Search

Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ile meslek hastalıkları konularında, kapsamlı Türkçe kitap ihtiyacı bulunmaktadır. Bu saptamadan hareketle “İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Hastalıkları” kitabı iki yılı aşkın bir sürede tamamlanmıştır. Mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimlere, sertifika eğitimlerine, çalışanların sağlıklı ve güvenlikli ortamda çalışmaları hakkına, saha uygulamalarına, araştırmalara katkı sağlaması amaçlanmıştır. Kaynak kitap ihtiyacı öncelikle, müfredatlarında konuya ilişkin başlıklar bulunan, Tıp, Mühendislik, Hemşirelik, Sağlık Bilimleri ve Fen fakülteleri, ilgili yüksek lisans ve doktora programları, ilgili yüksek okullar olmak üzere yüksek öğretim öğrencileri için geçerli iken aynı zamanda iş yeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları, diğer sağlık personeli sertifika eğitimleri, çalışanların yasal olarak zorunlu olan eğitimleri için de söz konusudur. Kitabın, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail TOPUZOĞLU’nun 1980’li yıllarda başlattığı, Prof. Dr. Nazmi BİLİR’in emekli olana kadar 30 yılı aşkın süre ile sürdürdüğü mezuniyet öncesi ve sonrası eğitim, araştırma, uygulama ve yayın çalışmaları ile bu alanlarda öncü rolü olan Hacettepe Üniversitesi’nin yayını olması ayrı bir mutluluk kaynağıdır, kendilerine şükranlarımızı sunarız. Kitap, sayfa dağılımları farklılık gösteren, konu başlıkları itibariyle toplam 79 bölümden oluşmaktadır. Meslek hastalıklarına ilişkin bazı bölümlerde, yazarlar ikinci baskısı yapılmış olan “Yıldız, A.N., Sandal, A. (Ed.). Meslek Hastalıkları İşle İlgili Hastalıklar (Seçilmiş Başlıklarda). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayını. ISBN: 978-975-491-460-3.” kitabındaki bölümlerini güncelleyerek genişletmişlerdir. Kitabın yazarları başlıca, Hacettepe Üniversitesi öğretim elemanları, Tıp Fakültesi İş ve Meslek Hastalıkları Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Programı eğitim kadrosu ile bu kapsamda eğitim almış veya almaya devam eden uzman hekimler, ile T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yönetici ve uzmanlarıdır. Bütün yazarlara katkıları için teşekkür ederiz. Kitabın elektronik kitap olarak yayınlanması, ulaşılabilirliğinin artması, içerik arama ve güncelleme gibi hususlarda kolaylık sağlayacağı kanaatindeyiz. Ayrıca kaynakları metin içinde gösterilmiş olması da ileri incelemeler için katkı sağlayacaktır. Yoğun çalışma sürecinde gösterdikleri anlayış için ailelerimize, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basım Yayın ve Tanıtım Koordinatörlüğü ile Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı yetkilileri ve çalışanlarına, kitabı yayına hazırlamada katkı sağlayan Dr. A. Kadir ATLI, Dr. Buhara ÖNAL ve Özge Rojda BENZİL’e teşekkür ederiz. Saygılarımızla, Prof. Dr. Bülent ALTUN (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı) Prof. Dr. Ali Naci YILDIZ (Editör) Uzm. Dr. Abdulsamet SANDAL (Editör)

Objective: The aims of this study are to determine the community-based studies on coronary heart disease (CHD) and cerebrovascular disease (CVD) prevalence in Turkey, critical appraisal of methodological appropriateness of these studies, and analyze the yearly trends using the research findings which have comparable data. Methods: The studies in this systematic review were selected by searching MEDLINE, ULAKBIM, Higher Education Thesis databases. The inclusion criteria were; to be 1) conducted in Turkey and 2) community-based, and cross-sectional, 3) providing at least one morbidity (prevalence or incidence) rate of either coronary heart disease or cerebrovascular disease, 4) not to be conducted in hospital or nursing setting. A total of 23 studies were selected for critical evaluation, two researchers evaluated the studies using checklists. Results: According to the regression equations created by using five study data that had the same definition for the diseases, and provided CHD and CVD prevalence by age and sex, the estimated prevalence of CHD in 2008, for above the age of 35 was 10.7% in men, 12.7% in women while in 2012 it was 6.6% in men, 7.0% in women. In 2008, the estimated prevalence of CVD in men over the age 35 was 1.6%, 2.0% in women, while it was 1.3 in men and women in 2012, respectively. Conclusions: Most of the studies examining cardiovascular disease epidemiology in Turkey are either regional or do not provide comparable data as an appropriate method has not been used. Further studies should be nationwide, represent all regions, provide comparable data, and be conducted using valid diagnostic methods., Amaç: Bu çalışmanın amacı koroner kalp hastalığı ve inme sıklığı ile ilgili Türkiye’de yapılan toplum tabanlı araştırmaların saptanması, bu araştırmaların yöntem bakımından uygunluğunun eleştirel olarak değerlendirilmesi ve karşılaştırılabilir verisi olanların sonuçlarını kullanarak yıllar içindeki değişimin incelenmesidir. Yöntem: Bu sistematik derlemede 1966-2012 yılları arasında yayımlanmış çalışmalar MEDLINE, ULAKBİM, YÖK Tez veri tabanları, kongre özet kitapları taranarak ve elle tarama yapılarak seçilmiştir. Her bir çalışmanın derlemeye alınması için gereken koşullar; 1) Türkiye’de yapılmış olması, 2) toplum tabanlı ve kesitsel olması, 3) koroner kalp hastalığı (KKH) veya serebrovasküler hastalıkla (SVH) ilgili en az bir morbidite (prevalans veya insidans) verisi sunmuş olması, 4) hastane veya huzurevi tabanlı olmamasıdır. Toplam 23 çalışma eleştirel değerlendirme için seçilmiş ve oluşturulan kontrol listeleri yardımıyla iki araştırmacı tarafından değerlendirilmiştir. Bulgular: Yaşa ve cinsiyete göre KKH ve SVH sıklığı verilmiş olan ve hastalık tanımları birbirine benzeyen beş çalışmanın verileri kullanılarak oluşturulan regresyon eşitliğine göre 2008 yılı için öngörülen 35 yaş üstü KKH sıklığı erkeklerde %10.7, kadınlarda %12.7 iken, 2012 yılında erkeklerde %6.6, kadınlarda %7.0 olmuştur. 2008 yılında SVH için öngörülen 35 yaş üstü sıklıklar ise erkeklerde %1.6, kadınlarda %2.0 iken, 2012 yılında erkeklerde ve kadınlarda %1.3 olmuştur. Sonuç: Türkiye’de kalp damar hastalıklarının epidemiyolojisini incelemek için yapılan çalışmaların çoğu bölgeseldir veya uygun yöntemle yapılmadığı için karşılaştırılabilir veri sunmamaktadır. Çalışmaların ulusal düzeyde, tüm bölgeleri temsil eden, karşılaştırılabilir ve geçerli tanım yöntemleri kullanılarak yapılması gerekmektedir.

Amaç: Kopenhag Psikososyal Risk Değerlendirme Ölçeği (KOPSOR), işyerlerinde psikososyal riskleri değerlendirmek için geliştirilmiştir. KOPSOR'un uzun, orta ve kısa olmak üzere üç sürümü vardır. Orta uzunluktaki ölçek 69 madde ve 20 boyut içermektedir. Bu çalışmanın amacı KOPSOR Ölçeği'nin orta sürümünü Türkçe'ye uyarlamaktır. Yöntem: Bu yöntemsel bir çalışmadır. Alan çalışması dört işyerinde 17.04.2015 ve 17.05.2015 tarihleri arasında yürütülmüştür. Katılımcılardan ölçekteki soruların yarısından azına yanıt verenler çalışmaya alınmamıştır. Katılımcı soruların en az yarısını yanıtladıysa yanıtladığı soruların ortalaması hesaplanarak ölçek değeri hesaplanmıştır. Faktör analizi için örnek yeterliliği ve uygunluğu Kaiser-Meyer-Olkin(KMO) ve Bartlett's Testi ile değerlendirilmiştir. Boyutların geçerliliği açıklayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Faktör yapısını tanımlamak için temel komponent analizi ve varimax rotasyon yöntemi kullanılmıştır. İç tutarlılık Cronbach's alpha katsayıları ile değerlendirilmiştir. Her maddenin tavan ve taban etkileri her birinin en az ve en çok değerlerinin yüzdeleri bulunarak hesaplanmıştır. Çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu onayı alınarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Dört işyerinde çalışanların %54'ü çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Yirmi altı katılımcı, ölçekteki soruların yarısından azını yanıtladığı için çalışmadan dışlanmıştır. Sonuçta 510 katılımcının verisi değerlendirilmiştir. Katılımcıların %66'sı erkektir. Katılımcıların yaş ortalaması 37.4±8.5 olarak bulunmuştur. Örnek büyüklüğü yeterli bulunmuştur(KMO=0.844). KOPSOR Ölçeği'nin Türkçe sürümü özdeğeri birden büyük olan 18 faktörle tanımlanmıştır ve bu toplam varyansın %66.02'sini açıklamaktadır. 13 boyutun Cronbach's alpha değerleri 0.700 ve 0.891 arasında bulunurken, 5 boyutun Cronbach's alpha değerleri 0.622 ve 0.660 arasında bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen bulgulara göre KOPSOR Ölçeği'nin Türkçe sürümü güvenilir ve geçerlidir. Objective: The Copenhagen Psychosocial Questionnaire (COPSOQ), has been developed in order to assess psychosocial risks in the workplace. COPSOQ has three form as long, middle and short questionnaire. The middle questionnaire consisted 69 items and 20 dimensions. The aim of the study is to validate the middle form of the COPSOQ to Turkish.Methods: This is a methodologic study. The field study has been carried out in four workplace between 17.04.2015 and 17.05.2015. Respondent who answer less than half of the questions in a scale were regarded as missing. If a person answered at least half of the questions, the scale value was calculated as the average of the questions answered. Kaiser-Meyer-Olkin(KMO) Measure of Sampling Adequacy and Bartlett's Test of Sphericity were used to assess the suitability of the sample for factor analysis. Validity of the dimensions were investigated with exploratory factor analysis. The principal component analysis and Varimax rotation methods used to identify the factor structure. The internal consistencies were assessed by using Cronbach's alpha coefficients. Ceiling and floor effects of each dimensions were evaluated by computing the percentages of minimum and maximum values of the each domain. The study was approved by the Dokuz Eylul University Researchs Ethics Committee. Results: Fifty-four percent of the workers who worked in four workplaces agreed to participate our study. Twenty-six respondents who answer less than half of the questions in a scale are excluded from the study. Finally, 510 respondents' questionnaires were evaluated. Sixty six percent of them were men. Mean age of the participants were 37.4±8.5. Sampling was considered adequate(KMO=0.844). The factor analysis of COPSOQ identified eighteen factors with eigenvalue higher than one and explained %66.02 of the total variance. The Cronbach's alpha values of 13 dimensions were found between 0.700 and 0.891. The Cronbach's alpha values of five dimensions were found between 0.622 and 0.660. Conclusion : Findings have shown that Turkish version of the Copenhagen Psychosocial Questionnaire is a reliable and valid instrument. 96