Search

Abū Manṣūr al-Māturīdī (d. 333/944) is a scholar who has important effects in the formation process of the kalām. It is known that besides his contribution to the epistemology of kalām in terms of identifying the sources of knowledge, he also contributed to the kalām in terms of method. On the other hand, he is accepted as the representative of the Ahl al-Sunnah kalām, which follows a middle line between al-Ashʿarī and the Muʿtazilī theological schools. For this reason, it is noticed that he observes a balance between reason (aql) and transmitted knowledge (naqkl) in terms of his views, so he has an important example in terms of balancing tradition and modern. These features make him a theologian who needs to be re-understood, recognized and evaluated in terms of his views. The fact that Imām al-Māturīdī has a very voluminous commentary besides a stand-alone kalām work that has survived to the present day gives the opportunity to see how he interpreted the verses and the method of naql proof (dalīl al-naql) in his views on many kalām issues. Because by determining his reasoning method in the interpretation of the verses, it will be possible to understand the method of deduction in the subjects of kalām. In this study, Imām al-Māturīdī interpretation of the Qurʾānic parable between Moses and the Servant will be discussed. In addition to the epistemological aspects of kalām, such as the difference between human knowledge and divine knowledge, ways of learning/acquiring knowledge, and the source of knowledge, the same parable also allows to focus on the moral normativity of human actions through the murder of an innocent. Imām Māturīdī’s different interpretations regarding the identity of the Servant mentioned in the verse and the related parable are a striking example that also reveals his reasoning method. On the other hand, Imām Māturīdī interpretation of the questions of objection against actions that would be defined as morally bad, which is prominent in the parable, is also quite different from the traditional interpretations. With these aspects, Imām Māturīdī’s theological method will be revealed by focusing on the source of knowledge and moral normativity of actions from his interpretations of the parable.

Emr-i bi’l ma’rûf nehy-i ani’l münker Kelam ilmi için önemli bir ilkedir. Kavramlarını ve formülasyonunu Kur’an’ın belirlediği bu ilke Müslümanların iyi ve kötüye dair tutumunu şekillendirmiş ve belirlemiştir. Diğer taraftan toplumsal hayatta iyinin ve kötülüğün failleri ile kurulacak ilişki biçimlerini de ortaya koymaktadır. Nitekim ilkenin İslam tarihinin farklı dönemlerinde şiddete varan davranışlara neden olacak şekilde anlaşıldığı ve uygulandığı görülmektedir. Bunda ilkenin özellikle münkerin nehyi boyutu öne çıkmaktadır. Münkerin nasıl anlaşıldığı, kaynağı, nehyindeki kriterlerin neler olacağı sorularına verilecek cevapta kavramın anlam alanını doğru şekilde belirlemek önemlidir. Bu sebeple kavramları doğru anlamak, tarih içerisinde sosyal, kültürel, siyasî ve mezhebî etkilerin ötesinde Kur’an’daki kullanımlarına uygun şekilde anlamlandırabilmek için semantik analizlerini yapmak ilm-i kelâm için de kullanılan bir metottur. Makalemizde münker kavramının semantik analizi, kavramın köküne tarihi süreçleri dikkate alınarak klasik Arapça sözlüklerde verilen anlamlar, Kur’an’daki kullanılışları ve zıt, yakın ve eş anlamlı sözcükleri tespit ederek yapılmaya çalışılmıştır. Münkerin Kelâmî ekoller tarafından nasıl ele alındığı da emr-i bi’l ma’rûf nehy-i ani’l-münker ilkesinin Kelâm ilminde nasıl anlaşıldığı ortaya koymak bakımından üzerinde durulan bir başka husustur., ‘Al-Amr bi-l-ma‘rūf wa-l-nahy “an al-munkar” is an important principle for the science of Kalam. This principle, the concepts of which are defined in the Qur'an, shaped and determined the attitudes of Muslims towards good and evil. It also reveals the relationship to be established with those who do good and evil in society. As a matter of fact, this principle has been understood to lead to violent behavior from time to time. The source of denial and the criteria for the prohibition of denial should be determined. For this reason, semantic analysis is applied in order to understand the concepts correctly and to make sense of their use in the Qur'an beyond social, political and sectarian effects. In this article, the meaning of munkar in classical Arabic dictionaries, its use in the Qur'an and how it is handled in theological schools will be discussed.

İslâm İlahiyatı alanında üniversite düzeyinde ilmî çalışmaların yapıldığı lisans ve lisansüstü eğitimin verildiği Batı ülkelerinden biri Almanya’dır. Almanya, ev sahipliği yaptığı beş milyondan fazla Müslüman nüfusu ve İslâm’a ilişkin oryantalistik çalışmalarda hayli köklü bir geleneğe sahip olması sebebiyle ayrı bir dikkati hak etmektedir. Buna ilaveten Türkiye’den 1960’larda başlayan iş göçü nedeniyle Türk asıllı Müslüman nüfusu ve 2010 tarihli Bilim Konseyi’nin tavsiye kararı ve Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı’nın finansal desteği ile açılan İslâm İlahiyat Merkezleri, tebliğimizde Almanya örnekliğini öne çıkarmaktadır. Almanya’da üç şekilde yapılanan bir İslâm İlahiyat eğitiminden bahsetmek mümkündür. İlki 1477 yılı gibi erken bir dönemde Tübingen Eberhard Karls Üniversitesi’nde Hristiyan teleolojisi bölümünün bir yan disiplini şeklinde kurulmuş bulunan Şark Enstitüsü yapılanmalarıdır. Oryantalist bakış açısı ile çalışmalar yapan Şarkiyat bölümleri yanında bugün 20’nin üzerinde üniversitede var olan “İslâm Bilimleri/Islamwissenschaft” bölümleri ve 2000’li yılların başında açılmaya başlayan hâlihazırda sayısı 7’yi bulan “İslâm İlahiyat Enstitüleri/Merkezleri” de üçüncü bir yapıdır. Tebliğimizde oryantalist bakış açısı ile şekillenen Şarkiyat bölümleri yerine İslâm Bilimleri bölümleri ve öncelikli olarak İslâm din dersi öğretmenleri ve din görevlisi yetiştirme amacı ile kurulan İslâm İlahiyatları üzerinde durulacaktır. İslâm Bilimleri, İslâmî Din Öğretimi, İslâmî Çalışmalar, İslâmî-dinî Çalışmalar, İslâmî Şark Çalışmaları, Asya Çalışmaları, Arap Çalışmaları, İran Çalışmaları, Türk Tarihi Çalışmaları, İslâm Dünyasının Dilleri ve Kültürleri, Dinî Bilimler şeklinde isimler alan farklı üniversite ve Yüksekokullarda lisans ve yüksek lisans programları bulunmaktadır. Ayrıca Modern İslâm Dünyası, Modern Çağda İslâm Dünyası, Arap-İslâm-Sami Çalışmaları, İslâm Dünyasının Çeşitliliği isimlerinde de yüksek lisans programları bulunmaktadır. Kuruluş amaçları, misyon ve müfredatlarına uygun olarak söz konusu fakültelerin İslâm İlahiyatına farklı katkılarının bulunacağı ve Türkiye’deki İlahiyat/İslâmî İlimler Fakülteleri ile karşılıklı ilişkilerinin olması gerektiği kabul edilmelidir. Tebliğimizde Almanya’daki İlahiyat eğitiminin İslâm Bilimleri ve İlahiyat Fakülteleri arasındaki farklar da dikkate alınarak Türkiye’deki İlahiyat eğitimine katkısı bağlamında ele alınması hedeflenmektedir. Akademisyen ve öğrencilerinin Müslüman olma şartının bulunmadığı İslâm Bilimleri Bölümlerine karşın İslâm İlahiyat Merkezleri din görevlisi/imam yetiştirme amaçlarına uygun olarak akademik kadrosunu oluştururken Almanya’da dinî cemaat niteliği taşıyan yapıların görüşlerini dikkate almaktadır. Buna ilaveten öğretmenlik eğitimi veren bölümlerinde “mezhebe bağlı” bir eğitim vurgulanırken İslâm İlahiyat bölümlerinde “mezhepler üstü” bir eğitim vurgusu programlarında dikkat çekmektedir. Yine İslâm İlahiyatlarında İslâm Bilimleri bölümlerinden farklı olarak tefsir, Sistematik teoloji (temel teoloji, dogmatik, ahlak/etik, İslâmî ekümenizm), Tarihsel teoloji (sünnet, kelâm, mistisizm, felsefe vb.), İslâm hukuku ve hukuk metodolojisi, Pratik ‘teoloji’ ve Din Eğitimi alanlarının varlığı Bilim Konseyi tavsiyesine dayalı olarak mevcuttur., Germany is one of the Western countries where undergraduate and graduate education is given at the university level in the field of Islamic Theology. Germany deserves special attention because of the more than five million Muslim population it hosts and because it has a well-established tradition in orientalist studies of Islam. In addition, the Muslim population of Turkish origin due to business immigration from Turkey that started in the 1960s, the recommendation of the Science Council in 2010, and the Islamic Theology Centers opened with the financial support of the Federal Ministry of Education and Research, highlight the example of Germany in our paper. It is possible to talk about an Islamic theological education in Germany that is structured in three ways. The first is the Oriental Institute, which was established as a sub-discipline of the Christian teleology department at the Eberhard Karls University of Tübingen as early as 1477. In addition to the Orientalist departments working with an orientalist perspective, the “Islamic Sciences/Islamwissenschaft” departments exist in more than 20 universities today and the “Islamic Theology Institutes/Centers,” which started to be opened in the early 2000s, are the third structure. In our paper, we will focus on Islamic Sciences departments instead of Orientalist departments, which are shaped with an orientalist perspective, and Islamic Theology, which was established primarily to train Islamic religion teachers and religious officials. There are Bachelor’s and Master's Degrees in different universities and colleges named Islamic Sciences, Islamic Religious Education, Islamic Studies, Islamic-Religious Studies, Islamic Oriental Studies, Asian Studies, Arabic Studies, Iranian Studies, Turkish History Studies, Languages and Cultures of the Islamic World, Religious Sciences. In addition, there are master's degree programs in the names of the Modern Islamic World, the Islamic World in the Modern Era, Arab-Islamic-Semitic Studies, and the Diversity of the Islamic World. It should be accepted that these faculties will have different contributions to Islamic Theology in accordance with their founding goals, mission, and curricula and that they should have mutual relations with the Faculties of Theology / Islamic Sciences in Turkey. Our communique aims to discuss the contribution of Theological education in Germany to Theological education in Turkey, taking into account the differences between the Faculties of Islamic Sciences and Theology. Despite the Islamic Sciences Departments, where academics and students do not have to be Muslim, Islamic Theology Centers take into account the views of religious communities in Germany while forming their academic staff in accordance with the aims of training religious officials/imams. In addition, while a “denominational” education is emphasized in the departments that provide teacher education, a “supra-sectarian” education emphasis in Islamic Theology departments draws attention to their programs. Again, in Islamic Theology, different from Islamic Sciences departments, tafsir, Systematic theology (basic theology, dogmatics, ethics/ethics, Islamic ecumenism), Historical theology (sunnah, kalam, mysticism, philosophy, etc.), Islamic law and legal methodology, Practical 'theology' and Religious Education fields exist based on Science Council recommendation.

Andalusian civilization, which has an important place in the world history, has cultivated many intellectuals during the nine centuries. In religious sciences, developments and written works were prominent at that time particularly in the area of qiraah, tafsir, hadith and fiqh. It is possible to see that kalām does not develop in Andalusia like other religious sciences and it was forbidden in some periods. However, kalām has an important function because of both the rational method that it uses and the deceptive issues which it deals with. In our writings about Andalusia, the social, political and ideological causes of the inability to develop enough kalām will be emphasized. And this will focus on the consequences of the dissemination of sectarianism and the promotion of “taqlīd” in the society in which it emerges. Because theological debates and opinions are not independent from social, political and cultural factors.Andalusian Umayyad state will be dealt with in Andalusia instead of the periods when regional dominance is mentioned. This period also makes it possible to compare East-West Islam in particular. The scientific accumulation carried to Andalusia has not developed independently from the East. It has been shaped through the travels to the East. Andalusian Umayyads, the continuation of the Umayyad State, were influenced by Abbasi-Umayyad conflicts. This has led to the influence of politics on the shaping of the scientific life.The scientific accumulation carried to Andalusia has been shaped by travels to the East, which have not developed independently from the East. The period of Andalusian Umayyads was influenced by Abbasi-Umayyad conflicts and the continuity of Umayyad State, which has created the groundwork for the influence of politics in the shaping of the scientific life.Political reasons and the impact of Abbas-Umayyad conflict led to the emergence of Maliki sect in Andalusia. Maliki sect was supported by the political authority. Maliki fuqahā’s concepts of solidarity and “taqlīd” has increased the power of sect. They see “taqlīd”, as a balancing element. Malik fuqahā could easily reject the ideas they accepted as a threat with this force. At the same time, they could they could say they were not Muslims. These attitudes have prevented the study of the subjects of kalām scholars.Some rulers saw fuqahā’s power, especially in educational institutions, as a threat. And they have taken some precautions to reduce this power. On the other hand, there are some rulers who support the sciences using the rational method such as a kalām. However, Maliki did not reveal the scientific activities against fuqahā.Political reasons, the power of Maliki Fuqahā and the structure of the society, negatively affected the development of kalām. Indeed, the accumulation of knowledge and intellectual level of the indigenous people is important for intellectual development. For this reason, it is important to know the social structure of people of Andalusia.When you look at the history of Andalusian thought, there are two elements that makes the society. One of them is the locals. And indigenous people are not at an advanced level on “free thinking” and new ideas. The second element that constitutes society is those who came to Andalusia with conquest. They were more intellectual than Indigenous people. For this reason, the indigenous people did not force newcomers intellectually and motivate them to produce new ideas.When we look at the other elements of society after the conquest of Andalusians, they will also be seen not to be very strong in intellectual care. Arabs and Berbers, who are called with the name “Belediyyun”, are also not free opinion holders. They are also close to the “Khariji”, tradition. For this reason it was very difficult for them to tolerate the new ideas and to contribute to the development of kalām province which has the tradition of reasoning based on the rational method.Polarizations emerging between the two components of social construction have also caused to the decrease in tolerance in society. The “monotheistic” attitude has become widespread due to the decrease in tolerance in society. This is a significant obstacle in the development of kalām. It is seen that the social structure existing in Andalusia is also a disadvantage for the science of kalām. Because Kalām who adopts the intelligent method as well as the freedom of different opinions will also need open vision which will allow new ideas.Elements that impede the development of the kalām appear to be elements that shape the society in general terms. Among these elements that shape the society intellectually, politics, religious understanding based on sects and intellectual accumulation of society should be considered., Endülüs İslâm medeniyetinde farklı birçok alanda ilim adamları yetişmiştir. İslâmî ilimlerde de önemli isimlerin yetişmiş ve ciddi gelişmeler kaydedilmiştir. Gerek yazılan eserler gerek ortaya konulan fikirler ile Endülüs bölgesi önemli bir ilmi birikime ev sahipliği yapmıştır. Ancak bölgede kıraat, tefsir, hadis ve fıkıh alanlarında kaydedilen ilerleme kelâm ilmi için aynı düzeyde gerçekleşememiştir. Öyle ki kelâmî fikirlerin özgürce tartışılması, yeni fikirlerin ortaya atılması bazı dönemlerde engellenmiş, bid’at kabul edilmiş ve hatta bazı dönemlerde yasaklanabilmiştir. Kelâm ilminin Endülüs’te yeterli oranda gelişme gösterememesinin gerisinde var olan toplumsal, siyasî ve fikri nedenler ve bu durumun ortaya çıkardığı mezhep taassubunun yaygınlaşması, taklitçiliğin teşviki gibi sonuçları üzerinde durulacaktır. Zira kelâmî konular ve görüşler sosyal, siyasal ve kültürel etkenlerden bağımsız değildir. Diğer yandan kelâm metodunun toplumda özgür düşünceyi güçlendiren, farklı din mensupları ile karşılaşıldığında ortaya çıkabilecek inanca dair tartışmaları aklî ilkeler ışığında düzenleyen yönleri de bulunmaktadır. Endülüs’te bölgesel hâkimiyetlerin söz konusu olduğu dönemler yerine üç asra yakın süre bölgede etkisiyle öne çıkan Endülüs Emevîleri dönemi üzerinde durulacaktır. Bu dönem özellikle Doğu - Batı İslâm’ının mukayesesine de imkân vermektedir. Endülüs’te gelişen ilmî birikim, Doğu’ya gerçekleştirilen seyahatler yoluyla şekillenmiştir. Endülüs Emevîleri dönemi, Doğu Emevî Devletinin devamı olması özelliğiyle Abbasi-Emevî çekişmesinden etkilenmiş bu ise ilmî hayatın şekillenmesinde siyasetin belirleyici rolüne neden olmuştur. Siyasî etkiler yanı sıra bölgede etkin Malikî mezhebi ve toplumsal yapının da kelâm ilminin algılanışında etkili olduğu görülmektedir.