Search

Lingua viva es un proyecto de lingüística ciudadana que tiene por objetivo fomentar la participación de la sociedad en las investigaciones lingüísticas. Dentro de este proyecto se incluye Tes a palabra!, una aplicación gratuita y fácil de usar que permite elaborar diccionarios en abierto de manera colaborativa, tanto a partir de la iniciativa de lingüistas profesionales como a partir de propuestas de científicas/os no profesionales.En este trabajo presentamos las características de Tes a palabra!, sus principales funcionalida-des y modalidades de participación. Finalmente, reflexionamos sobre su papel en el fomento de la diversidad lingüística, de la cultura lexicográfica y del trabajo colaborativo., Lingua viva(Living language) is a citizen linguistics project to encourage the partici-pation of society in linguistic research. This project includes Tes a palabra!(The word is yours!), a free and easy-to-use application that allows the creation of open dictionaries collaboratively, both from the initiative of professional linguists and from proposals from non-professional scientists.In this paper, we present the features of Tes a palabra! and its main functionalities and partici-pation modalities. Finally, we reflect on its role in promoting linguistic diversity, lexicographic culture, and collaborative work.

O obxectivo deste capítulo é dobre. Por un lado, realízase unha presentación xeral da metodoloxía empregada na elaboración de CORTEGAL, tanto no relativo á confección da mostra como no que ten que ver coa anotación e corrección das redaccións que o conforman. En primeiro lugar, descríbense con detalle os criterios de selección dos textos e ofrécese unha caracterización xeral destes desde o punto de vista cualitativo (tipo de textos, temas...). A seguir, amósase e xustifícase a estrutura e as características básicas do corpus, elaborado na plataforma TEITOK en formato TEI/XML, dando conta das anotacións textuais e lingüísticas que contén (metadatos, anotacións a nivel de token e anotacións standoff). A seguir, preséntanse os principios metodolóxicos xerais empregados no proceso de transcrición dos textos, así como na anotación e corrección das formas e secuencias non estándares. Esta presentación serve como marco xeral para situar e entender adecuadamente os datos que se ofrecen na segunda parte de capítulo e nas restantes contribucións que conforman o libro en que se insire este. Na segunda parte do traballo presentamos os datos cuantitativos globais do corpus, atendendo por un lado á caracterización xeral dos textos (número de palabras e lemas, media de parágrafos por texto, media de enunciados por parágrafo...) e por outro lado aos diferentes problemas detectados nos seis niveis analizados (ortográfico, morfolóxico, léxico, gramatical, semántico e discursivo). A partir dos datos encontrados, ofrecemos unha caracterización global dos textos que conforman o corpus, desde o punto de vista da súa estrutura e das diverxencias máis frecuentes con respecto ao estándar académico.

A análise levada a cabo nos textos de CORTEGAL mostra a presenza dun elevado número de unidades léxicas non estándares, superando os 3000 casos e as 800 formas léxicas distintas. Neste capítulo ofrécese unha análise cuantitativa e cualitativa deste conxunto de formas léxicas, que se clasifican atendendo ao tipo de desviación con respecto ao estándar e á orixe da forma diverxente.

CORTEGAL, Corpus de textos galegas escritos por estudantes no ámbito académico, é un corpus conformado por 1000 textos extraídos dos exames de Lingua e Literatura galegas das probas de acceso á universidade, que inclúe corrección e anotación das formas non estándares en seis niveis lingüísticos. O obxectivo

Este traballo ten o duplo obxectivo de contribuír ao coñecemento da expresión da incerteza en textos argumentativos e de afondar no coñecemento do sistema modal epistémico da lingua galega. Con este fin, analizáronse, nos textos argumentativos que constitúen CORTEGAL, as formas lingüísticas que codifican incerteza seguindo o achegamento paradigmático proposto por Nuyts (2001), aplicado polo autor ás linguas xermánicas occidentais e aínda non reproducido noutras linguas. Este achegamento parte da idea de que os variados recursos formais con que conta a lingua para expresar a modalidade epistémica están organizados consonte a factores funcionais. En galego, a incerteza pode expresarse mediante, polo menos, verbos auxiliares (por exemplo, poder), predicados adxectivos (por exemplo, é posible), verbos léxicos (por exemplo, crer) e adverbios (por exemplo, quizais) (vid. Míguez 2021a). Para dar conta desta variación, consideráronse os factores propostos por Nuyts (2001): a (inter)subxectividade, isto é, o carácter individual ou compartido da responsabilidade sobre o xuízo epistémico; a dispoñibilidade de usos descritivos ou (in)capacidade dos recursos lingüísticos para dar conta dos xuízos expresados por individuos distintos do enunciador; o carácter focal ou non focal da expresión da incerteza; e a estratexia discursiva ou posibilidade de empregar a expresión epistémica para obter certos efectos especiais, como alterar a forza ilocutiva do enunciado ou xestionar a interacción. Xunto a estes factores, tivéronse en conta trazos sintácticos e da estrutura informativa que puidesen influír no uso das expresións epistémicas, como a súa realización en estruturas de complementación ou parentéticas, o seu carácter (non-)temático, a combinación coa negación ou a capacidade de tomar modificadores da expresión epistémica. Preténdese así explicar a variación formal no ámbito da modalidade epistémica en termos de relacións paradigmáticas e contribuír a revelar os factores que guían a

El objetivo de este trabajo es analizar la presencia del español en los resultados obtenidos en la obra Léxico disponible do galego para el centro de interés ‘El cuerpo humano’. A tal fin examinamos las diferentes respuestas proporcionadas por los informantes para este ámbito temático, registramos las formas que manifiestan la presencia o la influencia del español y procedemos a su análisis. Ofrecemos los datos cuantitativos generales, llevamos a cabo su clasificación formal, identificamos las formas cuantitativamente más relevantes, estudiamos las razones que explican la presencia de las transferencias y analizamos una muestra atendiendo a diferentes variables sociolingüísticas. El trabajo finaliza con unas conclusiones generales.

O obxectivo deste traballo é estudar, a través das súas denominacións, as diferentes formas que teñen os galegos de conceptualizar as aves, concretamente a lavandeira, a pega rabilonga, o gaio e o ouriolo. A tal fin, conformouse un corpus coas designacións obtidas de fontes que recollen, esencialmente, lingua oral. O traballo amosa unha considerable riqueza de denominacións zoonímicas, que se analizan dentro do marco da teoría da motivación e da teoría da metáfora e a metonimia conceptuais da semántica cognitiva. A análise semántica realizada indica que as principais fontes motivacionais son as características máis destacadas do animal: a cor ou algunha parte do corpo así como diferentes trazos comportamentais como a motricidade, o canto, o hábitat e a alimentación. Así mesmo, o estudo amosa que os procesos cognitivos máis usados neste campo son a metonimia e a metáfora

A publicación de Metaphors We Live By (1980) de Lakoff e Johnson marcou un antes e un despois na Lingüística cognitiva, pois revelou que a metáfora conceptual non só se trata de un fenómeno ubicuo, senón que actúa a diario como reitor da nosa fala, do noso pensamento e das nosas accións. En canto parte da estruturación conceptual da nosa mente, a metáfora permítenos acceder aos dominios máis complexos e abstractos da realidade, ademais de fornecer un marco cultural no que recoñecermos como grupo. Neste sentido, descóbrese como un campo de estudo fresco e vizoso, cuxa aplicación é especialmente relevante na área de didáctica de linguas, dado que cada comunidade lingüística e cultural elabora conceptualmente un universo de seu. Con este traballo pretendemos, en primeiro lugar, reflexionar sobre a pertinencia da abordaxe didáctica da metáfora conceptual na área de Lingua Galega e Literatura do ensino secundario. Consideramos que se trata dun fenómeno central na estruturación da linguaxe e do pensamento do alumnado, de modo que o seu tratamento nas aulas pode actuar de catalizador do desenvolvemento racional e metalingüístico deste e, aínda máis, da súa creatividade. Por outra banda, todo apunta a que a metáfora pode garantir un achegamento máis rendible e efectivo ao léxico e, concretamente, á fraseoloxía. A continuación, e confiando na versatilidade e no atractivo da metáfora conceptual, presentaremos unha proposta didáctica arredor dela e das súas posibilidades subversivas, entendendo que ensinar ao alumnado a desautomatizar a lingua e o pensamento implica espertalos do etnocentrismo, crebar prexuízos e abrirlles a porta a outras concepcións do mundo

Neste traballo pretendemos analizar o emprego do infinitivo flexionado (IF) no Corpus de textos galegos escritos por estudantes no ámbito académico (CORTEGAL), que recolle textos redactados por estudantes de segundo de Bacharelato de Galicia. Tras describir as características básicas deste corpus, así como a metodoloxía utilizada para a identificación dos exemplos de uso do IF, amosamos os resultados obtidos, tanto en termos globais, como tendo en conta a súa distribución en función de diferentes criterios (número e persoa, papel desempeñado polo infinitivo ou pola oración en que se integra, coincidencia do suxeito do IF co suxeito da oración de que depende, posición da oración de infinitivo, presenza de suxeito explícito). En terceiro lugar, analizamos os resultados comparándoos cos obtidos noutros traballos sobre o uso do IF e avaliando a súa adecuación aos empregos canónicos establecidos nas gramáticas galegas. O traballo remata cunhas conclusións en que se destacan os resultados máis relevantes obtidos no estudo, entre os cales cabe resaltar o escaso emprego do IF e os erros na selección de número e persoa, e cunha reflexión final sobre o ensino desta forma verbal., En este trabajo pretendemos analizar el empleo del infinitivo flexionado (IF) en el Corpus de textos galegos escritos por estudantes no ámbito académico (CORTEGAL), que recoge textos redactados por estudiantes de segundo de Bachillerato de Galicia. Tras describir las características básicas de este corpus, así como la metodología utilizada para la identificación de los ejemplos de uso del IF, mostramos los resultados obtenidos, tanto en términos globales, como teniendo en cuenta su distribución en función de diferentes criterios (número y persona, papel desempeñado por el infinitivo o por la oración en que se integra, coincidencia del sujeto del IF con el sujeto de la oración de que depende, posición de la oración de infinitivo, presencia de sujeto explícito). En tercer lugar, analizamos los resultados comparándolos con los obtenidos en otros trabajos sobre el uso del IF y evaluando su adecuación a los empleos canónicos establecidos en las gramáticas gallegas. El trabajo finaliza con unas conclusiones en que se destacan los resultados más relevantes obtenidos en el estudio, entre los cuales cabe resaltar el escaso empleo del IF y los errores en la selección de número y persona, y con una reflexión final sobre la enseñanza de esta forma verbal., This paper analyzes the use of the inflected infinitive (II) in the Corpus de textos galegos escritos por estudantes no ámbito académico (CORTEGAL), which contains texts written by students in their last year of secondary education in Galicia. Following a description of the basic traits of this corpus and the methodology employed to identify the examples that use the II, we present the results obtained, both globally and with respect to their distribution according to different criteria (number and person; syntactic role of the infinitive or of the clause it integrates; whether the subject of the II is coreferential with the subject of the main clause; position of the infinitive clause; presence of lexical subject). Thirdly, we analyze the results in comparison with the findings of other works on the use of the II and by assessing the adequacy of the former to the uses established as canonical in Galician grammars. The paper concludes with a summary of the most important findings of the study, among which we should highlight the low use of the II and the errors in the selection of number and person, along with final considerations on the teaching of this verb form.

Hoxe en día a Lingüística de Corpus é unha peza fundamental da Lingüística Aplicada. É difícil concibir a lingüística actual sen os corpus. Neste senso, os corpus de aprendentes son ferramentas esenciais para comprendermos e mellorarmos a teoría da adquisición das linguas e as metodoloxías necesarias para o proceso de ensinoaprendizaxe. Neste traballo afondaremos no funcionamento dos corpus de aprendentes con anotación informatizada de erros e nas súas clasificacións dos problemas léxico-semánticos. Logo, aplicaremos as nosas pescudas sobre o Corpus de textos galegos escritos por estudantes no ámbito académico (CORTEGAL) analizando os problemas léxico-semánticos e ofrecendo unha proposta de clasificación e etiquetaxe

Ao final da etapa postobrigatoria da Educación Secundaria supónselle ao alumnado galego un elevado dominio da expresión escrita en lingua galega: para superar esta fase necesitan, en principio, coñecer o código e mais os procesos de composición textual. Non obstante, como é natural, os escritos destes aprendentes presentan unha serie de problemas que convén identificar e analizar para sermos máis eficientes á hora de atallalos desde as aulas ao longo do proceso de aprendizaxe. O obxectivo do traballo é analizar algúns dos problemas de tipo discursivo que presentan estes textos e achegar unha proposta de clasificación dos mesmos. A tal efecto, partirase do marco teórico da gramática textual. Esta disciplina estuda o texto como unha unidade comunicativa; isto é, unha unidade superior ao enunciado que consta de oracións que se interrelacionan entre si e que é percibida por emisor e receptor como unha unidade semántica autónoma. O diálogo entre as compoñentes formais, as pragmáticas e as semánticas do texto é o que consegue que a unidade textual sexa entendida como un todo articulado. Se estes factores se relacionan do xeito adecuado cúmprensen as propiedades de coherencia, de cohesión, de informatividade, de intencionalidade...Entón, hai textualidade. Problemas relacionados con estas propiedades son aos que se lles dedicará atención na análise da mostra de escritos de alumnos que finalizan a secundaria. Ao abeiro deste marco teórico, será proposta unha clasificación dos problemas discursivos que se poden atopar nos escritos. A mostra que se vai analizar estará composta por unha serie de textos argumentativos tirados das probas ABAU, concretamente da proba de lingua e literatura galega do curso 2016-2017. Os textos que se empregarán son algúns dos que se están utilizando para conformar o corpus CORTEGAL, elaborado no Instituto da Lingua Galega. Unha vez descrita a mostra e obtida a clasificación coa que se vai traballar, pasarase a presentar e analizar os resultados obt

O obxectivo principal deste traballo é elaborar unha unidade didáctica no marco do "ensino comunicativo mediante tarefas". Este é un modelo didáctico que fomenta a competencia comunicativa dos aprendentes e utiliza as tarefas como elementos articulatorios das unidades. A tarefa pode definirse de modo xeral, como un exercicio de aula no que os aprendentes poñen en práctica a comunicación. estas unidades didácticas están compostas por unha tarefa final e unha serie de tarefas posibilitadoras ou previas. Para a elaboración deste traballo, farase primeiro unha presentación da historia e metodoloxía do "ensino comunicativo da lingua mediante tarefas". Logo, centrándonos xa no ensino do galego, pasarase xa ao diseño da unidade en cuestión, atendendo á estructura habitual nesta metodoloxía (elección da tarefa final, obxectivos da aprendizaxe, especificación de contidos, selección das tarefas posibilitadoras, planificación e avaliación). A unidade didáctica situarase nun dos niveis establecidos no documento "Niveis de competencia en lingua galega" (Xunta de Galicia, 2006), unha adaptación ao galego do "Marco Común Europeo de Referencia para as linguas". Por último tratarase de xustificar o material deseñado tendo en conta as características do ensino mediante tarefas espostas ao comenzo

O obxectivo do traballo é realizar un estudo sobre o léxico dispoñible do galego nos centros de interese do campo e da cidade. A tal fin, levarei a cabo enquisas en varios centros educativos, uns perteneceran a zonas rurais e outros a zonas urbanas. Nas enquisas preguntarei sobreléxico relacionado co campo e a cidade, que é o meu obxecto de estudo. Os alumnos entrevistados serán previsiblemente de 6º de primaria, aínda que a selección de curso dependará da dispoñibilidade dos centros. Para facer este traballo botarei man do proxecto "Dispoñibilidade léxica en Galicia", en cuxo marco se elaboraron o léxico dispoñible do galego e oléxico dispoñible do castelán en Galicia. A metodoloxía empregada coincidirá coa destas dúas obras. Con este traballo pretendo facer en primeiro lugar unha comparación entre o léxico do campo e da cidade proporcinado por alumnado do rural por alumnado do urbano. Por outro lado, os datos obtidos coas enquisas serán analizados tendo en conta diversas variables como a lingua inicial ou habitual e ademáis serán comparados cos resultados do léxico dispoñible en galego elaborado con alumnos de segundo de bacharelato.

This study describes the introduction of verbal idioms in the Galician language version (Galnet) of the semantic network WordNet; a network that does not traditionally include many phraseological units. To enhance Galnet, a list of 803 Galician verbal idioms was developed to then review each of them individually and assess whether they could be introduced in an existing WordNet synset (a group of synonyms expressing the same concept) or not. Of those 803 idioms, 490 (61%) could be included in this network. Besides, Galnet was enlarged with 750 extra verbal idioms, most of them synonyms or variants of the former. In this study, we present the working methodology for the experiment and an analysis of the results, to help understand the most important problems found when trying to introduce idioms in Galnet. We also discuss the reasons preventing the inclusion of some expressions, and the criteria used to introduce the idioms that finally made it into the network

O obxectivo deste traballo é analizar o léxico dispoñible de alumnos galegos de 6º de educación primaria correspondente ao centro de interese ‘Os xogos e as distraccións’ xa estudado, xunto a outros dezasete, en López Meirama / Álvarez de la Granja (en prensa). Despois de facer as correspondentes enquisas (na zona de confrontación das comarcas do Eume e Betanzos), editar os datos e vertelos nunha aplicación xa existente e deseñada ao efecto, pretendo describir os datos atopados e comparar os resultados cos obtidos nas enquisas dos alumnos preuniversitarios.

O obxectivo deste traballo é analizar un subgrupo de refráns sen verbo principal, constituído por expresións do tipo de Trastes vellos, ao faiado; Amigos, poucos e bos ou Nin bo coxo nin bo noxo. Preténdese analizar cales son os vínculos que se establecen entre os dous membros que adoitan constituír estas paremias, ou, en menor medida,cales son os contidos que se introducen para ler unha frase (ou unha coordinación de frases) en clave de predicación. Conclúese que os valores máis frecuentes son os semanticamente baleiros ou os que posúen un contido moi xenérico, parafraseables por ser, estar, ter, haber ou corresponder, o cal non obsta para atopar tamén outros valores conceptualmente máis ricos ('ser o mellor', 'comer','arar'...). Analízase en tales casos cales son os medios para lograr a univocidade na interpretación do refrán (presenza de complementos que deixan ás claras o tipo de acontecemento que se describe ou prescribe, presenza de esquemas recorrentes asociados de antemán con determinada interpretación...). Amósase tamén a existencia duns poucos refráns de interpretación ambigua, pero arguméntase a favor de que, de maneira xeral, a dificultade se explica desde as circunstancias actuais e non existía (ou existía en menor medida) no momento da conformación das expresións.

Sin resumen