Search

Amaç: Araştırmada 0-24 ay bebeklerin anne sütü ile beslenme alışkanlıklarını değerlendirmekamaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tiptedir; yarı-kentsel bölgedeki bir Aile SağlığıMerkezi’ne kayıtlı, 0-24 aylık bebeği olan 140 anne ile yapılmıştır. Bulgular: Annelerin %96.4’üen az bir kez anne sütü vermiştir. Doğumdan sonra ilk besin olarak anne sütü verilme oranı%87.9’dur ve bebeklerin %56.4‘ü ilk altı ay sadece anne sütü ile beslenmiştir. Ortalama emzirmesüresi 8.5±6.2 aydır. Altı aydan sonra ek gıdaya başlama oranı %55,6 ve verilen ek gıda %72.3 ilesüt-süt ürünleridir. Bebeklerin ilk altı ay sadece anne sütü alması ile annenin ve babanın eğitimdurumu, babanın işi, ortanca emzirme süresi, annenin yaşı, bebeğin ilk 6 ay alt solunum yoluenfeksiyonu geçirmesi ve çocuklar arasındaki yaş farkı arasında istatistiksel olarak anlamlı farkbulunmuştur. Sonuç: Anne ve babanın ortaokul ve üzerinde eğitim alması, babanın işinin üstsosyal sınıfta olması, annenin yaşının 30 ve üzerinde olması ve annenin çocukları arasında 2yıldan fazla yaş farkı olması anne sütü alımını ve emzirme süresini olumlu etkileyen faktörlerdir., Objective: The aim of this study is to evaluate the breastfeeding habits of 0-24 month infants. Method: This study is descriptive and aims to reach the whole reference population without using any sampling methods. The study was conducted on 140 mothers with 0-24 month-old babies, all registered in a Family Health Center in a semi-urban region of Manisa. Results: It was found that 96.4% of the mothers breastfed at least once. The first nutrition given after birth was breast-milk in 87.9% of the cases, and 56.4% of infants were fed with only breast-milk for the first six months. The average breastfeeding duration was 8.5±6.2 months. 55.6% of infants were introduced to supplementary food after six months, where 72.3% of the supplementary food provided was milk or milk products. The likelihood of the infants only breastfeeding in the first six months had a statistically significant relationship with the parents’ education levels and the father’s employment status. The median duration of breastfeeding had a statistically significant relationship with the mother’s age, the age difference with a previous child, and with whether or not the infant experienced a lower respiratory tract infection in the first 6 months of life. Conclusions: The parents having at least a secondary school education, the father being employed in the upper social classes, the mother’s age being at or more than 30, and a greater than 2 year difference between children were all found to be positive factors for both the presence and duration of breastfeeding.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin beslenme ve fizik aktivite konularındaki bilgi düzeylerinin ve davranışlarının belirlenmesi, öğrencilere uygulanan sağlık eğitimi ve diğer müdahale yöntemleri ile bu konulardaki bilgi, tutum ve davranışlarının geliştirilmesi ve müdahalenin etkisinin değerlendirilmesidir.Gereç Yöntem: Bu çalışma Manisa'da birbirine benzer özellikteki bir kontrol ve bir müdahale okulunda, toplam 210 yedinci sınıf öğrencisi ile 2017-2018 eğitim-öğretim döneminin ikinci yarıyılında yürütülen bir müdahale araştırmasıdır. Veriler araştırmacı tarafından literatür taranarak, öğrencilere (72 soru) ve velilere (38 soru) yönelik hazırlanan veri toplama formları ile toplanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri 21 sorudan oluşan beslenme bilgi indeksi, 12 sorudan oluşan beslenme tutum indeksi, 7 sorudan oluşan fizik aktivite bilgi indeksi, 6 sorudan oluşan fizik aktivite tutum indeksi ve davranış değişkenleridir. Beslenme davranışı düzenli beslenme, sebze, meyve ve şekerli içecek tüketimi ile değerlendirilmiştir. Fizik aktivite davranışı yeterli fizik aktivite yapma ve sedanterlik davranışları ile değerlendirilmiştir. Ayrıca öğrencilerin boy ve ağırlık ölçümleri yapılmıştır. Müdahale okulundaki öğrencilere uygulanan müdahale yöntemleri sağlık eğitimi, aile bülteni-el broşürlerinin dağıtılması, sınıflar arası spor müsabakaları, step-aerobik dersleri, parkur yarışları, adımsayar dağıtılması, yürüyüş etkinliği ve veli eğitimidir. Dönem sonunda, öğrencilere yönelik anket uygulaması ve antropometrik ölçümler tekrarlanmıştır. Tanımlayıcı olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, ortanca, en büyük ve en küçük değerler; çözümleyici istatistiklerde Ki-kare testi, Fisher'in Kesinlik Testi, Student's t testi, Mann-Whitney U testi, McNemar testi, Paired Samples t test ve Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırmanın başlangıcında, okul günlerinde öğle yemeğinin yendiği yer, okula ulaşım şekli ve süresi hariç diğer değişkenler açısından müdahale ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Müdahale sonrasında, müdahale grubundaki öğrencilerin beslenme ve fizik aktivite konusundaki bilgi ve tutum puanları artarken (p0.05). Her iki gruptaki öğrencilerin de beslenme ve fizik aktivite davranışlarında istatistiksel olarak anlamlı bir değişim saptanmamıştır (p>0.05). Ayrıca beden kitle indeksi değerleri müdahale grubunda azalmış (p=0.009), kontrol grubunda ise bir farklılık görülmemiştir (p=0.762).Sonuç: Araştırmada ortaokul öğrencilerine bir yarıyıl boyunca uygulanan müdahale yöntemlerinin öğrencilerin beslenme ve fizik aktivite konularındaki bilgi düzeyi ve tutumlarını anlamlı olarak iyileştirdiği, beden kitle indeksinde azalma sağladığı, davranış değişkenlerinde ise olumlu değişimlere rağmen istatistiksel olarak etkili olmadığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: sağlıklı beslenme, fizik aktivite, adolesan, müdahale, sağlık eğitimi Objective: The aim of this study is to determine the level of knowledge and behaviors of secondary school 7th grade students on nutrition and physical activity, to improve the knowledge, attitudes and behaviors of students through health education and other intervention methods and to evaluate the effect of intervention. Material and Method: This study is an intervention study carried out with 210 seventh grade students, in a control and an intervention school which have similar features in Manisa, in the second half of the academic year 2017-2018. Data were collected with data collection forms prepared for students (72 questions) and parents (38 questions), by scanning the literature by the researcher. The dependent variables of the study are the nutrition knowledge index consisting of 21 questions, the nutrition attitude index consisting of 12 questions, the physical activity knowledge index consisting of 7 questions, the physical activity attitude index consisting of 6 questions and the behavioral variables. Nutritional behavior was evaluated by regular meal consumption, consumption of vegetables, fruits and sugar sweetened drinks. Physical activity behavior was evaluated with adequate physical activity and sedentary behavior. In addition students' height and weight were measured. The intervention methods applied to the students in the intervention school were health education, distribution of family bulletin-hand brochures, inter-class sports competitions, step-aerobic lessons, racecourse races, distribution of pedometers, walking activity and parental education. At the end of the semester, questionnaire and anthropometric measurements were repeated for students. As descriptives, number, percentage, mean, standard deviation, median, minimum and maximum values; in analytical statistics Chi-square test, Fisher's exact test, Student's t test, Mann-Whitney U test, McNemar test, Paired Samples t test and Wilcoxon signed rank test were used.Results: At the beginning of the study, no statistically significant difference was found on other variables between intervention and control groups except the place where lunch was eaten in school days, mode and duration of transportation to school (p>0.05). After the intervention, the knowledge and attitude scores on nutrition and physical activity of the students in the intervention group increased (p 0.05). There was no statistically significant change in the nutrition and physical activity behaviors of the students in both groups (p> 0.05). Also, body mass index values were decreased in the intervention group (p=0.009) and no difference was observed in the control group (p=0.762).Conclusion: In this research, it was seen that intervention methods applied to secondary school students for a semester significantly improved their knowledge and attitudes about nutrition and physical activity, decreased body mass index, and were not statistically effective on behavioral variables despite positive changes.Keywords: healthy eating, physical activity, adolescent, intervention, health education 236

Amaç: ' Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı' nın sürdürülmesinde önemli görevler üstlenen ve birinci basamakta çalışan sağlık personelinin uygulanmakta olan program hakkındaki bilgi, tutum, davranış ve beklentilerinin belirlenmesi amaçlandı. Bu sayede programla ilgili aksayan yönlerin ve başarıların ortaya koyularak taktik ve stratejik planların daha iyi yapılması hedeflendi. Çalışmamızı özgün kılan öğe; sağlık alanında yürütülen ulusal programlar içinde ilk defa programda aktif olarak görev alan personelin programla ilgili bilgi, tutum, davranış ve beklentilerini ölçmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın örneklemini Aydın ili merkez ilçede görev yapan (Halk Sağlığı Müdürlüğü, Efeler Toplum Sağlığı Merkezi ve merkez ilçeye bağlı 32 Aile Sağlığı Merkezi) toplam 325 sağlık personeli içerisinden 303 katılımcı oluşturdu. Çalışmanın verileri; literatür araştırmaları sonucunda; katılımcıların sosyodemografik özellikleri, koruyucu geliştirici davranışları ile programa ait bilgi, tutum, davranış ve beklentilerini belirlemeye yönelik yapılandırılan anket yöntemiyle toplanmıştır. Bu anketlerde gruplar arasında ortak sorulan sorular olduğu gibi özellikle gruplara yönelik hazırlanmış sorular da bulunmaktadır. Veriler; tanımlayıcı istatistikler kullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Çalışmaya toplam 303 sağlık personeli katılmıştır. Katılımcıların 99'u erkek (% 32,9), 204'ü kadındı (% 67,1). 29 katılımcı 30 yaş altı olup (% 9,5), 274 katılımcı 30 yaş ve üzerindedir (% 90,4). 48 katılımcı bekar (% 15,8), 228 katılımcı evli (% 75,2) ve 25 kişi boşanmış (% 8,2) olarak bulunmuştur. Katılımcıların 244'ünün çocuğu vardır (% 80,5), 59 kişinin çocuğu yoktur (% 19,4). 19 sağlık personeli lise mezunu (% 6,2) , 89 sağlık personeli önlisans (% 29,3) , 94 sağlık personeli lisans (% 31,0) , 73 sağlık personeli yüksek lisans (% 24,0), 24 sağlık personeli uzmanlık/doktora (% 7,9) eğitimine sahiptir. 20 katılımcı meslekte 5 yılın altında çalışmaktadır (% 6,6). Katılımcıların 294'ü (% 97,0) Sağlık Bakanlığı tarafından `yeterli ve dengeli beslenme ve hareketli yaşam, obezitenin önlenmesi` konularında yürüttüğü bir programdan haberdar iken bu programın il çapında yürütüldüğünü bilen kişi sayısı 291 (% 96,0) idi. 208 katılımcı (% 68,5) programı kısmen de olsa okumuş ve programı ağırlıklı olarak akla yatkın, uygulanabilir (% 55,9), ismi amaçlarını karşılayan (% 58,1), gerçekçi hedefleri olan (% 55,9), gelecek için geliştirilebilir bileşenlere sahip (% 55,4), sağlık harcamalarını azaltıcı (% 59,6), birinci basamak sağlık hizmetlerini arttırıcı etkisi olan (% 55,4) bir program olarak nitelemiştir. 263 sağlık personeli (% 86,7) sorumlu olduğu bölgede obezite sıklığının belirlenmediğini işaret etmektedir. Katılımcıların program başarısını puanlandırmaları istendiğinde 219'unun (% 72,2) 10 puan üzerinden 5 ve üzeri puanlandırma yaptığı görülmüştür. Araştırmaya katılan sağlık personellerine obezite ile mücadele teriminin neyi çağrıştırdığı sorulduğunda 244'ünün (% 80,6) cevabı yeterli ve dengeli beslenme iken 237 sağlık personelinin (% 78,1) program sonrasında beslenme şeklinde bir değişiklik yapmadığını, 194'ünün (% 63,9) program dahilinde son 12 ay içerisinde planlanmış faaliyetlere katılmadıkları belirtilmiştir. Katılımcılar; görev ve sorumlulukları çerçevesinde programın başarıya ulaşması için daha fazla personele, daha fazla zamana, farklı kurumlarla çalışmaya, programın medyada daha fazla duyurulmasına ihtiyaç duyulduğunu belirtmektedir. Sonuç: Çalışmamızdaki bulgulara göre katılımcıların çoğu program içeriğinin ve programın amaç, hedef ve stratejilerinin iyi bir şekilde şekillendirildiğini düşünmektedir. Ancak sahada bunun yansımasını görmek zor olmaktadır. Katılımcıların, toplumun obezite ve ilişkili sorunlar hakkında yeterince bilgi sahibi olmadıklarını düşünmeleri, toplum ve grup eğitimlerinden halkın faydalanma durumunun ölçülmemesi, personelin gerekli ölçümleri yaptıklarını ve sisteme işlediklerini belirtmelerine rağmen bölgelerindeki obezite prevalansı hakkında bilgi sahibi olmamaları, sağlık hizmet basamakları arasındaki veri, istatistik ve geri bildirim kaybı, program dahilinde planlanan faaliyetlerden personelin ve toplumun haberdar olmaması gibi faktörlerin programın başarıya ulaşmasındaki engeller olduğu gösterilmiştir. Aksaklıkların giderilmesi, konu ile ilgi yeterli ve güvenilir bilgiye sahip personel tarafından halk ve hizmet içi eğitimlerin arttırılması, medyanın etkin kullanımı, faaliyetlerin etkinlik durumunun saptanması, iyi bir sürveyans sisteminin kurulması, denetimlerin etkin şekilde yapılması ile programın başarıya ulaşacağı düşünülmektedir. Objective: The purpose of this study is to define the knowledge, attitudes, behaviours and expectations of primary health workers who undertake important tasks in the maintenance of the 'Healthy Nutrition and Active Life Program of Turkey'. In this way, it was aimed to make tactical and strategic plans better by revealing the problematic aspects and achievements of the program. Our study is to define the information, attitude, behavior and expectations of the health workers who are actively involved in the program for the first time in the national programs carried out in the field of Health what makes our study is unique.Materials and Methods: The sample of the study was consisted of 303 participants of totally 325 workers, working in the central district of Aydın province (Public Health Directorate, Efeler Community Health Center and 32 family health centers affiliated to the Central District). The data of the study were collected by the survey method, which was structured as a result of literature research, to determine the sociodemographic characteristics, protecting and improving behaviors and the information, attitude, behavior and expectations of the participants. In these questionnaires, there are common questions among the groups, as well as questions prepared specifically for the groups. In the data analysis process of the study, descriptive statistics were used. Results: A total of 303 health workers participated in the study. 99 of the participants were male (32,9 %), 204 were female (67,1 %). 29 participants are under 30 years of age (9,5 %), 274 participants are over 30 years of age (90,4 %). 48 participants were single (15,8 %), 228 participants were married (75,2 %) and 25 people were divorced (8,2 %). 244 of the participants had children (80,5 %), 59 had children (19,4 %). 19 health workers have high school graduates (6,2 %), 89 health workers have associate degree (29,3 %), 94 health workers have undergraduate (31,0 %), 73 health workers have master's degree (24,0 %), 24 health workers have specialist/doctorate degree (7,9 %). 20 participants work under 5 years (6,6 %) in the profession. While 294 (97,0 %) of the participants were aware of a program carried out by the Ministry of Health on `adequate and balanced nutrition and living, prevention of obesity`, the number of people who knew that this program was conducted in the province was 291 (96,0 %). 208 participants (68.5 %) studied the program partly and described it as a program that is mindful, practical (55,9 %), whose name meets its aims (58,1 %), has realistic objectives (55,9 %), has advanced components for the future (55,4 %), reducing health expenditures (59,6 %), has a primary health care service increase effect (55,4 %). The participants emphasized that the program could not be enough to reduce obesity alone (52,6 %), and they think that the public does not have enough knowledge about the program (61.1 %) while 49,9 % of the participants obesity is perceived as a major health problem by the community. 263 health care personnel (86,7 %) indicate that the prevalence of obesity is not determined in the region where they are responsible. 219 (72,2 %) scored minimum 5 points out of 10 points when the participants were asked to score the success of the program. When asked what the term `combating obesity` refers to the health care workers, it was stated that 244 health workers (80,6 %) answer was adequate and balanced diet, 237 health workers (78,1 %) did not change their diet after the program, 194 health workers (63,9 %) have not participated in planned activities within the last 12 months. Participants; in order to achieve the success of the programme, stated that there is a need for more personnel, more time, working with different institutions, and the program needs to be announced more in the media. Conclusions: According to the findings in our study, most participants think that the program content and the objectives, goals and strategies of the program are well shaped. However, it is difficult to see the reflection of this on the field. The obstacles to the success of the program include the fact that the participants think that the society does not have enough knowledge about obesity and related problems, the measurement of the public benefit status from community and group education, the lack of knowledge about the prevalence of obesity in the regions of the staff, the loss of data, statistics and feedback among health.Key words: Obesity, primary health care workers, national health program, information, attitude, behavior and expectations. 235

Amaç: Amacı, Sarıgöl İlçesindeki liselerde okuyan üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarının değerlendirilmesi ve sağlığı geliştirme davranışlarını etkileyen demografik faktörleri açıklamaktır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı bir çalışma yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Sarıgöl ilçesindeki liselerde okuyan 460 öğrenci hedeflendi. Bunlardan 449 öğrenciye ulaşıldı. Çalışmanın verileri sosyodemografik özellikler ve Akça'nın (1998) tarafından uyarlanan sağlıklı yaşam biçimi davranışları (SYBD)-II ölçeğinden oluşan isimsiz bir anket formu aracılığıyla öğrencilerin sınıflarında gözetim altında anket yöntemiyle toplanmıştır. Veriler; ortalama, standart sapma, ve frekanstan oluşan tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), post hoc Tukey HSD, ki-kare testi ve regresyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştirBulgular: Öğrencilerin %41,2'si erkek, %58,8'i kadındır. Yaş ortalaması 17,63 (16-18) yaştır. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları-II ölçeği alt alanları puanları; sağlık sorumluluğu alt boyut puan ortalaması 17,81 ±4,78, fizik aktivite alt boyut puan ortalaması 16,09±5,37, beslenme alt boyut puan ortalaması 19,87±4,72, manevi gelişim alt boyut puan ortalaması 25,57±5,14, kişiler arası ilişkiler alt boyut puan ortalaması 24,48±5,22, stres yönetimi alt boyut puan ortalaması 18,89±4,34, toplam puan ortalaması 122,75±22,12 olarak bulunmuştur. Sonuç: En yüksek puan ortalaması manevi gelişim alt alanında, en düşük puan ortalaması fizik aktivite alt alanında saptanmıştır. Sağlıklı bireylerden oluşan bir toplum için ergenlerin gelişimleri izlenmeli ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları desteklenmelidir. Objective: The purpose of this study is to determine health promotion behaviors of third and fourth grades of high school students in Sarıgöl district and the demographic characteristics affecting these behaviors .Materials and Methods: In this descriptive study, the target population consisted 460 high school students and 449 of them constituted the sample of the study. İncluding in Sarıgöl district in 2016-2017 education year. The data were collected anonymous questionnaire healthy lifestyle behaviors scale (SYBD) -II scale adapted to Turkish by Akça (1988). During the data analysis process of the study, means, standart deviations, frequencies were prepared a descriptive statistics and, Independent Sample t test, One-Way ANOVA, Tukey HSD post hoc, chi-square test and regression analysis were used. Findings: Among the participating students 41,2% were male, 58,8% were females. The mean age was 17,63 (16-18) years. As to the scores of Healthy Lifestyle Behaviors-II scale subscales; the mean score of health responsibility subscale was found as 17,81±4,78, physical activity as 16,09±5,37, nutrition as 19,87±4,72, spiritual development as 25,57±5,14, interpersonal relations as 24,48±5,22, the stress management subscale point average was found as 18,89±4.34, and the mean total score was found as 122,75±22,12. Compared with other studies, the results were moderate. Conclusion: The highest score average was found in the spiritual development subscale and lowest score average was found in the physical activity subscale. Adolescent development should be monitored and healthy lifestyle behaviors should be supported for a healthy community. 116

Okul çağı 6-7 yaşlarından 24 yaşına kadar ki dönemi kapsar. Okul Sağlığı kavramı, öğrencilerin ve okul çalışanlarının sağlığının değerlendirilmesi, geliştirilmesi, sağlıklı okul yaşamının sağlanması ve sürdürülmesi, öğrenciye ve dolayısıyla topluma sağlık eğitiminin verilmesi için yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Adolesan dönemdeki hastalık, sakatlık ve ölümlerin büyük bir kısmı riskli davranışlar ve çevreyle ilişkilidir. Okul çağı çocuklardaki riskli sağlık davranışları tütün kullanımı, alkol ve diğer madde kullanımı, sağlıksız beslenme, fiziksel inaktivite, istenmeyen kazalar ve şiddet ile istenmeyen gebelikler ve cinsel yolla geçen hastalıklar dahil seksüel davranışlardır. Bu araştırma ile Manisa'nın Şehzadeler ilçesinde yer alan ilk ve ortaöğretim okullarına devam eden okul çağı çocuklarda sağlık durumunun değerlendirilmesi, korunması ve geliştirilmesi için yapılan okul sağlığı programlarının tanımlanması, okul çağı çocukların sağlık risk davranışlarının ve belirleyicilerinin saptanması, araştırma kapsamındaki okulların okul çevre sağlığı düzeyinin belirlenmesi ve okullarda öğrencilere yönelik yürütülen sağlık eğitimi programlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Bu çalışma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım 11-13-15 yaş okul çocuklarında sağlık davranışları ve bu davranışların belirleyicilerini saptamaya yönelik kesitsel bir araştırmadan oluşmakta iken ikinci kısım okul çevre sağlığı, okul sağlığı programları ve okulda sağlık eğitimi faaliyetlerini saptamaya yönelik tanımlayıcı bir araştırmadan oluşmaktadır. Birinci kısım için öğrencilerin riskli sağlık davranışları ile ilgili veriler gözetim altında anket tekniğiyle toplanmıştır. Bunun için Dünya Sağlık Örgütü/Health Behaviour in School-aged Children (Okul Çocukları Sağlık Davranışı) 11-13-15 yaş için kullandığı yapılandırılmış anket formu kullanılmıştır. Manisa Şehzadeler İlçesindeki bu yaş gruplarına denk gelen ortaöğretim 5 ve 7 ile lise 9. sınıflarda okuyan toplam 6541 öğrenci araştırmamızın evrenini oluşturmuştur. Epi info bilgisayar paket programı yardımıyla, evren büyüklüğü 6541, prevelans %8.1, %95 güven aralığı, %5 hata payı baz alındığında alınması gereken minimum örnek büyüklüğü 1120 olarak hesaplanmıştır. Araştırmaya alınacak okullar tabakalı – rastgele örneklem yöntemi kullanılarak belirlenmiştirİkinci kısım olan okul çevre sağlığı, okul sağlığı hizmetleri ve sağlık eğitimi faaliyetleri durumunu tanımlamak için evren Manisa Şehzadeler İlçesindeki ortaöğretim okulları ile liselerin tamamıdır. Örneklem grubu ise `Risk davranışları'' bölümü için Manisa Şehzadeler İlçesinde örnekleme giren öğrencilerin bulunduğu ortaöğretim okulları ile liselerdir.Araştırmamızda günlük kahvaltı yapanların oranı %59 olarak tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %5.4'ü zayıf (wasting), %4.2'si bodur (stunting), %22'si kilo fazlalı (owerweight), %7.2'si obezdir (obesity). Araştırmaya katılan öğrencilerde günde bir defadan çok diş fırçalayanlar %33.7, hiç fırçalamayanlar %4.1'dir. Araştırmaya katılanların %23.9'u araştırma sırasında diyet yapmakta iken, %42.4'ü son 1 yılda diyet yapmıştır. Haftada en az 2 saat fizik aktivite yapanlar düzenli fizik aktivite yapıyor olarak tanımlanmıştır. Buna göre çalışmamızda düzenli fizik aktivite yapanlar %20.7'dir. Araştırmamızda sedanterlerin oranı %59.2'dir. Araştırmaya katılanların %29.3'ü son bir yılda en az bir kez yaralanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %51.5'i son bir yılda en az bir kez kavga etmiştir. %16.3'ü ise en az 3 kez kavga etmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %46.5'i sağlığını iyi, %25.1'i sağlığını mükemmel, %23.6'sı orta, %3'ü kötü ve %1.6'sı çok kötü olarak değerlendirmiştir. Araştırma grubunun %80.4'ü yaşam kalitesini yüksek olarak tanımlamıştır (yaşam kalitesi puanı 6 ve üzeridir). Araştırmaya alınan okulların hiç birisinin 100 metre yakınında fabrika bulunmamaktadır. %95.7'sinin 100 metre yakınında eğlence yeri, %82.6'sının 100 metre yakınında gayri sıhhi müessese, %26.1'inin ise 100 metre yakınında anayol bulunmamaktadır. Okulların %65'inde öğrenci başına düşen oyun alanı yeterli değildir. Okulların %73.9'unda okul çıkışında trafik riski varken, %47.8'inde okul çıkışında yaya geçidi bulunmamaktadır. Araştırmaya alınan okulların tamamında içme suyu şebeke suyundan sağlanmaktadır. Okulların %52.2'sinin içme suyunun analizi yapılmaktadır. %59.1'inin musluk sayısı yetersizdir. Araştırma kapsamındaki okulların tamamında tuvaletler bina içinde ve %95.7'si kanalizasyona bağlıdır. %60.9'unda kız tuvalet sayısı yetersiz iken, %30.4'ünde erkek tuvalet sayısı yetersizdir. Erkek tuvaletlerinin %95.7'sinde pisuvar sayısı yetersizdir. Okullardaki tuvaletlerin %39.1'inin genel temizliği yeterli değildir. Araştırmaya katılan okulların %43.5'inde dersliklerdeki öğrenci sayısı uygun değilken %43.5'inde öğrenci başına düşen hava hacmi yetersiz, %65.2'sinde öğrenci başına düşen alan yetersizdir. Tahtanın ön sıraya uzaklığı okulların %87'sinde uygun değildir. Yazı tahtalarının %73.9'u beyaz, %13'ü kara, %13'ü ise akıllı tahtadır. %72.7'sinde üst kat pencerelerinde önlem yoktur. Okulların tamamında ısınma tipi kaloriferdir. Okulların %73.9'unda laboratuvar vardır. Laboratuvarların %47.1'inin zemin malzemesi karodur. %76.5'inin sıra malzemesi tahta masadır. Laboratuvarların %23.5'inde gaz dedektörü vardır ve %82.4'ünde toksik maddeler kilit altında olup tamamında toksik maddeler üzerinde etiket vardır. Araştırmaya katılan okulların çoğunluğunda (%95.7) kantin vardır ve %36.4'ünde kantinlerin genel temizliği iyi değildir. Araştırma dahilindeki okulların %60.9'unda genel çöp bidonu okul bahçesi içindedir ve %17.4'ü oyun alanı içindedir. Okulların tamamında yangın söndürme cihazı varken %65.2'sinde yangın söndürme ekipmanı vardır. %73.9'unda yangın alarmı varken, okulların tamamında yangın/deprem tatbikatı yapılmıştır ve %91.3'ünde yangın/deprem eğitimi verilmiştir. %56.5'inde yangın merdiveni vardır. Okulların tamamında ecza dolabı varken, okulların %60.9'unda ecza dolabı içindeki malzemeler yeterlidir. Araştırma kapsamındaki okulların %21.7'sinde revir varken, hiçbir okulda görevli hekim bulunmamaktadır. Okulların %13'ünde görevli hemşire bulunmaktadır. Araştırmaya katılan okulların %43.5'inde sağlık eğitimi verilmektedir. Sağlık eğitimi konularını genellikle branş öğretmeni veriyor (%95), daha sonra ise aile/TSM hekimi veriyor. Okul yöneticilerinin tamamının görüşüne göre sağlık eğitimi konularını sağlık personeli vermeli.Araştırma sonucumuza göre, alt sosyoekonomik seviyede olma, zayıflık, bodurluk, düzensiz diş bakımı düzenliliği, kavga etme ve yaşam kalitesinin düşük olması bakımından birer risk faktörü iken, üst sosyoekonomik seviyede olma şişmanlık, sedanter yaşam ve düzensiz beslenme açısından risk faktörleridir.Anahtar Kelimeler: HBSC, Okul Sağlığı, Riskli Sağlık Davranışları, Okul Çevre Sağlığı School-age covers the period between the ages 6-7 and 24. School Health concept includes studies made to evaluate and improve the health of students and school staff, provide and continue healthy school life and give health education to the students and thus the society. Most of the diseases, disabilities and deaths in adolescence are related to risky behaviours and the surrounding. Risky health behaviours in school-age children are tobacco, alcohol and other substance abuses, unhealthy nutrition, physical inactivity, undesired accidents and violence and sexual behaviours including undesired pregnancies and sexually transmitted diseases. The aims of this research were to define the school health programs made to evaluate, preserve and develop the health condition in school-age children going to elementary and secondary schools in Şehzadeler district of Manisa, determine risky behaviours for health for school-age children and their determiners, determine school environment health level in scope of the research and evaluate health education programs made for students in schools.This study was divided into two sections. While the first section was formed by a sectional research for determining health behaviours and the determiners of these behaviours in school children aged 11-13-15, the second section was formed by a definitive research for determining school environment health, school health programs and health education activities in school. Data on risky health behaviour of the students were gathered under supervision with a questionnaire technique for the first section. World Health Organization/Health Behaviour in School-aged Children questionnaire form for ages 11-13-15 was used for this. A total of 6541 students in 5th and 7th grades in secondary school and 9th grade in high school among these age groups in Şehzadeler district of Manisa constituted the universe of our research. With the help of Epi info computer package program, minimum sample size to be taken when universe size of 6541, prevalence of 8.1%, confidence interval of 95% and margin error of 5% were taken as basis was calculated as 1120. Schools to be included in the research were detected by using staged - random sampling method. The universe to define the condition of school environment health, school health services and health education activities which constituted the second section was all secondary and high schools in Manisa Şehzadeler district. Sampling group was formed by the secondary and high schools where the students participated in sampling for `Risky behaviours` section in Manisa Şehzadeler district studied.The ratio of students who had daily breakfast was determined 59% in our research. 5.4% of the students were wasting, 4.2% were stunting, 22% were overweight and 7.2% were obese. The ratio of students who brushed their teeth more than once a day was 33.7% and those who didn't brush at all was 4.1%. While 23.9% of the participants were on a diet during the research, 42.4% made diet in the recent year. Those who made physical activity at least 2 hours a week were defined as having regular physical activity. According to this, the ratio of those having regular physical activity was 20.7%. The ratio of sedentaries in our research was 59.2%. 29.3% of the participants had at least one injury in the recent year. 51.5% of the students participating in the research had at least one fight in the recent year. 16.3% had at least three fights. 46.5% of the students who participated in the research evaluated their health as good, 25.1% as perfect, 23.6% as average, 3% as bad and 1.6% as very bad. 80.4% of the research group defined their life quality as high (life quality score of 6 and above).There were no factories within 100 meters of the vicinity of the schools participating in the research. There were also no amusement places in 95.7%, non-sanitary enterprises in 82.6% and highways in 26.1% of those schools. The playground per student was unsatisfactory in 65% of the schools. While there was traffic risk at the school exit in 73.9%, there were no crosswalks at the school exit in 47.8%. City water was drunk in all participating schools. Drinking water analysis was made in 52.2. Number of taps was unsatisfactory in 59.1%. In all the schools covered, the toilets were inside the building and 95.7% were connected to the sewer system. While the number of female toilets was unsatisfactory in 60.9%, the ratio was 30.4% in males. Number of urinars was unsatisfactory in 95.7% of the male toilets. General hygiene was unsatisfactory in 39.1% of school toilets. While the number of students was inappropriate in 43.5% of the schools, the air volume per student was unsatisfactory in 43.5% and the area per student was unsatisfactory in 65.2%. The distance between the board and the front row was inappropriate in 87% of the schools. The boards were white in 73.9%, black and smart in 13% each. There was no protection in the upper floor windows in 72.7%. Heating was provided by central heating in all schools. Laboratory was present in 73.9%. Floor material was tile in 47.1% of the laboratories. Desks were wooden in 76.5%. There were gas detectors in 23.5% of the laboratories, toxic materials were under lock in 82.4% and all of these materials were labelled. There was a canteen in most of the participating schools (95.7%) and the general hygiene of the canteens was unsatisfactory in 36.4%. The trash bin was inside the school garden in 60.9% and 17.4% were inside the playground. While fire extinguisher devices were available in all of the schools, there were fire extinguishing equipments in 65.2%. While there was a fire alarm in 73.9%, fire/earthquake practice was made in all schools and fire/earthquake education was given in 91.3%. Fire escapes were present in 56.5%. While medicine cabinets were present in all schools, the materials inside were satisfactory in 60.9%. While there were medical rooms in 21.7% of the schools participating in the research, no doctors were in charge in any of the schools. There were nurses in charge in 13% of the schools. Health education was provided in 43.5% of the schools participating in the research. Generally the branch teacher gave health education (95%) and family/PHC doctors came after. According to all school managers, health education should be given by health staff.According to the research result, while lower socio-economical level, wasting, stunting, irregular dental care, fighting and low quality of life constitute risk factors, higher socio-economic level constitutes risk factors for fatness, sedentar life and irregular nutrition.Key Words: HBSC, School Health, Risky Health Behaviours, School Environmental Health 166

Gelişen teknoloji ve sanayileşme ile birlikte artan mesleki hastalık ve iş kazaları, mühendislik kontrolleri, idari önlemler ve kişisel koruyucu donanımlar gibi farklı yöntemlerle önlenebilir. Risklerin önlenmesinin veya yeterli derecede azaltılmasının, teknik ve idari önlemlerle sağlanamadığı durumlarda, çalışanlara kişisel koruyucu donanımlar verilir.Bu araştırmanın amacı; araştırmanın yapılacağı fabrikalarda işçilerin KKD kullanımı konusunda bilgi, tutum ve davranışlarını ve iş kazası sıklığının belirlemesidir.Televizyon (n=1200) ve çamaşır makinesi (n=1100) fabrikasında çalışan işçiler araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırmanın örnek büyüklüğü Epi-İnfo programı ile %50 prevelans, % 95 güven aralığı ve 0.05 hata payı ile televizyon fabrikasından 240 işçi ve çamaşır fabrikasından 220 işçi olarak hesaplanmıştır. Veriler gözetim altında anket tekniğiyle toplanmıştır.Çalışanların % 41.5'i ilkokul ve altı ve % 44.0'i genel /meslek lisesi mezunudur. Çalışanların ortalama çalışma süresi 4.78 ± 4.69 yıldır. İşçilerin % 98.0'ı İSG eğitimi almıştır ve % 71.8'i İSG eğitiminin faydalı olduğunu düşünmektedir. Çalışanların % 84.3'ü işyerinde İSG kurulunun var olduğunu bilmektedir ve %74.5'i İSG kurulunun iş kazalarını önlemede faydalı olduğunu düşünmektedir. Araştırmaya katılan işçilerin %33.2'si çalıştıkları iş yerini iş kazası bakımından yüksek riskli olarak değerlendirmektedir. Çalışanların %89.8' si iş kazalarını önlemek için alınan önlemleri yeterli görmektedir.Araştırmaya katılan çalışanların iş yerlerinde karşılaştıkları sorunlar en fazla yorgunluk, sosyal yaşam yetersizliği ve sinirli olmadır. İşyerinde işçinin en fazla maruz kaldığı fiziksel etmenler gürültü, yüksek sıcaklık, stres, uzun çalışma saati ve ağır kaldırmadır.Araştırma grubunun kişisel koruyucu donanım kullanım konusunda bilgi puan ortalaması 8.85 ± 2.19'dır (0-12 puan). Çalışanların %85.4'ünün KKD kullanımı konusunda tutumu olumlu ve çalışanların %70.4'ü KKD' leri her zaman kullanmaktadır (Tablo 6).Çalışanlar KKD' yi en sık işini aksattığı için kullanmadıklarını belirtmişlerdir. En sık kullanılan KKD ayakkabı ve eldivendir.Çalışanların % 16.7' si son 1 yıl çinde iş kazası geçirmiştir ve en sık kaza nedeni dikkatsiz çalışmadır.İşçilerin eğitim durumu yüksek olanların, çamaşır makinesi fabrikasında çalışanların, günlük çalışma süresi 8 saat olanların, vardiyalı çalışmayanların, İSG eğitiminin faydalı olduğunu düşünenlerin, işyerinde İSG kurulu olduğunu bilenlerin ve İSG kurulunun iş kazalarının önlemede etkili olduğunu düşünenlerin KKD bilgi puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur.Yapılan çok değişkenli analiz sonuçlarına göre çamaşır makinesi fabrikasında çalışanlar ve İSG eğitiminin faydalı olduğunu düşünenlerin KKD kullanımı konusunda daha olumlu tutuma sahip olduğu , Çamaşır makinesi fabrikasında çalışanların, İSG eğitiminin faydalı olduğunu düşünenlerin ve işyerinde alınan önlemlerin yeterli olduğunu düşünenlerin, daha fazla KKD kullandıkları tespit edildi.İş kazası ile ilgili çok değişkenli analize göre de İSG eğitimini faydalı olduğunu düşünenlerin ve KKD kullananların daha az iş kazası geçirdiği bulundu.Anahtar kelimeler : Kişisel Koruyucu Donanım, Bilgi, Tutum, Davranış, İş Kazası Increasing occupational diseases and work accidents, along with developing technology and industrialization, can be prevented by different methods such as engineering controls, administrative measures and personal protective equipment. Employees are provided with personal protective equipment, where the prevention or reduction of risks is not ensured by technical and administrative measures.The aim of this study is to determine knowledge, attıtude and practıce related to personal protective equipment and occupational accidents frequency.A total of 2300 workers working in the television (n= 1200) and washing machine (n=1100) factories constitute the universe of research. With the help of Epi info computer package program, minimum sample size to be taken when universe size of 2300, prevalence of 50 %, confidence interval of 95% and margin error of 5% were taken as basis was calculated as 460 (television=240, washing machine = 220). Data were gathered under supervision with a questionnaire technique .41.5% of the employees are primary school and under and 44.0% are graduated from general / vocational high school. The average working time of the employees is 4.78 ± 4.69 years. 98.0% of the workers were trained in OHS and and 71.8% of them think OSH training is useful. 84.3% of the employees know that there is an OHS committee in the workplace and 74.5% think that the OHS committee is useful in preventing work accidents. 33.2% of the workers regard the workplace as high risk for work accidents. 89.8% of the employees are satisfied with the measures taken to prevent work accidents.The problems faced by employees in the workplace are the most exhausted, social life inadequacies and irritability. The physical factors that the worker is most exposed to in the workplace are noise, high temperature, stress, long working hours and heavy lifting.The average score of information on workers' use of personal protective equipment is 8.85 ± 2.19. 85.4% of employees are positive about the use of PPE and 70.4% of employees always use PPE. The most commonly used PPE shoes and handbags. Employees stated that they did not use the PPE because it most often disrupted their work.16.7% of the workers have had work accidents in the last 6 months and the most frequent cause of accident is carelessness.The average of the PPE knowledge score was found to be higher for those who have high educational status, work in the washing machine factory, work 8 hours per day, do not work in shifts, think OSH training is beneficial, know OSH is in the workplace and think OSH is effective in preventing work accidents.According to the results of the multivariable analysis, those who work in the washing machine factory and those who think that OHS training is beneficial have a more positive attitude towards the use of PPE, It was found that workers in the washing machine factory, those who think that OSH training is beneficial, and those who think that the precautions in the workplace are sufficient, use more PPE.According to the highly variable analysis of occupational accidents, it was found that those who think that OSH training is beneficial and those who use PPE have less occupational accidents.Key words: Personal Protective Equipment, Knowledge, Attitude, Behavior, Occupational accident 126