Search

Business groups that dominated the Spanish electricity market during the Francoist period had been born linked to large international electrotechnical conglomerates or major Spanish banks. Only Fuerzas Eléctricas del Noroeste (Fenosa) had had its origin in a small and local company, the Sociedad General Gallega de Electricidad. This firm achieved significant growth by means of mergers and acquisitions in the 1920s and had managed in the 1940s, through the creation of a new company called Fenosa, to avoid the ban on generating capacity increases established by the electrical agreements signed in the 1930s. Under this new name, but with the same managers, technicians and majority shareholders, the company was granted the concessions to exploit a major part of a new hydraulic basin, that of the Miño river. By building up new hydroelectric facilities there, Fenosa was able to join the Spanish electricity oligopoly. In this paper we analyse the evolution of the company and the strategies that allowed it to obtain that result., Los grupos empresariales que dominaron el mercado eléctrico español durante el periodo franquista habían nacido ligados a los grandes conglomerados electrotécnicos internacionales o a importantes bancos españoles. Solamente Fuerzas Eléctricas del Noroeste (Fenosa) tenía su origen en una empresa pequeña y de carácter local, la Sociedad General Gallega de Electricidad, que había conseguido crecer a partir de la década de 1920 a base de fusiones y absorciones, así como sortear los convenios eléctricos de la década siguiente a través de la creación de una nueva empresa denominada Fenosa. Bajo esta nueva razón social, pero con los mismos directivos, técnicos y accionistas mayoritarios, conseguiría iniciar la explotación de una nueva cuenca hidráulica, la de los ríos Miño y Sil, e incorporarse al oligopolio eléctrico español. En este artículo analizamos la evolución de la empresa y las estrategias que le permitieron obtener aquel resultado.

Salgadelos charcoal blast furnaces were an important element in the nineteenth century Spanish iron industry, given they were the main producers of pig iron for almost forty years. Since their foundation in 1794 unti1 the late 1830s the mill was smelting mainly for the spanish army. From the on, the civil market became the sole purchaser of Sargadelos iron products. Throughout its lifetime, only pig and moulded iron was produced, having never being erected the works for its fining into wroght iron. Insufficient finding appears to be responsible for this absence of vertical integration, at least while the firm was run by his owners. Between 1840 and 1860 Sargadelos was rented out by a group of bankers who modernized the mill. In the early sixties the ironworks continued smelting with charcoal a very competitive ingot even compared to the pig iron manufactured by the new cocke blast furnaces. However, bad location, lack of raw materials and financial problems led to its eventual shut down in a short span of time.

Los grupos empresariales que dominaron el mercado eléctrico español durante el periodo franquista habían nacido ligados a los grandes conglomerados electrotécnicos internacionales o a importantes bancos españoles. Solamente Fuerzas Eléctricas del Noroeste (Fenosa) tenía su origen en una empresa pequeña y de carácter local, la Sociedad General Gallega de Electricidad, que había conseguido crecer a partir de la década de 1920 a base de fusiones y absorciones, así como sortear los convenios eléctricos de la década siguiente a través de la creación de una nueva empresa denominada Fenosa. Bajo esta nueva razón social, pero con los mismos directivos, técnicos y accionistas mayoritarios, conseguiría iniciar la explotación de una nueva cuenca hidráulica, la de los ríos Miño y Sil, e incorporarse al oligopolio eléctrico español. En este artículo analizamos la evolución de la empresa y las estrategias que le permitieron obtener aquel resultado., Business groups that dominated the Spanish electricity market during the Francoist period had been born linked to large international electrotechnical conglomerates or major Spanish banks. Only Fuerzas Eléctricas del Noroeste (Fenosa) had had its origin in a small and local company, the Sociedad General Gallega de Electricidad. This firm achieved significant growth by means of mergers and acquisitions in the 1920s and had managed in the 1940s, through the creation of a new company called Fenosa, to avoid the ban on generating capacity increases established by the electrical agreements signed in the 1930s. Under this new name, but with the same managers, technicians and majority shareholders, the company was granted the concessions to exploit a major part of a new hydraulic basin, that of the Miño river. By building up new hydroelectric facilities there, Fenosa was able to join the Spanish electricity oligopoly. In this paper we analyse the evolution of the company and the strategies that allowed it to obtain that result.

As fábricas de curtumes constituíron unha auténtica industria nacional para Galicia tanto pola súa certa relevancia nalgúns dos períodos da historia industrial galega coma polo seu esparexemento polo territorio onde un de cada catro concellos contou co seu propio curtidoiro, presente en case que todas as comarcas do país, que fornecía o coiro preciso para facer un bo par de zocos. Este sector, logo de ser líder a nivel estatal no século XIX, colapsa na década dos anos sesenta, coa aparición do zapato mecánico, pasando de case 200 fábricas a finais dos anos cincuenta a 11 a comezos dos oitenta. A tipoloxía arquitectónica dos curtidoiros foi moi semellante á das casas tradicionais galegas ergueitas polos mesmo canteiros, albaneis e carpinteiros que empregaban en ambos casos os materiais que ofertaba o territorio, na parte occidental do país granito e tella e na parte oriental xisto e lousa, que nun e noutro caso se completaba con madeira de castiñeiro e carballo tanto para o tellado coma para o sobrado. Estes curtidoiros tiñan unha organización interna moi semellante, cinguida as principais fases do proceso de transformación dunha pel nun coiro, no que se diferenza o lavadoiro, a zona de curtir e a zona da remata. Tres son os elementos patrimoniais que singularizan a un curtidoiro, os píos de perpiaño duns dous metros cúbicos, tanto para lavar as peles coma para curtilas, o muíño de esmagar a casca turrado por cabalaría e os secadoiros de coiros, completados nalgúns casos por grandes chemineas que dotan aos edificios dunha verdadeira fasquía industrial. A industria dos curtumes non foi un sector líder da economía, emporiso en Galicia deixou un patrimonio industrial de certa importancia que nalgunhas vilas, coma a de Allariz, tiveron a sensibilidade de recuperar una parte do noso patrimonio cultural con fantásticas rehabilitacións dos vellos curtidoiros mais tamén tiveron a agudeza de ver a oportunidade de pór en marcha negocios rendíbeis para a lei do mercado entre os cachotes e os perpiaños que noutro tempo fabricaban coiros a esgalla. Xa que logo, a ducia de casos de rehabilitación xa operados por toda a xeografía galega deberan ser un estímulo para acometer novas iniciativas, sobre todo para aquelas Administracións que aínda non tiveron nin a sensibilidade nin a perspicacia de trazar proxectos de desenvolvemento endóxeno local alicerzados no sobranceiro patrimonio industrial que a industria dos coiros nos deixou en herdanza.

A tese que apresentamos pretende investigar o banco conhecido como Banco de Olímpio Pérez em honra ao mais eminente membro da família Pérez, Olímpio Pérez Rodríguez. O banco fora fundado e dirigido Manuel Pérez Sáenz em meados do século XIX até o seu falecimento, em 1880. O lapso temporal coberto pola tese vai do ano 1880 em que passa a ser dirigido polo filho de Manuel Pérez, Olímpio Pérez, até o começo da guerra civil espanhola, em 1936, com especial atençom ao período 1880-1915 em que a casa de banca foi gerida por Olímpio Pérez. A tese divide-se em seis secçons ou capítulos, complementados por dezassete apêndices. A abordagem do trabalho é dupla: descritiva e contextualizadora, por umha parte, e analítica e interpretativa por outra. O predomínio de umha e outra perspectiva varia nos distintos capítulos.

O presente traballo ten por obxectivo analizar a vida de Unión Fenosa como unha das principais empresas do sector eléctrico español. Dende o ano 1982, no que FENOSA e Unión Eléctrica Madrileña deciden realizar a súa fusión, a compañía situarase como unha empresa de tamaño medio, que foi quen de adaptarse a diversos contextos para sobrevivir até a súa desaparición no ano 2008. Así, analizaranse as diversas estratexias empresariais desenvoltas pola empresa no marco do sector eléctrico, moi cambiante no período, facendo especial énfase ás condicionantes económicas, financeiras e reguladoras, determinantes nun sector como o eléctrico. Deste xeito, valorarase a necesidade real de realizar a fusión, así como as diversas estratexias empresariais, dende a necesidade de asumir o novo marco regulador para afrontar os problemas da débeda até a necesidade de expansión da compañía, en particular sobre a base da internacionalización e a diversificación empresarial. Deste xeito, o factor fundamental para a fusión entre ambas compañías pasaba pola necesidade de solventar os importantes problemas financeiros dunha estratexia de investimentos demasiado grande para as necesidades do mercado nun contexto complexo: desaceleración de consumo eléctrico, deterioro do tipo de cambio e elevados tipos de xuro. Ante esta situación a fusión preséntase como mecanismo para ampliar a escala da compañía e conseguir superar estes problemas, en paralelo á actuación do sector público, fundamental para que o sector eléctrico pervivise no tempo. Unha vez superados os problemas financeiros, a compañía inicia unha senda de crecemento baseada en primeiro lugar na internacionalización e diversificación da compañía ante o esgotamento do mercado natural nun sector maduro como o eléctrico en España, para posteriormente dar lugar a unha nova estratexia de retorno dos investimentos para afrontar os crecementos da demanda eléctrica de comezos da década dos 2000, o que supuxo abandonar a estratexia previa de constitución dunha empresa transnacional multiservizos para converterse nunha empresa integral da enerxía a través da expansión do negocio eléctrico e a creación dunha sección adicada ao control da cadea de valor do gas.