Search

With each other meaning of the name of two or more linked to thestructures they create together is called a phrase. Their namesaccording to the presence and absence of determinative noun phrase,indeterminative noun phrase, so that in the form of noun phrases arecalled free. Symptoms such as noun phrases in Turkish relations,although many textbooks ownership interest in the relationshipbetween attachment attached to the first word, second word is added tothe crops is assumed to be too possessive. Study this assumption is anegation of a thesis defended and research results 'possessive suffix,known as "attachment in Turkish, in fact, possessive meaning does notgive these crops before him with word of interest was established, andhave the person or object information given, possession of thepossessive phrase first words are added to the' interest supplement 'wasdetermined to be known as the annex. As a result of research in thephrases the presence or absence of attachments or their relationshiphave been identified:1. Determinative noun phrase: There is a possessiverelationship: Such as Giray’ın arabası (Girays car). In addition, limitedexample in possessive relationship this phrase is a block ellipticalwords: Like bizim ev (our home).2. Indeterminative noun phrase: Noemenclature of one thing:Such as Mevlana şekeri (sugar of Mevlana).3. Noun complements wıth no suffıxes: Is done the naming ofsomething, sometimes give information about why happened: Likebabaanne (grandfather).As is comes to many functions in the possessive suffixes (such aspart-whole relationship), the primary function is to establishrelationship between possessive. As can be seen above, this relationshipcomes to only in determinative noun phrase. In this direction thepossesive suffix in completation of asymptomatic name is care suffix. Sothat in indeterminative noun phrase the possessive suffix is notavailable. So, in indeterminative noun phrase ever take placecontradiction with possesive suffix. İki veya daha fazla adın bir araya gelerek oluşturdukları anlamlı yapılara ad tamlaması denir. Türkçede tamlamayı oluşturan adlar aldıkları eklerin varlığı ve yokluğuna göre belirtili, belirtisiz ve takısız ad tamlaması şeklinde adlandırılırlar. Belirtili ad tamlamalarında ilk kelimeye eklenen ekin ilgi, ikinci kelimeye eklenen ekin ise iyelik eki olduğu varsayılır. Araştırmada bu varsayımın tersi bir tez savunulmuş ve araştırma sonucunda „iyelik eki‟ olarak bilinen ekin Türkçede aslında iyelik işlevinde olmadığı bu ekin kendisinden önceki kelimeyle ilgi kurduğu ve sahip olan kişi ya da nesne bilgisi verdiği kanısına varılmıştır. İyelik (sahiplik) anlamını ise belirtili ad tamlamalarında ilk kelimeye eklenen ve „ilgi eki‟ olarak bilinen ekin verdiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda eklerin varlığı ve yokluğu ile tamlamada kurdukları ilişki şöyle tespit edilmiştir:1. Belirtili ad tamlaması: İyelik ilişkisi söz konusudur: Giray’ın arabası gibi. Ayrıca bu tamlama öbeğinde iyelik ilişkisi sınırlı örnekte eksiltili bir anlatımla gerçekleşir: Bizim ev gibi.2. Belirtisiz ad tamlaması: Bir şeyin bir türünün adlandırmasıdır: Mevlana şekeri gibi.3. Takısız ad tamlaması: Bir şeyin adlandırması olup bazen de bir şeyin neden yapıldığı bilgisini verir: baba anne gibi.İyelik eklerinin birçok işlevi (parça-bütün ilişkisi gibi) söz konusu olmakla birlikte öncelikli işlevi iyelik ilişkisi kurmaktır. Yukarıdaki sıralamadan da görüldüğü gibi bu ilişki yalnıza belirtili ad tamlamalarında söz konusudur. Bu doğrultuda belirtisiz ad tamlamasında yer alan tek ek iyelik değil, ilgi ekidir. Böylece iyelik ekinin yer almadığı belirtisiz ad tamlamalarında iyelik ilişkisi aramak yersizdir. Böylece belirtisiz ad tamlamasındaki eki iyelik eki olarak adlandırıp sonrasında “Bu tamlamada iyelik ilişkisi yoktur!” çelişkisine düşülmeyecektir.

Felsefe ve mantığın felsefenin doğuşundan beri ilgilendiği ve günümüzde de ister metafizik isterse de ontalojik olarak büyük önem arzeden Kategoriler bahsi çalışmamızın ana konusudur. Kategoriler`in önemi ise felsefi önermeleri meydana getiren kıyasın ilk terimlerini, kavramlarını oluşturmasından ibarettir. Bu kavramlar adeta varlık aleminin insan zihnine yansıması bakımından on niteliğe sahip olduğundan kategorilerin sayısı da buna bağlı olarak on tanedir. Demek ki, felsefi bir önermenin doğru olup olmadığını bilmek için önce onu meydana getiren terimlerin mahiyetinin ne olduğunu bilmemiz gerekir ki, bunu da bize ilk basamak olarak kategoriler öğretir.Kategori kavramları değişik şekilde daha önceki filozoflar tarafından kullanılmış olsa da konunun sistemli bir şekilde ele alınışına ilk olarak Aristoteles`te rastlıyoruz. Aristoteles`in kategorilere yaklaşımı diğer bir çok indirgemeçi filozoflar gibi ne sadece metafiziğin ne de sadece fiziğin konusudur. Aristoteles konuyu her iki taraftan ele aldığı için ona hem metafiziğe hem de doğa felsefesine dair yazdığı eserlerinde rastlıyoruz. Bu konuda bir tür Aristoteles`in şarihi olan El-Muallimu`l-Sani Fârâbî`nin görüşleri de Aristoteles`le birlikte çalışmamızda ele alınacak ve konunun daha iyi anlaşılması için her iki filozofun görüşlerine aynı konuda karşılaştırmalı olarak yer verilecektir. Fârâbî`nin konuyla ilgili kaynakları sınırlı sayıda olduğu için çalışmamızın ana çizgisini Aristoteles oluşturmaktadır. Araştırmamız boyunca her iki filozofun ana kaynaklarına inecek ve yeri geldiğince de ikinci dereceli kaynaklara yer vereceğizdir.Çalışmamız iki bölüm ve netice kısımlarından oluşmaktadır. Birinci bölümde ilk kategori olan cevher hem mantıksal hem de ontolojik olarak mustakil incelenmiştir. İkinci bölümde ise diğer dokuz kategori hem mahiyetleri açısından hem de cevherle olan ilişkisi açısında ele alınmıştır. Netice kısmında ise her iki filozoftan elde edilen bilgiler kapsamında kategoriler konusu bir bütün olarak ele alınmıştır.Böylece ister bir felsefecinin isterse de sıradan bir insanın bir varlığı idrak etmeğe koyulurken ona on bakımdan yaklaşacağı, onu bu on kategoriler aracılığı ile algılayacağı kanaatine varmış olduk. The categories are the essential theme of our research which philosophy and logic have been engaging with since the birth of philosophy and currently, are very important terms both in ontological and metaphysical realms. The importance of categories is to produce the first terms and notions of the analogy which in turn constitutes philosophical propositions. Due to reason that human being perceives the world of existence through ten qualities, the number of categories is ten. In this case, if one wants to determine the accuracy of the philosophical proposition, initially, one needs to grasp the notions of the terms which produce this proposition. And as a first step, Categories impart the elucidation on this matter.In this theme, the thoughts of Farabi named Al-Muallim`l-Sani will be handled, who was the commentator of Aristotle utilizing Aristotle`s own thoughts. In order to describe the theme comprehensively, both philosophers' thoughts on this theme will be scrutinized comparatively. Because of the reason that there is a limited information on Fârâbî`s sources concerned with the theme, Aristotle as the main line of the research will be followed. While conducting the research, the main sources of both philosophers will be investigated in detail and the secondary sources will be utilized from time to time.The study consists of introduction, two chapters and conclusion parts. In the first chapter, the first category Essence was investigated independently both from logical and ontological sites. In the second chapter, the rest nine categories were analyzed from their notional perspective and from the perspective of their relations with Essence. Within the knowledge obtained from the both philosophers the topic of Categories was discussed thoroughly in the conclusion part. Thus, the conclusion derived from the research is that when a philosopher or an ordinary person commences to realize an existence, he approaches it from the ten qualities and perceives it through these ten categories. 96

In this article, firstly it is argued that -DIr suffix, which is accepted as copula in Turkey Turkish grammar writing, can not be copula and it is showed in given sentences that -DIr doesn’t mark 3rd person. The opinion that this suffix should be studied as a modality marker is emphasized. In Turkish grammars, +lArI suffıx is only given as the third plural possessive suffix. Secondly, it is argued that this suffix is not the only 3rd plural possessive suffix in Turkey Turkish but also +(s)I. Bu çalışmada Türkiye Türkçesi gramer yazımında 3. kişi bildirme eki olarak kabul edilen -DIr ekinin bildirme eki olamayacağı üzerinde durulmuş, bu ekin kişi ve zamanı işaretlemediği örnek cümleler üzerinde gösterilmiş ve ekin kiplik işaretleyicisi olarak ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Gramerlerde 3. kişi iyelik ekleri açıklanırken çokluk kişi için yalnızca +lArI ekinin verilmesinin Türkiye Türkçesindeki kullanımları yansıtmadığı belirtilmiş ve +(s)I ekinin de 3. çokluk kişiyi işaretlediği örnekler üzerinde tartışılmıştır.

Concept of possesive is one of the topics that has been debated for so long in Turkish grammar. Issues of “possesive” and “possesive suffixes” which mentioned in a great number of study about linguistic, debated intensely even today, is mostly caused divergence among linguists. In this study, from thinking of our grammarians, changing and general view of possesive concept that one of the nominalization additions especially with in Turkish, Mongolian, Manchu-Tungus, Korean, Japanese, historical and contemporary Turkish dialects which are member of Altaic Languages in Ural Altaic will be discussed, “İyelik” kavramı Türk gramerinin uzun süreden beri tartışılagelen konularından biridir. Dil bilimle ilgili birçok çalışmada bahsi geçen, günümüzde bile üzerinde yoğun tartışmaların yaşandığı “iyelik” ve “iyelik ekleri” konusu, dil bilimciler arasında çoğu kez görüş ayrılıklarına neden olmuştur. Bu çalışmada, gramercilerimizin görüşlerinden hareketle Ural-Altay dillerinin Altay koluna mensup olan Türkçe, Moğolca, Mançu-Tunguzca, Korece ve Japonca ile tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinde iyeliğin genel görünümü ve değişimleri de ele alınmıştır.