbers.

Bu tezde, Arf sayısal yarıgrupların bir alt sınıfı olan saturated sayısal yarıgrupları ele alınmıştır. Bu saturated sayısal yarıgruplardan, katlılığı 9 dan küçük ve ileticisi belli bir K pozitif tamsayısı olanların yapıları verilmiştir ve bazı sonuçlar elde edilmiştir. İlk olarak sayısal yarıgrupların temelini oluşturan bazı tanım ve teoremlere yer verilmiştir. Daha sonra Arf sayısal yarıgrupların temel özellikleri yer almıştır. Özellikle katlılığı 9 dan küçük olan ve ileticisi bilinen Arf sayısal yarıgrupların yapıları ve bu yarıgruplarda bazı teoremler ele alınmıştır. Bu Arf sayısal yarıgruplardan yararlanarak katlılığı 9 dan küçük olan ve ileticisi bilinen bütün saturated sayısal yarıgrupları verilmiş ve bu saturated sayısal yarıgruplarda bazı teorem ve sonuçlar elde edilmiştir. In this thesis, saturated numerical semigroups which form a subclass of Arf numerical semigroups are discussed. From these saturated numerical semigroups, those with multiplicty less than 9 and given conductor K are considered and some results are obtained. First, some definitions and theorems underlying the numerical semigroups are given. Later, the basic features of Arf numerical semigroups are included. In particular, the structures of Arf numerical semigroups whose multiplicity is less than 9 and whose conductor is known, and some theorems in these semigroups are discussed. Using these Arf numerical semigroups, are given all saturated numerical semigroups with multiplicity is less than 9 and whose conductor is known, and are obtained some theorems and results in these saturated numerical semigroups. Bu tez çalışması FEN.17.003 nolu Doktora Projesi ile Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (DÜBAP) tarafından desteklenmiştir.

Bu çalışma, cins–tür ilişkisi bağlamında sanat kavrayışı üzerine bir araştırmadır. Araştırma problemi `sanatın yakın cinsi nedir?` ve `sanatın türsel ayrımı nedir?` olarak ifade edilebilir. Bu problemlerin çözümlenmesiyle sanatı tanımlamak için gerek ve yeter koşulların elde edildiği düşünülmektedir. Araştırmada kavramların cins–tür ilişkisine göre sınıflandırılması yöntemi temel alınmaktadır. Kavramların cins–tür ilişkisine göre sınıflandırılması yöntemi temel mantık ilkelerine dayanır. Cins, türe göre bir üst kavramdır ve ortak özellikleri olan kavramları kapsayan genel kavram olarak tanımlanmaktadır. Tür ise cinsin altında sıralanan ve özsel olarak cinse ait olan kavram olarak tanımlanmaktadır. Araştırmanın ikinci bölümü sanatın ait olduğu cins üzerinedir. Bu bölümde sanatın ait olduğu cins `kavrama etkinliği` olarak belirlenmektedir. Bu cinse ait diğer türler ise bilim ve felsefe olarak kabul edilmektedir. Sanatın, `kavrama etkinliği`nin bir türü olarak sınıflandırılmasının gerekçesi, onun en genelde kavramsal bir etkinlik olduğu varsayımına dayanır. Bu varsayımın temel dayanağı Kavramsal Sanattır. Kavramsal Sanat bağlamında sanat düşünsel bir etkinliktir. Bu nedenle sanatın evrene yönelik bir kavrayışı temsil ettiği düşünülmektedir. Sanat, `kavrama etkinliği` cinsinin bir türü olarak sınıflandırıldığında cins–tür ilişkisine göre şu şekilde tanımlanabilir: sanat, bir kavrama etkinliğidir. Sanat, bir kavrama etkinliği türü olarak tanımlandığında bu bütün sanat etkinlikleri için geçerli bir koşul haline gelir. Bu koşul bağlamında herhangi bir etkinliğin sanat etkinliği sayılabilmesi için o etkinliğin en genelde kavrama etkinliği olması gereklidir. Şu halde sanatçı da en genelde kavrama etkinliği gerçekleştiren kişi olarak belirtilebilir. Sanat nesnesi ise sanatçının gerçekleştirdiği etkinliğin eşlendiği nesne olarak kabul edilmektedir. Diğer bir deyişle sanat nesnesi, sanatçının gerçekleştirdiği sanat etkinliğinin bir belgesidir. Kavrama etkinliği, tümel bilgi sonuçlanan, başka bir deyişle kavram ile sonuçlanan düşünsel bir etkinliktir. Kavram ise altına düşecek nesnelerin doğruluk değerini belirleyen fonksiyon bağıntılarına karşılık gelmektedir. Araştırmanın üçüncü bölümü sanatın türsel ayrımı üzerinedir. Sanatın tam olarak ne türden bir kavrama etkinliği olduğunun kesinlenmesi için, ait olduğu cins altında sıralanan diğer türlerden, başka bir deyişle bilimden ve felsefeden nasıl ayrıldığını belirlemek gereklidir. Kavramsal Sanata göre sanat etkinliği çözümsel bir etkinliktir. Bu bağlamda sanat kendi yapısını anlamaya yönelik totolojik bir etkinlik olarak kabul edilmektedir. O halde sanatın türsel ayrımı, kendi koşullarını kavramaya yönelik bir nitelik olarak belirlenebilir. Başka bir deyişle sanat, kendini çözümlemeye yönelik bir kavrama etkinliği olarak biçimlendirilebilir. Son çözümlemede sanat cins–tür ilişkisine göre şöyle tanımlanabilir: sanat, kendi koşullarını anlamaya yönelik bir kavrama etkinliğidir. Anahtar kelimeler: Cins, tür, kavram, kavrama etkinliği, sanat, totoloji. This study is a research on the art conception in the context of genus–species relation. The research problem can be expressed as `what is the close genus of art?` and `what is the specific difference of art?` By solving these problems it is thought that necessary and sufficient conditions have been obtained to describe the art. The method of research is based on the classification of concept in the context of genus–species relation. Classification of concepts by the genus–species relation is based on basic logic principles. Genus is an upper concept to species and is defined as a general concept that includes concepts with common characteristics. Species is defined as the concept which is listed under genus and inherently belongs to genus. The second part of the research is about the genus of art. In this part, the art's genus is defected as the `cognitive activity`. Other species belonging to this genus are accepted as science and philosophy. The reason for the classification of art as a species of `cognitive activity` is based on the assumption that it is a conceptual activity. This assumption is based on the Conceptual Art. Art is intellectual activity in the context of Conceptual Art. For this reason, art is thought to represent an understanding of the universe. When art is classified as a kind of `cognitive activity`, it can be define according to the genus–species relation as like: art is a cognitive activity. When art is defined as a species of cognitive activity, it becomes a valid condition for all art activities. In the context of this condition, in order for any activity to be regarded as an art activity, it must be a cognitive activity. At this point, the artist is most often referred to as the person performing the cognitive activity. The art object is regarded as the object is matched with artist activity. In other words, the art object is a document of the art activity performed by the artist. The cognitive activity is an intellectual activity that results in a conclusion, in other words, a result of universal knowledge. The concept corresponds to function relations that determine the truth value of the object that will fall underneath. The third part of the research is aimed at determining the specific difference of art. In order to be precisely what kind of cognitive activity art is, it is necessary to determine how it separates from the other species listed under its genus, in other words, from science and philosophy. According to Conceptual Art, art activity is a analytical activity. In this context, art is regarded as a tautological activity to understand its own structure. Then the specific separate of art can be defined as an attribute to the concept of its own conditions. In other words, art can be shaped as a cognitive activity towards self-analysis. In the final analysis, art can be described as follows according to the genus–species relation: art is a cognitive activity to understand its own conditions. Keywords: Genus, species, concept, cognitive activity, art, tautology. 75

İlk olarak sayısal yarıgrup problemi, “ Sayısal yarıgruba ait olmayan en büyük tamsayıyı üreteçleri cinsinden nasıl ifade edilebilir?” şeklinde olup, 19. yy sonunda karşımıza çıkmıştır. Sayısal yarıgrup çalışan ilk matematikçiler Frobenius ve Sylvester’dır. Sayısal yarıgrup kavramı günümüzde de hala matematikçilerin ilgi alanındadır. Sayısal yarıgrup problemleri, sayılar teorisi ile bağlantılı olduğu gibi matematiğin diğer alanlarında ve bilgisayar bilimleri ile de ilgilidir. Diophant moduler eşitsizliklerin çözümünde, liner tamsayı programlamada, şifrelemede, değişmeli cebir ve cebirsel geometrinin uygulamalarında özel ilgi alanı oluşturmuştur. Bu bağlamda saturated sayısal yarıgruplarda literatürde önemli çalışmalarda yer almış. Özellikle saturated halkaların, yarıgruplar teorisine geçişi olarak karşımıza çıkmış. Bu çalışmadaki amacımız katlılığı 6 ve kondüktörü C olan saturated sayısal yarıgruplar üzerine çalışmaktır. Burada C, 6 dan büyük veya eşit ve k negatif olamayan tamsayı olmak üzere 6k+1 den farklı olarak yazılabilen pozitif bir tamsayıdır. Katlılığı 6 ve kondüktörü C olan tüm saturated sayısal yarıgrupları elde edip bu sayısal yarıgrupların Frobenius sayısı, belirteç sayısı ve cinsini bu yarıgrupların üreteçleri ile ifade edeceğiz., The numerical semigroup problem is first encountered as "How can the largest integer that do not belong to the numerical semigroup be expressed in terms of its generators?" at end of the 19th century. The first mathematicians working on the numerical semigroup are Frobenius and Sylvester. The concept of the numerical semigroup is still interested of mathematicians. Numerical semigroup problems are related to other areas of mathematics and computer science, as well as to number theory. It has created a special interest in the solution of Diophant modular inequalities, in linear integer programming, in cryptography, in the applications of algebraic algebra and algebraic geometry. In this context, the saturated numerical semigroups have taken place in important studies in the literature. Especially, we encounter transition to semigroup theory of saturated rings. The aim of this work is to study the saturated numerical semigroups with the multiplicity 6 and the conductor C. Where C is an integer greater than or equal to 6, however, C is different from 6k+1 with non-negative integer k. We will express the Frobenius number, the determiner number and the genus of these numerical semigroups with the generators of these semigroups.

Felsefe ve mantığın felsefenin doğuşundan beri ilgilendiği ve günümüzde de ister metafizik isterse de ontalojik olarak büyük önem arzeden Kategoriler bahsi çalışmamızın ana konusudur. Kategoriler`in önemi ise felsefi önermeleri meydana getiren kıyasın ilk terimlerini, kavramlarını oluşturmasından ibarettir. Bu kavramlar adeta varlık aleminin insan zihnine yansıması bakımından on niteliğe sahip olduğundan kategorilerin sayısı da buna bağlı olarak on tanedir. Demek ki, felsefi bir önermenin doğru olup olmadığını bilmek için önce onu meydana getiren terimlerin mahiyetinin ne olduğunu bilmemiz gerekir ki, bunu da bize ilk basamak olarak kategoriler öğretir.Kategori kavramları değişik şekilde daha önceki filozoflar tarafından kullanılmış olsa da konunun sistemli bir şekilde ele alınışına ilk olarak Aristoteles`te rastlıyoruz. Aristoteles`in kategorilere yaklaşımı diğer bir çok indirgemeçi filozoflar gibi ne sadece metafiziğin ne de sadece fiziğin konusudur. Aristoteles konuyu her iki taraftan ele aldığı için ona hem metafiziğe hem de doğa felsefesine dair yazdığı eserlerinde rastlıyoruz. Bu konuda bir tür Aristoteles`in şarihi olan El-Muallimu`l-Sani Fârâbî`nin görüşleri de Aristoteles`le birlikte çalışmamızda ele alınacak ve konunun daha iyi anlaşılması için her iki filozofun görüşlerine aynı konuda karşılaştırmalı olarak yer verilecektir. Fârâbî`nin konuyla ilgili kaynakları sınırlı sayıda olduğu için çalışmamızın ana çizgisini Aristoteles oluşturmaktadır. Araştırmamız boyunca her iki filozofun ana kaynaklarına inecek ve yeri geldiğince de ikinci dereceli kaynaklara yer vereceğizdir.Çalışmamız iki bölüm ve netice kısımlarından oluşmaktadır. Birinci bölümde ilk kategori olan cevher hem mantıksal hem de ontolojik olarak mustakil incelenmiştir. İkinci bölümde ise diğer dokuz kategori hem mahiyetleri açısından hem de cevherle olan ilişkisi açısında ele alınmıştır. Netice kısmında ise her iki filozoftan elde edilen bilgiler kapsamında kategoriler konusu bir bütün olarak ele alınmıştır.Böylece ister bir felsefecinin isterse de sıradan bir insanın bir varlığı idrak etmeğe koyulurken ona on bakımdan yaklaşacağı, onu bu on kategoriler aracılığı ile algılayacağı kanaatine varmış olduk. The categories are the essential theme of our research which philosophy and logic have been engaging with since the birth of philosophy and currently, are very important terms both in ontological and metaphysical realms. The importance of categories is to produce the first terms and notions of the analogy which in turn constitutes philosophical propositions. Due to reason that human being perceives the world of existence through ten qualities, the number of categories is ten. In this case, if one wants to determine the accuracy of the philosophical proposition, initially, one needs to grasp the notions of the terms which produce this proposition. And as a first step, Categories impart the elucidation on this matter.In this theme, the thoughts of Farabi named Al-Muallim`l-Sani will be handled, who was the commentator of Aristotle utilizing Aristotle`s own thoughts. In order to describe the theme comprehensively, both philosophers' thoughts on this theme will be scrutinized comparatively. Because of the reason that there is a limited information on Fârâbî`s sources concerned with the theme, Aristotle as the main line of the research will be followed. While conducting the research, the main sources of both philosophers will be investigated in detail and the secondary sources will be utilized from time to time.The study consists of introduction, two chapters and conclusion parts. In the first chapter, the first category Essence was investigated independently both from logical and ontological sites. In the second chapter, the rest nine categories were analyzed from their notional perspective and from the perspective of their relations with Essence. Within the knowledge obtained from the both philosophers the topic of Categories was discussed thoroughly in the conclusion part. Thus, the conclusion derived from the research is that when a philosopher or an ordinary person commences to realize an existence, he approaches it from the ten qualities and perceives it through these ten categories. 96

Hemodiyaliz için uygulanan Femoral ven kateterizasyonunun komplikasyonu olarak gelişebilen Femoral ven stenozunun yaş, cins ve femoral ven kateterizasyonu sayısı ile ilişkisi araştırılmıştır. Kronik hemodiyaliz programında olan ve femoral ven kateterizasyonu uygulanan 27 olguda venografi ile femoral venler incelenmiştir. Venografi ile incelenen vakaların % 22'sinde veno stenozu saptanmış ve femoral ven stenozunu femoral ven kateterizasyon sayısı ile ilişkili olduğu görülmüştür. We, in our study, investigated the relationship between femoral vein stenosis, which we reported in 1987 as a complication of femoral vein catheterization during hemodialysis applications, and age, sex and puncture number. In 27 cases, who were on chronic hemodialysis program, femoral vein was examined with venography. Venostenosis was observed in 22 % cases examined with venography and the relationslıip of venostenosis with puncture number only was shown.

Bu çalışma Bursa yöresinde oturup, Bursa Tıp Fakültesine başvuran 49 hasta üzerinde yapılmıştır. Akut Kolesistillerin etyopatogenezi incelenmiş ue klinik bulgular üzerinde durulmuştur. Akut kolesistit gelişiminin yaş ve cinse göre dağılımının kolelitiazis ile ayrı paralelde olduğu bulunmuştur. Hastalığın başlangıcından sonraki 24 saat içerisinde safranın ancak % 23 oranında enfekte olmasına karşın , 48 saat sonraki safrada hepsinin enfekte olduğunun buluşunu akut kolesisiifte enfeksiyonun sekonder olarak geliştiği , primer etkenin taş olduğu izlenimini vermiştir. This study was carried on with 49 patients living in the district of BURSA. Pathogenesis and clinical features of acute cholecystitis have been reviewed. The incidence of acute cholecystitis according to the sex and age has shown a parallelism with cholelithiasis. From the beginning of acute cholecystitis, during the first 24 hours, the bile was found to be infected at a rate of % 23 yet it was found totally infected 48 hours later. This determination has given us an impression that the infection develops secondarily after acute cholecystitis and the primary factor is cholelithiasis.