Search

Günümüzde artan dünya nüfusu ve bu doğrultuda artan gıda ihtiyacını karşılamak, daha kısa sürede, daha az alandan, daha çok verim almak, meydana gelen teknolojik gelişmeler ışığında yiyeceklerin raf ömrünü uzatmak, gıdaların tat, görünüm veya yapısal özelliklerinin istenilen düzeye getirmek amacıyla ortaya çıkan `Gıda Katkı Maddeleri` ve `Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar'lar (GDO'lar)` tükettiğimiz birçok gıdanın önemli bir parçası haline gelmiştir.Beslenmemizde adeta kaçınılmaz olarak yer alan `Gıda Katkı Maddeleri` ile `GDO`'larla ilgili olarak genel ve katî bir hükme varmak zordur. Gıda Katkı Maddelerinin kaynakları ve sağlık üzerindeki etkileri, istihale veya istihlâke uğrayıp uğramaması açısından değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca Genetiği Değiştirilmiş Gıdaların sağlığa etkisi ve genetiğe müdahalenin gıdanın fıtratına müdahale olup olmadığı ayrı bir tartışma konusudur. `Gıda Katkı Maddeleri` ve `GDO`ların İslam hukuku açısından incelendiğinde fayda ve zarar kriteri öne çıkmakta ve böylece zararı kesin olanlardan kaçınılması şüpheli olanlarla ilgili olarak ta mümkün olduğunca dikkatli davranılması icap etmektedir. Genetically Modified Organismus (GMO's) and Food Additive Materials are becoming an important parts of foods that we are consuming. The cause of this is improving population and incrosing food need, having them in a very short time period, lower farming areas more efficiency, as a result of improving technology to increese the lifetime of products, to reach to te better taste and outlooking properties of food products.It is difficult to sign that about the (GMO's) that is inevitable in every for food sectors. There is no any writen article or saying about them which is forbidden or no. The resources of food additive materials and their facts on human health must be considered. Also it is a different argument subject that the fact of GMO's the human healt and ` İntervention to Genetics` is `intervention to food natality` or not. When we observed GMO's in the branch of islamic laws benefits and efects (defects) criterias are come to the fore and by this way it should be good not to use GMO's which are exactly praved harmful and should be good to be very carefull while using svopected ones. 96

Çalışmamızın amacı tabakhane sektöründe kullanılan kimyasallara ve olası çeşitli yollar ile maruz kalınan tehlikelerin risk seviyesinin belirlenerek bunlara karşı önlemlerin belirlenmesidir. Çalışmada genel bilgilendirmenin ardından kullanılan kimyasallar incelenmiştir. Aynı zamanda sektörde karşımıza çıkan türlü riskleri de değerlendiren bu çalışma bize çok tehlikeli sınıfta yer alan bu sektörün çalışan ve işletenlerin sağlığı ve güvenliği açısından çok dikkat edilmesi gerektiğini göstermektedir. Fine Kinney yöntemi ile maruziyette risklerin belirlenmesine yönelik Gerede ilçesinde 4 fabrikada çalışma yapılmış. Yapılan bu çalışmada elde edilen sonuçlar da değerlendirilmiş, en tehlikeli maddeler tespit edilmiştir. Kullandığımız metod ile yüksek riskli bulunan , kullanımı en olası ve en tehlikeli kimyasallar tespit edilmiştir. Fabrikalardaki çalışmalar sonucu belirlenen kimyasallara karşı ve diğer iş sağlığı ve güvenliği yönünden görülen sorunlara karşı önlemler söylenerek ve çalışan ve işverenin üzerine düşen sorumluluklar ve işyerinde alınması gereken önlemler belirtilerek bu çalışma sonuçlanmıştır. The aim of this study is to determine the factors that may jeopardise the occupational health and safety in the tanning industry and determine the necessary precautions. In this research, hazardous chemical which is used in processes is analysed after fundemental information about the process of tanning is given. At the same time while evaluating various risks which can be encounteredi this study argues that this sector which is in dangerous zone should place emphasis on the safety of the employers and employees. By using Fine Kinney method, four different workplaces which is in tanning sector in Gerede are visited to determine the risk that can be exposed to. Thanks to these visits, the results from the process of tanning are evaluated and the most dangerous chemicals are detected. The work was concluded by remarking measures against the chemicals determined as a result of the works in the factories and against the problems seen in terms of other occupational health and safety ,and by stating the responsibilities of the employee and employer and the measures to be taken in the workplace. 83

Farklı Eğitim Düzeyine Sahip Annelerin Çocuklarını Kanserden Korumaya Yönelik Yaptıkları Uygulamalar Amaç: Farklı eğitim düzeyine sahip annelerin çocuklarını kanserden korumaya yönelik yaptıkları uygulamaları belirlemektir. Materyal ve Metot: Araştırma, iki Aile Sağlığı Merkezinde Haziran 2013-Nisan 2019 tarihleri arasında tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırma evrenini aile sağlığı merkezlerine kayıtlı 0-6 yaş grubu çocuğu olan 5640 anne oluşturmaktadır. Çalışma kriterlerine uyan 359 anne çalışma kapsamına alındı. Verilerin toplanmasında, anket formu kullanıldı. Anket formunun birinci bölümünde ebeveynlerin tanıtıcı bilgileriyle ilgili sorulara yer verildi. İkinci bölümünde annelerin çocuklarını kanserden korumaya yönelik yaptıkları uygulamalar 5 gruba (1. grup beslenme, 2. grup sigara ve zararlı kimyasallar, 3. grup radyasyon, 4. grup tıbbi tetkikler ve bağışıklama, 5. grup güneş ışınları) sınıflandırılarak incelendi.Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik dağılımlar ve ki-kare testi kullanıldı. Araştırmada etik ilkelere uyuldu.Bulgular: Annelerin %98.2'i çocuklarını kanserden korumak için çocuklarına sebze ve tamamı meyve tükettirdiğini, %69.6'sı çocuklarının yanında sigara içilmesine izin vermediğini ifade etti. Annelerin %84.7'si çocuklarının giysilerini özel üretilmiş deterjanlarla yıkadığını bildirdi. Annelerin eğitim durumlarıyla ek gıdalara başlarken dikkat edilen noktalar, meyve yedirme sıklığı, meyveyi yedirme şekli, hazır gıdaların ve işlenmiş etlerin yedirilme sıklığı, sigaraya yönelik uygulamalar ve çocuğun banyosunda kullanılan sabun ve şampuanlarda dikkat edilen noktalar, izlenen televizyon ve bilgisayarla oynama süresi, çocuğunu hastalandığında doktora götürme, doktorun önerdiği tüm tetkikleri yaptırma, çocuğun güneşlenmesi ile ilgili ve güneş kremi kullanırken dikkat edilen noktalar, çocuğun vücudunda bulunan benleri gözlemleme, benlerin kansere neden olduğunu düşünme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardır (p

T.C.'nin AB adaylığı, 10-11 Aralık 1999 tarihli Helsinki Zirvesi'nde resmen kabul edilmiş olup aynı tarihte, Avrupa Konseyi'nce Mart 2001'de onaylanan T.C. Katılım Ortaklığı Belgesi'nin hazırlanmasına karar verilmiştir. Bu Belge'deki önceliklerin hayata geçirilmesine yönelik ise 19 Mart 2001'de `Avrupa Birliği Müktesebatı'nın Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı (Türkiye Ulusal Programı)` oluşturulmuştur.Türkiye Ulusal Programı kapsamında yürürlük kazandırılan ulusal demiryolu mevzuat düzenlemelerini inceleyerek radyoaktif madde taşımacılığından doğan demiryolu taşıyıcısı sorumluluklarının neler olduğunu Avrupa Birliği Müktesebatı'yla karşılaştırmalı değerlendirerek sistematikleştirebilmek, kısaca çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Bu yönde Türk demiryolu reformu yönünde yürürlük kazandırılan ulusalmevzuat düzenlemelerinin genel hüküm – özel hüküm ilişkisi çerçevesinde incelenmesi ve T.C.'nin AB Müktesebatı'na mevcut uyum durumu ile Türk Hukuku'nun AB Müktesebatı'na uyumu hakkında hüküm ve sonuçların anlaşılabilmesi amaçlanmıştır. Konusu çerçevesinde çalışma, üç (3) ana bölümde ele alınarak değerlendirilmiştir. The Republic of Turkey Accession Partnership Document decided to be prepared, after The Republic of Turkey's nomination to EU had been accepted officially at the Helsinki Summit held on 10-11 December 1999. To actualize requirements to be a member of EU in this document, Turkey National programme was released with regard to assumed Union Acquis on 19th March 2001. According to this study national railway legislation regulations which were came into force within the scope of National Programme of Turkey, have been examined to systematize undertaken responsibilities to transport radioactive substance compared with Union Acquis. In this direction national legislative arrangements putting into force in accordance with Turkish railway reform have been examined within the frame of relations between blanket clause and special provision. Furthermore, this study aims to understand provision and consequences about compatibility of Turkish Republic & Turkish Law to Union Acquis in current situation. The study consists of 3 main sections within the frame of its subject. 254

Türkiye'de işletilen atıksu arıtma tesislerinin sayısı her geçen gün artmaktadır. Arıtma tesislerinin her biri iş sağlığı ve güvenliği açısından potansiyel bir risktir. Bu çalışmada, Mersin ilinde üç atıksu arıtma tesislerinde bulunan hidrojen sülfür, karbon monoksit ve metan gazları ile ilgili yaz ve kış aylarında gaz ölçümleri Dräger X-am® 5000 gaz ölçüm cihazı kullanılarak gerçekleştirilmiş, gaz ölçümleri ile birlikte ortam ölçümleri de yaptırılarak tesislerdeki iş sağlığı ve güvenliği yönünden potansiyel risk faktörleri ortaya konmuştur. Sonuç olarak, kanalizasyon terfi sistemlerinde yönetmelikte belirlenen zehirli gazların risk sınırlarına dikkat edilmediği ve yüksek güvenlik sorunu olduğu gözlenmiştir. Gerekli düzenlemelerinin yapılması için değerlendirmelerde bulunulmuştur. The number of waste water treatment facility operated in Turkey is increasing every day. Each of the treatment facilities is a potential risk in terms of occupational health and safety. In this study, gas measurements were made in summer and winter about hydrogen sulphide, carbon monoxide and methane gases in three waste water treatment plants in Mersin province. Potential risk factors in terms of occupational health and safety in facilities were revealed by making gas measurements and environmental measurements together with necessary measures evaluations were made. 106

Bu çalışma2017 yılında NP İstanbul Beyin Hastanesi'nde madde bağımlılığı tanısı alan 100 erkek bireye uygulanmıştır. Sosyal anksiyete bozukluğu yaygınlığı ve bu kişileri alkol ve uyuşturucu maddelere yönelten motivasyonlar araştırılmıştır.Yapılan çalışma gönüllülük esas alınarak sürdürülmüştür. Araştırma örneklemine araştırmacı tarafından hazırlanan Madde Kullanım Formu ve Liebowitz Sosyal Fobi Ölçeği uygulanmıştır.Kişilerin kaygı ve kaçınma durumları maddeye başlama yaşı,kullanılan maddeler, ve demografik bilgilere göre incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre sosyal anksiyete bozukluğu ile madde bağımlılığı arasında anlamlı bir bağ bulunamamıştır.Kişileri madde kullanmaya yönelten motivasyonlar 'rahatlama' ve 'daha mutlu olmak' olarak bulunmuştur.Maddeye ilk başlama yaşı '18 ve sonrası' olarak bulunmuştur.Bu çalışma madde bağımlılığı ile sosyal anksiyete bozukluğunu farklı değişkenler devreye sokulmadan incelemiştir ve madde kullanımına yönelten motivasyonları bulması amacıyla yeni yapılacak araştırmalara yardımcı olacak niteliktedir.Anahtar kelimeler:sosyal anksiyete bozukluğu,madde bağımlılığı,motivasyon In this study, NP İstanbul Hospital of Brain 2017 male brain at every 100 individuals who are diagnosed with substance abuse was applied. Social anxiety disorder and these people investigated the motivations that led to the prevalence of alcohol and drugs. The study was carried on a voluntary basis.The research sample Liebowitz social anxiety scale prepared by researcher was applied in the Form of and Substance Use. Individuals anxiety and avoidance conditions ;drug-age,dulling substances used, and demographic information were analyzed. . According to the research results, a significant link has been found between social anxiety disorder and substance abuse. The motivations that led people to use substances for 'relaxation' and was found' to be happier'the first drugs 'after age 18' was found.This study examined social anxiety disorder and substance abuse the different variables without being activated and that led to drug abuse motivations for new research in order to find supportive.Keywords:social anxiety disorder,substance abuse,motivation 77

Tütün kullanımı önemli bir halk sağlığı problemi olmasının yanı sıra küresel sağlık sorunu olarak da kabul edilmektedir. Tütün kullanımı bireyin sağlığını tehdit edici bir unsur olarak görülmekte, hastalıklara ve insanların normal yaşam süresini kısaltarak erken ölümlere neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki 15 yaş ve üzeri bireylerin tütün kullanmayı bıraktıktan sonra tekrar tütün kullanmaya başlamasında belirleyici olan faktörleri tespit etmek, bireylerin tütün kullanmayı bırakıp tekrar başlamasına kadar geçen süreye etki eden demografik ve sosyoekonomik faktörleri yaşam sürdürme analizinde önemli bir regresyon modeli olan Cox regresyon yöntemi ile incelemektir. Araştırmada, TÜİK tarafından 2012 yılında yapılan `Küresel Yetişkin Tütün Araştırması` anketinden elde edilen yatay kesit verileri kullanılmıştır. Tahmin edilen model sonuçlarına göre, cinsiyet, eğitim durumu, ev kuralları, tütün ürünlerinin vergisinin arttırılması durumu, yaş ve refah düzeyi göstergelerine ilişkin değişkenlerin yeniden tütün kullanmaya başlama riski üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Cox Regresyon, Yeniden Tütün Kullanma Tobacco usage is not only an important public health problem, but also is considered as a global health problem. Tobacco use is seen as a threat to the health of the individual, leading to diseases and premature deaths by shortening the normal life span of people. The aim of this study is to identify the determinants of individuals in Turkey aged 15 and above re-starting tobacco usage after quitting and to determine the demographic and socioeconomic factors affecting the period between quitting and restarting tobacco usage by Cox Regression method which is an important regression model for survival analysis. In the research, the cross sectional data obtained from the `Global Adult Tobacco Survey` survey conducted by TUIK in 2012 was used. According to predicted model results, variables related to gender, educational status, house rules, increase of tax on tobacco products, age and wealth level indicators have been found to be effective on the risk of re-using tobacco. Keywords: Cox Regression, Re-using tobacco 133

Psikoloji literatürüne bakıldığında, son dönemde klinik psikoloji alanında çocukluk travmalarının bireyler üzerindeki etkilerini ve kişilerin psikolojik gidişatlarında yol açtığı sonuçları incelediğini görmekteyiz. Çocukluk dönemlerinde maruz kalınan travmatik durumlar, bireylerin yetişkinlik dönemlerinde, yetersiz hissetmesi, sosyal çevreleri tarafından dışlanmaları, sosyal ilişkilerde çekinme – içe kapanma yaşamaları ve birçok psikolojik bozukluğa yakalanmalarına ortam hazırlamaktadırlar. Bu değerlendirme üzerinden bakıldığında, çocukluk döneminde maruz kalınan travmatik olaylar, bireylerin yetişkinlik dönemlerinde hem sosyal hem de iç dünya yaşamalarına yıkıcı ve zarar verici bir etkisinin olduğu görülmektedir. Klinik psikoloji alanı üzerinden çocukluk dönemlerinde yaşanan travmalara bakıldığında ise, bu durumun yetişkinlikteki belli başlı patolojik durumlara ortam ve zemin hazırladığı düşünülmektedir. Çocukluk döneminde travmatik bir olaya maruz kalan bir bireyde, kaygı, duygudurum ya da madde kullanımı tabanlı patolojik bir rahatsızlığın gelişebildiği düşünülmektedir. Bu varsayımın ölçümlenmesi ve değerlendirilmesi için ise, bu çalışma çerçevesinde madde bağımlılığı tanısı almış yatan hastaların, çocukluk dönemi travmaları açısından değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın temel amacı, bağımlı olan hastalardaki çocukluk çağı travmalarının alkol ve madde kullanımına etkilerinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Araştırmaya 50 sağlıklı, 60 alkol ve/veya madde bağımlılığı tanısı almış olan toplamda 110 kişi katılım göstermiştir. Katılımcılar, Madde Kullanımı Tarama, Çocukluk Çağı Travmaları ve Michigan Alkol Tarama ölçeklerini cevaplamış, elde edilen bulgular ise Mann Whitney U, Spearman Korelasyonu, Kruskal-Wallis H analizleri üzerinden ölçümlenmiş ve çalışmanın amacına sadık kalınarak belirtilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, sağlıklı olan ve madde bağımlılığı tanısı almış bireylerin çocukluk çağı ruhsal travma ölçeğinden alınan puanlara göre travma şiddetinde anlamlı bir fark görülmemiş olup, madde bağımlılığı tanısı alan bireylerin bağımlılık şiddetleri azaldıkça travma şiddetlerinin arttığı, aralarında negatif yönde zayıf bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Son olarak, eğitim düzeyi, çocukluğun geçirildiği yer, ailenin çocukluktaki yapısı ve yetiştirilme biçiminin yaşama katkısı ve psikiyatrik tanılı bir rahatsızlığa sahip olmak gibi sosyo-demografik değişkenlerin Çocukluk Çağı Travma Ölçeği üzerinden gruplar arasında anlamlı bir farka yol açtığı saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Çocuk Çağı Travma, Alkol Bağımlılığı, Madde Kullanımı. In psychology literature, it is observed that the effects of childhood trauma in the field of clinical psychology have examined the effects on the individuals and the results of the psychological progress of the persons in recent years. Traumatic situations that are exposed during childhood are setting the stage for individuals to feel insufficient during adulthood, to be excluded by the social circles, to feel frustrated in social relationships and to experience many psychological disorders. From this evaluation, it can be seen that the traumatic events that are experienced during childhood are the destructive and harmful effects of individuals on both social and internal world life during adulthood.When we look at trauma in childhood through the field of clinical psychology, it is thought that this situation prepares the environment and ground for the main pathological conditions in adulthood. In an individual who is exposed to a traumatic event in childhood, it is thought that the condition of anxiety, mood, or substance use-based pathological condition is extremely natural. For the measurement and evaluation of this hypothesis, the evaluation of the patients who were diagnosed with substance dependence in terms of childhood traumas was carried out.The main purpose of this study is to examine and evaluate the predictive effects of alcohol and substance abuse on childhood trauma in alcohol dependent patients. A total of 110 people participated in the survey, of which 50 were healthy and 60 were diagnosed with substance/alcohol dependence. Participants responded to the Substance Use Screening, Childhood Trauma and Michigan Alcohol Screening scales, and the findings were measured through Mann Whitney U Test, Spearman Correlation, Kruskal-Wallis H analyzes, and were faithful to the purpose of the study. According to the results of the study, theres is no significant differences were found in the levels of childhood mental trauma of individuals who were healthy and who were diagnosed with substance dependence. It was determined that individuals who received substance dependence had lower levels of childhood trauma, when the severity of substance dependence increase, the childhood trauma rate decreases. It was found that there is a negative correlation between them. Finally, it has been found that socio-demographic data such as the place of childhood, and the family environment that is grown, psychiatric disorders, family type and educational level lead to a significant difference among the groups over the Childhood Trauma Scale.Key Words: Childhood Trauma, Alcohol Dependence, Substance Use. 146

Modernleşme sürecinde hızı ve yoğunluğu artan kent hayatında farklı nitelikte alt kültürler dikkat çekmeye başlamıştır. Türkiye'de özellikle 1980 sonrası dönemde kentleşme hareketi tavan yapmıştır. Bu durum kentsel mekanda siyasal, ekonomik ve sosyo-kültürel değişmelerin yaşanmasına neden olmuştur. Bilindiği üzere toplumsal değişmenin yönü 'nötr'dür: Toplumsal değişme, koşul ve etkenlerin konfigürasyonuna göre pozitif veya negatif yön anlamlı olabilen süreçtir (Tezcan, 1991:7 vd). Habermas'ın nitelemesiyle, negatif yön anlamlı toplumsal değişmeler gündelik dilde 'meşruiyet krizleri' olarak ifadesini bulmaktadır. Meşruiyet krizleri ise siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel alanların birinde, birkaçında veya topyekûn olabilmektedir (Slattery, 2008: 426-439). Konumuz itibariyle kültürel alandaki meşruiyet krizlerinden bir tanesi mekân-kültür görünümlü olanıdır. Mekân-kültür krizi modern toplumun kentleşme sürecinde ortaya çıkmıştır ve günümüzde giderek derinleşen bir olgudur. Mekân-kültür krizi özde 'kültürleşme sorunu'dur. Modernleşme teorilerinin iddialarının aksine özellikle büyük metropolislerde kentsel bütünleşme değil kentsel ayrışma süreçleri toplumsal gerçeklik halini almaktadır. Buna kent sosyolojisinde kentsel ortamdaki ikili yapılar denilmektedir (Sassen, 1991; Tekeli, 2014: 1-12). Bu ikili yapıların Türkiye' deki görünümünün bir ayağını `gecekondular` oluşturmaktadır. Türkiye' nin toplumsal yapısını oluşturan dinamikler ekseninde şekillenen Türkiye' nin kentleşme süreci bir çıktı olarak gecekondunun oluşumuna zemin hazırlamıştır. Gecekondular, göç ile kente gelen bireylerin, grupların kendi ve çevresindeki insanların hayatlarını pozitif yönde değiştirebilecekleri birer yeni yaşam alanı olarak göç edenlerce kurgulanmıştır. Bu kurgulamayı eyleyen birey, aile ya da gruplar, kentsel mekanda, kendilerine ait olmayan arazilere derme çatma barınakları bir gecede inşa etmişlerdir. Bu bir gecede ve izinsiz olarak oluşturulan yapılara 'Gecekondu' denilmektedir ve bu kavramın Türk toplum yapısına özgü yanları vardır. Gecekondular, 1950'lerde başlayıp 1990 sonrası çıkarılacak olan gecekondu affı yasasına kadar hem fiziki alan olarak hem de içinde barındırdığı insan sayısı bakımından bir gelişme sürecini ortaya koymuşlardır. Gecekondular ve gecekondu yaşantısı, gecekondu affı yasaları ile hukuksal ve politik anlamda meşruiyet kazanmıştır. Ayrıca gecekondulaşma, zaman içerisinde, mafyalaşma, kapitalist ilişkiler ağının bu mekânlara sızması ve apartmanlaşma gibi başka süreçlerle farklı etkileşim içerisinde nitelik değiştirmiştir.Kentleşme sürecinin ileri aşamasında özellikle ikinci kuşak gecekondularda olgunun tanım ve içeriği değişmeye başlamıştır. Başlangıçta umudu içinde barındıran gecekondu mekanları (Karpat, 2003) giderek umutsuzluk alanları halini almaya başlamıştır (Kurtuluş, 2005). Türkiye'de sosyal devlet ilkesinin uygulanmasında yaşanan sıkıntılar, yerel yönetimlerin geleceğe dair öngörülerindeki yetersizlikler ve özellikle akraba ve hemşerilik gibi mekanik dayanışma ilişkilerinin kapitalist süreçlerin etki alanına girmesi gibi sıralanan bir dizi nedensellik gecekondularda varoşlaşma olarak adlandırılan (Bozkulak, 2005) yeni değişim sürecini başlatmıştır. Varoşlaşan alanlarda fuhuş, hırsızlık, uyuşturucu gibi suçlar yaygınlaşmakta, giderek normalleşmektedir ve mekana aidiyet hissi giderek kaybolmaktadır Bu tez çalışmasında özel olarak incelendiği üzere, uyuşturucu kullanımının, ticaretinin ve buna bağlı asayiş olaylarının artışı, varoşlaşma sürecine hızlandırıcı etkide bulunmaktadır. Daha çok tıp, kriminoloji ve biyoloji gibi disiplinlerde incelenen uyuşturucu, bu çalışmada varoş alt kültür oluşumunun ortamı ve etkeni olarak ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Gecekondu, Varoş, Alt kültür, Uyuşturucu, The effect of the drug subculture slum on the suburb of the transformation process: Mersin example Within the process of modernization, even though different cultures live all together in urban life where its rapidness and intensity increases, subcultures with different characteristics have started to stand out. Social change has emerged spontaneously through the urbanization movement in Turkey especially in the period after 1980 (Bal, 2006:77). As it is known, the direction of social change is 'neutral': Social change may be positive or negative direction in accordance with the configuration of conditions and factors (Tezcan, 1991:7 vd). As Habermas points out, social change based on the negative directions corresponds to 'crisis of legitimacy' in ordinary language. Crisis of legitimacy might exist in one, some or all of the political, social, economical and cultural domains (Slattery, 2008). One of the crisis of legitimacy in cultural domain is the place-culture. Place-culture crisis appeared within the urbanization process of modern society, and it is getting deeper in the present day. Place-culture crisis is fundamentally a culturalising problem. Especially in big capitals, not urban union but the urban dissociation process becomes social reality despite the assertions of modernization theories. In urban sociology, this is called as dual occupancy dwellings. One part of the appearance of these dual occupancy dwellings in Turkey is comprised of shacks. The urbanization process of Turkey, within the framework of dynamics that form social structure of Turkey, provides a basis for the formation of shacks. Shacks have been thought as a new living space that would change the lives of individuals, groups themselves who migrated to city, and people around them in a positive way. Individuals, family and groups who think that way have built jerry-built houses only in one night to the lands which do not belong to them. These houses which were built in one night and without official authorization are called shacks, and this term is something unique to Turkish community structure. From the founding of the republic to the shack amnesty that woud publish after 1990, shacks exposed a development process in terms of headcounts of accommodations and physical space. With the legislation called shacks amnesty, shacks and shacks life have gone into a context switching in terms of political and legal aspects. This process, in its most general sense, comprised of three tittles which are becoming gangs, establishing apartments, and leaking of capitalists relations to the shacks. In advancing years of shack process, especially in the second generation, the description and the context of these shacks have changed. Shack regions that host hopes have gone into a change in a negative way along (Kurtuluş, 2005) with leaking of capitalist relations to these lands (Karpat, 2003). Due to the hardships experienced in the implementation of social state notion, the deficiency of local government's foresights, and especially getting relatives and citizenship relations into the orbit of capitalist process, the change and the process has kept proceeding its negative movement (Bozkulak, 2005). Showing up of the things considered as crime such as women trade, theft, drug etc occurred by the change in shack places reflects getting disappeared of the expression 'the place that host hopes' referring to first generation shacks. Increasing rate of drug use on world, Turkey and Mersin scale has become noticeable by individuals going on their everyday lives as well.On Mersin scale, like other cities, capitalist relations has generated changes in existing social structure. Besides, in the context of triggering identification of individuals, drug and drug subculture in urban space form the cultural segment of social change. The drug, which is the subject area of medicine, criminology, and biology fields, has turned individuals, family or groups, who migrated to the city but could not be adapted to it, into an actor position that would be able to provide them to identify themselves.Key Words: Shack, Slum, Subculture, Drug 133

Amaç: Bu çalışmanın amacı, denetimli serbestlik tedbiri almış madde kullanım geçmişi olan bireylerin yalnızlık düzeyleri ve otomatik düşüncelerinin psikolojik belirti düzeylerini yordamasındaki rolünü incelemektir. Yöntem: Bu araştırma ilişkisel bir tarama modelidir. Yapılan araştırmada yalnızlık ve otomatik düşünce değişkenleri bağımsız değişken, psikolojik belirtiler (kaygı, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite) ise bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırma örneklemi, tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri kapsamında yönlendirildikleri hastanede tedavisini tamamlayarak, Eskişehir Denetimli Serbestlik Müdürlüğünde denetimli serbestlik tedbirine devam eden 18 yaş ve üstü madde kullanım geçmişi olan 323 yetişkin erkek bireyden oluşmuştur. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak `Kişisel Bilgi Formu`, `UCLA Yalnızlık Ölçeği`, `Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ)` ve `Kısa Semptom Envanteri (KSE)` kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde değişkenler arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin yönünü belirlemek amacı ile `Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı` tekniği kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenleri yordama gücünün saptanması amacı ile `Basit ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizleri` kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma bulguları incelendiğinde, basit doğrusal regresyon analizleri sonuçlarına göre, yalnızlık ve otomatik düşünce düzeylerinin psikolojik belirtilerden kaygı, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite düzeylerini ayrı ayrı anlamlı bir şekilde yordadığı saptanmıştır. Yalnızlık ve otomatik düşüncelerin birlikte psikolojik belirtileri yordamasına yönelik yapılan çoklu doğrusal regresyon analizine göre, yalnızlık ve otomatik düşüncelerin birlikte kaygı, depresyon, olumsuz benlik ve somatizasyon düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Ancak hostilite değişkenine yönelik yapılan çoklu regresyon analizi sonuçları incelendiğinde, sadece otomatik düşüncelerin hostilite üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu, yalnızlığın anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak, denetimli serbestlik tedbiri almış madde kullanım geçmişi olan bireylerin yalnızlık ve olumsuz otomatik düşüncelerinin düzeyleri arttıkça psikolojik belirti düzeyleri de artmaktadır. Ayrıca yalnızlık ve olumsuz otomatik düşüncelerin düzeyi birlikte arttıkça hostilite dışında kaygı, depresyon, olumsuz benlik ve somatizasyon düzeylerinde artış olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın sonuçları, ilgili alanyazın kapsamında tartışılmış ve çalışmanın sınırlılıkları kapsamında önerilerde bulunulmuştur. Anahtar kelimeler: Madde Kullanımı, Yalnızlık, Otomatik Düşünceler, Psikolojik Belirtiler, Denetimli Serbestlik Purpose: The purpose of this study is to examine the role of loneliness levels and automatic thoughts of individuals on probation who have had a substance use background in predicting their psychological symptoms. Method: The study was conducted with relational survey model. The variables of loneliness and automatic thought were taken as the independent variables, whereas psychological symptoms (anxiety, depression, negative self, somatization and hostility) were the dependent variable. The sample of the study consisted of 323 male adults who were 18 years old and above and continued their on probation in Eskisehir Probation Office after completing their treatment at a hospital in this scope. The data collection instruments were `Personal Information Form`, `UCLA Loneliness Scale`, `Automatic Thoughts Scale (ATS)`, and `Brief Symptom Inventory (BSI)`. In the statistical analysis of data, `Pearson Product-Moment Correlation Coefficient` was employed to reveal the relationship between the variables and the direction of this relationship. In order to determine the predictive power between the dependent and independent variables, `Simple and Multi-Linear Regression Analyses` were performed. Findings: According to the results of the simple linear regression analyses, loneliness and automatic thought levels significantly predicted the psychological symptoms of anxiety, depression, negative self, somatization and hostility separately. The multi-linear regression analysis regarding the predictive power of loneliness and automatic thoughts for psychological symptoms showed that loneliness and automatic symptoms were together significant predictors of the levels of anxiety, depression, negative self and somatization. However, when the results of the multiple regression analysis for the hostility variable were examined, it was found that only automatic thoughts was a significant predictor of hostility, while loneliness was not. Conclusion and Discussion: As a result, as the levels of loneliness and negative automatic thoughts of individuals on probation who have had a substance use background increased, their levels of psychological symptoms also have increased. It is also seen that as the level of loneliness and negative automatic thoughts increased together, anxiety, depression, negative self and somatization levels' increased, except for hostility as well. These results of the study were discussed within the relevant literature, and suggestions were made for within the scope of the limitations. Key words: Substance Use, Loneliness, Automatic Thoughts, Psychological Symptoms, Probation 159

Sigara bağımlılığı günümüz toplumlarının en büyük sağlık problemlerinden birisidir. Bağımlılık sonucunda bir takım yoksunluk belirtileri ortaya çıkmaktadır. Geçmişte yapılan araştırmalara dayanarak düşük benlik saygısına sahip ve dürtüsellik düzeyi yüksek olan bireylerin madde kullanmaya daha yatkın oldukları tespit edilmiş ancak sigara bağımlısı öğrencilerin benlik saygılarını ve dürtüsellik seviyelerini birlikte inceleyen araştırmalara rastlanılmamıştır. Bu araştırmanın amacı, sigara içen ve içmeyen öğrencileri benlik saygıları ve dürtüsellik düzeylerini karşılaştırmak cinsiyet, yaş, medeni durum ve eğitim düzeyleri ile olan ilişkisini incelemektir.Araştırmanın örneklemini Üsküdar Üniversitesi' nin çeşitli fakültelerinde okuyan lisans ve yüksek lisans öğrencisi 207 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma grubu günde 1 taneden fazla sigara içtiğini belirtenlerden 107 öğrenciden, kontrol grubu ise geçmişinde hiç sigara içmediğini belirten 100 öğrenciden meydana gelmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerin benlik saygılarını belirlemeye yönelik `Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği,` dürtüsellik düzeylerini tespit etmek için `Barratt Dürtüsellik Ölçeği` ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Çalışmaya katılan tüm bireyler bilgilendirilip, onayları alınmıştır. Veriler; SPSS 21.00 programı ile analiz edilmiştir. Bulgular incelendiğinde öğrencilerin, benlik saygıları ve dürtüsellikleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Benlik saygıları düşük bireylerin dürtüsellik düzeyleri yüksektir. Sigara içen öğrencilerde benlik saygısı düştükçe dürtüselliğin yükseldiği saptanmıştır. Sigara içmeyen öğrencilerin benlik saygıları sigara içen öğrencilere göre daha yüksek, sigara içen öğrencilerin sigara içmeyen öğrencilere göre daha dürtüsel davrandıkları saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin 19-21 yaş aralığında olanların, kadın öğrencilerin, bekarların ve lisans düzeyinde öğrenimini sürdürenlerin daha yüksek benlik saygısına sahip oldukları, erkek öğrencilerin ve yüksek lisans düzeyinde öğrenimini sürdüren öğrencilerin daha dürtüsel oldukları söylenebilir. Araştırma sonucunda yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyine göre sigara içmeyen öğrencilerin sigara içenlere göre daha yüksek benlik saygısına sahip oldukları ve yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyine göre sigara içenlerin daha dürtüsel oldukları görülmüştür. Araştırmamızın bulguları literatürde ki diğer çalışmalarla büyük oranda paralellik göstermektedir. Araştırma bulguları literatür doğrultusunda tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Smoking addiction is one of the greatest health problems of today's society. As a result of addiction, signs of deprivation emerges. Based on previous research, it has been found that individuals with low self-esteem and high impulsivity are more likely to use drugs, but no studies investigating the self-esteem and impulsivity levels of smokers have been found. The aim of this research is to compare the self-esteem and impulsivity levels of smokers and non-smokers with gender, age, marital status and education level.The sample of the research consists of 207 undergraduate and graduate students studying at various faculties of Üsküdar University. The study group consisted of 107 students who stated that they smoked more than 1 cigarette per day, while the control group consisted of 100 students who stated that they did not smoke in the past. The `Rosenberg Self-Esteem Scale` to determine the self-esteem of the students participating in the study, the `Barratt Impulsivity Scale` and the personal information form were used to determine the impulsivity levels. All the participating individuals were informed and their approval were obtained. The data were analyzed with SPSS 21.00 program.When the findings were examined, a significant relationship was found between students' self-esteem and impulsivity. Individuals with low self-esteem have high levels of impulsivity. It has been found that the impulsivity increases when the self-esteem falls in the smokers. Self-esteem of students who did not smoke was found to be higher than students who smoked and smokers were found to be more impulsive than non-smokers. It was determined that those who participated in the study had a higher self-esteem among those who were between the ages of 19-21, female students, singles and those who continued their education at undergraduate level. It can be said that male students and students who continue their graduate level education are more impulsive. According to the results of the research, it is seen that non-smoking students have higher self-esteem than the smokers according to age, gender, marital status, education level and smokers are more impulsive according to their age, sex, marital status and education level. The findings of our research are largely in line with other studies in the literature. The findings of the research were discussed in the light of the literature, and suggestions were made. 88

Yetişkin seperasyon anksiyetesi ise, bireyin gerçek ya da bir algılamaya ilişkin ayrılma yaşaması ile beraber ortaya çıkan bir unsur olduğunu belirtmektedir. Ayrılık anksiyetesinin genel olarak çocuklarda görülen bir durum gibi değerlendirilmesi sonucunda, yapılan çalışmaların yetişkinlik dönemine özgü olanlarda da meydana gelen bir unsur olması, bu duruma yönelik çalışmalara eğilim gösterilmesine etki etmiştir. Buna göre anksiyeteye etki eden temel faktörler bu bağlamda irdelenmiş olmaktadır.Buna dayalı olarak araştırma kapsamında Üsküdar Üniversitesi öğrencilerinin sigara kullanmaya olan yönelimleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgularda, kadınların ayrılık anksiyetesi düzeylerinin erkeklere kıyasla yüksek olduğu, 18-25 yaş arası kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin 26 yaş ve üzeri kişilere kıyasla yüksek olduğu, lisans mezunu kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin diğer kişilere kıyaslave sigara kullanan kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin kullanmayan kişilere kıyasla yüksek olduğu, herhangi bir işte çalışmayan kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin çalışan kişilere kıyasla yüksek olduğu, sigara kullanmayan kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin diğer kişilere kıyasla düşük olduğu, sigara içen kadınların ayrılık anksiyetesi düzeylerinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu, sigara içen 18-25 yaş arası kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin 26 yaş ve üzeri kişilere kıyasla yüksek olduğu, sigara içen ve herhangi bir işte çalışmayan kişilerin ayrılık anksiyetesi düzeylerinin çalışan kişilere kıyasla yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu durumlar, sigara kullanımı ile anksiyete arasında anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Sigara Kullanımı, Üniversite Öğrencisi, Yetişkin Seperasyon Anksiyetesi Adult seperation anxiety indicates that the individual is an element that emerges with the real or perception of separation. As separation anxiety is generally regarded as a phenomenon seen in children, the fact that the studies carried out are also a factor in the adult-specific ones has influenced the tendency to work towards this situation. Accordingly, the main factors affecting anxiety are examined in this context.Based on this research, Üsküdar University students were tried to evaluate their tendency towards smoking. The findings showed that the levels of separation anxiety were higher in women compared to men, the levels of separation anxiety in 18-25 year olds were higher than those in people aged 26 years and over, the level of separation anxiety levels of undergraduates compared to those of other people, and the level of separation anxiety levels of smokers the level of separation anxiety was higher in non- working persons compared to the other persons, the level of separation anxiety was lower in non-working persons than in the other persons, the level of separation anxiety in smokers was higher than that in men, the levels of anxiety were higher than those of people aged 26 years or older, the levels of separation anxiety of smokers and those who did not work at all were higher than those who were interviewed. These situations indicate that there is a meaningful relationship between smoking and anxiety.Key Words: Smoking, University Student, Adult Separation Anxiety 82

Bu çalışmada 2007 yılında uygulanmaya başlayan MPOWER politikalarının sigara tüketimine etkisi ele alınmıştır. Bu bağlamda: Sigara tüketimi, Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH), İşsiz nüfus, 15 yaş ve üstü nüfus, şehir nüfusu, kır nüfusu ve Sigara fiyatı değişkenleri kullanılarak yapısal kırılma analizi ile 2007 yılında MPOWER politikalarının sigara tüketimine etkinliği incelenmiştir. 1993-2015 yıllarını kapsayan bu tez çalışması 2007 yılı MPOWER çalışmalarını baz alarak 1993-2007, 2007-2015 olmak üzere iki dönemde incelenmiş ve MPOWER politikalarının öncesinde ve sonrasında sigara tüketimindeki durum değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında 2007 yılında uygulanmaya başlanan MPOWER politikalarının sigara tüketiminin azalmasında etkili olduğu sonucuna varılmıştır. 3 bölümden oluşan bu tez çalışmasında: ilk bölümde Türkiye'de uygulanan tütün kontrol politikaları değerlendirilmiş, ikinci bölümde DSÖ ve TKÇS'ne Göre Tütün Üretimine Alternatif Politika anlayışları ayrıntılı biçimde ele alınmış ve son bölümde belirlenen veri setleri ışığında yapısal kırılma analizine gidilerek MPOWER politikalarının etkisi incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yapısal Kırılma Analizi, MPOWER politikaları, sigara tüketimi. In this context, the effects of mpower policies reviewed which were published in 2007 into cigarette consumption activity by using cigarette consumption , Gross national product , unemployed population, age 15 and older population, urban population, rural population and cigarette price volatility with chow test analysis. This thesis; which cover the years 1993-2015 and based on the MPOWER studies which were published in 2007, divided into two sections for the years between 1993-2007 and 2007-2015. And also the situation of the cigarette consuption before and after MPOWER policies were discussed. According to the MPPOWER data which is used in 2007, it is appeared that mpower policies are effective on reducing cigarette consumption. within this thesis which has three chapters, includes tobacco control policies in Turkey at chapter one and at chapter two, alternative policies were examined according to the World Health Organization and Framework Conventional on Tobacco Control. At last chapter effects of the MPOWER politics discussed by using structural break analysis data sets.Key Words: Break Analysis, MPOWER studies, Cigarette Consuption, 100

Lise öğrencilerinin madde kullanma eğilimleri, algılanan sosyal destek düzeyleri ile riskli davranışları arasındaki ilişkinin incelendiği bu araştırmanın örneklemi, Gaziantep İli, Şehitkamil ve Şahinbey İlçelerinde farklı lise türlerinde öğrenime devam etmekte olan 433 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma, betimsel yöntem ve ilişkisel tarama modeline göre desenlenmiştir. Veri toplamak amacıyla Gençtanırım (2010) tarafından geliştirilen ''Riskli Davranışlar Ölçeği (RDÖ)'', Yıldırım (2004) tarafından geliştirilen ''Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖ-R)'', Mac Andrew (1986) tarafından geliştirilen, Ceyhun ve arkadaşları (2001) tarafından uyarlanan ''Madde Kullanma Eğilimi Ölçeği (MKEÖ)'' ile araştırmacı tarafından demografik bilgileri elde etmek için ''Kişisel Bilgi Formu'' kullanılmıştır.Veri toplama araçlarından elde edilen verilerin normalliği test edilmiş, Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi, korelasyon ve regresyon teknikleri kullanılarak analiz edilmesine karar verilmiş ve elde edilen bulgular tartışılmıştır. Verilerinin analizi sonucunda, MKEÖ'nün toplamından elde edilen puanlar ile ASDÖ'nün toplamından ve alt ölçeklerinden elde edilen puanlar arasında anlamlı düzeyde pozitif ilişkilere rastlanmıştır. Ayrıca MKEÖ'nün toplamından elde edilen puanlarla RDÖ'nün toplamından ve alt ölçeklerinden elde edilen puanlar arasında negatif yönlü ilişki olduğu; ASDÖ'nün toplamından ve alt ölçeklerinden elde edilen puanlar ile RDÖ'nün toplamından ve alt ölçeklerinden elde edilen puanlar arasında negatif yönlü anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Ancak ASDÖ'nün alt ölçeklerinden olan arkadaştan algılanan sosyal destek düzeyine ait puanlar ile RDÖ'nün alkol kullanma, sigara kullanma ve beslenme alışkanlığı alt ölçeklerinden elde edilen puanlar arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular, ilgili alan yazındaki araştırma sonuçlarıyla birlikte tartışılmış ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir. The evidences obtained by the research were discussed together with the research result in the related writing. And in accordance with results obtained, some suggestions were developed. The sample of the research in which the relationship between the perceived social support level and the risky behaviours of high school students' use of substance consists of 433 high school students going on studying in different types of high school in the district of Şehitkamil and Şahinbey, in Gaziantep. The research was figured according to descriptive methods and relational screening model. In order to collect data, `Scale of Risky Behaviours (SRB)` developed by Gençtanırım Kuru (2010), `Scale of Perceived Social Support (SPSS)` developed by Yıldırım (2004), `Scale of the Tendency of Use of Substance` developed by Mac Andrew (1986) and adapted by Ceyhun and his friends (2001) were used by the researcher. And `Personal Info Form` was used by the researcher in order to get demographic information. The normality of the data obtained by the data collection tools was tested and was decided to be analysed by being used of Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis Test, the techniques of correlation and regression. And the evidences obtained were discussed. In consequence of the analysis of the data, positive relations were observed in a significant level between the total points obtained by STUS and the total points of SPSS and the points obtained by its subscales. And also it was observed that there was a negative relationship between the total points of STUS and the total points of SRB and the points obtained by its subscales. And it was observed that there was a negative relationship between the total points of SPSS and the points obtained by its subscales and the total points of SRB and the points obtained by its subscales. However, a significant relationship wasn't observed between the points of one of SPSS's subscales, the level of social support perceived by friend, and the points of one of SRB's subscales, alcohol use, smoking and feeding behaviour. The evidences obtained by the research were discussed together with the research result in the related writing. And in accordance with results obtained, some suggestions were developed. 110

Yapılan araştırmalar ağır alkol tüketiminin ileriye yönelik bellek bozulmalarına neden olduğunu göstermiştir. Bu araştırma alkol tüketiminin ileriye yönelik bellek ve üstbiliş yetenekleri üzerindeki etkisini araştıran bir çalışmadır. Hiç alkol tüketmeyen ya da düşük düzeyde alkol tüketen kişilerin aşırı düzeyde alkol tüketen kişilere göre ileriye yönelik bellek performanslarının daha iyi olup olmadığı araştırılmıştır. Buna ek olarak hiç alkol tüketmeyen ya da düşük düzeyde alkol tüketen ve aşırı düzeyde alkol tüketen bu grupların üstbiliş yetenekleri incelenmiştir. İstanbul, Kadıköy Meydanı'ndan katılan 102 katılımcı İGYBÖ'nin alt ölçeği olan İleriye Yönelik Bellek Altölçeği'ni ve Üst-Biliş Ölçeği-30'u tamamlamışlardır. Araştırmanın sonuçlarına göre alkol tüketmeyen ya da düşük düzeyde alkol tüketen kişilerin aşırı derecede alkol tüketen kişilere göre ileriye yönelik bellek ölçeği puanları ve üstbiliş yetenek puanları daha yüksektir. Bu sonuç aşırı alkol tüketiminin ileriye yönelik bellek ve üstbiliş yetenek performansları üzerinde olumsuz etkisi olduğunu gösterir.Anahtar kelimeler: biliş, üstbiliş yetenekleri, geriye yönelik bellek, ileriye yönelik bellek, alkol. The previous research showed that acute alcohol consumption impairs prospective memory. The current paper extended this literature by measuring the effects of heavy alcohol consumption, and moderate or non-alcohol consumption on metacognition abilities as well as on the prospective memory performance. This paper investigated whether the prospective memory performance is better among non-drinkers and moderate drinkers than heavy drinkers. Additionally, the performance on metacognition abilities among these alcohol consumption groups was assessed. 102 participants from Kadikoy Square in Istanbul completed the Prospective Memory Subscale Questionnaire of PRMQ and MCQ-30 scales. The results showed that participants who either did not consume alcohol or consume moderately obtained higher prospective memory and metacognition abilities scores compared to those participants who had heavy alcohol consumption. This results indicate that heavy alcohol consumption have adverse effects on both prospective memory and metacognition abilities performance.Key words: cognition, metacognition abilities, retrospective memory, prospective memory, alcohol. 56

Bazı psikolojik değişkenlerle ilişkili olan madde kullanımı, üniversite öğrencileri arasında yaygın olarak görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, üniversite öğrencilerinin sosyal kaygıları, kaygı duyarlılıkları ve madde kullanım durumları arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmada madde kullanımı; sigara içme, alkol tüketme ve diğer maddeleri kullanma şeklinde ele alınmıştır. Kesitsel (cross-sectional) nitelikteki bu araştırma 675 (Kadın=425, Erkek=250) üniversite öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3 ve Liebowitz Sosyal Fobi Belirtileri Ölçeği ile toplanmıştır. Analizler için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Lojistik Regresyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, cinsiyet, yaş, annenin sigara içme durumu gibi değişkenlerle, sosyal kaygının alt ölçeklerinden kaçınmanın ve kaygı duyarlılığının alt ölçeklerinden fiziksel ve bilişsel belirtilerin sigara içme durumunu anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Yaş, cinsiyet, annenin alkol kullanma durumu, kaygı duyarlılığı alt ölçeklerinden bilişsel belirtiler ve sosyal kaygının alt ölçekleri de alkol kullanımını anlamlı düzeyde yordamaktadır. Diğer maddelerin kullanımı ise sadece cinsiyet değişkeni tarafından anlamlı düzeyde açıklanmaktadır. Bu durumda erkek öğrencilerin diğer maddeleri kullanma riski kadınlara oranla daha yüksek bulunmuştur. Bu çalışmada üniversite öğrencileri arasında sigara ve alkol kullanım yaygınlığı benzer çalışmalara oranla yüksek bulunmuştur. Araştırmanın diğer bulguları literatür bulgularıyla benzerlik göstermektedir. Ortaya çıkan sonuçların önleyici ve problem çözmeye odaklı psiko-eğitimsel çalışmalara katkı sağlayabileceği değerlendirilmektedir.Anahtar Sözcükler: Kaygı Duyarlılığı, Sosyal Kaygı, Sigara İçme, Alkol Tüketme, Madde Kullanımı Some of the psychological variables associated with substance abuse are widespread among university students. The main aim of this study is to examine the relationship between social anxiety, anxiety sensitivity and substance abuse of university students. In this study, substance abuse is discussed under three topics; smoking, alcohol consumption, and other substance abuse. This study designed as cross-sectional was conducted with 675 (Female=425, Male= 250) university students. Data were collected with Personal Information Form, Anxiety Sensitivity Index-3 and the Liebowitz Social Anxiety Symptoms Scale. Pearson Product Moment Correlation Coefficient and Logistic Regression Analysis were used to analyze data. Results of the study revealed that gender, age, mother?s smoking, avoidance which is the subscale of social anxiety, physical and cognitive symptoms which are the subscales of anxiety sensitivity were significant predictors of smoking. Age, gender, alcohol consumption of mother, cognitive symptoms which is the subscale of anxiety sensitivity, and social anxiety significantly predicted alcohol consumption. The abuse of other substances significantly was explained only by the variable of gender. In this case, the risk of abusing other substances of male students was higher than women. In this study, the prevalence of smoking and alcohol consumption among university students was found higher compared to similar studies. Other findings of this study showed similarity with other findings other literature. The outcomes of the study are considered to contribute preventive and problem solving psycho-educational studies.Keywords: Social Anxiety, Anxiety Sensitivity, Smoking, Alcohol Consumption, Substance Abuse. 85

Bu araştırma, cinsiyet, notlar, sınıf düzeyi, yaşanılan yer, ana-baba eğitim düzeyi, sosyal etkinliklere katılım ve alkol zararı algısının içme nedenleri ve içilen alkol miktarı ile olan ilişkisini ve içme nedenlerinin içilen alkol miktarı ile olan ilşkisini incelemiştir. Katılımcılar 842'si kız, 743'ü erkek, hazırlık okulu ile 4. sınıf arası okuyan Boğaziçi Üniversitesi lisans öğrencileri olmuştur, içme Nedenleri Anketi (DMQ-R) Türkçe'ye çevrilmiştir. Faktör analizleri özgün formda olduğu gibi dört faktörün varlığım göstermiştir: Rahatlama, Sosyal, Başa Çıkma ve Uyma. Güvenirlikler yeterli bulunmuştur. Tanımlayıcı analizler öğrencilerin çoğunluğunun hiç içki içmediğini göstermiştir. En önemli içmeme nedeni inançlardır. En yaygın içme nedenleri, Rahatlama, Sosyal, Başa Çıkma ve Uyma Nedenleri olarak sıralanmıştır. Cinsiyet, sınıf düzeyi, ana-baba eğitimi, sosyal etkinliklere katılım ve alkol zararı algısı içme nedenleri ve içilen miktar ile ilişkili bulunurken notlar ve yaşanılan yer ilişkisiz bulunmuştur. Uyma Nedenleri dışında, içme nedenleri ve kullanılan alkol miktarı arasındaki ilişki olumlu ve orta derecelidir. Hiç içmeyenler ve bağımlılık riski taşıyan öğrenciler karşılaştırıldığında, cinsiyet, sınıf düzeyi, ana-baba vıuyaşam durumu, eğitim düzeyi ve mesleği, kardeş sayısı, öğrencilerin sosyal özellikleri, cep harçlığı ve alkol zararı algısında farklılıklar bulunmuş, ancak notlar, yaşanılan yer ve aile ziyaretlerinde fark bulunmamıştır. Sonuçlar, değiştirilebilir bir etken olarak alkolün olumsuz etkileri hakkındaki farkındalığrn aşın alkol kullanımını engellemede olan önemini göstermiştir. (203 Kelime). ıx This research examined how set of student characteristics, particularly gender, grades, level of academic progress, living arrangement, parental education, participation in social activities and perceived harm of alcohol relate to drinking motives and amount of alcohol consumed, and how drinking motives and alcohol consumed relate to each other. Participants were 842 female and 743 male prep to senior Boğaziçi University undergraduate students. The Drinking Motives Questionnaire (DMQ-R) was translated into Turkish. Factor analyses yielded four factors, namely Enhancement, Social, Coping and Conformity just like the original form. Reliabilities were satisfactory. Descriptive analyses indicated that the majority of students were nondrinker. The most common reason for not drinking was beliefs. The most common motives to drink were Enhancement, Social, Coping and Conformity, respectively. Gender, level of academic progress, parental education, participation in social activities and perceived harm of alcohol were related to drinking motives and amount of alcohol consumed, while grades and type of residence did not relate to either. Drinking motives and amount of alcohol consumed were positively and moderately correlated except for conformity motive. When nondrinking students were compared with those who were at dependency risk, differences were found in gender, level VIof academic progress, presence, education and occupation of parents, number of siblings, students' social characteristics, pocket money and perception of harm in using alcohol, but in grades, type of residence and family visits. Findings indicated the importance of awareness about negative influences of alcohol as a manipulable factor in preventing excessive use of alcohol. (247 words). vıı 234

ÖZET FAYDALI VE ZARARLI MADDELERİN BİRLİKTE ÜRETİMİNDE VERİMLİLİK VE ÇEVRESEL PERFORMANSIN ÖLÇÜMÜ ÜZERİNE: OECD ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA Yörük, Barış K. Yüksek Lisans, İktisat Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Osman Zaim Temmuz, 2003 Çevresel performansı dikkate almayan verimlilik ölçüleri hatalı sonuçlar vermektedir. Çevresel performansı verimliliğe dahil etmeye çalışan klasik `Tomquist` tipi indeksler de zararlı maddelerin fiyat bilgisinin bilinmediği durumlarda verimliliği ölçememektedir. Bu yüzden, fiyat bilgisine gerek duymayan ve zararlı maddelerin üretim sürecinde olduğu durumlarda kullanılabilecek alternatif ölçülere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu çalışma verimlilik ölçümünde öncelikle OECD ülkeleri için zaralı maddelerin üretim sürecinde var olduğunu dikkate almaksızın Malmquist indeksi kullanır. Daha sonra bu indeksin eksik yönleri göz önünde tutularak Malmquist- Luenberger üretim indeksi kullanılmıştır. Ayrıca OECD ülkelerinin çevresel performansı DEA metodu çerçevesinde uzaklık fonksiyonlarının hesaplanmasına dayanan indeks rakamları yaklaşımıyla ölçülmüştür. Anahtar Kelimeler: çevresel verimlilik indeksi, indeks rakamları, Malmquist verimlilik indeksi, Malmquist-Luenberger verimlilik indeksi, OECD ülkeleri IV ABSTRACT ON THE MEASUREMENT OF PRODUCTIVITY AND ENVIRONMENTAL EFFICIENCY IN THE PRESENCE OF THE JOINT PRODUCTION OF GOODS AND BADS: AN APPLICATION TO OECD COUNTRTES Yörük, Barış K. M. A., Department of Economics Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Osman Zaim July 2003 Productivity measures, which do not account for environmental performance, are biased. When it comes to incorporating the developments in environmental performance into the measurement of productivity, the traditional `Tornquist type` indices fail to measure the productivity particularly in the cases where price information on undesirable outputs do not exist. Therefore, there is a need for an alternative measure which puts due emphasis on production with negative externalities without requiring price information. Motivated by these facts, this study first employs a Malmquist index for OECD countries without considering the existence of pollutant data and then to overcome the shortfall of this index, a Malmquist-Luenberger productivity index is employed. Furthermore, using an index number approach, environmental performance of OECD countries is also evaluated, by using a method, which relies on the computation of the distance functions within a DEA framework. Keywords: environmental efficiency index, index numbers, Malmquist productivity index, Malmquist-Luenberger productivity index, OECD countries m 81