Search

با افزایش تقاضای جهانی و همچنین توسعه سریع صنایع آهن و فولاد، مقدار باطله‌های تولید شده ناشی از معدنکاری و فرآوری این فلز، افزایش یافته است. بازفرآوری باطله‌های کارخانه‌های فرآوری سنگ آهن، از دیدگاه اقتصادی (به عنوان منبع ثانویه آهن) و محیط زیستی حایز اهمیت است. هدف از تحقیق حاضر تعیین روشی بهینه برای بازیابی آهن از باطله‌های کارخانه فرآوری سنگ آهن دانه‌بندی بالستان است. بدین منظور پس از نمونه‌برداری از دپوهای مختلف باطله کارخانه فرآوری سنگ آهن بالستان (واقع در شمالغرب ایران) یک نمونه معرف انتخاب و بر روی آن آنالیزهای شیمیایی، کانی‌شناسی، توزیع دانه‌بندی و تعیین اندیس کار باند انجام گرفت. عیار آهن کل در باطله حدود 10 درصد اندازه‌گیری شد که 5/8 درصد از آن در قالب کانی مگنتیت (با درجه آزادی کمتر از 40 درصد) شناسایی شد. مقدار d80 نمونه 7 میلی‌متر و اندیس باند (Kwh/ton) 84/11 اندازه‌گیری شد. برای تعیین روش مناسب بازیابی آهن، آزمایش‌های پیش‌فرآوری مغناطیسی، خردایش و دیویس تیوب انجام گرفت. با پیش‌فرآوری مغناطیسی باطله با اندازه ذرات 10-0 میلی‌متر، تحت میدان 2000 گاوس و به روش خشک، حدود 80 درصد از بار ورودی به درام با عیار آهن کل 5 درصد به باطله منتقل می‌شود. 20 درصد از بار ورودی با عیار آهن تقریبا 24 درصد به کنسانتره بازیابی می‌شود. برای حذف کانی‌های باطله و پرعیارسازی کنسانتره پیش‌فرآوری شده، خردایش و جدایش مرحله‌ای بهترین نتیجه را داشته است. خردایش در دو مرحله برای تولید محصولاتی به ترتیب با ابعاد کمتر 250 و 45 میکرون انجام گرفت. جدایش مغناطیسی نیز در سه مرحله با شدت میدان‌های 3000 و دو مرحله جدایش با میدان 1000 گاوس انجام شد که در نهایت کنسانتره با عیار آهن کل بیش از 66 درصد و بازیابی آهن 88/44 درصد حاصل گردید.

معادن به علت تولید پساب­های اسیدی و سمی یکی از آلاینده­ترین منابع محیط ­زیست به‌شمار می­روند. توجه به تاثیرات زیست‌محیطی معدنکاری در تدوین برنامه­ ریزی تولید معدن، موجب کاهش اثرات زیان­بار این صنعت بر محیط می­ شود. در این تحقیق به تدوین برنامه ­ریزی تولید معدن مس سونگون با نگرشی ویژه به پارامترها و تاثیرات زیست­محیطی پرداخته شده است. بدین منظور با انجام مطالعات میدانی، آنالیزهای شیمیایی و جمع­ آوری داده­های اکتشافی و نقشه­ برداری، اقدام به تدوین برنامه­ ریزی تولید زیست‌محیطی معدن شده­ است و بخش­های مختلف ذخیره با دیدگاه تولید پساب ارزیابی شده ­اند. پس از مدلسازی ذخیره معدنی و تهیه مدل بلوکی، برای هر بلوک، عیار عناصر سنگین با روش کریجینگ و وزن و تاثیر پساب­ زایی بلوک­ها با استفاده از روش آنتروپی تعیین شده ­است. مدل بلوکی حاصل برخلاف روش­های متداول برنامه­ ریزی تولید که تنها شامل عیار ماده معدنی‌اند، با دیدگاه توان تولید پساب بلوک­ها و درجه آلایندگی آن‌ها تهیه شده­ است. در نهایت، با طراحی برنامه­ ریزی تولید بر اساس تاثیرات زیست­محیطی عناصر موجود در معدن مس سونگون، هشت فاز عملیاتی برای این کانسار طراحی شد. در این برنامه­ ریزی بلوک­های پیت اول با عدد آلودگی میانگین 1141 و پیت آخر با عدد آلودگی میانگین 52، به ‌ترتیب بیشترین و کمترین استعداد را در تولید پساب مضر برای محیط ­زیست دارند.

در بین مواد معدنی که در ساخت دارو مورد استفاده قرار می‌گیرند، کانی‌های صنعتی جایگاه ویژه‌ای دارند. این کانی‌ها به دو صورت فعال‌کننده و پرکننده در صنایع داروسازی استفاده می‌شوند. باریت از جمله کانی‌های صنعتی مورد استفاده در صنایع دارویی، رادیولوژی و پزشکی است. این تحقیق برای بررسی امکان استفاده از ذخایر باریت استان آذربایجان غربی در صنعت دارویی کشور انجام شده است. بدین منظور نمونه‌هایی از معادن باریت قره بلاغ، مرانه، عبداله‌آباد و شاخ سفید شهرستان مهاباد تهیه و بر روی آن‌ها آنالیزهای XRF و مطالعات کانی‌شناسی انجام شد، سپس نتایج حاصل با استاندارد دارویی USP در مورد سولفات باریم مقایسه شد. بر اساس این نتایج، نمونه‌های تمامی معادن دارای میزان فلزات سنگین بیش از حد مجاز و درجه خلوص BaSO4 کمتر از مقدار استاندارد USP بودند. نمونه معدن شاخ سفید با عیار باریت 93/07 درصد دارای بیشترین تطابق با استاندارد یاد شده بود. در ادامه برای حصول شرایط استاندارد، بر روی نمونه باریت معدن شاخ سفید آزمایش‌های فرآوری بر اساس روش دنیس دبلیو. جی استون انجام گرفت. پس از انجام عملیات فرآوری محصولی با درجه خلوص سولفات باریم 99/3 درصد، چگالی 4/51 گرم بر سانتی‌مترمکعب و میزان فلزات سنگین کمتر از حد مجاز استاندارد دارویی حاصل شد. در مجموع با انجام چندین مرحله عملیات ساده فرآوری شامل سنگ‌جوری، خردایش، آسیاکنی و لیچینگ بر روی باریت‌های استان آذربایجان‌غربی، محصولی با خواص نزدیک به استانداردهای دارویی و قابل کاربرد در صنعت داروسازی، با قیمت تمام شده کمتر در مقایسه با نمونه وارداتی تولید خواهد شد.