Search

Ay, İrfan (Balikesir Author), Sac malzemelerin şekillendirilmesinde karşılaşılan en büyük problemlerden biri geri esnemedir. Sac malzemede oluşan geri esneme, istenilen ölçülerin değişmesine yol açar bu da istenilmeyen bir olaydır. Kalıptan çıkacak parçanın istenilen tolerans sınırları içinde olması için bükme kalıplarında bükülen sac malzemelerin geri esneme miktarlarının bilinmesi bu yüzden çok önemlidir. Bu çalışmada, V-bükme kalıplarında geri esnemenin deneysel olarak tespiti araştırılmıştır. Geri esneme miktarlarının belirlenebilmesi için bir V-bükme kalıbı tasarlanmış, deney malzemesi olarak DKP sac kullanılmıştır. Numuneler 60, 90 ve 120 derece olan V-bükme kalıp açılarında ve her açı için de 2 mm ve 6 mm olan farklı zımba radyüs değerleri kullanılarak bükme yapılmıştır. Geri esneme deneylerinde her bir parametre için 5 er adet numune bükülerek test yapılmıştır. Deney sonrası bükülmüş olan numunelerin geri esnemeleri açı ölçer ve optik projeksiyon cihazı kullanılarak ölçülmüş olup sonuçlar grafikler üzerinde gösterilmiştir., One of the biggest problems in forming sheet metals is to springback. Springback which occurs in material causes to change of the necessary measures and this is an unwanted event. It is vital to know that springback quantity of bending materials in V-bending mould so as to be the piece in tolerance limits. In this study, the evaluation of springback in V-bending mould was empirically researched. In order to determine the quantity of springback, a V-bending mould was designed, DKP was used as test equipment. The specimens were in 60, 90 and 120 V-bending mould angle and they were bended by using 2 and 6 mm different punch radius rate in every angle. In springback tests, test was made by bending 5 speciments for every parameter. After the test, springbacks of the speciments that were bended was measured by using protractor and optical projection device and the results were shown on the graphs.

In this study, diffusion welding technique was applied to pure copper and aluminium in argon gas. An experiment set has been designed and series of experiment have been performed. In order to investigate their bonding ability by diffusion of Al and Cu. The best results were obtained at 560°C under the pressure of 4.5 MPa for 60 minutes. It was concluded that the tensile strength level obtained under the optimum welding condition is sufficient for industrial applications. In this study, diffusion welding technique was applied to pure copper and aluminum in argon gas. An experiment set has been designed and series of experiment have been performed. In order to investigate their bonding ability by diffusion of Al and Cu. The best results were obtained at 560 °C under the pressure of 4.5 MPa for 60 minutes. It was concluded that the tensile strength level obtained under the optimum welding condition is sufficient for industrial applications.

Akma mukavemeti, çekme dayanımı veya mikroyapı gibi mekanik ve kimyasal özellikler tek başlarına sac malzemelerin şekillendirilebilirliğini ifade etmeye yetmemektedir. Bu yüzden, üretim proseslerinde sac malzemeleri etkin olarak kullanabilmek için, şekillendirilebilirlik sınırlarının belirlendiği yeni tekniklere ihtiyaç duyulmaktadır. Son yıllarda sac malzemelerin şekillendirilebilirlik sınırlarının belirlendiği yeni çalışmalar arasında “Şekillendirme Sınır Diyagramı” tekniği dikkat çekmektedir. Şekillendirme Sınır Diyagramı, sac malzemelerin derin çekme ve gererek şekillendirme şartlarında göstermiş olduğu davranışların gösterildiği bir diyagramdır. Şekillendirme Sınır Diyagramı ile, iki boyutta, çekme ve basma testleri uygulanan sac malzemelerin davranışları analiz edilebilir. Bu çalışmada, Şekillendirme Sınır Diyagramlarının teorisi, çizimi, okunması ve yorumlanması incelenmiş ve literatürdeki şekillendirme süreçleri adım adım irdelenerek bir Şekillendirme Sınır Diyagramı elde edilmiştir. Şekillendirme Sınır Diyagramlarının doğru olarak okunması ve yorumlanması, sac malzemelerin daha verimli kullanılmasında yol gösterici olacaktır., Mechanical and chemical features of sheet metal materials such as yield strength, tensile strength, or microstructure arenot alone sufficient to account for their formability. Therefore new techniques, by which the formability limits are determined,are needed to use the sheet metal materials effectively in production processes. In recent years, among the new studies in whichthe sheet metal material formability limits are determined, Forming Limit Diagram technique has been of concern. Forming LimitDiagram is a diagram where the behaviours of sheet metal materials -under the conditions of deep drawing and stretch formingare shown. With the Forming Limit Diagram, the behaviours of sheet metal materials which are subjected to two-dimensionaltensile and compression tests can be analyzed. In this study, the theory, drawing, reading, and interpretation of Forming LimitDiagrams were analyzed and a Forming Limit Diagram was generated by examining step-by-step the forming procedures in theliterature. The correct reading and interpretation of Forming Limit Diagrams will be a guide to a more efficient use of sheet metalmaterials

Alüminyum ve bakır malzeme çifti, erime olmadan katı halde kaynaklanabilen sürtünme ve difüzyon kaynak yöntemleri ile birleştirildi.Birleştirilen kaynaklı numunelerin mekanik özellikleri ve iç yapıları incelendi. Her iki yöntemle yapılan kaynak esnasında oluşan intermetalik fazların (Al2Cu, AlCu, Al4Cu9) mekanik özellikler üzerinde çok önemli etkisi olduğu görüldü. Sonuç olarak, difüzyonla kaynak uzun sürmekte, kaynak yerinin görüntüsü düzgün olmakta, fakat kaynak yerinin mukavemeti saf alüminyumun mukavemetine göre düşük olmaktadır. Sürtünme kaynağı daha kısa sürmekte, kaynak yerinin görüntüsü çıkıntılı, şişkin bir tarzda olmakta, fakat kaynak yerinin mukavemeti saf alüminyumun mukavemetine eşit ve daha yüksek olmaktadır, Copper and aluminium material couples were joined by diffusion and friction welding methods which are able to weld in a solid state without melting. It was investigated the mechanical properties and microstructure of the welded specimens which are joined by both methods. This study shows that the intermetallic phases (Al2Cu, AlCu, Al4Cu9) occurred during the welding processes have very important effect on the mechanical properties. As a result, diffusion welding process takes long time and the outer appearance of welding place is more uniform but the strength of bonding zone is lower than that of pure aluminium. Friction welding process takes shorter time and the outer appearance of welding place has a great amount of weld upset at the side of aluminium but the strength of welded zone is equal and higher than that of pure aluminium

research, Alüminyum ve bakır malzeme çifti, erime olmadan katı halde kaynaklanabilen sürtünme ve difüzyon kaynak yöntemleri ile birleştirildi. Birleştirilen kaynaklı numunelerin mekanik özellikleri ve iç yapıları incelendi. Her iki yöntemle yapılan kaynak esnasında oluşan intermetalik fazların (Al2Cu, AlCu, AI4CU9) mekanik özellikler üzerinde çok önemli etkisi olduğu görüldü. Sonuç olarak, difüzyonla kaynak uzun sürmekte, kaynak yerinin görüntüsü düzgün olmakta, fakat kaynak yerinin mukavemeti saf alüminyumun mukavemetine göre düşük olmaktadır. Sürtünme kaynağı daha kısa sürmekte, kaynak yerinin görüntüsü çıkıntılı, şişkin bir tarzda olmakta, fakat kaynak yerinin mukavemeti saf alüminyumun mukavemetine eşit ve daha yüksek olmaktadır., Copper and aluminium material couples; were; joined by diffusion and friction welding methods which are able to weld in a solid state without melting. It was investigated the mechanical properties and microstructure of the welded specimens which are joined by both methods. This study shows that the intermetallic phases (AI2Cu, AlCu, AI4CU9) occurred during the welding processes have very important effect on the mechanical properties. As a result, diffusion welding process takes long time and the outer appearance of welding place is more uniform but the strength of bonding zone is lower than that of pure aluminium. Friction welding process takes shorter time and the outer appearance of welding place has a great amount of weld upset at the side of aluminium but the strength of welded zone is equal and higher than that of pure aluminium.

Çelik, Sare (Balikesir Author), Bu çalışmada, oksitlenmeye müsait olan saf bakır ve alüminyuma argon gazı altında difüzyon kaynak tekniği uygulandı. Bu malzemelerin difüzyonla bağlanma kabiliyetini belirlemek için bir deney seti tasarlandı ve bir seri deney yapıldı. En başarılı sonuçlar, 560°C sıcaklıkta, 4.5 MPa basınçta ve 60 dakikalık sürede elde edildi. Bu kaynak şartlarında elde edilen kopma dayanımının, endüstride kullanım için yeterli olduğu görüldü., In this study, diffusion welding technique was applied to pure copper and aluminium in argon gas. An experiment set has been designed and series of experiment have been performed. In order to investigate their bonding ability by diffusion of Al and Cu. The best results were obtained at 560 °C under the pressure of 4.5 MPa for 60 minutes. It was concluded that the tensile strength level obtained under the optimum welding condition is sufficient for industrial applications.

Çelik, Sare (Balikesir Author), The definition of diffusion welding accepted by the suggestion of N.F.Kazakov is given as follows [1]: Diffusion welding is a solid-state process where at a temperature high enough for diffusion to take place at interface layers of the joint parts, internal voids of the structure are closed by plastic deformation and bonds are formed at an atomic level.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Günümüzde kompozit malzemeler artan öneme ve uygulama alanına sahiptir. Bu uygulama alanlarında sağlıklı ve uzun ömürlü şekilde kullanılabilmesi için çevresel etmenlere ve diğer malzemelerle bağlantı şekillerine önem verilmektedir. Bu tez çalışmasında cam elyaf takviyeli epoksiden üretilmiş kompozit numunelerin mekanik bağlantıları üzerinde çalışılmıştır. Çapraz katlı ve yarı izotropik cam elyaf / epoksi kompozit numuneler standartlarda belirtildiği şekilde higrotermal şartlandırılmıştır. Ardından yine standartlara bağlı kalarak mekanik bağlantılarındaki dayanımlarını belirlemek için mekanik testler gerçekleştirilmiştir. Higrotermal şartlandırılmayan numunelerin mekanik özellikleri ile karşılaştırılıp higrotermal etkinin cam elyaf/epoksi kompozit malzemelerin mekanik bağlantısı üzerindeki etkileri sunulmuştur., Nowadays, composite materials are of increasing importance and application area. In this application areas, environmental factors and joints with other materials are given importance in order to be used in a healthy and long lasting way. In this thesis, mechanical joints of e-glass fiber reinforced epoxy composite samples were studied. Cross-ply and quasi-isotropic e-glass fiber / epoxy composite samples were hygothermal conditioned as specified in the standards. Then, mechanical tests were performed to determine the strength of the mechanical joints. The impacts of hygothermal effect on the mechanical joint of e-glass fiber / epoxy composite materials are presented by comparing the mechanical properties of hygothermal conditioned and non-hygothermal conditioned samples.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada denizcilik uygulamaları için geliştirilmiş sandviç kompozit yapıların eğilme davranışlarının nümerik analizleri yapılmıştır. Cam fiber takviyeli yüzey tabaka ve PVC çekirdek malzemeden oluşan sandviç kompozit modelleri oluşturulmuştur. Bu yapıların üç nokta ve dört nokta eğilme yükleri altındaki mekanik davranışları nümerik analiz yönetimiyle incelenmiş ve deneysel verilerle kıyaslanmıştır. Eğilme davranışı hakkında daha doğru varsayım yapabilmek için geometri ve materyallerin doğrusal olmayan özellikleri de tasarım sürecine dahil edilmiştir. Bu çalışmanın amacı farklı destek mesafelerindeki farklı kesik konfigürasyonlarına sahip PVC çekirdek malzemelerden oluşan sandviç kompozit yapıların eğilme davranışlarının karşılaştırılmasıdır. Nümerik analiz modelleri ¼ ölçeğinde farklı destek mesafeleri ve testere kesikli, bıçak kesikli ve oluklu kesikli köpük çekirdek malzeme konfigürasyonları kullanılarak oluşturulmuştur. Nümerik analizler ANSYS Workbench 16.0 sonlu elemanlar analizi programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen nümerik analiz sonuçları deneysel verilerle doğrulanmıştır. Elastik ve plastik bölgelerde hasar başlangıcına kadar deneysel sonuçlarla nümerik analiz sonuçlarının uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Sandviç yapıların hasar yükleri ve rijitlik değerleri mesnet mesafesindeki artışa bağlı olarak azalmıştır. Testere kesikli köpük çekirdek konfigürasyonuna sahip modeller mesnet aralığına bağlı olarak sandviç yapıların rijitlik değerlerinde %39-%92.3, hasar yüklerinde ise %50 ve %81 oranında artış sağlamıştır. Reçinece zengin bölgelerde kesik kalınlığındaki artış sandviç yapıların rijitlik değerlerinde ve yük taşıma kapasitelerinde artışa sebep olmuştur. Bunun yanı sıra oluklu kesikli köpük çekirdek konfigürasyonuna sahip modellerin, diğer kesik konfigürasyonlarına sahip modellere göre daha rijit bir yapıya sahip olduğu ve daha fazla yük taşıdığı nümerik analiz sonuçlarında gözlemlenmiştir., In this study, numerical analysis of flexural behavior of sandwich composite structures developed for maritime applications was performed. Sandwich composite models are formed of fiberglass skins and PVC core material. The mechanical behavior of these structures under three-point and four-point bending loads was investigated by numerical analysis and compared with experimental datas. In order to make more accurate assumptions about bending behavior, geometry and nonlinear properties of materials were also included in the design process. The aim of this study is to compare the flexural behavior of sandwich composite structures with PVC core materials having different cut configurations at different span lengths. Numerical analysis models with ¼ scales are created using three different span lengths with saw-cut, knife-cut and grooved-cut foam core configurations. Numerical analyzes were perfomed using commercial finite element analysis software, ANSYS Workbench 16.0. Numerical analysis results were verified by experimental data. It was found that there is an compliance between numerical analysis results and the experimental results. Bending ultimate load and stiffness values of sandwich structures decreased with increasing span length. Using saw-cut core increased the bending stiffness values by 39% and 92.3% and ulitmate loads bt 50% and 81% depending on span length. Thicker cuts increased stiffness values and ultimate load capacities of sandwich structures due to resin-riched regions. It was observed from the numerical analysis results that the grooved-cut foam cored models have better stiffness values and ultimate load capacities than the models with other cut configurations.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada, termoplastik özelliğe sahip polipropilen malzemelerden plastik enjeksiyon yöntemi ile imal edilmiş olan ürünler ultrasonik kaynak yöntemi kullanılarak farklı parametreler ile birleştirilmiş ve birleştirmelerin mekanik dayanımları test edilmiştir. Elde edilen numunelere çekme testi uygulanmıştır. Sonuçlar kullanılan parametreler dikkate alınarak incelenmiş ve optimum parametrelerin belirlenmesine çalışılmıştır., In this study, the products with plastic enjection made out of polypropilen material having thermoplastic properties, different parameters were combined, by using ultrasonic welding and the mechanical properties of these combinations were tested. The test of pulling were conducted of the samples. The result were evaluated by taking the used parameters into account and the optimum parameters were tried to be found.

Endüstride teknoloji geliştikçe, ihtiyaçlar değişmekte ve bu ihtiyaçları karşılamak için yeni yöntemler ortaya çıkmaktadır. Borlama işlemi demir esaslı malzemelere uygulanabilen bir ısıl işlem prosesidir. Bu çalışmada kullanılan malzemeler; AISI 304 Östenitik paslanmaz çelik; endüstride en yaygın olarak kullanılmakta olan tiptir, AISI 420 Martenzitik paslanmaz çelik; buhar, gaz türbinleri, dişli, rulman ve millerde ve AISI 430 Ferritik paslanmaz çelik; egzoz manifoldu, turbo şarj ve katalitik konvertör elamanlarında sıklıkla kullanılmaktadır. Çalışmada AISI 304, AISI 420 ve AISI 430 paslanmaz çelik numunelere 850-925 -1000°C sıcaklıklarda 2-4-6 saat sürelerinde kutu borlama işlemi uygulanmıştır. Borlanmış numunelere metalografik işlemler gerçekleştirilmiş ve optik mikroyapı görüntüleri elde edilmiştir. Oluşan bor tabakası kalınlığı, mikro sertlik değerleri ve HCl asidi içerisindeki kütle kayıpları ölçülmüştür. Borlama sıcaklığı ve süresi arttıkça bor tabakası kalınlıklarının ve sertliklerinin arttığı tespit edilmiştir. Bu işlemler neticesinde en fazla bor tabakası kalınlığı 1000°C'de 6 saat borlanan AISI 304 malzemesinden elde edilmiştir. Borlama işlemi için aktivasyon enerjileri hesaplanmış ve en yüksek aktivasyon enerjisi 242.153 kj/mol ile AISI 420 çeliğinden elde edilmiştir. Daha sonra XRD analizi gerçekleştirilerek borlama işlemi sonrası oluşan fazlar tespit edilmiştir. Son olarak %10 HCl asit içerisinde bulunan numunelerin yüzde kütle kayıpları hesaplanarak borlama işleminin korozyona direnci etkisi ortaya konulmuştur. As technology develops, needs change and new methods emerge to meet these needs. Boronizing is a heat treatment process that can be applied to ironbased materials. In this study; AISI 304 Austenitic stainless steel is the most widely used in the industry, AISI 420 Martensitic stainless steel is used in steam, gas turbines, gears, bearings and mills and AISI 430 Ferritic stainless is frequently used in exhaust manifold, turbocharger and catalytic converter elements. In study, AISI 304, AISI 420 and AISI 430 stainless steel samples were applied on pack boronizing treatment at temperatures of 850-925-1000°C for 2-4-6 hours. Metallographic processing was performed on the borided samples and optical microstructure images were obtained. The resulting borided layer thickness, microhardness values and mass losses in HCl acid were measured. It has been determined that the boron layer thicknesses and hardnesses increase with increasing the boron temperature and the duration. As a result of these operations, the maximum boron layer thickness was obtained from AISI 304 material which is boronized for 6 hours at 1000 °C. In addition, the activation energies for the boronizing treatment were calculated and the highest activation energy was obtained from the AISI 420 steel with 242.153 kJ / mol. Then, XRD analysis was carried out to determine phases formed after the boronizing process. Finally, the percent mass loss of the samples in 10% HCl acid was calculated and the corrosion resistance effect of the boronizing process was determined. 132

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Dünyada ve Ülkemizde, Madencilik sektöründe kullanılmakta olan, dragline, bager, ekskavatör gibi kazı ve yükleme işlerinde çalıştırılan ağır iş makinalarının kepçelerinde; kepçe saplanış kuvvetini arttırarak kazı işlemini kolaylaştırmak amacıyla, kepçe ana malzemesine direkt veya bir adaptör yardımıyla bağlanan kepçe dişleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, TKİ Kurumuna bağlı Ege Linyitleri İşletmesinde çalıştırılmakta olan elektrikli ekskavatörlerde kullanılan, yerli imal edilmiş kepçe dişlerinde yaşanan kırılma problemlerinin, işletmede sorunsuz olarak çalışan orijinal USA menşeili kepçe dişleri malzeme ve üretim yöntemleri açısından kıyaslanmak suretiyle, yerli üretilen kepçe diş performanslarının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yerli ve orjinal kepçe dişlerinin malzeme analizleri, sertlik karşılaştırmaları yapılmış, orijinal kepçe dişi kimyasal kompozisyonunda numuneler döktürülmüş ve bu numunelere, farklı ortam ve sıcaklıklarda, ısıl işlemler uygulanarak değişik içyapı ve mekanik özelliklerde malzelemeler elde edilmiştir. Elde edilen bu farklı mekanik özelliklerdeki yapıların, orijinal malzemenin mekanik özellikleri ile yapılan kıyaslanmasında ona en yakın olan numune malzemenin, kimyasal kompozisyonu ve ısıl işlem prosedurü esas alınarak 1 takım kepçe dişi imali gerçekleştirilmiştir. İmal edilen kepçe dişleri aynı çalışma ortamlarında işletmedeki bir ekskavatöre bağlanarak, çalışma performansları izlenmiş ve yapılan gözlemler neticesinde; Yeni orijinal malzeme kompozisyonunda, ısıl işlem sonucu östenitlenerek su verilmiş ve daha sonra 600ºC sıcaklıkta menevişlenerek elde edilmiş olan mekanik özelliklere sahip kepçe dişlerinde, 1100 saatlik bir çalışma süresi içerisinde, herhangi bir kırılma probleminin yaşanmadığı ve çalışma performanslarında belirgin bir iyileşme olduğu tesbit edilmiştir. İzleme ve gözetleme halen sürmektedir., In the world and also in our country, some excavating and loading machines like dragline, bagger and excavator in the mining industry, bucket teeth which are attached to the main bucket material directly or by the help of an adapter, are used to ease excavating process by increasing bucket fixing force. In this study, the aim was to increase the performances of local made teeth which are being used in the electric shovels in Aegean Lignite Establishment which is connected to TKİ foundation, by comparing the local made bucket teeth that fracture problems encountered with, and the original USA made bucket teeth that work without any problem, according to their materials and manufacturing process. In accordance with this aim, the material analysis and hardness of local made and original bucket teeth are compared, different samples are manufactured with the original bucket teeth chemical composition. Materials with different microstructures and mechanical properties are obtained by applying different heat treatments in different temperature and work conditions. As a result of comparing these structures with original materials, based on the heat treatment procedure of the sample which has the nearest values of the original structure, a set of bucket teeth is manufactured. The manufactured bucket teeth are attached on an excavator in the establishment in the same working conditions and work performances are observed. After 1100 hours of operating time, it is determined that there is a significant recovery in the working performances and no fracture problems occured in the bucket teeth, having original material composition that have quenched by austenitizing after heat treatment and have mechanical properties which are obtained by tempering at 600ºC temperature.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Başlık muharebe sahasının vazgeçilmez kullanım unsurlarından biridir. Öyle ki başlık kullanım açısından insanlığın ilk muharebelerinde nasıl kendine yer bulduysa gelecekteki muharebe sahasında da kendine yer bulacaktır. Günümüz kompozit başlık imalat teknolojisinde organik matrisli kompozit malzemelerin kullanımına başlanılmasıyla birlikte iki ana malzeme ön plana çıkmıştır. Bu malzemeler para-aramid ve UHMW-PE'dir. Söz konusu malzemelerin başlık üretiminde kullanılmasıyla hafiflik, üstün balistik performans, yüksek enerji sönümleme özelliği, düşük ısı iletkenliği, çok düşük iç deformasyon, çatlak yayılmasına, korozyon ve kimyasallara karşı yüksek dayanım özellikleri elde edilmiştir. Bu çalışma, para-aramid malzeme kullanılarak üretilen balistik özellikli kompozit başlığın, hammadde aşamasından nihai mamul haline gelene kadar takip edilen genel üretim aşamalarını ve başlığın üzerinden kademeli olarak kaldırılan talaşın terminal balistik performansta meydana getirdiği değişimin incelenmesini içermektedir., Helmet is can not be relinquished usage elements of battle field. Such that in the view of usage such a view of using that how helmet found to use first war of humanity will have on future's combat area. Todays composite helmet manufacturing technology with the using organic arraged materials, two main material have fore grounded. These materials are para-aramid and UHMW-PE. By usage of that materials in the production lightness, advanced balistic performance, high energy damping, low thermal conductance, very low internal deformation, high endurance to corrossion and chemicals has been obtained. This thesis contents, by using para-aramid material producted ballistic featured composite helmet, following general manufacturing levels from the raw material to the final product and researching of shavings that taken upon the surface of helmet level by level which causes changing on the terminal ballistic performance.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Borlama ısıl işlemi demir esaslı malzemelere uygulanan, önemli yüzey sertleştirme ısıl işlemlerinden birisidir. Bu yöntemle demir esaslı malzemelerin, aşınmaya ve çalışma koşullarına yüksek dayanım gösterebilen borür tabakası elde edilebilmektedir. Bu çalışmada AISI 1020, AISI 1060 ve AISI 4140 çeliklerinden imal edilmiş olan borlama numunelerine 840 - 880 - 920 ve 960ºC' de 2 - 4 - 6 ve 8 saat sürelerle katı borlama işlemi uygulanmıştır. Bor kaynağı olarak da " Ekabor - 2 " tozu kullanılmıştır. Borlanan numunelerin optik mikro yapı fotoğrafları çekilmiştir. Difüzyon bölgesinin kalınlığı ve sertliği ölçülmüştür. Aynı çelik malzemeler alevle yüzey sertleştirme işlemine tabi tutulmuştur. Elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Böylece borlamanın alevle sertleştirmeye göre üstünlükleri ve karbonun, borlama işlemine çıkardığı zorluk üzerinde yorumlar yapılmıştır., Boronizing as heat treatment applied to ferrous materials is one of the important surface hardening processes. It can be obtained layer of boron that shows hiper strentgh to service conditions and abrasion for ferros materials by this method. In this study, solid boronizing is applied in conditions 840 - 880 - 920 - 960 ºC temperature and 2 - 4 - 6 - 8 hours to the samples which are maufactured from AISI 1020 - AISI 1060 - AISI 4140 steels. In boronizing ( Ekabor - 2 ) powder is used. The optical microstructures of the samples boronied hawe been taken photos. It is measured hardness and thickness of diffusion zone for boron. The same steel samples are also hardened by flame hardening process. The results obtanied are compared with eachother. So comments on the adventagec of boronizing according to flame hardening and the difficulties of carbon boronizing are made., Bu tez çalışması Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birim tarafından 2010 / 15 nolu proje ile desteklenmiştir.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada, sac şekillendirme prosesleri içinde yer alan ve son yıllarda dikkatleri üzerine çeken hidromekanik derin çekme yönteminin deneysel ve sayısal incelemesi yapılmıştır. Deneylerde, otomotiv sektöründe yaygın olarak kullanılan DC04 sac malzeme kullanılmıştır. Öncelikle sac malzemenin şekillendirilebilirlik sınırlarını ortaya koymak amacıyla çekme ve şekillendirilebilirlik sınır diyagramı testleri yapılmıştır. Hidromekanik derin çekme deney düzeneği; 30 mm çapında zımba, sıvı basıncının sac malzemeye uygulandığı alt hazne (dişi kalıp), basıncı ayarlanabilir üst gurupla yekpare baskı yastığı ile basınç ayarlama ve ölçme ekipmanlarından oluşmuştur. Üst ve alt kalıp gurubu, derin çekme maksatlı hazırlanmış bir hidrolik prese montaj edilmiştir. Baskı yastığı basıncı, hidrolik presin yastık basıncından alınmış, alt hazne ise ön şişirme basıncı kullanılmaksızın manüel doldurulmuştur. Deney değişkenleri olarak; farklı sac malzeme çapları, şekil değiştirme hızı, hazne basıncı ve baskı yastığı kuvveti kullanılmıştır. Farklı çaplardaki DC04 sac malzemeler hidromekanik derin çekme ve geleneksel derin çekme işlemlerinde şekil değiştirme hızı, hazne basıncı ve baskı yastığı kuvveti değiştirilerek test edilmişlerdir. Deneysel çalışmalar, sac malzeme şekillendirme süreçlerinde yaygın hata tipi olarak gözlenen kırışıklık ve kırılma açısından değerlendirilmiştir. Şekillendirilmiş parçadaki kalınlık değişimlerinde deney değişkenlerinin etkileri ortaya konulmuştur. Deneysel çalışmalar öncesinde sac malzeme yüzeyinde lazer işaretleme tekniği ile 5 mm çapında dairesel ağlar oluşturulmuştur. Deney sonucunda ağlardaki uzama değişimleri ölçülmüş, uzama dağılımlarının, daha önceden belirlenmiş olan DC04 sac malzemenin şekillendirilebilirlik sınır eğrisi üzerindeki konumları incelenmiştir. Deney şartları ve değişkenleri, sac malzeme şekillendirme süreçlerinde yaygın olarak kullanılmakta olan AUTOFORM yazılımı ile sonlu elemanlar tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler neticesinde, hidromekanik ve geleneksel derin çekilerek şekillendirilmiş sac malzemede meydana gelen kalınlık değişimleri ve şekillendirilebilirlik sınır eğrisine göre uzama dağılımlarının konumu değerlendirilmiştir. Deneysel çalışmalar neticesinde, hidromekanik derin çekme şartlarında şekil değiştirme hızının çok önemli bir etken olduğu gözlenmiş, düşük şekil değiştirme hızlarının şekillendirme sürecini olumlu etkilediği görülmüştür. Hazne basıncının en önemli şekillendirme etkeni olduğu ve sac malzeme için en uygun bir basınç değeri olduğu tespit edilmiştir. Hazne basıncının yüksekliğine bağlı olarak baskı yastığı kuvvetinin de artırılması gerekmiş, düşük baskı yastığı kuvvetiinin hazne basıncının oluşturulmasına ve kırışıklık oluşmasına olumsuz etkileri tespit edilmiştir. Baskı yastığı kuvvetinin çok yüksek olması ise sac malzemenin kırılmasına sebep olmuştur. Hidromekanik derin çekme işleminin geleneksel derin çekmeye göre, çekme oranını geliştirdiği, yüzey kalitesini artırdığı ve kalınlık değişimlerini ise azalttığı tespit edilmiştir. Deneysel çalışma sonuçları ile sayısal analiz sonuçları karşılaştırılmış ve aralarında iyi bir uyum olduğu görülmüştür., In this study, the experimental and numerical investigation of the hydromechanical deep drawing method which has drawn attention in recent years was performed. In the experimentts, DC04 sheet metal which has been widely used in automotive sector was used. The tension and formability limit diagram tests were performed first to display formability limits of sheet material. The experimental setup of hydromechanical deep drawing consisted of a 30 mm punch, the lower chamber (female mold) wherein fluid pressure is applied to the sheet material, the upper group with adjustable chamber pressure, a set-piece pressure pot and the measurement equipment. The upper and lower molds are mounted on a hydraulic press prepared for deep drawing purposes. Pressure-pot pressure was derived from the bearing pressure of hydraulic pres whereas the lower chamber was filled out manually without using the pre-inflation pressures. Various sheet metal diameters, drawing rate, chamber pressure and pressure-pot pressure were used as experimental variables. DC04 sheet materials of varying diameters were tested changing the tensile rate, chamber pressure and pressure-pot pressure within hydromechanical and conventional deep drawing processes. Experimental studies were evaluated in terms of wrinkles and cutting which are commonly observed as errors in sheet material forming processes. The effects of experimental variables were displayed on thickness variability of the formed part. Prior to experimental manipulation, circular grids 5 mm in diameter were formed on the surface of the sheet metal using laser marking. After the treatment, elongation variation of grids were measured and the position of these on the predetermined formability limit curve of the DC04 sheet materials were examined. Experimental conditions and variables were analyzed using AUTOFORM software widely used in the sheet metal forming processes and the finite element technique. Following analysis, thickness variability of sheet metal formed by hydromechanic and traditional deep drawing; and the location of strain distribution according to the formability limit curve were evaluated. As a result of the experiements, it was observed that the speed of shape shifting under hydromechanic deep drawing conditions was a very important factor, and that slow shape shifting speeds had a positive effect on the formation process. Reservoir pressure was identified as the the most important shaping factor and the most appropriate pressure value for the material. Pressure-pot pressure had to be increased depending on the highness of chamber pressure; and negative effects of low pressure-pot pressure on creating reservoir pressure and the forming of wrinkles were identified. High pressure-pot pressure caused sheet metal to break. It was found that deep drawing method as compared to traditional drawing method, improved the drawing rate, increased the surface quality and reduced thickness variability. The results of the experiment and numerical analysis were compared and were found to be in line with each other.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Sac malzemelerin şekillendirilmesinde karşılaşılan en büyük problemlerden birisi de geri esnemedir. Malzemede oluşan geri esneme istenilen ölçülerin değişmesine yol açar bu da istenilmeyen bir olaydır. Kalıptan çıkacak parçanın istenilen tolerans sınırları içinde olması için bükme kalıplarında bükülen malzemelerin geri esneme miktarlarının bilinmesi bu yüzden çok önemlidir. Geri esnemeyi ve geri esnemenin nihai parça geometrisine etkilerini minimize etmek için çeşitli yöntemlerden yararlanılmaktadır. Bu yöntemler; fazladan bükme, gererek bükme, ters bükme, vs. şeklinde sıralanabilir. Bütün bu yöntemler zaman ve maliyet kaybına sebep olduğu için böyle bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada, V bükme kalıplarında geri esnemenin deneysel olarak tespiti araştırılmıştır. Geri esneme miktarlarının belirlenebilmesi için bir V bükme kalıbı tasarlanarak, deney malzemesi olarak DKP ve Paslanmaz sac malzemesi kullanılmıştır. Deney numuneleri 30x60 mm ebatlarında olup ve kalınlıkları 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm olarak seçilmiştir. Numuneler 60, 90 ve 120 derece olan kalıp açılarında ve her açı da 2 ve 6 mm olan farklı zımba radyüs değerleri kullanılarak bükme yapılmıştır. Geri esneme deneylerinde her parametre için 5 er adet numune bükülerek test yapılmıştır. Deney sonrası bükülmüş olan numunelerin geri esnemeleri açı ölçer ve optik projeksiyon cihazı kullanılarak ölçülmüş olup sonuçlar grafiklerle karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, deneylerden çıkan geri esneme değerlerinin yapılacak olan bükme kalıplarının tasarımına ışık tutacağı düşülmüş ve geri esneme probleminin kısmen ortadan kaldırmasına çalışılmıştır., One of the biggest problems in forming sheet metals is to springback. Springback which occurs in material causes to change of the necessary measures and this is an unwanted event. It is vital to know that springback quantity of bending materials in V bending mould so as to be the piece in tolerance limits. There are various methods that are benefited in order to minimize the effects of springback to final piece geometry. These methods are ordered such as over bending, bending in tension and reverse bending. Since all these methods cause lose of time and cost, this work was made. In this work, the evaluation of springback in V bending mould was empirically researched. In order to determine the quantity of springback, a V bending mould was designed, DKP and Stainless steel was used as test equipment. Test specimens are 30 x 60 mm and their thicknesses are 1 mm, 1.5 mm and 2 mm. The specimens are in 60, 90 and 120 mould angle and they were bended by using 2 and 6 mm different punch radius rate in every angle. In springback tests, test was made by bending 5 speciments for every parameter. After the test, springbacks of the speciments that were bended was measured by using protractor and optical projection device. The results were compared with the graphics. As a result, the rates of springbacks in the tests can set light to design of bending moulds and it was tried to remove the problem of springback., Bu tez çalışması Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından 2011/44 nolu proje ile desteklenmiştir.

Bu çalısmada piyasadan temin edilen 1XXX serisi 3 mm kalınlığındaki plakadan haddedoğrultusunda (boyuna) ve hadde doğrultusuna dik doğrultuda (enine) kesilmis Alüminyumnumuneler ile ET?AL 141 (4XXX.X serisi), ET?AL 145 (9XXX.X serisi) ve ET?AL 160 (3XXX.Xserisi) malzemesinden döküm yoluyla hazırlanmıs numuneler, olmak üzere bes grup numunenineğilme yorulması davranısları incelenmistir.Çalısmanın hedefi, alüminyum alasımlarından yapılmıs rüzgar türbini ve eksenel fankanatlarındaki eğilme yorulmasından dolayı olusan hasarı basite indirgeyerek incelemeyeyöneliktir. Bu elemanlardaki yükleme ve gerilme sekline benzer bir yorulma yapabilmek içinçalısmanın amacına uygun olarak düzlemsel eğme gerilmeli yorulma makinesi tasarlanmıs veimal edilmistir.Öncelikle tüm malzeme gruplarındaki numunelerin çekme, ve üç noktadan eğme testleriyapılmıs ve sonuçlar değerlendirilmistir. Daha sonra tüm numune gruplarında 10 basamaktakifarklı sehimlerde yapılan yorulma testleri sonucunda elde edilen deneysel veriler kullanılarak S? N diyagramları (Wöhler eğrileri) çizilmistir.Hasar kriteri ve yorulma ömür sınırı olarak, ortalama N = 107 çevrimine karsılık geleneğilme gerilmesi alınmıstır. Deney verilerinin istatistiksel değerlendirilmesi için iki parametreliWeibull dağılımı kullanılmıstır. Kırılma yüzeyleri, optik mikroskopta 20X ve 40X büyütülmüsfotoğrafları çekilerek makro düzeyde ve SEM cihazında 30X ? 1000X arasında fotoğraflarıçekilerek mikro düzeyde incelenmistir.Yorulma deneyleri sonuçlarına göre en yüksek yorulma ömrü, ET?AL 160 (3XXX.X serisiAl ? Si ? Cu) döküm malzemesinden elde edilmis numunelerde olduğu tespit edilmistir. Testsonuçlarının hazır plaka alüminyum numunelerde, hadde doğrultusundan, döküm numunelerdeise döküm kusurlarından etkilendiği görülmüstür.ANAHTAR SÖZCÜKLER: alüminyum / eğilme yorulması / eğilme yorulması test cihazı/ Weibull dağılımı / alüminyumda döküm kusurları In this study, the first the bending fatigue behaviour of 1XXX series 3mm thicknessaluminium plate which bought from market samples which have been cut the way of rolling andvertical on the way of rolling is examined. The second the bending fatigue behaviour of sandcast aluminium samples which have ET?AL 141 (4XXX.X series), ET?AL 145 (9XXX.X series)and ET?AL 160 (3XXX.X series) is examined.The aim of this study is to find the ways to decrease the damage caused by bendingfatigue in using turbine and its axis fan blades made of aluminium alloy. To create a similarfatigue as to loading and stress type in these elements, a plane bending stress fatigue machineis projected and produced in order to reach the goal of the study.Before all else, samples which in the all material groups tensile and three pointsbending tests are done and the results are evaluated. Afterwards experimental data which is gotfrom fatigue test results that are done different gaps in 10 steps is use and S ? N diagrams(Wöhler curves) are drawn.The bending stress which is equivalent to an average of N = 107 cycle is accepted asdamage criteria and fatigue limit. The Weibull dispersion with two parameters is used toevaluate the numerical data of experiments. The 20X and 40X enlarged pictures of the fracturesurfaces are taken by means of an optical microscope in macro level and the 30X ? 1000Xenlarged pictures of the fracture surfaces are taken by means of SEM apparatus in micro levelis examined.According to the fatigue test results, the longest fatigue life is determined of sampleswhich is got from sand cast ET?AL 160 (3XXX.X series Al ? Si ? Cu) materials. The test resultswhich are affected from the rolling direction in aluminium plate and casting defects in castsamples are seen.KEY WORDS: aluminium / bending fatigue / bending fatigue test apparatus / Weibull dispersion/ aluminium cast defects 136

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada kimyasal içeriği 99.4 Al – 0.002 Cr – 0.001 Cu – 0.494 Fe – 0.005 Mg – 0.001 Mn – 0.001 Ni – 0.098 Si – 0.014 Ti – 0.008 Zn olan 1100 –H14 alüminyum alaşımı numunelerin eğilme yorulması davranışları incelenmiştir. Çalışmanın hedefi , alüminyum alaşımlarından yapılmış rüzgar türbin ve eksenel fan kanatlarındaki eğilme yorulmasından dolayı oluşan hasarı basite indirgeyerek incelemeye yöneliktir. Bu elemanlardaki yükleme ve gerilme şekline benzer bir yorulma yapabilmek için çalışmanın amacına uygun olarak düzlemsel eğme gerilmeli yorulma cihazı tasarlanmış ve imal edilmiştir. Deneyler iki bölümde gerçekleştirilmiş olup ; birinci bölümde hadde yönünde kesilmiş1100 – H14 alüminyum numunelerin yorulma testleri yapılmış, ikinci bölümde ise hadde yönüne dik kesilmiş1100 – H14 alüminyum numunelerin yorulma testleri yapılmıştır. Bütün yapıların yorulma sınırını tespit edebilmek için elde edilen deneysel veriler kullanılarak alüminyum numunelerin S – N diyagramları ( Wöhler eğrileri ) çizilmiştir. Hasar kriteri ve yorulma ömür sınırı olarak , ortalama N = 107 çevrimine karşılık gelen eğilme gerilmesi alınmıştır. Deney verilerinin istatistiksel değerlendirilmesi için iki parametreli Weibull dağılımı kullanılmıştır. Kırılma yüzeylerinin optik mikroskopta 50X ve 100X büyütülmüş fotoğrafları çekilmiş ve çatlak başlangıcı, çatlak ilerlemesi( yorulma bölgesi ), zoraki kopma safhaları incelenmiştir. Eğilme yorulması deneylerinin yanı sıra , çekme ve üç noktadan eğilme testleri de gerçekleştirilmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Test sonuçlarına göre en yüksek yorulma ömrü hadde yönünde kesilmiş 1100 – H14 alüminyum numunelerde elde edilmiştir. Test sonuçlarının üretim esnasında meydana gelen artık gerilmelerden ve numunelerin kesim yönlerinden etkilendiği görülmüştür., In this study is examined the bending fatigue behaviour of 1100-H14 aluminum plate which has a chemical content of 99.4 Al – 0.002 Cr- 0.001 Cu- 0.494 Fe- 0.005 Mg- 0.001 Mn- 0.001 Ni- 0.098 Si- 0.014 Ti- 0.008 Zn . The aim of study is to find the ways to decrease the damage caused by bending fatigue in using turbine and its axis fan wings made of aluminum alloy . To create a similar fatigue as to loading and stress type in this elements, a plane bending stress fatigue machine is projected and produced in order to reach the goal of the study. The experiments are carried out in two parts ; in the first part, the sample of 1100-H14 aluminum which have been cut on the way of rolling have done fatigue tests, in the second part , this tests are applied to aluminum samples which have been cut verticall on the way of rolling have done. The S-N diagram ( Wöhler curves) v of the aluminum samples are drawn by using the obtained experimental data in order to determine the fatigue limits of all the structures. The bending stress which is equal to an average of N = 107 cycle is accepted as damage criteria and fatigue limit. The Weibull dispersion with two parameters is used to evaluate the numerical data of the experiments. The 50X and 100X enlarged pictures of the broken surfaces are taken by means of an optical microscope and the initiation of cracks, crack propagation, fnal-fracture zone are studied. Besides the bending fatigue experiments , tensile and three- point- bending tests are also carried out and the result are evaluated. According to the test results, the longest fatigue life are obtained from 1100-H14 aluminum samples which have been cut on the way of rolling. The test results are affected by the residual stress and the cutting drections of the samples during the production.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Cam-fiber takviyeli polyester kompozitlerin eğilme yorulması davranışlarını incelemek için, 800, 500, 300 ve 200 gr/m2'lik cam elyaf dokumalar ile 225, 450 ve 600 gr/m2 'lik rasgele cam keçe ve polyester reçinesi kullanılmıştır. RTM (Reçine Transfer Kalıplama) yöntemi ile elde edilen bu numuneler, 0/90° ve ±45° yönlerinde kesilmiştir. Böylece dokuz değişik yapı elde edilmiştir. Ayrıca RTM metodu için yeni bir kalıp tasarlanmış ve cam fiberlerin tam ıslanması için bu kalıp üzerinde basit bir yöntem uygulanmıştır. Çalışmanın hedefi, kompozitten yapılmış rüzgar türbin ve eksenel fan kanatlarındaki eğilme yorulmasından dolayı oluşan hasarı basite indirgeyerek incelemeye yöneliktir. Bu elemanlar için başta yorulma ömrü olmak üzere, diğer mekanik özellikler ve ekonomik açıdan en uygun malzeme yapısı elde edilmeye çalışılmıştır. Bu elemanlardaki yükleme ve gerilme şekline benzer bir yorulma yapabilmek için, bilgisayar destekli ve çok numuneli yeni bir yorulma cihazı tasarlanmıştır. Bu cihaz plastik ve kompozitlerin yorulması gibi düşük frekans ve düşük gerilme kullanılan testler için oldukça uygun olabilir. Ayrıca, aynı anda 16 adet numuneyi test edebildiği için de toplam test süresini azaltma ve zaman kazanma açısından çok önemlidir. Eğilme yorulması testlerinde "sabit gerilmeli" yorulma tipi kullanılmıştır. Bütün yapıların yorulma sınırını tespit edebilmek için, deneysel veriler kullanılarak S-N diyagramları (Wohler eğrileri) elde edilmiştir. Hasar kriteri ve yorulma ömür sınırı olarak, ortalama N=l O6 çevrime karşılık gelen eğilme gerilmesi alınmıştır. Yorulma ömürlerinin tahmini için, çizilen S-N diyagramlardan faydalanılarak amprik formüller türetilmiş ve malzeme sabitleri hesaplanmıştır. Kullanılan bu model ise literatürlerdeki modellere uygundur. Deney verilerinin istatiksel değerlendirmesi için iki parametreli Weibull dağılımı kullanılmıştır. Eğilme yorulması deneylerinin yanı sıra, çekme ve üç noktadan eğilme testleri de gerçekleştirilmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Test sonuçlarına göre en yüksek yorulma ömrü, 800 gr/m2' lik cam dokuma kullanılan 0/90° yönlü kompozitlerde tespit edilmiştir. Test sonuçlarının, cam dokuma fiberlerin alansal yoğunluğu, açısı, geçirgenliği ve tam ıslanıp ıslanmamasından etkilendiği görülmüştür., In order to study the bending fatigue behaviors of polyester composites with reinforced glass fiber, woven glass of 800, 500, 300 and 200 gr/m2, random mat glass of 225, 450 and 600 gr/m2 and polyester resin have been used. These samples obtained by the RTM (Resin Transfer Moulding) method; have been cut off within the direction of 0/90° and ±45°. Thus, nine different structures have been obtained. Additionally, a new molding has been designed for RTM and a simple method has been applied on this molding in order for the glass fibers to get wet perfectly. The target for the study is to investigate the damage resulting from the bending fatigue on the blades of axial fans and wind turbines made up of composite by reducing it to a simpler state. For these elements, firstly the fatigue life, the other mechanical properties and the most economical suitable materials have been tried to obtain. In order to provide a fatigue similar to the loading and stress shape in these elements, a new fatigue test machine with computer aided and with multi-specimen has been designed. This machine may be quite suitable for the test in which low frequency and low stress are used such as the fatigue of plastic and composites. Besides, it is very important in terms of reducing the total test period and of saving time. Fixed-stress fatigue type has-been used in bending fatigue tests. In order to find out the fatigue limit of all structures, S-N curves have been obtained by being used of experimental data. As failure criteria and fatigue life limit, the bending stress versus N=106 cycle on average has been taken. For the estimate of the fatigue life benefiting from the drawn S-N curves has derived empiric formulas and material constants have been calculated. This used modal is compatible with the modals taking places in the literature. For the statistical evaluation of the experiment data, Weibull distributions with two parameters have been used. In addition to the experiments of bending fatigue, tensile and three points bending tests have been accomplished and the results have been evaluated. According to the test results, the highest fatigue life has been obtained on the composites directed 0/90° on which the woven glass of 800 gr/m2 is used. It has been showed that the test results affected from areal density, direction, permeability and whether to get wet perfectly or not of fibers.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada, meehanite döküm ile lamel grafitli ve küresel grafitli dökümlerin karşılaştırılarak, mikro yapı ve mekanik özellilerinin kıyaslanması (sertlik, çekme mukavemeti, % kopma uzaması, % kesit daralması) araştırılmıştır., In this study, microstructure and mechanical properties (hardness, tensile strength, % elongation, % shrinking) of Meehanite cast iron, nodular cast iron and gray cast iron are investigated and compared.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Kesme kuvvetlerinin bilinmesi tezgah ve takım tasarımı için gereklidir. Kesme kuvvetlerinin güç tüketimi,yüzey kalitesi, takım ömrü ve işlenme kabiliyeti gibi faktörler üzerine etkisi oldukça fazladır. Bu faktörlerin olumlu yönde etkilenmesi kesme kuvvetlerinin düşük olmasıyla mümkün olacaktır. Bu durum, kesme kuvvetleri üzerinde etkili olan parametrelerin incelenmesini gerektirir. Bu çalışmada, Al alaşımı, Ms 58 pirinç ve St 50 çelik malzemelerinin tornalanmasında meydana gelen kesme kuvvetleri ölçülmüş, ayrıca kesme parametrelerinin kesme kuvvetlerini ne şekilde etkilediği araştırılmıştır. Kesme kuvvetlerini ölçmek için straingauge tipi octagonal ring dinamometresiyle birlikte, çıkış sinyallerini kuvvetlendirecek bir amplifikatör ve bu sinyalleri kaydedecek bir recorder kullanılmıştır. Pratik olarak octagonal ring dinamometresinin doğruluğunu kontrol amacıyla, dinamometreden ölçülmüş kesme kuvveti değerleri ile teorik olarak hesaplanmış kesme kuvveti değerleri karşılaştırılmış ve çıkan sonuçların birbirine çok yakın olduğu tespit edilmiştir. Kesme parametreleri olarak kullanılan ilerleme değerleri, paso kalınlığı, devir sayıları, deformasyon oranları ve kesme sıvılarının kesme kuvvetleri üzerine etkileri incelenmiştir. Yapılan tüm çalışmalar sonucunda, üç farklı malzemenin tornalann^sta||^*^ ilerleme değerleri ile paso kalınlığındaki artışa bağlı olarak kesme kuvvetinin arttığı görülmüştür. Al alaşımı ve St 50 çelik malzemenin işlenmesinde, devir sayılarındaki artışa karşılık kesme kuvvetlerinde bir azalma, kesme sıvılarının kullanılmasıyla da kesme kuvvetlerinde bir artma meydana gelmektedir. Ms 58 pirinç malzemenin işlenmesinde, devir sayıları ile kesme sıvılarının kesme kuvvetleri üzerine etkisinin minimum düzeyde olduğu tespit edilmiştir., Determination of cutting forces is necessary for designing machine tools and cutting tools. Effects of cutting forces are very important to power conception, surface quality, mach inability, etc. When cutting forces is low, above factors will be improved. For this reason, parameters for cutting force are need to be analysed. In this study, during turning operation, cutting forces have been measured for Al bronze, Ms 58 brass and steel St 50 materials. After measurements, cutting parameters have been analysed to show their effects on cutting forces. For above measurements an experimental system has been design. This system is consist of octagonal ring dynamometer which is donated straingages, an amplifier, and a recorder. For validation of dynamometer measurements, cutting forces have been calculated by theoretical methods. These comparisons have shown that both results are close to each other. Effects of parameters which are cutting speed, deformation rate, cutting fluid, cutting thickness, feed values have been analysed. The results have shown that increments on cutting thickness and feed valuei increas cutting force requirement for three different materials. Increment on revolution for specimen of Al alloy and St 50 steel specimens, cutting force requirement is increased, When the cutting fluid has been used, the cutting force has been increased. During the machining of alloy Ms 58 with cutting fluid, cutting fluid has not much effect on the cutting force.

öz KORUYUCU GAZ ALTINDA SAF ALÜMİNYUM VE BAKIR 'İN DİFÜZYON KAYNA?I ŞARTLARININ BELİRLENMESİ Mak.Yük. Müh. Sare ÇELİK Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Anabilim Dalı (Doktora Tezi / Tez Danışmanı: Yrd. Doç.Dr. İrfan AY) Balıkesir, 1996 Teknolojideki gelişmeler değişik malzemeleri ve bunların birleştirilerek kullanımını gerektirmektedir. Bilinen yöntemlerle birleştirilmesi çok güç, hatta imkansız olan malzeme çiftlerinde dahi başarıyla uygulanabilen difiizyon kaynağının kullanım alanları, özellikle havacılık, uzay ve nükleer teknolojisi, elektronik ve savunma araçlarında giderek artmaktadır. Bu çalışmada, eritme kaynağı yöntemleri ile birleştirilmesi mümkün olmayan ve birleştirilmeleri işlev bakımından gerekli olan alüminyum ve bakırın difiizyon kaynağı yöntemiyle birleştirilebilmesi için optimum kaynak parametrelerinin belirlenmesi esas alınmıştır. Deneysel çalışmaların yapılabilmesi için ilk aşamada difiizyon kaynak cihazı tasarlanmış ve imal edilmiştir. Kaynak parametreleri olarak sıcaklık, basınç ve sürenin etkileri incelenmiştir. Alüminyum ve bakırın difiizyon kaynağının yapıldığı deneysel çalışmalar sonunda, 560 °C, 4.5 MPa, 60 dakikalık şartların en uygun özellikleri verdiği görülmüştür. Deneyler koruyucu gaz (argon) altında yapılmış, birleştirilen numunelerin yüzeyleri 1200 grit zımpara ile zımparalanmış ve asetonla temizlendikten hemen sonra cihaza yerleştirilmişlerdir.r - - - Birleştirilen numunelerin birleştirme kalitesini belirlemek amacıyla mekanik de,aeyterv`r yapılmıştır. Çekme deneyleri sonunda kopma birleştirme bölgesinden 1-2 ifrnu ` alüminyum tarafında olmuştur. Birleştirme kesitine dik doğrultuda ölçülen`*``` mikrosertlik dağılımları grafik üzerine aktarılmıştır. Arayüzey kesitleri ve kırılma yüzeyleri üzerinde optik ve elektron mikroskobundan iç yapı görüntüleri alınarak EDS (Energy Dispersive Spectrometer) analizleri yapılmış ve değerlendirilmiştir. Ayrıca en geniş uygulama alanı olan borularda kullanılabilirliğini göstermek için alüminyum ve bakır boru numuneler hazırlanarak daha önceki deneysel çalişmalarda belirlenen ve en uygun sonuçlan veren şartlarda deneyler yapılmıştır. Bu numunelere çalışma alanlanndakine benzer olarak çekme ve basınç deneyleri uygulanmıştır. Yapılan tüm çalışmalar sonucunda, alüminyum ve bakır malzemelerin difıizyon kaynağı ile başarılı bir şekilde birleştirilebileceği görülmüştür. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Difüzyon / kaynak / difuzyon kaynağı / alüminyum / bakır #, *£,£. %.»'.*. /// v/ ?-«? f[( «.O.£. :. // k. T* * » }*».' i î ^ ABSTRACT AN INVESTIGATION OF DIFFUSION WELDING PARAMETERS FOR PURE ALUMINUM AND COPPER IN INERT GAS Sare ÇELİK BSc.,MSc.(Mech. Eng.) Balıkesir University, Institute of Science, Department of Mechanical Engineering (Ph.D. Thesis / Supervisor: Asst.Prof.Dr. İrfan AY) Balıkesir -TURKEY, 1996 Achievements of technology need to join different material couples which can not be weld using conventional methods. Diffusion welding can be applied for couple of materials which can not be weld using conventional welding methods, especially in aerospace engineering, nuclear technology, and electronic and defense industry. In this study, optimal parameters of diffusion welding were investigated for aluminum and copper material couples which can not be join with conventional methods in industry. First stage of the experimental study was design and manufacture of test rig of diffusion welding. Temperature, pressure and time have been taken as parameters of diffusion welding. Experiments have been carried out in inert gas (argon) and before the diffusion also the surfaces of specimens have been processed using 1200 grit paper and acetone, these processes have been followed with placement of specimens in test rig as soon as possible. Results of experiments of diffusion welding show that for the diffusion in 560 °C temperature, 4.5 MPa pressure, and 60 minutes welding time have produced best weld materials couples. mFor the determination of quality of welded specimens, some mechanical teŞtsgJayeitlİ' /*Ar Ms,1`' been done. Tension tests have been done, the failure point is 1-2 mm above of j^nfe^'.»- surface. Joined section hardness distribution is shown by graphical forms. Furthermore interfaces of failure surfaces were identified using optical microscopy and normal section of tension band (diffusion area) has been analyzed by electron fractography and olsa EDS (Energy Dispersive Spectrometer) analysis has been carried out. This type of welding process finds wide range application area for aluminium and copper pipes. For this reason, pipe specimens have been prepared and tested due to best conditions which have been determined from previous tests of the specimens. After welding process of pipe specimens, tension and pressure tests have been done in near to working conditions of the pipes. The results of the test shown that aluminum and copper can be welded successfully using diffusion welding process. KEY WORDS: Diffusion / welding/ diffusion welding/ aluminum/ copper IV 104

Mak.Müh.Hasan BAYRAM Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi /Tez Danışmanı : Yrd.Doç.Dr. İrfan AY) Balıkesir, 1996 Kesme kuvvetlerinin bilinmesi tezgah ve takım tasarımı için gereklidir. Kesme kuvvetlerinin güç tüketimi,yüzey kalitesi, takım ömrü ve işlenme kabiliyeti gibi faktörler üzerine etkisi oldukça fazladır. Bu faktörlerin olumlu yönde etkilenmesi kesme kuvvetlerinin düşük olmasıyla mümkün olacaktır. Bu durum, kesme kuvvetleri üzerinde etkili olan parametrelerin incelenmesini gerektirir. Bu çalışmada, Al alaşımı, Ms 58 pirinç ve St 50 çelik malzemelerinin tornalanmasında meydana gelen kesme kuvvetleri ölçülmüş, ayrıca kesme parametrelerinin kesme kuvvetlerini ne şekilde etkilediği araştırılmıştır. Kesme kuvvetlerini ölçmek için straingauge tipi octagonal ring dinamometresiyle birlikte, çıkış sinyallerini kuvvetlendirecek bir amplifikatör ve bu sinyalleri kaydedecek bir recorder kullanılmıştır. Pratik olarak octagonal ring dinamometresinin doğruluğunu kontrol amacıyla, dinamometreden ölçülmüş kesme kuvveti değerleri ile teorik olarak hesaplanmış kesme kuvveti değerleri karşılaştırılmış ve çıkan sonuçların birbirine çok yakın olduğu tespit edilmiştir. Kesme parametreleri olarak kullanılan ilerleme değerleri, paso kalınlığı, devir sayıları, deformasyon oranları ve kesme sıvılarının kesme kuvvetleri üzerine etkileri incelenmiştir.I ', fir fc,?., v..., Yapılan tüm çalışmalar sonucunda, üç farklı malzemenin tornalann^sta^*^ ilerleme değerleri ile paso kalınlığındaki artışa bağlı olarak kesme kuvvetinin arttığı görülmüştür. Al alaşımı ve St 50 çelik malzemenin işlenmesinde, devir sayılarındaki artışa karşılık kesme kuvvetlerinde bir azalma, kesme sıvılarının kullanılmasıyla da kesme kuvvetlerinde bir artma meydana gelmektedir. Ms 58 pirinç malzemenin işlenmesinde, devir sayıları ile kesme sıvılarının kesme kuvvetleri üzerine etkisinin minimum düzeyde olduğu tespit edilmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER : Kesme kuvveti / kesme sıvısı / deformasyon oranı / kesme hızı ABSTRACT ANALYSIS OF CUTTING FORCES WITH OCTAGONAL RING DYNAMOMETERS FOR THREE DIFFERENT MATERIALS Hasan BAYRAM (Mech. Eng.) Balıkesir University, Institute of Science, Department of Mechanical Engineering (M.Sc. Thesis/Supervisor : Asst.Prof.Dr. İrfan AY) BALIKESİR - TURKEY, 1996 Determination of cutting forces is necessary for designing machine tools and cutting tools. Effects of cutting forces are very important to power conception, surface quality, mach inability, etc. When cutting forces is low, above factors will be improved. For this reason, parameters for cutting force are need to be analysed. In this study, during turning operation, cutting forces have been measured for Al bronze, Ms 58 brass and steel St 50 materials. After measurements, cutting parameters have been analysed to show their effects on cutting forces. For above measurements an experimental system has been design. This system is consist of octagonal ring dynamometer which is donated straingages, an amplifier, and a recorder. For validation of dynamometer measurements, cutting forces have been calculated by theoretical methods. These comparisons have shown that both results are close to each other. Effects of parameters which are cutting speed, deformation rate, cutting fluid, cutting thickness, feed values have been analysed. m!g£fC( &i*V` talk Vr, -./..'? v The results have shown that increments on cutting thickness and feed valuei increas cutting force requirement for three different materials. Increment on revolution for specimen of Al alloy and St 50 steel specimens, cutting force requirement is increased, When the cutting fluid has been used, the cutting force has been increased. During the machining of alloy Ms 58 with cutting fluid, cutting fluid has not much effect on the cutting force. KEY WORDS : Cutting force / cutting fluid / deformation rate / cutting speed IV 104

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Teknolojideki gelişmeler değişik malzemeleri ve bunların birleştirilerek kullanımını gerektirmektedir. Bilinen yöntemlerle birleştirilmesi çok güç, hatta imkansız olan malzeme çiftlerinde dahi başarıyla uygulanabilen difiizyon kaynağının kullanım alanları, özellikle havacılık, uzay ve nükleer teknolojisi, elektronik ve savunma araçlarında giderek artmaktadır. Bu çalışmada, eritme kaynağı yöntemleri ile birleştirilmesi mümkün olmayan ve birleştirilmeleri işlev bakımından gerekli olan alüminyum ve bakırın difiizyon kaynağı yöntemiyle birleştirilebilmesi için optimum kaynak parametrelerinin belirlenmesi esas alınmıştır. Deneysel çalışmaların yapılabilmesi için ilk aşamada difiizyon kaynak cihazı tasarlanmış ve imal edilmiştir. Kaynak parametreleri olarak sıcaklık, basınç ve sürenin etkileri incelenmiştir. Alüminyum ve bakırın difiizyon kaynağının yapıldığı deneysel çalışmalar sonunda, 560 °C, 4.5 MPa, 60 dakikalık şartların en uygun özellikleri verdiği görülmüştür. Deneyler koruyucu gaz (argon) altında yapılmış, birleştirilen numunelerin yüzeyleri 1200 grit zımpara ile zımparalanmış ve asetonla temizlendikten hemen sonra cihaza yerleştirilmişlerdir. r - - - Birleştirilen numunelerin birleştirme kalitesini belirlemek amacıyla mekanik de,aeyterv"r yapılmıştır. Çekme deneyleri sonunda kopma birleştirme bölgesinden 1-2 ifrnu " alüminyum tarafında olmuştur. Birleştirme kesitine dik doğrultuda ölçülen"*""" mikrosertlik dağılımları grafik üzerine aktarılmıştır. Arayüzey kesitleri ve kırılma yüzeyleri üzerinde optik ve elektron mikroskobundan iç yapı görüntüleri alınarak EDS (Energy Dispersive Spectrometer) analizleri yapılmış ve değerlendirilmiştir. Ayrıca en geniş uygulama alanı olan borularda kullanılabilirliğini göstermek için alüminyum ve bakır boru numuneler hazırlanarak daha önceki deneysel çalişmalarda belirlenen ve en uygun sonuçlan veren şartlarda deneyler yapılmıştır. Bu numunelere çalışma alanlanndakine benzer olarak çekme ve basınç deneyleri uygulanmıştır. Yapılan tüm çalışmalar sonucunda, alüminyum ve bakır malzemelerin difıizyon kaynağı ile başarılı bir şekilde birleştirilebileceği görülmüştür., Achievements of technology need to join different material couples which can not be weld using conventional methods. Diffusion welding can be applied for couple of materials which can not be weld using conventional welding methods, especially in aerospace engineering, nuclear technology, and electronic and defense industry. In this study, optimal parameters of diffusion welding were investigated for aluminum and copper material couples which can not be join with conventional methods in industry. First stage of the experimental study was design and manufacture of test rig of diffusion welding. Temperature, pressure and time have been taken as parameters of diffusion welding. Experiments have been carried out in inert gas (argon) and before the diffusion also the surfaces of specimens have been processed using 1200 grit paper and acetone, these processes have been followed with placement of specimens in test rig as soon as possible. Results of experiments of diffusion welding show that for the diffusion in 560 °C temperature, 4.5 MPa pressure, and 60 minutes welding time have produced best weld materials couples. m For the determination of quality of welded specimens, some mechanical teŞtsgJayeitlİ' \*Ar Ms,1"' been done. Tension tests have been done, the failure point is 1-2 mm above of j^nfe^'.»- surface. Joined section hardness distribution is shown by graphical forms. Furthermore interfaces of failure surfaces were identified using optical microscopy and normal section of tension band (diffusion area) has been analyzed by electron fractography and olsa EDS (Energy Dispersive Spectrometer) analysis has been carried out. This type of welding process finds wide range application area for aluminium and copper pipes. For this reason, pipe specimens have been prepared and tested due to best conditions which have been determined from previous tests of the specimens. After welding process of pipe specimens, tension and pressure tests have been done in near to working conditions of the pipes. The results of the test shown that aluminum and copper can be welded successfully using diffusion welding process.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada poliamid malzemelerde Kırılma tokluğu (Kıc) ye deformasyon hızının etkisi üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Deneylerde denek malzeme olarak "KESTAMİD malzeme" kullanılmıştır. Plakalar ASTM-E 399 uyarınca üç noktadan eğme deney numuneleri hazırlanarak ' deneyler yapılmıştır. Deney sırasında her bir numune için deformasyon hızı 5,25,50 mm/dak olarak değiştirilmiştir. Deneyler sonucunda bu malzemenin gevrek bir malzeme olduğu ve deformasyon hızı ile Kırılma Tokluğu'nun değiştiği görülmüştür., In this study, it has been investigated 'the effect of deformation rate on fracture toughness in a poliamid material. "KESTAMiD" material was used as experiment material. All three point bending specimens were prepared acording to ASTM-E 399 and experiments were done. Deformation rate was used 5,25,50 mm/min for each of all specimens. At the end of this experiments, this material used is a brittle and it's fracture toughness decreases with increasing deformations rate.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bu çalışmada, elyaf takviyeli kompozit malzemelerde kırılma tokluğu (Kıc)' ye elyaf yünü, elyaf hacmi ve deformasyon hızının etki» üzerine bir araştırma sunulmuştur. Deneylerde matris malzeme olarak polyester reçinesi, takviye malzemesi olarak ise düzlemsel rasgele dağılımlı keçe elyafi kullanılmıştır. Elyaflar için cam hacim oranlan, %24, %20, %Î6, %12, %8 ve %4 olarak belirlenmiştir. 10 mm kalınlıkta el yatırması yöntemiyle hazırlanmış plakalardan ASIM - E 399 uyarınca üç noktadan eğme deney parçalan hazırlanarak deneyler yapılmıştır. Deney parçalarındaki elyaf tabakalarının yönleri 0, 30, 45, 60, 90 derece olarak alınmış ve bu şekilde her yön için ayrı ayrı kırılma toklukları saptanmıştır. Ayrıca deneyler sırasında her bîr numune için deformasyon hızı 5, 25, 50 mm/dak olarak değiştirilmiştir. Deneyler sonucunda fiber (elyaf) yönlerinin kırılma tokluğuna etkisinin çok fazla olmadığı görülmüştür. Eh/af oranına göre ise kırılma tokluğu artmaktadır. Deformasyon hızı ile de Kırılma Tokluğu* nun değiştiği görülmüştür., In this study, an investigation on the influence of fibre direction, fibre volume and deformation velocity to fracture toughness ( K^ ) is presented for the fibre reinforced composite material. In the experiments, polyester resin for matrix material and unidirectional fibre laminate for reinforced material have been used. The ratios of fibre volume have been selected as °ASA, %20, %16, %12, %8 and %4 respectively. Specimens thickness were selected 10 mm and they were manufactured by the hand lay-up technique in the glass moulds. The three-point bending specimens prepared according to the ASIM E-399 were used in the experiments. Directions of fibre laminate were also selected 0, 30, 45, 60, 90 degrees. Fracture toughness for each direction was determined respectively. Also in the experiments, deformation velocities of each speciemen were selected as 5, 25, 50 mm/min. At the and of experiments, it has been observed that fibre directions didnt influence much to fracture toughness. Also, fracture toughness increased by the fibre volume ratio and changed by deformation velocity.

Bu çalışmada kırılma tokluğu ölçüm yöntemlerinden KIC ve COD ile 3 farklı malzemedeki kırılma olayı deneysel olarak incelenmiştir. 1. bölümde, konunun ortaya çıkış sebepleri ve kırıl ma olayı hakkında genel bir bilgi verilmeye çalışılmıştır. 2. bölümde, konuyla ilgili genel bir literatür araştırması ve kırılma olayı için önem taşıyan, çatlak oluşumu, büyümesi ve yayılmasının değişik yapıdaki malzemelerde incelenmesi verilmiştir. 3. bölüm'de ise, bugün için tamamen tüm esasları ortaya konmuş ve uygulanabilecek durumda bulunan, lineer-elastik malzemelerdeki teorik mukavemet, DDH ve DGH için çatlak ucundaki gerilme dağılımı ve kırılma şiddeti faktörü ifadesinin eldesi ile Griffith'in konuyla ilgili or taya koyduğu ifadelerde çatlak'ta enerji dağılımının incelenmesi ve sonuçta çatlak açılması için tayin edilen kritik büyüklükler verilir. 4. bölüm'de ise bu kez elasto-plastik malzemeler için, Irwin, Mc Clintock ve Dugdale isimli araştırmacıların plastik bölge için çıkarttıkları ifadeler ve çatlak ucunda plastik bölge'nin etkili olması halinde, bü -yüklükler, enerji dağılımı ve çatlak kararlılığı ile çatlak yayılımının incelenmesi yer alır. Bölüm 5'de bu ilk 4 bölüm esas alınarak kırılma tokluğu ölçüm yöntemlerinin (KIC , COD, J integrali) hangi esaslar dahilinde gerçekleştirilmeleri gerektiği verilmektedir. Bölüm 6 ise yapılan deneysel çalış malar ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi ile son bulmaktadır. Neticede önceki bölümlerde belirlenen teorik esaslar ile, elde edilen sonuçların değerlendirilmesi ile bulunan neticelerin uyum içinde oldukları görülmüştür. In this study, I experimentally investigated the fracture toughness of three different materials using with KIC and COD measuring techniques. In the first chapter, I have been explained about fracture and its reasons. The second chapter is dealing with general literature and cracking occurrence, it?s growing up, dissi¬pation of the cracking in the different structure materials. In the third chapter, the crack tip strength dissipation and the fracture intensity factor are giving which is applicable on the theoretical strength (Plain-deformation state and Pla¬in-stress state) of the linear-elastic materials. At the same time it has been examined of the energy dissipation in the crack which expressions giving by Griffith and finally all of the critical magnitudes are giving for crack opened. In the fourth chapter, I defined fracture toughness, cracking dissi¬pation, energy distribution and all of the magnitudes when plastic zone is affect to the crack tip. Simultaneously all of the expression for elastic-plastic materials which are defined by Irwin, Mc Clintock and Dugdale are giving. In the fifth chapter, I defined the principles of the measuring techniques (KIC, COD, and Integral of J) which are bases on before chapters. In the sixth chapter, dealing with all experimental study and evaluation of conclusions. Finally, all of the obtaining results with theoretical principles are shown to be suitable. 168

ÖZET Balıkesir çimento fabrikasında mevcut pnömatik trans- f port sistemi çok fazla güç tüketmekte ve sık sık arıza yap- maktadır, Bu sebeple, bu çalışmada, mevcut sisteme alternatif bir transport sistemi, teklif edilmiştir Bu çalışma yedi bölümden oluşmaktadır.İlk üç bölümde çimento sanayiindeki pnömatik sistemler ile teklif edilen sis temler hakkında bilgi ver-mektedir.Tekli£ edilen mekanik sis- tem bantlı konveyör ve eleva t ör den. meydana gelmektedir» Dördüncü bölümde Bal.,çim.Fab.dan transport dataları toplanmıştır» Beşinci bölümde kurulması düşünülen mekanik sistemin hesapla maları altıncı bölümde pnömatik sistem ile mekanik si stemin maliyet analizi yapılmıştır, Yedinci bölüm sonuçlardan oluşmuş tur Sonuçta mekanik sistemin pnömatik sistemden daha avantaj lı olduğu görülmektedir. ÂBSÎHâCî There is highly power consumption of pneumatic trans porting system.-. at cement factory of Balıkesir and it often runs off. So an alternatively transporting system have been presented in this study. This study have seven chapter*In first three chapter some informations have been şiven about the pneumatic trans porting systems and mechanical systems presented here^which is used in cement industry, Belted conveyer and elevator are mechanical systems presented here, In the fourth chapter transporting dataes have- been given collected from cement factory of Balıkesir. In the fifth chapter. technical calcula tions have been given of the mechanical systems presented he re, In the sixth chapter, economical analysis have been mads pneumatic system and our mechanical systems. And in the seventh chapter, some results have men given, I t has been seen that our mechanical system has more advantages than pneumatic system, according to this result. 83

ÖZET Projenin hazırlanmasındaki amaç, inşaat sektöründe yaygın olarak kullanılan inşaat çeliklerinin Türk Standardlarına uygunluğunu kontrol etmek ve kaliteli çeliklerin üretimine yardımcı olabilmek için araştır malar yapmaktır. Bunun için önce haddeleme ve tavlamanın genel esasları teorik bilgi olarak aktarılmıştır. İkinci olarak ilgili TSE normları incelen miştir. Balıkesir'deki 13 haddehaneden alınmış olan çeşitli çaplardaki numuneler bu normlara uygun olarak muayene ve deneylere tabi tutulmuştur. Daha sonra TSE normlarmdaki sonuçlar ile deney sonuçlarının kar şılaştırıldığı sonuç bölümü ile çalışma tamamlanmıştır. ABSTRACT The aim of this thesis is to control the fitting with TSE of the steel used for construction of buildings and is to make research for aiding to product high quality steels. First of all general principals of rolling and heat treatment have been given as theoretical information. And then it has been inves tigated TSE standards. For this purpose samples have various diameters collected at 13 rolling-house in Balıkesir, have been tested according to this testing standards Then, this thesis has been finished by comparing the results coming from testing and standards. 70