Search

Hidirellez is one of the seasonal ritualistic celebrations that exist as a spring and abundance festival in many regions of Turkey and the Turkic world. The name of this festival which is mostly celebrated on May 56, has been created by the words Hizir and tlyas together in colloquial speech. According to the belief, the two prophets who have supernatural qualities called Hizir and tlyas bring abundance and fertility coming to the houses and running to help people from time to time. Hizir does this task on land and tlyas on the sea. Hizir and tlyas meet on May 6 once a year. They are made of Hidirellez celebration due to this meeting. It is seen that Hidirellez, whose history goes back to the periods before Islam, is celebrated in the festival atmosphere in the city centres, recently revived especially by municipalities. In this study, one of these celebrations, Hamamonfi Hidirellez Festival organized by Ankara Intangible Cultural Heritage Museum and Alfindag Municipality, has been examined within the framework of fakelore, the invention of tradition and applied folklore. The festival, which was held for the ninth time in 2019, was held on May 5 at a park in Hamamonfi, with the contributions of the academic staff and the students of Ankara Haci Bayram Veli University, Department of Turkish Folklore and with the support of the Municipality. During the festival, there are many rituals such as jump from fire, tuz elunek haldu (salt and bread distribution), the poet tent, tent of tale, theatre in the round, children's games, nisan tasi. Such celebrations, which include the above-mentioned rituals, sometimes bring fakelore discussions with it. Fakelore is a concept created from the words "fake / fake" and "lore / information" in English and is used to describe fake folklore. In the study, Hamarnonii Hidirellez festivals have been studied in terms of the time of celebration of tradition, place, ritualistic features, function and participants in the context of fakelore, tradition of invention and applied folklore. The fact that the festival is tradition-based and does not have any financial concerns has revealed the conclusion that it should be considered as an example of applied folklore adapted to the modern city rather than the concept of fakelore.

Prof. Dr. Ali Berat Alptekin, halk bilimininbirçok farklı alanıyla ilgili çalışmalaryapmıştır. Masal ve halk hikâyesiüzerine yaptığı çalışmalar, Türk halkbilimi araştırmalarında köşe taşı niteliğindedir.Onun, Taşeli Plâtosu MasallarındaMotif ve Tip Araştırması -İnceleme-Metinler- başlıklı çalışması yöntemaçısından birçok çalışmaya örnek olmuştur.Yine Halk Hikâyelerinin Motif Yapısıadlı çalışması, yayımlandığı tarihtengünümüze, halk hikâyeleri konusundabaşvurulan temel kaynaklardan biridir.

Boş ve uydurma söz anlamlarına gelen mite, tarihî seyri içerisinde araştırmacılar tarafından oldukça farklı anlamlar yüklenmiştir. Uzun yıllar boyunca uydurma öykü anlamından kurtulamayan mit, özellikle psikanalitik çalışmaları ile bilinçdışını anlamada bir aracı olarak görülmüş ve böylece akademide yer bulmuştur. Günümüzde ise mitin, toplumların hayata bakış tarzını anlamada büyük bir yardımcı görevi gördüğü büyük oranda kabul edilen bir durumdur. Mitin bilimsel bir inceleme konusu olması, birçok farklı disiplinden araştırmacının da inceleme alanına girmesini sağlamıştır. Mit üzerine çalışma yapan kimi araştırmacılar, mitin modernleşme ve kentleşme gibi olgulardan etkilendiğini ve uzak geçmişte kalarak bilinmeyen bir zamandaki olayları anlattığını, dolayısıyla günümüze ulaşmadığını düşünmektedir. Bu çalışma, aslında buradaki görüşlere karşı bir sav geliştirmektedir. Çalışmada öncelikle folklorun dinamikliği üzerinde durulmuş ve değişen zaman şartlarına uygun olarak folklorik bir dönüşümün varlığı örnekler üzerinden açıklanmıştır. Yine çalışmada, UFO'lar ve dünya dışı varlıklar üzerinden oluşan anlatıların, günümüz insanının mit arayışının bir sonucu olduğu üzerinde durulmuştur. Bahsi geçen anlatılar, mitik anlatılarla olay örgüsü, şahıs kadrosu ve motif açısından karşılaştırılmış ve düşünüş olarak aynı noktadan çıktıkları, dolayısıyla UFO anlatılarının, günümüz yaşayan mitlerinin, özellikle kenti merkezine alan bir yönünü oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın bir diğer bölümünde, UFO'lar üzerinden oluşan dinî akımların, esasen diğer dinlerin ve mitlerin argümanlarını, teknoloji ve bilimle birleştirerek günümüze uyarladığı görülmüştür. Yine çalışmanın sonraki alt başlığında UFO'lar tarafından kaçırılan kişilerin yaşadıkları bu tecrübe, kahramanın sonsuz yolculuğu bağlamında incelenmiş ve bahsi geçen tecrübelerin mitik kahramanların yaşadıkları tecrübelerle benzer nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sinema sektörü ile yapılan karşılaştırmalı inceleme sonucu; UFO'ların bilim kurgu ürünü olmadığı, aksine bilim kurgu filmlerinin UFO anlatılarını esas aldığı ve bu sayede anlatılarla sinema sektörü arasında karşılıklı bir ilişki olduğu, bunun da UFO mitlerinin sürekliliğine katkı sağladığı sonucuna varılmıştır. Son olarak UFO mitlerinin, süreklilik olgusuna uygun bir şekilde, gelişen teknolojinin de etkisiyle, ilerleyen dönemlerde farklı bir boyuta ulaşacağı öngörülmüştür. The researchers attributed quite different meanings to the Myth which means 'false and nonsense word', in its historical development. The myth which cannot be considered out of its context as 'made-up story' for many years has been considered as a means to understand the unconscious by the help of psychoanalytic studies and thus found a place in academy. It is widely accepted that myth serves as a great contributor to understand the societies' perspective on life. The fact that myth is a subject of scientific study enabled the researchers from many different disciplines to focus on the area of study. Some researchers studying on myth think that myth is affected by facts such modernization and urbanization and that it tells the events of an unknown time by staying in the distant past and that it has not reached the present day accordingly. This study addressed a hypothesis against the abovementioned aspects. The dynamism of folklore was especially emphasized in the study and the existence of a folkloric transformation in accordance with the changing conditions was discussed. Moreover, it has also been emphasized that the narratives about UFOs and extra-terrestrial beings are the results of the search for the myth of modern man. The stated narratives have been compared with mythic narratives in terms of storyline, staff and theme. Furthermore, it has been concluded that they have originated from the same source in terms of mentality and that the UFO narratives constitute a dimension of today's living myths towards the center of the urban life. In another chapter of the study, it has been seen that the religious movements formed on the basis of UFO's, adapted the arguments of other religions and myths to today's world, by combining with technology and science. In the following sub-title of the study, experiences of people kidnapped by UFOs have been examined in the context of hero's endless journey and it has been concluded that the said experiences are of similar-nature with the experiences of mythic heroes. As a result of the comparative analysis made with the cinema sector; it has been concluded that UFO's are not science-fiction and the sci-fi movies are based on the UFO's narratives. Therefore, it has been concluded that there is an interrelationship between the narratives and the cinema industry and that this contributes to the continuity of UFO myths. In conclusion, it is predicted that UFO myths will reach a different dimension with the effect of developing technology in accordance with the continuity fact. 214

Hıdırellez, bahar ve bolluk bayramı olarak gerek Türk dünyasında gerekse Türkiye’nin birçok bölgesinde varlığını sürdüren mevsimsel ritüelistik kutlamalardandır. Çoğunlukla 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanan bu bay- ramın ismi, Hızır ve İlyas kelimelerinin halk ağzında birlikte söylenmesiyle oluşturulmuştur. İnanışa göre Hızır ve İlyas adında doğaüstü niteliklere sahip iki peygamber, evlere gelerek bolluk ve bereket getirmekte ve zaman zaman insanların yardımına koşmaktadır. Hızır bu görevi karada, İlyas ise denizde yapmaktadır. Hızır ve İlyas senede bir gün, 6 Mayıs tarihinde bir araya gelmekte ve bu birliktelikten kaynaklı olarak da Hıdırellez kutlamaları yapılmaktadır. Tarihi İslamiyet’ten önceki dönemlere uzanan Hıdırellez’in, son zamanlarda özellikle belediyeler tarafından yeniden canlandırılarak şehir merkezlerinde festival havası içerisinde kutlandığı görülmektedir. Çalışmada, bu kutlamalardan biri olan Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi ve Altındağ Beledi- yesi tarafından organize edilen Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri; fakelore, geleneğin icadı ve uygulamalı halk bilimi kavramları çerçevesinde ele alınmıştır. 2019 yılında dokuzuncusu düzenlenen şenlik, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Halk Bilimi Bölümü akademik personeli ile öğrencilerinin katkıları ve belediyenin desteğiyle Hamamönü’nde bulunan bir parkta 5 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Şenlik esnasında ateşten atlama, tuz ekmek hakkı, âşık çadırı, masal çadırı, orta oyunu, çocuk oyunları, nisan tası gibi birçok uygulamaya yer verilmektedir. İçerisinde, yukarıda bahsedilen ritüelleri barındıran bu tür kutlamalar, kimi zaman beraberinde fakelore tartışmalarını da getirmektedir. Fakelore, İngilizce “fake / sahte” ve “lore / bilgi” kelimelerinden oluşturulan ve sahte folkloru tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Çalışmada Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri, fakelore, geleneğin icadı ve uygulamalı halk bilimi bağlamında; geleneğin kutlanma zamanı, mekânı, ritüelistik özellikleri, işlevi ve katılımcıları açısından incelenmiştir. Şenliğin gelenek temelli olması ve herhangi bir maddi kaygı gözetmemesi, fakelore kavramından ziyade, çağdaş kente uyarlanmış bir uygulamalı halk bilimi örneği olarak ele alınması gerektiği sonucunu ortaya koymuştur., Hıdırellez is one of the seasonal ritualistic celebrations that exist as a spring and abundance festival in many regions of Turkey and the Turkic world. The name of this festival which is mostly celebrated on May 5- 6, has been created by the words Hızır and İlyas together in colloquial speech. According to the belief, the two prophets who have supernatural qualities called Hızır and İlyas bring abundance and fertility coming to the houses and running to help people from time to time. Hızır does this task on land and İlyas on the sea. Hızır and İlyas meet on May 6 once a year. They are made of Hıdırellez celebration due to this meeting. It is seen that Hıdırellez, whose history goes back to the periods before Islam, is celebrated in the festival atmosphere in the city centres, recently revived especially by municipalities. In this study, one of these celebrations, Hamamönü Hıdırellez Festival organized by Ankara Intangible Cultural Heritage Museum and Altındağ Municipality, has been examined within the framework of fakelore, the invention of tradition and applied folklore. The festival, which was held for the ninth time in 2019, was held on May 5 at a park in Hamamönü, with the contributions of the academic staff and the students of Ankara Hacı Bayram Veli University, Department of Turkish Folkloreand with the support of the Municipality. During the festival, there are many rituals such as jump from fire, tuzekmek hakkı (salt and bread distribution), the poet tent, tent of tale, theatre in the round, children's games, nisan tası. Such celebrations, which include the above-mentioned rituals, sometimes bring fakelore discussions with it. Fakelore is a concept created from the words “fake / fake” and “lore / information” in English and is used to describe fake folklore. In the study, Hamamönü Hıdırellez festivals have been studied in terms of the time of celebration of tradition, place, ritualistic features, function and participants in the context of fakelore, tradition of invention and applied folklore. The fact that the festival is tradition-based and does not have any financial concerns has revealed the conclusion that it should be considered as an example of applied folklore adapted to the modern city rather than the concept of fakelore.

Amaç: Posterior Uretral Valv (PUV) erkekçocuklarda görülen bir konjenital anomalidir. Erkentanı şansı olmadıkça bu hastalar ileri yaşlarda organkayıplarına kadar ilerleyebilen sorunlarlakarşılaşabilirler.Materyal ve Metod: Bu çalışmada; Aralık 2013-Aralık 2016 tarihleri arasında üniversitemiz tıpfakültesi hastanesi, üroloji polikliniğine başvuran veyapılan tetkikleri sonrası PUV tanısı konulup cerrahitedavi uygulanan 22 hastanın sonuçları retrospektifolarak değerlendirildi.Bulgular: Hastaların ortalama yaşı 3,36±0,8 yıl (1 ay11yıl) arasında idi. Tüm hastalara üretrosistoskopiyapılmış olup 19 hastada (%86,3) Tip I PUVgözlenirken, 2 hastada Tip III, 1 hastada Tip II PUVgözlendi. Postoperatif kateterizasyon süresi 4±1,2 günolup işlem sonrası 7. gün yapılan ürinerultrasonografileride 6 (%27,2) hastada azalmışderecede bilateral hidronefrozun devam ettiği, 2hastada tek taraflı hidronefrozun devam ettiğigözlenmiştir. Ortalama kan kreatin değerlerileri0,65±0,21 mg/dl’ den 0,43±0,63 mg/dl’ e düşmüştür.Sonuç: PUV; erken tanı konulabildiğinde gereklimüdahelerle düzeltilebilen bir anomalidir. Prenataltanı konulabilmesi için dikkatlice incelenmeli dahasonra multi-disipliner bir yaklaşımla acilkateterizasyonu unutmayıp cerrahi açıdan en kısasürede müdahale edilmelidir.

Festivals providing social dynamics are traditional practices celebrated on a specific day or time, in light of the various rituals enthusiastic or sacred structure, seen in almost every society. Hidirellez, one of the most widely celebrated festivals by Turks, is intended to celebrate the arrival of spring, in other words, the new year. It possible to come across this tradition which was believed to bring abundance and prosperity to the houses where two brothers named Hizir and Ilyas having sacred qualities came, in many parts of the Turkish world. This tradition also existed before Islam has reached the present day undergoing some changes with Islam. One of the Turkish tribes celebrating widely Hidirellez is Karapapak-Terekeme Turks of Caucasus origin. This tradition is generally celebrated in May 5-6 in Turkey, is celebrated by Karapapak-Terekeme Turks at the beginning of February from the end of January. This situation stems from the regions where Karapapak Turks live. In general, Karapapak-Terekeme Turks who live in areas close to the geography of Shiite Azerbaijan, celebrate in February Hidirellez, although they are a Sunni Turkish tribe. This situation shows that Karapapak Turks affected by Shiite Azerbaycan Turks. Besides it has been identified that Hidirellez is not a spring festival celebrated by Karapapak-Terekeme Turks and that is a feast which has sacred qualities. Also, the reason of celebrating the tradition Hidirellez at the beginning of February from the end of January in Karapapak-Terekeme Turks, Karapapak Turks lived in the region harsh climatic conditions.

Cırtdan masalı Türk, Hansel ve Gratel masalı ise Alman halk edebiyatına ait masallardır. Grimm Kardeşlerin derlediği Hansel ve Gratel masalı ile Kafkasya asıllı bir Türk boyu olan Karapapak-Terekeme Türklerinden derlenen Cırtdan masalı arasında çeşitli benzerlikler ve zıtlıklar tespit edilmiştir. Olay örgüsü ve konu bakımından büyük benzerlik gösteren bu iki masaldan, Hansel ve Gratel masalı daha popülerdir. Hansel ve Gratel masalının daha popüler olmasının nedeni, eğitim sisteminde yer alması ve animasyon gibi çağdaş uyarlamalarının yapılmasıdır. Bütün bu özellikler, uygulamalı folklorun çalışma alanına girmektedir. Derlenen folklorik ürünlerin, kuramlar doğrultusunda yalnızca akademik çevrelerdetartışılmasını olumsuzlayan uygulamalı folklor çalışmaları, bu ürünlerin toplumsal yaşama dâhil edilmesini de amaç edinir. Bunun yanı sıra uygulamalı folklor çalışmaları, folklorik ürünlerin yerelden ulusala, ulusaldan uluslararasına taşınmasında da büyük rol oynamaktadır. Bu çalışmadaki temek amaç ise, masallar arasındaki benzerlikleri tespit edip uygulamalı folklor bağlamında iki masalı popülarite açısından karşılaştırarak Hansel ve Gratel masalının popüler olmasının nedenleri üzerinde durmaktır.

Gelişen teknoloji ve değişen zaman şartları ile birlikte, folklorun inceleme alanında da köklü değişiklikler meydana gelmiştir. Özellikle teknolojik gelişmeler, kültür üzerinde büyük etkilere neden olmuş, icra ve aktarım gibi konularda çeşitli değişiklikler meydana getirmiştir. Bunun sonucu olarak animasyon filmler, büyük oranda günümüzün kültür aktarıcıları konumuna gelmiştir. Bu çalışmada da öncelikle animasyon tarihi üzerinde durulmuş, animasyonun kültür üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve animasyonun Türkiye'de neden gelişme göstermediği tartışma konusu yapılmıştır. Bunun yanı sıra animasyon filmler vasıtasıyla kültür aktarımı yapılmasının, sahte folklor oluşturup oluşturmadığı; fakelore, geleneğin icadı ve uygulamalı folklor gibi kavramlar bağlamında tartışılmış ve bu tür bir aktarımın, gelenek değişmesi şeklinde değerlendirilmesi gerektiği saptanmıştır. Tezde inceleme konusu yapılan bir başka konu ise TRT Çocuk kanalında yayınlanan Keloğlan Masalları adlı animasyon filmdir. Adı geçen filmin ilk 3 sezonundaki yaklaşık 100 bölüm incelenerek buradaki kültür ögeleri tespit edilmiş ve bunun üzerinden, folklorik ögelerin animasyon filmlerde kullanımına dair eleştirel bir inceleme yapılmıştır. Yine bu bölümde kültürel ögelerin animasyon filmlerdeki kullanımları üzerine çeşitli önerilere yer verilmiştir. Ayrıca animasyon filmler, çağdaş kültür aktarıcıları olmanın yanı sıra; kırtasiye ürünlerinden oyuncağa, giyimden eğlence sektörüne büyük bir pazar da oluşturmaktadırlar. Çalışmanın son bölümünde ise animasyon filmlerin doğurduğu ekonomi, kültür ekonomisi-kültür aktarımı bağlamında çözümlenmeye çalışılmış ve animasyon filmlerin oluşturduğu kültür ekonomisi konusunda çeşitli tespitlere ve önerilere yer verilmiştir. Radical changes have occurred in the investigation field of folklore together with the developing technology and time conditions. Particularly the developing technologies have led to substantial impact on culture and several changes have occurred on its performance and transmission issues. As a result the animation movies has become the cultural inheritors to a large extend. In this study particularly the history of animation is mentioned and the impact of animation on culture is investigated comparatively and the issue of why animation did not show sufficient development in Turkey is discussed. In addition to it, the issue of whether or not cultural transmission through animation movies has led to `fakelore` (fake folklore), fakelore is discussed with respect to such concepts as for the invention of the tradition and applied folklore and it is determined that said type of transmission should be evaluated as a change in traditions. Another issue that is discussed in the article is the animation movie titled the Tales of Keloğlan which is broadcasted in the TRT (Turkish Radio and TV) Children's Channel. Approximately 100 films of said movie during the first 3 sessions and the cultural elements in it are observed and thereafter a critical investigation is carried out about the use of cultural elements in animation movies in this section. Again several proposals are presented about the use of cultural elements in animation films. Also the animation films in addition to being contemporary cultural transmitters yield to a substantial market from office materials to toys, from clothes to recreation sector. In the last part of the article, the economy which the animation movies created is attempted to be analyzed as for the culture economy – cultural transmission and some attestations and proposals about the culture economy which the animation films have led to are presented. 81

Url: http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/629, Anonim Türk halk şiiri nazım şekillerinden biri olan mâni, bütün Türk dünyasında olduğu gibi Karapapak Terekeme Türkleri arasında da yaygın bir şekilde söylenmektedir. Yapı ve konu bakımdan çeşitlilik gösteren mânilerde, Türk milletinin acılarını, sevinçlerini, sevdalarını kısacası bütün duygularını görmek mümkündür. Mâniler derlendiği yörenin sosyal hayatını, yaşama bakış tarzını ve yöresel kelimelerini içerisinde barındırmaktadır. Bu makalede Karapapak-Terekeme Türklerinden derlenen 150 adet mâni orijinal söyleyişlerine uygun olarak transkripsiyonlu bir şekilde ve tasnifi yapılarak verilmiştir. Burada yer verdiğimiz mânilerin tamamı, sahadan tarafımızca derlenmiştir. Varyant oluşumları ve hece kusurları hakkında bilgiler bulunan çalışmamızda, mânilerin kimden derlendiği tek tek gösterilerek kaynak şahıslar tanıtılmıştır., Mani, which is one of an anonymous Turkish folkloric poem rhyme scheme, was common among Karapapak-Terekeme Turks like all the other Turkish people. Mani which has different types in term of subject and structure includes all emotions like love, sorrow, and fun. Mani shows social life, point of view of life, and local words of the district that it originates to. In this article 150 Mani, which are taken from Karapapak Terekeme Turks, is given with their transcription and classification they are also convenient with their original versions. Here, all the them are collected by us. In this research, which also contains information about different versions of Mani and spelling defects, the people from whom each Mani is taken and the source people are stated and explained.

Bu çalışmada amaç; genel olarak Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan ve İran’da yaşayan Karapapak - Terekeme Türkleri hakkında yapılan çalışmalardan yola çıkarak tarihî, kültürel ve dil alanı ile ilgili düşünceleri toplayıp değerlendirmektir. Çalışma bu özelliği ile tanıtıcı bir nitelik taşımaktadır.