Keywords: education, wrestling, cooperation, region, Kaliningrad District. Abstract Soon after the end of hostilities (1945), the first educational institutions were established in the Masurian District and the educational process began. After the district was transformed into Olsztyn Voivodeship, 2nd Lt. Zenon Rydziński came to Warmia and as a wrestler-officer promoted the values of the formerly practiced sports discipline at fashionable festivals and show competitions at that time. After the creation of the District Wrestling Association in Olsztyn, the training was also conducted in spontaneously arising clubs and sections of Folk Sports Teams. All aforementioned associations played a particularly valuable role in rural environments. After exploring basics, the cooperation was established with the Kaliningrad District (USSR). Mutual exchange of experiences resulted in the increase of level of sports training, building the foundations of friendship between both communities, and trips abroad made it possible to get to know the regions and the culture of people living there. Teams going abroad were made up of the best players and the appointment to team was both a distinction and a reward for wrestlers. Young people practicing sports in school sections also participated in the sports exchange. Young Roma and Ukrainians also participated in the trainings and it was a model example of social integration. The increasing level of training resulted in participation in national tournaments, Polish championships and in 1978 even a match was played against the Colorado (USA) state team residing in Poland. References Archiwum Akt – Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. 78, s. 22, Stan urządzeń. [Device status] 78, s. 22. Archiwum Państwowe, 1951 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141, Protokół z posiedzenia egzekutywy KW PZPR z maja 1951 roku, k. 141. [Minutes of the executive meeting of the KW PZPR in May 1951], k. 141. Archiwum Państwowe – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2093, k. 80. X lat współpracy Olsztyna z Kaliningradem. [10 years of cooperation between Olsztyn and Kaliningrad], k. 80. [Poland]. Archiwum Państwowe, 1972-1973 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2101, Sprawozdanie z międzywojewódzkiej współpracy partyjnej z krajami socjalistycznymi w latach 1972–1973, k. 14. [Report on interregional party cooperation with socialist countries in 1972–1973], k. 14. [Poland]. Archiwum Państwowe, 1960 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2087, k. 10. Plan sportowych kontaktów przygranicznych Olsztyn – Kaliningrad na rok 1960. [The plan of sports contacts on the Olsztyn - Kaliningrad border for 1960], k. 10. [Poland]. Archiwum Państwowe, 1963 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2090, k. 1. Terminarz delegacji Olsztyn – Kaliningrad 1963. [Timetable of the Olsztyn - Kaliningrad delegation 1963], k. 1. [Poland]. Borejsza, 1964 – Czesław Borejsza. Władysław Pytlasiński i jego trening zapaśniczy. Warszawa 1964. 64 s. [Władysław Pytlasiński and his wrestling training]. Warszawa 1964. 64 s. [Poland]. Chełmecki, Głaz, Lipski, 2012 – Chełmecki Jerzy, Głaz Andrzej, Lipski Jerzy. Historia Polskich zapasów 1922 – 2012. Warszawa 2012. 345 s. [History of Polish stocks 1922 – 2012]. Warszawa 2012. 345 s. [Poland]. Dmowski, 1981 – Dmowski Zygmunt. I ty zostaniesz olimpijczykiem. Warszawa 1981. 80 s. [And you will become an Olympian]. Warszawa 1981. 80 s. [Poland]. Dmowski, Skubis, 1976 – Dmowski Zygmunt, Skubis Jacek. Zapasy judo. Warszawa 1976. 133 s. [Judo wrestling]. Warszawa 1976. 133 s. [Poland]. Tracewski, 1979 – Tracewski Janusz. Zapasy dla ciebie. Warszawa 1979. 18 s. [Stocks for you]. Warszawa 1979. 18 s. [Poland]. Filipkowski, 1979 – Filipkowski Tadeusz. Węzłowe problemy oświaty województwa olsztyńskiego po1945r. [Key problems of education in the Olsztyn voivodeship after 1945]. W: Zeszyt Pedagogiczny. 50 lat szkolnictwa polskiego na Warmii i Mazurach. Olsztyn 1979. S. 97– 128. [Poland]. Gąsiorowski, 2005 – Gąsiorowski Andrzej. Podróże historyczne i krajoznawcze na pograniczu pruskim 1466 – 1939. Olsztyn 2005. 379 s. [Historical and sightseeing trips in the Prussian borderland 1466 – 1939]. Olsztyn 2005. 379 s.[Poland]. Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Mini-zapasy. [Mini-stocks]. W: Wychowanie Fizyczne i Higiena Szkolna 1987, Nr 8. Warszawa 1987. S. 5 – 12. Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Rozwój organizacyjny sportu zapaśniczego w pierwszych latach Polski Ludowej. [Organizational development of wrestling sport in the first years of People's Poland]. W: Monografia AWF, Poznań, 1987, Nr 235. S. 233–242. Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Aktualne problemy badań w zapasach, Warszawa 1987. 59 s. [Current research problems in stocks]. Warszawa 1987. 59 s. [Poland]. Godlewski, 1988 – Godlewski Piotr. Zarys dziejów polskiego zapaśnictwa profesjonalnego. Gorzów Wielkopolski 1988. 64 s. [An outline of the history of Polish professional wrestling]. Gorzów Wielkopolski 1988. 64 s. [Poland]. Gross, 2011 – Gross Radosław. Powszechna Organizacja „Służba Polsce” w województwie olsztyńskim w latach 1948 – 1955. Olsztyn 2011. 384 s. [The General Organization "Służba Polsce" in the Olsztyn voivodship in the years 1948 – 1955]. Olsztyn 2011. 384 s. [Poland]. Górniewicz, 2008 – Górniewicz Józef. Teoria wychowania. Olsztyn 2008. 187 s. [The theory of education]. Olsztyn 2008. 187 s. [Poland]. Jaroszewski, Połaniecka, 2019 – Jaroszewski Julian, Połaniecka Agnieszka. Sukcesy sportowe zapaśników z terenu województwa łódzkiego w latach 1945 – 1990. [Sports successes of wrestlers from the Łódź Province in 1945 – 1990]. W: Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 2019, t. 2, Nr 3. Częstochowa 2019. S. 71– 93. Księga Pamiątkowa – Księga Pamiątkowa Ludowego Klubu Sportowego „Agrokompleks” Kętrzyn. [Memorial Book of the People's Sports Club "Agrokompleks". Kętrzyn]. 52 s. [Poland]. Masztaler, Walichnowski, 1999 – Masztaler Jan, Walichnowski Feliks. Wokół stadionu Leśnego. [Around the Leśny Stadium.]. Olsztyn 1999, 38 s. [Poland]. Mistrzostwa w zapasach, 1971 – Mistrzostwa w zapasach. [Wrestling Championship]. W: Gazeta Olsztyńska 1971, Nr 33. S. 4. [Poland]. Nowocień, 2013 – Nowocień Jerzy. Studium o pedagogice kultury fizycznej. Warszawa 2013. 248 s. [A study on the pedagogy of physical culture]. Warszawa 2013. 248 s. [Poland]. Nowakowski, Grotkowski, 1955 – Nowakowski Witold, Grotkowski Józef. Zapasy klasyczne, Warszawa 1955. 90 s. [Classic stocks]. Warszawa 1955. 90 s. [Poland]. Nowe związki, 1965 – Nowe związki. [New relationships]. W: Głos Olsztyński 1965, Nr 209. S. 6. [Poland]. Piłkarze Warmii, 1956 – Piłkarze Warmii i Piszczewiko inaugurują przyjacielskie kontakty Olsztyna i Kaliningradu. [The players of Warmia and Piszczewiko inaugurate friendly contacts between Olsztyn and Kaliningrad]. W: Głos Olsztyńsk 1956, Nr 218. S. 5. [Poland]. Remis na olsztyńskim, 1956 – Remis na olsztyńskim ringu Kalioningrad – Olsztynianka 10:10. [Draw in the Olsztyn ring Kalioningrad - Olsztynianka 10:10]. W: Głos Olsztyński 1956, Nr 228. S. 4. [Poland]. Szypulski, 1991 – Szypulski Edward. Działalność sekcji zapaśniczych na terenie województwa olsztyńskiego w latach 1957 – 1990. Gorzów Wielkopolski 1991. S. 36. [Activity of wrestling sections in the Olsztyn voivodeship in 1957 – 1990]. Gorzów Wielkopolski 1991. S. 36. Tracewski, 2010 – Tracewski Janusz. Zapasy. W drodze do mistrzostwa, Warszawa 2010. 153 s. [Wrestling. On the way to the championship]. Warszawa 2010. 153 s. [Poland]. Tracewski, 2017 – Tracewski Janusz. Polska szkoła zapasów, Warszawa 2017. 128 s. [Polish school of wrestling]. Warszawa 2017. 128 s. [Poland]. Trzeba pokochać sport, 1975 – Trzeba pokochać sport. [You have to love sport ]. W: Wiadomości Sportowe 1975, Nr 48. S 4. [Poland]. Turniej piłkarski, 1965 – Turniej piłkarski w Braniewie. [Football tournament in Braniewo]. W: Głos Olsztyński 1965, Nr 159. S. 6. [Poland]. Turniej zapaśniczy, 1980 – Turniej zapaśniczy z udziałem reprezentacji Kaliningradu. [Wrestling tournament with the participation of the Kaliningrad national team]. W: Agrokompleks 1980, Nr 20-21. S. 8. [Poland]. Urniaż, 2000 – Urniaż Jerzy. Sport na Warmii i Mazurach w latach 1945 – 1975. Olsztyn 2000. 270 s. [Sport in Warmia and Mazury in the years 1945 – 1975]. Olsztyn 2000. 270 s. [Poland]. Urniaż, 2008 – Urniaż Jerzy. Współpraca sportowa w regionach warmińsko-mazurskim i kaliningradzkim w latach 1956 – 2006. Olsztyn 2008. 285 s. [Sports cooperation in the Warmian-Masurian and Kaliningrad regions in the years 1956 – 2006]. Olsztyn 2008. 285 s. [Poland]. Wójcik, Boraczyński, 2015 – Wójcik Zbigniew, Boraczyński Tomasz. Kultura fizyczna mniejszości polskiej w Prusach Wschodnich. [ Physical culture of the Polish minority in East Prussia]. W: Rozprawy Naukowe 2015, Nr 50. Wrocław 2015. S 16 – 23. [Poland]. Zapasy, 1972 – Zapasy. Olsztyniak B. Andryszczyk – mistrzem Polski. [Inventories. Olsztyniak B. Andryszczyk - the champion of Poland]. W: Głos Olsztyński 1972, Nr 50. S. 4. [Poland]., Słowa kluczowe: edukacja, zapasy, współpraca, region, Obwód Kaliningradzki. Streszczenie Wkrótce po zakończeniu działań wojennych (1945) utworzono w Okręgu Mazurskim pierwsze placówki oświatowe i rozpoczął się proces edukacyjno-wychowawczy. Po przekształceniu okręgu w województwo olsztyńskie przybył na Warmię ppor. Zenon Rydziński i jako oficer-zapaśnik propagował na modnych wówczas festynach i zawodach pokazowych walory uprawianej niegdyś dyscypliny sportowej. Po utworzeniu w Olsztynie Okręgowego Związku Zapaśniczego szkolenie prowadzono także w powstających spontanicznie klubach i sekcjach Ludowych Zespołów Sportowych. Wspomniane stowarzyszenia szczególnie cenną rolę odgrywały w środowiskach wiejskich. Po zgłębieniu podstaw nawiązano współpracę z Obwodem Kaliningradzkim. Wzajemna wymiana doświadczeń skutkowała wzrostem poziomu wyszkolenia sportowego, budowaniu zrębów przyjaźni między obu społecznościami, a wyjazdy zagraniczne stwarzały możliwość bliższego poznania regionów i kultury mieszkającej tam ludności. Ekipy wyjeżdżające za granicę tworzono z najlepszych zawodników, a powołanie w skład drużyny było dla zapaśników jednocześnie wyróżnieniem i nagrodą. W wymianie sportowej uczestniczyła także młodzież uprawiająca sport w szkolnych sekcjach. W treningach brali udział również młodzi Romowie i Ukraińcy i był to wzorcowy przykład integracji społecznej. Wzrastający poziom wyszkolenia skutkował uczestnictwem w turniejach ogólnopolskich, mistrzostwach Polski, a w roku 1978 rozegrano nawet mecz z przebywającą w Polsce drużyną stanu Colorado (USA). Bibliografia Archiwum Akt – Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. 78, s. 22, Stan urządzeń. [Device status] 78, s. 22. Archiwum Państwowe, 1951 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141, Protokół z posiedzenia egzekutywy KW PZPR z maja 1951 roku, k. 141. [Minutes of the executive meeting of the KW PZPR in May 1951], k. 141. Archiwum Państwowe – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2093, k. 80. X lat współpracy Olsztyna z Kaliningradem. [10 years of cooperation between Olsztyn and Kaliningrad], k. 80. [Poland]. Archiwum Państwowe, 1972-1973 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2101, Sprawozdanie z międzywojewódzkiej współpracy partyjnej z krajami socjalistycznymi w latach 1972–1973, k. 14. [Report on interregional party cooperation with socialist countries in 1972–1973], k. 14. [Poland]. Archiwum Państwowe, 1960 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2087, k. 10. Plan sportowych kontaktów przygranicznych Olsztyn – Kaliningrad na rok 1960. [The plan of sports contacts on the Olsztyn - Kaliningrad border for 1960], k. 10. [Poland]. Archiwum Państwowe, 1963 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2090, k. 1. Terminarz delegacji Olsztyn – Kaliningrad 1963. [Timetable of the Olsztyn - Kaliningrad delegation 1963], k. 1. [Poland]. Borejsza, 1964 – Czesław Borejsza. Władysław Pytlasiński i jego trening zapaśniczy. Warszawa 1964. 64 s. [Władysław Pytlasiński and his wrestling training]. Warszawa 1964. 64 s. [Poland]. Chełmecki, Głaz, Lipski, 2012 – Chełmecki Jerzy, Głaz Andrzej, Lipski Jerzy. Historia Polskich zapasów 1922 – 2012. Warszawa 2012. 345 s. [History of Polish stocks 1922 – 2012]. Warszawa 2012. 345 s. [Poland]. Dmowski, 1981 – Dmowski Zygmunt. I ty zostaniesz olimpijczykiem. Warszawa 1981. 80 s. [And you will become an Olympian]. Warszawa 1981. 80 s. [Poland]. Dmowski, Skubis, 1976 – Dmowski Zygmunt, Skubis Jacek. Zapasy judo. Warszawa 1976. 133 s. [Judo wrestling]. Warszawa 1976. 133 s. [Poland]. Tracewski, 1979 – Tracewski Janusz. Zapasy dla ciebie. Warszawa 1979. 18 s. [Stocks for you]. Warszawa 1979. 18 s. [Poland]. Filipkowski, 1979 – Filipkowski Tadeusz. Węzłowe problemy oświaty województwa olsztyńskiego po1945r. [Key problems of education in the Olsztyn voivodeship after 1945]. W: Zeszyt Pedagogiczny. 50 lat szkolnictwa polskiego na Warmii i Mazurach. Olsztyn 1979. S. 97– 128. [Poland]. Gąsiorowski, 2005 – Gąsiorowski Andrzej. Podróże historyczne i krajoznawcze na pograniczu pruskim 1466 – 1939. Olsztyn 2005. 379 s. [Historical and sightseeing trips in the Prussian borderland 1466 – 1939]. Olsztyn 2005. 379 s.[Poland]. Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Mini-zapasy. [Mini-stocks]. W: Wychowanie Fizyczne i Higiena Szkolna 1987, Nr 8. Warszawa 1987. S. 5 – 12. Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Rozwój organizacyjny sportu zapaśniczego w pierwszych latach Polski Ludowej. [Organizational development of wrestling sport in the first years of People's Poland]. W: Monografia AWF, Poznań, 1987, Nr 235. S. 233–242. Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Aktualne problemy badań w zapasach, Warszawa 1987. 59 s. [Current research problems in stocks]. Warszawa 1987. 59 s. [Poland]. Godlewski, 1988 – Godlewski Piotr. Zarys dziejów polskiego zapaśnictwa profesjonalnego. Gorzów Wielkopolski 1988. 64 s. [An outline of the history of Polish professional wrestling]. Gorzów Wielkopolski 1988. 64 s. [Poland]. Gross, 2011 – Gross Radosław. Powszechna Organizacja „Służba Polsce” w województwie olsztyńskim w latach 1948 – 1955. Olsztyn 2011. 384 s. [The General Organization "Służba Polsce" in the Olsztyn voivodship in the years 1948 – 1955]. Olsztyn 2011. 384 s. [Poland]. Górniewicz, 2008 – Górniewicz Józef. Teoria wychowania. Olsztyn 2008. 187 s. [The theory of education]. Olsztyn 2008. 187 s. [Poland]. Jaroszewski, Połaniecka, 2019 – Jaroszewski Julian, Połaniecka Agnieszka. Sukcesy sportowe zapaśników z terenu województwa łódzkiego w latach 1945 – 1990. [Sports successes of wrestlers from the Łódź Province in 1945 – 1990]. W: Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 2019, t. 2, Nr 3. Częstochowa 2019. S. 71– 93. Księga Pamiątkowa – Księga Pamiątkowa Ludowego Klubu Sportowego „Agrokompleks” Kętrzyn. [Memorial Book of the People's Sports Club "Agrokompleks". Kętrzyn]. 52 s. [Poland]. Masztaler, Walichnowski, 1999 – Masztaler Jan, Walichnowski Feliks. Wokół stadionu Leśnego. [Around the Leśny Stadium.]. Olsztyn 1999, 38 s. [Poland]. Mistrzostwa w zapasach, 1971 – Mistrzostwa w zapasach. [Wrestling Championship]. W: Gazeta Olsztyńska 1971, Nr 33. S. 4. [Poland]. Nowocień, 2013 – Nowocień Jerzy. Studium o pedagogice kultury fizycznej. Warszawa 2013. 248 s. [A study on the pedagogy of physical culture]. Warszawa 2013. 248 s. [Poland]. Nowakowski, Grotkowski, 1955 – Nowakowski Witold, Grotkowski Józef. Zapasy klasyczne, Warszawa 1955. 90 s. [Classic stocks]. Warszawa 1955. 90 s. [Poland]. Nowe związki, 1965 – Nowe związki. [New relationships]. W: Głos Olsztyński 1965, Nr 209. S. 6. [Poland]. Piłkarze Warmii, 1956 – Piłkarze Warmii i Piszczewiko inaugurują przyjacielskie kontakty Olsztyna i Kaliningradu. [The players of Warmia and Piszczewiko inaugurate friendly contacts between Olsztyn and Kaliningrad]. W: Głos Olsztyńsk 1956, Nr 218. S. 5. [Poland]. Remis na olsztyńskim, 1956 – Remis na olsztyńskim ringu Kalioningrad – Olsztynianka 10:10. [Draw in the Olsztyn ring Kalioningrad - Olsztynianka 10:10]. W: Głos Olsztyński 1956, Nr 228. S. 4. [Poland]. Szypulski, 1991 – Szypulski Edward. Działalność sekcji zapaśniczych na terenie województwa olsztyńskiego w latach 1957 – 1990. Gorzów Wielkopolski 1991. S. 36. [Activity of wrestling sections in the Olsztyn voivodeship in 1957 – 1990]. Gorzów Wielkopolski 1991. S. 36. Tracewski, 2010 – Tracewski Janusz. Zapasy. W drodze do mistrzostwa, Warszawa 2010. 153 s. [Wrestling. On the way to the championship]. Warszawa 2010. 153 s. [Poland]. Tracewski, 2017 – Tracewski Janusz. Polska szkoła zapasów, Warszawa 2017. 128 s. [Polish school of wrestling]. Warszawa 2017. 128 s. [Poland]. Trzeba pokochać sport, 1975 – Trzeba pokochać sport. [You have to love sport ]. W: Wiadomości Sportowe 1975, Nr 48. S 4. [Poland]. Turniej piłkarski, 1965 – Turniej piłkarski w Braniewie. [Football tournament in Braniewo]. W: Głos Olsztyński 1965, Nr 159. S. 6. [Poland]. Turniej zapaśniczy, 1980 – Turniej zapaśniczy z udziałem reprezentacji Kaliningradu. [Wrestling tournament with the participation of the Kaliningrad national team]. W: Agrokompleks 1980, Nr 20-21. S. 8. [Poland]. Urniaż, 2000 – Urniaż Jerzy. Sport na Warmii i Mazurach w latach 1945 – 1975. Olsztyn 2000. 270 s. [Sport in Warmia and Mazury in the years 1945 – 1975]. Olsztyn 2000. 270 s. [Poland]. Urniaż, 2008 – Urniaż Jerzy. Współpraca sportowa w regionach warmińsko-mazurskim i kaliningradzkim w latach 1956 – 2006. Olsztyn 2008. 285 s. [Sports cooperation in the Warmian-Masurian and Kaliningrad regions in the years 1956 – 2006]. Olsztyn 2008. 285 s. [Poland]. Wójcik, Boraczyński, 2015 – Wójcik Zbigniew, Boraczyński Tomasz. Kultura fizyczna mniejszości polskiej w Prusach Wschodnich. [ Physical culture of the Polish minority in East Prussia]. W: Rozprawy Naukowe 2015, Nr 50. Wrocław 2015. S 16 – 23. [Poland]. Zapasy, 1972 – Zapasy. Olsztyniak B. Andryszczyk – mistrzem Polski. [Inventories. Olsztyniak B. Andryszczyk - the champion of Poland]. W: Głos Olsztyński 1972, Nr 50. S. 4. [Poland].