Search

Uvod: U lečenju cista suštinski ne postoji razlika u odnosu na njihovo poreklo, i danas važe dva osnovna postupka koje je opisao Parč (Partsch) i poznati su kao cistostomija (Partsch I) i cistektomija (Partsch II). Nažalost, u velikom procentu slučajeva nije moguće sačuvati zub pa se zajedno sa cistektomijom vrši i ekstrakcija zuba. Postoji više razloga zašto je tokom cistektomije indikovana i ekstrakcija zuba u okolini cistične lezije. U većini slučajeva istovremeno postoji više razloga za ekstrakciju zuba tokom cistektomije. Cilj: Cilj istraživanja bio je da se utvrde indikacije za ekstrakciju zuba tokom cistektomije. Materijal i metod: Istraživanje je sprovedeno na Klinici za Oralnu hirurgiju Stomatološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Parametri koji su praćeni tokom istraživanja su lokalizacija ciste, dimenzija ciste,broj zuba zahvaćen cističnom lezijom, stanje zuba koji su zahvaćeni cističnom lezijom, vrsta ciste i razlog za ekstrakciju zuba tokom cistektomije. Rezultati: Kod radikularnih cista mogućnost očuvanja zuba uz resekciju korena zuba je bila nešto veća, dok je kod odontogene keratociste u značajno većem procentu bila indikovana ekstrakcija zuba. Zanimljiv podatak jeste da je samo u slučaju prisustva ciste incizivnog kanala bilo moguće očuvanje zuba. Zaključak: Istraživanje je pokazalo da kod svih cističnih lezija gdje je postojao kontakt cistične lezije sa zubom bila je indikovana ekstrakcija zuba ili resekcija korena zuba pri čemu nismo mogli nikako da ostavimo intaktne zube.

Zbog agresivnog rasta, kao i mogućnosti širenja u okolne strukture, nakon uspostavljanja definitivne dijagnoze, neophodno je adekvatno hirurško lečenje odontogenih keratocista. U praksi se prednost daje primeni enukleacije lezije sa perifernom osteotomijom uz primenu Karnojevog rastvora koji smanjuje mogućnost za pojavu recidiva. U slučajevima kada su prisutne velike multilokularne lezije sa nepovoljnim lokalizacijama i bliskim kontaktom sa okolnim strukturama prednost se može dati primeni dekompresije sa naknadnom enukleacijom lezije. Dok se kod višestrukih recidiva i kod lezija kod kojih je došlo do patološke frakture može razmotriti primena marginalne ili segmentne resekcije kosti nakon kojih je neophodna primena rekonstruktivnih zahvata.

Oroantralne fistule su patološke komunikacije između usne duplje i maksilarnog sinusa. Kada se oroantralna komunikacija blagovremeno ne dijagnostikuje, a komunikacija ne zatvori spontano, nastaje oroantralna fistula, koja je indirektni pokazatelj hronične infekcije sinusa. Ciljevi svih hirurških tehnika jeste zatvaranje fizičkog puta između usne duplje i sinusa kako bi došlo do trajnog zarastanja fistuoloznog defekta i eliminacije infekcije sinusa. Tehnike za zatvaranje fistuloznog otvora se mogu podeliti na lokalne i udaljene režnjeve mekog tkiva.

Impaktirani zubi su zubi koji su prisutni u vilicama, a prošlo je vrijeme njihovog nicanja i procijenjeno je da neće nići i zauzeti fiziološko mjesto u zubnom nizu. Svi zubi u vilicama mogu biti impaktirani ali najčešće su to umnjaci i gornji očnjaci. Etiologija nastanka impakcije je lokalne, sistemske i genetske prirode. Najzastupljenija teorija je nedostatak prostora u zubnom nizu zbog redukcije vilica. Dijagnostički plan impakcije zuba su anamneza, klinički i rendgenski pregled. Anamnestički i klinički podaci, sa jedne strane mogu biti oskudni, dok sa druge strane mogu jasno ukazivati na impakciju. Bez obzira na kliničku sliku i anamnezu, radiografski pregled je obavezan kada se sumnja na postojanje impakcije. Radiološka dijagnostika impaktiranih zuba pomaže u definitivnom postavljanju dijagnoze, analizi položaja impaktiranog zuba, stanja okolne kosti, susjednih zuba i anatomskih detalja. Radiološke metode koje nailaze na najveću primjenu u dijagnostici impaktiranih donjih umnjaka i gornjih očnjaka su: retroalveolarni metod, ortopantomografija, okluzalni metod, frontalna projekcija donje vilice, CBCT i konvencionalni CT. Retroalveolarni metod i ortopantomografija predstavljaju prvi korak u rendgenskoj dijagnostici impaktiranog donjeg umnjaka i gornjeg očnjaka. Buko-oralni položaj impaktiranog zuba zahtijeva metod paralakse retroalveolarnog metoda. Okluzalni metod je koristan kod impakcije gornjeg očnjaka, dok profilna projekcija omogućava prikaz buko-oralnog položaja impaktiranog umnjaka. S obzirom da dvodimenzionalni nalaz u određenim slučajevima nije dovoljan, indikovano je snimanje konvencionalnim CT-om ili CBCT-om. Rendgenski nalaz omogućuje određivanje preciznog položaja impaktiranog zuba, njegov odnos sa okolnim strukturama (mandibularni kanal, nosna šupljina, susjedni zubi, maksilarni sinus), dubinu impakcije, stanje kosti i komplikacije na susjednim zubima izazvane impakcijom. Na osnovu rendgenskog snimka pravi se plan terapije a potom i prati ishod primj

Objectives: This study aimed to investigate whether Epstein-Barr virus (EBV) positive periapical lesions exhibited higher mRNA levels of Notch signalling molecules (Notch2 and Jagged1), bone resorption regulators (receptor activator of nuclear factor kappa-? ligand (RANKL) and osteoprotegerin (OPG)), and proinflammatory cytokines (tumour necrosis factor-alpha (TNF-?), interleukin-1 beta (IL-1?) and IL-6) compared to EBV negative lesions. Additionally, the potential correlation between investigated molecules in periapical lesions was analyzed. Materials and methods: Sixty-four apical periodontitis lesions were obtained subsequent to standard apicoectomy procedure. The presence of EBV was determined using nested PCR. Based on the presence of EBV all periapical lesions were divided into two groups, 29 EBV positive and 35 EBV negative lesions. A reverse transcriptase real-time PCR was used to determine mRNA levels of Notch2, Jagged1, RANKL, OPG, TNF-?, IL-1? and IL-6. Results: Significantly higher mRNA levels of Notch2, Jagged1, RANKL and IL-1? were observed in EBV positive compared to EBV negative lesions. Significant positive correlation was present between Notch2 and Jagged1, Jagged1 and RANKL, and IL-? and TNF-? in EBV positive periapical lesions. Conclusions: Notch signalling pathway may be involved in alveolar bone resorption in apical periodontitis lesions infected by EBV.

Aim To investigate the possible association between TNF alpha (-308 G/A) and IL-1 beta (-511 C/T) single nucleotide polymorphisms (SNPs) and GSTT and GSTM deletion polymorphisms and risk of apical periodontitis (AP) development, and determine the association of different genotypes with the presence of herpesviral infection in AP. Methodology The study included 120 periapical lesions and 200 control samples. Gene polymorphism analysis was performed using either polymerase chain reaction (PCR) or PCR/ restriction fragment length polymorphism (RFLP). Relative gene expression of TNF-alpha and IL-1 beta was analysed using reverse transcriptase - real-time PCR. The presence of Epstein-Barr virus (EBV) and human cytomegalovirus (HCMV) was assessed by nested PCR. Chi-square and Fisher's exact tests and logistic regression analyses were done for polymorphisms, whilst Mann-Whitney U-test was performed for the expression analysis. The expected frequency of variants was analysed by the Hardy-Weinberg equilibrium test. Results TNF-alpha (-308 G/A) SNP increased AP susceptibility for heterozygous (odds ratio (OR) = 1.72, 95% confidence interval (CI) = 1.06-2.80, P = 0.027) and homozygous (OR = 8.55, 95% CI = 1.77-41.36, P lt 0.001) carriers of the variant A allele. On the other hand, IL-1 beta (-511 C/T) polymorphism exerted a protective effect both in heterozygotes (OR = 0.540, 95% CI = 0.332-0.880, P = 0.013) and homozygotes (OR = 0.114, 95% CI = 0.026-0.501, P lt 0.001). In addition, GSTM1 and GSTT1 null genotypes separately, as well as concomitantly, were associated with an increased risk for AP development (P lt 0.001). The null GSTT1 genotype increased approximately twice the risk of Epstein-Barr infection (EBV) in AP (OR = 2.17, 95% CI = 1-4.71, P = 0.048), whilst TNF-alpha SNP decreased it, both in heterozygotes (OR = 0.20, 95% CI = 0.08-0.48, P lt 0.001) and AA homozygotes (OR = 0.07, 95% CI = 0.01-0.37, P = 0.001). Conclusions GSTM and GSTT deletion polymorphisms, as we

Uvod: Sprovodna anestezija za donjevilične živce, ili kako je u narodu poznata, mandibularna anestezija, predstavlja jednu od najčešće korišćenih anestezija u donjoj vilici, pomoću koje vadimo, lečimo ili protetski saniramo bočne zube u donjoj vilici. U sklopu ove anestezije, pored anesteziranja donjeviličnog živca, možemo takođe izvrišiti i anesteziranje jezičnog, a povremeno i obraznog živca. Postoji veliki broj faktora koji utiču na uspešnost same anestezije, kao što su sama anatomija i topografski odnosi, izbor anestetika, tehnika aplikovanja anestetika i opšti status pacijenta. Zaključak: Ovim radom smo pokušali da ustanovimo najčešće greške, i faktore koji utiču na nastanak greške, prilikom davanja sprovodne anestezije, koji bi kasnije doveli do različitih komplikacija i neuspeha anestezije.

Tema antibiotika je jako obimna, te ću napraviti jedan kratki osvrt na sve o čemu sam pisao. Najpre sam govorio o uticaju antibiotika na čitavu ljudsku populaciju, o beneficijama i mogućim opasnostima koje nosi, jedan filozofski pristup podizanja svesti u očuvanju životne sredine uopšte, o nužnosti sinergizma čoveka i prirode. Sve to jer sam duboko uveren da princip primum non nocere ne treba da se odnosi samo na lekare i lečenje, već da to treba da bude jedan ideal i vodilja svakog čoveka. Imajući u vidu da se tema tiče upotrebe antibiotika kod dentogenih infekcija morao sam se ograničiti što nije bio nimalo lagan zadatak. Povući crtu i reći: ” e ovde je granica koja se tiče moje teme” nosi veliku smelost zbog ogromne količine informacija koje se međusobno prepliću, prožimaju i svaka otvara neka nova vrata. Odlučio sam se da se samo dotaknem teme same infekcije jer ona je zaslužna što su antibiotici i otkriveni, a i upravo su odgovor na pitanje šta lečimo antibioticima. Potom kroz podelu antibiotika sam imao ideju da pružim informacije čime raspolažemo, i na kraju kroz principe primene da dam odgovor kako upotrebiti raspoloživo. Primeri iz prakse prikazani u tablici 6. su zamišljeni kao neki vid osnove i vodiča-podsetnika. Najiskrenije se nadam se da sam uspeo u naumljenom, i uvek sam rad da čujem kritiku ili komentar.

Odontogenic keratocyst (OKC) is the cyst arising from the cell rests of dental lamina. It can occur anywhere in the jaw, but commonly seen in the posterior part of the mandible. On radiograph it may be unilocular or multi locular OKC is a cyst of odontogenic origin, usually asymptomatic with an aggressive clinical behavior including a high recurrence rate and tendency to invade bone and adjacent soft tissues. Diagnosis is based on the clinical history, clinical appearance, and radiographs and histology. Multiple surgical approaches are available including aggressive approaches like lesion resection, and conservative options such as marsupialization, decompression, enucleation. Several factors determine treatment type including patient age, lesion location and size, and whether the OKC is primary or recurrent.

Apical periodontitis represents a chronic inflammatory process within periapical tissues, mostly caused by etiological agents of endodontic origin. Progressive bone resorption in the periapical region represents the hallmark of apical periodontitis and occurs as the consequence of interplay between polymicrobial infections and host response. The Notch signaling pathway is an evolutionary conserved cell-signaling system that plays an important role in a variety of cell functions including proliferation, differentiation and apoptosis. In recent years its involvement in bone homeostasis has attracted a significant consideration. We hypothesized that Notch signaling pathway, which has a complex interplay with proinflammatory cytokines and bone resorption regulators, contributes to alveolar bone resorption via increased Notch receptors on immune cell surface and stimulates Notch receptor intracellular domain (NICD) translocation into the nucleus. The potential benefit of medications aimed to down-regulate these pathways in apical periodontitis treatment remains to be assessed.

There is a need for updating the current treatment modalities for periapical lesions of endodontic origin to reflect the contributions and potential morbidity from herpesvirus infection. Herpesviruses, particularly human cytomegalovirus and Epstein-Barr virus, play an important role in the symptomatic periapical lesion. Indeed, periapical lesions may remain stable and silent until they become symptomatic, possibly triggered by the activation of latent herpesviruses within the lesion itself. Given the potential for grave systemic conditions associated with herpesvirus infection, early detection and treatment decisions for periapical lesions by the dentist may positively affect a patient’s overall health; especially for the immunocompromised patient.

ObjectivesThis study aimed to analyse Epstein-Barr virus (EBV) and human cytomegalovirus (HCMV) viral loads in symptomatic and asymptomatic apical periodontitis lesions, to determine levels of TNF-, IL-1 and IL-6 in these lesions and to investigate a possible correlation between herpesviral copy numbers and levels of proinflammatory cytokines. Materials and MethodsA total of 100 samples of apical periodontitis were subjected to HCMV and EBV copy numbers analysis by nested polymerase chain reaction (PCR) and TaqMan real-time PCR. The concentrations of TNF-, IL-1 and IL-6 were determined by ELISA method. SPSS software was used for statistical analysis. ResultsThere were no significant differences in the occurrence of EBV and HCMV between symptomatic and asymptomatic periapical lesions (p=.686, p=.879, respectively). Only 12 of 74 EBV (16.2%) and four of 54 HCMV (13.5%) nested PCR-positive samples showed increased viral copy numbers above the limit of 125 copies/ml. There was no significant correlation between the levels of analysed proinflammatory cytokines and herpesviral copy numbers in our sample. ConclusionThe observed low viral loads point to a relatively rare occurrence of active EBV and HCMV infection in our sample. Latent herpesviral infection does not enhance the production of investigated proinflammatory cytokines.

Pain localized to masticatory muscle area and/or temporomandibular joint area, followed with an irregular lower jaw movement, is the most prominent symptom of temporomandibular disorders (TMD). Literature data indicate that symptoms and signs of TMD significantly influence the function of the orofacial system, the socio-psychological status and the quality of life of patients. Multidisciplinary approach to treatment arises from the complex and multifactorial etiology of TMD and the significant role of psychosocial factors. Low level laser therapy (LLLT) has been recommended as therapeutic modality aimed at treating TMD because of its analgesic, anti-inflammatory and biostimulative effects. Nevertheless, research results remain contradictory at present and no consensus has been reached regarding the optimal parameters and protocols of laser therapy. The goal of this research was to examine the effects of low level laser therapy on reducing pain intensity in patients with TMD. With the use of the standard protocol for diagnostifying TMD, established by Dworkin and LeResche (RDC/TMD), 63 participants had been selected and randomly constituted into two experimental groups. The first group included 35 participants which have been subjected to low level laser therapy (LLLT) three times a week, in the duration of five weeks (Wavelength: 780 nm; Probe aperture: 1 cm2; Time: 60 sec per point; Number of treated points: 4; Power density: 70 mW/cm2; Radiant energy: 4.2 J; Daily energy delivered: 16,8 J; Energy density (dose): 4,2 J/cm2; Total treatment dose: 16,8 J/cm2; Cumulative dose: 252 J/cm2). The second group included 28 participants subjected to nonsteroidal anti-inflammatory drug therapy - NSAID (ibuprofen) in the duration of two weeks (first three days 3x400mg, remaining time 2x400mg per day). In order to measure the therapy effects, pain intensity evaluation has been conducted via the visual analog scale (VAS), as well as the evaluation of maximal mouth opening range, Bol lokalizovan u mastikatornim mišićima i/ili temporomandibularnim zglobovima praćen neregularnim kretnjama donje vilice, najizraţeniji je simptom temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Literaturni podaci ukazuju da simptomi i znaci TMD znaĉajno utiĉu na funkciju orofacijalnog sistema, socio-psihološki status i kvalitet ţivota pacijenata. Multidisciplinarni pristup leĉenju proizilazi iz kompleksne i multifaktorijalne etiologije TMD i znaĉajne uloge psihosocijalnih faktora. Terapija laserom male snage (low level laser therapy - LLLT) predloţena je kao terapijski modalitet u leĉenju TMD zbog svojih analgetiĉkih, antiiflamatornih i biostimulativnih efekata. MeĊutim, rezultati istraţivanja su još uvek kontradiktorni i nije uspostavljen konsenzus oko optimalnih parametara laserskog zraĉenja i optimalnog terapijskog protokola. Cilj istraţivanja bio je da se ispita da li terapija laserom male snage utiĉe na smanjenje intenziteta bola kod osoba sa temporomandibularnim disfunkcijama. Upotrebom standardnog protokola za dijagnostiku temporomandibularnih disfunkcija predloţenog od strane Dworkin i LeResche (RDC/TMD) izdvojeno je 63 ispitanika. Nasumiĉnim izborom formirane su dve eksperimentalne grupe ispitanika. Prvu grupu ĉinilo je 35 ispitanika koji su bili podvrgnuti terapijom laserom male snage (LLLT) tri puta nedeljno tokom pet nedelja (talasna duţina lasera: 780 nm; otvor laserske sonde: 1 cm; trajanje aplikacije: 60 sekundi po jednoj taĉki; broj tretiranih taĉaka: 4; gustina snage (intenzitet): 70 mW/cm2; predata energija po taĉki: 4.2 J; ukupna predata energija u jednoj poseti: 16,8 J; gustina energije (doza): 4,2 J/cm2; doza po tretmanu: 16,8 J/cm2; kumulativna doza: 252 J/cm2). Drugu grupu ĉinilo je 28 ispitanika kod kojih je sprovedena terapija nesteroidnim antiinflamatornim lekovima - NSAID (ibuprofen) tokom dve nedelje (u prva tri dana 3x400mg, preostalo vreme 2x400mg dnevno). U cilju procene efekata terapije, vršeno je merenje intenziteta bola pomoću vizuelno an

Profilaktička primena antibiotika ima za cilj da spreči tranzitornu bakterijemiju u toku stomatoloških intervencija kod pacijenata kod kojih postoji opasnost da ta bakterijemija dovede do pojave metastatičkih ili postoperativnih infekcija. Bakterijski endokarditis pre nastaje kao posledica bakterijemije izazvane tokom rutinskih dnevnih aktivnosti. Smatra se da antibiotska profilaksa može da spreči samo kod malog broja pacijenata bakterijski endokaraditis. Rizik od neželjenih reakcija na antibiotike veća je od koristi. Prema ovom redukovanom režimu profilksa je indikovana kod pacijenata sa veštačkim srčanim zaliscima, preležanim endokarditisom, kongenitalnim srčanim oboljenjem ili transplantiranim srcem sa manifestnom valvulopatijom. Kod ovih pacijenata je indikovana antibiotska profilaksa pre svih oralnohirurških intervencija. Najčešći antibiotici koji se primenjuju u profilaksi su amoksicilin u dozi od 2 grama pola sata ili sata vremena pre intervencije i u slučaju alergije na penicilin klindamicin 600 mg takođe pola sata ili sat vremena pre intervencije. Kod pacijenata kod kojih nije moguća oralna upotreba antibiotika koristi se ampicilin u dozi od 2 g pola sata pre intervencije IV u slučaju alergija koristi se klindamicin u dozi od 600 mg IV pola sata pre intervencije. Kod pacijenata sa ugrađenim protetskim zglobovima nije indikovana antibiotska profilaksa osim kod pacijenata sa teškim sistemskim oboljenjima tada ortopedski hirurg preporučuje antibiotski režim.

Nove naučne metode u anatomskim istraživanjima pružaju detaljnije i sveobuhvatnije prepoznavanje i proučavanje finih anatomskih struktura, njihovih međusobnih odnosa, a time i primenu ovih saznanja u kliničkoj praksi. Za sada u literaturi nema relevantnih podataka o morfološkim karateristikama neurovaskularnih (nutritivnih) kanala u predelu palatinalne kompaktne kosti alveolarnog i nepčanog nastavka gornje vilice. Njihova učestalost i lokalizacija, kao i odnos sa velikom nepčanom arterijom i nervom imaju uticaj na efikasnost primene sprovodne anestezije za prednje i srednje gornje zubne grane pristupom sa palatinalne strane. Ciljevi: Ovo istraživanje imalo je za ciljeve da ispita i uporedi učestalost, položaj i morfološke karateristike nutritivnih kanala alveolarnog i nepčanog nastavka gornje vilice sa nepčane strane, kortikalnu poroznost, morfološke karakteristike bočnih grana velike nepčane arterije i nerva i njihov odnos sa nutritivnim kanalima, kao i da ispita i uporedi kliničke i kardiovaskularne parametre sprovodne anestezije prednjih i srednjih gornjih zubnih grana pristupom sa nepčane strane posle primene 4% artikaina sa epinefrinom (1:100,000) standardnom karpul brizgalicom i aparatom za kontinuiranu i kontrolisanu primenu anestetičkog rastvora. Materijal i metod: Metodološki, ova studija je podeljena u dve odvojene celine. U prvom delu studije korišćeni su metodološki postupci u okviru anatomskog istraživanja koji su obuhvatili osteološku, disekcionu, histološku i radiološku analizu. Drugi deo studije se odnosio na kontrolisano kliničko istraživanje efekata intraoralne lokalne anestezije. Osteološka analiza obuhvatila je 20 suvih lobanja odnosno 40 kostiju maksile tri različite starosne dobi, oba pola, na kojima su registrovani morfološki parametri, anatomske varijacije i koštane malformacije. Analizirani su širina (debljina) i visina alveolarnog nastavka u očnjačkoj i premolarnoj regiji obostrano, zatim veličina poprečnog preseka nepčanog sulkusa, njihovo

Bol lokalizovan u mastikatornim mišićima i/ili temporomandibularnim zglobovima praćen neregularnim kretnjama donje vilice, najizraţeniji je simptom temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Literaturni podaci ukazuju da simptomi i znaci TMD znaĉajno utiĉu na funkciju orofacijalnog sistema, socio-psihološki status i kvalitet ţivota pacijenata. Multidisciplinarni pristup leĉenju proizilazi iz kompleksne i multifaktorijalne etiologije TMD i znaĉajne uloge psihosocijalnih faktora. Terapija laserom male snage (low level laser therapy - LLLT) predloţena je kao terapijski modalitet u leĉenju TMD zbog svojih analgetiĉkih, antiiflamatornih i biostimulativnih efekata. MeĊutim, rezultati istraţivanja su još uvek kontradiktorni i nije uspostavljen konsenzus oko optimalnih parametara laserskog zraĉenja i optimalnog terapijskog protokola. Cilj istraţivanja bio je da se ispita da li terapija laserom male snage utiĉe na smanjenje intenziteta bola kod osoba sa temporomandibularnim disfunkcijama. Upotrebom standardnog protokola za dijagnostiku temporomandibularnih disfunkcija predloţenog od strane Dworkin i LeResche (RDC/TMD) izdvojeno je 63 ispitanika. Nasumiĉnim izborom formirane su dve eksperimentalne grupe ispitanika. Prvu grupu ĉinilo je 35 ispitanika koji su bili podvrgnuti terapijom laserom male snage (LLLT) tri puta nedeljno tokom pet nedelja (talasna duţina lasera: 780 nm; otvor laserske sonde: 1 cm; trajanje aplikacije: 60 sekundi po jednoj taĉki; broj tretiranih taĉaka: 4; gustina snage (intenzitet): 70 mW/cm2; predata energija po taĉki: 4.2 J; ukupna predata energija u jednoj poseti: 16,8 J; gustina energije (doza): 4,2 J/cm2; doza po tretmanu: 16,8 J/cm2; kumulativna doza: 252 J/cm2). Drugu grupu ĉinilo je 28 ispitanika kod kojih je sprovedena terapija nesteroidnim antiinflamatornim lekovima - NSAID (ibuprofen) tokom dve nedelje (u prva tri dana 3x400mg, preostalo vreme 2x400mg dnevno). U cilju procene efekata terapije, vršeno je merenje intenziteta bola pomoću vizuelno an, Pain localized to masticatory muscle area and/or temporomandibular joint area, followed with an irregular lower jaw movement, is the most prominent symptom of temporomandibular disorders (TMD). Literature data indicate that symptoms and signs of TMD significantly influence the function of the orofacial system, the socio-psychological status and the quality of life of patients. Multidisciplinary approach to treatment arises from the complex and multifactorial etiology of TMD and the significant role of psychosocial factors. Low level laser therapy (LLLT) has been recommended as therapeutic modality aimed at treating TMD because of its analgesic, anti-inflammatory and biostimulative effects. Nevertheless, research results remain contradictory at present and no consensus has been reached regarding the optimal parameters and protocols of laser therapy. The goal of this research was to examine the effects of low level laser therapy on reducing pain intensity in patients with TMD. With the use of the standard protocol for diagnostifying TMD, established by Dworkin and LeResche (RDC/TMD), 63 participants had been selected and randomly constituted into two experimental groups. The first group included 35 participants which have been subjected to low level laser therapy (LLLT) three times a week, in the duration of five weeks (Wavelength: 780 nm; Probe aperture: 1 cm2; Time: 60 sec per point; Number of treated points: 4; Power density: 70 mW/cm2; Radiant energy: 4.2 J; Daily energy delivered: 16,8 J; Energy density (dose): 4,2 J/cm2; Total treatment dose: 16,8 J/cm2; Cumulative dose: 252 J/cm2). The second group included 28 participants subjected to nonsteroidal anti-inflammatory drug therapy - NSAID (ibuprofen) in the duration of two weeks (first three days 3x400mg, remaining time 2x400mg per day). In order to measure the therapy effects, pain intensity evaluation has been conducted via the visual analog scale (VAS), as well as the evaluation of maximal mouth opening range

AimTo investigate whether apical periodontitis lesions infected by Epstein-Barr virus (EBV) exhibit higher levels of oxidative stress biomarkers [8-hydroxydeoxyguanosine (8-OHdG) and oxidized glutathione (GSSG)] and bone resorption regulators [receptor activator of nuclear factor (NF-B) ligand (RANKL) and osteoprotegerin (OPG)] compared to EBV-negative periapical lesions and healthy pulp tissues. MethodologyThe experimental group consisted of 30 EBV-positive and 30 EBV-negative periapical lesions collected in conjunction with apicoectomy. The pulp tissues of 20 impacted third molars were used as healthy controls. The qualitative and quantitative analysis of EBV was performed by nested and real-time polymerase chain reaction (PCR), respectively. The levels of RANKL and OPG were analysed by reverse transcriptase real-time PCR. The levels of 8-OHdG and GSSG were determined by enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA). Mann-Whitney U-test and Spearman's correlation were used for statistical analysis. ResultsThe levels of RANKL, OPG, 8-OHdG and GSSG were significantly higher in apical periodontitis lesions compared to healthy pulp controls (P=0.001, P lt 0.001, P lt 0.001 and P lt 0.05, respectively). RANKL and OPG mRNA expression was significantly higher in EBV-positive compared to EBV-negative periapical lesions (P lt 0.05). There was no significant correlation between EBV copy numbers and levels of RANKL, OPG, 8OH-dG and GSSG in apical periodontitis. ConclusionLevels of bone resorption regulators and oxidative stress biomarkers were increased in apical periodontitis compared to healthy pulp tissues. EBV-positive periapical lesions exhibited higher levels of RANKL and OPG compared to EBV-negative periapical lesions. EBV may contribute to progression of apical periodontitis via enhanced production of bone resorption regulators.

Nove naučne metode u anatomskim istraživanjima pružaju detaljnije i sveobuhvatnije prepoznavanje i proučavanje finih anatomskih struktura, njihovih međusobnih odnosa, a time i primenu ovih saznanja u kliničkoj praksi. Za sada u literaturi nema relevantnih podataka o morfološkim karateristikama neurovaskularnih (nutritivnih) kanala u predelu palatinalne kompaktne kosti alveolarnog i nepčanog nastavka gornje vilice. Njihova učestalost i lokalizacija, kao i odnos sa velikom nepčanom arterijom i nervom imaju uticaj na efikasnost primene sprovodne anestezije za prednje i srednje gornje zubne grane pristupom sa palatinalne strane. Ciljevi: Ovo istraživanje imalo je za ciljeve da ispita i uporedi učestalost, položaj i morfološke karateristike nutritivnih kanala alveolarnog i nepčanog nastavka gornje vilice sa nepčane strane, kortikalnu poroznost, morfološke karakteristike bočnih grana velike nepčane arterije i nerva i njihov odnos sa nutritivnim kanalima, kao i da ispita i uporedi kliničke i kardiovaskularne parametre sprovodne anestezije prednjih i srednjih gornjih zubnih grana pristupom sa nepčane strane posle primene 4% artikaina sa epinefrinom (1:100,000) standardnom karpul brizgalicom i aparatom za kontinuiranu i kontrolisanu primenu anestetičkog rastvora. Materijal i metod: Metodološki, ova studija je podeljena u dve odvojene celine. U prvom delu studije korišćeni su metodološki postupci u okviru anatomskog istraživanja koji su obuhvatili osteološku, disekcionu, histološku i radiološku analizu. Drugi deo studije se odnosio na kontrolisano kliničko istraživanje efekata intraoralne lokalne anestezije. Osteološka analiza obuhvatila je 20 suvih lobanja odnosno 40 kostiju maksile tri različite starosne dobi, oba pola, na kojima su registrovani morfološki parametri, anatomske varijacije i koštane malformacije. Analizirani su širina (debljina) i visina alveolarnog nastavka u očnjačkoj i premolarnoj regiji obostrano, zatim veličina poprečnog preseka nepčanog sulkusa, njihovo

Purpose of Review This review describes the most recent findings on herpesviral infections and offers current concepts of herpesviral role in the pathogenesis of periapical periodontitis. Recent Findings Thirty articles reported data on herpesviral infection in periapical periodontitis. Epstein-Barr virus and human cytomegalovirus are the most frequently detected herpesviruses in periapical samples. The main hypothesis postulates a bidirectional herpesviral-bacterial relationship in the etiopathogenesis of periapical periodontitis. A high heterogeneity of herpesviruses incidence was registered within the studies, in part, due to various methodological approaches used in laboratory testing, different inclusion criteria, study design, seroprevalence of herpesviruses, and sociodemographic characteristics of investigated populations. Summary Herpesviruses have been shown to potentially impair local host defense in periapical tissue. Although it has been demonstrated that endodontic pathogenic bacteria are able to reactivate herpesviruses, further, in vitro studies should provide more data on herpesviruses as a factor in the pathogenesis of the periapical pathoses. It is, therefore, necessary to investigate potential benefits of antiviral therapy in well-designed controlled longitudinal studies.

Background/Aim. The use of autogenous bone grafts for augmentation of the resorbed alveolar ridge is still considered the gold standard in implant dentistry. The aim of this study was to analyze the resorption rate of autogenous bone block grafts from the retromolar region placed in the frontal segment of the upper jaw unprotected by barrier membranes, to assess the stability of implants placed into the grafted bone, as well as to monitor its changes during the healing period. Methods. The study included 18 patients with a total of 20 grafted sites. The residual alveolar ridge was measured before and after the augmentation and prior to implant placement. All implants were restored with provisional crowns within 48 hours after the placement. Implant stability was assessed using resonance frequency analysis. Results. The average period from ridge augmentation to reentry was 5.4 months (range 4-6 months) . At reentry the healed alveolar ridge had a mean width of 6.1 ± 1.27 mm. The mean calculated width gain was 3.04 ± 1.22 mm. The overall surface resorption of block grafts was 0.68 ± 0.69 mm (18.85%). At the time of implant placement the mean value of implant stability quotient (ISQ) was 71.25 ± 5.77. The lowest ISQ values were noted after three weeks of healing, followed by a gradual increase until week 12. After 12 weeks implants showed significantly higher ISQ values compared to primary stability (p lt 0.05 Wilcoxon signed ranks test). During the 3-years followup period no cases of implant loss were recorded. Conclusion. Despite a significant resorption of bone grafts, it was possible to place implants in all the cases and to use the immediate loading protocol without affecting implant survival rate., Uvod/cilj. Primena autogenih koštanih graftova (implantata) za uvećavanje smanjenog (resorbovanog) alvelarnog grebena još uvek se smatra zlatnim standardom u implantologiji. Cilj ove studije bio je analiza stepena resorpcije autolognih koštanih blok transplantata nezaštićenih barijernim mebranama, uzetih iz retromolarnog predela mandibule i postavljenih u frontalni segment gornje vilice, procena stabilnosti implantata ugrađenih u povećanu regiju, kao i praćenje promene implantne stabilnosti tokom perioda oseointegracije. Metode. U studiju je bilo uključeno 18 pacijenata sa ukupno 20 autotransplantata. Širina rezidualnog alveolarnog grebena merena je pre i posle postavljanja transplantata, kao i neposredno pre ugradnje implantata. Svi implantati su opterećeni privremenim nadoknadama 48 sati nakon ugradnje. Stabilnost implantata procenjivana je primenom analize rezonantne frekvencije. Rezultati. Srednje vreme između uvećavanja grebena i ugradnje implantata iznosilo je 5,4 (4-6) meseci. Pre ugradnje implantata srednja vrednost širine grebena iznosila je 6,1 ± 1,27 mm, a povećanja širine grebena u odnosu na vrednosti pre uvećanja 3,04 ± 1,22 mm. Površinska resoprcija grafta iznosila je 18,85% (0,68 ± 0,69 mm). Srednja vrednost koeficijenta implantne stabilnosti (ISQ) u momentu ugradnje iznosila je 71,25 ± 5,77. Najniže vrednosti ISQ zabeležene su u trećoj nedelji nakon ugradnje, što je bilo praćeno postepenim porastom do dvanaeste nedelje zarastanja. Nakon dvanaest nedelja vrednosti ISQ bile su statitički značajno više od vrednosti u momentu ugradnje (p lt 0,05 Wilcoxon test). Tokom trogodišnjeg perioda praćenja nije bilo izgubljenih implantata. Zaključak. Bez obzira na značajan stepen resorpcije autotransplantata, kod svih pacijenata bilo je moguće ugraditi implantate u uvećani greben, kao i primeniti protokol ranog opterećenja bez uticaja na stepen preživljavanja implantata.

INTRODUCTION: The placement of endoseous dental implants to replace lost teeth has become a routine and predictable treatment modality. Dental implant macro- and microdesign, materials, as well as loading protocols have improved over time. The aim of shortening the overall treatment time has led to the introduction of immediate or early loading protocols that replaced the conventional (i.e. two-phase or Branemark`s) loading protocol, which required 3 to 6 months of undisturbed healing prior to implant loading. Several clinical trials have analysed immediate or early loading protocols using different implant designs. In most of these studies implants were inserted predominantly in sites with good bone quality in order to achieve adequate primary stability, which is one of the prerequisites for implant treatment success, but even more important when implants are loaded immediately. The posterior maxilla has been considered an anatomical region not suitable for immediate or early loading protocols, due to poor bone quality, and few studies on this could be found in the literature. AIM: The aim of the present study was to evaluate the overall success rate of immediately and early loaded short, hybrid self-tapping implants inserted in the posterior maxilla by analysing clinical parameters such as primary implant stability, implant stability changes during observation period, peri-implant crestal bone loss, peri-implant soft tissue healing and criteria for implant treatment success. MATERIAL AND METHOD: The present prospective, randomized controlled (splitmouth) clinical trial included eight patients with bilateral posterior edentulism in the maxilla. After meticulous planning and preoperative procedures done, each patient received 6 implants in total (split-mouth design) in the first and second premolar and first molar sites. Both sides of the maxilla were assigned randomly to either immediate (IL) or early (EL) loading group. Total of 48 implants were analyzed, 24 impla, UVOD: Ugradnja zubnih implanata danas predstavlja rutinsku terapiju parcijalne i totalne bezubosti, sa predvidljivim ishodom. Period razvoja oralne implantologije obeležio je konstantan rad na unapređenju makro- i mikro-dizajna implanta, materijala za implantaciju, kao i protokola opterećenja. Sa ciljem skraćenja sveukupnog vremena implantne terapije došlo je do predstavljanja protokola imedijatnog ili ranog opterećenja, koji su zamenili inicijalno preporučeni konvencionalni (tzv. dvofazni ili Branemarkov) protokol opterećenja, koji je podrazumevao period mirovanja od 3 do 6 meseci nakon ugradnje implanata. Analiza uspešnosti implantne terapije primenom implanata različitog makro- i mikro-dizajna, uz primenu protokola imedijatnog ili ranog opterećenja, sprovedena je u brojnim kliničkim studijama. Adekvatna primarna stabilnost implanta jedan je od osnovnih preduslova za uspeh implantne terapije, posebno kod primene protokola imedijatnog i ranog opterećenja, te su u pomenutim studijama implanti uglavnom ugrađivani u regije vilica sa dobrim kvalitetom kosti. Bočna regija gornje vilice, u kojoj preovlađuje slabiji kvalitet kosti, smatrana je nepovoljnom za primenu protokola imedijatnog ili ranog opterećenja, što je rezultiralo malim brojem studija na tu temu, kao i potrebom za dodatnom naučnom vrerifikacijom primene protokola imedijatnog opterećenja u pomenutoj anatomskog regiji. CILJ: Cilj ovog kliničkog istraživanja je bio da se ispita i uporedi uspešnost imedijatno i rano opterećenih kratkih, samourezujućih implanata ugrađenih u bočnu regiju gornje vilice, praćenjem i poređenjem odgovarajućih kliničkih parametara (vrednost primarne stabilnosti, promena vrednosti implantne stabilnosti u različitim vremenskim tačkama tokom perioda praćenja, vrednosti peri-implantne koštane resorpcije i vrednosti modifikovanog indeksa krvarenja (MBI) i modifikovanog plak indeksa (MPI)) i vrednosti kriterijuma uspešnosti. MATERIJAL I METOD: U ovu prospektivnu randomizovanu kliničku studi

Bezbolno vađenje molara u donjoj vilici postiže se primenom sprovodne anestezije za donji alveolarni i jezični živac, takozvane mandibularne anestezije. Prilikom ekstrakcije molara potrebna je dodatna lokalna anestezija za obrazni živac. U slučaju neuspeha primenjene blok anestezije, mogu se primeniti i dopunske terminalne anestezije. Naučna istraživanja pokazuju da se ekstrakcija donjih molara može izvršiti i tehnikama infiltracione terminalne anestezije sa bukalne i lingvalne strane molara. Pored individulanih razlika u anatomskoj građi koštanog tkiva i prisutnoj lokalnoj patološkoj promeni, osnovni razlog uspeha anestezije jeste adekvatan izbor lokalnog anestetika i tehnike njegove primene. Iz tog razloga, za bezbolno izvodjenje intervencije pored standardnih tehnika mandibularne anestezije koriste se i dopunske anestezije kao što su: intraseptalna anestezija, intraosealna anestezija, papilarna anestezija, intrapulpna anestezija i intraperiodontalna anestezija.

Keratocistični odontogeni tumori (KCOT) su benigne intrakoštane lezije, lokalizovane u donjoj i gornjoj vilici. Ovi tumori su ranije definisani kao ciste vilica zbog svog makroskopskog izgleda. Međutim, njihova agresivna priroda i sklonost ka recidivima, kao i uloga genskih mehanizama u njihovom nastanku, doveli su do toga da se ove lezije svrstaju u tumore glave i vrata. Danas se smatra da su za njihov nastanak ključne mutacije PTCH gena, koje su odgovorne i za nastanak drugih tipova tumora, a detektovane su i u ovim lezijama, bez obzira da li su u pitanju sporadični ili KCOT udruženi sa Nevoid Basal Cell Carcinoma (NBCC) sindromom. Jedan od protoonkogena koji ima uticaj na razvoj brojnih tumora čoveka, a između ostalog i oralnih karcinoma, je H-RAS gen. Ovaj gen ima ulogu u ćelijskoj proliferaciji i diferencijaciji. Mutacije H-RAS gena najčešće su detektovane na poziciji 12. i 13. kodona. Pored mutacija i polimorfizam ovog gena na 81. kodonu (81T/C) se smatra faktorom rizika za nastanak brojnih tumora. Do sada prisustvo mutacija i polimorfizama H-RAS gena nije ispitivano u KCOT. Takođe, predmet dosadašnjih istraživanja nije bilo ni prisustvo i lokalizacija p21hras proteina u ovim lezijama. Uloga ovog proteina, produkta H-RAS gena, ogleda se u prenosu ćelijskog signala od membrane do unutrašnjosti ćelije u cilju kontrole proliferacije i diferencijacije ćelija. Prekomerna ekspresija ovog proteina je konstatovana u različitim humanim tumorima, ali i u normalnim tkivima kao što su i zubni zameci. Važnost povećanog prisustva ovog proteina leži u činjenici da se time može delimično objasniti povećana proliferacija epitela, a tako i agresivno ponašanje KCOT. Lečenje KCOT najčešće podrazumeva dvofaznu proceduru koja obuhvata dekompresiju i, u drugom hirurškom aktu, enukleaciju preostale lezije kombinovanu sa primenom Karnojevog rastvora. S obzirom da dekompresija dovodi do promena u veličini lezije, zadebljanja njenog zida, kao i hiperplazije epitela, interesantno je pove

Slučajevi oroantralne fistule sa umerenim i blagim dentogenim sinuzitisima, a sa očuvanom prohodnosti sinusnog otvora i bez stranih tela u sinusu, mogu se konzervativno lečiti, pa po smirivanju zapaljenja sinusa izvršiti hirurško zatvaranje fistule. Ako su prisutna intra-antralna strana tela u sinusu, a prohodnost sinusnog otvora očuvana, indikovana je modifikovana Caldwell-Lucova operacija bez nazalne antrostome, sa zatvaranjem fistule u istom hirurškom aktu. Za razliku od njih, kod pacijenata kod kojih postoji opstrukcija sinusnog otvora ili zapaljenje prednjih etmoidnih ćelija, prednost treba dati funkcionalnoj endoskopskoj hirurgiji u kombinaciji sa zatvaranjem fistule lokalnim režnjem.

Periapikalne lezije karakteriše hronična zapaljenska reakcija koja uzrokuje razgradnju alveolarnog koštanog tkiva u predelu vrha korena avitalnih zuba. Dosadašnja istraživanja pokazuju da su bakterijski mikroorganizmi i njihovi štetni produkti najčešći uzročnici nastanka zapaljenske reakcije u apeksnom parodoncijumu. Početkom 21. veka dokazano je prisustvo herpesvirusa u tkivu periapikalnih lezija i postavljena je hipoteza da pomenuti virusi učestvuju u procesu njihovog nastanka po modelu kojim doprinose razgradnji alveolarnog koštanog tkiva, kao i u marginalnom parodontitisu. Do danas je publikovano 20 istraživanja koja su ispitivala učestalost herpesvirusne infekcije u tkivu periapikalnih lezija. Rezultati istraživanja ukazuju da su Epštajn-Bar virus (EBV) i Humani citomegalovirus (HCMV) najčešće detektovani pripadnici porodice Herpesviridae u periapikalnim lezijama. Pojedina istraživanja su pokazala da su herpesvirusi češće detektovani u simptomatskim i velikim u odnosu na asimptomatske i male lezije. Međutim, njihova uloga u patogenezi periapikalnih lezija još uvek nije u potpunosti razjašnjena. Iako se smatra da genetička varijabilnost herpesvirusa može uticati na odnos virusa i imunskog odgovor domaćina, u naučnoj literaturi još uvek nema podataka o učestalosti pojedinih genotipova EBV i HCMV u periapikalnim lezijama. Takođe, nedovoljno je ispitan odnos povećanog broja genskih kopija herpesvirusa i nivoa proinflamatornih citokina u patogenezi periapikalnih lezija. CILJ ISTRAŽIVANJA. Ovo istraživanje je imalo za cilj da odredi učestalost prisustva, broja genskih kopija i vrste genotipova EBV i HCMV u tkivu periapikalnih lezija i kontrolnog pulpnog tkiva, kao i da uporedi dobijeni nalaz među periapikalnim lezijama sa različitim kliničkim, radiološkim i patohistološkim karakteristikama. Takođe, cilj ovog istraživanja bio je i da se odredi vrednost proinflamatornih citokina (TNF-α, IL-1β i IL-6) u tkivu periapikalnih lezija i kontrolnog pulpnog tkiva, te da se dob, Periapical lesions are characterized by chronic inflammation and destruction of tooth-supporting tissues in the periapical area of non-vital teeth. Previous studies confirmed that polymicrobial infection of endodontic origin is essential for its development. At the beginning of 21st century herpesviruses have been detected in tissue samples of periapical lesions. It has been hypothesized that concomitant herpesviral infection may contribute to the pathogenesis of apical periodontitis in the same way as it has been proposed for marginal periodontitis. Up to now, 20 studies investigated the occurrence of herpesviral infection in apical periodontitis. Their results indicate that Epstein-Barr virus (EBV) and Human cytomegalovirus (HCMV) are the most frequently detected species of Herpesviridae family in apical periodontitis. Previous studies showed that herpesviruses occurred more frequently in symptomatic and large compared to asymptomatic and small periapical lesions. However, their exact role in the pathogenesis of apical periodontitis has not been fully elucidated. Although it is considered that a great diversity of viral strains may influence the course and severity of disease there are no scientific data about the occurrence of different EBV and HCMV genotypes in apical periodontitis samples. Furthermore, there is a lack of data about the relationship between levels of pro-inflammatory cytokines and herpesviral copy number in the pathogenesis of apical periodontitis. AIMS. This study aimed to detect the occurrence of HCMV and EBV, to assess their copy number and the distribution of their genotypes in periapical lesions and healthy control tissues. Additionally, this study aimed to compare these findings between symptomatic and asymptomatic, large and small periapical lesions, and periapical granulomas and radicular cysts. The goal of the study was also to determine the levels of pro-inflammatory cytokines (TNF-α, IL-1β and IL-6) in periapical lesions and healthy c

Keratocistični odontogeni tumori (KCOT) su benigne intrakoštane lezije, lokalizovane u donjoj i gornjoj vilici. Ovi tumori su ranije definisani kao ciste vilica zbog svog makroskopskog izgleda. Međutim, njihova agresivna priroda i sklonost ka recidivima, kao i uloga genskih mehanizama u njihovom nastanku, doveli su do toga da se ove lezije svrstaju u tumore glave i vrata. Danas se smatra da su za njihov nastanak ključne mutacije PTCH gena, koje su odgovorne i za nastanak drugih tipova tumora, a detektovane su i u ovim lezijama, bez obzira da li su u pitanju sporadični ili KCOT udruženi sa Nevoid Basal Cell Carcinoma (NBCC) sindromom. Jedan od protoonkogena koji ima uticaj na razvoj brojnih tumora čoveka, a između ostalog i oralnih karcinoma, je H-RAS gen. Ovaj gen ima ulogu u ćelijskoj proliferaciji i diferencijaciji. Mutacije H-RAS gena najčešće su detektovane na poziciji 12. i 13. kodona. Pored mutacija i polimorfizam ovog gena na 81. kodonu (81T/C) se smatra faktorom rizika za nastanak brojnih tumora. Do sada prisustvo mutacija i polimorfizama H-RAS gena nije ispitivano u KCOT. Takođe, predmet dosadašnjih istraživanja nije bilo ni prisustvo i lokalizacija p21hras proteina u ovim lezijama. Uloga ovog proteina, produkta H-RAS gena, ogleda se u prenosu ćelijskog signala od membrane do unutrašnjosti ćelije u cilju kontrole proliferacije i diferencijacije ćelija. Prekomerna ekspresija ovog proteina je konstatovana u različitim humanim tumorima, ali i u normalnim tkivima kao što su i zubni zameci. Važnost povećanog prisustva ovog proteina leži u činjenici da se time može delimično objasniti povećana proliferacija epitela, a tako i agresivno ponašanje KCOT. Lečenje KCOT najčešće podrazumeva dvofaznu proceduru koja obuhvata dekompresiju i, u drugom hirurškom aktu, enukleaciju preostale lezije kombinovanu sa primenom Karnojevog rastvora. S obzirom da dekompresija dovodi do promena u veličini lezije, zadebljanja njenog zida, kao i hiperplazije epitela, interesantno je pove

UVOD: Ugradnja zubnih implanata danas predstavlja rutinsku terapiju parcijalne i totalne bezubosti, sa predvidljivim ishodom. Period razvoja oralne implantologije obeležio je konstantan rad na unapređenju makro- i mikro-dizajna implanta, materijala za implantaciju, kao i protokola opterećenja. Sa ciljem skraćenja sveukupnog vremena implantne terapije došlo je do predstavljanja protokola imedijatnog ili ranog opterećenja, koji su zamenili inicijalno preporučeni konvencionalni (tzv. dvofazni ili Branemarkov) protokol opterećenja, koji je podrazumevao period mirovanja od 3 do 6 meseci nakon ugradnje implanata. Analiza uspešnosti implantne terapije primenom implanata različitog makro- i mikro-dizajna, uz primenu protokola imedijatnog ili ranog opterećenja, sprovedena je u brojnim kliničkim studijama. Adekvatna primarna stabilnost implanta jedan je od osnovnih preduslova za uspeh implantne terapije, posebno kod primene protokola imedijatnog i ranog opterećenja, te su u pomenutim studijama implanti uglavnom ugrađivani u regije vilica sa dobrim kvalitetom kosti. Bočna regija gornje vilice, u kojoj preovlađuje slabiji kvalitet kosti, smatrana je nepovoljnom za primenu protokola imedijatnog ili ranog opterećenja, što je rezultiralo malim brojem studija na tu temu, kao i potrebom za dodatnom naučnom vrerifikacijom primene protokola imedijatnog opterećenja u pomenutoj anatomskog regiji. CILJ: Cilj ovog kliničkog istraživanja je bio da se ispita i uporedi uspešnost imedijatno i rano opterećenih kratkih, samourezujućih implanata ugrađenih u bočnu regiju gornje vilice, praćenjem i poređenjem odgovarajućih kliničkih parametara (vrednost primarne stabilnosti, promena vrednosti implantne stabilnosti u različitim vremenskim tačkama tokom perioda praćenja, vrednosti peri-implantne koštane resorpcije i vrednosti modifikovanog indeksa krvarenja (MBI) i modifikovanog plak indeksa (MPI)) i vrednosti kriterijuma uspešnosti. MATERIJAL I METOD: U ovu prospektivnu randomizovanu kliničku studi, INTRODUCTION: The placement of endoseous dental implants to replace lost teeth has become a routine and predictable treatment modality. Dental implant macro- and microdesign, materials, as well as loading protocols have improved over time. The aim of shortening the overall treatment time has led to the introduction of immediate or early loading protocols that replaced the conventional (i.e. two-phase or Branemark`s) loading protocol, which required 3 to 6 months of undisturbed healing prior to implant loading. Several clinical trials have analysed immediate or early loading protocols using different implant designs. In most of these studies implants were inserted predominantly in sites with good bone quality in order to achieve adequate primary stability, which is one of the prerequisites for implant treatment success, but even more important when implants are loaded immediately. The posterior maxilla has been considered an anatomical region not suitable for immediate or early loading protocols, due to poor bone quality, and few studies on this could be found in the literature. AIM: The aim of the present study was to evaluate the overall success rate of immediately and early loaded short, hybrid self-tapping implants inserted in the posterior maxilla by analysing clinical parameters such as primary implant stability, implant stability changes during observation period, peri-implant crestal bone loss, peri-implant soft tissue healing and criteria for implant treatment success. MATERIAL AND METHOD: The present prospective, randomized controlled (splitmouth) clinical trial included eight patients with bilateral posterior edentulism in the maxilla. After meticulous planning and preoperative procedures done, each patient received 6 implants in total (split-mouth design) in the first and second premolar and first molar sites. Both sides of the maxilla were assigned randomly to either immediate (IL) or early (EL) loading group. Total of 48 implants were analyzed, 24 impla

BACKGROUND: Polymorphisms in genes encoding tumor necrosis factor-alpha (TNF-alpha) and its receptor TNF-R1 have been shown to affect one person's susceptibility to develop certain neoplastic diseases. The aim of the present association study was to investigate whether single nucleotide polymorphisms (SNPs) in TNF-alpha (-308G>A) and TNF-R1 (36A>G) genes modulate the susceptibility for keratocystic odontogenic tumors (KCOTs) development in Serbian patients. METHODS: Genotyping was performed in 60 KCOT patients and 125 healthy individuals, using polymerase chain reaction/restriction fragment length polymorphism analysis. RESULTS: A significant difference in genotype and allele frequencies was found between patients and controls for both SNPs (P lt 0.05). Carriers of the TNF-alpha A variant had an eightfold increase of KCOT risk (OR = 8.12, 95% CI = 3.98-16.56, P lt 0.0001), while carriers of the TNF-R1 G variant had approximately a fourfold increase of KCOT risk (OR= 3.65, CI: 1.60-8.40, P = 0.001). CONCLUSIONS: Our findings suggest that the two polymorphisms are strong risk factors for KCOT development in Serbian population.

The aim of this study was to assess the presence of herpesviruses and periodontopathic bacteria and to establish their potential association with pericoronitis. Fifty samples obtained with paper points (30 from pericoronitis and 20 controls) were subjected to polymerase chain reaction (PCR) analysis. A single-stage and nested PCR assays were used to detect herpesviruses: human cytomegalovirus (HCMV) and Epstein-Barr virus (EBV) and six periodontopathic anaerobic bacteria: Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Prevotella intermedia, Parvimonas micra, Treponema denticola, and Tannarella forsythia. Pericoronitis samples harbored HCMV and EBV at significantly higher rates than the control group (70 vs. 40 % and 46.7 vs. 15 %, P = 0.035, P = 0.021, respectively). P. micra and T. forsythia (66.7 vs. 0 %, and 40 vs. 10 %, P = 0.001, P = 0.021, respectively) were significantly more common in pericoronitis compared to the control group. Multivariate logistic regression analysis showed that the presence of T. forsythia was associated with pericoronitis development (OR 7.3, 95 % CI, 1.2-43.2, P = 0.028). The occurrence of HCVM and EBV extends our previous knowledge on microbiota in pericoronitis. These PCR-based findings demonstrated that bacterial and viral DNA occurred concomitantly in pericoronitis samples. T. forsythia appeared to be significantly associated with pericoronitis development in the examined sample. Herpesviral-bacterial co-infections might exacerbate the progression of pericoronitis.