Search

Bu makale, Eylül 2013’te Xi Jinping’in Bir Kuşak Bir Yol (BKBY) Girişimi’ni açıklaması ile başlayan Çin’in Orta Asya politikasının yeni dönemini realpolitik bağlamda incelemektedir. Mevcut haliyle BKBY Girişimi, bir proje ya da program olmaktan daha çok, Avrasya’nın sosyo-ekonomik, altyapı ve finansal yatırım süreçlerinde bütünleşmeyi hedefleyen uzun vadeli bir öneridir. BKBY Girişimi kapsamında Çin’in Orta Asya’da ekonomik ve siyasi nüfuzunun artması beklenmesine rağmen bağımlı faktörler ve riskler de mevcuttur. Bu makale, BKBY Girişimi’nin başarılı ol-masında Çin’in Orta Asya ile geliştirdiği ticari ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra, Rusya ile bölgedeki işbirliği-ilişkileri ve yumuşak gücünün belirleyici olacağını savunmaktadır. Çin, Orta Asya’da ekonomik motivasyon temelinde yumuşak güç ile var olmaya çalışmasına rağmen, ticari alan dışında bölgede yumuşak gücü zayıftır. Orta Asya yönetici elitleri Çin ile yakın ekonomik ve ticari ilişkilere sıcak bakmasına rağmen, bu görüş halk düzeyinde aynı sempati ile karşılanmamaktadır. Bunun yanı sıra, Orta Asya’da Çin’in BKBY’si ile Rusya’nın Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Projesi arasında rekabetsel bir işbirliğinin vardır. Her iki ülkenin önerilerinin niteliğinin ve amaçlarının farklı olmasına rağmen aralarında bir uzlaşı bulunmakta ve iki ülke de söz konusu önerilerini kendi hedeflerinin gerçekleştirilmesinde araç olarak görmektedirler. Fakat Çin, Orta Asya ülkeleri ile yaptığı ekonomik işbirliğini henüz güvenlik alanında gerçekleştirebilmiş değildir. Çin’in Orta Asya ülkeleri ile güvenlik işbirliğinin sınırlı kalması, Rusya’nın bölgede askeri etkisini devam ettirmesi ve ŞİÖ bağlamında işbirliğini yeterli bulmasından kaynaklanmaktadır.&nbsp

Bu çalışma, Çin'in İran politikasının oluşturulmasında etkin olan dinamikleri Çin dış politikasının stratejik kültürü bağlamında analiz etmeye çalışmaktadır. Bu tezde Çin'in, 1949'da kurulmasından 2010 yılına kadar geçen süreç içerisinde, Çin dış politikasının amaçları çerçevesinde İran politikasının şekillenmesi detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çin'in İran politikası 1949'dan günümüze, Çin dış politikasının stratejik kültürü tarafından sınırlandırılmış rasyonel seçimlere göre belirlenmektedir. Bu bağlamda, Çin'in İran politikasının şekillenmesinde iki faktör ön plana çıkmaktadır. İlk olarak, özellikle Soğuk Savaş döneminde, Çin'in Sovyetler ve ABD ile olan ilişkileri çerçevesinde İran politikası şekillenmiştir. Soğuk Savaş döneminde Çin, İran'ın jeopolitik konumunu Sovyet 'tehdidinin' yayılmasının önünde bir engel olarak görmüştür. Soğuk Savaş sonrasından günümüze kadar ise, Çin'in ABD ile olan ilişkileri İran politikasını doğrudan etkileyen bir dış faktör olarak ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda Çin, ABD'nin kendisine karşı politikalarında bir pazarlık unsuru olarak görmektedir. Çin, ABD ile ilişkilerini tehlikeye atmadan, siyasi sorunlara fazla angaje olmadan İran üzerinden jeo-politik alan genişletmeye çalışmaktadır. İkinci olarak ise, Çin'in 1978'lerden itibaren hızlı ekonomik büyümesinin bir gereksinimi olarak, İran önemli bir ticari pazar, enerji kaynak ülkesi olarak ön plana çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler: Çin Dış Politikası, İran, Stratejik Kültür, ABD, Sovyetler Birliği This study aims at analyzing dynamics that shape China's foreign policy towards Iran in light of its 'strategic culture'. For this aim this thesis, covers the period between 1949 and 2010. From 1949 to the present, China's foreign policy towards has been determined by rational choices restrained by China's strategic culture regarding its Foreign Policies. In this context, two factors come into prominence in formation of China's policies regarding Iran. Firstly, China's Iran Policies were formed within the framework of China's relations with the Soviet Union and the USA, especially in the Cold War era. During Cold War, China has considered Iran's geopolitical position as a barrier preventing 'Soviet expansion'. In post-Cold War era which stretches to the present, China's relations with the USA gained prominence as an external factor that directly determines China's foreign policy towards Iran. Moreover, China considers such a factor mitigating the USA's policies against China. China seeks to expand its geopolitical influence through Iran without endangering its relations with the USA while avoiding to directly engage with political problems in the region. Secondly, in addition to owning large energy resources, Iran emerges as an important economic market that can fuel China's rapid economic growth since 1970s.Key Words: China's Foreign Policy, Iran, Strategic Culture, the USA, Soviet Union 265

In this study, the dynamics of China’s approach to the Arab popular uprisings are discussed. One of the top priorities of China’s Foreign policy is to ensure energy security for its economic development. For this reason, China’s approach to the Arab popular uprisings is non-intervention to the chaos, a policy that not includes risk within the “responsible great power” image context. China’s approach to the Middle East uprisings includes some dilemmas. The main sources of these dilemmas are China’s great power dilemma, understanding of sovereignty, and the principle-pragmatism conflict. Actually, these dilemmas are related 28 character strategy that was determined during Deng Xiaoping era., Bu çalışmada, Çin’in Arap halk ayaklanmalarına yaklaşımında etkili olan dinamikler ele alınmaktadır. Çin’in mevcut dış politikasındaki en büyük önceliklerinden ekonomik gelişimini devam ettirebilmesi için enerji güvenliğini sağlamaktır. Bu yüzden, Çin’in Arap halk ayaklanmalarına yaklaşımı, fazla risk almadan, kaosa fazla angaje olmadan aynı zamanda “sorumlu güç” imajına zarar vermeme üzerinedir. Çin’in Orta Doğu ayaklanmalarına yaklaşımında bir ikilemden bahsetmek mümkündür. mümkündür. Çin’in Arap halk ayaklanmalarına yaklaşımındaki ikilemlerin ortaya çıkmasındaki nedenler Çin’in büyük güç paradoksu, egemenlik anlayışı, prensip-pragmatizmdir. Ortaya çıkan bu ikilemler Deng Xiaoping döneminde belirlenen “28 Karakter Stratejisi” ile de yakından ilgilidir.

Bu çalışma, Çin'in İran politikasının oluşturulmasında etkin olan dinamikleri Çin dış politikasının stratejik kültürü bağlamında analiz etmeye çalışmaktadır. Bu tezde Çin'in, 1949'da kurulmasından 2010 yılına kadar geçen süreç içerisinde, Çin dış politikasının amaçları çerçevesinde İran politikasının şekillenmesi detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çin'in İran politikası 1949'dan günümüze, Çin dış politikasının stratejik kültürü tarafından sınırlandırılmış rasyonel seçimlere göre belirlenmektedir. Bu bağlamda, Çin'in İran politikasının şekillenmesinde iki faktör ön plana çıkmaktadır. İlk olarak, özellikle Soğuk Savaş döneminde, Çin'in Sovyetler ve ABD ile olan ilişkileri çerçevesinde İran politikası şekillenmiştir. Soğuk Savaş döneminde Çin, İran'ın jeopolitik konumunu Sovyet 'tehdidinin' yayılmasının önünde bir engel olarak görmüştür. Soğuk Savaş sonrasından günümüze kadar ise, Çin'in ABD ile olan ilişkileri İran politikasını doğrudan etkileyen bir dış faktör olarak ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda Çin, ABD'nin kendisine karşı politikalarında bir pazarlık unsuru olarak görmektedir. Çin, ABD ile ilişkilerini tehlikeye atmadan, siyasi sorunlara fazla angaje olmadan İran üzerinden jeo-politik alan genişletmeye çalışmaktadır. İkinci olarak ise, Çin'in 1978'lerden itibaren hızlı ekonomik büyümesinin bir gereksinimi olarak, İran önemli bir ticari pazar, enerji kaynak ülkesi olarak ön plana çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler: Çin Dış Politikası, İran, Stratejik Kültür, ABD, Sovyetler Birliği, This study aims at analyzing dynamics that shape China's foreign policy towards Iran in light of its 'strategic culture'. For this aim this thesis, covers the period between 1949 and 2010. From 1949 to the present, China's foreign policy towards has been determined by rational choices restrained by China's strategic culture regarding its Foreign Policies. In this context, two factors come into prominence in formation of China's policies regarding Iran. Firstly, China's Iran Policies were formed within the framework of China's relations with the Soviet Union and the USA, especially in the Cold War era. During Cold War, China has considered Iran's geopolitical position as a barrier preventing 'Soviet expansion'. In post-Cold War era which stretches to the present, China's relations with the USA gained prominence as an external factor that directly determines China's foreign policy towards Iran. Moreover, China considers such a factor mitigating the USA's policies against China. China seeks to expand its geopolitical influence through Iran without endangering its relations with the USA while avoiding to directly engage with political problems in the region. Secondly, in addition to owning large energy resources, Iran emerges as an important economic market that can fuel China's rapid economic growth since 1970s. Keywords: China's Foreign Policy, Iran, Strategic Culture, the USA, Soviet Union, Tez (Doktora) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, 2016., Kaynakça var.

Bu çalışmada Soğuk Savaş sonrası Çin Ortadoğu politikasının dinamikleri incelenecektir. Çin’in Ortadoğu politikasında, Arap-İsrail sorunu gibi bölge içi etkenler ve uluslararası sistemdeki değişimler etkilidir. Ayrıca Çin’in enerji bağımlılığı ve ekonomik yükselişinin siyasi güce dönüşmesi Ortadoğu politikasını belirlemesinde etkili olmaktadır. 1978’de başlayan reformlar ile beraber Çin’in modernleşme sürecinin başlamasıyla Çin ekonomik ağırlıklı ulusal çıkarı esas alan bir dış politika izlemektedir.Çin’in Ortadoğu politikasında enerjinin ne kadar etkin olduğunu incelemek bu çalışmanın hedeflerindendir. Aynı zamanda Çin’in giderek artan bağımlılığının beraberinde getirdiği enerji güvenliği konusu da onun Ortadoğu’yla alakalı siyasi, askeri ve ekonomik konularda daha fazla aktif olmasına neden olmaktadır. Diğer yandan Çin’in Ortadoğu politikasını belirleme sürecinde ABD faktörü de oldukça önemlidir.Bunların yanı sıra Çin’in İran nükleer sorununa, Filistin – İsrail sorununa ayrıca bölgedeki Arap halk başkaldırısına bakışının nasıl olduğunu incelemek Çin’in son dönem bölgeye yönelik politikasını anlamamız konusunda oldukça yardımcı olacağı kanaati vardır. Bu çalışma Çin’in Ortadoğu politikasının ana sürükleyicisinin Soğuk Savaş’dan itibaren enerji olduğunu ve ilişkilerin karşılıklı çıkar, ortak fayda ekseninde ideolojik yapıdan sıyrılmış ve rasyonel bir zeminde ilerlediğini savunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Çin, Ortadoğu, Enerji, Karşılıklı Bağımlılık, This study aims to analyze China’s policy toward the Middle East in the Post-Cold War era. The determinants of China’s policy toward the Middle East have been regional balances and transformation in the Middle East. After 1978 Openning Reforms, China’s new policy-makers paid attention their economic developments, so started to make the foreign policy based on pragmatism. The main reasons of this transformation is China’s almost stunning economic growth and its oil needs. In this process China has been increasingly depending to the Middle East oil. For the reason above mentioned, to examine China’s energy dependence on the Middle East and its impact on its foreign policy and global policy is one of the goal of this study. At the same time, China’s energy dependence on the Middle East has been enforcing China to be more active as economically and politically in the region. Moreover, in order to understand how China-USA relations effect China’s Middle Eastern policy within the context energy security, sea lanes, energy pipelines. Furthermore, to have information about China’s approach to current issues in the Middle East, such as Palestine-Israel conflict, Iran’s nuclear issue, the invasion of Iraq by USA etc, help us to undestand its current and future policy toward the Middle East. Keywords: China, Middle East, Energy, Interdependence, Tez (Yüksek Lisans)- Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, 2012., Kaynakça var.