Search

Sosyal Bilgiler öğretimi araştırmaları üzerine yapılan literatür taramasında, öğrencilerde üst düzey düşünmeyi geliştirmeye yönelik sınırlılıklar olduğu tespit edilmiştir. Literatürde bu sınırlılıklar altı başlık altında toplanmıştır; bilgi aktarımı olarak öğretim, müfredatın kapsamı, öğretmenlerin öğrenci algıları, kalabalık sınıflar, planlama zamanı eksikliği ve öğretmen izolasyonu kültürü. Bu belirtilen her bir sınırlılık, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin teşvik edilmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada bahsedilen sınırlılıkların üstesinden gelmek ve öğrencilere entelektüel potansiyellerini keşfetme imkânı sağlamak için Kanıt Temelli Öğrenme yönteminin kullanılmasına karar verilmiştir. Kanıt Temelli Öğrenme, öğretmenler tarafından öncelikle öğrencilerin eleştirel düşünce becerileri edinmelerine, önceki öğrenmeden edindikleri bilgileri düşünmelerine ve işlemelerine yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, kanıt temelli öğrenmenin sosyal bilgiler öğretmen adaylarında üst düzey düşünce becerilerinin geliştirilmesine etkisini ortaya koymaktır. Bu çalışmada iki olgu vurgulanmaya çalışılmıştır; Birincisi öğrencilerin üst düzey düşünce becerilerinin kanıta dayalı öğrenme stratejileri ile nasıl geliştirilebileceğini ortaya koymak. İkincisi ve belki de daha da önemlisi, öğretmen adaylarına sosyal bilgilerin ne olduğunu ve bu bilginin gelecekteki öğrencilerine nasıl aktarılabileceğini deneyimleme imkânı sunmaktır. Bu çalışma nitel verilere dayalı olarak gerçekleştirilmiş betimsel bir çalışmadır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilime (fenomenoloji) göre desenlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, bir devlet üniversitesinde 2016-2017 eğitim-öğretim yılı içinde “Özel Öğretim Yöntemleri” dersini almakta olan 90 sosyal bilgiler öğretmen adayından rastgele örneklem yoluyla seçilen 18 öğretmen adayı oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemi, sınıf listesinden her beşinci öğretmen adayının seçilmesiyle belirlenmiştir. Bu nitel çalışmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen 3 açık uçlu soru ile toplanmıştır. Bulgular, kanıt temelli öğrenme ile öğretmen adaylarında “neden sonuç ilişkisi kurma” “kanıta dayalı akıl yürütme”, “değişim ve sürekliliği algılama”, “iletişim”, “karar verme”, “eleştirel düşünme”, “üst düzey düşünme” ve “empati” becerilerinin geliştirilebileceğini göstermiştir. Araştırmanın sonuçları ayrıca, kanıta dayalı öğrenme uygulamasının eğitimciye geleneksel rol ve sınıf ortamından daha öğrenci merkezli yaklaşımlar ve daha demokratik sınıf atmosferi benimsemesine yardımcı olduğuna işaret etmiştir.

Coğrafya öğretiminin amacı öğrencilere dünyayı tanıtmak ve öğrencilerin doğayı anlamasına yardımcı olmaktır. Bu bağlamda öğrencilerin doğada olan olaylar ve dünyanın yapısı ile ilgili anlama seviyelerinin tespit edilmesi, eğitimcilerin bu kavramları ne kadar öğretebildiğinin anlaşılmasına katkı sağlayabilir. Bunun yanında öğrencilerin bu konular hakkında ne gibi kavram yanılgılarına sahip olduğunun belirlenmesi ve bu konuda daha etkili programlar hazırlanmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Kavram öğretiminde eğitimciden kaynaklanan çeşitli problemler olduğu gibi öğrenciden ve ders materyalinden de kaynaklanan problemlerle de karşılaşılabilmektedir. Bu bağlamda araştırmada öncelikle, kavramları öğrenme aşamasında öğrenciden ve ders kitaplarından kaynaklanan 'kavram yanılgısı' ve `anlama güçlükleri` sorunu üzerine durulmuştur. Bu bilgiler ışığında araştırma, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programı öğrencilerinin, Genel Fiziki Coğrafya dersinin `Dünyanın Yapısı` konusunda yer alan `deprem`, `kayaç`, `levha`, `levha hareketi`, `epirojenez` ve `orojenez` kavramları hakkında, anlama seviyelerini ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Betimsel tarama modeli çerçevesinde tasarlanan bu çalışma 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programının 2., 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören 100 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri `Kavram Görüşme Formu` ile toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının, yukarıda adı geçen kavramlar hakkında çok sayıda kavram yanılgısına ve anlama güçlüklerine sahip oldukları tespit edilmiştir. Araştırmanın son bölümünde bu kavram yanılgıları ve anlama güçlüklerinin olası sebepleri üzerine görüşler belirtilerek, kavram yanılgılarının giderilmesine ilişkin olarak eğitimci ve programcılara çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Öğretmen Adayı, Dünyanın Yapısı, Kavram Yanılgısı. The aim of teaching geography is to promote structure of earth to students and help them understand it. In this context, determining students' level of understanding structure of earth and events in the nature can contribute to understand how teachers can teach these concepts. In addition, it is thought that determining what misconceptions students have can help producing more effective programs and teaching processes. As in teaching concepts there are some problems arising from the teacher, problems connected with students and course materials can be encountered. So in the research, the problems of `misconception` and `understanding difficulties` arising from students and course books are firstly pointed. In the lights of this information, the research was conducted on the purpose of finding out the Social Sciences Teaching program students' the misconceptions and understanding level of the concepts of `orogeny`, `epeirogenesis`, `plate tectonıcs`, `earthquake`, `plate` and `rock` which are in the subject of ` the earth structure` of the General Physical Geography course. The study, which was designed in the frame of descriptive survey model, was carried out with 100 teacher candidates who study in the second, third and fourth grades of Social sciences Teaching in the RTE University Faculty of Education in 2013-2014 academic year. The research data was collected by `the concept interview form` and was analyzed with descriptive analyze method. As a result of the research, it is identified that prospective teachers have many misconceptions and understanding difficulties in the concepts mentioned above. In the last part of the research, by expressing opinions about this misconceptions and understanding difficulties, some recommendations were offered to the programmer and educators in terms of removing misconceptions. Keywords: Social Studies Teacher, Teacher Candidate, The Earth Structure, Misconception. 107