Search

Harf İnkılabı ve Açıksöz Gazetesi-Modernleştirme Aracı Olarak Bir Fikir Gazetesinin Rolü adıyla kaleme alınan eser İspanya’da 18-24 Eylül 2017 tarihleri arasında düzenlenen I. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi’nde bildiri olarak sunulmuş ve Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından SDK-2016-6258 kodlu projeyle desteklenmiş bir çalışmanın genişletilmiş şeklidir. Eserde, Harf İnkılabı’nın halka anlatılıp benimsetilmesinde basının rolü Açıksöz gazetesi örneklemi üzerinden verilmeye çalışılmıştır. Özellikle Açıksöz’ün Harf İnkılabı’nın gerçekleştirildiği 1928 yılında çıkarılan sayılarında (567 sayı) yer alan alfabeyle alakalı yazılar incelenmekle birlikte gazetenin genel yayın politikasını da gösterebilmek adına 15 Haziran 1919’da çıkan ilk sayısından Aralık 1928’e kadar çıkarılan diğer sayılarına da genel olarak değinilmiştir. Çalışma, Yaşar ZORLU1 ve Faruk TEMEL2 tarafından hazırlanmıştır.

Türkiye’de dergicilik faaliyetleri Tanzimat döneminde başlamıştır. Bu dönemdeki dergiler daha çok ilmi cemiyetlerin yayın organı şeklindeydi. 1924'te yayın hayatına başlayan, büyük ölçüde Kültür Tarihçisi Osman Nuri Ergin’in gayretleriyle yayımlanan ve daha sonra adı İstanbul Belediye Mecmuası olarak değiştirilecek olan İstanbul Şehremaneti Mecmuası ise Türkiye’nin ilk belediyecilik dergisi olması açısından büyük önem taşır. Dönemin sosyal, idari, iktisadi, fenni ve imar ile ilgili yapısını ayrıntılı bir şekilde yansıtan dergi, 19. yüzyılda Osmanlı döneminde başlayan çağdaş anlamda şehirleşme çabalarının Cumhuriyet döneminde de hızlı bir şekilde devam ettiğini gösterir niteliktedir. Geçmişin ve tarihi değerlerin de korunarak Batı’nın örnek alındığı bu dönemde şehircilik ve belediyecilik açısından birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalardan biri de insanın şüphesiz en temel ihtiyacı olan su alanında yapılmış olanlardır. Dergide su ve su yapıları gerek belediyecilik gerekse mimari açıdan incelenmiş; suyun durumu, nasıl işlendiği, su yapılarının inşası, su hatlarının çekilmesi, eskimiş su hattı ve yapılarının tadilatı gibi birçok bilgiye yer verilmiştir. Bunun yanında Batı’da su ile ilgili yapılan çalışmaların da derginin sayfalarında yer alması bu konuda da Batı’dan fikir edinilmeye çalışıldığını gösterir niteliktedir. Bu çalışmada İstanbul Şehremaneti Mecmuası’nın 1924-1928 yılları arasında Latin harflerinin kabulünden önceki dönemde çıkarılan Arap alfabesiyle yazılmış 51 sayısı incelenerek dergide yer alan su ile ilgili her türlü içerik tespit edilecektir. Elde edilen verilerle Cumhuriyetin ilk yıllarındaki su kültürü, su mimarisi ve su politikası gözler önüne serilerek belediyenin su konusuna verdiği önem ve bu konuda yaptığı çalışmalar hakkında bilgi verilecektir. İstanbul Belediyesi’nin hem Batı’daki farklı fikirlerden yararlanarak hem de kendi kültürel öğelerine sahip çıkarak hızlı bir yenileşme dönemine girdiği su konusu üzerinden gösterilmeye çalışılacaktır., Magazine publishing activities in Turkey started during the Tanzimat reform era. Magazines of that period were mostly publishing organs of scientific societies. İstanbul Şehremaneti Magazine, which was launched in 1924, was largely published thanks to the efforts of cultural historian Osman Nuri Ergin and the name would later be changed to İstanbul Belediye Mecmuası (İstanbul Municipal Magazine). The magazine is of great importance since it is Turkey’s first municipal magazine. It reflects the social, administrative, economical, scientific and architectural structure of the period in detail and shows that urbanization that started in the Ottoman era in the 19th century in its modern sense continued rapidly into the Republican period. At a time when the West was adopted as an example while protecting the past and historical values, there were many activities in terms of city planning and municipal works. One activity area was the field of water, which is undoubtedly a fundamental human need. The magazine examines water and water structures in both municipal and architectural aspects and we can also find information about the availability of water, construction of water structures and water lines, and renovation of old water lines and structures. Waterrelated studies of Western origin were also published in the magazine, which shows that the West was a source of inspiration in this respect. This study examines 51 issues of İstanbul Şehremaneti Magazine published in Arabic alphabet between the years 1924-1928 before the adoption of the Latin alphabet and all the content related to water in these issues was identified. The obtained data was studied to reveal the water culture, water architecture and water policies in the early years of the Republic and to provide information about the importance attached by the municipality to the water issue and its water works. The study attempts to show through the water issue that İstanbul Municipality entered a rapid renewal period both by benefiting from different ideas from the West and by protecting its own cultural elements.

This study investigates the case of repeated MRIs using data from Hacettepe University Hospitals. Results indicate that almost 34% of MRI consultations have to be repeated within the same year due to suboptimal quality that hinders correct assessment and diagnosis. Suboptimal quality refers to; movement artefacts, use of wrong scan technique or sequence, inexperienced reader and/or shortened time intervals. In fact, almost 30% of those repetitions result in a change in diagnosis. Results suggest that the probability of repetition is higher among women and children., Bu çalışma Hacettepe Üniversitesi Hastanelerinden elde edilen veriler aracılığıyla tekrarlanan MR incelemelerini araştırmaktadır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar konsülte edilen MR’ların yaklaşık %34’ünün düşük kalite sebebiyle aynı yıl içinde tekrar edildiğini göstermiştir. Düşük kalite; hareket artefaktları, yanlış tarama tekniği veya dizisinin kullanımı, deneyimsiz okuyucu ve / veya kısaltılmış zaman aralıkları olarak tanımlanmaktadır. Söz konusu MR’ların %30’unda ise tanı değişikliği olmuştur. Sonuçlar çocuklar ve kadınlar için tekrar olasılığının daha yüksek olduğuna işaret etmektedir.

Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’de 2008-2016 dönemiiçin reçetesiz ilaç kullanımının yaygınlığının ve sosyo-ekonomik ve demografikbelirleyenlerinin Türkiye İstatistik Kurumu’ndan elde edilen “SağlıkAraştırması” mikro veri setleri kullanılarak analiz edilmesidir. Bu amaçla, sözkonusu veri seti lojistik regresyon yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizdenelde edilen sonuçlar, 25-44 yaş arası bireylerin, kadınların, gelir düzeyi dahadüşük, kırda yaşayan ve sağlık durumu iyi olan bireylerin reçetesiz ilaçkullanım olasılığının daha yüksek olduğuna işaret etmektedir. Çalışmanınsonuçları reçetesiz ilaç kullanımı ile sosyo-ekonomik faktörler arasındaanlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir ve bu bağlamda politika yapıcılarayön gösterici niteliktedir. Ayrıca, çalışma dönemi Türkiye’de uygulanmayabaşlayan “Akılcı İlaç Kullanımı” politikasını da içerdiği için söz konusuuygulamanın etkisinin analiz edilip, tartışılmasına imkân sağlamaktadır. Buçalışma Türkiye’de reçetesiz ilaç kullanımın yaygınlığını ve belirleyenleriniulusal düzeyde temsile sahip bir veri setiyle inceleyen ilk çalışma olma özelliğitaşımakta ve bu anlamda literatüre ayrıca elde edilen sonuçlar bağlamındapolitika yapıcılara katkı sunmaktadır., Themain objective of this study is to analyse the prevalence and socio-economic anddemographic determinants of non-prescribed medicine use in Turkey for the2008-2016 period using “Health Survey” micro data sets obtained from TurkishStatistical Institute. For his purpose, the data is analysed using a logisticregression method. Findings of the study indicates women; individuals betweenthe ages of 25 and 44; who live in rural area; with low income and good healthstatus have higher probability of using non-prescribed medicine. Results also indicatethat non-prescribed medicine use can be significantly linked to socio-economicfactors and, hence, can yield important conclusions to policy makers. Further,since the study period covers the “Rational Drug Use” policy in Tukey, theeffects of such policy is also analysed and discussed. This study is the firstto analyse the prevalence and determinants of non-prescribed medicine use inTurkey with a nationally representative data. In this manner, this study is animportant contribution to the literature. Further, this study providesimportant policy implications for the policy makers as well.

Türkiye’de kadınların işgücüne katılım ve istihdam oranlarının oldukça düşükolduğu ve kayıt dışı ekonomide yoğunşekilde yer aldıkları bilinmektedir. Özellikle son yıllarda kayıt dışı ekonomi ileverilen mücadele sonucunda kayıt dışı istihdam oranlarında ciddi bir düşüş gözlenmektedir. Ancak Türkiye’deözellikle kadınların kayıt dışı sektördeki yerini detaylı şekilde inceleyenaraştırmalar bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kadınların kayıt dışı sektördeki yerinin vetercihlerinin tespit edilmesidir. Bu amaçla TÜİK’ten elde edilen 2015 yılı Hanehalkı Bütçe Anketleri kullanılmıştır.Elde edilen sonuçlar hanehalkı ve bireysel sosyo-ekonomik faktörlerinkadınların çalışma ve kayıt dışı çalışma tercihleri üzerinde belirleyiciolduğuna işaret etmektedir.

Vezikoüreteral Reflülü Çocuklarda Serum ve İdrardaki Ghrelin, Leptin ve8-İsoprostan Düzeylerinin Renal Parankimal Hasarın Değerlendirilmesindeki Yerinin AraştırılmasıAmaç: Vezikoüreteral reflülü (VUR) çocuklarda serum ve idrardaki ghrelin, leptin ve 8-isoprostan düzeylerinin renal parankimal hasarın değerlendirilmesindeki yerinin araştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Bu çalışmaya 43 erkek ve 42 kız olmak üzere toplam 85 çocuk alınmıştır. Çalışmaya alınan olgular, kontrol Grubu (Grup I), skarsız böbrekli VUR hastaları (Grup II) ve skarlı böbrekli VUR hastaları (Grup III) şeklinde gruplandırılmıştır. Grup III ayrıca DMSA'daki böbrek hasarına göre iki alt gruba ayrılmış olup hasarın %10-30 olan VUR hastaları Grup III A ve %30- 50 arasında olanlara Grup III B şeklinde ikiye ayrılmıştır. Hastaların tanıları, Floroskopik işeme sistoüreterografi (VSUG) ile konulup, renal skar varlığı, teknesyum 99 m-dimerkaptosüksinik asit (Tc-99-m DMSA) sintigrafisi ile tespit edilmiştir. Serum ve idrar ghrelin, leptin ve 8-isoprostan düzeyleri ELISA yöntemi ile çalışılmıştır.Bulgular: Grup III hastalarının tamamının serum açile ghrelin düzeyleri kontrol grubuna ve Grup II hastalarına kıyasla yüksek saptanmıştır (p=0,003, p

Çalışmanın öncelikli amacı sağlık düzeyi üzerinde etkili olabilecek sosyo-ekonomik faktörleri, sağlığın üretimi teorik çerçevesinde 1980?2001 döneminde seçilmiş 23 OECD ülkesi için ampirik olarak ortaya koymaktır. Bu amaçla öncelikle sağlık düzeyinin yükseltilmesinin birey ve toplum açısından önemi ortaya konulmaktadır. Daha sonra ampirik çalışmanın çatısını oluşturan sağlık üretim fonksiyonu teorik çerçevesi açıklanarak, bu çerçevede sağlık çıktısı seçimi konusu tartışılmaktadır. Ayrıca sağlık düzeyini etkilediği düşünülen faktörler, sağlığın üretimi teorisi ve yapılan ampirik çalışmalar incelenerek saptanmaktadır. Bu incelemenin sonucunda bağımlı ve bağımsız değişkenlerin farklılaştığı dört ayrı model panel veri yöntemiyle sınanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre sağlık düzeyini en fazla çevresel koşulları temsil eden şehirleşme oranı ve ülkelerin gelir düzeyleri etkilemektedir. Bu sonuçlar çerçevesinde zaman içerisinde sağlık düzeyinin sosyo-ekonomik belirleyicilerinin, sağlık hizmetleri ve sağlık harcamaları gibi doğrudan sağlık sektörü ile ilgili faktörlerden çevresel koşullar, eğitim ve yaşam biçimi gibi faktörlere doğru bir geçiş gösterdiği görüşü desteklenmektedir. Dolayısıyla toplumun sağlık düzeyini yükseltme amacı taşıyan ülkelerin sağlık harcamaları ve gelir düzeyini yükseltmek kadar çevresel koşulları iyileştirmek, toplumu sağlıklı yaşam biçimlerine teşvik etmek gibi politikalar da belirlemesi gerektiği görülmektedir.Anahtar Sözcükler: Beşeri Sermaye, Sağlık Harcamaları, Eğitim, Sağlık Üretim Fonksiyonu, Sağlık Çıktısı, Panel Veri. The principal aim of this study is to present empirically, within the theoretical framework of health production, the socio-economic factors that might have effects on the health outcomes for 23 OECD countries selected in the period between 1980 and 2001. For this purpose; first of all the importance of the improvement of health status is analyzed. Then the theoretical frame of the health production function which is the emprical foundation of the study will be explained and the choice of health output issue is being discussed. Further, the factors which might affect health outcomes are being inspected by exploring health produciton theory and empirical studies. In conclusion of this inspection four models with different dependent and explanatory variables are estimated with panel data method. According to the results of the study, health status of population is mostly affected by the rate of urbanization which represent environmental conditions and income level of countries. The results of the study confirm the idea that, in time, a shift occurred in the socio-economic determinants of health outcomes from the factors directly related to health sector such as health care services and health care expenditures towards factors such as environmental conditions, education, and life style. Therefore, it is obvious that it is necessary for those countries which aim to improve the health status of their societies to determine policies such as improving environmental conditions and encouraging the society towards healthy life styles as well as increasing their health care expenditures and income level.Key Words: Human Capital, Health Care Expenditures, Education, Health Production Function, Health Outcome, Panel Data. 128

Çalışmanın öncelikli amacı bebek ölüm hızları üzerinde etkili olabilecek sosyo-ekonomik faktörleri ortaya koymaktır. Bu amaçla bebek ölüm hızlarının öncelikle tarihsel süreçte gelişimi incelenmiş ve kalkınma hedefleri içerisindeki önemi ortaya konulmuştur. Bebek ölüm hızlarını etkileyen faktörler ele alınmış ve ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre oluşturulan ampirik analizler incelenerek bebek ölüm hızlarını en çok etkileyen faktörler saptanmıştır. Bebek ölüm hızı veri setlerindeki farklılıkların nedeni ortaya konulmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu'nun birinci düzey istatistiki bölge birimleri sınıflamasına göre bebek ölüm hızı, neonatal ölüm hızı ve postneonatal bebek ölüm hızı incelenmiştir. Bölgesel ayrıma tabi tutulan sınıflamada Türkiye'deki bebek ölüm hızı yapısının gelişmiş ülkelerdeki duruma benzer olduğu ortaya koyulmuştur. 2009-2014 yılları arasında sosyo-ekonomik faktörlerin bebek ölüm hızı üzerindeki etkisi, il düzeyinde veri seti ve panel veri analizi metodu ile sınanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, bebek ölüm hızını en fazla yaş faktörlerini temsil eden kadının ve erkeğin evlilik yaşları etkilemektedir. Bunun yanında hanehalkı büyüklüğü de bebek ölüm hızını etkileyen faktörlerden biridir. Sağlık arzı faktörlerinden hekim ve ebe başına düşen kişi sayısı da bebek ölüm hızını etkileyen anlamlı bir değişken olarak çıkmıştır. Eğitim faktörü olarak kadının eğitimi bebek ölüm hızını azaltan önemli faktörlerden biridir. Yapılan bu çalışmada orta yaşlarda yapılan evliliklerin ve kadının eğitiminin sağlanmasının bebek ölüm hızlarını azalmasını en çok etkileyen değişkenler olduğu ortaya koyulmuştur. The primary aim of the study is to reveal socio-economic factors that may have an effect on infant mortality rates. For this purpose, the development of infant mortality rates in the historical process has been examined and its importance in development goals has been put forward. Factors affecting infant mortality rates were evaluated and empirical analyzes were performed according to the level of development of countries and factors the most affecting infant mortality rates were determined. The reasons for the differences in infant mortality rate data sets are presented. Infant, neonatal and postneonatal mortality rates were investigated according to the First Level of Statistical Regions prepared by Turkish Statistical Institute. The infant mortality rate in Turkey is subject to the classification of regional discrimination has been revealed that the structure of infant mortality is similar to the situation in developed countries. The socio-economic factors impact on infant mortality are estimated by using panel data method and data of each provinces in Turkey for 2009-2014 period. According to the results of the study, infant mortality rate is mostly affected by the age factors which represent age of marriage of women and men. In addition, size of household is one of the factors affecting infant mortality rate. The number of persons per physicians and midwife are significant variables affecting the infant mortality rate. Education of women, as a education factor, is one of the important factors reducing the infant mortality rate. In this study, it was revealed that the marriages in middle ages and the education of women were the most influential variables in decreasing infant mortality rates. 112

The main purpose of this study is to analyse women's perceptions of poverty by using subjective poverty method and to investigate what affects their perceptions of poverty. In this context, women's perceptions of poverty are evaluated and measures women's poverty by taking their own perspectives into account. The multidimensional nature of poverty and the characteristics and constraints of traditional poverty measurement methods ignore some aspects that define women's difficulties and women's perceptions of poverty. Subjective poverty measurement methods are based on the perceptions of individuals to measure poverty. It is aimed to evaluate the determinants of women's perception of poverty and perceptions of poverty by subjective welfare analysis. The data set required for the study was obtained as a result of the field study conducted among the women applying for assistance to the Altındağ Social Assistance and Solidarity Foundation. The ordered logit and the ordered probit models are used in the study. According to the results of subjective welfare analysis, the determinants of women's perceptions of poverty are obtained that education level, level of income, health satisfaction, feeling safe, exposure to violence and living in a rented house. Bu çalışmanın temel amacı, kadınların yoksulluk algılarını subjektif yoksulluk yöntemiyle analiz etmek ve onların yoksulluk algılarını neyin etkilediğini araştırmaktır. Bu bağlamda, çalışmada kadınların yoksulluk algıları değerlendirilmekte ve kadınların yoksullukları, kendi bakış açılarını dikkate alınarak ölçülmektedir. Yoksulluğun çok boyutlu doğası ve geleneksel yoksulluk ölçme yöntemlerinin özellikleri ve kısıtlamaları, kadınların yaşadığı zorlukları tanımlayan bazı görüşler kadınların yoksulluk algılarını gözardı etmektedir. Subjektif yoksulluk ölçüm yöntemleri ise bireylerin algılarından yola çıkarak yoksulluk ölçümü yapmaktadır. Kadınların kendilerini yoksul hissetmelerinin ve yoksulluk algılarının belirleyicilerinin subjektif refah analizi yöntemi ile değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma için gerekli olan veri seti Altındağ Sosyal Yadımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na yardım başvurusunda bulunan kadınlar arasında gerçekleştirilen alan çalışması sonucunda elde edilmiştir. Çalışmada sıralı logit modeli ve sıralı probit modeli kullanılmaktadır. Subjektif refah analizi sonuçlarına göre kadınların yoksulluk algılarının belirleyenleri, kadınların eğitim seviyesi, gelir seviyesi, sağlık hizmetlerinden memnun olması, kendilerini güvende hissetmeleri, şiddete maruz kalmaları ve kira ödeyerek bir evde yaşamaları olarak elde edilmiştir.

Bu çalışmanın amacı; yerli bir enerji kaynağı olan Afşin-Elbistan linyitlerini kullanırsak, cari işlemler açığındaki yükün ne kadar azaltılabileceğini tespit etmektir. Bu çalışmada, ilk olarak enerji ekonomisi alanında çalışılan literatür incelenmiştir. Literatür incelenmesinden sonra; elektrik enerjisi sektörünün yapısı, özellikleri ve tarihsel gelişimi izah edilmiştir. Bunlara ek olarak, Dünya ve Türkiye düzeyindeki enerji ve elektrik enerjisi sektörüne ilişkin veriler tarihsel bakış açısıyla sunulmuş ve mevcut durumun görülebilmesi için önemli ülkelerin enerji politikalarına yer verilmiştir. Ayrıca, enerji bağımlılığının Türkiye'nin cari işlemler açığı üzerindeki rolü, verilerin analiziyle incelenmiştir. Bu çalışmada, Afşin Elbistan bölgesinde kurulması beklenen linyit yakıtlı elektrik santrallerinin 2023 itibariyle faaliyete geçeceği varsayılmış ve söz konusu enerji santrallerinin cari işlemler dengesine olumlu etkisi hesaplanmıştır. Bulgular, linyit kaynaklarının kullanılmasının doğal gaz tüketim miktarını azaltacağını ve bu durumun cari işlemler hesabı üzerinde olumlu etkiye sahip olacağını göstermektedir. . Bu durumun, toplam elektrik üretimi içindeki doğal gaz payını düşürmesi beklenirken linyitin toplam elektrik üretimi içindeki payını arttırması beklenmektedir. Bu çalışmada kullanılan hesaplamalar, önümüzdeki yıllarda faaliyete geçecek nükleer santralleri de dikkate almaktadır. Bunu yapmamızın nedeni, söz konusu nükleer santrallerin toplam elektrik üretimi içindeki birincil enerji kaynakların payını etkilemesidir. The purpose of this study is to detect how much current account deficit burden could be reduced if we utilize Afşin-Elbistan lignites which are local energy sources. In this study, firstly literature survey in energy economics are made. After the literature survey; structure, characteristics and historical improvement of the electricity energy sector are explained. In addition to them, data on energy and electricity energy sector at the world and Turkey level are presented from a historical perspective and energy policies of important countries are included in order to see the current situation. Furthermore, the role of energy dependency on the current account deficit of Turkey is investigated by analyzing data. In this study, it is assumed that the lignite-fired power plants, which are expected to be established in Afsin Elbistan region, will be operational as of 2023 and the positive effect of the said power plants on the current account balance is calculated. The findings indicate that utilizing lignite sources will decrease the amount of natural gas consumption and it will have a positive effect on the current account balance of Turkey. This will also increase the share of the lignite in total electricity mix and decrease the share of the natural gas in the total electricity mix. Calculations utilized in this study also takes into account nuclear power plants which will be into operation in the following years. The reason why we do this is that they will affect the total electricity energy mix. 126

AREFNYA, Niloufar. “The Determinants of Health Care Utilization in Turkey: A Micro Data Analysis”, PhD. Dissertation, Ankara 2018. Health expenses have an important burden on countries' budget. Therefore offering these services with widespread, low cost and preventive methods is among the economic goals of many countries. From the economic point of view, this subject can be evaluated as demand based. Regarding to economic literature, although this subject has been investigated in detail in many countries, there is no extensive study about Turkey’s healthcare use. To investigate this issue, ‘’Health Surveys’’ TUİK for 2008, 2010, 2012 and 2014 years have been used. This research has been developed considering the “Anderson’s Behavioral Model” (1968). Regarding to the model to estimate healthcare demand (Primary healthcare, outpatient, inpatient healthcare services and teeth services) “Logit” and Negative Binomial” statistical models have been applied. The findings of the analysis and modelling show that the most important factor influencing healthcare services is the need factor. Moreover, enabling and predisposing factors are the second and third factors which effect the healthcare demand. Furthermore, according to the results, the rate of utilization of healthcate services in individuals vary according to age, gender, marital status, region of residence, education level, health insurance status, employment status, income level, health status and physical discomfort factors. Key Words Health Economy, Healthcare Demand, Logit Model, Negative Binomial Model, Behavioral Model. 1. BÖLÜM: SAĞLIK, SAĞLIK EKONOMİSİ VE SAĞLIK HİZMETLERİNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM 2. BÖLÜM: LİTERATÜR ÖZETİ 3. BÖLÜM: VERİ VE YÖNTEM 4. BÖLÜM: VERİ ANALİZİ VE BULGULAR 5. BÖLÜM: SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ÖZET AREFNYA, Niloufar. “Türkiye’de Sağlık Hizmetleri Kullanımının Belirleyenleri: Bir Mikro Veri Analizi”, Doktora Tezi, Ankara 2018. Günümüzde sağlık harcamaları ülkelerin bütçesinde önemli bir yük oluşturmaktadır. Bu nedenle söz konusu hizmetlerin yaygın, düşük maliyet ve önleyici yöntemlerle birlikte sunulması birçok ülkenin hedeflerinin arasındadır. Bu problem, ekonomik yönüyle ele alındığında mikroekonomi çerçevesinde bir talep problemidir. Sağlık ekonomisi literatüründe sağlık hizmetleri kullanımını analiz eden detaylı çalışmalar yapılmıştır. Türkiye’de ise sağlık hizmetleri talebi üzerinde çok az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu probleme yönelik politika önermeleri yapmak için bu tez çalışmasında sağlık hizmetleri kullanımını etkileyen faktörler TÜİK’ ten elde edilen 2008, 2010, 2012 ve 2014 yıllarına ait ‘’ Sağlık Araştırması’’ anketleri ile araştırılmaktadır. İlgili çalışma Andersen’in Davranışsal Modeli (1968) çerçevesinde bireylerin sağlık hizmetleri talebini (birinci basamak, ayakta ve yatakta tedavi hizmetleri ve diş hizmetleri) Logit ve Negatif Binomial modelleri ile tahmin etmektedir. Elde edilen bulgular, ihtiyaç faktörünün sağlık hizmetleri kullanımını etkileyen en önemli değişken olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, kolaylaştırıcı ve eğilim faktörleri sırasıyla ikinci ve üçüncü derecede sağlık hizmetleri talebini etkileyen faktörlerdir. Ayrıca sonuçlara göre, bireylerde sağlık hizmeti kullanım olasılığı, yaş, cinsiyet, medeni durum, ikamet bölgesi, eğitim düzeyi, sağlık sigortası durumu, çalışma durumu, gelir düzeyi, sağlık durumu ve fiziksel rahatsızlık oranı faktörlerine göre değişmektedir. Anahtar Sözcükler Sağlık ekonomisi, Sağlık hizmetleri talebi, Logit model, Negatif Binomial model, Davranışsal model.

Despite female labor force participation rate (FLFPR) has steadily increased from 2005 onwards in Turkey, Turkey is still one of the countries having the lowest FLFPRs in the international arena. Furthermore, the labor force participation rate varies substantially by gender in our country. As is known to all, providing high level of economic development in a country can be possible on the condition that high quality of human capital is utilized, gender inequality is eliminated and employment rate is kept up at a high level. Therefore, the objective of this thesis is to present the main barriers preventing women from the labor market in Turkey. This study also aims to draw attention to the reasons behind the labor supply barriers of women from the causal perspective. For this purpose, the impacts of the determinants have been estimated using the data from Household Budget Surveys for the period of 2013-2015 via econometric analyses such as Probit, GSEM, and Mediation. This thesis is unique in terms of employed analyses (GSEM & Mediation) which have not taken place in explaining FLFP either locally or globally. On the one hand, the results of this thesis have been consistent with the findings which were specified both theoretically and empirically in the previous studies. On the other hand, this thesis is differed from the previous ones by testing the hypothesis such that “Turkish women participate in the labor market mostly by considering their opportunity costs for non-market activities.” In conclusion, education has been found the key factor affecting women’s participation since the opportunity costs for non-market activities are mostly determined by the education levels of women. Additionally, marital status, fertility, age, household income, household expenditure, asset ownership, and if married, spouse employment status are the other important factors affecting the women’s participation decisions in Turkey. KABUL VE ONAY ...iv BİLDİRİM ... v YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI...vi ETİK BEYAN ...vii DEDICATION ...viii ACKNOWLEDGE ... ix ABSTRACT ...x ÖZET ... xi TABLE OF CONTENTS ... xii ABBREVIATIONS ... xiv LIST OF TABLES ... xv LIST OF FIGURES ...xvi CHAPTER 1 ...1 INTRODUCTION ...1 CHAPTER 2 ...4 THE PROGRESS OF FLFP WITHIN THE HISTORICAL PROCESS & THE MAIN BARRIERS AGAINST WOMEN ... 4 2.1 THE HISTORICAL PROCESS OF FLFP IN TURKEY ...4 2.1.1 FLFP in the Pre-Republican Period ...4 2.1.2 FLFP in the Republic Period ...7 2.2 THE BARRIERS PREVENTING WOMEN FROM THE LABOR FORCE PARTICIPATION ...13 2.2.1 The Conservative Social Attitude Against Women ... 13 2.2.2 Low Educational Level ...14 2.2.3 Informal Economy ...16 2.2.4 Marital Status ...17 2.2.5 The Difficulties at Working Life ... 19 CHAPTER 3 ... 21 LITERATURE REVIEW ...21 3.1 "Fertility" and "Social Attitude" as the Main Topic of Research Agenda among Developed Countries ... 22 3.2 "Education", "Marriage" and "Fertility" as the Main Topic of Research Agenda among Developing Countries ... 26 3.3 Empirical Studies for Turkey ... 31 CHAPTER 4 ... 35 DATA & METHODOLOGY ... 35 4.1 Data Set ... 35 4.2 Estimation Methods ... 37 4.2.1 Probit Model ... 37 4.2.2 Generalized Structural Equation Modeling (GSEM)... 39 4.2.2.1 Process of GSEM ... 41 4.2.2.2 Box-Tidwell Transformation ...43 4.2.3 Mediation Analysis ... 44 4.3 Variable Construction and Definitons ... 46 4.4 Descriptive Statistics ... 50 CHAPTER 5 ... 56 THE EMPIRICAL RESULTS ... 56 5.1 Probit Model Estimation ... 56 5.2 GSEM Estimation ... 61 5.3 Mediation Analysis ... 67 5.4 Probit Model Estimation for Non-working Group ... 74 CHAPTER 6 ... 77 CONCLUSION & DISCUSSION ... 77 REFERENCES ... 85 APPENDIX 1: ORIGINALITY REPORT ... 94 APPENDIX 2: ETHICS COMISSION FORM ... 95 ÖZGEÇMİŞ ... 96 Türkiye, kadınların işgücüne katılım oranı açısından 2005 yılından itibaren istikrarlı bir şekilde artış göstermiş olsa da uluslararası arenada hâlâ en düşük kadın işgücüne katılım oranına sahip ülkelerden biri konumundadır. Bunun yanısıra, işgücüne katılım düzeyinde cinsiyet eşitsizliği ülkemizde oldukça yüksek seviyededir. Bilindiği üzere, bir ülkenin ekonomik düzeyde kalkınmasını sağlamak ancak kaliteli beşeri sermaye kullanımı, cinsiyet ayrımcılığının giderilmesi ve toplam istihdam düzeyinin yüksek seviyede seyri ile mümkün olabilir. Bu nedenle, tezin temel amacı Türkiye'deki kadınları işgücü piyasasından engelleyen temel bariyerleri ortaya koymaktır. Çalışma aynı zamanda kadınların işgücü arzındaki bariyerlerinin arkasında yatan temel nedenlere nedensel bakış açısı ile dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Belirleyici faktörlerin etkisi, 2013-2015 yılları arasındaki Hanehalkı Bütçe Anketlerine ait verilerin Probit, GSEM ve Mediation gibi ekonometrik analizler kullanılarak tahmin edilmesiyle elde edilmiştir. Bu çalışma, daha önce kadın istihdamını açıklamada hem yerel hem de küresel çapta yer almayan analizlerin (GSEM ve Mediation) kullanılması bakımından farklılaşmaktadır. Bir yandan tezdeki analizlerin sonuçları daha önce bu alanda gerçekleştirilen çalışmalardan elde edilen bulgular ile hem teorik hem de ampirik olarak tutarlılık arz etmektedir. Öte yandan tez, test etmiş olduğu hipotez (H0: Türk kadınları işgücü piyasasına en çok piyasa dışı faaliyetlerindeki fırsat maliyetlerini göz önünde tutarak katılmaktadırlar.) açısından diğer çalışmalardan farklılaşmaktadır. Hipotezin sonucu olarak, piyasa dışı fırsat maliyetinin en çok kadınların eğitim düzeyi tarafından belirlenmesi nedeniyle eğitimin Türkiye'deki kadın işgücü katılımında en önemli faktör olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanısıra, medeni durum, çocuk sahipliği, yaş, hanehalkı geliri, hanehalkı harcama düzeyi, mal sahipliği, ve eğer kişi evli ise eşinin çalışma durumu da Türkiye'de kadınların istihdama katılma kararlarında önem teşkil eden diğer faktörlerdir.