Search

Η παρούσα Δ.Δ. εμβαθύνει στις πτυχές και συνιστώσες της ανθρωπογεωγραφικής διαμόρφωσης του πλαισίου διεξαγωγής της γλωσσικής διδασκαλίας, ως μια προτεινόμενη εκπαιδευτική προσέγγιση για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας σε Δημοτικά σχολεία της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης με δίγλωσσο Αναλυτικό Πρόγραμμα. Σκοπός της έρευνας της Διδακτορικής Διατριβής είναι να διερευνήσει συγκριτικά την επίδραση των χαρακτηριστικών της ανθρωπογεωγραφίας της σχολικής τάξης και των εμπλεκομένων στη διδασκαλία υποκειμένων, για την ανάπτυξη και εφαρμογή κοινωνικών μορφών διδασκαλίας σε ελληνικά δίγλωσσα Δημοτικά σχολεία των χωρών της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Γερμανίας, προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιον βαθμό η ανθρωπογεωγραφία της σχολικής τάξης ενισχύει την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας. Η Διδακτορική Διατριβή προσεγγίζει τη διδασκαλία ως ένα δυναμικό, χωρο-κοινωνικό φαινόμενο (McGregor, 2004a· Γερμανός, 2018· Lim, 2020), το οποίο αναπτύσσεται, κατά τη διδασκαλία, μέσω της αλληλεπίδρασης των μαθητών μεταξύ τους αλλά και με τον χώρο της σχολικής αίθουσας. Ειδικότερα, η παρούσα μελέτη συσχετίζει το πλαίσιο διεξαγωγής της διδασκαλίας με το οικοσύστημα, που παράγεται διαμέσου των ποικίλων αλληλεπιδράσεων χώρου και μανθανόντων. Αυτή η δυναμική, αλληλεπιδραστική διαδικασία συνιστά τη συγκρότηση του ανθρωπογεωγραφικού αποτυπώματος της σχολικής τάξης και συνδέεται εννοιολογικά με την «Ανθρωπογεωγραφία της σχολικής τάξης» (Καψάλης & Νημά, 2012:251-252· Βαρθαλίτης -Σακελαρίου & Χαχούλη, 2012:24). Το πεδίο αλληλεπιδράσεων των γλωσσικών και κοινωνικο-πολιτισμικών χαρακτηριστικών των μανθανόντων (Ασκούνη, 2006· Σελλά -Μάζη, 2016:53) και των φυσικών και ανθρωπογενών χαρακτηριστικών του χώρου της εκάστοτε σχολικής τάξης, διαμορφώνει ένα μοναδικό πλαίσιο διεξαγωγής της διδασκαλίας (Συγκολλίτου, 1997· Τσουκαλά, 2018:88· Lim, 2020). Η αναπτυσσόμενη, διαλογική σχέση (Pratt, 1991:33·Τσουκαλά, 2018:88)- βάσει της οικοσωματικο-βιωματικής προσέγγισης (Bronfebrenner & Morris, 2006· Damşa et al., 2019· Κακανά, 2020:363) – μεταξύ υποκειμένων, υλικών και κοινωνικών χώρων (Πουρκός, 2015:282)-, ενδέχεται να επιδρά θετικά στη διδασκαλία. Έρευνες δείχνουν, ότι η αξιοποίηση διαπολιτισμικών διδακτικών εφαρμογών (Kiel et al., 2017· Engelbrecht et al., 2017· Sorkos & Hajisoteriou, 2020:3· Cárdenas- Rodriguez & Terrón-Caro, 2021) και ενσώματων, βιωματικών, διδακτικών εφαρμογών (embodied teaching practices) (Blackmore et al., 2011·Murray & Tiegde, 2012· Brillante & Mankiw, 2015· Rands & Gansemer-Topf, 2017· Γερμανός & Τσουκαλά, 2020· Lim, 2020) σε υπερποικίλεις σχολικές τάξεις (superdiversity classes) (Bloomaert & Rampton, 2011· Spotti & Kroon, 2015· Li et al., 2021) ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας (Dane, 2016). Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία εκπαιδευτικές έρευνες, που μελετούν το υποσύστημα της σχολικής τάξης και τις ποικίλες ψυχοκοινωνικές και πολιτισμικές παραμέτρους, αξιοποιούν συνδυαστικά ποιοτικές και ποσοτικές μεθοδολογίες, προκειμένου να οδηγήσουν σε ακριβέστερα συμπεράσματα και να στοιχειοθετήσουν εμπεριστατωμένες θεωρήσεις για τις αναπτυσσόμενες κοινωνικο-διδακτικές διαδικασίες εντός του σχολικού, μαθησιακού περιβάλλοντος. Η ανθρωπολογική προσέγγιση των εθνογραφικών μεθοδολογιών δίνει έμφαση στη δυναμική του μικρο-επιπέδου της σχολικής ζωής, που διαμορφώνει η διαπροσωπική συνάντηση και σχέση εκπαιδευτικών και εκπαιδευόμενων στη διδακτική πράξη (Πλεξουσάκη, 2020:302). Η νοηματοδότηση, ως η πρακτική κατανόησης των χωροταξικών ζητημάτων, πραγματοποιείται μέσω της αξιοποίησης ποιοτικών μεθοδολογιών, όπως για παράδειγμα είναι η συμμετοχική παρατήρηση και οι βιογραφικές προσεγγίσεις (Τσακίρη, 2009:403). Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, το χωρο-κοινωνικό φαινόμενο της διδασκαλίας αποτελεί μια μοναδική και ανεπανάληπτη στον χωρο-χρόνο διαδικασία, που δύσκολα μπορεί να μετρηθεί βάσει συγκεκριμένων ποσοτικών μεταβλητών. Η ερευνήτρια, προκειμένου να εντοπίσει ποικίλες πτυχές και όψεις της διαδικασίας της διδασκαλίας, προχωρά σε έναν μικτού τύπου ερευνητικό σχεδιασμό, αξιοποιώντας τις εθνογραφικές και ανθρωπολογικές τεχνικές της παρατήρησης, της συνέντευξης των εκπαιδευτικών, της οπτικής απεικόνισης και των ερωτηματολογίων για εκπαιδευτικούς. Ειδικότερα, η ερευνήτρια δίνει ίση προτεραιότητα στα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα, τα οποία συγκεντρώνει ταυτόχρονα αλλα και παράλληλα κατά τη μελέτη. Η παρατήρηση σχημάτων συμπεριφοράς των δρώντων προσώπων οδηγεί στη συλλογή ποιοτικών δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων μέσα από τον κριτικό ρόλο της ερευνήτριας, ως παρατηρήτριας των διδασκαλιών. Για να αποδοθεί με τον πιο αντικειμενικό τρόπο η πραγματικότητα της διδασκαλίας, η ερευνήτρια συνδυάζει τα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα της παρατήρησης των διδασκαλιών και της χαρτογράφησης/οπτικής απεικόνισης (visual display) των σχολικών αιθουσών (κατόψεις, φωτογραφικό υλικό) με τα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα των συνεντεύξεων των εκπαιδευτικών των παρατηρούμενων διδασκαλιών και των ερωτηματολογίων των εκπαιδευτικών. Τέλος, συγκρίνει τα αποτελέσματα από τις συνολικές αναλύσεις, για να διαπιστώσει, εάν δίνουν παρόμοια ή διαφορετικά αποτελέσματα (Creswell, 2011:598) και εξάγει συμπεράσματα αναφορικά με το τι συμβαίνει και γιατί σε ό,τι αφορά την ερευνητική υπόθεση. 619

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, διάφορα επιστημονικά πεδία όπως εκείνο των Κοινωνιολογικών Ερευνών, παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον για την εκτεταμένη έρευνα και των σχολικών εγχειριδίων, με τις σχετικές προσπάθειες να έχουν καταλήξει σε αξιόλογα πορίσματα για τις αντιλήψεις και τις νοοτροπίες οι οποίες αναπαρίστανται και αναπαράγονται διαχρονικά μέσα από τις σελίδες τους, για μια ευρεία επιλογή ζητημάτων όπως το φύλο, η αναπηρία και άλλα. Στα πλαίσια των ερευνών αυτών εντάσσεται και η μελέτη μας, καθώς καταπιάνεται με την αποτύπωση της αναπηρίας και των κοινωνικά ευπαθών ομάδων στα κείμενα των εγχειριδίων, των τετραδίων εργασιών και των ανθολογίων λογοτεχνίας της Εκπαίδευσης, φτάνοντας στο συμπέρασμα της ανεπαρκούς εκπροσώπησης των δύο αυτών σημαντικών κοινωνικών ζητημάτων, στο εν λόγω εκπαιδευτικό υλικό, γεγονός που μας οδηγεί στην εκφορά νέων σχετικών εκπαιδευτικών προτάσεων. During the last decades, various scientific fields such as that of Sociological Research, show a strong interest in the extensive research of school textbooks, with the related efforts having reached valuable conclusions about the perceptions and attitudes which are represented and reproduced through time their pages, on a wide selection of issues such as gender, disability and more. Our study is part of this research, as it deals with the depiction of disability and socially vulnerable groups in the texts of textbooks, workbooks and anthologies of Education literature, reaching the conclusion of the insufficient representation of these two important social issues, in said educational material, a fact that leads us to pronounce new relevant educational proposals. 97 σ.

Η καλλιτεχνική εκπαίδευση διαμορφώνει ολόπλευρα τους μαθητές, συμβάλλοντας καθοριστικά στη κινητική, συναισθηματική, γνωστική και πνευματική τους ανάπτυξη. Ωστόσο, σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, αναδεικνύεται η ανάγκη να καλλιεργηθούν και ως ενεργοί, ενημερωμένοι και υπεύθυνοι πολίτες, ικανοί να λειτουργούν σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Συνεπώς, το μάθημα των καλλιτεχνικών οφείλει να ακολουθήσει πρακτικές που θα επιτρέψουν στους μαθητές να βιώσουν τη δημοκρατία, εμπλέκοντάς τους στη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Καθοριστικός σε αυτή τη διαδικασία είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού, ο οποίος λειτουργεί ως διαμεσολαβητής στη σχέση των μαθητών με το πολιτισμικό τους περιβάλλουν. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η μελέτη του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών των καλλιτεχνικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, προκειμένου να διερευνηθεί κατά πόσο η φιλοσοφία, η δομή και το περιεχόμενό του επιτρέπουν ή παρεμποδίζουν την καλλιέργεια της ιδιότητας του πολίτη. Επίσης διερευνήθηκε η αυτοαντίληψη των εκπαιδευτικών καλλιτεχνικών μαθημάτων αναφορικά με το ρόλο τους, και οι αντιλήψεις τους, τόσο για το μάθημα των καλλιτεχνικών, όσο και για την καλλιέργεια της πολιτειότητας μέσω αυτού, τις πρακτικές που υιοθετούν προς αυτή την κατεύθυνση, και τα εμπόδια που συναντούν. Καθώς τα ερευνητικά ερωτήματα είναι ελάχιστα διερευνημένα σε διεθνές επίπεδο αλλά και λόγω της φύσης τους, επιλέχθηκε η ποιοτική μέθοδος έρευνας. Ειδικότερα, το Αναλυτικό Πρόγραμμα αναλύθηκε με ποιοτική ανάλυση περιεχομένου και οι απόψεις των εκπαιδευτικών καταγράφηκαν μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων. Από την καταγραφή και ανάλυση των απόψεων δέκα εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προέκυψε ότι υπάρχει η σχετική ευαισθητοποίησή τους. Ωστόσο, αν και οι εκπαιδευτικοί επιδιώκουν την καλλιέργεια δεξιοτήτων άμεσα συνυφασμένων με την πολιτειότητα μέσα από το μάθημα των εικαστικών, φαίνεται ότι η επιλογή τους είναι απόρροια της αντίληψης που έχουν για το ρόλο της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και όχι συνειδητή προσπάθεια καλλιέργειας των μαθητών ως πολιτών. Επίσης, για την πολιτική κοινωνικοποίηση των μαθητών, αποδείχτηκε ότι δε παίζουν καθοριστικό ρόλο οι γνώσεις και δεξιότητες του εκπαιδευτικού αλλά οι στάσεις του. Συνεπώς, συστήνεται, οι επιμορφώσεις σε θέματα πολιτειότητας να εστιάζουν όχι μόνο στη παροχή γνώσεων και την εξοικείωση με καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας, αλλά κυρίως στην καλλιέργεια στάσεων και την εμφύσηση αξιών. Art education shapes students in their entirety, contributing decisively to their motor, emotional, cognitive and intellectual development. However, in an ever-changing world, there is a need to cultivate them as active, informed and responsible citizens, able to operate at national, European and international level. Therefore, art classes should follow practices that will allow students to experience democracy, involving them in socio-political reality. Decisive in this process is the role of the art educator, who acts as a mediator in the relationship of students with their cultural environment. The purpose of this research was to study the Curriculum of Art in Primary and Secondary Education, in order to investigate whether its philosophy, structure and content allow or hinder the cultivation of citizenship. It also explored the self-perception of art courses’ educators regarding their role, and their perceptions, both for the art course and for the cultivation of citizenship through it. Especially, the practices they adopt in this direction and the obstacles they encounter. As the research questions are poorly explored internationally and due to their nature, the qualitative research method was chosen. In particular, the Curriculum was analyzed with qualitative content analysis and art educators' views were recorded through semi-structured interviews. The recording and analysis of the views of ten art educators of Primary and Secondary Education revealed that there is a relative awareness of them. However, although art educators seek to cultivate skills directly related to citizenship through visual arts lessons, it seems that their choice is the result of their perception of the role of art education and not a conscious effort to cultivate students as citizens. Also, for the political socialization of students, it has been proven that it is not the knowledge and skills of the art educators that play a decisive role, but their attitudes. Therefore, it is recommended that citizenship trainings focus not only on providing knowledge and familiarization with innovative teaching methods, but mainly on cultivating attitudes and instilling values. 189 σ.

Τα Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOCs) είναι κυρίως ακαδημαϊκά μαθήματα που πραγματοποιούνται στα αντίστοιχα εκπαιδευτικά ιδρύματα ή δημιουργούνται από εκπαιδευτικούς οργανισμούς και έπειτα καταχωρούνται στο Διαδίκτυο, όπου είναι ελεύθερα προσβάσιμα σε κάθε άτομο που επιθυμεί να τα παρακολουθήσει. Τα μαθήματα αυτά εντάσσονται στο πλαίσιο δράσεων προώθησης της ελεύθερης και δωρεάν πρόσβασης στη γνώση και στον εκδημοκρατισμό της εκπαίδευσης, με τη χρήση νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας και κυρίως του Διαδικτύου. Η παρούσα έρευνα εστιάζει στην Ελλάδα και το κεντρικό ερώτημα που διερευνάται αφορά το κατά πόσο και με ποιους τρόπους τα MOOCs (Massive Open Online Courses) αξιοποιούνται από συμμετέχοντες/ουσες με διαφορετικό εκπαιδευτικό και κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο. Παράλληλα, εξετάστηκαν τα κίνητρα συμμετοχής σε MOOCs και η αξιολόγηση αυτής της νέας εκπαιδευτικής τάσης από τους συμμετέχοντες/ουσες. Επακόλουθα, διαμορφώθηκαν προτάσεις αύξησης συμμετοχής σε MOOCs, οι οποίες και παρατίθενται, με στόχο την άμβλυνση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων και την ενίσχυση της κοινωνικής κινητικότητας. Για την υλοποίηση της μελέτης επιλέχτηκε η μεικτή μεθοδολογία και πιο συγκεκριμένα, το μοντέλο του Διερευνητικού Ακολουθιακού Σχεδιασμού (Exploratory Sequential Design), κατά το οποίο οι δύο κύριες μεθοδολογικές προσεγγίσεις κοινωνικής και εκπαιδευτικής έρευνας, η ποιοτική και η ποσοτική, χρησιμοποιούνται διαδοχικά. Αρχικά, υλοποιήθηκε η ποιοτική μελέτη και αναλύθηκαν τα ποιοτικά δεδομένα που παρήχθησαν από 20 ημι-δομημένες συνεντεύξεις. Έπειτα, σχεδιάστηκε και διεξήχθη η ποσοτική μελέτη με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου σε δείγμα 513 συμμετεχόντων/ουσών σε MOOCs στην Ελλάδα. Το ερευνητικό εργαλείο της ποσοτικής μελέτης διαμορφώθηκε βάσει της βιβλιογραφίας και των ερευνητικών υποθέσεων, ενώ ενσωματώθηκαν και τα αποτελέσματα της ποιοτικής μελέτης που προηγήθηκε, αυξάνοντας την εγκυρότητά του. Τα αποτελέσματα της έρευνας συμβάλλουν στην κατανόηση του κοινωνικο-οικονομικού προφίλ των συμμετεχόντων/ουσών σε MOOCs στην Ελλάδα αναδεικνύοντας την αξιοποίηση των MOOCs από άτομα που κατέχουν ήδη ένα ικανοποιητικό μορφωτικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν, επίσης, την ικανότητα των MOOCs να ενισχύσουν την κοινωνική κινητικότητα αλλά και την αναγκαιότητα να αξιοποιηθούν περισσότερο και από άτομα και κοινωνικές ομάδες με χαμηλό και μεσαίο μορφωτικό επίπεδο, ώστε να λειτουργήσουν ως εργαλεία άμβλυνσης των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Massive Open Online Courses (MOOCs) are mainly academic courses held at the respective educational institutions or created by educational organizations and then uploaded on the Internet, where they are available to anyone who wishes to attend them. These courses are part of actions aiming to promote free access to knowledge and the democratization of education via the use of new information and communication technologies (ICT) and especially the Internet.The present research focuses on Greece and the main question under consideration concerns whether and in what ways MOOCs are used by people who have different educational and socio-economic background. At the same time, the reasons for participating in MOOCs, as well as the assessment regarding this new educational trend were considered by the participants. Afterwards, proposals for increasing the participation in MOOCs were put forward and presented with the aim of eliminating educational inequalities and enhancing social mobility. For the implementation of the study, the mixed methods research was chosen and more specifically, the model of Exploratory Sequential Design in which the qualitative and quantitative methodologies of social and educational research are used consecutively. At first, the qualitative study and the categorical analysis of qualitative data of 20 semi-structured interviews was conducted. Then, the implementation of the quantitative study followed, using a structured questionnaire on a sample of 513 MOOCs participants in Greece. The research questionnaire of the quantitative study was formed based on the bibliography and research hypotheses, including also the results of the previous qualitative study, thus resulting in increasing its validity. The results of the research contribute to the better comprehension of the socio-economic profile of the participants in MOOCs in Greece, highlighting the exploitation of MOOCs by people who already have a satisfactory educational level. The results also indicate the ability of MOOCs to enhance not only social mobility but also the need to be exploited by individuals and social groups with low and middle level of education and act as tools to eliminate educational and social inequalities. 282 σ.

Η πανδημία του Covid-19 και τα αυστηρά μέτρα που λήφθηκαν για την αντιμετώπισή του, οδήγησαν στην εδραίωση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στα εκπαιδευτικά συστήματα παγκοσμίως. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις αντιλήψεις των γονέων μαθητών/τριών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την ικανοποίησή τους από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι συμμετέχοντες ήταν 117 γονείς, κάτοικοι του νομού Ιωαννίνων, στους οποίους διαμοιράστηκε ένα ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο και τα ερωτήματα αφορούσαν στην πρώτη περίοδο της πανδημίας 2019-2020. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων φανέρωσε ότι οι κύριες παράμετροι που επιδρούν στην ικανοποίηση των γονέων από την εξ αποστάσεως μάθηση είναι οι οικονομικές δυνατότητες της οικογένειας, το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών και ο χρόνος που αφιέρωναν οι μαθητές/τριες στα εργαλεία της εξ αποστάσεως μάθησης. Η πανδημία σηματοδότησε μία νέα εποχή στην καθημερινότητα των ανθρώπων και οι νέες τακτικές που αξιοποιήθηκαν αποκτούν μόνιμο χαρακτήρα. Η έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας για τη χρήση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης απαιτεί συνεχείς προσπάθειες από την επιστημονική κοινότητα, τους κρατικούς μηχανισμούς, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους/τις μαθητές/τριες για την περαιτέρω βελτίωσή της. Covid-19 pandemic and the strict measures that were taken to confront it, lead to the utilization of distance education from the education systems worldwide. The purpose of the current research is the investigation of the factors that influence parents’ perception of distance education. The participants of the research were 117 parents, residents of Ioannina County, who received a web-based questionnaire. The questions concerned the first period of Covid-19 pandemic during 2019-2020. The statistical analysis of the data revealed that the main parameters that influence parents’satisfaction of distance education were the family’s financial capabilities, syllabus content and the time students spend on distance learning tools. The pandemic marked a new era in everyday life and the new tactics are becoming permanent. Education systems were unprepared for distance education and continuous efforts are needed to further improve it from the scientific community, states, teachers, parents, and students. 162 σ.

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να διερευνηθεί το πώς επηρέασε η πανδημία COVID-19 τη μετάβαση μαθητών προσχολικής ηλικίας στην πρώτη Δημοτικού. Αναλυτικότερα, στόχοι της εργασίας ήταν (1) να αναδειχθούν οι σημαντικότερες δυσκολίες που παρατηρήσαν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί στους μαθητές προσχολικής ηλικίας κατά τη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού και (2) να αναδειχθεί ο ρόλος που θεωρούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί ότι πρέπει να έχουν κατά τη μετάβαση των μαθητών από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού. Για το σκοπό της έρευνας πραγματοποιήθηκε μια ποσοτική έρευνα με χρήση ερωτηματολογίου σε δείγμα 101 νηπιαγωγών και εκπαιδευτικών δασκάλων και 100 γονέων μαθητών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίσαν σε μεγάλο βαθμό ότι η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στην πρώτη Δημοτικού επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από με τις νέες συνθήκες στην εκπαίδευση λόγω της πανδημίας (τηλεκπαίδευση, χρήση νέων τεχνολογιών). Σε δεύτερο επίπεδο τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίσαν ότι η ανησυχία και το άγχος δυσκόλεψαν τους μαθητές κατά τη μετάβαση στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Επιπρόσθετα, τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν ότι σημαντικό ρόλο κατά τη μετάβαση των μαθητών είχαν η έλλειψη ενημέρωσης, τα προβλήματα επικοινωνίας και συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς για ζητήματα σχετικά με τη μετάβαση και δυσκολίες που αφορούν τις νέες συνθήκες κατά τη μετάβαση και μετά τη μετάβαση. Τέλος, τα αποτελέσματα σχετικά με τον ρόλο των γονέων κατά τη μετάβαση έδειξαν, ότι ο βασικότερος ρόλος τους είναι η προετοιμασία του παιδιού για τη μετάβαση και εν συνεχεία η συνεργασία με εκπαιδευτικούς και τους υπόλοιπους γονείς ώστε να επιτευχθεί μια ομαλή μετάβαση. Τα ευρήματα σχετικά με τον ρόλο των εκπαιδευτικών κατά τη μετάβαση έδειξαν, ότι ο βασικότερος ρόλος τους είναι η συνεργασία πριν τη μετάβαση και η συγκέντρωση των απαραίτητων πληροφοριών για τα παιδιά. The purpose of this study was to investigate how the COVID-19 pandemic affected the transition of preschool students to primary school. More specifically, the objectives of the work were (1) to highlight the most important difficulties observed by parents and teachers in preschool students during the transition from preschool to Primary education and (2) to highlight the role of parents and educators during the transition of students from pre-school to primary education. For the purpose of the research, a quantitative research was conducted using a questionnaire on a sample of 101 kindergarten teachers and primary school teachers and 100 parents of students. The results showed that both parents and teachers recognized that the transition from preschool to primary education was greatly affected by the new conditions in education due to the pandemic (distance learning, use of new technologies). At the second level, both parents and teachers acknowledged that anxiety and stress made it difficult for students to transition to Primary education. In addition, the results of the research confirmed that the lack of information, communication and cooperation problems with teachers on transition issues and difficulties related to the new conditions during and after the transition played an important role in the transition of students. Finally, the results on the role of parents during the transition showed that their main role is to prepare the child for the transition and then to work with teachers and other parents to achieve a smooth transition. The findings on the role of teachers during the transition showed that their main role is to work together before the transition and to gather the necessary information for the children. 112 σ.

Το σχολείο είναι ο θεσμός ο οποίος συμβάλει στην ένταξη των μαθητών στη σύγχρονη κοινωνία. Μέσω αυτού διαμορφώνονται η ταυτότητα, οι αξίες, οι αντιλήψεις και οι κανόνες μιας κοινωνίας. Στην παρούσα εργασία ερευνάται κυρίως η έκφραση της εθνικής και ευρωπαϊκής ταυτότητας των μαθητών της Ε’ και ΣΤ’ του δημοτικού σχολείου. Η εκπαίδευση είναι ένας σημαντικός παράγοντας που διαμορφώνει το κοινωνικοπολιτικό «γίγνεσθαι». Οι συνεχόμενες μεταβολές που συντελούνται σήμερα, όπως είναι η παγκοσμιοποίηση και η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, οδηγούν τις κοινωνίες σε μεταρρυθμίσεις της οργάνωσής τους και κατ’ επέκταση των εκπαιδευτικών συστημάτων τους. Ειδικότερα, είναι σημαντικό οι νέοι να έχουν επίγνωση της ταυτότητάς τους, καθώς κινούνται στο ευρωπαϊκό χώρο. Η έννοια της ευρωπαϊκής ιδέας και της ευρωπαϊκής ταυτότητας απασχολεί όλο και περισσότερο κατά τις τελευταίες δεκαετίες την εκπαιδευτική κοινότητα. Έχουν αξιοποιηθεί, μέσω των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών, στρατηγικές με στόχο την ενίσχυση τόσο της εθνικής όσο και της ευρωπαϊκής διάστασης. Συνεπώς, έχει ενδιαφέρον να διερευνηθούν οι απόψεις των μαθητών σχετικά με τη διαμόρφωση της εθνικής και ευρωπαϊκής ταυτότητας, στο πλαίσιο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν, μετά την ανάλυση του περιερχομένου, είναι ότι οι μαθητές έχουν αναπτύξει ως ένα βαθμό την ευρωπαϊκή ταυτότητα, ωστόσο αυτή χρειάζεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο μέσα από συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με θέματα που αφορούν την Ευρώπη, τόσο στο σχολείο όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. The school is the institution that contributes to the integration of students into modern society. Through this, the identity, values, perceptions and norms of a society are formed. In this paper, the expression of the national and European identity of the students of the 5th and 6th grade of the primary school is mainly researched. Education is an important factor shaping socio-political 'becoming'. The continuous changes taking place today, such as globalization and the rapid development of technology, lead societies to reform their organization and, by extension, their educational systems. In particular, it is important that young people are aware of their identity as they move around the European space. The concept of the European idea and the European identity has increasingly concerned the educational community in recent decades. Through the Analytical Study Programs, strategies aimed at strengthening both the national and the European dimension have been utilized. Therefore, it is interesting to investigate the opinions of students regarding the formation of national and European identity, in the context of the Greek educational system. The conclusions reached, after the analysis of the content, are that the students have developed to a certain extent the European identity, however this needs to be strengthened even more through continuous information and education about issues concerning Europe, both at school and in the wider social context. 93 σ.

Η παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία εστιάζει το ενδιαφέρον της στις μελέτες του σώματος, τόσο ως φυσικού όσο και ως κοινωνικού φορέα νοημάτων. Με βάση την εξέλιξη των θεωριών του σώματος και την κατηγοριοποίηση των σχετικών προσεγγίσεων, διαπιστώνεται ότι το άλλοτε συλλαμβανόμενο σταθερό φυσικό σώμα δίνει πλέον τη θέση του στο σώμα που αλλάζει μέσα σε κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες. Ακόμη, το σώμα μπορεί να μετασχηματιστεί δραστικά εξ αιτίας χειρουργικών επεμβάσεων. Τέλος, οι τεχνικές του σώματος, η επιτήρηση του δρώντος σώματος, οι έξεις του σώματος, το πάσχον σώμα και η αυτοδιάθεσή του θεματοποιούνται ως ζητήματα στο έργο των Mauss, Foucault, Bourdieu, Goffman και στη φεμινιστική θεωρία. This dissertation focuses on the study and the analysis of the theoretical framework around the way in which the human body is approached, not only as natural entity but also as a locus invested with meaning. The evolution of the theoretical approaches for the body is presented in order to outline an approach for the way in which the human body is taken into account. The body that was perceived as something natural and stable gives its place to the body that can be transformed under social and historical conditions. Also, the rapid development of the utilization of medical science and cosmetic surgery, to carry out transformation interventions and changes to the human body, contributes to the change of the body image. In conclusion, topics as the body techniques, the surveillance of the active body, the body habits, the suffering body and the self-owned body are being discussed through the approaches of Mauss, Foucault, Bourdieu, Goffman and the Feminist movement. 66 σ.

Η παρούσα μελέτη συντάχθηκε στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Επιστήμες της Αγωγής» της κατεύθυνσης «Εκπαίδευση και Κοινωνία: Θεωρίες και Πρακτικές» του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στόχος της είναι να αναδείξει την επιρροή που έχει η εμπειρία της μετανάστευσης στη διαμόρφωση της ταυτότητας των μεταναστών, μέσα από την αφήγηση των ιστοριών ζωής Αλβανών μεταναστών. Η έρευνα που παρουσιάζεται διεξήχθη με ποιοτική προσέγγιση και η μέθοδος συλλογής και ανάλυσης δεδομένων είναι η αφηγηματική μέσω των βιογραφικών συνεντεύξεων. Μέσα από την έρευνα και τις μαρτυρίες των συμμετεχόντων αναδεικνύεται το γεγονός ότι, οι προσωπικές εμπειρίες και τα βιώματα των μεταναστών επηρεάζουν την αναδιαμόρφωση της πολιτισμικής και της προσωπικής τους ταυτότητας. Η αξία της έρευνας έγκειται στη συνεισφορά νέας γνώσης στην επιστημονική κοινότητα, αφενός για την κατανόηση των εμπειριών της μετανάστευσης και των βιωμάτων των μεταναστών, και αφετέρου για την αξιοποίηση και την αξιολόγηση των κατάλληλων τρόπων συμπερίληψης των μεταναστών από την κοινωνία υποδοχής. The present study was written in the framework of the Postgraduate Program “Educational Sciences” of the direction “Education and Society: Theories and Practices” of the Pedagogical Department of University of Ioannina. Its aim is to highlight the impact that the immigration experience has on the identity formation of immigrants, through life storytelling of Albanian immigrants. The research presented was conducted with a qualitative approach and the method of data collection and analysis is the narrative, by biographical interviews. Through the research and the testimonies of the participants, is highlighted the fact that the personal experiences and stories of immigrant’s lives influence the reshaping of their cultural and personal identity. The value of the research lies in the contribution of knew knowledge to the scientific community, on the one hand to understand the experiences of migration and the life stories of immigrants, and on the other hand to exploit and evaluate appropriate ways of immigrant’s conclusion from the host society. 185 σ.

Η πολυπολιτισμική σύνθεση των σύγχρονων κοινωνιών έχει άμεσο αντίκτυπο στην διαμόρφωση της σχολικής πραγματικότητας, όπου παρατηρείται η συνύπαρξη ανθρώπων από διαφορετικά εθνοπολιτισμικά υπόβαθρα, την οποία καλείται να διαχειριστεί ο/η εκπαιδευτικός. Σκοπός, λοιπόν, της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση του τρόπου και του βαθμού επίδρασης της βιογραφίας των εκπαιδευτικών στην διαμόρφωση των απόψεων και στάσεών τους απέναντι στη διαφορετικότητα, καθώς και στις πρακτικές που οι ίδιοι χρησιμοποιούν για την διαχείριση της πολιτισμικής ετερότητας σε σχολικά περιβάλλοντα. Για την διεξαγωγή της έρευνας ακολουθήθηκε ποιοτική προσέγγιση με την χρήση της αφηγηματικής μεθόδου των βιογραφικών συνεντεύξεων. Οι συνεντεύξεις αποτέλεσαν πηγή ποιοτικών δεδομένων, από τα ευρήματα των οποίων διαπιστώθηκε ότι τα προσωπικά βιώματα και οι επιρροές που έχουν δεχτεί οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα, επηρεάζουν την διαμόρφωση των αντιλήψεων και στάσεών τους απέναντι στο διαφορετικό και την καλλιέργεια συγκεκριμένων δεξιοτήτων, οι οποίες αποτελούν βασική προϋπόθεση ανταπόκρισης στον διαπολιτισμικό τους ρόλο. Ταυτόχρονα, τα συμπεράσματα της έρευνας σχηματίζουν μία αισιόδοξη εικόνα για την διαπολιτισμική επάρκεια και ετοιμότητα των συμμετεχουσών, οι οποίες αναγνωρίζουν τις επιμορφωτικές τους ανάγκες και δηλώνουν εμφατικά την ανάγκη συστηματικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στη διαπολιτισμική παιδαγωγική και στη διαχείριση του διαφορετικού εθνοπολιτισμικού κεφαλαίου στην σύγχρονη σχολική αίθουσα. The multicultural composition of modern societies has a direct impact on the shaping of school reality, where the coexistence of people from different ethnocultural backgrounds is observed, which is called to be managed by the teacher. The purpose of this study is to investigate the way and in which level teachers’ biography influence the shaping of their views and attitudes towards diversity, as well as the practices they use to manage cultural diversity in school settings, in order to determine whether they have intercultural competence and preparedness. A qualitative approach was used to conduct the research using the narrative method of biographical interviews. The interviews were a source of qualitative data, from the findings of which it was found that the personal experiences and influences received by the teachers participating in the research, influence the formation of their perceptions and attitudes towards the different and the cultivation of specific skills, which are a prerequisite for responding to their intercultural role. At the same time, the research findings form an optimism picture of the intercultural competence and readiness of the participants, who recognize their training needs and emphatically state the need for systematic training of teachers in intercultural pedagogy and in the management of the different ethnocultural identity in the modern classroom. 237 σ.

Με την παρούσα εργασία επιχειρείται η διερεύνηση της διαπολιτισμικής ετοιμότητας των διευθυντών/ντριών σχολικών μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στις οποίες λειτουργούν Τάξεις Υποδοχής για την εκπαίδευση μαθητών/τριών με προσφυγικό και μεταναστευτικό υπόβαθρο. Συγκεκριμένα, η ερευνητική προσπάθεια εστιάζει στην εξέταση και εκτίμηση της επάρκειας των διευθυντών/ντριών σε θέματα διαπολιτισμικής ηγεσίας σε επίπεδο σπουδών και επιμορφώσεων, της ετοιμότητάς τους για την ένταξη και συμπερίληψη προσφύγων μαθητών/τριών στην τυπική εκπαίδευση και τελικά, της διαπολιτισμικής διάστασης στην ηγεσία τους, όπως τεκμαίρεται από την υιοθέτηση καλών πρακτικών διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και στρατηγικών συμπερίληψης των αλλοδαπών μαθητών/τριών. Για τη διεξαγωγή της έρευνας εφαρμόστηκαν ποσοτικές και ποιοτικές μέθοδοι. Ως ερευνητικά εργαλεία για τη συλλογή των δεδομένων επιλέχθηκαν το ερωτηματολόγιο και η ημιδομημένη συνέντευξη. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας έγινε με τη χρήση περιγραφικής στατιστικής μεθόδου για το ερωτηματολόγιο και θεματικής ποιοτικής ανάλυσης για το περιεχόμενο των συνεντεύξεων. Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώνεται, σε γενικές γραμμές με όλους τους περιορισμούς της έρευνας, ότι οι γνώσεις και η κατάρτιση των διευθυντών/ντριών σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και ηγεσίας είναι ελλιπείς. Ωστόσο, καταγράφεται υψηλός βαθμός ετοιμότητας των στελεχών. Η ετοιμότητα τους αποδίδεται στην εμπειρία τους ως εκπαιδευτικοί και ως διευθυντές/ντριες σε σχολεία στα οποία φοιτούσε ικανός αριθμός αλλοδαπών μαθητών/τριών, παρά στις θεωρητικές τους γνώσεις. Παράλληλα, οι διαπολιτισμικές πρακτικές ηγεσίας είναι αποσπασματικές και συνήθως, εξαντλούνται σε εκδηλώσεις πολιτισμικού εορτασμού. Όμως, οι διευθυντές/ντριες καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την ένταξη των προσφύγων μαθητών/τριών παρά τις ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό και πόρους. Συμπερασματικά, η επιμόρφωση των στελεχών εκπαίδευσης στη διαπολιτισμική ηγεσία πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για την πολιτεία στο άμεσο μέλλον, όπως και η έμπρακτη ενίσχυση των δομών εκπαίδευσης προσφύγων και η μεταρρύθμιση του νομοθετικού πλαισίου της. The present paper attempts to investigate the intercultural readiness of the principals of Secondary Education school units, in which there are Reception Classes for the education of students with refugee and immigrant background. Specifically, the research effort focuses on examining and assessing the adequacy of principals in matters of intercultural leadership considering their level of studies and training, their readiness for the integration and inclusion of refugee students in formal education and finally, their intercultural education, as presumed by the adoption of good intercultural education practices and inclusion strategies of foreign students. Quantitative and qualitative methods were used to conduct the research. The questionnaire and the personal semi-structured interview were selected as research tools for data collection. The analysis of the research results was done using descriptive statistical method for the questionnaire and thematic qualitative analysis of the content of the interviews. The results of the research show, with all the limitations of the research, that the knowledge and training of directors in matters of intercultural education and leadership is incomplete. However, a high degree of readiness of the executives is recorded. Their readiness is attributed to their experience as teachers and as principals in schools attended by a sufficient number of foreign students, despite their limited theoretical knowledge. At the same time, intercultural leadership practices are fragmented and usually exhausted on cultural celebrations. However, principals make significant efforts to integrate refugee students despite the lack of teaching staff and resources. In conclusion, the training of education executives in intercultural leadership should be a priority for the state in the near future, as well as the practical strengthening of refugee education structures and the reform of its legislative frameworκ. 187 σ.

Οι προσδοκίες αυτοαποτελεσματικότητας και η ικανοποίηση από την ζωή των εκπαιδευτικών, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στην ύπαρξη συγκρουσιακής σχέσης οικογένειας – εργασίας. Αυτή η σύγκρουση ανάμεσα στα δύο περιβάλλοντα ισοδυναμεί με την σύγκρουση δύο ξεχωριστών ρόλων, τους οποίους καλείται να διαχειριστεί ο εκπαιδευτικός. Ωστόσο, οι ρόλοι σε μερικούς φαντάζουν ασυμβίβαστοι και σε κάποιους άλλους άρρηκτα συνδεδεμένοι. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθεί το κατά πόσο οι προσδοκίες αυτοαποτελεσματικότητας και η ικανοποίηση από την ζωή, αποτελούν σημαντικούς προσδιοριστικούς παραμέτρους για τη σύγκρουση οικογένειας – εργασίας των ειδικών παιδαγωγών. Στην έρευνα συμμετείχαν 150 ειδικοί παιδαγωγοί (ως ομάδα Α) και 150 εκπαιδευτικοί (ως ομάδα Β), οι οποίοι εργάζονται σε δημοτικά σχολεία σε όλη την Ελλάδα, ενώ ως ερευνητικό εργαλείο χρησιμοποιήθηκε ένα σταθμισμένο ερωτηματολόγιο, το οποίο αποτελείται από έξι μέρη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των τριών παραγόντων, ωστόσο δεν υπήρξε σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο ομάδες αναφορικά με την σύγκρουση εργασίας – οικογένειας, καθώς μόνο η εσωτερική σύγκρουση εργασίας – οικογένειας, ήταν αυτή που κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα και για τις δύο ομάδες. Ως προς τις προσδοκίες αυτοαποτελεσματικότητας οι εκπαιδευτικοί παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα από τους ειδικούς παιδαγωγούς. Τέλος, σχετικά με τον παράγοντα της ικανοποίησης από την ζωή δεν παρουσιάστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές με την περίπτωση της συμβατότητας ανάμεσα σε επιθυμητούς και επιτευχθέντες στόχους να αναδεικνύει τους ειδικούς παιδαγωγούς. Expectations of self-efficacy and life satisfaction of teachers are important factors in the existence of a conflicting family-work relationship. This conflict between the two environments is equivalent to the conflict of two separate roles (family & work), which the teacher is called upon to manage. However, these two separate roles seem incompatible to some and inextricably linked to others. The purpose of this study is to investigate whether expectations of self-efficacy and life satisfaction are important determinants of family-work conflict of special educators. The research involved 150 special educators (as an experimental group) and 150 teachers (as a control group), who work in primary schools throughout Greece, while a weighted questionnaire, which consists of six parts, was used as a research tool. The results showed that there is a correlation between the three factors, however there was no significant difference between the two groups regarding work-family conflict, as only the internal work family conflict was the one that ranged at high levels for both groups. Teachers had higher levels of self-efficacy expectations than specialist educators. Finally, regarding the life satisfaction factor, there were no statistically significant differences with the case of compatibility between desired and achieved goals highlighting the special educators. 150 σ.

Στη διατριβή αυτή εστιάσαμε στη διερεύνηση της επίδρασης ορισμένων σχολικών, ατομικών-ψυχολογικών χαρακτηριστικών και κοινωνικοποιητικών παραγόντων ως προς τη διαμόρφωση των προτύπων της Ιδιότητας του Πολίτη. Επιπλέον, ερευνάται η υπόθεση της ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ των προτύπων της Ιδιότητας του Πολίτη και της πρόθεσης για μελλοντική εμπλοκή σε διάφορες μορφές κοινωνικής και πολιτικής συμμετοχής. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανάλυση προκειμένου να τεκμηριωθούν θεωρητικά οι ερευνητικές υποθέσεις. Μετά την ολοκλήρωση αυτού του σταδίου, διεξήχθη ποσοτική έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίου. Στην έρευνά μας, συμμετείχαν 623 μαθητές τρίτης λυκείου από ημερήσια γενικά λύκεια, της δημόσιας εκπαίδευσης, από τις γεωγραφικές περιοχές της Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών, της Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, της Π.Ε. Λάρισας, της Π.Ε. Μαγνησίας, της Π.Ε. Ιωαννίνων, της Π.Ε. Τρικάλων και της Π.Ε. Καρδίτσας. Οι μαθητές του δείγματός μας προέρχονται από σχολεία τα οποία είναι τοποθετημένα τόσο σε μεγάλα ή μικρά αστικά κέντρα όσο και σε περιοχές με ημιαστικά και αγροτικά χαρακτηριστικά. Η στατιστική ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων έγινε σε επίπεδο μονομεταβλητών, διμεταβλητών και πολυμεταβλητών αναλύσεων. Τα αποτελέσματα της πολλαπλής παλινδρομικής ανάλυσης δείχνουν ότι: α) το φύλο, το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων, η συμμετοχή σε σχολικές δραστηριότητες, οι αντιλήψεις για την αξία της συμμετοχής στο σχολείο και η κοινωνική και πολιτική μάθηση στο σχολείο ασκούν σημαντική θετική επίδραση στη διάσταση της Ιδιότητας του Πολίτη που αναφέρεται στο πρότυπο του «συμμορφούμενου προς το καθήκον πολίτη», ενώ αρνητική σημαντική επίδραση ασκεί ο παράγοντας των εξωδιδακτικών δραστηριοτήτων,β) το φύλο, η ενημέρωση για τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα από το διαδίκτυο, η συζήτηση για τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα με τους γονείς, η αίσθηση της εσωτερικής πολιτικής αποτελεσματικότητας, το ανοιχτό κλίμα της σχολικής τάξης, οι σχέσεις εκπαιδευτικών-μαθητών, οι αντιλήψεις για την αξία της συμμετοχής στο σχολείο και οι εξωδιδακτικές δραστηριότητες ασκούν σημαντική θετική επίδραση στη διάσταση της Ιδιότητας του Πολίτη που αναφέρεται στο πρότυπο του «συμμετέχοντος πολίτη». Σε ότι αφορά το δεύτερο σκέλος της έρευνάς μας, αποκαλύπτεται ένα ενδιαφέρον μοτίβο που αφορά στη διαφορετική επίδραση των προτύπων της Ιδιότητας του Πολίτη στις προσδοκίες των εφήβων σε ό,τι αφορά τη μελλοντική κοινωνική και πολιτική συμπεριφορά τους:α) όσοι ορίζουν την Ιδιότητα του Πολίτη με όρους του προτύπου του «συμμορφούμενου προς το καθήκον πολίτη» διακατέχονται από μια περιοριστικά οριοθετημένη προσέγγιση του ενεργού πολίτη που ενθαρρύνει την εκλογική συμμετοχή και μόνο,β) αντίθετα, όσοι εκδηλώνουν μεγαλύτερη προσήλωση προς το πρότυπο του «συμμετέχοντος πολίτη» είναι πιο πιθανόν να υιοθετήσουν ένα ευρύτερο ρεπερτόριο επιλογών κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς, καθώς είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε μποϋκοτάζ προϊόντων, να αγοράζουν προϊόντα για πολιτικούς ή ηθικούς λόγους, να λαμβάνουν μέρος σε διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες και άλλες δράσης αμφισβήτησης όπως ο διαδικτυακός ακτιβισμός. This dissertation focuses on investigating the impact of academic and certain individual-psychological characteristics and socialization factors on the formulation of the norms of Citizenship. Additionally, the hypothesis of the existence of a strong correlation between the norms of Citizenship and the intention for future involvement in various forms of social and political participation is investigated.Initially, a literature analysis was carried out in order to substantiate theoretically the research hypotheses. After the completion of this stage, a quantitative research survey was conducted by means of a questionnaire. 623 3rd Grade Senior Public High School students from the areas of the Regional Unit of Central Athens, the Thessaloniki Metropolitan Area, the Regional Units of Larissa, Magnesia, Ioannina, Trikala and Karditsa participated in our research. The students in our sample come from schools which are situated both in large or small urban centers and in areas with semi-urban and rural characteristics. Univariate, bivariate and multivariate statistical analysis was performed. The results of the multiple regression analysis indicate that: a.the factors of gender, parental academic background, participation in school activities, beliefs about the value of school participation and formal school civic education have a significant positive effect on the dimension of Citizenship which refers to the norm of the “duty-based citizen”, while a significant negative effect can be attributed to the factor of participation in extracurricular activities,b.the factors of gender, amount of information acquired on social and political issues from the internet, discussion on social and political issues with the parents, sense of internal political efficacy, democratic climate of classrooms, relationship between teachers and students, perception of the value of school participation and extracurricular activities have a significant positive effect on the dimension of Citizenship which refers to the norm of the “engaged citizen”.Regarding the second part of our research, there emerges an interesting pattern relating to the different impact the norms of Citizenship have on the expectations of adolescents on their future social and political behavior:a.those who identify Citizenship with the “duty-based citizen” norm in mind, hold a restrictive approach that defines an active citizen as the one who participates in elections only,b.on the contrary, those who show greater commitment to the “engaged citizen” norm are more likely to adopt a wider repertoire of social and political behavior choices, as they are more likely to participate in a boycott activity, to buy products for political or ethical reasons, to participate in demonstrations and protests and different forms of challenges such as internet activism. 271 σ.

Η εξάπλωση του κορωνοϊού COVID-19 παγκοσμίως οδήγησε σε ριζικές αλλαγές στις ζωές των ανθρώπων. Η αναγκαιότητα για κοινωνική αποστασιοποίηση επέβαλε το καθολικό κλείσιμο των σχολικών μονάδων, τη διακοπή της δια ζώσης διδασκαλίας και τη γρήγορη αντικατάσταση της με την εξ αποστάσεως διδασκαλία έκτακτης ανάγκης σε διεθνές επίπεδο, καθώς και στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη έρευνα παρουσιάζει την εννοιολογική θεώρηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, τις βασικές αρχές της, τα κύρια χαρακτηριστικά της και μια ιστορική αναδρομή για την εφαρμογή της στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Επισημαίνονται τα πλεονεκτήματα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, παράλληλα όμως δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στις δυσκολίες και στα εμπόδια κατά την εφαρμογή της. Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την επείγουσα εξ αποστάσεως εκπαίδευση που εφαρμόστηκε κατά την πρώτη περίοδο της πανδημίας, από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο του 2020, στην Ελλάδα. Στην έρευνα έλαβαν μέρος 100 μαθητές Α΄ και Β΄ Λυκείου που είχαν παρακολουθήσει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση το σχολικό έτος 2019-2020. Από τα συμπεράσματα της έρευνας αναδύονται νέοι ρόλοι για τους εκπαιδευτικούς, για τους μαθητές και για τους γονείς. Η διαθεσιμότητα του εξοπλισμού, τα τεχνικά προβλήματα και η πρόσβαση στο διαδίκτυο αναδεικνύονται ως τα σημαντικότερα προβλήματα για την ισότιμη πρόσβαση στων μαθητών στην εκπαίδευση. Οι εκπαιδευτικοί λόγω περιορισμένων ψηφιακών δεξιοτήτων αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες συγκριτικά με τους μαθητές. Η αποτελεσματικότητα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης τίθεται υπό αμφισβήτηση. The spread of COVID-19 coronavirus worldwide has led to radical changes in human lives. The need for social distancing imposed the universal school closure, the suspension of face-to-face classes and its rapid replacement by emergency remote teaching at international level including Greece. The present study presents the conceptual view of distance education, its basic principles, its main characteristics, and a historical background of its application in Greece and around the world. The advantages of distance education are pointed out, but at the same time special emphasis is given to the difficulties and barriers in its implementation. The purpose of the study is to investigate the Secondary school students’ perceptions of distance education, which was implemented during the first period of pandemic, from March to May 2020, in Greece. The study was conducted with 100 high school and college students who had attended distance education in the school year 2019-2020. New roles emerge from the research findings for teachers, students, and parents. The unavailability of PCs, technical problems and inaccessibility on the Internet are emerging as the most important problems for students' equal access to education. Teachers, due to limited digital skills, face greater difficulties compared to students. The effectiveness of distance education is questionable. 138 σ.

Η παρούσα μελέτη διερεύνησε τη σχέση μεταξύ της κοινωνικής στήριξης, της κατάθλιψης και της μετατραυματικής εξέλιξης των μητέρων που έχουν παιδιά με διάφορα είδη αναπηριών . Ιδιαίτερα, εξετάζεται αν διαφοροποιούνται οι μητέρες μαθητών με αναπηρία από τις μητέρες μαθητών χωρίς αναπηρία στις παραπάνω μεταβλητές. Επίσης, διερευνάται η επίδραση της κοινωνικής υποστήριξης μητέρων μαθητών μη τυπικής ανάπτυξης που βιώνουν συναισθηματικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη. Το δείγμα αποτέλεσαν 82 μητέρες μαθητών μη τυπικώς αναπτυσσόμενων και 61 μητέρες μαθητών τυπικώς αναπτυσσόμενων που προέρχονται από αστικές και ημι-αστικές περιοχές της Ελλάδας. Ως εργαλεία συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν: The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) (Zimet, Dahlem, Zimet & Farley, 1988), The Questionnaire on the Frequency of and Satisfaction with Social Support (QFSSS) (García Martín, Hombrados-Mendieta & Gómez-Jacinto, 2016), The Posttraumatic Growth Inventory (Tedeschi & Calhoun, 1996) και Beck Depression Inventory (BDI) (Beck, Ward, Mendelson, Mock & Erbaugh, 1961). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μητέρες μαθητών με αναπηρία έχουν μεγαλύτερη κατάθλιψη και επηρεάζονται από το βαθμό σοβαρότητας της κατάστασης του παιδιού και την κοινωνική υποστήριξη ιδίως φίλων. The present study investigated the relationship between social support, depression and post traumatic development of mothers who have children with different types of disabilities. In particular, it is examined whether the mothers of students with disabilities differ from the mothers of students without disabilities in the above variables. The effect of social support on mothers of non-formal development students experiencing emotional disorders such as depression is also explored. The sample consisted of 82 mothers of non-typically developing students and 61 mothers of typically developing students from urban and semi urban areas of Greece. The following measures were used: The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) (Zimet, Dahlem, Zimet & Farley, 1988), The Questionnaire on the Frequency of and Satisfaction with Social Support (QFSSS) (García Martín, Hombrados-Mendieta & Gómez-Jacinto, 2016), The Posttraumatic Growth Inventory (Tedeschi & Calhoun, 1996) and Beck Depression Inventory (BDI) (Beck, Ward, Mendelson, Mock & Erbaugh, 1961). The results showed that mothers of students with disabilities experience more depression and are affected by the severity of child's condition and the social support of friends in particular. 133 σ.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των απόψεων των Ελλήνων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τα χαρακτηριστικά των διευθυντών σχολικών μονάδων που συνθέτουν μια ηγετική-διευθυντική μορφή ενώ ταυτόχρονα επιχειρείται να διερευνηθεί το στυλ ηγεσίας που αναπτύσσεται και εφαρμόζεται σήμερα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ειδικότερα, αφού αναλυθούν διεξοδικά οι μορφές και τα είδη εκπαιδευτικής ηγεσίας, παρουσιάζονται οι θεωρητικές θέσεις και τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών αναφορικά με τα χαρακτηριστικά και τις πρακτικές του καλού ηγέτη. Εν συνεχεία, προκειμένου να διερευνηθεί η άποψη των Ελλήνων εκπαιδευτικών σε αυτό το ζήτημα, διενεργείται μια ποσοτική έρευνα σε 211 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα αποτελέσματα της έρευναςκατέδειξαν πως οι εκπαιδευτικοί επιθυμούν ένα διευθυντή που να εστιάζει στους εκπαιδευτικούς, στη συνεργασία και στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος, αλλά και στην ανάπτυξη της εκπαιδευτικής ηγεσίας. The purpose of this paper is to investigate the views of Greek primary education teachers on the characteristics of school principals who compose a leadership-managerial form while at the same time attempting to investigate the leadership style that is developed and applied today in the Greek primary education system. In particular, after thoroughly analyzing the forms and types of educational leadership, the theoretical positions and results of previous research regarding the characteristics and practices of a good leader are presented. Then, in order to investigate the opinion of Greek teachers on this issue, a quantitative survey is conducted on 211 primary school teachers. The results of the research showed that teachers want a principal who focuses on teachers, cooperation and creating a positive climate, but also the development of educational leadership. 88 σ.

Η παρούσα έρευνα έθεσε ως στόχο τη διερεύνηση της συζυγικής ικανοποίησης και της γονεϊκής αυτό-αποτελεσματικότητας μητέρων παιδιών με και δίχως ΔΕΠ-Υ. Συγκεκριμένα, μελετήθηκε η σχέση της συζυγικής ικανοποίησης και της αυτό αποτελεσματικότητας με τον βαθμό έντασης της ΔΕΠ-Υ του παιδιού και τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης των μητέρων. Επιπλέον, στόχος της μελέτης ήταν η σύγκριση των μητέρων παιδιών με ΔΕΠ-Υ και των μητέρων τυπικών παιδιών αναφορικά με τις παραπάνω μεταβλητές. Το δείγμα αποτέλεσαν συνολικά 212 μητέρες, εκ των οποίων οι 112 ήταν μητέρες παιδιών με ΔΕΠ-Υ και οι 100 ήταν μητέρες τυπικώς αναπτυσσόμενων παιδιών. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι η συζυγική ικανοποίηση των μητέρων δεν επηρεάζεται από τον βαθμό έντασης της ΔΕΠ-Υ του παιδιού και από τα επίπεδα άγχους. Ωστόσο, για τις μητέρες παιδιών με ΔΕΠ-Υ τα υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης έχουν ως αποτέλεσμα μειωμένη συζυγική ικανοποίηση. Επίσης, διαπιστώθηκε η επίδραση του βαθμού έντασης της ΔΕΠ-Υ του παιδιού, του άγχους και της κατάθλιψης των μητέρων στην αυτό-αποτελεσματικότητα. Ειδικότερα, η επίδραση των συμπτωμάτων της ΔΕΠ-Υ του παιδιού, του άγχους και της κατάθλιψης των μητέρων στην αυτό-αποτελεσματικότητα είναι ίδια τόσο για τις μητέρες παιδιών με ΔΕΠ-Υ όσο και για τις μητέρες τυπικών παιδιών. Παρόλα αυτά, παρατηρήθηκε μια τάση για χαμηλότερη αυτό-αποτελεσματικότητα σε χαμηλά επίπεδα άγχους στην πειραματική ομάδα. Τα ευρήματα της έρευνας μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για περαιτέρω μελέτη της συζυγικής ικανοποίησης και της αυτοαποτελεσματικότητας μητέρων παιδιών με ΔΕΠ-Υ και να αξιοποιηθούν στον σχεδιασμό αποτελεσματικότερων παρεμβάσεων. The goal of this research was the investigation of marital satisfaction and parental self efficacy of mothers with children with ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) or not. More specifically, the connection between marital satisfaction and self-efficacy together with the degree of intensity of the child’s ADHD symptoms and the levels of stress and depression of mothers was studied. Moreover, the aim of this study was the comparison between mothers of children with ADHD and mothers of typically developing children concerning the variants mentioned above. The sample consisted of 212 mothers in total, 112 of whom being mothers of children with ADHD and 110 being mothers of typically developing children. From the data analysis arose the outcome that marital satisfaction is not affected by the degree of the intensity of the child’s ADHD symptoms and the levels of stress. However, as far as the mothers of children with ADHD are concerned, the high levels of stress and depression have the reduced marital satisfaction as a result. In addition, the influence of the degree of the intensity of the child’s ADHD and that of the stress and depression of mothers on self efficacy was ascertained. In particular, the effect of symptoms of ADHD of the child, the stress and depression of mothers on self-efficacy is the same both for mothers of children with ADHD and for mothers of typically developing children. Nonetheless, a tendency for lower self-efficacy at low levels of stress was observed in the experimental group. The findings of the research can constitute a stimulus for further study of the marital satisfaction and self-efficacy of mothers of children with ADHD and experts could make good use of them in order to achieve more effective intervention planning in the future. 113 σ.

Η παρούσα έρευνα εξετάζει την πορεία του φαινομένου της υποεκπροσώπησης των γυναικών μελών ΔΕΠ των πανεπιστημίων της χώρας κατά το ακαδημαϊκό έτος 2018/2019. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται α) η κατά φύλο σύνθεση των μελών ΔΕΠ των ΑΕΙ, β) η κατά φύλο κατανομή των μελών ΔΕΠ στις τέσσερις ιεραρχικές βαθμίδες και γ) οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται ως προς τα δύο παραπάνω ζητήματα ανάμεσα στις σχολές θεωρητικού ενδιαφέροντος και στις σχολές των θετικών επιστημών. Στο πλαίσιο της έρευνας αναζητήθηκαν τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε το εκάστοτε πανεπιστημιακό τμήμα για το εξεταζόμενο ακαδημαϊκό έτος. Για την εύρεση των στοιχείων χρησιμοποιήθηκε ως ερευνητικό εργαλείο ο Οδηγός Σπουδών του εκάστοτε τμήματος και σε δεύτερο επίπεδο η λήψη και επιβεβαίωση των στοιχείων έγινε κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας με τα αρμόδια πανεπιστημιακά τμήματα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας η πλειονότητα των θέσεων στο διδακτικό προσωπικό των ΑΕΙ της χώρας αποτελείται από άνδρες ακαδημαϊκούς. Επιπρόσθετα, φάνηκε, ότι το ποσοστό των γυναικών μελών ΔΕΠ είναι υψηλό στη μικρότερη βαθμίδα των μελών ΔΕΠ, ενώ εμφανίζεται χαμηλό στην υψηλότερη βαθμίδα της ακαδημαϊκής ιεραρχίας. Τέλος, η έρευνα έδειξε, ότι η παρουσία των γυναικών είναι έντονη περισσότερο στις Παιδαγωγικές Σχολές και εκλείπει σημαντικά από τις Πολυτεχνικές Σχολές. Συμπερασματικά, το φαινόμενο των έμφυλων διακρίσεων ενάντια στις γυναίκες ακαδημαϊκούς δεν εμφανίζει πρόοδο από το παρελθόν μέχρι σήμερα και για την αντιμετώπισή τους κρίνεται σκόπιμη η άμεση λήψη μέτρων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. This research examines the phenomenon of underrepresentation of female faculty members of the country's universities in the academic year 2018/2019. More specifically, the present study examines: 1) the gender composition of the faculty members of the universities, 2) the gender distribution of the faculty members in four ranks and 3) the differences observed in the two above subjects between the schools of theoretical interest and the schools of science. The research extracted the official data, which were released by the university departments for the academic year 2018/2019. The Study Guide of the department was used as the main research tool and at the second level the data were obtained by telephone contact with the relevant university departments.According to the research findings, the majority of the teaching staff in the country's universities consists of male academics. In addition, it appeared that the percentage of female faculty members is high at the lowest level of faculty members, while it is low at the highest level of academic hierarchy.Finally, the research has shown that the presence of women is more intense in the Pedagogical Schools and significantly low in the Technical Schools. In conclusion, the phenomenon of gender discrimination against female academics has not made any progress from the past to the present and requires immediate action by all stakeholders. 118 σ.

Η εκπαίδευση παίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην προαγωγή της ισότητας, της κοινωνικής συνοχής και της ιδιότητας του ενεργού πολίτη, καθώς και στην πρόληψη των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ορισμένοι από τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της εκπαίδευσης είναι η προαγωγή των κοινών αξιών, όπως διατυπώνονται στη «Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης», η πρόληψη και καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και ρατσισμού, ως μέσο άμυνας απέναντι σε κάθε μορφή βίαιου εξτρεμισμού, που αντιμετωπίζουν αρκετά κράτη-μέλη. Η παρούσα εργασία αποτελεί ανάλυση περιεχομένου εγχειριδίων. Παρουσιάζει και συγκρίνει κατά πόσο τα σχολικά εγχειρίδια της «Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής», της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δύο κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (της Ελλάδας και της Γερμανίας) εκπληρώνουν τους στόχους που τίθενται στα περιεχόμενα σπουδών του συγκεκριμένου μαθήματος. Επιλέχθηκε δε το συγκεκριμένο μάθημα, γιατί αποτελεί το κατεξοχήν γνωστικό αντικείμενο που προωθεί τις αξίες και την ιδιότητα του ενεργού πολίτη. Στο πρώτο και θεωρητικό μέρος, η εργασία αναφέρεται στις έννοιες «Κοινωνικοποίηση», «Πολιτική κοινωνικοποίηση» και στην «Ιδιότητα του Πολίτη». Αναλύεται ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων και παρουσιάζονται τα σχολικά εγχειρίδια της «Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής». Στο δεύτερο και ερευνητικό μέρος, αναλύεται η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την ανάλυση των υπό διερεύνηση σχολικών εγχειριδίων. Καθορίζονται οι σκοποί και οι στόχοι της έρευνας, καθώς επίσης τα ερωτήματα. Στη συνέχεια γίνεται η παρουσίαση, η ανάλυση και ο σχολιασμός των ευρημάτων και στο τρίτο μέρος διατυπώνονται τα συμπεράσματα, όπως αυτά προέκυψαν από την ανάλυση περιεχομένου, καθώς και προτάσεις για περεταίρω προώθηση των κοινών ευρωπαϊκών αρχών και αξιών. Bildung spielt eine wesentliche Rolle bei der Förderung demokratischer Werte, der Achtung der Menschenrechte, der Chancengleichheit, dem sozialen Zusammenhalt und um den aktiven Bürgersinn zu fördern. Ziel der Europäischen Union auf dem Gebiet der Bildung ist die Förderung und Stärkung der gemeinsamen Werte, wie sie in der „Charta der Grundrechte der Europäischen Union“ niedergeschrieben sowie die Bekämpfung und Verhinderung jeder Form von Diskriminierung und Rassismus, als Mittel zur Abwehr extremistisch motivierter Gewalt, die in mehreren Staaten ein akutes Problem ist. Die vorliegende Arbeit ist eine inhaltliche Schulbuchanalyse. Konkret präsentiert und vergleicht sie inwieweit die Schulbücher des Fachs “Sozialkunde-Politische Bildung” der 6. Und 6. Klasse zweier Mitgliedstaaten das oben genannte Ziel erfüllen. Im ersten und theoretischen Teil der Arbeit werden die Begriffe “Sozialisation”, Politische Sozialisation und Bürgersinn („citizenship“) analysiert. Im weiteren, wird die Rolle der Schulbücher präsentiert und die aktuellen, für diese Arbeit Schulbücher des Fachs Sozialkunde in Griechenland und Deutschland vorgestellt. Im zweiten Teil, dem eigentlichen Forschungsteil wird die angewendete Methode für die Inhaltsanalyse gezeigt. Ziel und Zweck der vorliegenden Forschung werden bestimmt sowie die Forschungsfragen. Die Forschungsergebnisse werden präsentiert und der dritte Teil befasst sich mit der Analyse und dem Fazit der Forschungsergebnisse. Im Anschluss werden Empfehlungen für die weitere Förderung der gemeinsamen Werte der Europäischen Union gemacht. 122 σ.

Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη του 21ου αι. και οι εξελίξεις σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, επέφεραν την ανάγκη εκσυγχρονισμού και αλλαγών τόσο στο προφίλ του εκπαιδευτικού, όσο και στην αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας. Ο εκπαιδευτικός καλείται να ανταποκριθεί σε ποικίλες απαιτήσεις, με μια συνεχή διαδικασία αλληλεπίδρασης και αμοιβαίας αναγνώρισης προκειμένου να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του πλαισίου, στο οποίο καλείται να δράσει. Ένα πλαίσιο δράσης που τα τελευταία χρόνια για την Ελλάδα έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά από την υποδοχή στο σχολείο παιδιών προσφύγων και μεταναστών με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο και διαφορετικό θρήσκευμα. Ο σκοπός της εκπόνησης της συγκεκριμένης εργασίας εστιάζεται στη διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών για το Μάθημα των Θρησκευτικών. Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος εστιάζεται στη βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με το θέμα. Περιλαμβάνει οχτώ κεφάλαια, τέσσερα εκ των οποίων σχετίζονται με το προφίλ του εκπαιδευτικού (ρόλοι του εκπαιδευτικού, κοινωνικό-επαγγελματικό προφίλ-εκπαίδευση εκπαιδευτών, αποτελεσματική διδασκαλία) και τα υπόλοιπα τέσσερα αφορούν στο Μάθημα των Θρησκευτικών. Εδώ εξετάζονται πτυχές της θρησκευτικής εκπαίδευσης, οι παράγοντες του μαθήματος αλλά και η διεπιστημονική προσέγγιση του μαθήματος. Το δεύτερο μέρος της εργασίας αποτελείται από το ερευνητικό κομμάτι. Πρόκειται για μια σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης, προκειμένου να εντοπιστούν οι απόψεις του δείγματος επί συγκεκριμένου θέματος ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 100 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και ως μεθοδολογικό εργαλείο επιλέχθηκε το ερωτηματολόγιο. Η επεξεργασία των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο SPSS. Τα αποτελέσματα συζητούνται στην παρούσα εργασία και μπορούν να αξιοποιηθούν για μελλοντική έρευνα. The rapid technological development of the 21st century and developments at international and European level have brought about the need for modernization and changes in both the teacher's profile and the effectiveness of the teaching process. The teacher is required to respond to a variety of requirements, with a continuous process of interaction and mutual recognition in order to be aware of the particularities of the context in which he is invited to act. The purpose of this work is to investigate the relationship of the personality of teachers with the Religious Course. The work consists of two parts. The first part is a bibliographic review, containing eight chapters, four of which relate to the teacher's profile (educational roles, socio-professional profiles - trainers training, effective teaching) and the other four are related to the Religious Course. They focus on religious education, course participants and the interdisciplinary approach of the lesson. The second part of the thesis consists of the research piece. It is a public opinion poll, a survey of trends and public opinion about a specific issue of particular interest. The sample of the survey consisted of 100 primary school teachers and the questionnaire was selected as a methodological tool. In fact, the data was processed with the SPSS statistical packet. The results are discussed in this paper and can be used for future research. 196 σ.

Στην εργασία αυτή επιχειρείται μια διερευνητική προσέγγιση των στάσεων των μαθητών της Γ' τάξης των Γενικών Λυκείων του Ν. Καρδίτσας απέναντι στο μάθημα της Κοινωνιολογίας. Το εργαλείο μέτρησης των στάσεων που κατασκευάστηκε στηρίζεται στον ορισμό των στάσεων που συνοψίζεται στο διάγραμμα των Rosenberg & Hovland (I960), περιλαμβάνει 24 ερωτήσεις και αξιολογεί ως τομείς αντίδρασης τη γνωστική (cognitive-υποστήριξη πεποιθήσεων), τη συναισθηματική (affective-συναισθηματική διάθεση) και τη βουλητική παράμετρο (conative-πρόθεση για πράξη). Η γεωγραφική τοποθέτηση του σχολείου, το φύλο, ο τόπος διαμονής, η κατεύθυνση σπουδών, η γενική επίδοση στη ΕΓ τάξη του Λυκείου και η κοινωνική διαστρωμάτωση των γονέων εξετάζονται ως παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν τις στάσεις των μαθητών απέναντι στο μάθημα της κοινωνιολογίας. Η έρευνα επεκτείνεται και στην μέτρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών για ζητήματα, τα οποία σχετίζονται με την επιστήμη της Κοινωνιολογίας, όπως επίσης και στη διερεύνηση του βαθμού δραστηριοποίησης των μαθητών σε μια σειρά ενδοσχολικών αλλά και εξωσχολικών δραστηριοτήτων που συμβάλλουν ως ένα βαθμό στην συσσώρευση μιας επιπλέον γνώσης, η οποία σχετίζεται με την οργάνωση και τη λειτουργία της κοινωνικής ζωής. Υπό αυτή την έννοια, στην παρούσα εργασία, διερευνάται ο συσχετισμός του βαθμού ενδιαφέροντος των μαθητών για ζητήματα που εξετάζει η επιστήμη της Κοινωνιολογίας (π.χ. κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση, ο θεσμός της οικογένειας, οι εργασιακές σχέσεις, τα πολιτικά κόμματα, οι προκαταλήψεις και ο ρατσισμός κ.λπ.) και της «άτυπης γνώσης» που αποκομίζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες από την συμμετοχή τους σε διάφορες δραστηριότητες (π.χ. δραστηριοποίηση σε πολιτικές οργανώσεις νεολαίας ή πολιτικά κόμματα, συμμετοχή σε οργανώσεις που αναπτύσσουν δράσεις εθελοντισμού, ενημέρωση για θέματα που αφορούν στην πολιτική ειδησεογραφία κ.λπ.) με την διαμόρφωση θετικών ή αρνητικών στάσεων για το μάθημα της Κοινωνιολογίας. Η έρευνα καταγράφει θετικές «στάσεις», ικανοποιητικό «ενδιαφέρον» ενώ προκύπτει χαμηλή η τιμή της «άτυπης γνώσης». Τελικά, υπάρχουν θετικές συσχετίσεις μεταξύ των τριών αυτών μεταβλητών και είναι στατιστικά σημαντικές. 212 σ.