Search

De beheersing van waterschaarste zal de komende jaren een steeds grotere maatschappelijke uitdaging gaan vormen. Daarom bespreken wij in deze bijdrage de vraag in hoeverre het huidige juridische en beleidsinstrumentarium ter beheersing van waterschaarsterisico’s toereikend is voor de toekomst. Wij concluderen dat de traditionele vraaggestuurde en faciliterende houding van de overheid ook op de middellange termijn (2030) nog uitkomst kan bieden. Daarnaast moet er echter op korte termijn meer aandacht komen voor eigen verantwoordelijkheden en zelfvoorzienendheid, zowel bij bedrijven als bij particulieren. Bovendien dienen ook aanbodgestuurde strategieën die strekken tot de verkleining en verandering van de (regionale) waterbehoefte een grondslag te (gaan) vormen voor toekomstig verdelingsbeleid. In deze bijdrage bespreken wij daar diverse mogelijkheden voor in twee specifieke sectoren: de agrarische sector en het particuliere drinkwatergebruik.

In deze bijdrage bespreken wij het Nederlandse overstromingsrisicobeheer en de meest recente juridische en beleidsontwikkelingen op dat terrein. In het bijzonder gaan wij in op de ontwikkelingen rondom het concept ‘meerlaagsveiligheid’. Naast een sterke traditionele focus op de beperking van de kans op een overstroming vinden er namelijk steeds meer complementaire ontwikkelingen plaats die het beperken van de gevolgen van een eventuele overstroming centraal stellen. Gevolgbeperking kan plaatsvinden in het ruimtelijke spoor (ruimtelijke adaptatie; ‘laag 2’) of in het spoor van de rampenbeheersing (‘laag 3’). Wij achten dit positieve ontwikkelingen, maar menen dat deze in de huidige beleidsconstructie niet voldoende tot hun recht komen. Daarom doen wij enkele aanbevelingen voor de juridische verankering van deze twee gevolgbeperkende strategieën. Hiermee kunnen de effectiviteit en de veerkracht van het Nederlandse overstromingsrisicobeheer worden bevorderd en wordt bijgedragen aan het bereiken van de waterveiligheidsdoelen op de middellange (2030) en de langere termijn (2050).

In dit artikel gaan wij in op de vraag of door habitat banking kan worden voldaan aan de mitigatie- en compensatieverplichtingen uit artikel 6, leden 3 en 4 van de Habitatrichtlijn. Habitat banking is een juridisch-economisch instrument waarbij natuurgebieden worden gecreëerd, hersteld of onderhouden die als compensatie kunnen dienen voor voorziene of niet-voorziene aantastingen van de natuur. Er zijn vele vormen van habitat banking, waaronder die waarbij ‘credits’ kunnen worden aangekocht bij de habitat bank ter compensatie van schade aan beschermde natuur. 2 Met de aankoop ervan moet het langdurig behoud en het onderhoud van het compensatiegebied worden zeker gesteld. In dit artikel zal aandacht worden besteed aan jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie, waaronder de uitspraak van het Hof van 21 juli 2016 (Orleans/Vlaams Gewest). Een uitspraak waarin een nadere uitleg wordt gegeven van het begrip ‘compenserende maatregelen’ uit deze richtlijn. Op het eerste gezicht lijkt deze uitspraak van de Europese Hof habitat banking weinig interessant en aantrekkelijk te maken, maar – zoals zal worden betoogd – er lijkt toch nog wel ruimte te zijn voor habitat banking. Daarnaast lijkt habitat banking in elk geval bruikbaar te zijn in gevallen waarbij schade wordt veroorzaakt aan andere natuurgebieden dan Natura 2000-gebieden, zoals de natuurgebieden die voorheen deel uitmaakten van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), nu Natuurnetwerk Nederland.

Rapport van de Algemene Rekenkamer over de effectiviteit van het overheidsbeleid gericht op het voorkomen van milieuverontreiniging