Search

Op basis van reviewartikelen, trend- en inhoudsanalyses poogt dit artikel een overzicht te geven van 25 jaar A&O-psychologie. Daarbij gaat de aandacht uit naar zowel nationale als internationale ontwikkelingen. Geconcludeerd wordt dat er grote verschillen bestaan tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en een aantal continentaal-Europese landen in prioritaire onderzoeksthema's. In het Nederlandse taalgebied zijn drie onderwerpen populair: (1) competenties, leren en employability, (2) rechtvaardige arbeidsverhoudingen, psychologische contracten en baanonzekerheid en (3) stress, vermoeidheid en burnout. Daarnaast waren opkomende thema's: prestaties, productiviteit en innovatief gedrag en pesten, agressie, intimidatie op de werkplek. Op deze gebieden spelen Nederlandse en Vlaamse A&O-psychologen internationaal een vooraanstaande rol. Duidelijk verminderd is de aandacht voor thema's als medezeggenschap, werkoverleg, bedrijfsdemocratisering en organisatieverandering. Meta-analyses en meer geavanceerde analysetechnieken hebben een grote vlucht genomen. Maar zowel in Nederland als elders bestaat er een voortgaande discussie over de wens om de kloof tussen wetenschap en praktijk te dichten. Ook is er kritiek op het feit dat het werk in kleine bedrijven en dat van zelfstandigen veronachtzaamd wordt en dat representatief steekproefonderzoek te weinig aandacht krijgt. Het artikel eindigt met een aantal, op maatschappelijke vraagstukken inspelende onderzoekswensen voor de toekomst.

Op basis van reviewartikelen, trend- en inhoudsanalyses poogt dit artikel een overzicht te geven van 25 jaar A&O-psychologie. Daarbij gaat de aandacht uit naar zowel nationale als internationale ontwikkelingen. Geconcludeerd wordt dat er grote verschillen bestaan tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en een aantal continentaal-Europese landen in prioritaire onderzoeksthema's. In het Nederlandse taalgebied zijn drie onderwerpen populair: (1) competenties, leren en employability, (2) rechtvaardige arbeidsverhoudingen, psychologische contracten en baanonzekerheid en (3) stress, vermoeidheid en burnout. Daarnaast waren opkomende thema's: prestaties, productiviteit en innovatief gedrag en pesten, agressie, intimidatie op de werkplek. Op deze gebieden spelen Nederlandse en Vlaamse A&O-psychologen internationaal een vooraanstaande rol. Duidelijk verminderd is de aandacht voor thema's als medezeggenschap, werkoverleg, bedrijfsdemocratisering en organisatieverandering. Meta-analyses en meer geavanceerde analysetechnieken hebben een grote vlucht genomen. Maar zowel in Nederland als elders bestaat er een voortgaande discussie over de wens om de kloof tussen wetenschap en praktijk te dichten. Ook is er kritiek op het feit dat het werk in kleine bedrijven en dat van zelfstandigen veronachtzaamd wordt en dat representatief steekproefonderzoek te weinig aandacht krijgt. Het artikel eindigt met een aantal, op maatschappelijke vraagstukken inspelende onderzoekswensen voor de toekomst.

TNO Arbeid is een dienstverlenende organisatie voor bedrijfsleven en overheid die kennis ontwikkelt en toepast inzake complexe arbeidsvraagstukken. In dit artikel wordt aan de hand van vier voorbeeldprojecten een beeld gegeven van de dienstverlening van TNO Arbeid. Tot slot worden enkele kerncompetities besproken (onderzoek op het gebied van gezondheid; veilig werken; arbeidsparticipatie en human resource management).

TNO Arbeid is een dienstverlenende organisatie voor bedrijfsleven en overheid die kennis ontwikkelt en toepast inzake complexe arbeidsvraagstukken. In dit artikel wordt aan de hand van vier voorbeeldprojecten een beeld gegeven van de dienstverlening van TNO Arbeid. Tot slot worden enkele kerncompetities besproken (onderzoek op het gebied van gezondheid; veilig werken; arbeidsparticipatie en human resource management).

De centrale vraag van dit artikel luidt: welke factoren kunnen het probleemoplossend vermogen van de toegepaste arbowetenschappen verhogen? Voor het beantwoorden van de vraag is gebruik gemaakt van een modelstudie. Het model, in dit geval de milieuwetenschappen, moet voldoende overeenkomsten bezitten met de toegepaste arbowetenschappen, waardoor uitspraken ten aanzien van succesfactoren voor het probleemoplossend vermogen mogelijk worden. Een structurele overeenkomst van beide wetenschapsgebieden is, dat het gaat om toegepaste wetenschappen die tot doel hebben een bijdrage te leveren aan het voorkomen van problemen (preventie) en/of het oplossen van problemen (beheersing). Bestudering van het model levert een viertal succesfactoren op die hebben geleid tot een verhoging van het probleemoplossend vermogen van de toegepaste milieuwetenschap. Ten aanzien van de arbowetenschap zijn er aanwijzigingen, dat elk van de vier factoren een bijdrage kan leveren aan de verhoging van het probleemoplossend vermogen van toegepast arbo-onderzoek.

Aanbeveling voor te hanteren richtlijnen bij het beoordelen en (her)ontwerpen van de organisatie van de arbeid, in het bijzonder de inhoud van functies. Bij de richtlijnen staat de zelfwerkzaamheid van ondernemingen voorop, maar ze kunnen ook gehanteerd worden door de Arbeidsinspectie en andere deskundigen. Allereerst wordt een theoretisch-strategische onderbouwing gegeven van de wijze waarop "welzijn bij de arbeid, gelet op de stand van de arbeids- en bedrijfskunde" uitgewerkt is. Vervolgens wordt de WEBA-methodiek voor het beschrijven, beoordelen en verbeteren van functies beschreven. Tenslotte worden 14 werksoorten uit de praktijk behandeld, teneinde te illustreren hoe met de WEBA-methodiek gewerkt kan worden in uitlopende praktijksituaties. Function improvement and organisation of work

Aanbeveling voor te hanteren richtlijnen bij het beoordelen en (her)ontwerpen van de organisatie van de arbeid, in het bijzonder de inhoud van functies. Bij de richtlijnen staat de zelfwerkzaamheid van ondernemingen voorop, maar ze kunnen ook gehanteerd worden door de Arbeidsinspectie en andere deskundigen. Allereerst wordt een theoretisch-strategische onderbouwing gegeven van de wijze waarop "welzijn bij de arbeid, gelet op de stand van de arbeids- en bedrijfskunde" uitgewerkt is. Vervolgens wordt de WEBA-methodiek voor het beschrijven, beoordelen en verbeteren van functies beschreven. Tenslotte worden 14 werksoorten uit de praktijk behandeld, teneinde te illustreren hoe met de WEBA-methodiek gewerkt kan worden in uitlopende praktijksituaties. Function improvement and organisation of work