Search

Despite the fact that it began the colonial activities later than Spain and Portugal, Britain considerably strengthened its presence on important strategic routes on several continents, regions, countries and seaways from the 16th century. Having become the most important coloniser in a few centuries, Britain made use of the overseas militarily, politically and especially economically. Britain which has gone to any lengths to retain this benefits and conquests faced with a period of stagnation, especially after the World War II. Even if the Britain had to step back from power on its colonies, mandates as it focused on own internal affairs, its colonies started the liberation movemens and USA became as global power after the World War II however, it was able to ensure these political, military and economical benefits as a result of the new strong ties with these countries. This research clarifies the development of the British colonial empire, its characteristics, territorial losses and neocolonial relations with its former colonies. The formation and development of the British colonial empire, its basic motivations, the nature of its power over its colonies after their independence and the new forms of relations it established with these countries are explained in this research as well. This research is based on document analysis and descriptive analysis methods from qualitative research methods., Sömürgecilik faaliyetlerine İspanya ve Portekiz’den sonra başlasa da 16. yüzyıldan itibaren İngiltere dünyanın çeşitli kıta, bölge ve ülkelerinde, denizyolları ve stratejik güzergâhlarında varlığını giderek güçlendirmiştir. Birkaç yüzyıl içinde dünyanın en büyük sömürge imparatorluğu durumuna gelen İngiltere, bu denizaşırı topraklarından siyasi, askeri ve özellikle ekonomik-ticari anlamlarda çok büyük faydalar elde etmiştir. Bu çıkarlarını muhafaza etmek ve sömürge topraklarını elde tutabilmek adına çeşitli yöntemlere başvuran İngiltere, özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra bir küçülme dönemiyle karşı karşıya kalmıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra iç sorunlarına yönelmesi, sömürgelerindeki güçlü bağımsızlık hareketleri ve ABD’nin dünya süper gücü haline gelmesinden sonra birçok sömürge, manda ve himâyesinden çekilen veya çekilmek zorunda kalan İngiltere, bu ülkelerle inşa ettiği yeni ilişki biçimleri sayesinde siyasi, askeri ve ekonomik çıkarlarını muhafaza etmeyi bilmiştir. Bu çalışmada İngiliz sömürge imparatorluğunun gelişimi, özellikleri, toprak kayıpları ve eski sömürgeleriyle olan neokolonyal ilişki biçimleri açıklanmıştır. Çalışmanın amacı da yine İngiliz sömürge imparatorluğunun oluşumunu, gelişimini, temel motivasyonlarını, bağımsızlıklarını verdikten sonraki süreçte çeşitli sömürgeleri üzerindeki nüfuzunun mahiyetini ve bu ülkelerle kurduğu yeni ilişki biçimlerini açıklamaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır.

The functions of central business districts that give life to cities vary according to various factors. The main purpose of this study is to explain the tourism-urbanization relations based on the differences in the use of space and to reveal the effects of tourism on the use of space through empirical researches through business and commercial fields. For this purpose, studies investigating the relationship between the tourism sector and business and trade districts have been examined and subjected to document analysis. Aerial photographs of the past years of the research area have been obtained from the General Directorate of Mapping and the changes in the settlement forms of both cities have been examined. The boundaries of the business and commercial districts in Alanya and Manavgat have been determined and field studies were carried out in these areas. Afterwards, shops operating in relation to tourism in business and commercial districts have been identified and mapped. In addition, the land price maps have been created and the relationship between tourism and land values has been revealed. In this study, it has been determined business and commercial districts have quite different qualities in Alanya and Manavgat although both settlements are spatially united. It has noted that the Manavgat central business district reflects the characteristics of traditional central business districts, and tourism-related activities are limited. It has been determined that a recreational business area has developed in Side, which is established on a peninsula, providing services directly towards tourism. In the Alanya central business district, it has been revealed that the real estate offices, financial advisors, law offices, administrative activities and retail trade businesses, which are seen in the traditional central business districts, are intertwined with businesses providing tourism-related services. The excess of tourism activities in the Alanya central business district indicates that this area is also a tourism business district., Şehirlere hayat veren merkezi iş alanlarının ortaya çıkardığı fonksiyonlar çeşitli faktörlere göre değişmektedir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’nin önemli turizm merkezleri arasında yer alan Alanya ve Manavgat’ın iş ve ticaret alanlarını biçim (form), arazi kullanılışı ve fonksiyonlar bakımından karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu amaca yönelik olarak, öncelikle turizm sektörünün iş ve ticaret alanları ile ilişkilerini araştıran çalışmalar incelenerek doküman analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sahasının geçmiş yıllara ait hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiş ve her iki şehrin yerleşme formlarındaki değişimler incelenmiştir. Daha sonra, Alanya ve Manavgat’taki iş ve ticaret alanlarının sınırları belirlenmiş ve bu alanlara yönelik arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmaları neticesinde araştırma alanında turizmle ilişkili olan işletmeler tespit edilerek haritalandırılmıştır. Diğer yandan her iki şehrin rayiç bedel haritaları oluşturularak turizmin arazi değerleriyle ilişkileri belirlenmiştir. Bu çalışmada, Manavgat ve Side’nin mekânsal açıdan birleşmiş olmalarına rağmen, iş ve ticaret alanlarının oldukça farklı niteliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. Manavgat merkezi iş alanının geleneksel merkezi iş alanlarına özgü karakteristik özellikleri yansıttığı, turizmle ilişkili faaliyetlerin sınırlı olduğu dikkati çekmiştir. Bir yarımada üzerinde kurulmuş olan Side’de, doğrudan turizme yönelik hizmetler sunan bir rekreasyonel iş alanının geliştiği belirlenmiştir. Alanya merkezi iş alanında ise, geleneksel merkezi iş alanlarında görülen emlak ofisi, mali müşavir, hukuk bürosu, idari faaliyetler ve perakende ticaret kapsamında hizmet veren ticarethanelerin turizmle ilişkili hizmetler sunan işletmelerle bir arada olduğu belirlenmiştir. Alanya merkezi iş alanında turizme yönelik faaliyetlerin fazlalığı, bu alanın aynı zamanda bir turizm iş alanı olduğuna işaret etmektedir.

Orta Doğu’nunönemli ülkelerinden biri olan Suriye’nin diğer ülkeler ile olan ilişkilerindeen önemli rolü, bölgede sahip olduğu jeopolitik konum oynamıştır. Rusya’nıngeçmişte ve günümüzde özellikle Avrasyacılık jeopolitik yaklaşımı çerçevesinde,ABD karşısındaki dengeleyicilik politikasının önemli alanlarından biri Suriyeolmuştur. Soğuk Savaş döneminde ve sonrasında ABD’nin başını çektiği BatıBlokuna karşılık, SSCB’nin Orta Doğu’daki en önemli müttefiklerinden biriSuriye olmuştur. İki ülke arasındaki müttefiklik ilişkisi; askeri, ekonomi,diplomasi ve diğer alanlarda sıkı ilişkiler kurulmasını da beraberindegetirmiştir. Bugün iki ülke arasında oldukça ileri bir boyutta devam eden builişkilerden Suriye ve Rusya ayrı iki ülke olarak, çeşitli kazanımlar eldeetmişler ve etmektedirler. Bu çalışmanın amacı Suriye’nin jeopolitik konumubağlamında Suriye-Rusya ilişkilerini araştırmaktır. Araştırmada literatürtaraması ve doküman analizi yöntemleri kullanılmış, elde edilen veriler tarihive güncel olaylarla ilişkilendirilerek sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.Suriye’nin jeopolitik konum özellikleri dikkate alınmadan geçmiş ve bugünkü içve dış politikasını, diğer ülkelerle olan ilişkilerini anlamlandırmak mümkündeğildir.

Bilim ve teknolojinin gelişmesi her alanda bir taraftan bilginin genişlemesine yol açarken, bir taraftan da bilim dallarının çalıştığı alanda alt disiplinlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Dünyadaki gelişmelere uygun olarak coğrafya alanında da önemli gelişmeler olmuş, zaman içerisinde coğrafyanın ana disiplinlerinden biri olan beşeri coğrafyanın ilgilendiği konuların çeşitlendiği görülmüştür. Beşeri coğrafyanın alt disiplinlerinden biri siyasi coğrafyadır. Siyasi coğrafya 19. Yüzyılın sonlarından itibaren gelişmiş ve sistematik çalışan bir disiplin haline gelmiştir. Siyasi coğrafya zaman zaman dünya siyasetine yön veren bir nitelik kazanmıştır. Nihayetinde 20. Yüzyılın ilk yarısında yaşanan iki dünya savaşının gelişim süreçlerinde, siyasi coğrafyacıların yönlendirmelerinin etkili olduğu görülmüştür. Türkiye de birçok alanda olduğu gibi siyasi coğrafyanın gelişim sürecinin de yavaş geliştiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de “siyasi coğrafya” alanında yapılmış olan araştırma ve yayınlar incelenerek, bu alanda nasıl bir gelişme, değişme ve çeşitlenme olduğu vurgulanmaya çalışılacaktır. Literatür taraması ve analizine dayalı olarak yapılacak çalışmada bir taraftan kronolojik bir yaklaşımla çalışmalar ele alınırken, bir taraftan da yapılan yayınların içerik ve kapsamı üzerinde durulacaktır.

Bu çalışma öğrencilerin yaşadıkları çevre ile ilgilimekânsal algılarını geliştirmek, bunların zihin haritalarına yansıması veyaşadıkları çevre ile ilgili varsa yanılgılarını düzeltmek, geliştirmekamacıyla yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemine uygun olarakyapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması desenikullanılmıştır. Öğrencilerin okul ve çevresine ilişkin olarak çizdiklerikrokiler içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunuİstanbul’da Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir okuldaki 13 altıncı sınıföğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma grubu kolay ulaşılabilirlik dikkatealınarak seçilmiştir. Veriler araştırma grubunu oluşturan öğrencilerin okul veçevresi ile okuldan eve gidiş yolları üzerinde hatırlayabildikleri mekânunsurlarını içeren çizimlerden ortaya çıkan krokilerin analizi ile eldeedilmiştir. Öğrencilerin kroki çizimleri belli aralıklarla tekrar edilmiş,süreç içerisinde öğrencilerin mekân algılarını geliştirmek ve çevreyitanımalarını sağlamak için öğrencilerle yaşadıkları çevre ile ilgilikonuşma-tartışma ve değerlendirmeler yapılmıştır. Öğrencilerin süreç içerisindeçizdikleri krokilerde meydana değişmeler de dikkate alınarak elde edilenveriler yorumlanmıştır. Araştırma sürecinde oluşturulan krokilerincelendiğinde; ilk uygulama ile son uygulama arasında öğrencilerin mekânalgılarında önemli değişiklikler olduğu, zaman içerisinde mekânı daha dikkatlegözlemledikleri ve gözlemlerini daha yoğun bir şekilde krokilere yansıttıklarıanlaşılmaktadır. Yapılan değerlendirmelerle öğrencilerin çevreleri ile ilgilialgılarının değiştiği ve geliştiği çevrelerini algılamaya yönelikyanılgılarının düzeldiği görülmüştür. Öğrencilerin okul ve çevresine ilişkinzihin haritaları cinsiyetlerine, akademik başarılarına göredeğerlendirilmiştir.

Dünya tarihi bir bütün olarak incelendiğinde, tarihi sürecin milletler arasındaki mücadele ile geçtiğigörülmektedir. Bazı milletler tarihin her döneminde var ve güçlü olmuş, eski dünya olarak tanımlananAsya, Avrupa ve Afrika kıtalarının önemli bir kısmını hâkimiyet altına almış, bilim ve teknoloji alanındainsanlığa çok şey kazandırmıştır. Günümüz dünyasında milletlerin dünya siyasetinde etkililiğini belirleyençok çeşitli faktörler söz konusudur. Bu faktörlerden milletlerin sahip olduğu nüfus miktarı ve buna bağlıortaya çıkan insan gücü, teknolojik kalkınmışlık düzeyi, uluslararası ilişkileri ile jeopolitik konumu ilk aklagelenler arasındadır. Bu çalışmanın amacı, Dünya tarihinin hemen her döneminde var olan ve milletlerarasımücadelede her zaman söz sahibi olmuş olan genelde Türk Dünyası, özelde Orta Asya Türk Cumhuriyetleriüzerine jeopolitik bir değerlendirme yapmaktır. Türk Dünyası 20. yüzyılın başlarında bir taraftan I. Dünyasavaşı, diğer taraftan Bolşevik İhtilali’nden sonraki süreçte Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB)Kafkaslar ve Orta Asya’da hâkim olması ile siyasi bütünlüğünü kaybetmiştir. Ancak 20. yüzyılın son on yılında,SSCB’nin dağılması ile Kafkaslar ve Orta Asya’da bulunan devletlerin bağımsızlığını kazanması yeni bir süreçbaşlatmıştır. Bu süreçte Azerbaycan ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin yeniden bağımsızlığını kazanmasıküresel siyaset bakımından yeni bir durumun ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada bölgeselve küresel güç olma yolunun açıldığı Türk Dünyası ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin konumları, sahipolduğu kaynaklar, siyasi ve kültürel yapıları üzerine jeopolitik bir değerlendirme yapılacaktır., A holistic analysis of world history shows that the historical process involves a continuous struggleamong nations. Some nations have always been present and strong in all periods of history and dominateda remarkable part of Asia, Europe and Africa (the Old World). They have also contributed a lot to humanitythanks to their actions and productions in science and technology. In the modern world, there are a widevariety of factors that determine each nation’s effectiveness in world politics. The most important ofthese factors are the populations of nations and the labor force created by it, technological development,international relations and geopolitical location. The objective of this study is to do a geopolitical evaluationof the Turkic world in general and the Central Asian Turkic Republics in particular, which have existedduring almost all of world history and been one of the leading actors in the struggles among nations. TheTurkic world lost its political integrity in early twentieth century due to World War I and the dominanceof Soviet Union in Caucasus and Central Asia after the Russian Revolution. However, a new process beganin the last decade with the dissolution of the Soviet Union and the independence of the states in CentralAsia. In this process, Azerbaijan and other Central Asian Turkic republics regained their independence,which created the grounds for the emergence of a new global political situation. Hence, this study will do ageopolitical evaluation of the locations of the Turkic world and Central Asian Turkic republics that have achance to become a regional and global force as well as their resources, and political and cultural structure.

Bu araştırmanın amacı; öğrencilerde harita okuryazarlığı becerisini geliştirme konusunda Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini belirleyerek, öğretmenlerin harita okuryazarlığı becerisini geliştirirken karşılaştıkları sorunlar ile derslerinde harita becerilerini öğretirken kullandıkları yöntem ve teknikler hakkında bilgi sahibi olmaktır. Araştırma nitel bir çalışmadır. Çalışma için İstanbul Arnavutköy’deki seçkisiz (rastlantısal) yöntemle belirlenen 12 ortaokulda 2014-2015 eğitim-öğretim yılında görev yapmakta olan 15 Sosyal Bilgiler öğretmeni ile görüşülmüş ve yapılan görüşmelerden elde edilen veriler çözümlenerek yorumlanmıştır. Katılımcılar, olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin harita okuryazarlığı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları, ders saatinin yetersizliği ile kazanımların yoğunluğu nedeniyle öğrencilerde harita okuryazarlığı becerisinin geliştirilmesi konusunda yeterli çalışma yapamadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Arnavutköy’deki ortaokulların derslerde kullanılabilecek, konulara uygun haritalar açısından yetersiz olduğu sonucu elde edilmiş ve bu doğrultuda öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, mekânı algılama, harita okuryazarlığı, öğretmen görüşleri

ÖZETBu araştırmada 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin algıları metaforlar aracılığıyla incelenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) desenine göre tasarlanmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler………………benzer, çünkü…………………cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen veriler içerik analizi yöntemlerinden kategorisel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 6 ve 7. sınıf öğrencileri toplumsal ilişki, toplumsal kültür, toplumsal hayat, toplumsal geçmiş, bilgi sağlayıcı ve yol gösterici ve yaşadığımız coğrafya kategorisine ilişkin metaforlar üretmişlerdir. Bu kategorilerden en çok toplumsal geçmiş sonra toplumsal hayat ve en az olarak ise bilgi sağlayıcı ve yol gösterici kategorilerine ilişkin metafor üretmişlerdir. 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin metafor ürettikleri kategoriler karşılaştırıldığında en çok metafor oluşturulan kategorilerde benzerlik gösterirken en az oluşturulan kategorilerde ise farklılaşma olmuştur.Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, 6 ve 7. sınıf öğrencileri, Metafor, Olgubilim

Konya ilinin batı sınırını oluşturan Akşehir ovası, Türkiye’nin önemli tarım alanlarından birisidir. Büyük bölümü çok değerli alüvyal ve kolüvyal topraklarla kaplı olan Akşehir ovası, kaynağını Sultan Dağlarından alan akarsuların ve zengin yeraltı su şebekesinin de olumlu etkileri ile her zaman zengin bir tarımsal potansiyele sahip olmuştur. Buna bağlı olarak Akşehir ovası üzerinde birçok kır yerleşmesi kurulmuş, yürütülen tarım faaliyetleri günümüze kadar kesintisiz sürdürülmüştür. Ova üzerinde mevcut kır yerleşmelerinin organizasyonu ve her türlü hizmeti de Akşehir şehri tarafından karşılanmıştır. Böylece Akşehir kırları ve Akşehir şehri birbirine sıkı bir şekilde bağlanmış ve birbirinin gelişimini desteklemiştir. Ancak geçen yüzyıl içerisinde yapılan idari değişikliklere bağlı olarak Akşehir ilçesinin idari sınırları sürekli küçülmüş, köy sayısı da azalmıştır. Bu mekânsal küçülme doğal olarak nüfus yönünden de küçülmeye sebep olmuştur. Ancak nüfusun azalmasında, ülkenin hemen her yerinde görülen kırdan şehre göç olayı da önemli ölçüde etkili olmuş ve olmaya devam etmektedir. Nitekim genç nüfusun göç yoluyla azalmasına bağlı olarak Akşehir kırsal alanlarında demografik yapı sürekli olarak yaşlılar lehine değişmektedir. Göçe bağlı olarak kırların boşalması, yani köylerin küçülmesi gücünü kırlarından alan Akşehir şehrinin de sosyo-ekonomik yapısını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada, kır yerleşme düzeninin son yıllardaki durumu, tarımsal ürün çeşitliliğindeki değişimler, arazi kullanımı ve kır yerleşmelerinin demografik yapısı irdelenmiş, bu durumdan Akşehir şehrinin nasıl etkilendiği üzerinde de durulmuştur

It is known that one of the functions of school is to provide socialization of individual,awareness of his/her culture, history and institutions. Another function of the school is toteach children opportunities that the society provides and how to use these opportunitiesappropriately. One of the aims of social studies program is to prepare stage one students ofbasic schools to society’s life.This study aimed to determine views of stage one students in relation to social studiescourse. Study’s population was fourth and fifth grade students from different suburbs ofIstanbul.Study’s questionnaire was prepared by the teaching staff from Primary Social Studieseducation program in Ataturk Faculty of Education/Marmara University through interviewswith fourth and fifth grade primary students.We think that this study will provide some suggestions for effective social studiesteaching, in which the social studies course is usually presumed as a memorizing schoolsubject, in order that the students who are between concrete and abstract learning levels maydevelop positive thoughts.Key words : Socialization of Individual, Social Studies Education Program, SocialStudies Teaching, Stage One Students of Basic Education, İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersi İle İlgili Görüşleri

Altıncı Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Kazanımlarına UlaşmaDüzeylerine Yönelik Öğrenci Görüşleri, The aim of this study is to determine reaching levels of students on 6th grade social studies course attainments through their opinions. The research is descriptive study in the survey model. The sample of the research was comprised of 278 students at 7th grade in 2009-2010 academic year. Data was collected with the questionnaire of 35 items which was developed by researchers and the research supported with the open-ended questions. As a result of research; it was determined that students had positive point of views towards the social studies course, they like the course and described it easy, funny and enjoyable and they thought that the course contributed them to being good citizens. Most of the students expressed that they largely reached the 6th grade attainments. However, according to the data obtained from students, it was found that they had difficulties about creating case-concept-generalization linkage, defining the geographical position of our country on the map, describing location and landforms impact on the climate, realize the interaction between of the first civilizations lived in Anatolia, suggest investment and marketing project taking into account Turkey’s geographical features, explaining our country’s relationship with other countries with the understanding of Atatürk’s foreign policy, general features of the first Turks states and first Muslim Turks states and the historical development of democracy.Key words: Social studies, students’ opinions, students’ attainments, elementary, geography, history.

There are some factors which effect teacher candidates’ interests. Educators believe that in order to successful in their life teacher candidates to be educated according to theirinterests. Although university’s entrance examination system has changed in light of secondary school curriculum which requires students to choice equivalent university program, Achievement scores of ninth grade students effect their university’s entrance examination. In this research, survey technique was used through questionnaires. Sample selected randomly which includes Social Studies Teacher Training Programs of education faculties in University of Marmara, University of Mehmet Akif Ersoy, University of Celal Bayar and Universitiy of Ondokuzmayıs. Data were analysed with software and findings were interpreted according to this. From the research findings some suggestions were also developed for characteristics of socio-cultural background of teacher candidates.Key words: Social studies, social sciences, choice of subject, profile of students., Öğrencilerin ilgi alanlarını belirleyen çok sayıda etken olduğu bilinmektedir. Bireylerin başarılı bir hayat sürdürebilmesi için öğrenimlerinin ilgi alanları ile uyumlu olması gerektiği bilim adamları ve eğitimciler tarafından daima dile getirilmektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, özellikle, yüksek öğretimde okullaşma oranının düşük olması, istihdam sorunları ve sayısı milyonla ifade edilen yüksek öğrenim çağındaki gençlerin üniversite tercihlerinde ilgi alanlarının ön plana çıkmasına engel olmaktadır.Her ne kadar ÖSYS sisteminde yapılan değişiklik, üniversite adaylarının lisede aldıkları öğrenime paralel tercihler yapmasını gerektiriyorsa da lisedeki alan seçimlerinde öğrencinin ilgi ve yetenekleri yerine, dokuzuncu sınıfta aldığı notlarla ortaya çıkan başarı durumu etkili olmaktadır. Bu da, nihayetinde üniversite adaylarının ileriki yıllarda üniversite tercihlerinin ilgi ve yetenekleri yerine 10. sınıftaki alan seçimine bağlı olmasına yol açmaktadır. Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenliği programın 3. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin bazı sosyo ekonomik niteliklerini tespit etmektir. Araştırmada tarama metodu kullanılarak tesadüfî (random) örnekleme ile seçilen Marmara, Mehmet Akif Ersoy, Celal Bayar ve Ondokuz Mayıs Üniversiteleri Eğitim Fakülteleri Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dallarında öğrenim gören öğrencilere uygulanan anketlerden elde edilen veriler kullanılmıştır. Anketlerden elde edilen veriler bilgisayar ortamında işleme tabi tutulup yorumlanarak; sosyal bilgiler öğretmenliğini tercih eden öğrencilerin sosyo kültürel nitelikleri ve bu nitelikler üzerinde etkili olduğu düşünülen çeşitli değişkenlerle ilişkileri incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesiyle sosyal bilgiler öğretmenliğini tercih eden öğrencilerin sosyo kültürel özellikleri ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma sonunda elde edilen sonuçların, bu alanı tercih eden ve edecek olan öğrencilerin niteliklerinin artırılmasında nasıl bir strateji izlenebileceği hususunda faydalı olacağı düşünülmektedir.

Primary education is quite important in terms of preparing children for life, and providing them with specific habits and skills. Students will reinforce, enrich, and use the skills and knowledge that acquired during primary education throughout their lives. Social Studies and Civic Education courses are quite important in teaching skills and knowledge to students that they use throughout their lives. Civic Education course is taught at the first, second and third grades, while Social Studies course is taught at the fourth and fifth grades of the primary school education. It is known that, with respect to their developmental characteristics children from first to fifth grade of the elementary level are in the concrete operational level. And beginning from the fifth grade, students pass into the formal operational period. These facts are also taken into consideration in preparation of relevant curricula. This research is a comparative case study utilizing survey method. Numerical values obtained with using quantitative and qualitative data collection techniques were used in the study. The population of the study consisted of 4th and 5th grade students studying at 8 primary education schools located in a number of towns of the Istanbul province. And the sample is composed of 559 students from total of 16 classrooms, 8 from among 4th grade and 8 from 5th grade, which were selected from the population using random sampling method, in the 2008-2009 school year. The quantitative data of the study were gathered through a questionnaire, while the qualitative data were obtained from open-ended questions that were asked to 40 students who selected randomly among students constituting the sample. Oral and written answers were obtained from open-ended questions. The data gathered through questionnaires were subjected to evaluation on computer environment. Percentage distributions of answers which were given to questionnaires were measured during the statistical analysis, and the data obtained from open-ended questions were subjected to content analysis. The data obtained from the content analysis were coded within the framework of specific categories. Then, the quantitative and qualitative data were tabularized and interpreted by comparison. It is also considered that this study, which aims to evaluate the Social Studies Curriculum that is based on constructivist approach on the fourth and fifth grade levels through views of students, will fill an important gap.Key words: Social Studies, students views, primary education., İlköğretim, çocukları hayata hazırlamak, bir takım alışkanlıklar ve beceriler kazandırmak bakımından oldukça önemlidir. Öğrenciler ilköğretimde kazandıkları bilgi ve becerileri pekiştirerek ve zenginleştirerek hayatları boyunca kullanacaklardır. İlköğretim 1. ve 3. sınıflar arasında temel vatandaşlık becerisi Hayat Bilgisi dersi ile verilmeye çalışılmaktadır. Öğrenci dördüncü sınıfa geldiğinde genişleyen program çerçevesinde, günlük hayatı algılamasını sağlayan ve yakın çevresini öğreten, Hayat Bilgisi dersi yerine Sosyal Bilgiler dersi ile karşılaşır. Sosyal Bilgiler dersi, Hayat Bilgisi dersi ile kıyaslandığında, ağırlıklı olarak tarih, coğrafya ve temel yurttaşlık konularını içeren bir derstir. Bu çerçevede içeriği genişleyen, öğrencileri yakın çevresinin dışındaki dünya ile tanıştıran Sosyal Bilgiler dersini öğrencilerin nasıl değerlendirdiği, ders hakkında öğrencilerin ne düşündüğünün önemli olduğu araştırmacılar tarafından düşünülmüştür. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 4. ve 5. sınıflarda okuyan öğrencilerin, Sosyal Bilgiler dersine ilişkin görüşlerini tespit etmek, programın beklentileri ile öğrencilerin ders hakkındaki görüşlerini karşılaştırmaktır. Bu araştırma tarama modelli ve karşılaştırmalı bir durum tespiti çalışmasıdır. Araştırmada nicel ve nitel veri toplama teknikleri ile elde edilen sayısal değerler kullanılmıştır. Araştırmanın evreni İstanbul’un çeşitli semtlerindeki 8 ilköğretim okulunun 4. ve 5. sınıf öğrencileridir. Örneklem ise, bu evrenden 2008–2009 eğitim-öğretim yılında tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilen 8’i 4. sınıf, 8’i 5. sınıf olmak üzere toplam 16 sınıfta öğrenim gören, 559 öğrencidir. Araştırmanın nicel verileri anketle toplanmış, nitel veriler ise örneklemden rastgele seçilen 40 öğrenciye yöneltilen açık uçlu sorulardan elde edilmiştir. Açık uçlu sorulara yazılı ve sözlü cevap alınmıştır. Anketlerle toplanan veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir. Yapılan istatistiksel analizde anket sorularına verilen cevapların % dağılımları alınmış, açık uçlu sorularla toplanan veriler ise içerik analizine tabii tutulmuştur. İçerik analizinden elde edilen veriler belli kategoriler çerçevesinde kodlanmıştır. Daha sonra % dağılımları alınan nicel veriler ile kategorilendirilen nitel veriler tablo haline getirilip karşılaştırılarak yorumlanmıştır.

Eğitimde terim ve kavramlar, çeşitli olgu ve olayların tanımlanması açısından son derece önemlidir. Kavramlar bilgilerin yapı taşları olarak kabul edilmektedir. Temel vatandaşlık becerilerinin kazandırmayı amaçlayan Sosyal Bilgiler öğretiminde ve Sosyal Bilgiler dersi içerisinde yer alan konuların öğretiminde kavramların önemli bir yeri vardır. Bu çalışmada 6. sınıf Sosyal Bilgiler programında yer alan coğrafi kavramlar bakımından öğrencilerin hazır bulunuşluluk düzeyleri tespit edilmeye çalışılarak, bu kavramların çeşitli yöntem-tekniklerle ne kadar öğretilip geliştirilebildiğinin tespiti amaçlanmıştır. Bu araştırma öğretmenlerin kendi uygulamalarını gözlemleme, önceden var olan ya da öğretim sürecinde ortaya çıkan bir sorunu anlama ve çözümleri üretmeye yönelik bir sorgulama süreci olarak bilinen ve daha çok nitel araştırma ağırlıklı eylem araştırması olarak planlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi “Ülkemiz ve Dünya” adlı ünitede yer alan 18 kavram seçilmiştir. Veriler başarı testi, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve tutum ölçeği ile toplanmıştır. Yapılan çalışmadan elde edilen verilerim değerlendirilmesi, uygulanan kavram öğretim teknikleri ile öğrencilerin coğrafya konularına yönelik tutumları ve kavramları öğrenme düzeyinde artış olduğu tespit edilmiştir.

Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algılarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1.Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları nelerdir? 2.Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları cinsiyetlerine, üniversitelerine, mezun oldukları lise türüne, coğrafya dersini sevip sevmeme durumlarına göre farklılaşmakta mıdır? Araştırmada tarama model kapsamında karma modele yer verilmiştir. Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen 28 sorudan oluşan üçlü, 13 sorudan oluşan beşli likert tipi olmak üzere 41 soruluk ölçek veri toplama aracı kullanılmıştır. Araştırma evrenini üniversitelerin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği alanında eğitim veren Eğitim Fakültelerinde yer alan öğrenciler, örneklemi ise 6 üniversitenin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı son sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Veri toplama aracı ile elde edilen veriler bilgisayar ortamında analiz edilerek, literatürden faydalanılarak yorumlanmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmen adayları arasında; genel coğrafya konularını öğretebilir yeterliğine sahip olduğunu düşünenlerin oranı yüksek olmasına karşılık, “dünyanın oluşum safhaları, yeryüzünde basınç merkezleri ve bunların etkileri ile yeryüzünün şekillenmesinde etkili olan iç kuvvetler” gibi konularda zayıf olduklarına inanların da bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçların Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya konuları ilgili yeterlilikleri ve bu konuların öğretimi ile ilgili öz yeterlilik algılarının geliştirilmesi konusunda faydalı olması beklenmektedir

Coğrafya öğretimi ile ilgili sorunlar hemen hemen her ülkede yaşanmaktadır. Zaman zaman öğretim programlarında yapılan değişikliklerle sorunlu görülen öğretim alanlarında toplumun beklentileri ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın beklentilerinin karşılanması amaçlanmaktadır. Coğrafya öğretiminde amaç sorumluluk sahibi, ülkesini ve çevresini tanıyan, ülkesinin zenginlikleri yanında sorunlarını da bilen, sorunlara çözüm üretebilecek bireylerin yetiştirilmesini sağlamaktır. Bu amaçla coğrafya öğretim programları zaman zaman gözden geçirilmekte, değişen şartlar da dikkate alınarak yeniden düzenlenmektedir. Ülkelerin kalkınma stratejilerine uygun olarak yeniden düzenlenen ve uygulamaya konulan öğretim programlarının uygulayıcısı okullarda veya sınıflarda derse giren öğretmenlerdir. Dolayısıyla programın işleyişinin sorgulanması, eksiklerin tespiti bakımından öğretmenlerin düşünceleri ve karşılaştıkları sorunların bilinmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı, 2005 yılında yapılandırmacı yaklaşımla hazırlanan lise coğrafya programının uygulayıcıları olan öğretmenlerin program hakkındaki görüşleri doğrultusunda yeni programın olumlu ve olumsuz yönlerinin tespit edilerek, yeni programın klasik coğrafya öğretim programından farklılıklarının belirlenmesidir. Verilerin toplanmasında uzman görüşü alınarak araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgiler anketi ile programın bazı niteliklerini belirlemeye yönelik açık uçlu sorular kullanılmış, ayrıca yüz yüze yapılan görüşmelerden elde edilen bilgilerden faydalanılmıştır. Sonuç olarak yeni coğrafya öğretim programının hem içerik hem de öğretim stratejisi, yöntemi ve teknikleri ile kazanımlar boyutunda önceki programlardan önemli farklılıkları olduğu anlaşılmaktadır. Programın uygulayıcısı olan öğretmenler, yenilenen coğrafya öğretim programının öğrenciyi merkeze aldığı, yaparak, yaşayarak, keşfederek öğrenmeyi teşvik ettiği ve coğrafyayı yaşamın bir parçası haline getirdiği görüşündedir.

ÖZETEğitim öğretim faaliyetlerinin en önemli sorunlarından biri değiştirilmek istenen davranış veya kazandırılan bilginin kalıcılığını sağlamaktır. Bilgilerin kalıcılığı üzerinde çeşitli faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Derslerin uygulamaya yönelik olup olmaması, kazandırılmak istenen bilgilerin soyutluğu ve öğretim yöntemleri söz konusu faktörlerden birkaçını oluşturmaktadır.Sosyal bilimler içerisinde öğrencilerin öğrenmekte en çok zorlandığı ders coğrafyadır. Üniversitelerin sosyal bilimler bölümlerinde öğrenim gören ve anket uygulamasına katılan bazı öğrenciler ile yapılan görüşmelerde ÖSS’de en fazla yanlış cevaplanan soru grubunu coğrafya sorularının oluşturduğu anlaşılmaktadır. Öğrencilerin sınavda gösterdikleri başarı ile coğrafya sorularını doğru cevaplama arasında ilişki olduğu dikkati çekmektedir. Bu araştırmada tarama metodu kullanılarak, mezun olunan lise, sınıftaki öğrenci sayısı, uygulanan öğretim yöntemi ve öğrencilerin bu dersi sevip sevmedikleri gibi değişkenlerin coğrafya bilgilerinin kalıcılığı üzerindeki etkisi araştırılmaktadır.Araştırmada uygulanan anket öğrencilerin kişisel bilgilerini, öğretim üzerinde etkili olduğu düşünülen değişkenleri ve özellikle genel ve Türkiye coğrafyası bilgilerini ölçmeye yönelik sorulardan oluşan bölümlerden oluşmaktadır.Araştırmadan elde edilen verilerin öğrenmedeki kalıcılığın uzun süreli olabilmesi için neler yapılması gerektiği hususunda hem öğretmenlere ve hem de programcılara faydalı olacağı düşünülmektedir.Anahtar Sözcükler: Coğrafya, coğrafya öğretimi, coğrafya öğretim yöntemleri, sosyal bilim, sosyal bilimler öğretimi, öğretimde kalıcılık.ABSTRACTOne of the most important problems of education-teaching activities is to provide permanency of gained information or behaviors wanted to be modified. It’s known that various factors have on effect on information in terms of permanency. Lectures toward to practice, the abstraction of desired information and instruction methods yield some of these factors.In social sciences, geography is the most difficult course for students to learn. It’s understood from the interviews, done whit social science department students, geography questions include the most wrong answers in ÖSS. It’s realized that there is a relation between success of exam and correct answers in terms of geography questions.In this study, by using survey method, the effects of the graduated school, number of students in classroom, instruction method, and students attribute to the course on permanent geography knowledge is examined.Applied inquiry in this research consists of some parts such as personal information, the variables having an effect on teaching, and questions to examine General and Turkey’s geography knowledge.It’s considered that the findings are very useful for both teachers and programmers to decide what should be done in terms of providing permanent information.Key Words: Geography, geography instruction, method of geography, social science, permanency in teaching.

Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algılarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları nelerdir? 2. Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları cinsiyetlerine, üniversitelerine, mezun oldukları lise türüne, coğrafya dersini sevip sevmeme durumlarına göre farklılaşmakta mıdır? Araştırmada tarama model kapsamında karma modele yer verilmiştir. Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen 28 sorudan oluşan üçlü, 13 sorudan oluşan beşli likert tipi olmak üzere 41 soruluk ölçek veri toplama aracı kullanılmıştır. Araştırma evrenini üniversitelerin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği alanında eğitim veren Eğitim Fakültelerinde yer alan öğrenciler, örneklemi ise 6 üniversitenin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı son sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Veri toplama aracı ile elde edilen veriler bilgisayar ortamında analiz edilerek, literatürden faydalanılarak yorumlanmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmen adayları arasında; genel coğrafya konularını öğretebilir yeterliğine sahip olduğunu düşünenlerin oranı yüksek olmasına karşılık, “dünyanın oluşum safhaları, yeryüzünde basınç merkezleri ve bunların etkileri ile yeryüzünün şekillenmesinde etkili olan iç kuvvetler” gibi konularda zayıf olduklarına inanların da bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçların Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya konuları ilgili yeterlilikleri ve bu konuların öğretimi ile ilgili öz yeterlilik algılarının geliştirilmesi konusunda faydalı olması beklenmektedir., Answers to the following questions were examined in this study, which aims to determine the prospective Social Studies teachers’ self-efficacy perceptions on geographical subjects and their teaching procedures: 1-What are the prospective Social Studies teachers’ self-efficacy perceptions on general geographical subjects and their teaching procedures? 2-Do the prospective Social Studies teachers ‘self-efficacy perceptions on general geographical subjects and their teaching procedures differentiate according to the variables of gender, university, type of high schools which they graduated from, and whether they like the geography course or not? Within the scope of survey model, the mixed model was used in this study. A scale developed by the researchers and consisting of 41 questions was used as a measurement tool. 28 items of the scale were three-point Likert-type and 13 of them were five-point Likert-type. The universe of the study consisted of students studying at Faculties of Education, which educate Social Studies teachers, and the sample consisted of final-year students studying at the Social Studies Education Departments of six universities. Data, which are collected by the measurement tool were analyzed on computer environment and interpreted in the context of the literature. Although the ratio of prospective Social Studies teachers who think that they have competency towards teaching general geographical subjects is high, it has been established that there were a few prospective teacher who were incompetent in some themes such as “earth’s formative stages, pressure centers on earth and their impacts, as well as the internal forces affecting formation of the earth’s formation process”. It is expected that the results, which were obtained from this study would provide benefits in terms of improvement of self-efficacy perceptions of prospective Social Studies teachers on geographical subjects and their teaching procedures.