Search

Адпраўным пунктам для стварэння этнастэрэатыпаў традыцыйна з'яўляецца ўніверсальная семантычная апазіцыя "свой-чужы". У мастацкіх гістарычных творах праз бачанне беларусаў створаны этнастэрэатыпны вобраз "чужакоў" - палякаў, немцаў, рускіх, татараў. Пры стварэнні гэтага вобраза аўтары прыбягаюць да выкарыстання канатацыйна афарбаваных найменняў - этнонімаў.

Сувалаў, А. М. Даследаванні этнагенезу беларусаў у 40-х гг. ХХ ст. / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2018. - № 1. - С. 217 - 222. Разглядаюцца асноўныя падыходы ў вывучэнні беларускага этнасу ў 40-х гг. ХХ ст., перш за ўсё такіх вучоных, як У.В. Маўродзін, М.С. Дзяржавін, А.П. П’янкоў, Ф.Т. Канстанцінаў і У.І. Пічэта. Аналізуюцца асноўныя навуковыя і ненавуковыя фактары, якія ўплывалі на фарміраванне падыходаў да праблемы этнагенезу беларусаў у перадваенны час, у Вялікую Айчынную вайну і ў першыя пасляваенныя гады. = The article examines the main approaches to the study of the Belarusian ethnos in the 40’s of the 20-th century. First of all, scientists such as Vl.V. Mavrodin, N.S. Derzhavin, A.P. P’yankov, F.T. Konstantinov and V.I. Picheta. The main scientific and non-scientific factors that influenced the formation of approaches to the problem of ethnogenesis of Belarusians in the pre-war period, during the Great Patriotic War, and in the first post-war years are analyzed.

Региональная ономастика: проблемы и перспективы исследования : сб. науч. статей. - Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2018. - С. 130-133. - Бібліягр.: с. 132-133 (12 назв.)., Артыкул прысвечаны апісанню адэтнанімічных утварэнняў. = The article deals with the units, which are derived from ethnonymic formation, such units contain ethnonyms – (names of nations, peoples, tribes, tribe units, kins), which are fixed in the Belarus dialects: anthroponyms, microtoponyms: drimonyms (names of forest tracts); agroоnyms (the name of fields, land tenure); oronyms (the name of any forms of relief).

Сувалаў, А. М. Месца тэорыі «балцкага субстрату» В. В. Сядова ў гістарыяграфіі праблемы этнагенезу беларусаў 60-х – першай паловы 80-х гг. ХХ ст. / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2017. - № 2. - С. 192 - 195. Разглядаецца сутнасць тэорыі «балцкага субстрату» савецкага, а затым расійскага археолага В.В. Сядова і ўплыву яго даследаванняў на погляды вучоных на этнагенез беларусаў у гістарыяграфіі 60-х – першай паловы 80-х гг. ХХ ст. Вызначаюцца ўзаемадачыненні канцэпцыі аб «старажытнарускай народнасці» і тэорыі «балцкага субстрату» В.В. Сядова. Вызначаецца месца даследаванняў В.В. Сядова ў фарміравнні тагачасных поглядаў і падыходаў да праблемы этнагенезу беларусаў. = In the article the essence of the theory of the «Baltic substratum» of the Soviet and then Russian archaeologist V. Sedov and the influence of his research on the views of scientists on the ethnogenesis of the Belarusians in the historiography of the 60s – the first half of the 80s of the XX century are examined. The relationship between the concept of the «Old Russian nationality» and the theory of the «Baltic substratum» of V.V. Sedov is defined. The place of V. Sedov’s research in the formation of the then views and approaches to the problem of the ethnogenesis of the Belarusians is indicated.

Сувалаў, А. М. Асноўныя тэндэнцыі развіцця гістарыяграфіі этнагенезу беларусаў у навуцы канца XVIII – пачатку XXІ ст. / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2016. - № 1. - С. 185 - 189. Разглядаюцца асноўныя тэндэнцыі ў вывучэнні беларускага рэгіёна ў канцы XVIII – пачатку XXІ ст., калі інтарэс да беларусаў і іх этнічнага паходжання набываў навуковы характар. Этнагенезам беларусаў у гэты час цікавяцца вучоныя з рознымі, часам супрацьлеглымі поглядамі на этнічную прыналежнасць і этнічную гісторыю Беларусі. Аналізуюцца пазіцыі расійскай афіцыйнай навукі, прыхільнікаў «заходнерусізму» і прадстаўнікоў беларускай плыні. = The features of investigation of the Belarusian region at the end of XIX – early XX century are discussed in the article. At that time the interest towards ethnic Belarusians and their origin becomes scientific. At that time different scientists, with sometimes opposing views on the ethnicethnic identity and the history of Belarus, were intrested in the ethnogenesis of Belarusians. Positions of Russian official science, representatives of «zahodnerusizm» and Belarusian science are analysed in the article.

Наука - образованию, производству, экономике : материалы XXI(68) Регион. науч.-практ. конференции преподавателей, науч. сотрудников и аспирантов, Витебск, 11-12 февраля 2016 г. : в 2 т. - Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2016. - Т. 1. - С. 328-329. - Бібліягр.: с. 329 (4 назв.)., Мэта артыкула - даследаванне сутнасці этнічнай ідэнтычнасці як з'явы сучаснага грамадства.

Сувалаў, А. М. Асаблівасці навуковага вывучэння беларускага этнасу ў канцы XIX – пачатку XX ст. / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2013. - № 1. - С. 143 - 146 У артыкуле разглядаюцца асаблівасці вывучэння беларускага рэгіёна ў канцы XIX – пачатку XX ст., калі інтарэс да беларусаў і іх этнічнага паходжання набывае навуковы характар. Этнагенезам беларусаў у гэты час цікавяцца вучоныя з рознымі, часам супрацьлеглымі поглядамі на этнічную прыналежнасць і этнічную гісторыю Беларусі. Аналізуюцца пазіцыі расійскай афіцыйнай навукі, прыхільнікаў заходнерусізму і прадстаўнікоў беларускай плыні. = The features of investigation of the Belarusian region at the end of XIX – early XX century are discussed in the article. At that time the interest towards ethnic Belarusians and their origin becomes scientific. At that time different scientists, with sometimes opposing views on the ethnicethnic identity and the history of Belarus, were intrested in the ethnogenesis of Belarusians. Positions of Russian official science, representatives of zapadnorusizm and Belarusian science are analysed in the article.

Искусство и культура. - 2012. - № 1 (5). - С. 82-86. - Бібліягр.: с. 86 (10 назв.)., У артыкуле на матэрыяле вершаў Янкі Купала і Яна Райніса аналізуюцца асаблівасці мастацкага народазнаўства ў лірычных творах.

Веснік Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта. - 2012. - № 1 (67). - С. 86-91. - Бібліягр.: с. 91 (4 назв.)., У артыкуле прадэманстраваны магчымасці фарміравання этнічнай самасвядомасці студэнтаў-гуманітарыяў на прыкладзе выкладання курса «Этнапедагогіка» праз параўнальна-гістарычны аналіз і абагульненне філасофскіх, этнапедагагічных, этнаграфічных звестак у кан-тэксце праблемы даследавання, а таксама педагагічнае назіранне і абагульненне педагагічнага вопыту. Прадстаўлена паняцце «этнас», паказана ўзаемасувязь паміж ментальнасцю беларусаў і асноўнымі сродкамі беларускай народной педагогікі, што прадстаўлены ў аўтарскай класіфікацыі і метадычна ахарактарызаваны, вызначаны адметныя рысы народна-педагагічнага ідэалу. Ацэнены ўклад асветнікаў XIX стагоддзя ў распрацоўку выхаваўча-педагагічнай сістэмы, у прыватнасці, навуковае апісанне і сістэматызацыя сродкаў і метадаў народнай педагогікі. Прадстаўлены вопыт і напрацаваныя метадычныя прыёмы магчыма прымяняць пры падрыхтоўцы студэнтаў гуманітарных спецыяльнасцей вышэйшых навучальных устаноў у межах выкладання курса «Этнапедагогіка». =Possibilities of the formation of ethnic consciousness of humanitarian students on the example of teaching the course of ethnopedagogics by means of comparative-historical analysis and generalization of the philosophical, ethnopedagogical, ethnographic information in the context of the problem of the research, as well as pedagogical supervision and generalization of pedagogical experience are presented. The concept of ethnos is given, interaction between mentality of Belarusians and main means of Belarusian folk education, which are presented in the classification of the author and methodologically characterized, is illustrated. Contribution of the educationalists of the XIX century into the development of educational system, namely, scientific description and systematization of the means and methods of folk education, is evaluated. Experience and worked out methodological techniques can to be applied during training humanitarian university students while teaching the course of ethnopedagogics. =В статье продемонстрированы возможности формирования этнического самосознания студентов-гуманитариев на примере преподавания курса "Этнопедагогика" через сравнительно-исторический анализ и обобщение философских, этнопедагогических, этнографических сведений в контексте проблемы исследования, а также педагогическое наблюдение и обобщение педагогического опыта.