Search

Έτος 2030 και οι συρροές προσφύγων στο Αιγαίο πέλαγος δεν έχουν παύσει. Το ειδυλλιακό τοπίο της Ελλάδας έχει ξεκινήσει να φθίνει στο ενδιαφέρον των τουριστών, οι οποίοι πλέον αποζητούν κάτι νέο για την εβδομάδα εκείνη των διακοπών τους. Σε μια τελευταία προσπάθεια να επιλύσει και τα δυο ζητήματα, το κράτος προχωράει στη δημιουργία ενός καινοτόμου προσφυγικού camp πάνω σε ένα ξερονήσι του Αιγαίου, που έχει ως στόχο να φιλοξενήσει έναν μεγάλο αριθμό προσφύγων και ταυτόχρονα να διεγείρει ξανά το ενδιαφέρον των τουριστών. Ένα camp που θα λειτουργεί σαν ένα προσωρινό καταφύγιο για τους πρόσφυγες και παράλληλα ένα combo θέρετρου και θεάματος για τους τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα On the year 2030, the influx of refugees in the Aegean Sea is still a thing. The idyllic image of the Greek landscape has started decaying and the tourists have lost their interest to it and they’re looking for innovative ways of vacationing. As a last attempt to fix both issues, the authorities move on to the development of an innovative refugee camp on the island of Dipsa, which intends to host a large number of refugees and, at the same time, to intrigue the interest of the tourists. A camp that will simultaneously operate as a temporary shelter and a combo of a resort and a spectacle for the tourists who visit the country 70 σ.

Στην παρούσα εργασία διερευνάται η έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε σχέση με το πως αυτά υλοποιούνται εμπράκτως στο πλαίσιο της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 2015-2022. Το πρώτο μέρος αφιερώνεται στην κριτική προσέγγιση της παραδοσιακής εννοιολόγησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους διανοητές της Αρχαιότητας, του Μεσαίωνα και του Διαφωτισμού, υπό το πρίσμα νεότερων φιλοσοφικών προσεγγίσεων. Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα (2015-2022), ως ένα παράδειγμα «νεκροπολιτικής». Δηλαδή, ως μίας πολιτικής στρατηγικής που αποστερεί τη ζωή των προσφύγων/μεταναστών από τα ποιοτικά και πολιτικά χαρακτηριστικά της. Στο τρίτο μέρος αναλύεται η ιδέα των ανοιχτών συνόρων ως λύση στα προβλήματα των σύγχρονων, διεθνών, πληθυσμιακών μετακινήσεων, εντασσόμενη στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και εξεταζόμενη παράλληλα με την ιδέα του «παγκοσμίου ανθρώπου»., In the present thesis I examine the concept of human rights in relation to how those actively materialize in the context of the refugee crisis management in Greece, during the period of 2015-2022. I dedicate the first part in the newest critical philosophical approach of the traditional human rights conceptualization, which is based on the philosophical perspectives created in Antiquity, Middle Ages and Enlightenment. In the second part I examine the refugee crisis in Greece (2015-2022), as a paradigm of necropolitics, a political strategy that negates the political and qualitative aspects of refugees’/migrants’ life. In the third part I analyze the idea of open borders as a solution to the problems that global population movements create and as it is seen in the context of globalization and «universal human» concept.

H προσφυγική κρίση του 2015 με την οποία ήρθε αντιμέτωπη η ΕΕ και τα κράτη μέλη περιγράφεται συχνά ως η χειρότερη προσφυγική κρίση μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων και εκτοπισμένων που δημιούργησε, οι οποίοι προέρχονται από περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Ο πόλεμος στη Συρία αποτελεί τον κύριο παράγοντα προσφυγής, με τους Σύριους πρόσφυγες να αποτελούν την πλειονότητα των προσφύγων που είχαν φτάσει στις ευρωπαϊκές χώρες, ακολουθούν οι Ιρακινοί και οι Αφγανοί. Στην παρούσα έρευνα θα γίνει μια παρουσίαση και ανάλυση αυτής της κρίσης καθώς και αναφορά στις δράσεις στις οποίες είχαν προβεί η ΕΕ και τα κράτη μέλη προκειμένου να την αντιμετωπίσουν. Οι μεγάλες αφίξεις προσφύγων τα τελευταία πέντε χρόνια οδήγησαν στην ανάδυση τάσεων και συμπεριφορών ασφαλειοποίησης (Securitization) του προσφυγικού σε κάποια ευρωπαϊκά κράτη. Βασιζόμενη στην μελέτη περίπτωσης της Ουγγαρίας αυτή η έρευνα ισχυρίζεται ότι η ασφαλειοποίηση του προσφυγικού φέρνει συνέπειες στα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων. Κύριος στόχος της έρευνας είναι να εξετάσει το φαινόμενο της ασφαλειοποίησης του προσφυγικού μέσω της μελέτης περίπτωσης της Ουγγαρίας που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του φαινομένου, με τις αντί- μεταναστευτικές πολιτικές του πρωθυπουργού Viktor Orban ηγέτης του λαϊκιστικού ακροδεξιού κόμματος Fidesz να βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης. Η σημασία της έρευνας βασίζεται στον εντοπισμό των συνεπειών που επιφέρει η διαδικασία ασφαλειοποίησης των προσφύγων στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα τους κάτι που απουσιάζει από τις περισσότερες έρευνες που ασχολήθηκαν με το προσφυγικό. Η έρευνα δείχνει πως η διαδικασία της ασφαλειοποίησης από κυβερνήσεις και πολιτικούς επηρεάζει αρνητικά αυτά τα δικαιώματα. Finally, a three-phased testing and evaluation program is being followed in order to identify any weaknesses and missing concepts from the system, to be implemented, with the ultimate goal to make this system an easy-to-use and useful tool that would find application in real-life cases.

Η μετανάστευση είναι ένα φαινόμενο πολυσύνθετο που επιδρά όχι στα άτομα που μετακινούνται αλλά και στις κοινωνίες αναχώρησης και προορισμού. Ο μετανάστης και ο πρόσφυγας, δύο έννοιες διακριτές στη διεθνή βιβλιογραφία και πρακτική, αποτελούν κομβικό σημείο των πολιτικών ένταξης. Με έμμεσο, τουλάχιστον, τρόπο, απασχολούν την ΕΚ/ΕΕ από τις αρχές της, κυρίως μέσω των πολιτικών που αφορούν την κινητικότητα των ατόμων εντός της ΕΕ. Με την πρόσφατη προσφυγική κρίση πολλές ευρωπαϊκές χώρες χαρακτήρισαν την ένταξη των προσφύγων, μέσω των κοινωνικών τους μηχανισμών, τεράστια πρόκληση. Η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης μας βοηθά να διερευνήσουμε τους τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση και οι κοινωνικοί μηχανισμοί αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν τη θέση των ατόμων μέσα στις ομάδες. Δεδομένης της διάστασης της πολυπολιτισμικότητας που χαρακτηρίζει τη σημερινή ΕΕ, η έννοια της διαπολιτισμικότητας, δηλαδή μιας δυναμικής σχέσης των πολιτισμών είναι κομβικό σημείο για την εκπαίδευση και τον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα οποία εντάσσονται στις πολιτικές ένταξης και στοχεύουν στην ένταξη των παιδιών προσφύγων. Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή επικεντρώνεται στα εκπαιδευτικά προγράμματα που αναπτύχθηκαν στην ΕΕ και στην Ελλάδα, λειτούργησαν υπό το πλαίσιο των προσφυγικών δομών και συντέλεσαν στην εκπαιδευτική ένταξη των μαθητών προσφύγων., Migration is a complex phenomenon that affects not only people who move from one country to another, but also the communities of departure and destination. "Migrant" and "refugee", two distinct concepts in international bibliography and practice, constitute crucial points of reference in integration policies. The EC/EU has been dealing with policies relating to the mobility of persons since its inception. But the recent refugee crisis made many European countries to consider the integration of refugees, through their social mechanisms, a huge challenge. The sociology of education helps us explore the ways in which education and social mechanisms interact and influence the position of individuals within groups. Given the dimension of multiculturalism that characterizes today’s EU, the concept of interculturality, that is to say a dynamic relationship of cultures, is a focal point for Education and the design of educational programs that are related with integration policies and aim at the integration of refugee children. This postgraduate thesis focuses on educational programs developed in the EU and Greece, operating within the framework of refugee structures and contributing to the educational integration of refugee students.

Περίληψη: Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά μία ημιπεδινή περιοχή – μεταίχμιο ανάμεσα στον ορεινό οικισμό Πυλίου της Κω και του hotspot (ΚΥΤ) που δημιουργήθηκε στην τελευταία το 2016, λόγω της έντονης προσφυγικής ροής και της εγγύτητας του νησιού με τα τουρκικά παράλια. Η μεταβλητή κατάσταση του τελευταίου, η στασιμότητα του Πυλίου και ο χαρακτήρας της περιοχής μελέτης αναβλύζουν την έννοια της ροής ως εργαλείο σύνθεσης. Προτείνεται η δημιουργία ενός περιβαλλοντικού και πολιτιστικού τοποσήμου στον άξονα που συνδέει τις δύο καταστάσεις, του οποίου ο αστικός χαρακτήρας μεταβάλλεται ανάλογα με την αφήγηση (ρωγμές) του τόπου. Επιπλέον, αναδεικνύονται νέες οικιστικές “διακλαδώσεις” του άξονα νευρώνα ανάπτυξης του οικισμού, οι οποίες και πάλι υποτάσσονται ή μη στη μορφολογία του εδάφους και τον χαρακτήρα της εκάστοτε απόληξης. Προκύπτουν νέοι δίαυλοι επικοινωνίας και το Πυλί αναζωογονείται, ενώ κατέχει πλέον ενεργό ρόλο στις μορφές εναλλακτικού τουρισμού και προάγει, ταυτόχρονα, με πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα τρόπο, την πολυπολιτισμικότητα που διακατέχει το νησί. Έτσι, συνεχίζεται αέναα η γοητεία της παλινδρόμησης –συνύφανσης του σταθερού με το μεταβλητό˙ της στιβαρότητας της φύσης με την ολισθηρότητα του υγρού στοιχείου .

Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται η λειτουργία και εφαρμογή του Ευρωπαϊκού προγράμματος HELIOS στην Ελλάδα το οποίο επικεντρώνεται στους πρόσφυγες και μετανάστες. Επίσης, αναλύεται ο τρόπος υλοποίησης του προγράμματος και οι δράσεις στον τομέα της στέγασης, της εκπαίδευσης και της εγκατάστασης των προσφύγων στις τοπικές κοινωνίες. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή του προγράμματος HELIOS, καθώς και η περαιτέρω ανάληψη πρωτοβουλιών από την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την εύρυθμη εγκατάσταση και διαβίωση των μεταναστών και των προσφύγων στις τοπικές κοινωνίες., This article presents the operation and implementation of the European HELIOS program in Greece which focuses on refugees and immigrants. It also analyzes the implementation of the program and actions in the field of housing, education and resettlement of refugees in local communities. At the same time, the role of local government in the implementation of the HELIOS program is highlighted as well as further initiatives by the Local Government for the orderly settlement and living of immigrants and refugees in local communities.

Η εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα φλέγοντα ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η εκπαιδευτική κοινότητα και που ευελπιστούμε ότι θα αναδιαμορφώσει το εκπαιδευτικό τοπίο με νέες πολιτικές και θα δώσει διαπολιτισμικές διαστάσεις στο μέχρι πρότινος παραδοσιακά εθνοκεντρικό σχολείο. Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να αποτυπώσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες του Νηπιαγωγείου που λειτούργησε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2018, εντός του ΚΦΠ Θερμοπυλών Φθιώτιδας και να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής κοινότητας καθώς και να προτείνει παιδαγωγικές δράσεις που θα συμπεριλαμβάνουν την μητρική γλώσσα των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, παράλληλα με την ενίσχυση εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η σύζευξη όλων των γλωσσικών ρεπερτορίων της τάξης είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και με αυτό τον τρόπο να «νομιμοποιηθεί» θα λέγαμε, η χρήση των μητρικών γλωσσών των μαθητών στην παιδαγωγική πράξη. Αυτό που είναι αναγκαίο, είναι η διαμόρφωση μιας διαπολιτισμικής φιλοσοφίας και ο επαναπροσδιορισμός μεθόδων, στόχων και πρακτικών. There is no doubt that the education of child refugees is one of the most heated subjects in Greece right now. The educational community faces great challenges and we expect that this will turn out to be a great opportunity to reevaluate and reform the educational field and enhance it with new intercultural directions, policies, philosophies and goals. This study focuses on a particular kindergarten that was founded last year (2018) by the Greek Ministry of Education, inside the premises of one refugee camp in Central Greece. We tried to shed light to the particular educational needs of this preschool community and to apply an intercultural ten day program to meet those needs. The educational practices and methods took into consideration the mother languages of the students and tried to highlight the importance of the first language (mother tongue/language) during the process of the second language acquisition. The findings of the study revealed the imperative need to push the schools beyond the traditional boundaries and showed that it’s time for education to face the reality of multilingualism and to adopt a mindful perspective of it. 186 σ.

Από το 2015 ένας σημαντικός αριθμός προσφύγων και μεταναστών διένυσε τα σύνορα της Ελλάδας με προορισμό άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μικρό μέρος αυτού του πληθυσμού παρέμεινε στην Ελλάδα συσσωρευόμενο κυρίως στα νησιά εισόδου απ' όπου προοδευτικά μετακινείται προς την ενδοχώρα. Τον Μάρτιο του 2016, η Ήπειρος δέχτηκε τους πρώτους αιτούντες άσυλο με κύριες προελεύσεις τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Πακιστάν και τη Σομαλία. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αποτύπωση του τρόπου με τον οποίο προσεγγίστηκε το ζήτημα της προσφυγικής κρίσης από τρεις ηλεκτρονικές σελίδες ενημέρωσης της Ηπείρου (Ιωαννίνων, Άρτας, Πρέβεζας) σε διάστημα 14 μηνών(από 01/01/16 μέχρι 31/03/2017). Βάσει ποσοτικής ανάλυσης περιεχομένου εξετάστηκαν 319 σχετικά "άρθρα"/αναφορές και διαπιστώθηκαν τα εξής: ο μεγαλύτερος αριθμός αναφορών εντοπίστηκε κατά την περίοδο της πρώτης άφιξης προσφύγων (Μάρτιος 2016) και κατά την έναρξη της συζήτησης για την εκπαίδευση των παιδιών (Σεπτέμβριος & Νοέμβριος 2016). Η πλειοψηφία των αναφορών πλαισιώθηκε περιπτωσιολογικά, χωρίς εστίαση στα αίτια της προσφυγικής κρίσης, ενώ μικρό μέρος τους πλαισιώθηκε θεματικά, δηλαδή με εστίαση στα αίτια της προσφυγικής κρίσης και στην αντιμετώπιση του θέματος ως ευρωπαϊκού ζητήματος. Η θεματολογία κινήθηκε κυρίως γύρω από την κοινωνική αλληλεγγύη για τους πρόσφυγες και τις υποδομές φιλοξενίας, ενώ σε μικρότερο ποσοστό αφορούσε στην παραβατική συμπεριφορά των προσφύγων., In 2015 and thereafter, a great number of refugees and immigrants arrived in Greece. Several hundreds of them crossed the border from Greece to other European countries. At the same time a small number remained in Greece. They were mainly concentrated in the islands of their entry to Greece and from there, a number of them gradually moved to the mainland. In March 2016, Epirus received the first asylum seekers mostly from the following countries: Syria, Afghanistan, Iraq, Pakistan and Somalia. The purpose of this paper is to examine how the refugee crisis was represented and which themes and topics were explored in three popular news websites in Epirus (Ioannina, Arta, Preveza) over a period of 14 months (from 01/01/16 to 31/03/2017). Based on a quantitative content analysis, 319 related articles / posts were examined with the following findings: the largest number of refugee theme articles were detected firstly during the first wave of refugee arrivals (March 2016) and secondly at the emergence of debates surrounding children’s education (September & November 2016).The majority of these texts were case-specific, with no focus on the causes of the refugee crisis, while a small part of them was thematic, focusing on the causes of the refugee crisis and addressing matters concerned as a wider European issue. Themes and topics of these posts were mainly about social solidarity for refugees and hospitality infrastructure. Furthermore a smaller percentage of the texts were about the delinquent behavior of refugees.