Search

Samen met partners werkt de Vlaamse Landmaatschappij aan een landinrichtingsplan voor de Mangelbeekvallei in Heusden-Zolder. In de Berkenbosbeemden (een deelgebied ervan) komt in een beperkte open zone een verlandingsvegetatie van habitattype 7140 voor. Men wil meer inzicht krijgen in het ontstaan van deze verlandingsvegetatie en de lokale omstandigheden verbeteren ten gunste ervan. Dit advies verschaft inzicht in het ecohydrologisch systeem wat aan de grondslag ligt van het ontstaan van deze verlandingsvegetatie. We bespreken ook de grondwaterchemie en geven aan dat de kwaliteit van het oppervlaktewater best bepaald wordt. Ten slotte formuleren we maatregelen om de lokale omstandigheden te verbeteren en deze vegetatie te doen uitbreiden. Samen met partners werkt de Vlaamse Landmaatschappij aan een landinrichtingsplan voor de Mangelbeekvallei in Heusden-Zolder. In de Berkenbosbeemden (een deelgebied ervan) komt in een beperkte open zone een verlandingsvegetatie van habitattype 7140 voor. Men wil meer inzicht krijgen in het ontstaan van deze verlandingsvegetatie en de lokale omstandigheden verbeteren ten gunste ervan. Dit advies verschaft inzicht in het ecohydrologisch systeem wat aan de grondslag ligt van het ontstaan van deze verlandingsvegetatie. We bespreken ook de grondwaterchemie en geven aan dat de kwaliteit van het oppervlaktewater best bepaald wordt. Ten slotte formuleren we maatregelen om de lokale omstandigheden te verbeteren en deze vegetatie te doen uitbreiden.

Een van de doelstellingen in het natuurreservaat historisch Ekstergoor (Eksterheide, Beerse) is het bevorderen van de ontwikkeling van habitattype 4010 (vochtige heide). Om de hydrologische potenties voor dit habitattype in te schatten, werd het bestaande hydrologische meetnet in 2017 aangevuld met bijkomende piëzometers. In dit advies gaat het INBO na of het meetnet afdoende is om betrouwbare uitspraken te doen over de hydrologische potenties en wat de minimale duur is van een hydrologische tijdreeks om de hydrologische toestand in te schatten. We geven daarnaast ook een eerste interpretatie van de gegevens na één jaar meten. Een van de doelstellingen in het natuurreservaat historisch Ekstergoor (Eksterheide, Beerse) is het bevorderen van de ontwikkeling van habitattype 4010 (vochtige heide). Om de hydrologische potenties voor dit habitattype in te schatten, werd het bestaande hydrologische meetnet in 2017 aangevuld met bijkomende piëzometers. In dit advies gaat het INBO na of het meetnet afdoende is om betrouwbare uitspraken te doen over de hydrologische potenties en wat de minimale duur is van een hydrologische tijdreeks om de hydrologische toestand in te schatten. We geven daarnaast ook een eerste interpretatie van de gegevens na één jaar meten.

Dit advies heeft betrekking op geplande uitvoeringsmaatregelen in het kader van het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek te Koersel. Het natuurstreefbeeld bestaat erin om het valleilandschap terug open te maken en ontwikkelingskansen te geven aan habitattype 7140_meso, overgangs- en trilveen. De vraag is of de geplande kappingen en vernatting van het gebied blijvende negatieve impact zal hebben op de aanwezige, soms zeldzame, veenmospopulaties. Het advies geeft antwoord op deze vraag en kadert dit op niveau van de vallei en de speciale beschermingszone waarbij ook rekening gehouden wordt met toekomstige verschuivingen van vegetatiegordels. Ten slotte wordt meegegeven op welke wijze de impact gemilderd kan worden. Dit advies heeft betrekking op geplande uitvoeringsmaatregelen in het kader van het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek te Koersel. Het natuurstreefbeeld bestaat erin om het valleilandschap terug open te maken en ontwikkelingskansen te geven aan habitattype 7140_meso, overgangs- en trilveen. De vraag is of de geplande kappingen en vernatting van het gebied blijvende negatieve impact zal hebben op de aanwezige, soms zeldzame, veenmospopulaties. Het advies geeft antwoord op deze vraag en kadert dit op niveau van de vallei en de speciale beschermingszone waarbij ook rekening gehouden wordt met toekomstige verschuivingen van vegetatiegordels. Ten slotte wordt meegegeven op welke wijze de impact gemilderd kan worden.

In 2014 stelde het INBO beheergebieden voor de ontwikkeling van botanisch grasland voor. Deze beheergebieden maken deel uit van een Ministerieel besluit dat uitvoering geeft aan het sluiten van beheerovereenkomsten. In dit advies gaat het INBO na of een aantal terreinen een aanvulling vormen op deze beheergebieden. In 2014 stelde het INBO beheergebieden voor de ontwikkeling van botanisch grasland voor. Deze beheergebieden maken deel uit van een Ministerieel besluit dat uitvoering geeft aan het sluiten van beheerovereenkomsten. In dit advies gaat het INBO na of een aantal terreinen een aanvulling vormen op deze beheergebieden.

In 2016 zijn er meer bacterievuurinfecties waargenomen op meidoornhagen en fruitbomen. Dit is vooral een probleem voor de professionele fruitteelt. De aanplant van uitheemse resistente meidoornsoorten rond professionele fruitplantages werd als mogelijke oplossing naar voren gebracht. Het betreft Crataegus phaenopyrum en Crataegus Succulenta Jubilee. Vooraleer de aanplant van deze soorten toe te laten is er meer kennis over hun eigenschappen en de voor- en nadelen met betrekking tot biodiversiteit vereist. In dit advies wordt nagegaan of deze uitheemse resistente soorten al dan niet een evenwaardig alternatief voor inheemse soorten kunnen vormen. Het advies bevat tevens een risicoanalyse waarin de potentiële risico's van een mogelijke introductie beoordeeld zijn. In 2016 zijn er meer bacterievuurinfecties waargenomen op meidoornhagen en fruitbomen. Dit is vooral een probleem voor de professionele fruitteelt. De aanplant van uitheemse resistente meidoornsoorten rond professionele fruitplantages werd als mogelijke oplossing naar voren gebracht. Het betreft Crataegus phaenopyrum en Crataegus Succulenta Jubilee. Vooraleer de aanplant van deze soorten toe te laten is er meer kennis over hun eigenschappen en de voor- en nadelen met betrekking tot biodiversiteit vereist. In dit advies wordt nagegaan of deze uitheemse resistente soorten al dan niet een evenwaardig alternatief voor inheemse soorten kunnen vormen. Het advies bevat tevens een risicoanalyse waarin de potentiële risico's van een mogelijke introductie beoordeeld zijn.

In de omgeving van het natuurgebied Lokkerse Dammen (Arendonk) en in het natuurgebied Scheps (Balen) komt Amerikaanse stierkikker voor. Dat is een invasieve exoot die op de zwarte lijst staat van voor de EU zorgwekkende invasieve exoten. Het INBO onderzocht of de soort in beide gebieden actueel nog voorkomt en of deze exoot er zich voortplant. Vervolgens gingen we na welke mogelijkheden bestaan om de Amerikaanse stierkikker op deze locaties te bestrijden. In de omgeving van het natuurgebied Lokkerse Dammen (Arendonk) en in het natuurgebied Scheps (Balen) komt Amerikaanse stierkikker voor. Dat is een invasieve exoot die op de zwarte lijst staat van voor de EU zorgwekkende invasieve exoten. Het INBO onderzocht of de soort in beide gebieden actueel nog voorkomt en of deze exoot er zich voortplant. Vervolgens gingen we na welke mogelijkheden bestaan om de Amerikaanse stierkikker op deze locaties te bestrijden.

In het provinciaal domein Het Leen (Eeklo) wordt sinds lang een beheer gevoerd dat rekening houdt met recreatie en natuurdoelen. Het grootste deel van het terrein is bebost, maar verspreid in het gebied komen ook graslandpercelen en grazige bermen voor met een (potentieel) hoge natuurwaarde. Het huidige beheer van de graslanden is deels gericht op recreatie (bv. onderhouden van korte graslanden om te picknicken en te kamperen) en deels op het behoud van waardevolle graslandvegetaties en vlinderpopulaties. Bij de beheerders leefden vragen over de doeltreffendheid van het huidige beheer voor het behalen van de natuurdoelen. In het provinciaal domein Het Leen (Eeklo) wordt sinds lang een beheer gevoerd dat rekening houdt met recreatie en natuurdoelen. Het grootste deel van het terrein is bebost, maar verspreid in het gebied komen ook graslandpercelen en grazige bermen voor met een (potentieel) hoge natuurwaarde. Het huidige beheer van de graslanden is deels gericht op recreatie (bv. onderhouden van korte graslanden om te picknicken en te kamperen) en deels op het behoud van waardevolle graslandvegetaties en vlinderpopulaties. Bij de beheerders leefden vragen over de doeltreffendheid van het huidige beheer voor het behalen van de natuurdoelen.

De provincie West-Vlaanderen start met een campagne om particulieren in het buitengebied die beschikken over een grote tuin, te stimuleren bloemrijk grasland aan te leggen. Om op deze locaties binnen een termijn van minder dan tien jaar resultaten te boeken, is inzaaien van graslanden mogelijk een geschikte methode. De provincie wil daarvoor gebruik maken van zaadmengsels van inheemse planten. In Vlaanderen is er geen producent van dergelijke zaadmengsels. In dit advies gaat het INBO na of er belangrijke genetische verschillen zijn tussen de populaties van de doelsoorten van dit project uit Nederland, Noordwest-Duitsland en Vlaanderen en of het gebruik van zaden uit buurregio's de autochtone populaties kan bedreigen. De provincie West-Vlaanderen start met een campagne om particulieren in het buitengebied die beschikken over een grote tuin, te stimuleren bloemrijk grasland aan te leggen. Om op deze locaties binnen een termijn van minder dan tien jaar resultaten te boeken, is inzaaien van graslanden mogelijk een geschikte methode. De provincie wil daarvoor gebruik maken van zaadmengsels van inheemse planten. In Vlaanderen is er geen producent van dergelijke zaadmengsels. In dit advies gaat het INBO na of er belangrijke genetische verschillen zijn tussen de populaties van de doelsoorten van dit project uit Nederland, Noordwest-Duitsland en Vlaanderen en of het gebruik van zaden uit buurregio's de autochtone populaties kan bedreigen.

De overheid voorziet een herbestemming van het militair domein van Brustem (Sint-Truiden). Daarbij gaat veel aandacht naar het recreatieve gebruik van de site. Het doel is om er occasioneel grootschalige manifestaties en evenementen van Vlaams of hoger niveau te laten doorgaan. Het gaat dan om evenementen van meerdere duizenden bezoekers per dag. De Biologische Waarderingskaart toont echter de aanwezigheid van een grote oppervlakte Natura 2000-habitat op het militair domein. In dit advies gaat het INBO na in welke mate deze graslanden bijdragen aan het bereiken van een gunstige staat van instandhouding voor dat type grasland op niveau Vlaanderen. We onderzoeken ook in welke mate het gebruik voor grootschalige evenementen het duurzaam in sta De overheid voorziet een herbestemming van het militair domein van Brustem (Sint-Truiden). Daarbij gaat veel aandacht naar het recreatieve gebruik van de site. Het doel is om er occasioneel grootschalige manifestaties en evenementen van Vlaams of hoger niveau te laten doorgaan. Het gaat dan om evenementen van meerdere duizenden bezoekers per dag. De Biologische Waarderingskaart toont echter de aanwezigheid van een grote oppervlakte Natura 2000-habitat op het militair domein. In dit advies gaat het INBO na in welke mate deze graslanden bijdragen aan het bereiken van een gunstige staat van instandhouding voor dat type grasland op niveau Vlaanderen. We onderzoeken ook in welke mate het gebruik voor grootschalige evenementen het duurzaam in sta

In Beersel wordt een voormalig bekken van een papiermolen heringericht om een min of meer natuurlijk bevisbaar ecosysteem te realiseren. Na slibruiming wordt de noordzijde heraangelegd met een schuine oever en men hoopt op spontane vestiging van water- en oeverplanten. De vraag is of op natuurlijke wijze vestiging van vis verwacht mag worden of dat het beter is kunstmatig te bepoten. Het advies geeft antwoord op deze vraag en formuleert een aantal randvoorwaarden en beheermaatregelen om de ecologische functie te combineren met hengelsport. In Beersel wordt een voormalig bekken van een papiermolen heringericht om een min of meer natuurlijk bevisbaar ecosysteem te realiseren. Na slibruiming wordt de noordzijde heraangelegd met een schuine oever en men hoopt op spontane vestiging van water- en oeverplanten. De vraag is of op natuurlijke wijze vestiging van vis verwacht mag worden of dat het beter is kunstmatig te bepoten. Het advies geeft antwoord op deze vraag en formuleert een aantal randvoorwaarden en beheermaatregelen om de ecologische functie te combineren met hengelsport.

Waterwegen en Zeekanaal NV is dit jaar langs de Damse Vaart gestart met een bermbeheer met een geherderde schaapskudde. Om voldoende voedsel te garanderen wordt uitgekeken naar bijkomende bermen en dijken in de omgeving van de Damse Vaart. Binnen dit kader wordt in dit advies de wenselijkheid en mogelijkheid van een beheer met een geherderde schaapskudde langs het Leopoldkanaal en het Afleidingskanaal van de Leie en de middenberm gevormd door beide kanalen, overwogen. Het advies beantwoordt tevens de vraag of met dit beheer de botanische doelen gerealiseerd kunnen worden. Waterwegen en Zeekanaal NV is dit jaar langs de Damse Vaart gestart met een bermbeheer met een geherderde schaapskudde. Om voldoende voedsel te garanderen wordt uitgekeken naar bijkomende bermen en dijken in de omgeving van de Damse Vaart. Binnen dit kader wordt in dit advies de wenselijkheid en mogelijkheid van een beheer met een geherderde schaapskudde langs het Leopoldkanaal en het Afleidingskanaal van de Leie en de middenberm gevormd door beide kanalen, overwogen. Het advies beantwoordt tevens de vraag of met dit beheer de botanische doelen gerealiseerd kunnen worden.

De dijken langs de gewestweg T300 te Damme worden al twee jaar beheerd door middel van begrazing. Binnenkort wordt op het aansluitende traject langs de Damse Vaart gestart met begrazing door een geherderde schaapskudde. Er bestaat de mogelijkheid om het T300-beheer hier mee in te schakelen. De vraag is of dit beheer het meest aangewezen is langs dit traject, rekening houdend met de ecologische potenties van de berm. In het advies worden verschillende scenario’s van beheer met het te verwachten resultaat aangeboden. De dijken langs de gewestweg T300 te Damme worden al twee jaar beheerd door middel van begrazing. Binnenkort wordt op het aansluitende traject langs de Damse Vaart gestart met begrazing door een geherderde schaapskudde. Er bestaat de mogelijkheid om het T300-beheer hier mee in te schakelen. De vraag is of dit beheer het meest aangewezen is langs dit traject, rekening houdend met de ecologische potenties van de berm. In het advies worden verschillende scenario’s van beheer met het te verwachten resultaat aangeboden.

Op de dijken van de Kleine Nete ter hoogte van Lier zijn veeroosters geplaatst die schapenbegrazing op het dijklichaam mogelijk maken. Het advies geeft aan waar schapenbegrazing of maaibeheer aangewezen is om op de dijken de doelvegetaties ‘soortenrijk grasland’ of ‘soortenrijk glanshavergrasland’ te realiseren in functie van de huidige vegetatie. Daarvoor werd eerst een dijkkartering uitgevoerd. Ook het beheer van ruigtes van Japanse duizendknoop en pioniersvegetaties komt aan bod. Op de dijken van de Kleine Nete ter hoogte van Lier zijn veeroosters geplaatst die schapenbegrazing op het dijklichaam mogelijk maken. Het advies geeft aan waar schapenbegrazing of maaibeheer aangewezen is om op de dijken de doelvegetaties ‘soortenrijk grasland’ of ‘soortenrijk glanshavergrasland’ te realiseren in functie van de huidige vegetatie. Daarvoor werd eerst een dijkkartering uitgevoerd. Ook het beheer van ruigtes van Japanse duizendknoop en pioniersvegetaties komt aan bod.

Europa verplicht de lidstaten om de soorten die voorkomen op de lijst van voor de Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten, te bestrijden. Verschillende overheden bestrijden momenteel al invasieve aquatische soorten. Om de werklast van de bestrijding ervan te kunnen inschatten, is kennis vereist over hun actuele verspreiding. In dit advies geeft het INBO de actuele verspreiding weer van grote waternavel, parelvederkruid, waterteunisbloem, postelein-waterlepeltje, waterwaaier, waterhyacint, verspreidbladige waterpest, egeria en roodwangschildpad in Vlaanderen. Daarnaast wordt ook nagegaan welk aandeel van de actuele populaties van deze soorten voorkomt in waterlichamen onder bevoegdheid van de VMM, de provincies of andere beheerders. Europa verplicht de lidstaten om de soorten die voorkomen op de lijst van voor de Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten, te bestrijden. Verschillende overheden bestrijden momenteel al invasieve aquatische soorten. Om de werklast van de bestrijding ervan te kunnen inschatten, is kennis vereist over hun actuele verspreiding. In dit advies geeft het INBO de actuele verspreiding weer van grote waternavel, parelvederkruid, waterteunisbloem, postelein-waterlepeltje, waterwaaier, waterhyacint, verspreidbladige waterpest, egeria en roodwangschildpad in Vlaanderen. Daarnaast wordt ook nagegaan welk aandeel van de actuele populaties van deze soorten voorkomt in waterlichamen onder bevoegdheid van de VMM, de provincies of andere beheerders.

Gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) is in uitbreiding is in Vlaanderen, vooral omdat de boomsoort zich talrijk verjongt, zowel in bossen als in open terrein. Het ligt dus voor de hand om nader te bekijken welke positie gewone esdoorn kan innemen in het landschaps- en bosbeheer in Vlaanderen. Omdat er in onze regio weinig ervaring is met het beheer van deze boomsoort, maakt dit rapport een synthese van de beschikbare informatie.

In de zomer van 2015 werd de lijnbeplanting van populieren langs het Zuidervaartje ter hoogte van Damme langs één zijde gekapt. Polderwaterlopen met bomenrijen zijn van belang als habitat en corridor voor migratie van flora en fauna. De vraag rijst of heraanplant noodzakelijk is om deze ecologische verbindingsfunctie te vervullen of dat dit ook kan via natuurinrichtingsmaatregelen. Het advies bespreekt de mogelijke impact van enkele natuurinrichtingsmaatregelen op de (potentiële) visstand, de migratiefunctie voor vis tussen zee en binnenland, de vegetatie, vleermuizen en landschappelijke waarde. In de zomer van 2015 werd de lijnbeplanting van populieren langs het Zuidervaartje ter hoogte van Damme langs één zijde gekapt. Polderwaterlopen met bomenrijen zijn van belang als habitat en corridor voor migratie van flora en fauna. De vraag rijst of heraanplant noodzakelijk is om deze ecologische verbindingsfunctie te vervullen of dat dit ook kan via natuurinrichtingsmaatregelen. Het advies bespreekt de mogelijke impact van enkele natuurinrichtingsmaatregelen op de (potentiële) visstand, de migratiefunctie voor vis tussen zee en binnenland, de vegetatie, vleermuizen en landschappelijke waarde.

Dit advies draagt bij aan de wetenschappelijke onderbouwing voor de opmaak van een gebiedsvisie voor weidevogels in de Noorderkempen. Achtereenvolgens worden de trend, de habitatvereisten, de gewenste minimale populatiegroottes en de benodigde oppervlakte geschikt leefgebied voor het uitbouwen van duurzame weidevogelpopulaties in de Noorderkempen besproken. Dit advies draagt bij aan de wetenschappelijke onderbouwing voor de opmaak van een gebiedsvisie voor weidevogels in de Noorderkempen. Achtereenvolgens worden de trend, de habitatvereisten, de gewenste minimale populatiegroottes en de benodigde oppervlakte geschikt leefgebied voor het uitbouwen van duurzame weidevogelpopulaties in de Noorderkempen besproken.

Het advies kadert in het project Rivierherstel Leie. Doelstelling hiervan was om in tien deelgebieden 500 ha natte natuur te realiseren via natuurontwikkeling. Deze doelstelling is verminderd naar 300 ha. In het advies wordt aangegeven welke locaties de beste kansen bieden om deze natte natuur te realiseren. Er wordt ook geduid welke rapporten en studies het belangrijkste referentiekader vormen om deze natuurinrichting op gefundeerde wijze uit te voeren. Het advies kadert in het project Rivierherstel Leie. Doelstelling hiervan was om in tien deelgebieden 500 ha natte natuur te realiseren via natuurontwikkeling. Deze doelstelling is verminderd naar 300 ha. In het advies wordt aangegeven welke locaties de beste kansen bieden om deze natte natuur te realiseren. Er wordt ook geduid welke rapporten en studies het belangrijkste referentiekader vormen om deze natuurinrichting op gefundeerde wijze uit te voeren.

Het gebruik van zaadmengsels van wilde bloemen wordt gepromoot om een aantal ecologische en recreatieve redenen. Ook dijken of percelen in Sigmagebieden met een nog niet gerealiseerde bestemming, komen mogelijk (tijdelijk) in aanmerking om in te zaaien. In dit advies wordt nagegaan of het gebruik van zaadmengsels van wilde bloemen op dergelijke locaties een ecologische meerwaarde biedt en wat de aandachtspunten zijn bij het gebruik van bloemzaadmengsels. Het gebruik van zaadmengsels van wilde bloemen wordt gepromoot om een aantal ecologische en recreatieve redenen. Ook dijken of percelen in Sigmagebieden met een nog niet gerealiseerde bestemming, komen mogelijk (tijdelijk) in aanmerking om in te zaaien. In dit advies wordt nagegaan of het gebruik van zaadmengsels van wilde bloemen op dergelijke locaties een ecologische meerwaarde biedt en wat de aandachtspunten zijn bij het gebruik van bloemzaadmengsels.

Populieren worden bijna uitsluitend om economische redenen aangeplant en dit ging vroeger vaak ten koste van waardevolle open natuur. Populieren hebben hierdoor een slechte reputatie verworven, zodat de kansen die deze bomen bieden, onderbelicht bleven. Sinds ruim 20 jaar onderzoeken we de mogelijkheden om met populieren versneld ecologisch waardevol boshabitat te realiseren op voormalige landbouwgronden. De resultaten van dit onderzoek worden beknopt overlopen en in relatie gebracht tot actuele beleidsintenties.

In juni 2014 werd de berm langs het Leopoldkanaal gemaaid. Het maaien gebeurde met een tractor met een hydraulische arm met klepelmaaier vanop de Leopoldsvaart-Oost. Bij het maaien werd met de maai-arm over de bomen in de berm gestreken. Hierdoor werden veel populieren ontschortst, kraakten takken af, of werd de stam gebroken. Op vraag van de administratieve overheid werd de schade vastgesteld en begroot door het INBO. In dit advies worden de resultaten van de schadebepaling gegeven en wordt aangegeven op welke wijze de schade begroot werd. Tenslotte wordt aanbevolen wat er moet gebeuren voor een duurzame herstelling van de bomenrij. In juni 2014 werd de berm langs het Leopoldkanaal gemaaid. Het maaien gebeurde met een tractor met een hydraulische arm met klepelmaaier vanop de Leopoldsvaart-Oost. Bij het maaien werd met de maai-arm over de bomen in de berm gestreken. Hierdoor werden veel populieren ontschortst, kraakten takken af, of werd de stam gebroken. Op vraag van de administratieve overheid werd de schade vastgesteld en begroot door het INBO. In dit advies worden de resultaten van de schadebepaling gegeven en wordt aangegeven op welke wijze de schade begroot werd. Tenslotte wordt aanbevolen wat er moet gebeuren voor een duurzame herstelling van de bomenrij.

In het kader van het meerjarenplan invasieve exoten werd een technisch vademecum invasieve uitheemse planten uitgewerkt. Het doel daarvan is het verspreiden van kennis over de voor Vlaanderen relevante soorten en over de bestrijdingsmethodes. Ecopedia is het online platform waarop de informatie die verwerkt is in het technisch vademecum invasieve uitheemse planten, wordt ontsloten en geactualiseerd. De huidige beschikbare informatie op Ecopedia is echter onvoldoende up-to-date en onvolledig. In dit advies worden de beheerfiches van invasieve uitheemse planten van de soorten en soortgroepen vermeld in Ecopedia indien nodig geactualiseerd, gecorrigeerd en vervolledigd. In het kader van het meerjarenplan invasieve exoten werd een technisch vademecum invasieve uitheemse planten uitgewerkt. Het doel daarvan is het verspreiden van kennis over de voor Vlaanderen relevante soorten en over de bestrijdingsmethodes. Ecopedia is het online platform waarop de informatie die verwerkt is in het technisch vademecum invasieve uitheemse planten, wordt ontsloten en geactualiseerd. De huidige beschikbare informatie op Ecopedia is echter onvoldoende up-to-date en onvolledig. In dit advies worden de beheerfiches van invasieve uitheemse planten van de soorten en soortgroepen vermeld in Ecopedia indien nodig geactualiseerd, gecorrigeerd en vervolledigd.

Op twee locaties in Gent die door de groendienst van de stad Gent worden beheerd, is de invasieve exotische waterplant verspreidbladige waterpest prominent aanwezig. Een eerste reeks waterpartijen ligt in de Lange Velden te Wondelgem. Tezamen zijn deze ongeveer 18.000 m² groot. Een andere is gelegen in het Malpertuuspark, nabij de Bourgoyen-Ossemeersen, en is ongeveer 1.080 m² groot. Omdat deze plant ook waterpartijen in de Bourgoyen-Ossemeersen (in eerste instantie via het Malpertuuspark) kan koloniseren, wenst de stad Gent werk te maken van een bestrijding van deze soort. In dit advies wordt een overzicht gegeven van de mogelijkheden van acties die men kan ondernemen om de soort te doen verdwijnen of het aantal exemplaren of de dichtheid Op twee locaties in Gent die door de groendienst van de stad Gent worden beheerd, is de invasieve exotische waterplant verspreidbladige waterpest prominent aanwezig. Een eerste reeks waterpartijen ligt in de Lange Velden te Wondelgem. Tezamen zijn deze ongeveer 18.000 m² groot. Een andere is gelegen in het Malpertuuspark, nabij de Bourgoyen-Ossemeersen, en is ongeveer 1.080 m² groot. Omdat deze plant ook waterpartijen in de Bourgoyen-Ossemeersen (in eerste instantie via het Malpertuuspark) kan koloniseren, wenst de stad Gent werk te maken van een bestrijding van deze soort. In dit advies wordt een overzicht gegeven van de mogelijkheden van acties die men kan ondernemen om de soort te doen verdwijnen of het aantal exemplaren of de dichtheid

Bij een boomveiligheidscontrole in opdracht van Waterwegen en Zeekanaal NV van de bomen rond de Dampoortsluis in Brugge, kwam aan het licht dat er zich twee exemplaren van hemelboom (Ailanthus altissima) bevinden. Het gaat om hoogstammige exemplaren in een goede conditie. Hemelboom wordt beschouwd als een invasieve exoot. In dit advies wordt nagegaan of de twee hemelbomen best verwijderd worden omwille van hun invasief karakter, of dat ze natuurwaarden bezitten waardoor ze beter behouden zouden blijven. Bij een boomveiligheidscontrole in opdracht van Waterwegen en Zeekanaal NV van de bomen rond de Dampoortsluis in Brugge, kwam aan het licht dat er zich twee exemplaren van hemelboom (Ailanthus altissima) bevinden. Het gaat om hoogstammige exemplaren in een goede conditie. Hemelboom wordt beschouwd als een invasieve exoot. In dit advies wordt nagegaan of de twee hemelbomen best verwijderd worden omwille van hun invasief karakter, of dat ze natuurwaarden bezitten waardoor ze beter behouden zouden blijven.

In een eerder rapport van het INBO werden een aantal scenario’s doorgerekend via NICHE om de effecten van de geplande natuurinrichtingsmaatregelen in de Vallei van de Grote Nete op vegetaties te kunnen voorspellen. Door voortschrijdend inzicht zijn in de scenario’s nog een aantal wijzigingen aangebracht. Dit advies vat de resultaten samen van een NICHE run voor het uiteindelijk weerhouden scenario DD2. In een eerder rapport van het INBO werden een aantal scenario’s doorgerekend via NICHE om de effecten van de geplande natuurinrichtingsmaatregelen in de Vallei van de Grote Nete op vegetaties te kunnen voorspellen. Door voortschrijdend inzicht zijn in de scenario’s nog een aantal wijzigingen aangebracht. Dit advies vat de resultaten samen van een NICHE run voor het uiteindelijk weerhouden scenario DD2.

In het kader van het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek wordt aan grootschalig hydrologisch herstel gedaan in het natuurgebied Vallei van de Zwarte Beek. Door de vernatting van het gebied, wordt de toegankelijkheid voor beheer veel moeilijker. Het advies bespreekt waar en hoe toegangen en beheerswegen best aangelegd worden, rekening houdend met ecologische en praktische aspecten. In het kader van het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek wordt aan grootschalig hydrologisch herstel gedaan in het natuurgebied Vallei van de Zwarte Beek. Door de vernatting van het gebied, wordt de toegankelijkheid voor beheer veel moeilijker. Het advies bespreekt waar en hoe toegangen en beheerswegen best aangelegd worden, rekening houdend met ecologische en praktische aspecten.

Beheerovereenkomsten zijn doelgerichte maatregelen waarmee de Vlaamse overheid de waterkwaliteit wil verbeteren, erosie wil bestrijden en de biodiversiteit in stand wil houden en herstellen. Er bestaat een heel gamma aan maatregelen. Bij de aanleg van gemengde grasstroken of bloemenranden worden zaadmengsels ingezaaid met als doel de faunadiversiteit in het landbouwgebied te verhogen. In dit advies wordt nagegaan of de voorgestelde zaadmengsels voldoen voor gebruik onder verschillende lokale en regionale condities. Beheerovereenkomsten zijn doelgerichte maatregelen waarmee de Vlaamse overheid de waterkwaliteit wil verbeteren, erosie wil bestrijden en de biodiversiteit in stand wil houden en herstellen. Er bestaat een heel gamma aan maatregelen. Bij de aanleg van gemengde grasstroken of bloemenranden worden zaadmengsels ingezaaid met als doel de faunadiversiteit in het landbouwgebied te verhogen. In dit advies wordt nagegaan of de voorgestelde zaadmengsels voldoen voor gebruik onder verschillende lokale en regionale condities.

Waterwegen en Zeekanaal NV ontving een aanvraag door derden voor begrazing met schapen op een gedeelte van de bermen langs het kanaal Plassendale-Nieuwpoort (grondgebied Oostduinkerke). In het goedgekeurd bermbeheerplan werd aangegeven dat na enkele jaren intensief maaien het instellen van een extensieve begrazing gunstig zou kunnen zijn voor het behoud en de ontwikkeling van de ecologische waarden. Dit advies geeft aan onder welke voorwaarden een begrazingsbeheer met schapen uitgevoerd kan worden voor het betreffende traject, rekening houdend met de actuele natuurwaarden. Waterwegen en Zeekanaal NV ontving een aanvraag door derden voor begrazing met schapen op een gedeelte van de bermen langs het kanaal Plassendale-Nieuwpoort (grondgebied Oostduinkerke). In het goedgekeurd bermbeheerplan werd aangegeven dat na enkele jaren intensief maaien het instellen van een extensieve begrazing gunstig zou kunnen zijn voor het behoud en de ontwikkeling van de ecologische waarden. Dit advies geeft aan onder welke voorwaarden een begrazingsbeheer met schapen uitgevoerd kan worden voor het betreffende traject, rekening houdend met de actuele natuurwaarden.

Een voorwaarde voor het ontvangen van beheersubsidies voor een erkend natuurreservaat, is de opmaak van een monitoringrapport. Drie vegetatiejaren na de eerste erkenning, en vervolgens om de 5 jaar, moet de ontvanger van de subsidie bij het Agentschap voor Natuur en Bos een uitgebreid monitoringrapport indienen . Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) ontvangt een kopie hiervan. In hetzelfde besluit staat dat de beheerder van het erkend reservaat jaarlijks een beperkt rapport van monitoringsgegevens naar het INBO moet sturen. Dit advies gaat na wat het belang is van deze monitoringrapporten voor de werkzaamheden van het INBO. Een voorwaarde voor het ontvangen van beheersubsidies voor een erkend natuurreservaat, is de opmaak van een monitoringrapport. Drie vegetatiejaren na de eerste erkenning, en vervolgens om de 5 jaar, moet de ontvanger van de subsidie bij het Agentschap voor Natuur en Bos een uitgebreid monitoringrapport indienen . Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) ontvangt een kopie hiervan. In hetzelfde besluit staat dat de beheerder van het erkend reservaat jaarlijks een beperkt rapport van monitoringsgegevens naar het INBO moet sturen. Dit advies gaat na wat het belang is van deze monitoringrapporten voor de werkzaamheden van het INBO.

Grote tijm is een zeldzame soort in Vlaams-Brabant en komt nog voor in o.a. Diest, Scherpenheuvel en Bekkevoort. Omwille van de rol die deze gemeenten kunnen spelen om de soort in Vlaams-Brabant te behouden, is grote tijm voor die gemeenten geselecteerd als koestersoort. In 2011 startte bij het Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw een project rond de inventarisatie en bescherming van de bestaande vindplaatsen van grote tijm. In dit advies wordt nagegaan of de beoogde locaties geschikt zijn voor herintroductie, of er potentieel geschiktere locaties zijn en of de herintroductie verantwoord is vanuit genetisch oogpunt. Daarnaast wordt aangegeven hoe en wanneer de zaden van grote tijm het best geoogst worden, welk beheer optimaal is en hoe di Grote tijm is een zeldzame soort in Vlaams-Brabant en komt nog voor in o.a. Diest, Scherpenheuvel en Bekkevoort. Omwille van de rol die deze gemeenten kunnen spelen om de soort in Vlaams-Brabant te behouden, is grote tijm voor die gemeenten geselecteerd als koestersoort. In 2011 startte bij het Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw een project rond de inventarisatie en bescherming van de bestaande vindplaatsen van grote tijm. In dit advies wordt nagegaan of de beoogde locaties geschikt zijn voor herintroductie, of er potentieel geschiktere locaties zijn en of de herintroductie verantwoord is vanuit genetisch oogpunt. Daarnaast wordt aangegeven hoe en wanneer de zaden van grote tijm het best geoogst worden, welk beheer optimaal is en hoe di

Het provinciebestuur West-Vlaanderen ontwikkelt samen met de stad Damme, het Bloso en Westtoer een nieuwe permanente mountainbikeroute in en rond Damme. Men wil eventueel gebruik maken van de bermen op de linkeroever van het Afleidingskanaal van de Leie. De route zou voor een deel lopen op het verhard jaagpad maar tevens zouden enkele onverharde bermgedeeltes worden gebruikt. In dit advies worden de mogelijke ecologische effecten van de inrichting van dergelijke mountainbikeroute besproken. Tevens wordt nagegaan in hoeverre deze inrichting verenigbaar is met het goedgekeurd bermbeheerplan. Het provinciebestuur West-Vlaanderen ontwikkelt samen met de stad Damme, het Bloso en Westtoer een nieuwe permanente mountainbikeroute in en rond Damme. Men wil eventueel gebruik maken van de bermen op de linkeroever van het Afleidingskanaal van de Leie. De route zou voor een deel lopen op het verhard jaagpad maar tevens zouden enkele onverharde bermgedeeltes worden gebruikt. In dit advies worden de mogelijke ecologische effecten van de inrichting van dergelijke mountainbikeroute besproken. Tevens wordt nagegaan in hoeverre deze inrichting verenigbaar is met het goedgekeurd bermbeheerplan.

In het vijvercomplex Grootbroek te Sint-Agatha-Rode wordt gestreefd naar het herstel van helder, vegetatierijk water met Natura 2000 habitattype 3150 en de optimalisatie van het broed- en leefgebied voor o.m. woudaap en roerdomp. Door de eutrofiëring van het oppervlaktewater blijkt een duurzaam herstel zeer moeilijk, ondanks de genomen maatregelen. Dit advies gaat na hoe groot de problematiek is en of er voorbeelden zijn van succesvolle natuurherstelprojecten onder vergelijkbare abiotische omstandigheden. Ook wordt onderzocht of het streefdoel realistisch is in de gegeven omstandigheden en welke maatregelen noodzakelijk en haalbaar zijn om de nutriëntenbelasting terug te dringen. Daarnaast worden alternatieve beheerdoelstellingen geformulee In het vijvercomplex Grootbroek te Sint-Agatha-Rode wordt gestreefd naar het herstel van helder, vegetatierijk water met Natura 2000 habitattype 3150 en de optimalisatie van het broed- en leefgebied voor o.m. woudaap en roerdomp. Door de eutrofiëring van het oppervlaktewater blijkt een duurzaam herstel zeer moeilijk, ondanks de genomen maatregelen. Dit advies gaat na hoe groot de problematiek is en of er voorbeelden zijn van succesvolle natuurherstelprojecten onder vergelijkbare abiotische omstandigheden. Ook wordt onderzocht of het streefdoel realistisch is in de gegeven omstandigheden en welke maatregelen noodzakelijk en haalbaar zijn om de nutriëntenbelasting terug te dringen. Daarnaast worden alternatieve beheerdoelstellingen geformulee

Om heide in stand te houden is een actief beheer nodig. Traditioneel worden verschillende technieken toegepast: branden, maaien, plaggen, kappen en begrazen. Elk van deze technieken heeft een verschillende impact op de heide en de levensgemeenschappen die er voorkomen. In dit advies wordt onderzocht hoe de vegetatie in de Kesselse Heide zich de voorbije jaren ontwikkeld heeft bij het gevoerde begrazingsbeheer. Er wordt ook nagegaan of het aangewezen is het begrazingsbeheer bij te sturen in functie van een optimalisatie van de natuur- en landschapswaarden van het gebied. Om heide in stand te houden is een actief beheer nodig. Traditioneel worden verschillende technieken toegepast: branden, maaien, plaggen, kappen en begrazen. Elk van deze technieken heeft een verschillende impact op de heide en de levensgemeenschappen die er voorkomen. In dit advies wordt onderzocht hoe de vegetatie in de Kesselse Heide zich de voorbije jaren ontwikkeld heeft bij het gevoerde begrazingsbeheer. Er wordt ook nagegaan of het aangewezen is het begrazingsbeheer bij te sturen in functie van een optimalisatie van de natuur- en landschapswaarden van het gebied.

NV De scheepvaart voert, op aangeven van INBO, een maaibeheer op de Maasdijken. Naar aanleiding van een nieuwe aanbesteding voor het dijkbeheer stelt zich de vraag of het gevoerde beheer dient bijgesteld. Via een inventarisatie van een aantal proefvlakken wordt de vegetatieontwikkeling van de voorbije jaren besproken en worden de actuele knelpunten genoemd. Op basis van deze bevindingen wordt een bijstelling van het beheer voorgesteld. NV De scheepvaart voert, op aangeven van INBO, een maaibeheer op de Maasdijken. Naar aanleiding van een nieuwe aanbesteding voor het dijkbeheer stelt zich de vraag of het gevoerde beheer dient bijgesteld. Via een inventarisatie van een aantal proefvlakken wordt de vegetatieontwikkeling van de voorbije jaren besproken en worden de actuele knelpunten genoemd. Op basis van deze bevindingen wordt een bijstelling van het beheer voorgesteld.

Advies over de inrichtingsmaatregelen voor de realisatie van het natuurdoeltype heischraal grasland in de Vallei van de Zwarte Beek. De referentiewaarde voor fosfaat op standplaatsen geschikt voor de ontwikkeling van heischraal grasland wordt onderzocht aan de hand van literatuur. Daarnaast wordt een afwegingskader geboden voor de maatregelen, afgraven of verschralen door een maai- en afvoerbeheer voor de realistaie van heischraal grasland. Advies over de inrichtingsmaatregelen voor de realisatie van het natuurdoeltype heischraal grasland in de Vallei van de Zwarte Beek. De referentiewaarde voor fosfaat op standplaatsen geschikt voor de ontwikkeling van heischraal grasland wordt onderzocht aan de hand van literatuur. Daarnaast wordt een afwegingskader geboden voor de maatregelen, afgraven of verschralen door een maai- en afvoerbeheer voor de realistaie van heischraal grasland.

De Vlaamse overheid onderzoekt de haalbaarheid van een natuurinrichtingsproject in het erkende natuurreservaat ‘Het Torfbroek’ in Kampenhout. In het kader daarvan wordt in dit advies nagegaan wat de meest aangewezen beheerdoelen zijn voor de drie vijvers in het gebied, door welke inrichtings- en beheermaatregelen die doelen bereikt kunnen worden en wat de voornaamste kennishiaten zijn. De Vlaamse overheid onderzoekt de haalbaarheid van een natuurinrichtingsproject in het erkende natuurreservaat ‘Het Torfbroek’ in Kampenhout. In het kader daarvan wordt in dit advies nagegaan wat de meest aangewezen beheerdoelen zijn voor de drie vijvers in het gebied, door welke inrichtings- en beheermaatregelen die doelen bereikt kunnen worden en wat de voornaamste kennishiaten zijn.