Search

Son yıllarda kripto paraların artan popülaritesi yatırımcıların da dikkatini çekmeyi başarmıştır. Yatırımlarını spekülatif bir yatırım aracı olan kripto paralarla da değerlendirmek isteyen yatırımcılar volatilesi çok yüksek olan bu paralara yatırım yapmaktadır. Ancak son yıllarda sayıları hızla artan binlere ulaşan kripto para birimlerinin birçoğu bir yıllık zaman dilimini bile tamamlayamadan ölmektedir. Bu durum yatırımcıların önemli miktarda para kaybetmesine neden olan ciddi bir toplumsal etki yaratmaktadır. Bu makalede, 2017 ve sonrasında arz edilerek işlem görmeye başlayan ve sonrasında ölü olarak kabul edilen 2.825 kripto para birimi incelenmiştir. Makale, bir kripto para portföyü için piyasa riskini tahmin etmek için kullanılabilecek bir dizi model önermektedir. Modeller, kripto paraların yalnızca piyasa kapanış fiyatlarını ve günlük toplam hacimlerini kullanarak ölme riski sıralamasını yapmaya yönelik bir yöntem bilim önerisidir. Bu amaçla ölecek olan kripto paraları tahmin etmek için denetimli bir makine öğrenmesi yöntemi olan basit tekrarlayan sinir ağları kullanılmıştır. Modeller kripto paraların geriye dönük 30 günlük performanslarını kullanarak gelecek 30, 60, 90, 120 ve 150 gün içinde ölme riskini sıralamaktadır. Böylelikle, modeller, genel portföy performansını artıracak ve yüksek riskli kripto para birimlerine yatırım yapmaktan kaçınmak isteyen yatırımcılar için bir tarama aracı olarak hizmet edebilecektir. Makale ayrıca kripto paraların ölme riskinin hesaplanmasında makine öğrenmesi tekniklerinin kullanımı konusunda alan yazına katkıda da bulunmaktadır. Çalışmada basit tekrarlayan sinir ağı modeli ile en iyi performans % 72,24 AUC oranı ile Senaryo 5’de elde edilmiştir. Bu senaryo ile ölen bir kripto paranın ölü olarak tahmin edilme olasılığı % 83,74’dür. Finansal açıdan yaklaşık yüzde seksen dört oranında yatırımın başarısız olma olasılığını azaltabilmek kabul edilebilir bir değer olarak önerilebilir., The increasing popularity of cryptocurrencies in recent years has managed to attract the attention of investors. Investors, evaluating their investments with cryptocurrencies, which are speculative investment tools, invest in these currencies with very high volatility. However, many of the cryptocurrencies, whose numbers have increased rapidly in recent years and reached thousands, die before completing even a one-year time frame. This creates a serious societal impact that causes investors to lose significant amount of money. This article examined 2.825 cryptocurrencies, which started to be traded in 2017 and later. The article proposes a number of models that can be used to predict market risk for a portfolio of cryptocurrencies. Model is a methodology for ranking the risk of death for cryptocurrencies using only market closing prices and total daily volume. For this purpose, simple recurrent neural networks, a supervised machine learning method, are used to predict the death for cryptocurrencies. Our models rank the risk of dying in the next 30, 60, 90, 120, and 150 days using the retrospective 30-day performance of cryptocurrencies. As such, the models will be able to serve as a screening tool for investors looking to improve overall portfolio performance and avoid investing in high-risk cryptocurrencies. The article also contributes to the literature on the use of machine learning techniques in calculating the risk of death for cryptocurrencies. In the study, the best performance with the simple recurrent neural network model was obtained in Scenario 5 with a rate of 72.24% AUC. With this scenario, the probability of predicting a dead cryptocurrency as dead is 83.74%. From a financial point of view, it can be suggested as an acceptable value to be able to reduce the probability of failure of the investment by about eighty-four percent.

Yatırımcılar açısından risk önemli bir kavramdır. Özellikle pay yatırımcıları oluşturmaya çalıştıkları portföyler aracılığıyla riski minimum etmeyi amaçlarlar. İyi bir portföy yönetimi ile portföyün bir bütün olarak sahip olduğu risk, portföyü oluşturan her bir menkul kıymetin sahip olduğu riskler toplamından daha az olacağı için menkul kıymet yatırımına ilişkin olarak riski azaltmak mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BIST)’de işlem gören firmaların aylık getirileri üzerinde Markowitz karesel programlama yöntemi kullanılarak oluşturulan portföylerin seçimi yapılmıştır. Çalışmada, 01.01.2017 – 01.06.2020 dönemi BIST 100 endeksi ve Borsa İstanbul’da işlem gören 130 firmanın aylık verilerinden yararlanılarak BIST 100 endeksi ile benzer risk-getiri yapısında ve endeksten daha fazla getiriye sahip portföy modelleri seçilmiştir. 1’den 49’a kadar çeşitli ağırlıkta paylardan oluşan portföyler oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda BIST 100 endeksi ile eşit risk-getiri değerine sahip olan portföy, BIST 100 endeksinin getirisi sabit kalmak koşulu ile daha düşük riske sahip bir portföy ve etkin sınır üzerinde yer alan alternatif portföy bileşenleri gösterilmiştir., Risk is an important concept for investors. Especially stock investors aim to minimize the risk through the portfolios they try to create. With a good portfolio management, it is possible to reduce the risk regarding the investment in securities, as the risk of the portfolio as a whole will be less than the total risks of each security that make up the portfolio. In this study, the selection of portfolios created by using Markowitz quadratic programming method on monthly returns of firms traded in Istanbul Stock Exchange (BIST) is made. In the period of 01.01.2017 - 01.06.2020 portfolio models with a similar risk-return structure with the BIST 100 index and with a higher return than the index was selected by using monthly data of the BIST 100 index and monthly data of 130 companies traded in Istanbul Stock Exchange. Portfolios was created from stocks with various weights from 1 to 49. As a result of the study, a portfolio with a risk-return value equal to the BIST 100 index, a portfolio with lower risk provided that the return of the BIST 100 index remains constant, and alternative portfolio components located on the efficient frontier was shown.

Kamu alımları, kamu örgütünün ihtiyaçlarını kendi örgütü dışındaki aktörlerden sağlamasıdır. Bu ihtiyaçlar, bir ihale usulüyle temin edilebileceği gibi bir ihale usulüne tâbi olmadan da sağlanabilir. Modern devletin ortaya çıkmasıyla birlikte kamu alımlarına konu ihtiyaçların çeşitleri ve bu alımların harcama tutarı artmıştır. Kamu alımlarıyla temin edilen ihtiyaçların sayısı attıkça alımlar karmaşıklaşmakta ve alımlarla birlikte ortaya çıkan sorunlar daha da çetrefilleşmektedir.Kamu sağlık kuruluşları önemli bir kamu alım aktörüdür. Bu kuruluşların alım kararları, bu alımların çeşitlilik göstermesi ve alım miktarlarının büyük ölçekli olması sebebiyle gerek kamu maliyesi gerekse de özel sektör için hayatî öneme sahiptir.Sağlık kuruluşlarının alımları, basit bir sarf malzemesi alımından tıbbi cihaz ya da görüntüleme hizmet alımına kadar geniş bir yelpazede pek çok alımı kapsamaktadır. Bu kuruluşlar tarafından sürekli olarak alımı gerçekleştirilen ihtiyaçların yanında belirli aralıklarla ya da bir kez alımı gerçekleştirilen ihtiyaçlar da söz konusu olabilir. Ayrıca alımları yalnızca sağlık sektörüyle ilgili ürünlerle sınırlı değildir.Kamu alım düzenlemeleri ve uygulamaları, sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kalitesini etkilemektedir. Kamu alım sürecinin farklı disiplinleri ilgilendiren aşamaları sebebiyle farklı alanlarda uzman olan personelin istihdamını ve farklı birimlerin işbirliğini gerektirir.Türkiye’de kamu alım düzenlemelerine ve uygulamalarına yönelik eleştiriler benzer şekilde kamu sağlık alımlarında da kendini göstermektedir. Kamu alımlarına ilişkin düzenlemelerin esneklikten uzak, katı kuralları da içermesi nedeniyle sağlık sektörüne yönelik alımlarda güçlükler ortaya çıkarması; ihale sürecinin uzunluğu sebebiyle ihtiyaçların zamanında sağlanamaması idareler tarafından kamu alım düzenlemelerine yöneltilen eleştirilerin başlıcalarıdır.Bu makale ülkemizdeki kamu sağlık kuruluşlarının gerçekleştirdikleri alımların genel çerçevesini okuyucuya aktarmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede kamu alımlarının kavramsal ve kuramsal çerçevesi ile kamu sağlık örgütlenmesi hakkında kısa bir değerlendirme okuyucuyla paylaşılmaktadır. Ülkemizde sağlık kuruluşlarının gerçekleştirdikleri mal ve hizmet alımlarının neler olduğu aktarılmaktadır.