Search

Een aantal jaren geleden is de Wiw- en ID-regeling afgeschaft omdat die onvoldoende resulteerde in uitstroom van gesubsidieerde krachten naar regulier werk. In de heftige discussie naar aanleiding van deze afschaffing werd niet betrokken dat een belangrijke aantal gesubsidieerde krachten kansen op regulier werk is misgelopen, juist door gebrek aan aandacht voor uitstroom bij gemeenten. Dit is de conclusie van een TNO onderzoek naar het perspectief op werk onder meer dan 100 gesubsieerde werknemers van een middelgrote gemeente. De methodologie en resultaten van dit onderzoek worden in dit artikel besproken. De vaststelling van het perspectief op regulier bestond uit een analyse van de combinatie van twee aspecten: 1. het functioneren in de gesubsieerde baan; de psychosiciale en persoonlijke problematiek. Deze combinatie resulteerde in vier perspectieven op werk: van 'groot' tot 'nader te bepalen'. Verdere analyses wezen uit dat bij de groep 'Perspectief groot' de focus en gerichtheid op ontwikkeling en het vinden van werk bij zowel de kansrijken zelf als bij de gemeente onvoldoende aanwezig was. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2008,nr.3.

Op gesubsidieerde arbeid en sociale activering is veel kritiek geweest. Er was een beeld ontstaan van gesubsidieerde arbeidsplaatsen, waar mensen jarenlang op zaten zonder zicht op uitstroom naar een reguliere baan. Kortom, er werden veel kosten gemaakt, terwijl de opbrengsten beperkt waren. Behalve uitstroom naar werk, zijn er echter ook ander effecten. Eén van de andere effecten is dat de activiteiten van deelnemers een toegevoegde waarde opleveren voor de maatschappij. Het artikel is grotendeels gebaseerd op het TNO-rapport "Maatschappelijke kosten en baten van gesubsidieerde arbeid en sociale activering" (Hoofddorp, 2006). Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2007,nr.10.

Op gesubsidieerde arbeid en sociale activering is veel kritiek geweest. Er was een beeld ontstaan van gesubsidieerde arbeidsplaatsen, waar mensen jarenlang op zaten zonder zicht op uitstroom naar een reguliere baan. Kortom, er werden veel kosten gemaakt, terwijl de opbrengsten beperkt waren. Behalve uitstroom naar werk, zijn er echter ook ander effecten. Eén van de andere effecten is dat de activiteiten van deelnemers een toegevoegde waarde opleveren voor de maatschappij. Het artikel is grotendeels gebaseerd op het TNO-rapport "Maatschappelijke kosten en baten van gesubsidieerde arbeid en sociale activering" (Hoofddorp, 2006). Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2007,nr.10.

Begeleid werken bij een reguliere werkgever via de Wsw komt in Nederland moeizaam op gang. Belangrijke redenen om niet zo snel arbeidsgehandicapten in dienst te nemen zijn grote onbekendheid met de doelgroep én bestaande voorzieningen en regelingen om de ondernemingsrisico’s zo klein mogelijk te houden vormen. Voor de Meergroep was dit aanleiding om, in het kader van het project Begeleid Werken, aan TNO en TNS/NIPO de opdracht te geven een landelijk onderzoek te doen onder werkgevers die begeleid werkers in dienst hebben via de Wsw. Het voorliggende rapport is een onderdeel van dit project dat verder bestaat uit een internationaal vergelijkende studie naar begeleid werken en een case study van het begeleid werken via de Meergroep. Werkgevers blijken positief te zijn. Zij vinden het belangrijk dat de regeling begeleid werken er is. Zonder dat en zeker zonder de beschikbare loonkostensubsidies zouden werkgevers heel wat minder genegen zijn gehandicapten in dienst te nemen. De regeling begeleid werken is er daarom voor een substantieel deel verantwoordelijk voor, dat er additionele reguliere werkgelegenheid wordt gecreëerd voor de Sw-geïndiceerde gehandicapten. Het succes van begeleid werken heeft ook te maken met de kwaliteit van de samenwerking tussen Sw-bedrijf, de begeleid werkende en de werkgever. Een juiste match vinden tussen de begeleid werkende en de werkgever blijkt van groot belang.

De invoering van de WWB maakt een (kosten)effectieve inzet van de gemeentelijke reïntegratie- middelen noodzakelijk. Er is daarom onderzoek gedaan naar de bijdrage die reïntegratietrajecten - middels uitstroom naar regulier betaald werk - leveren aan het verkorten van de uitkeringsduur van bijstandsklanten. De uitkomsten vormen een basis voor de ontwikkeling van klantprofielen die een meer effectieve inzet van reïntegratietrajecten in de toekomst mogelijk maakt. De onderzoeks- populatie bestond uit 86.182 WWB-uitkeringsperioden, waarbinnen klanten tussen de 16 en 57,5 jaar oud waren en geen vrijstelling hadden van de arbeidsplicht. Het onderzochte reïntegratieaanbod bestond uit de basisreïntegratie, de reïntegratieplus (inclusief de werkervarings- plaatsen) en het uitstroomspoor van het sociale activeringsprogramma. Voorzover mogelijk is een nadere differentiatie gemaakt naar aanbieder (bijv. reïntegratiebedrijf Alexander Calder) en de combinatie van trajecten met losse producten, zoals beroepsgerichte scholing en taalcursussen. In het rapport worden onder meer de bruto- en nettoresultaten naar reïntegratieprogramma gepresenteerd. Het netto-effect van basisreïntegratie met 16 procent (uitstroomkans naar werk) lijkt gering. Ten opzichte van "geen traject" neemt de kans op uitstroom echter met 50 procent toe.

Begeleid werken bij een reguliere werkgever via de Wsw komt in Nederland moeizaam op gang. Belangrijke redenen om niet zo snel arbeidsgehandicapten in dienst te nemen zijn grote onbekendheid met de doelgroep én bestaande voorzieningen en regelingen om de ondernemingsrisico’s zo klein mogelijk te houden vormen. Voor de Meergroep was dit aanleiding om, in het kader van het project Begeleid Werken, aan TNO en TNS/NIPO de opdracht te geven een landelijk onderzoek te doen onder werkgevers die begeleid werkers in dienst hebben via de Wsw. Het voorliggende rapport is een onderdeel van dit project dat verder bestaat uit een internationaal vergelijkende studie naar begeleid werken en een case study van het begeleid werken via de Meergroep. Werkgevers blijken positief te zijn. Zij vinden het belangrijk dat de regeling begeleid werken er is. Zonder dat en zeker zonder de beschikbare loonkostensubsidies zouden werkgevers heel wat minder genegen zijn gehandicapten in dienst te nemen. De regeling begeleid werken is er daarom voor een substantieel deel verantwoordelijk voor, dat er additionele reguliere werkgelegenheid wordt gecreëerd voor de Sw-geïndiceerde gehandicapten. Het succes van begeleid werken heeft ook te maken met de kwaliteit van de samenwerking tussen Sw-bedrijf, de begeleid werkende en de werkgever. Een juiste match vinden tussen de begeleid werkende en de werkgever blijkt van groot belang.

De invoering van de WWB maakt een (kosten)effectieve inzet van de gemeentelijke reïntegratie- middelen noodzakelijk. Er is daarom onderzoek gedaan naar de bijdrage die reïntegratietrajecten - middels uitstroom naar regulier betaald werk - leveren aan het verkorten van de uitkeringsduur van bijstandsklanten. De uitkomsten vormen een basis voor de ontwikkeling van klantprofielen die een meer effectieve inzet van reïntegratietrajecten in de toekomst mogelijk maakt. De onderzoeks- populatie bestond uit 86.182 WWB-uitkeringsperioden, waarbinnen klanten tussen de 16 en 57,5 jaar oud waren en geen vrijstelling hadden van de arbeidsplicht. Het onderzochte reïntegratieaanbod bestond uit de basisreïntegratie, de reïntegratieplus (inclusief de werkervarings- plaatsen) en het uitstroomspoor van het sociale activeringsprogramma. Voorzover mogelijk is een nadere differentiatie gemaakt naar aanbieder (bijv. reïntegratiebedrijf Alexander Calder) en de combinatie van trajecten met losse producten, zoals beroepsgerichte scholing en taalcursussen. In het rapport worden onder meer de bruto- en nettoresultaten naar reïntegratieprogramma gepresenteerd. Het netto-effect van basisreïntegratie met 16 procent (uitstroomkans naar werk) lijkt gering. Ten opzichte van "geen traject" neemt de kans op uitstroom echter met 50 procent toe.

Het moeizaam van de grond komen van begeleid werken in Nederland was voor de Meergroep aanleiding om TNO en TNS/NIPO te vragen hiernaar onderzoek te doen. Het project bestaat uit een case study van het begeleid werken via de Meergroep, een onderzoek onder werkgevers die begeleid werkers in dienst hebben via de Wsw en het voorliggende rapport. Deze bevat een internationaal vergelijkende studie naar begeleid werken. Het laat onder meer zien wat begeleid werken is en waar de onderliggende methode vandaan komt. Ondanks verschillen in de start van Supported Employment, de tijdpaden en andere beslissingen in Australië, Groot-Brittannië, Oostenrijk, de Verenigde Staten en Zweden is er overeenstemming over het belang van Supported Employment; de normalisatie en integratie van gehandicapten in de samenleving wordt ermee gediend. Begeleid werken wordt inmiddels in de meeste van de westerse landen gezien als de meest kansrijke methode om gehandicapten te ïntegreren in de arbeidsmarkt. Er wordt ook geconstateerd dat in alle beschreven landen duurzame tewerkstelling in reguliere arbeid van arbeidsgehandicapten loonkostensubsidie noodzakelijk maakt. Ook is er in steeds meer landen aandacht voor de transitie onderwijs-arbeidsmarkt van gehandicapte jongeren. In tegenstelling tot Nederland waar, gezien de toenemende instroom in de Wajong, de groep jonggehandicapten in omvang lijkt toe te nemen. Supported Employment zou ook voor deze groep een belangrijke ondersteuning

Het moeizaam van de grond komen van begeleid werken in Nederland was voor de Meergroep aanleiding om TNO en TNS/NIPO te vragen hiernaar onderzoek te doen. Het project bestaat uit een case study van het begeleid werken via de Meergroep, een onderzoek onder werkgevers die begeleid werkers in dienst hebben via de Wsw en het voorliggende rapport. Deze bevat een internationaal vergelijkende studie naar begeleid werken. Het laat onder meer zien wat begeleid werken is en waar de onderliggende methode vandaan komt. Ondanks verschillen in de start van Supported Employment, de tijdpaden en andere beslissingen in Australië, Groot-Brittannië, Oostenrijk, de Verenigde Staten en Zweden is er overeenstemming over het belang van Supported Employment; de normalisatie en integratie van gehandicapten in de samenleving wordt ermee gediend. Begeleid werken wordt inmiddels in de meeste van de westerse landen gezien als de meest kansrijke methode om gehandicapten te ïntegreren in de arbeidsmarkt. Er wordt ook geconstateerd dat in alle beschreven landen duurzame tewerkstelling in reguliere arbeid van arbeidsgehandicapten loonkostensubsidie noodzakelijk maakt. Ook is er in steeds meer landen aandacht voor de transitie onderwijs-arbeidsmarkt van gehandicapte jongeren. In tegenstelling tot Nederland waar, gezien de toenemende instroom in de Wajong, de groep jonggehandicapten in omvang lijkt toe te nemen. Supported Employment zou ook voor deze groep een belangrijke ondersteuning

De overheid investeert de komende vijf jaar tientallen miljarden euro’s in de activering en reïntegratie van langdurig werklozen en arbeidsgehandicapten. Dit thema, gekoppeld aan het concept van een ‘activerende sociale zekerheid’, blijft dus actueel. Dat geldt ook voor de discussie over effectiviteit van het arbeidsmarktbeleid. Burgers spreken de overheid nadrukkelijk aan op de resultaten van beleid. Hierdoor komen onderwerpen zoals effectiviteit, doelmatigheid en kwaliteit van beleidsmaatregelen steeds meer in de belangstelling te staan. Dit boek anticipeert op deze ontwikkeling. Het gaat dan in de eerste plaats om de vraag of het arbeidsmarktbeleid effectief is en zo ja voor wie? Deze publicatie gaat ook in op de vraag wanneer arbeidsmarktbeleid effectief is en vooral wat de kritieke succesfactoren zijn in het uitvoeringsproces. Er wordt ook aandacht besteed aan de vraag waarom interventies effectief zijn. Helpt reïntegratiedienstverlening een individuele werkloze om naar werk te gaan zoeken, te solliciteren en werk te accepteren en welke psychologische aspecten zijn daarbij van belang?

De overheid investeert de komende vijf jaar tientallen miljarden euro’s in de activering en reïntegratie van langdurig werklozen en arbeidsgehandicapten. Dit thema, gekoppeld aan het concept van een ‘activerende sociale zekerheid’, blijft dus actueel. Dat geldt ook voor de discussie over effectiviteit van het arbeidsmarktbeleid. Burgers spreken de overheid nadrukkelijk aan op de resultaten van beleid. Hierdoor komen onderwerpen zoals effectiviteit, doelmatigheid en kwaliteit van beleidsmaatregelen steeds meer in de belangstelling te staan. Dit boek anticipeert op deze ontwikkeling. Het gaat dan in de eerste plaats om de vraag of het arbeidsmarktbeleid effectief is en zo ja voor wie? Deze publicatie gaat ook in op de vraag wanneer arbeidsmarktbeleid effectief is en vooral wat de kritieke succesfactoren zijn in het uitvoeringsproces. Er wordt ook aandacht besteed aan de vraag waarom interventies effectief zijn. Helpt reïntegratiedienstverlening een individuele werkloze om naar werk te gaan zoeken, te solliciteren en werk te accepteren en welke psychologische aspecten zijn daarbij van belang?

De overheid investeert de komende vijf jaar tientallen miljarden euro’s in de activering en reïntegratie van langdurig werklozen en arbeidsgehandicapten. Dit thema, gekoppeld aan het concept van een ‘activerende sociale zekerheid’, blijft dus actueel. Dat geldt ook voor de discussie over effectiviteit van het arbeidsmarktbeleid. Burgers spreken de overheid nadrukkelijk aan op de resultaten van beleid. Hierdoor komen onderwerpen zoals effectiviteit, doelmatigheid en kwaliteit van beleidsmaatregelen steeds meer in de belangstelling te staan. Dit boek anticipeert op deze ontwikkeling. Het gaat dan in de eerste plaats om de vraag of het arbeidsmarktbeleid effectief is en zo ja voor wie? Deze publicatie gaat ook in op de vraag wanneer arbeidsmarktbeleid effectief is en vooral wat de kritieke succesfactoren zijn in het uitvoeringsproces. Er wordt ook aandacht besteed aan de vraag waarom interventies effectief zijn. Helpt reïntegratiedienstverlening een individuele werkloze om naar werk te gaan zoeken, te solliciteren en werk te accepteren en welke psychologische aspecten zijn daarbij van belang?

Vorig jaar is de discussie opgelaaid over het voortbestaan van de WIW- en ID-banen. Het kabinet-Balkenende I was voornemens fors te bezuinigen op de gesubsidieerde arbeid door het aantal WIW- en ID-banen terug te brengen naar respectievelijk 27.000 en 45.500. De plannen brachten behoorlijk wat commotie teweeg. Met het sluiten van een convenant tussen het kabinet, de sociale partners en de VNG is de kou enigszins uit de lucht. De bezuinigingen zullen in ieder geval in 2003 niet leiden tot gedwongen ontslagen en een vacaturestop. Dit neemt niet weg dat het voortbestaan van deze vormen van gesubsidieerde arbeid steeds meer onder druk komt te staan. Wat doorklinkt in de discussies over de WIW- en ID-banen is dat de overheid steeds meer belang hecht aan een verantwoorde besteding van collectieve middelen waarop alleen personen die niet op eigen kracht een reguliere baan kunnen vinden, een (tijdelijk) beroep kunnen doen. In dit artikel baseren de auteurs zich op de visie die TNO Arbeid heeft op de beoordeling van de arbeidsmogelijkheden en op enkele interviews die zijn afgenomen met vertegenwoordigers van de VNG, CWI's en dergelijke. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2003,nr.5.

Vorig jaar is de discussie opgelaaid over het voortbestaan van de WIW- en ID-banen. Het kabinet-Balkenende I was voornemens fors te bezuinigen op de gesubsidieerde arbeid door het aantal WIW- en ID-banen terug te brengen naar respectievelijk 27.000 en 45.500. De plannen brachten behoorlijk wat commotie teweeg. Met het sluiten van een convenant tussen het kabinet, de sociale partners en de VNG is de kou enigszins uit de lucht. De bezuinigingen zullen in ieder geval in 2003 niet leiden tot gedwongen ontslagen en een vacaturestop. Dit neemt niet weg dat het voortbestaan van deze vormen van gesubsidieerde arbeid steeds meer onder druk komt te staan. Wat doorklinkt in de discussies over de WIW- en ID-banen is dat de overheid steeds meer belang hecht aan een verantwoorde besteding van collectieve middelen waarop alleen personen die niet op eigen kracht een reguliere baan kunnen vinden, een (tijdelijk) beroep kunnen doen. In dit artikel baseren de auteurs zich op de visie die TNO Arbeid heeft op de beoordeling van de arbeidsmogelijkheden en op enkele interviews die zijn afgenomen met vertegenwoordigers van de VNG, CWI's en dergelijke. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2003,nr.5.

Veel werklozen die een gesubsidieerde of reguliere baan vinden, komen terecht bij een werkgever die niet veel tijd heeft voor intensieve begeleiding. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn. Maar de laatste jaren gaan er steeds vaker werklozen met een behoorlijke afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk. Als deze mensen psychosociale problemen hebben, niet goed worden ingewerkt en onder slechte omstandigheden moeten werken, dreigt het gevaar van uitval en verzuim. Veel werkgevers hebben hierop geen adequaat antwoord. In dit artikel wordt ingegaan op een (nog lopend) onderzoek van TNO Arbeid naar deze problematiek. Doel van het project is het gangbare HRM-beleid toe te spitsen op de "ongeschoolde en laaggeschoolde kwetsbare werknemer" en door middel van een praktische handreiking werkgevers te stimuleren meer te investeren in deze doelgroep. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2002,nr.7-8.

Veel werklozen die een gesubsidieerde of reguliere baan vinden, komen terecht bij een werkgever die niet veel tijd heeft voor intensieve begeleiding. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn. Maar de laatste jaren gaan er steeds vaker werklozen met een behoorlijke afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk. Als deze mensen psychosociale problemen hebben, niet goed worden ingewerkt en onder slechte omstandigheden moeten werken, dreigt het gevaar van uitval en verzuim. Veel werkgevers hebben hierop geen adequaat antwoord. In dit artikel wordt ingegaan op een (nog lopend) onderzoek van TNO Arbeid naar deze problematiek. Doel van het project is het gangbare HRM-beleid toe te spitsen op de "ongeschoolde en laaggeschoolde kwetsbare werknemer" en door middel van een praktische handreiking werkgevers te stimuleren meer te investeren in deze doelgroep. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2002,nr.7-8.

De Rekenkamer vindt dat inzicht in de resultaten van het reïntegratiebeleid op dit moment ontbreekt. De Minister kan de effecten van reïntegratiebeleid vergroten door duidelijk te formuleren tot welke prestaties en effecten het reïntegratiebeleid precies moet leiden. Onderzoekers vrezen dat er sprake is van onvoldoende politieke wil om adequaat onderzoek te laten verrichten naar de effectiviteit van maatregelen zoals gesubsidieerde arbeid. Zij stellen 'Vanuit de onderzoeker gezien, maar ook vanuit het gezichtspunt van de burger als belastingbetaler, zou het bij voorkeur wettelijk vastgelegd moeten zijn dat belangrijke maatregelen gepaard gaan met adequaat evaluatie-onderzoek'. Dit boek is een bundel van artikel over het meten van prestaties, over modellen en evaluatiemethoden. Met deze bundel hoopt TNO Arbeid discussie en kennisontwikkeling rond de effecten van activeringsbeleid en reïntegratie-instrumenten te bevorderen. Aan de auteurs is gevraagd een hoofdstuk te schrijven met een case van door hen verricht evaluatieonderzoek.

De Rekenkamer vindt dat inzicht in de resultaten van het reïntegratiebeleid op dit moment ontbreekt. De Minister kan de effecten van reïntegratiebeleid vergroten door duidelijk te formuleren tot welke prestaties en effecten het reïntegratiebeleid precies moet leiden. Onderzoekers vrezen dat er sprake is van onvoldoende politieke wil om adequaat onderzoek te laten verrichten naar de effectiviteit van maatregelen zoals gesubsidieerde arbeid. Zij stellen 'Vanuit de onderzoeker gezien, maar ook vanuit het gezichtspunt van de burger als belastingbetaler, zou het bij voorkeur wettelijk vastgelegd moeten zijn dat belangrijke maatregelen gepaard gaan met adequaat evaluatie-onderzoek'. Dit boek is een bundel van artikel over het meten van prestaties, over modellen en evaluatiemethoden. Met deze bundel hoopt TNO Arbeid discussie en kennisontwikkeling rond de effecten van activeringsbeleid en reïntegratie-instrumenten te bevorderen. Aan de auteurs is gevraagd een hoofdstuk te schrijven met een case van door hen verricht evaluatieonderzoek.

In het rapport "Aan de slag" doen topambtenaren aanbevelingen voor een effectiever arbeidsmarktbeleid. Hoewel aan het inhoudelijke nut van I/D-banen (= Melkertbanen) niet meer gewtijfeld wordt, ligt de regeling zelf wel onder vuur. Te vaak blijken Melkertbaners in de doorstroomfase toch af te vallen; voor het in het arbeidsproces houden van deze mensen zijn dus nieuwe impulsen nodig. Te denken valt aan initiatieven voor betere begeleiding (o.a. werkervaring, arbeidsritme), taal- en cultuurcursussen te bieden, de mogelijkheden voor combinatie arbeid en zorg e.d. Ook de werkgevers hebben ondersteuning nodig, omdat het hen vaak aan kennis over de doelgroep ontbreekt. Het faciliteren hiervan is op dit moment een belangrijke beleidsvraag. Nu gedacht wordt aan het regulier maken van gesubsidieerde arbeid, moet de discussie over herziening van het arbeidsmarktbeleid daar ook over gaan. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2001,nr.11.

In het rapport "Aan de slag" doen topambtenaren aanbevelingen voor een effectiever arbeidsmarktbeleid. Hoewel aan het inhoudelijke nut van I/D-banen (= Melkertbanen) niet meer gewtijfeld wordt, ligt de regeling zelf wel onder vuur. Te vaak blijken Melkertbaners in de doorstroomfase toch af te vallen; voor het in het arbeidsproces houden van deze mensen zijn dus nieuwe impulsen nodig. Te denken valt aan initiatieven voor betere begeleiding (o.a. werkervaring, arbeidsritme), taal- en cultuurcursussen te bieden, de mogelijkheden voor combinatie arbeid en zorg e.d. Ook de werkgevers hebben ondersteuning nodig, omdat het hen vaak aan kennis over de doelgroep ontbreekt. Het faciliteren hiervan is op dit moment een belangrijke beleidsvraag. Nu gedacht wordt aan het regulier maken van gesubsidieerde arbeid, moet de discussie over herziening van het arbeidsmarktbeleid daar ook over gaan. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 2001,nr.11.

In deze publicatie wordt een overzicht gegeven van het onderzoek naar enkele structurele kenmerken van de onderkant van de arbeidsmarkt dat door TNO Arbeid in de afgelopen twee jaar is verricht. Het onderzoek heeft bestaan uit een aantal deelprojecten met de volgende thema's: toegankelijkheid; productiviteit; interne mobiliteit; succesfactoren en knelpunten bij de creatie van gesubsidieerde arbeid; bedrijven en intermediaire organisaties (arbeidsbureau, gemeentelijke sociale dienst, uitvoeringsinstelling sociale zekerheid); arbeidsgehandicapten. Het accent heeft gelegen op de vraagkant van de arbeidsmarkt: de laaggeschoolde werkgelegenheid bij bedrijven en instellingen. Op basis van dit onderzoek worden in het laatste hoofdstuk beleidsaanbevelingen gedaan of agendapunten aangereikt voor de meest betrokken actoren: bedrijven, branche-organisaties, sociale partners, intermediaire organisaties, de overheid, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en de wereld van beleidsonderzoek en advies.

De afgelopen jaren heeft TNO Arbeid twee onderzoeksprojecten uitgevoerd, die betrekking hadden op het scheppen van gesubsidieerde werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Over het eerste project, waarin de visie van intermediaire organisaties over succesfactoren en knelpunten centraal stond, is verslag gedaan in het oktobernummer 1998 van Sociaal bestek. In dit artikel worden de uitkomsten van het tweede project besproken. Doelstelling van dat onderzoek was het vergroten van het inzicht in de condities waaronder bedrijven willen meewerken aan het creëren van gesubsidieerde arbeidsplaatsen en het in dienst nemen van (langdurig) werklozen. Daarnaast zijn de ervaringen van bedrijven met de dienstverlening van intermediaire organisaties en hun behoefte daaraan onderzocht. Opvallend is dat nu ook uitzendbureaus met de krapte op de arbeidsmarkt van doen krijgen. Zij krijgen dezelfde verwijten (het aanbieden van onvoldoende en ongeschikte kandidaten) te horen, die tot voor kort aan het arbeidsbureau waren voorbehouden. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 1999,nr.7-8.

De afgelopen jaren heeft TNO Arbeid twee onderzoeksprojecten uitgevoerd, die betrekking hadden op het scheppen van gesubsidieerde werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Over het eerste project, waarin de visie van intermediaire organisaties over succesfactoren en knelpunten centraal stond, is verslag gedaan in het oktobernummer 1998 van Sociaal bestek. In dit artikel worden de uitkomsten van het tweede project besproken. Doelstelling van dat onderzoek was het vergroten van het inzicht in de condities waaronder bedrijven willen meewerken aan het creëren van gesubsidieerde arbeidsplaatsen en het in dienst nemen van (langdurig) werklozen. Daarnaast zijn de ervaringen van bedrijven met de dienstverlening van intermediaire organisaties en hun behoefte daaraan onderzocht. Opvallend is dat nu ook uitzendbureaus met de krapte op de arbeidsmarkt van doen krijgen. Zij krijgen dezelfde verwijten (het aanbieden van onvoldoende en ongeschikte kandidaten) te horen, die tot voor kort aan het arbeidsbureau waren voorbehouden. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Sociaal Bestek, 1999,nr.7-8.

In deze publicatie wordt een overzicht gegeven van het onderzoek naar enkele structurele kenmerken van de onderkant van de arbeidsmarkt dat door TNO Arbeid in de afgelopen twee jaar is verricht. Het onderzoek heeft bestaan uit een aantal deelprojecten met de volgende thema's: toegankelijkheid; productiviteit; interne mobiliteit; succesfactoren en knelpunten bij de creatie van gesubsidieerde arbeid; bedrijven en intermediaire organisaties (arbeidsbureau, gemeentelijke sociale dienst, uitvoeringsinstelling sociale zekerheid); arbeidsgehandicapten. Het accent heeft gelegen op de vraagkant van de arbeidsmarkt: de laaggeschoolde werkgelegenheid bij bedrijven en instellingen. Op basis van dit onderzoek worden in het laatste hoofdstuk beleidsaanbevelingen gedaan of agendapunten aangereikt voor de meest betrokken actoren: bedrijven, branche-organisaties, sociale partners, intermediaire organisaties, de overheid, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en de wereld van beleidsonderzoek en advies.

In opdracht van het TICA heeft NIA'TNO in 1996 een onderzoek verricht naar de gewenste beroepsprofielen bij reïntegratiebegeleiding van gedeeltelijk arbeidsgeschikten. In de eerste fase van het onderzoek werd de opbouw van het proces van begeleiding bij reïntegratie, de te onderscheiden taken en de daarvoor benodigde kwalificaties belicht. In de volgende fase zijn taken en positie van de reïntegratiefunctionarissen, en met name van de arbeidsdeskundige van de UVI, in het licht van de huidige ontwikkelingen onderzocht. In de derde en laatste fase is een nieuwe kwalificatiestructuur voorgesteld. Om die structuur te realiseren moet, volgens de onderzoekers, aan een aantal voorwaarden worden voldaan: daadwerkelijke wil tot samenwerking bij de verschillende organisaties; initiatief (organisatie die het voortouw neemt); medewerking UVI's; medewerking betrokken functionarissen, zoals arbeidsdeskundigen.

In opdracht van het TICA heeft NIA'TNO in 1996 een onderzoek verricht naar de gewenste beroepsprofielen bij reïntegratiebegeleiding van gedeeltelijk arbeidsgeschikten. In de eerste fase van het onderzoek werd de opbouw van het proces van begeleiding bij reïntegratie, de te onderscheiden taken en de daarvoor benodigde kwalificaties belicht. In de volgende fase zijn taken en positie van de reïntegratiefunctionarissen, en met name van de arbeidsdeskundige van de UVI, in het licht van de huidige ontwikkelingen onderzocht. In de derde en laatste fase is een nieuwe kwalificatiestructuur voorgesteld. Om die structuur te realiseren moet, volgens de onderzoekers, aan een aantal voorwaarden worden voldaan: daadwerkelijke wil tot samenwerking bij de verschillende organisaties; initiatief (organisatie die het voortouw neemt); medewerking UVI's; medewerking betrokken functionarissen, zoals arbeidsdeskundigen.

De categorie laaggeschoolden is overtegenwoordigd binnen de groep langdurig werklozen. Verschillende maatregelen beogen werkgelegenheid te genereren voor die onderkant van de arbeidsmarkt. Te denken valt aan de subsidiëring van arbeidsplaatsen, de verkleining van de zgn. wig en taakafsplitsing. Bij het stimuleren van nieuwe werkgelegenheid voor laaggeschoolden dient men zicht te hebben op de 'duurzaamheid' ervan. Ten eerste mogen de nieuwe banen niet verdwijnen, wanneer het economisch tij even tegenzit. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat de kwaliteit van arbeid ondergeschikt wordt gemaakt aan de creatie van werkgelegenheid. Dit kan leiden tot (een hoog) ziekteverzuim van de laaggeschoolden. Bij dit oriënterend onderzoek zijn vijf arbeidsorganisaties betrokken geweest. Geconcludeerd wordt dat in de praktijk taakafsplitsing op vele verschillende manieren wordt opgevat. Slechte kwaliteit van arbeid na taaksplitsing is mogelijk, maar niet vanzelfsprekend. De doorstroom van een gesubsidieerde naar een reguliere arbeidsplaats lijkt binnen de profitsector beter te verlopen dan binnen de non-profitsector. De twee onderdelen van duurzaamheid, te weten kwaliteit van arbeid en loopbaanpersctief, lijken onafhankelijk van elkaar te fungeren.

De categorie laaggeschoolden is overtegenwoordigd binnen de groep langdurig werklozen. Verschillende maatregelen beogen werkgelegenheid te genereren voor die onderkant van de arbeidsmarkt. Te denken valt aan de subsidiëring van arbeidsplaatsen, de verkleining van de zgn. wig en taakafsplitsing. Bij het stimuleren van nieuwe werkgelegenheid voor laaggeschoolden dient men zicht te hebben op de 'duurzaamheid' ervan. Ten eerste mogen de nieuwe banen niet verdwijnen, wanneer het economisch tij even tegenzit. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat de kwaliteit van arbeid ondergeschikt wordt gemaakt aan de creatie van werkgelegenheid. Dit kan leiden tot (een hoog) ziekteverzuim van de laaggeschoolden. Bij dit oriënterend onderzoek zijn vijf arbeidsorganisaties betrokken geweest. Geconcludeerd wordt dat in de praktijk taakafsplitsing op vele verschillende manieren wordt opgevat. Slechte kwaliteit van arbeid na taaksplitsing is mogelijk, maar niet vanzelfsprekend. De doorstroom van een gesubsidieerde naar een reguliere arbeidsplaats lijkt binnen de profitsector beter te verlopen dan binnen de non-profitsector. De twee onderdelen van duurzaamheid, te weten kwaliteit van arbeid en loopbaanpersctief, lijken onafhankelijk van elkaar te fungeren.