Search

The aim of the study was to determine the perceived stress levels of teachers. Survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The universe of the research consists of teachers who actively work at various educational levels. The sample of the study consists of 257 teachers determined by the "Easy Accessible Sampling" method among the teachers in the universe. “Perceived Stress Scale” was used as a data collection tool in the study. Since the data collected in the study met the normal distribution condition, they were analyzed using parametric tests such as Unrelated Samples t-Test and ANOVA, together with descriptive statistical methods. In the study, it was determined that teachers' stress perception levels were moderate. In addition, it was determined in the study that the perceived stress of teachers did not show a statistically significant difference according to professional seniority. It was determined that the perceived stress of the teachers showed a statistically significant difference according to gender, marital status, age, working time at the school where they worked, and the level of education they served. In line with the results obtained in the research, in order to increase the quality of educational environments, it is necessary to determine the stress sources of teachers and to minimize these sources as much as possible. In this context, it is necessary for the education stakeholders, starting with the school administration and the parents, to work in cooperation and in a broad perspective, and try to reduce the stress sources of the teachers.

This study is produced from the master's thesis titled "Investigation of Personality Disorders in DSM-5 in terms of Psychosocial Developmental Periods and Existential Authenticity" Bu çalışmanın amacı Erikson’un Psikososyal Kişilik Kuramına göre hayat boyu devam eden kimlik inşasının kişilik bozuklukları ile olan ilişkisinde kişinin kendi kimliğine uygun hareket edebilme kapasitesi olarak tarif edilebilecek otantikliğin aracı rolünü incelemektir. Yaş aralığı 18-79 (Ort.= 34.83, SS. = 11.71) olan 230’u kadın (%53.6) ve 199’u erkek (%46.4) olmak üzere toplam 429 kişinin katıldığı çalışma, kesitsel bir tarama çalışmasıdır. Analiz sonuçlarına göre tüm değişkenler birbirleriyle anlamlı ve güçlü ilişkiler gösterirken bağlılık temel gücü ile kişilik bozukluğu kümeleri arasındaki ilişkide otantikliğin kısmi aracı etkisi olduğu bulunmuştur. Bulgular, Erikson’un yaşam boyu devam eden kimlik ve kişilik gelişimi iddiası ile varoluşçu yaklaşımdaki dinamik otantiklik anlayışının birbirini tamamlar nitelikte olduklarını ve bunların sağlıklı bir şekilde gerçekleşmemesi durumunda ise patolojinin ortaya çıktığını göstermektedir. The main purpose of this study is to examine the mediating role of authenticity, which can be defined as the capacity to act in accordance with one's own identity, in the relationship between personality disorders and identity construction, which continues throughout life, according to Erikson's psychosocial personality theory. Participating in a total of 429 individuals [230 females (53.6%) and 199 males (46.4%), aged between 18 and 79 (M.= 34.83, SD.= 11.71)], the study was a cross-sectional screening study. According to the results of the analysis, while all the variables showed significant and strong relationships with each other, it was found that authenticity had a partial mediating effect on the relationship between the core strength of commitment and personality disorder clusters. The results of the research have shown that Erikson's lifelong claim of identity and personality development and dynamic authenticity in the existential approach are complementary to each other, and if these do not occur in a healthy way, pathology emerges.

Bu derlemenin temel amacı, narsisizm ile utanç ve suçluluk duyguları arasındaki ilişkiyi gözden geçirmek ve bu duyguların narsisizmin kırılgan ve büyüklenmeci boyutları ile ilişkisinin birbirinden farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Bu amaçla Scopus, ProQuest, Pubmed, Science Direct, Taylor and Francis, Wiley, Web of Science ve Ebsco-Host veri tabanlarında (narsisizm OR narsisistik kişilik bozukluğu) AND (utanç OR suçluluk) anahtar kelimeleri kullanılarak 2000 ile 2022 yılları arasındaki çalışmalar taranmıştır. Tarama sonucunda toplam 718 çalışmaya ulaşılmış olup 32 çalışma değerlendirmeye alınmıştır. Değerlendirilen çalışmaların %56.3’ü (n=18) yalnızca utanç duygusunun, %6.3’ü (n=2) yalnızca suçluluk duygusunun ve %37.5’i (n=12) her iki duygunun birlikte narsisizm ile ilişkisini ele almaktadır. Çalışma sonuçları bir arada incelendiğinde kırılgan narsisizm ile utanç duygusu arasında tüm çalışmalarda pozitif yönlü anlamlı bir ilişki mevcut olduğu ancak kırılgan narsisizm ile suçluluk duygusu arasında ve büyüklenmeci narsisizm ile utanç ve suçluluk duyguları arasında farklı çalışmalarda birbirinden farklı sonuçlar elde edildiği görülmüştür. The main purpose of this review is to examine the relationship between narcissism and feelings of shame and guilt, and to investigate whether these feelings differentiate between the vulnerable and grandiose dimensions of narcissism. To achieve this goal, a comprehensive search was conducted in databases including Scopus, ProQuest, PubMed, Science Direct, Taylor and Francis, Wiley, Web of Science, and Ebsco-Host using the keywords "(narcissism OR narcissistic personality disorder) AND (shame OR guilt)" for studies published between 2000 and 2022. A total of 718 studies were identified through the search, of which 32 studies were included for evaluation. Among the evaluated studies, 56.3% (n=18) focused solely on shame, 6.3% (n=2) focused solely on guilt, and 37.5% (n=12) examined the relationship between both emotions and narcissism. The collective analysis of the studies revealed a consistent positive association between vulnerable narcissism and shame, whereas mixed findings were observed regarding the relationship between vulnerable narcissism and guilt, as well as between grandiose narcissism and feelings of shame and guilt.

Kitap adı: GÜNCEL PSIKOLOJI VE SOSYOLOJI ARAŞTIRMALARI -- Bölüm Adı: Borderline Kişilik Bozukluğu ve Yalnızlık: Sistematik Bir Derleme, BİLGE YUSUF, TAŞÇI FAİK, Yayın Yeri: Akademisyen Yayınevi, Editör: Cahit ASLAN İsmail SANBERK, Basım sayısı:1, Sayfa sayısı:18, ISBN:978-625-8399-47-9, Bölüm Sayfaları:45 -62 Yalnızlık, arzulanan ile yaşanılan ilişki arasındaki fark olarak tanımlanmıştır (1). Wolfe (2) yalnızlığın evrensel bir olgu olduğunu savunmuş ve bundan kaçmanın mümkün olmadığını iddia etmiştir. Ona göre her birey yaşamı boyunca kendi temposunda bir kendi başınalık deneyimlemektedir. Diğer taraftan Schopenhauer (3) yalnızlığı özgürlük ile ilişkilendirerek tek başınalığa ve bağımsızlığa âşık olunmadan özgür olunamayacağını ifade etmiştir. Tillich (4) de “tek başına olabilmeyi” yeni fikirler icat etmenin öncülü olarak görmüş ve bunun cesaret istediğini ifade etmiştir. Yalnızlık alanyazında hem pozitif hem de negatif tarafları olan bir fenomen olarak görülmüştür. Yaratıcı, üretken ve olgunlaştırıcı olarak tanımlandığında pozitif (5, 6), yabancılaşma ve soyutlanma üzerinden tanımlanırsa negatif olarak kabul edilir. Negatif yalnızlığın tanımları 3 ortak noktada kesişmektedir. Yetersiz sosyal ilişki, sübjektiflik (kişiden kişiye değişmesi-kalabalıklar içinde yalnızlık gibi) ve süreğen stresle birlikte mutsuzluk deneyimi (7). Yalnızlık farklı birçok kuram tarafından ele alınmıştır (1). Kahraman (8)’ın aktardığına göre Bowlby ve Harlow yakın ilişki ihtiyacının doğum ile birlikte başlayan ve yaşamın her evresinde karşılanması gereken bir ihtiyaç olduğunu, yaşamın erken evrelerinde uzun süreli yalnızlık deneyimlerinin daha sonraki sağlıksız ilişki kurma biçimlerine temel oluşturabileceğini dile getirmişlerdir. Sosyal psikoloji bakış açısına göre kişilerin kendisini bir yere ait hissedememesi ve yalnızlık deneyimlemesi hem fiziksel sağlık problemleriyle hem de ruhsal sağlık problemleriyle ilişkilidir (9). Sosyalleşmenin üreme ve hayatta kalabilme noktasında önemli bir yere sahip olduğunu ifade eden evrimsel psikoloji bakış açısına göre bu durumlara maruz kaldığında kişinin deneyimlediği acı verici duygular kişiyi ileriye götüren deneyimler olabilmektedir (10). Literatür, sosyal dışlanmanın ve yalnızlığa maruz kalmanın kişide fiziksel acıya paralel bir acıya neden olduğu, bu acının kişiyi yalnız kalmamak için bir çabaya yönlendirdiğini göstermiştir (11-13). Araştırmalar yaygın anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, depresyon gibi psikolojik bozukluklar ile yeme bozuklukları, alkol kullanma, kardiovasküler hastalıklar gibi fiziksel bozuklukların kronik yalnızlık ile bağlantılı olduğunu işaret etmektedir (14-17). Kişilik bozuklukları ile erken dönem uyumsuz şemaların ilişkisinin araştırıldığı bir çalışmada kişilik bozukluklarını yordayan başat erken dönem uyumsuz şemasının yalnızlıkla yakından ilişkili olan sosyal izolasyon olduğunu göstermiştir (18). -- Giriş'ten

Kitap adı: GÜNCEL PSİKİYATRİ ÇALIŞMALARI -- Bölüm Adı: ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞUNDA DUYGULANIM: SİSTEMATİK BİR DERLEME, BİLGE YUSUF, ÇAKIR İSA, Yayın Yeri: Akademisyen Yayınevi, Editör: LUT TAMAM, Basım sayısı:1, Sayfa sayısı:21, ISBN:978-625-8399-46-2, Bölüm Sayfaları:83 -103 Şizoid Kişilik Bozukluğu (ŞzKB) DSM-5’te (1) bireyin kendi aile üyeleri de dahil olmak üzere hiçbir yakın ilişkiye girmeyi istememe, kendisine karşı yapılan bu girişimlerden hoşlanmama ve bunun sonucunda birinci dereceden akrabalar haricinde hiçbir yakın arkadaşa sahip olmama; cinsel yakınlaşmaya ya çok az ya da hiç ilgi ve istek durmama; yaptığı çok az etkinlikten ya çok az haz alma ya da hiç haz almama; yakınlarından yahut yabancılardan gelen övgü ya da yergilere aldırmama; duygusal olarak soğuk, kopuk ve tekdüze olma; yalnız olabileceği etkinlikleri ve meslekleri tercih etme kriterleri ile karakterize, A kümesi kişilik bozuklukları arasında yer alan bir kişilik bozukluğudur. Literatürde genellikle Şizotipal Kişilik Bozukluğu (ŞtKB) ile beraber Şizofreni Skeptrum Bozuklukları (ŞSB) çerçevesinde araştırılmakta olan ŞzKB, yapılan araştırmalarının gösterdiği %1 ila %3,8 aralığındaki yüksek yaygınlık oranlarına rağmen (2,3) genellikle ŞtKB’nin ŞSB’ye olan yakınlığı sebebi ile ŞtKB’nin gölgesinde kalmış ve klinik özellikleri yeterince araştırılmamıştır. ŞzKB’nin literatürdeki en erken izlerine Ribot’un (4) Duyguların Psikolojisi adlı kitabında anhedoni kavramı tanımlanırken rastlanmaktadır. Ribot haz alma kavramının sadece acının yokluğu olarak tanımlanamayacağının altını çizmiş, genelde birbirinin zıttı olarak görülen acı ve haz kavramlarının aslında temelden farklı kavramlar olmadığını ve aradaki farklılığın bireyin yaşamsal fonksiyonlar ve enerjisinin derecesinden kaynaklandığı hipotezini savunmuştur. Bu bağlamda Ribot, acı yitimi anlamına gelen analjezi kavramına karşı bir kavram olarak anhedoni kavramını ortaya koymuş ve anhedoniyi haz alma yetisinin zayıflaması, körelmesi yahut yitmesi olarak tanımlamıştır. Bu bakımdan Ribot’un anhedoni kavramının ŞzKB’nin duygulanım boyutunun en temel kavramlarından birisi olduğu söylenebilir. Chapman, Chapman ve Raulin (5), ölçek çalışmalarında ilerlemeci şizofreninin semptomlarından birisi olan mesleki ilgi alanları, spor ve hobiler, iş ve eğlencedeki geri çekilmenin sebebinin anhedoni olabileceğini, bunun nedeninin ise bu bireylerin bahsedilen uğraşlardan zevk almaması olabileceğini öne sürmüştür. Bu gibi sosyal geri çekilme semptomlarıyla karakterize olan anhedoniyi “sosyal anhedoni” olarak adlandıran ölçek, genel olarak haz alma yetisindeki bozuklukla karakterize anhedoniyi “fiziksel ahnedoni” olarak isimlendirmiştir. Günümüzdeki çalışmalar Ribot ve Chapman Sosyal ve Fiziksel Anhedoni Ölçeğin’den farklı olarak anhedoninin sadece haz alma yetisinin körelmesiyle sınırlandırılmasının yanlış olduğunu ve anhedoninin motivasyonel boyutunun göz ardı edilmemesi gerektiğini iddia etmektedir. Treadway ve Zald’a göre (6) anhedoninin hazzın deneyimlenmesi ile ilgili boyutu “tüketimsel anhedoni”, hazzın elde edilmesi için dopaminerjik sistem aktivitesi ile ilgili bozukluklardan dolayı bireyin güdülenememesi ile ilgili boyutu ise “motivasyonel anhedoni”dir. Treadway ve Zald, anhedoni kavramının daha bütüncül bir şekilde ele alınması amacı ile anhedoninin özellikle ödül bağlamında karar verme mekanizması üzerindeki etkisini vurgulayan ve anhedoninin daha çok davranış ile ilgili boyutunu “kararsal anhedoni” kavramı ile ifade etmiştir. - Giriş'ten

Bu çalışmada Perth Duygusal Tepkisellik Ölçeği’nin kısa formunun Türk toplum örnekleminde psikometrik özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Örneklem 18-60 yaş aralığında 236 kişiden oluşmaktadır. Ölçek yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Geçerlik çalışması kapsamında Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği – Kısa Form, Duygusal Tepkisellik Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri (depresyon, somatizasyon, anksiyete ve obsesif belirtiler alt ölçekleri) kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda 6 alt bileşen ve 2 üst bileşenden oluşan yapı modelinin ölçeğin yapısına uygun olduğu görülmüştür. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre ise somatizasyonu, obsesif belirtileri ve anksiyeteyi en fazla yordayan değişkenin genel negatif tepkisellik, depresyonu en fazla yordayan değişkenin ise genel pozitif tepkisellik olduğu belirlenmiştir. Perth Duygusal Tepkisellik Ölçeği – Kısa Form alt ve bileşik ölçeklerinin cinsiyete göre farklılaşmadığı saptanmıştır. Güvenirlik analizleri sonucunda Cronbach Alfa değerleri genel negatif tepkisellik için 0.91, genel pozitif tepkisellik için 0.92, negatif–aktivasyon için 0.76, negatif–yoğunluk için 0.81, negatif–süre için 0.85, pozitif–aktivasyon için 0.79, pozitif–yoğunluk için 0.82, pozitif–süre için 0.83 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak Perth Duygusal Tepkisellik Ölçeği – Kısa Formu’nun Türk toplumu için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu tespit edilmiştir., The aim of this study was to examine the psychometric properties of the short form of the Perth Emotional Reactivity Scale in Turkish community sample. The sample consisted of 236 participants aged between 18-60. The structure of the scale was examined by confirmatory factor analysis. Difficulties in Emotion Regulation Scale - Short Form, Emotional Reactivity Scale and Brief Symptom Inventory (depression, somatization, anxiety and obsessive symptoms subscales) were used for the validity study. As a result of confirmatory factor analysis it was seen that the structure model which has 6 subscale and 2 composite scale was in consistent with the structure of the original scale. Multiple linear regression analysis results indicated that the most predictive variable for somatization, obsessive symptoms and anxiety was general negative reactivity and for depression it was general positive reactivity. No differentiation was found between the subscales and composite scales of Perth Emotional Reactivity Scale – Short Form according to the gender. As a result of reliability analysis the Cronbach’s Alpha values were found as 0.91 for general negative reactivity, 0.92 for general positive reactivity, 0.76 for negative-activation, 0.81 for negative-intensity, 0.85 for negative-duration, 0.79 for positive-activation, 0.82 for positive-intensity, 0.83 for positive-duration. As a result it was determined that Perth Emotional Reactivity Scale – Short Form is a valid and reliable scale for Turkish community.

Varoluşçu psikoloji insanın temel motivasyon kaynağını anlam arayışıolarak görmektedir. Temel varoluşsal ihtiyaç olan anlam arayışınınkarşılanmaması veya engellenmesi durumunda varoluşsal öfke ortayaçıkabilmektedir. Temel varoluşsal problemlerden biri olan varoluşsal öfkeile baş edebilmek adına ise savunma mekanizmaları kullanılmaktadır.Savunma mekanizmaları temel varoluşsal problemleri işleyen ve bilincefarklı şekilde çıkmasını sağlayan yapılardır. Savunma mekanizmalarınınuyumsuz olarak kullanılması psikolojik belirtilerin ortaya çıkmasıylayakından ilişkilidir. Psikolojik belirtiler kişinin dış dünya ile uyumsuz başetme çabaları olarak değerlendirilmekte ve varoluşsal problem yaşayankişilerin kullandıkları savunma mekanizması profilleri ile psikolojikbelirtiler arasında bir ilişki bulunmaktadır. Varoluşsal öfkenin varoluşsal birproblem olmasından hareketle mevcut çalışmada varoluşsal öfke, savunmamekanizmaları ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Buamaçla 18-65 yaş aralığında toplam 213 kişiye “Varoluşsal Öfke Ölçeği”,“Savunma Biçimleri Testi” ve “Kısa Semptom Envanteri” uygulanmıştır.Varoluşsal öfke, savunma mekanizmaları ve psikolojik bozukluklararasındaki ilişkinin seviyesini ve yönünü belirlemek için Pearson MomentlerÇarpımı Korelasyon analizi kullanılmıştır. Varoluşsal öfke ve savunmamekanizmalarının psikolojik bozuklukları yordama gücünün tespiti için isehiyerarşik doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan istatistikselanalizler sonucunda varoluşsal öfke ve tüm psikolojik belirtiler arasındaanlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ek olarak varoluşsal öfke ve farklı savunmamekanizmaları profillerinin farklı psikolojik belirtileri yordadıklarıgörülmüştür. Elde edilen bulgular, varoluşsal öfke ve savunmamekanizmalarının psikolojik belirti türlerini ortaya çıkarabileceğine dairistatiksel kanıtlar sunmuştur. Bu bağlamda klinik ortamda psikolojik belirtitürlerine yönelik yapılacak çalışmalarda varoluşsal öfke ve savunmamekanizmalarının göz önünde bulundurulmasının faydalı olabileceğidüşünülebilir. Ayrıca klinisyenlerin psikolojik belirtilerin sağaltımıkonusunda çalışırken kişilerin varoluşsal problemlerine ve kullandıklarısavunma mekanizmalarına eğilmeleri de daha sağlıklı değerlendirmelerdebulunmalarına yardımcı olacaktır denilebilir. Existentialist psychologists consider the search for the meaning of life as the main motivation source of a person. If the search for the meaning of life, which is a basic existential need, is frustrated or not satisfied, an existential problem, existential anger may occur. To cope with all kinds of existential problems, defense mechanisms are being widely used. Defense mechanisms are structures that process basic existential problems and enable them to emerge into consciousness differently. Maladaptive usage of these defense mechanisms are strongly related to the occurrence of psychological symptoms. Psychological symptoms are thought as incompatible coping efforts with the outside world, and there is a relationship between the psychological symptoms and defense mechanism profiles which is used by people who experienced existential problems. In this present study, the relationships between existential anger, defense mechanisms, and psychological symptoms have been examined by applying “Existential Anger Scale”, “Defense Style Questionnaire” and “Brief Symptom Inventory” to a total of 213 people between the ages of 18-65. Pearson Product Moment Correlation analysis was used to determine the level and direction of the relationship between existential anger, defense mechanisms, and psychological disorders. Also, hierarchical linear regression analysis was used to determine the predictive power of existential anger and defense mechanisms for psychological disorders. According to the statistical analysis, significant relationships between existential anger and all psychological symptoms were found. Additionally, it was observed that existential anger and different defense mechanism profiles predicted different psychological symptoms. The findings provided evidence that existential anger and defense mechanisms reveal psychological symptom types. In this context, it can be thought that it may be beneficial to consider existential anger and defense mechanisms in studies on psychological symptom types in the clinical environment.

Kitap adı: Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Araştırma ve Değerlendirmeler -- Bölüm Adı: ERGENLIK DÖNEMINDE KIŞILIK BOZUKLUKLARI, İlk Gülnur, BİLGE YUSUF, Yayın Yeri: Gece Kitaplığı, Editör: Çatalcalı Ceylan, Ayşe Özbay, Ferhat Özomay, Zafer Kurt, Mustafa Batuhan, Basım sayısı:1, Sayfa sayısı:27, ISBN:978-625-7342-60-5, Bölüm Sayfaları:43 -69 Bu çalışma Gülnur İLK’in yüksek lisans tezinin bir kısmından yararlanılarak hazırlanmıştır. Kişilik kavramı, bireyin kendine özgü olan ve başkalarından ayırt edilmesini sağlayan bilişsel ve duygusal değerlendirmelerine bağlı olarak iç ve dış dünyaya uyum için geliştirmiş olduğu duygu, düşünce ve davranış örüntülerinin tümünü içerir (Öztürk ve Uluşahin, 2015). Belli durumlarda belli duygusal tepkileri gösterebilme, çatışmalar ve engellenmeler karşısında yerleşmiş baş etme becerileri ve savunma düzenekleri, bu örüntüler kapsamında değerlendirilir. Kişilik doğum öncesi, sonrası ve çocukluk çağındaki fiziksel/ruhsal koşullar ile olgunlaşma, öğrenme ve toplumsallaşma faktörleriyle biçimlenmektedir ve çocukluk çağından itibaren genel hatlarıyla belirginleşirken giderek yerleşmiş bir kişilik yapısı oluşmaktadır (Köroğlu ve Bayraktaroğlu, 2010). Bireyin içinde yaşadığı kültürün beklentilerinden belirgin olarak sapan sürekli bir davranış ve iç yaşantılar örüntüsü durumda ise bir kişilik bozukluğundan söz edilebilmektedir (Aslan, 2008). Kişilik bozuklukları, deneyimlemenin, baş etmenin ve diğerleriyle ilişki kurmanın sürmekte olan yanlış uyum sağlanmış örüntüleridir (Korsgaard, 2017) ve toplumda oldukça yaygın görülen, işlevsellikte önemli bozulmalarla seyreden ve diğer psikiyatrik bozukluklar ile sıklıkla eş tanı gösteren bir ruh sağlığı problemidir. Kadınlarda ve erkeklerde benzer oranlarda görülen kişilik bozukluklarının çoğunda kısmi bir genetik geçiş mevcuttur ve genel nüfusta görülme sıklığı % 6-9 dolaylarındadır, % 15’ e varan yüksek oranlardan da söz edilmektedir (Coid, Yang, Tyrer, Roberts ve Ullrich, 2006; Ekselius, Tillfors, Furmark ve Fredrickson, 2001; Jackson ve Burgess, 2000; Köroğlu ve Bayraktaroğlu, 2010; Meyer, 2002; Samuels ve ark., 2002; Torgersen, Kringlen ve Cramer, 2001). Kişilik bozukluklarının ergenlik ya da genç erişkinlik yıllarında başladığı, çocukluk döneminde de öncüllerinin görülebildiği, zamanla kalıcı olabildiği ve işlevsellikte bozulmalara yol açtığı kabul edilmektedir (Şahin, 2009; Köroğlu ve Bayraktaroğlu, 2010). -- Giriş'ten

Bu çalışmanın amacı psikolojik belirtilerle aleksitimi, savunma mekanizmaları ve içgörü değişkenleri arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi ve aleksitimi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide savunma mekanizmalarının ve içgörünün aracı rolünün incelenmesidir. Yaş aralığı 18- 55(Ort.= 32.28, SS. = 7.76) olan 125’i kadın (%41.9) ve 173’ü erkek (%58.1) olmak üzere toplam298 kişinin katıldığı çalışma, kesitsel bir tarama çalışmasıdır. Aleksitimi, içgörü, immatür venevrotik savunmalar ile bütün psikolojik belirtiler birbirleriyle pozitif yönde anlamlı korelasyonlar gösterirken; matür savunmalar ve kendine yansıtma değişkenlerinin psikolojik belirtilerle çokzayıf veya anlamsız ilişkiler içinde olduğu tespit edilmiştir. Aleksitimi ve psikolojik belirtilerarasındaki ilişkide içgörü ve savunma mekanizmalarının birlikte çoklu aracı etkisi bulunmazken;tek başına immatür savunmaların somatizasyon, obsesif- kompulsif bozukluk, depresyon, anksiyete ve fobik anksiyetede ve içgörünün ise obsesif-kompulsif bozukluk, anksiyete ve fobik anksiyetede kısmi aracılık etkisinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular aleksitimi puanıarttıkça psikolojik belirtilerin arttığını ve bu pozitif ilişkide savunma mekanizmalarının pozitif,içgörünün ise negatif yönde bir aracılık rolünün olduğunu göstermektedir. Ayrıca psikopatolojiyleilişkili değişkenlere aracılık eden değişkenlerin araştırılmasının psikopatolojinin anlaşılmasınakatkı sağlayabileceği düşünülmektedir. The aim of this study was to determine the relationship between psychological symptoms and alexithymia, defense mechanisms and insight variables, and to examine the mediating role of defense mechanisms and insight in the relationship between alexithymia and psychological symptoms. Participating in a total of 298 individuals [125 females (41.9%) and 173 males (58.1%), aged between 18 and 55 (M.= 32.28, SD.= 7.76)], the study was a cross- sectional screening study. While alexithymia, insight, immature and neurotic defenses and all psychological symptoms showed significant positive correlations with each other, it was fixed that the mature defenses and self- reflection variables had a very weak and meaningless relationship with psychological symptoms. In the relationship between alexithymia and psychological symptoms, insight, and defense mechanisms do not have multiple mediator effects. While the immature defenses alone have significant mediation effects in somatization, obsessive- compulsive disorder, depression, anxiety, and phobic anxiety, and insight alone has significant mediation effects in obsessivecompulsive disorder, anxiety and phobic anxiety. The results showed that psychological symptoms increased as alexithymia score increased and that defense mechanisms had a positive and insight had a negative mediation role in this positive relationship. In addition, it is thought that investigating the variables that mediate the variables associated with the pathology might contribute to the understanding of psychopathology.

Bu çalışma “DSM-5’te Yer Alan Kişilik Bozukluklarının Psikososyal Gelişim Dönemleri ve Varoluşsal Otantiklik Açısından İncelenmesi” adlı yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Kitap adı: Güncel Psikoloji Araştırmaları II -- Bölüm Adı: PSİKOSOSYAL KİŞİLİK KURAMI VE OTANTİKLİK ÇERÇEVESİNDE KİŞİLİK GELİŞİMİ, TAŞÇI FAİK, BİLGE YUSUF, Yayın Yeri: AKADEMİSYEN YAYINEVİ, Editör:İ SMAİL SANBERK, Basım sayısı:1, Sayfa sayısı:182, ISBN:978-625-7409-18-6, Bölüm Sayfaları:133 -150 Kişinin dünyadaki yerini, kim olduğunu ve neye göre hareket etmesi gerektiğini anlama ve anlamlandırma süreci yaşam boyu devam eden dinamik bir süreçtir. Psikososyal Gelişim Kuramı bu süreci sistemli bir şekilde incelemiş ve egonun bu süreçte önemli bir yeri olduğunu iddia etmiştir. Bebeğin doğumuyla birlikte meydana gelen egonun en önemli işlevlerinden birisi kimliğin gelişimini ve korunmasını sağlamaktır. Kimlik gelişimi ise en yoğun olarak ergenlik döneminde yaşanmaktadır. Bu dönemde kişi farklı rolleri deneyimlemekte ve sosyal çevresinin de etkisiyle nasıl birisi olacağına karar vermektedir. Karar verme süreci ergen için zorlayıcı olmaktadır ve ergen bu dönemde kimliğe karşı kimlik karmaşası çatışmasıyla baş başa kalmaktadır. Deneyimlediği bu çatışma ile işlevsel bir biçimde baş edebilen ve bir kimlik geliştiren ergenler “bağlılık” temel gücünü kazanmakta ve kimliklerine uygun hareket edebilme yetisi geliştirmektedirler. Kişilerin kendileri olabilme ve kimliklerine uygun hareket edebilme yetenekleri ise otantiklik olarak isimlendirilmektedir. O halde Psikososyal Gelişim Kuramına göre gelişim dönemlerini sağlıklı bir şekilde atlatan ve bir kimlik geliştiren bireyler geliştirdikleri bu kimliklerine uygun hareket edebildikleri sürece otantik bir yaşam sürmektedirler. Bu noktada birbirleriyle oldukça yakından ilişkili gözüken bu yapıları derinlemesine incelemek süreci daha iyi anlamak adına faydalı olacaktır. -Giriş'ten

Introduction: In this study, it is aimed to assess the validity and reliability of Reinforcement Sensitivity Questionnaire (RSQ) which was developed on the basis of revised Reinforcement Sensitivity Theory (rRST) in Turkish community sample. Methods: The sample of study was consisted of 528 participants, 314 (59.5%) female and 214 (40.5%) male, in the range of 18-69 years. Data was collected by using online data collection tools via snowball method. Within the scope of the reliability study, test-retest application, split-half method and internal consistency analysis; within the scope of the validity study, explanatory factor analysis and confirmatory factor analysis were performed. For criterion-related validity Behavioral Inhibition System / Behavioral Activation System Scale (BIS/BAS), Eysenck Personality Questionnaire Revised-Abbreviated Form (EPQR-A) and State-Trait Anxiety Inventory (STAI-II) were applied. Results: At the result of reliability analysis, the Cronbach Alpha internal consistency coefficient values of RSQ subscales were determined between 0.71 and 0.82. At the result of criterion-related validity, statistically significant correlations between subscales of RSQ and the similar subscales of BIS/BAS, EPQR-A and STAI-11 were found. In explanatory factor analysis, a five-factor construct that has eigenvalues above], accounting for 49.96% of the total variance was found and it was seen that the questionnaire items loaded on their expected subscales consistent with the original questionnaire. In confirmatory factor analysis, CFI value was below the acceptable value of 0.90 at the first analysis. After eliminating two items and applying the recommended modifications, the fit indices reached the acceptable levels. Conclusion: According to the results of analysis, it was determined that Turkish version of RSQ is a valid and reliable evaluation tool for Turkish population.

The aim of this study was to assess the validity and reliability of Behavioral Inhibition System (BIS) and Behavioral Activation System (BAS) scale in Turkish community sample and to examine the factor structure of the scale according to revised Reinforcement Sensitivity Theory (RST). The study was done with a community sample of 441 participants, 237 female and 204 male, in the range of 18-65 years. The confirmatory factor analysis was done for both 4 factor structure model mentioned in the original RST and for 5 factor structure model suggested in the revised RST. The goodness of fit indexes of 5 factor model were at acceptable levels and the model was confirmed. For convergent validity, Eysenck Personality Questionnaire Revised-Abbreviated Form (EPQR-A) was applied to 220 participants and Trait Anxiety Inventory (STAI-II) was applied to 66 participants from the research sample. At reliability analysis of scale, as the result of internal consistency of five subscales, Cronbach alpha coefficients of the subscales were found between 0.55 and 0.74. The results showed that BİS/BAS scale has powerful psychometric evidences and in community sample it is a valid and reliable scale for assessing Behavioral Inhibition, Behavioral Activation and Fight, Flight, Freeze systems which are neurobiological-based systems in revised RST., Bu çalışmanın amacı, Davranışsal İnhibisyon Sistemi (DİS)ve Davranışsal Aktivasyon Sistemi (DAS) ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmasının Türk toplum örnekleminde gerçekleştirilmesi ve faktör yapısının revize edilmiş Pekiştireç Duyarlılık Teorisi (PDT) açısından incelenmesidir. Çalışma, yaşları 18-65 arasında 237’si kadın ve 204’ü erkek olmak üzere toplam 441 kişilik toplum örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi hem orijinal PDT’de geçen 4 faktörlü hem de revize edilmiş PDT’de önerilen 5 faktörlü yapı modelleri için yapılmıştır. Analiz sonucunda 5 faktörlü yapı modelinin uyum iyiliği indekslerinin kabul edilebilir seviyede olduğu ve modelin doğrulandığı görülmüştür. Yakınsak geçerlik için araştırma örnekleminden 220 kişiye Eysenck Kişilik Envanteri Kısa Formu ve 66 kişiye Sürekli Kaygı Envanteri uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizinde beş alt ölçek için yapılan iç tutarlık analizleri sonucunda alt ölçeklerin Cronbach alfa katsayıları 0.55 ila 0.74 arasında bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda elde edilen verilere göre DİS/DAS ölçeğinin güçlü psikometrik kanıtlara sahip olduğu ve toplum örneklemin-de revize edilmiş PDT’de yer alan nörobiyolojik temelli Davranışsal İnhibisyon, Davranışsal Aktivasyon ve Dövüş, Kaç, Don Sistem-lerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu tespit edilmiştir.

Amaç:Bu çalışmanın amacı koronavirüs salgını sonrasında ortaya çıkan psikolojik semptomlardaki değişimin psikolojik sağlamlık ve travma sonrası büyüme açısından incelenmesidir. Ayrıca bireylerin koronavirüs öncesi psikolojik semptomları ile sonrasındaki psikolojik semptomları arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracı rolünün belirlenmesi hedeflenmiştir.Yöntem:18-66 (31.93±11.57) yaş aralığındaki 553’ü (%76.7) kadın ve 168’i (%23.3) erkek olmak üzere toplam 721 kişilik toplum örnekleminden oluşan katılımcılarapsikolojik semptom, psikolojik sağlamlık vetravma sonrası büyüme ölçekleri online olarak uygulanmıştır. Bulgular:Koronavirüs öncesi ve sonrası semptom puanlarındaki değişim yönüne göre oluşturulmuş gruplar arasındaki farklar incelendiğinde,psikolojik sağlamlık puanının değişim olmayan grup lehine,travma sonrası büyüme puanının iseolumlu değişim gösteren grup lehine diğer değişim gruplarındananlamlı düzeyde yüksek oldukları saptanmıştır. Koronavirüs öncesi ve sonrası semptom puan ortalamaları arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın %5.7 ila %13 gibi değişen oranlardasemptom düzeylerini azaltıcı bir yönde aracılık etkisinin olduğu saptanmıştır. Sonuç:Bu çalışmada koronavirüs sürecinin toplamda bireylerin psikolojik semptomları üzerinde olumsuz bir etkisinin olduğu görülmekle birlikte bazı bireylerin psikolojik semptom puanlarında değişimin olmadığı, bazı bireylerde ise semptom puanlarının düştüğü gözlenmiştir. Bu farklılığı oluşturan değişkenler olarak PS ile TSB’nin travmatik deneyimlerde iki ayrı yapı olarak değerlendirilebileceğigörülmüştür.Bulgular koronavirüs salgını örneğinde PS’nin psikolojik semptomlarda bozulmayakarşı koruyucu bir faktör olduğunudiğer yandan ise TSB’nin oluşumunu engelleyen bir risk faktörü olarak değerlendirilebileceğini akla getirmektedir., Objective: The aim of this study is to investigate the change in psychological symptoms that occur after the COVID-19 epidemic in terms of psychological resilience and posttraumatic growth. In addition, it was aimed to determine the mediating role of PS in the relationship between before COVID-19 psychological symptoms of individuals and their subsequent psychological symptoms.Method: It was applied psychological symptoms, psychological resilience, and posttraumatic growth scales to the participants, who consisted of 1245 people, 1212 female (81.3%), and 233 (18.7%) male, between the ages of 18-74 as online.Results: When the differences between the groups formed according to the change in symptom scores before and after COVID-19 were examined, it was found that the resilience score was significantly higher in favor of the group with no change, and the posttraumatic growth score in favor of the group with the positive change that compared to the other change groups. In the relationship between symptom score averages before and after COVID-19, resilience has been found to have a mediating effect in a direction that decreases symptom levels at rates ranging from 5.7% to 13%.Conclusion: In this study, although the coronavirus process had a negative effect on the psychological symptoms of individuals in total, it was observed that some individuals did not have any change in their psychological symptom scores, while in some individuals their symptom scores decreased. It was seen that resilience and posttraumatic growth can be evaluated as two different structures in traumatic experiences as the variables that make up this difference. The findings suggest that resilience is a protective factor against psychological symptoms deterioration in the coronavirus outbreak sample, on the other hand, it can be considered as a risk factor preventing the formation of posttraumatic growth.

The purpose of this article is toinvestigate the factors affecting online game addiction with a research modelthat integrates the Technology Acceptance Model (TKM) and Planned BehaviorTheory (PDT). In this context, a research modelwas used that integrates Technology Acceptance Model (TAM) and Planned BehaviorTheory (PBT). The Technology Acceptance Model is able to give researchersimportant ideas in the process of explaining and predicting individuals'behavior in general and their tendency to use or not to use technology. TheTheory of Planned Behavior is a theory designed to explain and predict humanbehavior that occurs on a particular subject. Game addiction is considered atype of technology addiction, but is also evaluated in the internet addictionsubcategory. For this reason, TAM and PBT are based on the game addiction modelthat will be created. Structural Equation Modelling (SEM) was used to test thecompatibility of the proposed model. At the end of the study, it was estimatedthat a one-unit increase in perceived enjoyment would increase the attitudetowards online play by 0.92 units, as well as significant increases in theintentions and behavior of playing such games as the dependence on online playincreases. The results of this study highlight some important issuesrelated to the critical determinants of users' intention and behavior to onlinegame, which have not been addressed in previous research., Bumakalenin amacı, online oyun bağımlılığına etki eden faktörlerin TeknolojiKabul Modeli (TKM) ve Planlı Davranış Teorisini (PDT) bütünleştiren biraraştırma modeli ile araştırmaktır. Teknoloji Kabul Modeli, bireylerin genelolarak davranışlarını ve teknolojiyi kullanma veya kullanmama konusundakieğilimlerini açıklamak ve tahmin etme sürecinde araştırmacılara önemli fikirlerverebilmektedir. Planlı Davranış Teorisi ise belirli bir konuda gerçekleşeninsan davranışlarını açıklamak ve tahmin etmek amacıyla tasarlanmış bir teoridir.Oyun bağımlılığı, bir tür teknoloji bağımlılığı türü olarak kabul edilmeklebirlikte internet bağımlılığı alt kategorisinde de değerlendirilmektedir. Busebeple oluşturulacak olan oyun bağımlılığı modelinde TKM VE PDT esasalınmıştır. Önerilen modelin uyumununsınanmasında ise Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Çalışmasonunda Algılanan Keyifteki bir birimlik artış, online oyuna yönelik olumututumu 0,92 birim arttıracağı, ayrıca online oyuna yönelik bağımlılık arttıkçabu tür oyunları oynama niyetlerinde ve davranışlarında da anlamlı artışlarolacağı tahmin edilmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, kullanıcıların öncekiaraştırmalarda ele alınmamış olan online oyun oynama niyetinin ve davranışınınkritik belirleyicileri ile ilgili bazı önemli konulara ışık tutmaktadır.

WOS:000589952800001 Objective: In this study, in order to assessment of alexithymia which showed strong relations with various medical and psychiatric/psychological disorders, was aimed determination in the Turkish sample of the psychometric properties of the Perth Alexithymia Questionnaire (PAQ) which was developed according to the 'attention-appraisal model of alexithymia'. Methods: For confirmatory factor analysis and internal consistency analysis, the participants are a total of 297, including 162 females (54.5%), 135 males (44.5%), age range 18-68 (33.01 +/- 11.77). Later, in other validity and the reliability analysis, including 268 persons of them consists of a total of 565 person students and society samples. Results: As a result of the confirmatory factor analysis made for the factor structure of the scale, the fit indexes of the five-factor model consisting of the dimensions of 'difficulty identifying negative and positive feelings, difficulty describing positive and negative feelings, and general-externally orientated thinking' proposed in the original study were found to be at an acceptable level. Test-retest reliability, linguistic, discriminative, predictive, and convergent validity findings showed strong psychometric properties. While the total score of the scale Cronbach's alpha internal consistency coefficient is 0.96, the Cronbach's alpha coefficients of the subscales vary between 0.85 and 0.90. Conclusion: It has been determined that PAQ has strong psychometric properties for use in Turkish culture and the scale is a valid and reliable measurement tool that will be used both in clinical settings and in research studies in the evaluation of alexithymia. The results of the study also provide clues that emotions should be evaluated positively and negatively in the evaluation of alexithymia. Bu araştırmada, çeşitli tıbbi ve psikiyatrik/psikolojik bozukluklarla güçlü ilişkiler gösteren aleksitiminin değerlendirilmesi amacıyla ‘aleksitiminin dikkat-değerlendirme modeline’ göre geliştirilen Perth Aleksitimi Ölçeğinin (PAÖ) Türk örnekleminde psikometrik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Katılımcılar doğrulayıcı faktör analizi ve iç tutarlılık analizi için 18-68 yaşları arasındaki (33.01±11.77) 162’si kadın (%54.5), 135’i erkek (%44.5) olmak üzere 297 ve diğer geçerlilik ve güvenilirlik analizlerinde ise 268 olmak üzere toplam 565 kişilik öğrenci ve toplum örnekleminden oluşturulmuştur. Bulgular: Ölçeğin faktör yapısına yönelik yapılan doğrulayıcı faktör analiz sonucunda özgün çalışmada önerilen ‘pozitif ve negatif duyguları tanıma zorluğu, pozitif ve negatif duyguları ifade etme zorluğu ile dışa vuruk düşünme’ boyutlarından oluşan beş faktörlü modelin uyum indeksleri kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Test-tekrar test güvenilirliği, dilsel, ayırt edici, yordayıcı ve yakınsak geçerlilik bulguları güçlü psikometrik özellikler göstermiştir. Ölçeğin toplam puan Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.96, alt ölçeklerin Cronbach alfa katsayıları 0.85-0.90 arasında bulunmuştur. Sonuç: PAÖ’nün Türk kültüründe kullanılmak için güçlü psikometrik özelliklere sahip olduğu ve PAÖ’nün aleksitiminin değerlendirilmesinde hem klinik ortamlarda, hem de araştırma çalışmalarında kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Araştırmanın sonuçları aleksitiminin değerlendirilmesinde duyguların pozitif ve negatif yönden ele alınması gerektiğine ilişkin ip uçları da sunmaktadır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2020; 21(Ek sayı.2):71-79)

Bu çalışmanın amacı, Davranışsal İnhibisyon Sistemi (DİS)ve Davranışsal Aktivasyon Sistemi (DAS) ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmasının Türk toplum örnekleminde gerçekleştirilmesi ve faktör yapısının revize edilmiş Pekiştireç Duyarlılık Teorisi (PDT) açısından incelenmesidir. Çalışma, yaşları 18-65 arasında 237’si kadın ve 204’ü erkek olmak üzere toplam 441 kişilik toplum örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi hem orijinal PDT’de geçen 4 faktörlü hem de revize edilmiş PDT’de önerilen 5 faktörlü yapı modelleri için yapılmıştır. Analiz sonucunda 5 faktörlü yapı modelinin uyum iyiliği indekslerinin kabul edilebilir seviyede olduğu ve modelin doğrulandığı görülmüştür. Yakınsak geçerlik için araştırma örnekleminden 220 kişiye Eysenck Kişilik Envanteri Kısa Formu ve 66 kişiye Sürekli Kaygı Envanteri uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizinde beş alt ölçek için yapılan iç tutarlık analizleri sonucunda alt ölçeklerin Cronbach alfa katsayıları 0.55 ila 0.74 arasında bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda elde edilen verilere göre DİS/DAS ölçeğinin güçlü psikometrik kanıtlara sahip olduğu ve toplum örnekleminde revize edilmişPDT’de yer alan nörobiyolojik temelli Davranışsal İnhibisyon, Davranışsal Aktivasyon ve Dövüş, Kaç, Don Sistemlerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu tespit edilmiştir The aim of this study was to assess the validity and reliability of Behavioral Inhibition System (BIS) and Behavioral Activation System (BAS) scale in Turkish community sample and to examine the factor structure of the scale according to revised Reinforcement Sensitivity Theory (RST). The study was done with a community sample of 441 participants, 237 female and 204 male, in the range of 18-65 years. The confirmatory factor analysis was done for both 4 factor structure model mentioned in the original RST and for 5 factor structure model suggested in the revised RST. The goodness of fit indexes of 5 factor model were at acceptable levels and the model was confirmed. For convergent validity, Eysenck Personality Questionnaire RevisedAbbreviated Form (EPQR-A) was applied to 220 participants and Trait Anxiety Inventory (STAI-II) was applied to 66 participants from the research sample. At reliability analysis of scale, as the result of internal consistency of five subscales, Cronbach alpha coefficients of the subscales were found between 0.55 and 0.74. The results showed that BİS/BAS scale has powerful psychometric evidences and in community sample it is a valid and reliable scale for assessing Behavioral Inhibition, Behavioral Activation and Fight, Flight, Freeze systems which are neurobiological-based systems in revised RST.

Şizoid kişilik bozukluğunun (KB) tarihi psikolojinin erken dönemlerine kadar uzanır. Erken dönem teorisyenleri bütüncül bir şizoid kişilik tanımlamaktansa şizoid kişiliğin farklı yönlerini vurgulayan açıklamalarda bulunmuşlardır. Erken dönem teorisyenlerinden birisi olan Ribot (1986), şizoid kişiliğin bir özelliği olan “Anhedoni” kavramını ortaya atmıştır. Ribot’un bir trans hali olan ağrı hissetmeme durumu yani analjeziye atıfta bulunarak sunduğu anhedoni kavramı, zevki deneyimleme yetisinin zayıflaması, körelmesi ya da yitmesini ifade eder. Şizoid kişiliğe yakın bir başka tanımlama da Kraeplin’den (1896; akt. Zec, 1995) gelmiştir: “Demantia Praecox”. Kraeplin Prematür Demans (PD) anlamına gelen bu tanımlamayı şizofreni anlamında kullanmaktadır ve bu kavram çocuklukta arkadaşlık kurma kabiliyetine sahip olmayan sessiz, utangaç ve uysal bir öykü geçmişine sahip vakalara işaret eder. Birçok PD vakasını muayene eden Hoch (1909), bu hastaların bazılarının kendisinin “içine kapanmış (shut-in) kişilik” adını verdiği belli kişilik özellikleri taşıdığını fark etmiştir ve bu kişilik özelliklerine sahip olan hastaların manik bir PD’den çok daha sakin ve içe çekilmiş bir PD geliştirmeye eğilimli olduğunu yazmıştır. Kretschmer’e (1925; akt. Miller, Useda, Trull, Burr ve Minks-Brown, 2002) göre şizoid kişiliğin içe dönüklüğü, diğer insanlardan kopmuş olmalarının doğal sonucudur. Şizoid kavramını ilk kullanan araştırmacı şizofreninin de isim babası olan Blueler’dir (1908; akt. Millon, 1999/2019). Blueler, boyutsal bir bakış açısıyla ile şizoid kişiliğin herkeste bulunduğu ve şizofreni hastalarında bu özelliğin kritik boyutlara ulaştığı fikrini savunmuştur. Bleuler, orta şiddetteki şizoidleri içine kapanık, kayıtsız, şüpheci, tartışma kapasitesi olmayan, donukluklarıyla barışık kişiler olarak betimlemiştir.

Kitap adı: SOSYAL VE BEŞERİ BILİMLERDE TEORI VE ARAŞTIRMALAR -- Bölüm Adı: Ölüm Anksiyetesi, Varoluşsal Boşluk ve Otantiklik, BİLGE YUSUF,TAŞÇI FAİK, Yayın Yeri: Gece Kitaplığı, Editör: Sarıkaya Erdem, Basım sayısı:1, Sayfa sayısı:30, ISBN:978-625-7243-46-9, Bölüm Sayfaları:77 -106 Bu çalışmada varoluşçu ekolün genel yapısı ve anlayışıyla birlikte temel dinamiklerinin ele alınması hedeflenmiş aynı zamanda varoluşçu psikolojinin temel kavramlarından olan varoluşsal boşluk ve otantikliğin ölüm anksiyetesi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Bu çalışma Kişilik İnanç Ölçeği-Kısa Türkçe Formu (KİÖ-KTF)’nun psikometrik özelliklerinin toplum örnekleminde sınanması ve daha önceki Türkçe uyarlama çalışmalarında yer almayan Borderline Kişilik Bozukluğu alt ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliğinin tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma 18–66 yaş aralığındaki 362 kadın (%55,7) ve 288 erkekten (%44,3) oluşan toplam 650 kişilik toplum örneklem grubuyla gerçekleştirilmiştir. Örneklem grubundan 30 kişiye 4 hafta arayla test - tekrar test yapılmıştır. Yakınsak geçerlilik için 108 kişiye Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FOTÖ), 100 kişiye Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAI) ve 108 kişiye ise Beck Depresyon Envanteri (BDE) uygulanmıştır. Örneklem grubundan elde edilen verilere uygulanan istatistiksel analizler sonucunda KİÖ-KTF alt ölçeklerinin Cronbach ? iç tutarlılık katsayısı değerleri 0,70–0,84 arasındadır ve test tekrar test korelasyonları ise 0,70–0,90 arasında bulunmuştur. KİÖ-KTF’nin bütün alt ölçeklerinin birbiriyle pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yakınsak geçerlilik için uygulanan FOTÖ, BDE, STAI’nın alt ölçekleriyle KİÖ-KTF alt ölçekleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. KİÖ-KTF’nin yapı geçerlilik çalışması için yapılan açımlayıcı faktör analizinde KİÖ-KTF kişilik bozukluğu alt ölçeklerinin öz değeri 1’in üzerinde olan iki faktöre yüklendiği ve total varyansın %70,89’unu açıkladığı tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde ise her bir alt ölçeğin uyum istatistik değerlerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmüştür. Yapılan analizler sonucunda elde edilen verilere göre KİÖ-KTF’nin güçlü psikometrik kanıtlara sahip olduğu ve toplum örnekleminde kişilik inançlarının değerlendirilmesinde kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu tespit edilmiştir. This study aims to test psychometric properties of The Personality Belief Questionnaire-Short Turkish Form (PBQ-STF) in the community sample and to determine the validity and reliability of the Borderline Personality Disorder subscale, which was not included in the previous Turkish adaptation studies. PBQ-STF was administered to a sample of 650 participants (in the age range of 18–66 years, 362 women (55.7%) and 288 men (44.3%)). Test-retest reliability was applied on a group of 30 persons from sample with interval four weeks. For testing convergent validity, Beck Depression Inventory (n=108), State-Trait Anxiety Inventory (n=100) and Dysfunctional Attitude Scale (n=108) were also employed. Cronbach’s alpha values varied between 0.70–0.84. Test-retest reliabilities were 0.77–0.90. PBQ-SF’s all subscales were correlated each other positively. In the exploratory factor analysis (EFA), PBQ-STF subscales revealed two factors explained 70.89% of the total variance. In the confirmatory factor analysis (CFA), it was seen adaptive statistical values of scale were at acceptable/agreeable level. According to the results obtained from the analyzes made, it was determined that PBQ-STF has strong psychometric evidence and is a reliable and valid scale that can be used in evaluating personality beliefs.

WOS: 000468583500010 Objective: This study aims to conduct validity and reliability studies of the Inventory of Psychological Disorders for Adolescents-Personality Disorders Form (PDIA-PDF), which were created by using the original Inventory of Psychological Disorders For Adolescents (PDIA). Method: The study consisted of a sample group of 827 high school and university students, including 539 female (71.7%) and 234 male (28.3%) aged 13-24 (19.17 +/- 2.66) years. Test-retest reliability was also examined in 41 participants. In the context of convergent validity, it were applied together EPBE-PBF to a sample group of 78 persons Minnesota Multiphasic Personality Inventory-Personality Disorders (MMPI-PD), to a sample group of 103 Personality Belief Questionnaire-Turkish Short Form (PBQ-TSF) and to a sample group of 44 The Structured Clinical Interview for DSM-III Axis II Disorders (SCID-II). Results: In the reliability study, the Cronbach's alpha for the total scale was 0.77 and for subscales, it was between 0.70 and 0.87. It was also found that item-total correlations for each subscale were higher than 0.30. Correlation coefficient values for test-retest reliability were between 0.65 and 0.92. In the convergent validity analyzes, thePearson's correlation values varied between 0.17 and 0.78. Discussion: It is seen that PDIA-PDF is a valid and reliable scale according to the validity reliability analyzes performed thirdly after the original study and first revision study. In addition, the prevalance of personality disorders in our study ranged from 2.54% to 5.56% and these findings are similar to those in the literature. Amaç: Bu çalışma özgün form olan Ergenler için Psikolojik Bozukluklar Envanterinin (EPBE) maddeleri kullanılarak oluşturulan Ergenler için Psikolojik Bozukluklar Envanteri-Kişilik Bozuklukları Formunun (EPBE-KBF) geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarının yapılmasını amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışma 13-24 (19.17±2.66) yaşları aralığındaki 539’u kız (%71.7), 234’ü erkek (%28.3) olmak üzere 827 kişilik ortaokul, lise ve üniversite öğrencilerinden oluşan bir örneklem grubuyla gerçekleştirilmiştir. Test-tekrar test güvenilirliği için 41 öğrenciye uygulama yapılmıştır. Yakınsak geçerlilik kapsamında 78 kişilik bir örneklem grubuna Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri–Kişilik Bozuklukları (MMPI-KB), 103 kişilik bir örneklem grubuna Kişilik İnanç Ölçeği-Türkçe Kısa Form (KİÖ-TKF) ve 44 kişilik bir örneklem grubuna DSM-III-R Eksen II Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-II)ölçekleri EPBE-KBF ile birlikte uygulanmıştır. Bulgular: Yapılan güvenilirlik analizinde, toplam ölçek için Cronbach alfa değerinin 0.77 ve alt ölçekler için 0.70-0.87 arasında olduğu saptanmıştır. Bütün alt ölçek maddelerinin madde toplam madde korelasyonları 0.30 üzerinde bulunmuştur. Test-tekrar test analizinde korelasyon katsayıları 0.65-0.92 arasındadır. Yakınsak geçerlilik analizlerinde elde edilen korelasyon katsayıları 0.17-0.78 arasında değişmektedir. Sonuç: Özgün çalışma ve ilk revizyon çalışmasından sonra üçüncü kez yapılmış olan geçerlilik güvenilirlik analizlerine göre EPBE-KBF’nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu görülmektedir. Ayrıca çalışmamızda kişilik bozuklukları sıklık oranları %2.54 ila %5.56 arasında değişmektedir ve elde edilen sıklık oranları literatürdeki çalışmalarla benzerlik göstermektedir.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Pekiştireç Duyarlılık Teorisi’nde belirtilen “Davranışsal İnhibisyon Sistemi’nin içedönüklükle bağlantılı olduğu, dolayısıyla içedönüklerin dışadönüklere göre cezaya ödülden daha duyarlı oldukları ve öğrenme sürecinde cezanın ödülden daha etkili olacağı” ve “Davranışsal Aktivasyon Sistemi’nin dışadönüklükle bağlantılı olduğu, dolayısıyla dışadönüklerin içedönüklere göre ödüle cezadan daha duyarlı oldukları ve öğrenme sürecinde ödülün cezadan daha etkili olduğu” hipotezlerini psikometrik ve deneysel açıdan araştırmaktır. Yöntem: Toplam 744 üniversite öğrencisi arasından Eysenck Kişilik Envanteri uygulanarak seçilen 18- 40 (21,20±3,68) yaş aralığındaki 84’ü kadın ve 50’si erkek toplam 134 kişi, kişilik tiplerine ve uygulanacak pekiştireç türlerine göre içedönük-ödül, içedönük-ceza, dışadönük-ödül ve dışadönük-ceza olarak dört deney grubuna ayrılmıştır. Katılımcılara Davranışsal İnhibisyon Sistemi/Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği (DİS/DAS) ve Sözel Bellek Süreçleri Testi’nde yer alan kelimeler ile işitsel ve görsel ödül ve cezayı içeren öğrenme deneyi bilgisayar ortamında uygulanmıştır. Bulgular: Kişilik tipi-pekiştireç türü gruplarının performans puanları karşılaştırılması sonucunda içedönük-ceza grubu performans puanının içedönük-ödül grubu ve dışadönük-ceza grubunun performans puanlarından; dışadönük-ödül grubunun başarı puanının dışadönük-ceza ve içedönük-ödül grubunun performans puanından anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür. İçedönük ve dışadönük tiplerin DİS/ DAS puanlarının karşılaştırılması sonucunda, içedönük grubun cezaya duyarlılıkla bağlantılı DİS puanının dışadönük grubun DİS puanından anlamlı seviyede yüksek olduğu, dışadönük grubun ödüle duyarlılıkla bağlantılı DAS puanlarının içedönük grubun DAS puanından anlamlı seviyede yüksek olduğu bulunmuştur. Sonuç: Eysenck’in kişilik teorisinde iddia ettiği içedönüklerin dışadönüklerden daha iyi öğrendiği hipotezi reddedilirken Gray’in içedönüklerde Davranışsal İnhibisyon Sisteminin daha baskın olduğu dolayısıyla daha cezaya duyarlı oldukları, dışadönüklerin ise Davranışsal Aktivasyon Sisteminin daha baskın olması nedeniyle ödüle daha duyarlı oldukları hipotezi hem deneysel hem de psikometrik açıdan doğrulanmıştır. Objective: The aim of this study is to investigate the hypotheses psychometrically and experimentally which is claimed on Reinforcement Sensitivity Theory that “Behavioral Inhibition System is associated with introversion, so introverts are more sensitive to punishment than reward in comparison with extraverts and in learning process punishment is more efficient than reward” and “Behavioral Activation System is associated with extraversion, so extraverts are more sensitive to reward than punishment in comparison with introverts and in learning process reward is more efficient than punishment”. Methods: This study was conducted with 134 participants of 84 female and 50 male aged between 18-40 (mean=21.20±3.68) that were selected among 744 university students using the Eysenck Personality Questionnaire, the participants were divided into four experimental groups of introvert-reward, introvert-punishment, extravert-reward and extravert-punishment according to personality traits and reinforcement types. Participants were given Behavioral Inhibition System / Behavioral Activation System Scale and a computerized learning experiment that included the words in the Verbal Memory Processes Scala with auditory and visual reward and punishment. Results: As a result of comparing the performance score of personality trait- reinforcement types groups, it was demonsrated that the performance score of introvert-punishment group was significantly higher than the performance score of introvert-reward and extravert-punishment groups; the success score of extravert-reward group is significantly higher than the performance score of extravert-punishment and introvert-reward groups. According to the comparison of BIS/BAS scale scores of introverts and extraverts, it was determined that the BIS score of introverts related with sensitivity to punishment was significantly higher than the BIS score of extraverts; the BAS score of extraverts related with sensitivity to reward was significantly higher than the BAS score of introverts. Conclusion: The hypothesis claimed by Eysenck in his personality theory that the introverts learn much better than extraverts was rejected and the hypothesis claimed by Gray that the Behavioral Inhibition System is more dominant in introverts so the introverts are more sensitive to punishment, the Behavioral Activation System is more dominant in extraverts so the extraverts are more sensitive to reward was confirmed both experimentally and psychometrically.

Bu tezin amacı, üniversite öğrencilerinin online oyun oynamalarına etki eden faktörlerin önerilen bir yapısal model ile araştırmaktır. Bu kapsamda teknoloji kabul modeli ve planlı davranış kuramı ile bütünleştiren teorik bir araştırma modeli kullanılacaktır. Teknoloji Kabul Modeli, bireylerin genel olarak davranışlarını ve özel olarak teknolojiyi kullanma veya kullanmama konusundaki eğilimlerini açıklamak ve daha önemlisi tahmin etme sürecinde araştırmacılara önemli fikirler verebilmektedir. Planlı Davranış Teorisi ise belirli bir bağlamda gerçekleşen insan davranışlarını açıklamak ve tahmin etmek amacıyla tasarlanmış bir kuramdır. Oyun bağımlılığı bir tür teknoloji bağımlılığı türü olarak kabul edilmekle birlikte internet bağımlılığı alt kategorisinde de değerlendirilmektedir. Bu sebeple oluşturulacak olan oyun bağımlılığı modelinde teknoloji kabul modeli ve planlı davranış kuramı esas alınacaktır. Önerilen modelin uyumunun sınanmasında Yapısal Eşitlik Modellemesi(YEM) kullanılacaktır The aim of this thesis is to investigate the factors affecting the online play of university students with a proposed structural model. In this context, a theoretical research model will be used which integrates with technology acceptance model and planned behavior theory. The Technology Acceptance Model is able to provide insight to researchers in explaining their behavior in general and their tendency to use technology in particular, and, more importantly, in the process of estimating. The Theory of Planned Behavior is a theory designed to explain and predict human behavior in a particular context. Although gaming addiction is considered as a kind of technology addiction, it is also considered in the Internet addiction sub-category. Therefore, in the game addiction model to be created, the technology acceptance model and planned behavior theory will be taken as the basis. Structural Equation Modeling (SEM) will be used in testing the compatibility of the proposed model

Bu tezin amacı, üniversite öğrencilerinin online oyun oynamalarına etki eden faktörlerin önerilen bir yapısal model ile araştırmaktır.Bu kapsamda teknoloji kabul modeli ve planlı davranış kuramı ile bütünleştiren teorik bir araştırma modeli kullanılacaktır. Teknoloji Kabul Modeli, bireylerin genel olarak davranışlarını ve özel olarak teknolojiyi kullanma veya kullanmama konusundaki eğilimlerini açıklamak ve daha önemlisi tahmin etme sürecinde araştırmacılara önemli fikirler verebilmektedir. Planlı Davranış Teorisi ise belirli bir bağlamda gerçekleşen insan davranışlarını açıklamak ve tahmin etmek amacıyla tasarlanmış bir kuramdır. Oyun bağımlılığı bir tür teknoloji bağımlılığı türü olarak kabul edilmekle birlikte internet bağımlılığı alt kategorisinde de değerlendirilmektedir. Bu sebeple oluşturulacak olan oyun bağımlılığı modelinde teknoloji kabul modeli ve planlı davranış kuramı esas alınacaktır. Önerilen modelin uyumunun sınanmasında Yapısal Eşitlik Modellemesi(YEM) kullanılacaktır. The aim of this thesis is to investigate the factors affecting the online play of university students with a proposed structural model.In this context, a theoretical research model will be used which integrates with technology acceptance model and planned behavior theory. The Technology Acceptance Model is able to provide insight to researchers in explaining their behavior in general and their tendency to use technology in particular, and, more importantly, in the process of estimating.The Theory of Planned Behavior is a theory designed to explain and predict human behavior in a particular context. Although gaming addiction is considered as a kind of technology addiction, it is also considered in the Internet addiction sub-category.Therefore, in the game addiction model to be created, the technology acceptance model and planned behavior theory will be taken as the basis. Structural Equation Modeling (SEM) will be used in testing the compatibility of the proposed model. 95

This study tested the hypothesis derived from Gray’s Reinforcement Sensitivity Theory that psychopathology results from high levels of activity in the Behavioral Inhibition System (BIS) related to punishment sensitivity and the Behavioral Activation System (BAS) related to reward sensitivity, based on Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition (DSM-5) psychological disorders in a sample of Turkish adolescents. This study also draws attention to how the biological orientation of BIS and BAS can help predict psychological disorders. The original contribution of this study is to examine the relationship of BIS and BAS activity to almost all DSM-5 psychopathological disorders. A random sample of 417 students between the ages of 15 and 18 (m=16, 40; sd=1,23) in Istanbul province was surveyed using the Behavioral Inhibition and Behavioral Activation Scales (BIS/BAS; Carver & White, 1994) and the Inventory of Psychologıcal Disorders For Adolescences (PDIA; Bilge & Kulaksızoğlu, 2017). Pearson correlations of BIS and BAS scores with PDIA Subscales indicated that Attention-Deficit, Depression, Somatic Symptom Disorder, Separation Anxiety, Social Phobia, Generalized Anxiety Disorder, Avoidant Personality Disorder (PD) and Dependent PD were significantly correlated with increased BIS activity whereas Intermittent Explosive Disorder, Hyperactivity, Conduct Disorder, ADHD, Schizophrenia, Paranoid PD, Histrionic PD and Narcissistic PD were significantly correlated with increased BAS activity. Some PDIA subscales were related to both BIS and BAS: Anorexia Nervosa, Bulimia Nervosa, Hypersomnolence Disorder, Obsessive-Compulsive Disorder, Panic Attack, Borderline PD, Schizotypal PD and Obsessive-Compulsive PD. Regression analysis was applied to determine the extent to which these disorders were predicted by BIS and BAS. The results confirmed that psycholopathology symptoms are related to increases in BAS and BIS activity. The results also confirm Gray’s (1982) finding that high BIS activity levels are associated with anxiety.

Bu çalışma Dr. Yusuf BİLGE’nin (2014) doktora tezinin bir bölümünü içermektedir. Giriş: Pekiştireç Duyarlılık Teorisi (PDT), pekiştirece duyarlılığın ve kişiliğin yanı sıra psikopatolojide de gözlemlenen bireysel farklılıkların altında yatan Davranışsal İnhibisyon Sistemi (DİS), Davranışsal Aktivasyon Sistemi (DAS) ve Dövüş-Kaç Sistemi (DKS) olarak kavramsallaştırılan beynin üç majör alt sistemi olduğunu ileri süren nörobiyolojik temelli bir teoridir (Corr, 2004, 2008; Gray & Mc Naugthon 2000). Kişilikle ilgili motivasyon temelli teorilerinden biri olan PDT, günümüzde en fazla araştırılan ve yorumlanan teoriler arasında yer almaktadır (Smillie & Jackson, 2006; Dissabandara & ark., 2012). Bu çalışmadaki temel amacımız, Pekiştireç Duyarlılık Teorisi’nin psikopatolojiye ilişkin temel varsayımlarını ve bu teoride yer alan sistemlerle spesifik psikopatoloji türleri arasındaki ilişkilere yönelik yapılan çalışmalardan örnekler sunarak sonuçları tartışmaktır. PDT ve psikopatoloji konusunda yurtdışında sayısız çalışma olmasına rağmen bu konuda ülkemizde birkaç çalışma dışında araştırma bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışmamızın ikincil amacı, ülkemiz araştırmacılarının dikkatini bu teoriye çekerek bu konuda çalışmalar yapılmasına katkı sağlamaktır. Eysenck’in kişilik teorisinde (PEN Model) kişiliğin temel boyutları psikotisizm, dışadönüklük ve nörotisizmdir. Bu teoriye göre, kişiliğinin bu üç boyutla sınıflandırılmasının yanı sıra bu boyutlardaki uçlarda oluş ve boyutların karşılıklı etkileşimleri psikopatolojiyle ilgilidir ve psikiyatrik bozukluklar esas itibariyle normallikle bağlantılı ve onun sürekliliği olarak ele alınmalıdır (Eysenck, 1987). Gray’in teorisinde ise (1970, 1991) temel kişilik boyutları “anksiyete” ve “dürtüsellik” olarak adlandırılmıştır. Anksiyete boyutu cezayla duyarlılıkla dolayısıyla DİS faaliyetiyle ilişkiliyken dürtüsellik boyutu ödüle duyarlılıkla dolayısıyla DAS faaliyetiyle ilişkilidir. PDT’de dışadönüklük yüksek DAS düşük DİS faaliyetinin, içedönüklük ise tersine bir durum olan yüksek DİS düşük DAS faaliyetinin sonucu olarak değerlendirilir. Gray’in teorisinde nörotisizm ise DİS ve DAS’ın ortak faaliyetinin bir sonucu olarak tanımlanır. (Heubeck, Wilkinson & Cologon, 1998). Yani, ödüle veya cezaya duyarlılığın yüksekliği kişiyi nörotikleştiren temel unsurdur ve psikopatolojiyle bağlantılıdır. Bir başka deyişle, PDT’deki kişiliğin “dürtüsellik” ve “anksiyete” boyutları, Eysenck’in modelindeki içedönüklük-dışadönüklük ve nörotisizm boyutlarının kombinasyonlarıdır. Teorinin revize edilmiş halinde, korku ve anksiyete birbirinden ayrılmıştır. DİS anksiyete, DDKS (Dövüş-Don-Kaç Sistemi) korku ile panik ve DAS yine dürtüsellikle karakterizedir. Özetle, (a) cezaya duyarlılık DDKS ve DİS ile (b) ödüle duyarlılık DAS ile ilişkilidir. Bu sistemlerden DKDS (orijinal teoride DKS) teorinin önceki halinde dışadönüklük ve nörotisizm boyutlarının dışında ve psikotisizmle ilgiliyken, şimdi içedönüklük-nörotisizm boyutunda yer almaktadır. Diğer iki s

Bu çalışmada Horney’in teorisinde yer alan nevrotik kişilik tiplerinin ölçümü için geliştirilen Horney-Coolidge Üç Boyut Envanteri’nin (HCTI) Türkçe formunun psikometrik özellikleri incelenmiştir. Çalışma, yaş aralığı 18-71 (32.65±12.00) olan 376’sı kadın (% 53,7), 324’ü erkek (% 46,3) olmak üzere toplam 700 kişilik bir toplum örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Yakınsak geçerlik ve yordama geçerliği çalışmaları için 126 katılımcıya Gözden Geçirilmiş Eysenck Kişilik Anketi-Kısaltılmış Formu (EKA-GGK) ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) uygulanmıştır. Uysallık, Saldırganlık ve Kopukluk ölçekleri için Cronbach alfa katsayıları sırasıyla 0.74, 0.75 ve 0.75’tir.Test- tekrar test analizi sonucunda, ana ölçeklerde korelasyon katsayılarının 0.79-0.86, alt ölçeklerde ise 0.68-0.85 arasında olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizlerinde tüm uyum iyiliği indeks değerleri uyum kriterleri için beklenen değerlerin üzerinde bulunarak orijinal çalışmada önerilen modeller doğrulanmıştır. Yakınsak geçerlik analizinde HCTI ölçekleriyle EKA-GGK alt ölçekleri arasında teorik açıdan uyumlu korelasyon katsayıları bulunmuştur. Yordama geçerliliği analizlerinde fobik anksiyete dışında KSE’deki diğer psikolojik rahatsızlık belirtilerini yordayan ortak bağımsız değişkenin saldırganlık boyutudur. Uysallık veya Kopukluk boyutlarının ise Saldırganlık boyutuna farklı oranlarda eşlik ederek yordayıcı etkilere sahip oldukları tespit edilmiştir. Cinsiyet gruplarının HCTI ölçek ortalamalarının karşılaştırılması sonucunda saldırganlık ve kopukluk ölçek ortalamaları erkek grup lehine anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Uysallık ölçeği ortalamalarında ise cinsiyet gruplarına göre anlamlı derecede fark bulunmamıştır. Sonuç olarak, bulgular HCTI’nın güçlü psikometrik özelliklere sahip olduğunu ve araştırmalarda ve klinik alanda kullanılabileceğini göstermektedir. In this study, the psychometric properties of the Turkish form of the Horney-Coolidge Tridimensional Inventory, developed for the measurement of neurotic personality types in Horney's theory, were examined. The study was carried out in a population sample of 700 people consisting of 376 women (53.7%) and 324 men (46.3%) with an age range of 18-71 (32.65 ± 12.00). The Eysenck Personality Questionnaire Revised-Abbreviated Form (EPQR-A) and Brief Symptom Inventory (BSI) were applied to 126 participants for the convergent validity and predictive validity studies. Cronbach's alpha coefficients were 0.74, 0.75 and 0.75 for Compliance, Aggression and Detachment scales, respectively. As a result of test-retest analysis, correlation coefficients were found to be 0.79-0.86 in the main scales and 0.68-0.85 in the subscales. In the confirmatory factor analysis, all of the goodness of fit index values were found to be above the expected values for the fit criteria and the models suggested in the original study were confirmed. In the convergent validity analysis, the theoretically coherent correlation coefficients were found between the HCTI scales and the EPQR-A subscales. In the analysis of predictive validity, exclude of phobic anxiety, the common independent variable that predicts other psychological symptoms in BSI is the Aggression dimension. It has been found that the Compliance or Detachment dimensions are associated with the Aggression dimension at different rates and have predictive effects. When comparing HCT's scales averages according to gender groups, means of Aggression and Detachment scales were found in significant level higher in favor of male group. There was been no significant difference according to sex groups in the average of Compliance scale. In conclusion, findings were showed that HCTI has strong psychometric properties and can be used in researchs and clinical field.

Kitap adı: SOSYAL BİLİMLER İNSAN VE TOPLUM -- Bölüm Adı: EYSENCK’İN KİŞİLİK TEORİSİ VE GRAY’İN ALTERNATİF PEKİŞTİREÇ DUYARLILIK TEORİSİ: KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME, BİLGE YUSUF,BERK HANİFE ÖZLEM, Yayın Yeri: Akademisyen Kitabevi, Editör: Türkan Erdoğan, Basım sayısı:1, Sayfa sayısı:300, ISBN:978-605-258-071-4, Bölüm Sayfaları:159 -182 Giriş: Bu çalışmanın amacı, 40 yılı aşkın bir geçmişe sahip olmasına ve sayısız araştırmaya konu olmasına rağmen Türk psikoloji literatüründe birkaç araştırma ve atıf dışında hak ettiği yeri alamayan Gray’in Pekiştireç Duyarlılık Teorisi’nin-PDT (Reinforcement Sensitivity Theory-RST) tanıtımının yapılması ve bu teorinin Eysenck’in kişilik teorisiyle karşılaştırılmasıdır. Kişilik psikolojisinde ayırıcı özellikler yaklaşımının önde gelen isimlerinden H.J. Eysenck ve J.A. Gray, beyin işlevlerindeki bireysel farklılıkların kişiliğin ayırıcı özelliklerine neden olduğu varsayımını savunan teorisyenlerdir. Her iki teorisyen de beyin işlevlerini, kişilik ve davranışla ilgili önemli alanları kapsayan basit bir kavramsal sinir sistemi (conceptual nervous system) vasıtasıyla tanımlayabileceğimiz varsayımından yola çıkmıştır (Corr, 2004). Eysenck, kişilik modelini geliştirirken gerekli sınıflamaları ve ölçmeleri yaptıktan sonra kişilik tiplerinde görülen davranışların “neden öyle olduğu” konusunu açıklamaya çalışmıştır. Eysenck, bu nedensel temeller üzerinde çalışırken ileri sürdüğü hipotezleri test etmek için genel olarak psiko-motor, algı ve öğrenme deneylerine başvurmuştur. Bu deneylerin sonuçlarına ve Hull’un ‘reaktif ketlenme teorisi’ne de dayanarak, insanlarda bir uyarılma–ketlenme faaliyetinin söz konusu olduğunu ve kişilik boyutlarının temelinde kalıtımla gelen bu faktörün bulunduğunu iddia etmiştir. Ona göre, ketlenme faaliyetinin yüksek olduğu kişilerde dışadönük, uyarılma faaliyetinin yüksek olduğu kişilerde ise içedönük davranışlar gözlenir. Öğrenme deneylerindeki verilere dayanan Eysenck, aynı zamanda uyarılma faaliyeti nedeniyle içedönüklerin dışadönüklerden daha çabuk şartlanabildiklerini ileri sürmüştür. Gray, Eysenck’in kişilik modelini kabul etmiş fakat kişilik boyutlarının nedensel temelleri açısından ondan ayrılmıştır. Eysenck’in teorisine kanıt olarak gösterdiği öğrenme deneylerini inceleyen Gray, bu deneylerde sadece pekiştireç olarak cezanın söz konusu olduğunu dolayısıyla Eysenck’in öğrenme deneylerinde önemli bir dış değişken olan pekiştireç türünün etkisi göz önünde bulundurulmadığı için, “uyarılma–ketlenme dengesi teorisi”nin desteklenir göründüğünün iddia etmiştir. Ona göre, Mowrer’in “iki faktörlü öğrenme teorisi”ne de dayanarak, öğrenme sürecinde hangi kişilik boyutunun daha iyi performans göstereceğini belirleyen temel faktör, pekiştirecin niteliğidir. Gray’in hipotezindeki temel iddia; öğrenme sürecinde, içedönükler cezaya duyarlı bir sisteme sahip oldukları için cezayla, dışadönükler ise ödüle duyarlı bir sisteme sahip oldukları için ödülle daha çabuk şartlandıklarıdır. Görüldüğü gibi Gray, Eysenck’in aksine dışadönüklerin de kolay şartlanabilme şansına sahip olduklarını iddia etmiştir. Bu iddiadan hareketle Gray kişilik tiplerinin ortaya çıkmasında ödüle ve cezaya duyarlı iki biyolojik temelli sistemin etkili olduğunu ifade ederek kişilik teorisini geliştirmiştir. Bu teori kapsamında kişilik tipleriyle pekiştireç türlerinin ilişkisi konusunda birçok deneysel kanıt sunulmuştur. Bu kanıtlarla ve araştırmalarla birlikte Gray’in biyopsikolojik teorisi başlangıçta Eysenck’in teorisinin bir modifikasyonu iken daha sonra alternatif bir teori haline gelmiştir. Eysenck ve Gray’in teorileri, varsayımları ve bu varsayımlarla ilgili yapılan araştırma ve deneyler aşağıda ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.

Amaç: Araştırma, Türk kültürüne uygun, birey düzeyinde sağlık hizmeti talebine yönelik davranışları ölçmek için bir “Sağlık Haberleri Algısı Ölçeği” geliştirmek amacıyla yapıldı. Yöntem: Metodolojik tipte olan bu araştırma, İstanbul da Avrupa yakasında bulunan bir vakıf üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören 296 öğrenci ile Ekim 2017-Aralık 2017 tarihlerinde gerçekleştirildi. Veriler kişisel bilgiler formu ve 36 maddelik sağlık haberleri algısı taslak ölçek ile elde edildi. Taslak Ölçek için öğrenci görüşleri ile yüzey geçerliliği, uzman değerlendirmesi yapılarak kapsam geçerliği, iç tutarlılığı/güvenirlilik için maddeler arasında korelasyon ve Cronbach Alpha değerlerinin hesaplanması, yapı geçerliği için açıklayıcı faktör analizi yapıldı. Bulgular: Uzman değerlendirmesi sonucunda ölçeğin kapsam geçerlilik index 0,87’dir. Ölçek maddelerinin arasındaki korelasyon değerleri r=0,42-0,71, Cronbach Alpha değeri= 0,84’dür. Ölçeğin Kaiser-Meyer Olkin değeri=0,80, Bartlett test ?2 = 2356,677; p=0,000, anti-imaj r değerleri= 0,70- 0,89 arasında bulundu. Faktör yük değeri 0.50 altında olan maddeler ölçekten çıkarıldı, ölçeğin 26 maddelik ve ticari kaygı ve reklam, tüketime yöneltme, sağlık davranışına olumsuz etki, tedavi isteği ve istismar, sağlık haberciliğine güven olmak üzere 5 alt faktörden oluştuğu, açıklanan toplam varyansın %53,3 olduğu saptandı. Sonuç: Bu ölçek, bireylerin sağlık haberlerine yönelik algısını belirlemede güvenilir ve geçerli bir ölçme aracıdır. Objective: The research was carried out to develop a “Perception of Health News Scale” to measure the behavior towards the demand for health services at the individual level appropriate for Turkish culture. Method: This methodological study was conducted between October 2017 and December 2017 with 296 students studying at the health sciences faculty of a foundation university located in European side of Istanbul. The data were obtained with a personal information form and a 36-item health news perception scale. For the draft of the scale; peer opinions, surface validity, expert evaluation, content validity, correlation between materials for internal consistency/reliability, calculation of Cronbach Alpha values, explanatory factor analysis for construct validity were performed. Result: As a result of the expert evaluation the following results were obtained: Scope validity of the scale, 0.87; correlation values between scales, r=0.42-0.71; the Cronbach Alpha value=0.84; Kaiser-Meyer Olkin test value=0.80 Bartlett’s test ?2 =2356,677; p=0.000, anti-image r values=0.70-0.89. The items with a factor load value of less than 0.50 were extracted from the scale and it was found that the scale had 26 items and the total variance explained was 53.3% and it was composed of 5 subfactors such as commercial anxiety and advertisement, adverse effect on health behavior, treatment desire and abuse and trust in health journalism. Conclusion: This scale is a reliable and valid measurement tool for determining the individuals’ perception of health news.

Empati sosyal ilişkilerin özellikle de yardım davranışlarının itici bir gücü olarak kabul edilebilir. Bu çalışma, empati eğitim programının empatik eğilim düzeyi düşük olan gençlerin empatik eğilimlerini geliştirici bir etkisinin olup olmadığının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada deney ve kontrol grubu olan, ön test ve son test uygulaması yapılan deneysel bir dizayn kullanılmıştır. Dökmen (1988) tarafından geliştirilen Empatik Eğilim Ölçeği (EEÖ) kullanılarak empatik eğilim düzeyi düşük 32 öğrenci belirlenmiştir. Öğrenciler gönüllülük esasına göre deney ve kontrol grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Deney grubundaki öğrencilerle 10 oturumluk empati eğitim programı çalışması yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, deney grubundaki öğrencilerin ön test ve son test puanlarında önemli düzeyde bir artış gözlenirken kontrol grubundaki öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Dolayısıyla uygulanan grup çalışmasının öğrencilerin empatik eğilimlerinin artışı üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Empathy can be regarded as a driving force of social relations, especially of helping behaviors. This study was conducted to examine whether the empathy training program is an effect that enhances the empathic tendencies of youth with low empathic tendencies. In the study, it was used an experimental design with being experimental group and control group and applying pretest and posttest. 32 students with low empathic tendency were identified using the Empathic Tendency Scale (EEQ) developed by Dökmen (1988). The students are divided into two groups as experimental and control groups on the basis of volunteerism. There has been conducted 10 sessions of the empathy training program study with students in experimental group. According to the findings obtained, there was a significant increase in the pretest and posttest scores of the students in the experimental group, but there was no significant difference between the pretest and posttest scores of students in the control group. Therefore, it was seen that the applied group study had an effect in the increase of the empathic tendencies of the students

Bu çalışma Dr. Yusuf BİLGE’nin (2014) doktora tezinin bir bölümünden üretilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Gray tarafından geliştirilen Pekiştireç Duyarlılık Teorisi’nde (PDT) iddia edilen cezaya duyarlılıkla ilişkili Davranışsal İnhibisyon Sistemi (DİS) ve ödüle duyarlılıkla ilişkili Davranışsal Aktivasyon Sistemindeki (DAS) yüksek veya düşük faaliyetin psikopatolojiye yol açtığı tezinin DSM-5’te yer alan B ve C kişilik bozuklukları (KB) kümeleri ve bu kümelerdeki kişilik bozuklukları açısından geçerliliğinin Türk örnekleminde incelenmesidir.DİS ve DAS faktörleriyle kişilik bozuklukları arasındaki ilişkinin tespiti için %55.2’si kadın, %44.8’i erkek ve yaş ortalaması 37.18 (ss=10.25) olan 277 kişilik toplum örneklemine DİS/DAS ölçeği ile Coolidge Eksen II Envanteri Türkçe Formu (CATI+TR) uygulanmıştır. Yapılan analizlerde B Kümesi ve kişilik bozukluklarının yüksek DAS faaliyetiyle, C Kümesi ve kişilik bozukluklarının yüksek DİS faaliyetiyle ilişkili olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, Davranışsal İnhibisyon Sistemi ve Davranışsal Aktivasyon Sistemindeki yüksek veya düşük faaliyetin kişilik bozuklarıyla ilişkili olduğu iddiası desteklenmiştir. This study aim to test the validity of the hypothesis derived from Reinforcement Sensitivity Theory of Gray that high and low levels of activity in Behavioral Inhibition System (BIS) that is related with punishment sensitivity and Behavioral Activation System (BAS) that is related with reward sensitivity leads to psychopathology, on the basis of B and C personality disorder (PD) clusters of DSM-5 in a sample of Turkish participants.In order to investigate the validity of Gray's hypothesis for Turkish participants, a community sample of 277 individuals (mean age =37.18, sd=10.83, 40.5 % men and 59.5 % women) were administered with BIS/BAS Scale in addition to CATI+TR. The pearson correlations of BIS and BAS scores with CATI+TR Axis II PD Subscales indicated that Cluster B Global and individual PD scores were significantly correlated with increased BAS activity where on the other hand that of Cluster C svores were significantly correlated with increased BIS activity. As a conclusion, the suggestion that the increased and decreased activity in Behavioral Inhibition and Behavioral Activation Systems are related with personality disorders is supported.