Search

The progressing urbanisation process and its visible effects are prompting local authorities to seek new solutions to contemporary development challenges, especially those identified in post-socialist cities, including in Poland. Nowadays, the smart city concept is becoming widely popular. This idea is grounded in the principles of sustainable development in all spheres of socio-economic life. However, in a comprehensive approach, it moves away from its strictly technological definition towards the social context and local conditions. Nowadays, there are more and more instruments supporting social and civic activity of the inhabitants of Polish cities. One extremely popular mechanism is the participatory budget. In order to trace its importance in the implementation of the smart city concept, an empirical analysis was undertaken in Bydgoszcz (a medium-sized city in Poland). According to the research, the participatory budget is asymmetrical, with infrastructure investments dominating. Support is needed for pro-social activities and those activating residents. Therefore, the diversification of projects in the budget, including setting aside a pool of funds for pro-social and cross-district projects, should be viewed in a positive light.

The article reports on an action research study which uses reformulation as its key instrument. The aim of the study was to identify the individual characteristics of acquisition of complex structures in Polish (native language) and English (foreign language) by children with speech and language deficits, learning in an inclusive environment at the upper primary level. The analysis of the gathered data focuses on Polish and English structures used by special needs students and mainstream students in their inclusive educational environment, and on the students’ ability to build/reconstruct a narrative structure – according to the unique qualities of the input text. The observed trends help to plan and organise the teaching process, which also includes the rehabilitation of speech and language in a foreign language lesson.

Colorectal cancer is one of the most common cancers in Europe and the world. Cancer treatments have side effects and cause significant deterioration of the patient’s nutritional status. Patient malnutrition may worsen the health condition and prevent the deliberate effects of the therapy. The aim of this review was to describe the available data about clinical nutrition in colorectal cancer patients. A large proportion of colorectal cancer patients suffer from malnutrition, which negatively affects the survival prognosis, quality of life, and oncological therapy. Therefore, monitoring nutritional status during the treatment is essential and can be used to arrange proper nutritional therapy to enhance patient responses, prevent side effects, and shorten recovery time. The principles of nutrition during anticancer therapy should mainly consider light and low-fat foods, the exclusion of lactose and gluten-containing foods in certain cases, or the introduction of special dietary products such as oral nutrition supplements and it should be tailored to patients’ individual needs.

The COVID-19 pandemic caused by the SARS-CoV-2 virus made it necessary to search for new options for both causal treatment and mitigation of its symptoms. Scientists and researchers around the world are constantly looking for the best therapeutic options. These difficult circumstances have also spurred the re-examination of the potential of natural substances contained in Cannabis sativa L. Cannabinoids, apart from CB1 and CB2 receptors, may act multifacetedly through a number of other receptors, such as the GPR55, TRPV1, PPARs, 5-HT1A, adenosine and glycine receptors. The complex anti-inflammatory and antiviral effects of cannabinoids have been confirmed by interactions with various signaling pathways. Considering the fact that the SARS-CoV-2 virus causes excessive immune response and triggers an inflammatory cascade, and that cannabinoids have the ability to regulate these processes, it can be assumed that they have potential to be used in the treatment of COVID-19. During the pandemic, there were many publications on the subject of COVID-19, which indicate the potential impact of cannabinoids not only on the course of the disease, but also their role in prevention. It is worth noting that the anti-inflammatory and antiviral potential are shown not only by well-known cannabinoids, such as cannabidiol (CBD), but also secondary cannabinoids, such as cannabigerolic acid (CBGA) and terpenes, emphasizing the role of all of the plant’s compounds and the entourage effect. This article presents a narrative review of the current knowledge in this area available in the PubMed, Scopus and Web of Science medical databases.

Ekonomia spoleczna zgodnie z definicją Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Spolecznej to sfera aktywności obywatelskiej, ktora poprzez dzialalnośc ekonomiczną i dzialalnośc pozytku publicznego sluzy integracji zawodowej i spolecznej osob zagrozonych marginalizacją spoleczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu uslug spolecznych uzyteczności publicznej (na rzecz interesu ogolnego) oraz rozwojowi lokalnemu (KPRES, 2014, s. 15). Jako pojecie budzi sporo kontrowersji zarowno definicyjnych, jak i wynikających z jej umiejscowienia w szerszym kontekście gospodarki. Hausner (2008, s. 11) pisze, ze bledem jest traktowanie ekonomii spolecznej jako nowego podejścia do ekonomii czy traktowanie jej jako odrebnej galezi. Jest to raczej „określony segment dzialalności gospodarczej ulokowany w trojkącie, ktorego boki wyznaczają – gospodarka rynkowa, spoleczenstwo obywatelskie i panstwo demokratyczne”. Jak zauwaza Hausner (2008, s. 15): „Nadrzedną funkcją ekonomii spolecznej jest przeciwdzialanie wykluczeniu spolecznemu” poprzez wlączanie osob zagrozonych marginalizacją do gospodarki rynkowej, natomiast branza czy rodzaj świadczonych uslug pozostają sprawą drugoplanową. Na plan pierwszy wysuwa sie spoleczny wymiar dzialalności podmiotow ekonomii spolecznej (PES), natomiast nie bez znaczenia pozostaje fakt pobudzania przez nie postaw przedsiebiorczych czy mobilizowania i rozwoju kompetencji związanych z funkcjonowaniem na konkurencyjnym rynku pracy. Do wazniejszych zadan ekonomii spolecznej (ES) nalezy integracja grup wykluczonych. PES realizują je miedzy innymi przez prace, pelniąc rozne funkcje: pracodawcy, instytucji wspierającej zatrudnienie, dostarczyciela uslug rynku pracy czy rzecznika. Przedsiebiorstwa spoleczne (PS) wlączają sie w realizacje aktywnej polityki rynku pracy. Przez zatrudnianie osob zagrozonych ekskluzją spoleczną dązą do ich reintegracji spoleczno-zawodowej, wspierając proces zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Jednocześnie PES (we wszystkich swoich formach i rodzajach) to przedsiebiorstwa dzialające w roznych branzach, mogące konkurowac z innymi podmiotami rynkowymi.

In women, breast cancer is the most common malignancy whilst its morbidity rates are the second most frequent after lung cancer. Rearrangements of developmental changes in mammary gland tissue that occur many times throughout life (eg. during puberty, pregnancy), create a specific environment as demonstrated by an enhanced immune response but suppressed inflammatory status; these being most likely conducive to carcinogenesis. Contributing factors to breast cancer development include: endocrine disruption, genetic predisposition and environmental determinants such as overweight and low levels of physical activity. Hitherto, nutritional guidelines in cases of breast cancer remission are lacking, nevertheless specialists state that they should be based on primary prevention. The presence of cancer confers changes to dietary requirements, whilst the side effects of treatment are gastro-intestinal disorders and anorexia which lead to malnourishment. A modified diet may thus beneficially impact upon women’s quality of life during breast cancer remission, together with potentially improving their survival prognoses.

A dynamic course of hematologic neoplasms as well as intensive chemotherapy are related with development of malnutrition symptoms in a short time. For this reason, it is necessary to perform not only screening procedure but also detailed assessment of nutritional status. The purpose of this research was the assessment of nutritional status and nutritional intervention needs in patients with hematologic neoplasms by PG-SGA score. Most of people (45%) were assigned to category: well malnourished. Next, 43% people were moderately nourished and 11% were severely malnourished. Nutritional intervention was recommended to 83% people, among who 44% indicates a critical need for intervention. The PG-SGA score allows to fully assess actual nutritional status and estimate further changes, what may help to decide on initiation of nutritional therapy.

Pacjenci chorzy na nowotwory, zwlaszcza poddawani wysokodawkowanej chemioterapii lub/i radioterapii w przebiegu nowotworow ukladow krwiotworczego lub chlonnego, są szczegolnie narazeni na niedozywienie i powiklania wynikającego z tego stanu. Wszystkie dzialania sluzące poprawie stanu odzywienia pacjentow mogą pozytywnie wplywac na ich stan kliniczny, jakośc zycia oraz czas przezycia. Poza stwierdzeniem niedozywienia istotne jest zwrocenie uwagi na aspekty determinujące mozliwości kompensacyjne organizmu i zapobiegające niekorzystnym zmianom związanym z rozwojem niedozywienia. Są nimi w szczegolności stopien odzywienia przed, w trakcie oraz po terapii (w tym określenie niedoborow pokarmowych) oraz mozliwośc spozywania, trawienia i wchlaniania skladnikow odzywczych. Celem poznania tych aspektow jest ustalenie szczegolowego i zindywidualizowanego postepowania zywieniowego wspomagającego podstawową terapie prze­ciwnowotworową.

Cel – artykul jest probą ukazania wplywu prognozowanego zwiekszenia kwoty wolnej od podatku na kondycje organizacji pozarządowych ze statusem pozytku publicznego. W artykule podjeto zagadnienia związane z genezą zjawiska wspolnotowości i filantropii, początkow systemu polityki spolecznej, z powstaniem i funkcjonowaniem organizacji pozarządowych w Polsce oraz organizacji non profit posiadających status organizacji pozytku publicznego. Przyblizono pojecie ekonomii spolecznej oraz scharakteryzowano najcześciej powstające w Polsce typy organizacji pozarządowych. W kolejnych akapitach przedstawiono sytuacje finansową i uwarunkowania dzialania organizacji III sektora, ze szczegolnym uwzglednieniem sposobu funkcjonowania organizacji pozarządowych posiadających statut organizacji pozytku publicznego. Metodyka badania – analiza porownawcza, wnioskowanie logiczne. Wynik – proba analizy i oceny wplywu wzrostu kwoty wolnej od podatku na dzialalnośc organizacji posiadających status OPP. Wartośc – w artykule przeanalizowano proponowane zmiany wysokości kwoty wolnej od podatku i jej mozliwy wplyw na sytuacje organizacji ze statusem organizacji pozytku publicznego w Polsce. Zmiany opisano i oceniono na tle wcześniejszych regulacji. Analiza wskazuje na problemy z implementacją oraz interpretacją niektorych zapisow i trudności w stosowaniu wprowadzanych przepisow z powodu ich niedostosowania i niejednoznaczności.

Rak jelita grubego stanowi powazny problem zdrowotny, ktorego glownymi przyczynami (powstawania) są: predyspozycje genetyczne, otylośc oraz nieprawidlowe nawyki zywieniowe. Celem pracy byla ocena jakości zycia i stanu odzywiania pacjentow z rakiem jelita grubego. Ocene stanu odzywienia badanej grupy (n = 60) dokonano poprzez analize wybranych parametrow antropometrycznych i biochemicznych. Kwestionariusz ankiety dostarczyl informacji na temat stanu odzywienia i jakości zycia. Pacjenci z rozpoznanym i leczonym RJG stanowili grupe cechującą sie nadmierną masą ciala w przeszlości (średnie wartości BMI w calej badanej grupie wynioslo 32,2). Średni ubytek masy ciala przez pierwsze 6 miesiecy choroby od rozpoznania i wdrozenia leczenia wyniosl 22% w calej grupie badanej. W podgrupie, ktora na początku badania cechowala sie wlaściwą zawartością tkanki mieśniowej, średni ubytek masy ciala byl nizszy i wyniosl 13% w porownaniu z podgrupą z obnizoną zawartością tkanki mieśniowej, gdzie wynik byl wyzszy i wyniosl az 21%. Stan odzywienia jest bardzo istotnym elementem rokowniczym dla pacjentow onkologicznych, a jego stabilizacja koreluje z czestotliwością powiklan septycznych oraz tempem gojenia ran pooperacyjnych. Stan odzywienia pacjentow korelowal z poziomem jakości zycia pacjentow w sposob istotny statystycznie. W grupie badanej niska jakośc zycia byla spowodowana glownie czasem trwania choroby i w miare postepu choroby pogarszającego sie stanu odzywienia. Zarowno stan odzywienia, jak i poziom jakości zycia powinny byc przedmiotem systematycznego monitorowania w celu redukcji powiklan niedozywienia, mogących podwyzszac ryzyko zgonu pacjenta.

Our article deals with the problem of ‘nestlings’ - young adults who postpone the moment of entering adulthood. A brief review of data and research results indicates that delays in undertaking developmental tasks typical of adulthood refer to a professional job, starting a family or a relationship, and gaining independence (not only financially). We discuss cultural, economic and psychological contexts of nestling, and attempt to answer the question whether waiting for adulthood is a global problem or a problem specific to only certain countries or just to Poland. It seems necessary to undertake research on this phenomenon. Nestling ought to be explored not only from the adult child’ perspective but from the parental perspective as well.

Wstep. Dynamiczna ocena stanu odzywiania pacjentow z nowotworem jelita grubego. Ocene stanu odzywieniabadanej grupy (n = 60) dokonano poprzez analize parametrow antropometrycznych i biochemicznych.Material i metody. Selekcja do badania nastąpila poprzez dobor celowy chorych z bazy danych zawierającej osobyleczone w Klinice Onkologii i Hematologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie. Kryteria wlączeniado badania stanowily: dobrowolna i świadoma zgoda pacjenta na uczestniczenie w badaniu, wiek od 18 do 70 lat,rozpoznany i leczony rak jelita grubego. W celu latwiejszej oceny grupe badaną (B) podzielono na dwie podgrupy,ktore oznaczono literami BN i BO. Grupe BN stanowili mezczyźni, ktorych wyniki beztluszczowej masy ciala, określoneza pomocą bioimpedancji elektrycznej (BIA) w dniu zakwalifi kowania do badania, byly w zakresie normy odpowiedniejdo wieku i plci, zaś grupa BO skladala sie z mezczyzn, ktorych ilośc beztluszczowej masy ciala okazala sieobnizona w porownaniu do wartości uznanych za norme. Dane demografi czne oraz wyniki badan (stezenie bialkacalkowitego, bezwzgledna liczba limfocytow) uzyskano z historii chorob, natomiast pomiary antropometrycznei ocene ankietową przeprowadzono za pomocą specjalnie opracowanego do tego celu kwestionariusza oceniającegostan odzywienia pacjenta. Aby uwzglednic z jak najwiekszą dokladnością stan odzywienia, kwestionariusz zawieralrowniez autorski zestaw pytan. Pytania te dotyczyly chorob towarzyszących (takich jak: cukrzyca, choroba wrzodowazolądka i dwunastnicy), a takze objawow, ktore mogą sugerowac zaburzenia odzywianie (utrata apetytu, nudności,wymioty, zmiana smaku, biegunka).Wyniki. Podgrupa BN — niedozywienie w stopniu ciezkim rozpoznano u 8% chorych, umiarkowanym — u 22%, lekkim— u 42%, prawidlowy stan odzywienia rozpoznano u 28% mezczyzn. Podgrupa BO — niedozywienie w stopniuciezkim rozpoznawano u 18% chorych, umiarkowanym — u 52%, lekkim — u 16%, prawidlowy stan odzywieniarozpoznano u 14% mezczyzn. Nalezy podkreślic, iz w badaniu wykazano istotnośc statystyczną (p > 0,05) pomiedzyśrednim czasem trwania choroby a stopniem niedozywienia w grupie BO. Im dluzszy byl czas choroby, tym bardziejw grupie BO odsetek pacjentow byl wyzszy ze stopniem niedozywienia ciezkim i umiarkowanym.Wnioski. 1. Zbadani chorzy na RJG stanowili grupe w znacznej mierze niedozywioną (91%) i tym samym wysoce zagrozonąrozwojem zespolu wyniszczenia nowotworowego. 2. Z uwagi na wykazaną statystyczną zaleznośc pomiedzydluzszym czasem trwania choroby nowotworowej a pogorszeniem stanu odzywienia nalezaloby uzupelnic algorytmterapeutyczny dla chorych na RJG o dynamiczną ocene stanu odzywienia. 3. Ocena stanu odzywienia chorych nanowotwor jelita grubego w oparciu o pojedynczy wskaźnik BMI okazala sie niemiarodajna. Dla wlaściwej ocenystanu odzywienia chorych na nowotwor jelita grubego nalezy stosowac kompleksowy zestaw parametrow, takichjak aktualny i zwyczajowy BMI, procentowy ubytek masy ciala wraz ze szczegolowym procentowym skladem masyciala i parametrami biochemicznymi krwi.

The knotweed taxa Fallopia japonica, F. sachalinensis and their interspecific hybrid F. × bohemica are some of the most aggressive invaders in Europe and North America and they are serious threats to native biodiversity. At the same time, they constitute a unique model system for the creation of hybrids and studies of the initiation of evolutionary processes. In the presented study, we focused on (i) examining genetic diversity in selected populations of three Fallopia taxa in the invaded (Poland) and native ranges (Japan), (ii) establishing genome size and ploidy levels and (iii) identifying ribosomal DNA (rDNA)-bearing chromosomes in all of the taxa from the invaded range. We found that the genetic diversity within particular taxa was generally low regardless of their geographical origin. A higher level of clonality was observed for the Polish populations compared to the Japanese populations. Our study suggests that the co-occurrence of F. sachalinensis together with the other two taxa in the same stand may be the source of the higher genetic variation within the F. × bohemica hybrid. Some shift towards the contribution of F. japonica alleles was also observed for selected F. × bohemica individuals, which indicates the possibility of producing more advanced generations of F. × bohemica hybrids. All of the F. sachalinensis individuals were hexaploid (2n = 6x = 66; 2C = 6.01 pg), while those of F. japonica were mostly octoploid (2n = 8x = 88; 2C = 8.87 pg) and all of the F. × bohemica plants except one were hexaploid (2n = 6x = 66; 2C = 6.46 pg). Within the chromosome complement of F. japonica, F. sachalinensis and F. × bohemica, the physical mapping of the rDNA loci provided markers for 16, 13 and 10 chromosomes, respectively. In F. × bohemica, a loss of some of rDNA loci was observed, which indicates the occurrence of genome changes in the hybrid.

The aim of this study was: (i) to complete and verify the prior review of research on alien plants conducted in Poland and the practical use of their results, and (ii) to attempt to assess the contribution of the research from the area of Poland to the research conducted on an international level. The analysis was performed based on the information gathered during a literature search which covered the last 200 years, using over 1400 publications out of the 3000 which were available in the pool. As a result, the main areas of biological sciences in the context of the research undertaken on alien plants in Poland (distribution, ecology and biology of the species), the most common thematic studies (new species, new localities, and lists of alien species), and the most often investigated species, as well as tendencies over time were indicated. Although studies on the migration and distribution of alien plants in Poland have over 100 years of tradition, and the part of the studies conducted by Polish researchers contributes to the international scale research, it is still necessary to further analyse many issues and answer numerous questions.