Search

Primer oocytes (n=157) collected from ovaries of slaughtered cows were matured at 39°C with 95-100% humidity and under a gas mixture of 5% O 2 , 5% CO 2 and 90% N 2 for 22 (n=52), 24 (n=52) and 26 (n=53) hours. Modified Parker's Medium (MPM) supplemented with FSH and 20% ECS was used as maturation medium. At the end of these periods all oocytes were fixated in ethanol:acetic acid in the ratio of 3:1 for 24 hours and stained by %2 aceto-orcein to evaluate the maturational criteria. At the 22, 24 and 26-hours maturation groups, 23(%44.2), 27 (%51.9) and 30 (%56.6) oocytes reached the metaphase I and II stages, respectively. The difference among the groups was not important statistically (p>0.05).

Primer oocytes (n=520) collected from ovaries of slaughtered cows were divided into 3 groups, and matured at 39ºC with 95-100% humidity and under a gas mixture of 5% O 2 , 5% CO 2 and 90% N 2 for 22, 24 and 26 hours. Modified Parker's Medium (MPM) supplemented with FSH and 20% ECS was used as maturation medium. At the end of these periods, oocytes (22 h.=122, 24 h.=143 and 26 h.=255) were taken into Tyrode-lactate medium supplemented with BSA, heparin and PHE, and frozen-thawed bull semen was add after swim-up procedure (10µl@400.000 spermatozoa/30-35 oocytes). Oocytes matured in 3 groups were kept with spermatozoa for 14, 16, 18, 20, 22 and 24 hours. At the end of these time periods all oocytes were fixed, stained and examined by phase-contrast microscope. In total 42 (72.4%), 38 (69.1%) and 100 (84.7%) oocytes relating to the maturation groups, male and female pronuclei were synchronised. Difference between the 26 h. group and the other groups was highly significant (c 2 , p

Bu çalışmamızda Ocak 1984-aralık 1986 arasında Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Hastane-sinde tanımlanıp tedavi edilmiş 255 preeklampik, 48 eklampik ve rastgele seçilmiş 250 nor¬mal gebelik olgusu retrospektif olarak incelendi. Multipar ve primipar dağılımı her iki grupta eşdeğer olurken toksikoz olgularıda 35 yaş ve üzerinde multipar oranı yüksek olarak beirlendi. Périnatal mortalité preeklampside %25.64, eklampside %51.11, kontrol grubunda %2.4 olarak bulundu. Fetal ölümler %76.19 oranında antepartum dönemde görüldü. Maternal mortalité preeklampside %0.69, eklampside %13.95 bulundu. Prematürite, dismaturite, plasental yet¬mezlik, plasental abrupsiyon, mekonyum aspirasyonu, intrakraniyal hemoraji, Rh uyuşmazlığı bebek ölümlerinden sorumlu başlıca nedenlerdi. Böbrek yetmezliği, pulmoner ödem, kardiyojenik şok, serebral kanama, plasenta dekolmanı maternal ölüm nedenlerinin başında geliyordu., Perinatal and maternal mortality in pregnancy toxicosis✓In this study, 255 patients with preeclampsia, 48 patients with eclampsia and randomized 250 normal pregnant women delivered at the Dr. Zekai Tahir Burak Maternity Hospital in An¬kara between January 1985 to December 1986 were investigated retrospectively. There was al¬most equal incidence of multiparity and primiparity in both groups. Rate of multiparity in women ages 35 years was found higher in eclamptic group. The perinatal mortality rate was found at 25.65% in peeclamptic group, 51.11% in eclamptic group and 2.4% in normal pregnant women. Fetal deaths occured in 76.19%in the antepartum period. Causes of deaths are related to placental insufficiency, Rh incompatibility, plasental abruption, intracranial hemorrhage, meconium aspiration, prematurity, dysmaturity. The maternal mortality rate was found at 0.69% in preeclampsia and 13.95% in eclampsia. Causes of maternal deaths were pulmonary edema, cardiogenic shock, intracerebral hemorrhage, renal failure and abruptio plasenta.

Araştırmada kullanılan Holstein ırkı 5 boğanın sperması % 5 0, % 5, % 10 ve % 20 yumurta sarısı içeren yağsız süt ile sulandırıldı ve payet yöntemine göre donduruldu. Dondurma öncesi ve sonrasında saptanın motilite ve morfolojik bozukluklar benzer bulundu. Toplam 220 tohumlama sonrasında fertilite (30 – 60 günde % N.R.R.) açısından sulandırıcılara göre önemli bir fark bulunmadı., In this study, the bull semen collected from 5 Holstein bulls were extended with skimmilk which conta1ned 0 %, 5 %, 10 % and 20 % egg-yolk and frozen in straws. Before freezing and post-thawing, motility and morphological abnormal rates were examined, and de termined as similar. Fertility rates gained from 220 inseminations were not different among extenders. The difference was not important statistically

Various BSA (bovine serum albumin) levels and media effects on development of 2-cell stage mouse embryos in in vitro culture were investigated in this 2 stage study. In the first stage, 1400 2-celled mouse embryos were cultured in 2 various BSA-bearing culture media for 96 h and directly observed microscopically. In the second stage, 1024 2-celled mouse embryos cultured for the same period and cell numbers (nuclei of cells) were determined by staining techniques. Embryos were cultured in both stages in M 16 and Whitten's media containing 0 (control), 0.3, 1, 3, 9, 18 and 36 mg/ml of BSA. The highest blastocyst rate was 94.57% ± 7.43, observed in 3 mg/ml BSA-containing Whitten's medium group (P < 0.05). The highest hatching + hatched blastocyst rates were obtained in the same group with 67.70% ± 25.22. The highest nucleus number in the M 16 medium was in the 1 mg/ml BSA group (95.45 ± 9.61). In the M16 medium group, the 3 mg/ml BSA group showed the highest development rate in the first stage of the study; however, the nucleus numbers in this group (81.37 ± 18.31), were significantly lower than the nucleus numbers of the 1 mg/ml BSA group (P < 0.05). It was concluded that the optimal benefit to in vitro culture of 2-cell mouse embryos could be maintained when BSA was used as a protein source at 1 mg/ml and 3 mg/ml doses, and that M16 or Whitten's media could be used successfully as a culture medium. Developmental evaluations of in vitro cultured mouse embryos could be confusing when only the native route was employed, and a staining technique could give more reliable results.

The types and rates of acrosome and other (head, mid-piece and tail) abnormal spermatozoon types were determined by the Spermac® staining technique. Semen from 5 stray tom cats under the same management conditions was used. Semen collection was performed under general anesthesia by electro-ejaculator once a week for 5 weeks. After ejaculation the semen was diluted by 100 µl of 0.9% NaCl solution and stained with Spermac® stain for morphological evaluation. The morphological criteria were acrosome, other (head, mid-piece and tail) and total morphological defect rates, and were 9.20 ± 2.55%, 9.20 ± 3.49% and 18.40 ± 4.79%, respectively. It was concluded at the end of the study that the Spermac® staining technique could provide a detailed observation of cat spermatozoa, especially the acrosomal region, and could be employed in the determination of acrosomal defects.

8.0ZET. Çalışma iki aşamada gerçekleştirildi. Birinci aşama farelerde süperovulasyon, embriyoların kazanılması ve kazanılan embriyoların değişik miktarlarda BSA içeren farklı kültür medyumlarında 96 saat süreyle kültürlerini ve bu süreç içerisinde direkt mikroskobik bakı (natif muayene) ile embriyonik gelişimsel kontrollerini kapsamaktadır. İkinci aşama ise, aynı şekilde kazanılan embriyoların yine aynı şartlar altında 96 saat süreyle kültürü ve in vitro kültürün her 24 saatinde bir olmak üzere hücre çekirdeklerinin boyanarak, embriyonik hücre sayılarının tespiti yöntemiyle embriyonik gelişim kontrollerinin yapılışını içermektedir. Çalışmanın birinci aşamasında, embriyo eldesi amacıyla 94 dişi farenin plak gösteren 72 tanesi ve bunların tohumlanması içinde 20 adet erkek fare kullanıldı. Süperovulasyon, 5 I.U PMSG enjeksiyonunu müteakip 48 saat sonra yine 5 I.U. hCG enjeksiyonu ile gerçekleştirildi. Yapılan ovidukt yıkamalarında fare başına ortalama 18.16 ± 8.65 adet iki blastomerli embriyo, 1.26 ± 0.96 adet döllenmemiş oosit ve 0.39 ± 0.70 adet dejenere embriyo düştüğü tespit edildi. Çalışmanın ikinci aşamasında ise, embriyo eldesi amacıyla 75 farenin plak gösteren 50 tanesi kullanıldı. Senkronizasyon aynı yöntemle yapılırken bu gruptaki farelerden elde edilen iki blastomerli embriyoların fare başına ortalaması, 20.20 ± 4.06, döllenmemiş oosit ortalaması 2.54 ± 1.61 ve dejenere embriyo ortalaması da 1.57 ± 1.09 olarak bulundu. Birinci aşamada elde edilen iki blastomerli embriyolar, M 16 ve Whitten's medyumlarının sırasıyla 0 (kontrol), 0.3, 1, 3 9, 18 ve 36 mg/ml BSA İçeren gruplarında ve aynı koşullar altında (% 5 C02, % 5 02, % 90 N2'li gaz ortamı ve % 100'e yakın rutubetin sağlandığı 37°C'lik inkübatör ortamı) 96 saat süreyle kültüre edildiler. Embriyoların gelişimsel kontrolleri in vitro kültür periyodunun her 24 saatinde bir kere olmak üzere natif yöntemle yapıldı. M 16 medyumunun 0 (Kontrol), 0.3, 1, 3, 9, 18 ve 36 mg/ml miktarlarında BSA içeren gruplarında kültüre edilen embriyoların gelişim oranları arasında, in vitro kültürün ilk 24 saati itibarıyla istatistiksel açıdan herhangi bir fark bulunmadı (p>0.05). Kültür periyodunun 48 saatlik döneminde ise en yüksek gelişim düzeyi % 100.00 ± 0.00 ile 3 mg/ml BSA içeren grupta meydana geldi. Bu değer ile 0.3,1 ve 9 mg/ml BSA içeren gruplardaki değerler arasında istatistiksel anlamda herhangi bir fark saptanmadı (p>0.05). Buna karşın, bu değer ile BSA' nın bulunmadığı (0 mg/ml) ve yoğun olarak bulunduğu (18 ve.36 mg/ml) gruplardaki değerler arasındaki farkların istatistiksel açıdan önem taşıdığı saptandı (p0.05), buna karşın diğer gruplarla ise arasındaki farkların önem taşıdığı saptandı (P0.05). In vitro kültürün 48 saatlik döneminde ise en yüksek gelişim oranı % 96.52 ± 6.70 ile yine 3 mg/ml BSA grubunda saptandı. Yapılan istatistiksel değerlendirmede bu değer ile 0,0.3 ve 1 mg/ml BSA gruplarında bulunan değerler arasındaki farkların önem taşımadığı gözlenirken (p>0.05), bu değer ile BSA'nın yoğunlaştığı (9, 18 ve 36 mg/ml) gruplarındaki değerler arasındaki farkların 3 mg/ml BSA grubu lehine olmak üzere önem taşıdığı saptandı (p0.05). Buna karşın bu değer ile BSA'nın bulunmadığı (0 mg/ml) ve yoğun olarak bulunduğu (9, 18 ve 36 mg/ml) gruplarda bulunan değerlerle arasındaki farkların, 3 mg/ml BSA grubu lehine olmak üzere önem taşıdığı belirlendi (p0t?6^ M4? - ve - Whrtten^ medyumlarının her ikisinde de en yüksek hatching + hatched blastosist toplam oranlarının sırasıyla % 44.34 ± 25.94 ve % 67.70 ± 25.22 ile 3 mg/ml BSA içeren gruplarında gerçekleştiği görüldü. Yapılan istatistiksel değerlendirmede bu iki değer arasında, Whitten's medyum grubu lehine bulunan 23.36'lık farkın önem taşımadığı belirlendi (p>0.05). ikinci aşamada ise; iki blastomerli fare embriyoları yine aynı medyumların aynı miktarlarda BSA içeren gruplarında 96 saat süreyle kültüre alındılar. Bu aşamada, embriyoların gelişimsel kontrollerinin daha sağlıklı bir şekilde yapılmasına yönelik olarak, in vitro kültür periyodunun her 24 saatlik döneminde bir olmak üzere (ilk 24 saat hariç) embriyolar hücre çekirdek boyası ile boyanarak embriyonik hücre sayıları tespit edildi. 74M 16 medyumunun24 ve 48 saatlik kültür periyotlarında en yüksek embriyonik hücre sayısı ortalamaları sırasıyla 9.6 ± 3.2 ve 43.65 ± 9.65 ile 1 mg/ml grubunda gözlenirken, bu değer ile diğer tüm gruplarda bulunan değerler arasında istatistiksel açıdan önemli oranlarda farklılıklar gözlendi (p0.05). Buna karşın diğer tüm BSA gruplarında saptanan ortalama değerler, 3 mg/ml BSA grubundaki bu değerlerin oldukça altında gerçekleşti (p>0.05). Gerek M16 ve gerekse Whitten's medyumlarında, BSA miktarlarının sıfıra doğru azalması ve 36 mg/ml'ye doğru artması durumlarında embriyonik hücre sayısı ortalamalarında önemli oranlarda düşüşler gözlendi. Farklı medyumların aynı miktarlarda BSA içeren gruplarının birbirleriyle yapılan karşılaştırmalarında hiçbir BSA miktarı ve hiçbir saat açısından gruplar arasında istatistiksel anlamda önemli farklara rastlanmadı (p>0.05). Sonuç olarak, iki hücreli fare embriyolarının in vitro kültüründe protein kaynağı olarak BSA'nın olumlu katkılar yapabildiği ve kültür medyumu olarak gerek M16 ve gerekse de Whitten's medyumlarının rahatlıkla kullanılabileceği görüldü. Ancak in vitro kültür periyodu sonunda optimal sonucu elde etmek için; M16 medyumu kullanılacaksa 1 75mg/ml, Whitten's medyumu kullanılacaksa 3 mg/ml BSA yoğunluklarının tercih edilmesi gerektiği ortaya çıktı. Ayrıca embriyoların in vitro kültür ortamındaki gelişimlerinin sadece natif yolla yapılmasının yanıltıcı sonuçlar verebileceği, bunun yanında araştırmada kullandığımız hücre çekirdeklerinin boyanmasına dayalı yöntemin daha sağlıklı sonuçlar verebileceği kanısına varıldı. 76 9.SUMMARY EFFECT OF VARIOUS BSA LEVELS ON DEVELOPMENT OF MOUSE EMBRYOS IN IN VITRO CULTURE The study was performed in two stages. In the first stage, mice were superovulated, embryos were recovered, cultured in different culture media containing various levels of BSA for 96 hours and the control of embryonic developments by direct microscopic observation were done. In the second stage the culture of the embryos under same conditions for 96 hours and control of embryonic development at every 24 hour during the in vitro culture period by nuclear staining were performed. Out of 94 female mice. 72 with vaginal plug and 20 male mice for matings were used. Superovulation was achieved by 5 i.u. PMSG injection and 5 i.u. hCG injection 48 hours after that. 18.16 ± 8.65 two blastomere embryos, 1.26 ± 0.96 non fertilized oocyte and 0.39 ± 0.70 degenerated embryo per female were recovered by oviduct flushings. In the second stage of the study 50 plug bearing female out of 75 were used for embryo collection. By the same superovulation method 20.20 ± 4.06 two blastomere embryos, 2.54 ± 1.61 non fertilized oocytes and 1.57 ± 1.09 degenerated embryos Per female were recovered in this group. The two blastomer embryos collected in the first group were cultured for 96 hours in M 16 and Whitten's media containing 0 (control), 0.3, 1, 3, 9, 18 and 36 mg/ml BSA respectively under same conditions (at 37 ° C incubator under air containing 5% C02, 5% 02, 90% N2 and rearly 100% humidity). Developmental stages of embryos were observed at every 24 hour during in vitro culture period by neat observation technique. No statistical differences was observed among the M 16 medium groups containing 0 (control), 0.3, 1, 3, 9, 18 and 36 mg/ml BSA at the first 24 hours (p> 0.05). Highest development (100 ± 0.00 %) was observed in 3 mg/ml BSA containing group at 48. hour. No statistical difference was observed between these results and the groups (p> 0.05). Although there were important statistical differences (p< 0.05) between these results and the results of the groups containing lowest (0 mg/ml) and highest (18 and 36 mg/ml) BSA levels. Highest development rates at 72. and 96. hours of the in vitro culture period were 88.01 ± 16.06 % and 84.74 ± 17.61 % in 3 mg/ml BSA containing group. The difference between these values and the values of 1 and 9 mg/ml BSA containing groups was insignificant (p> 0.05), and between the values of other groups was significant (p 0.05). Highest development rate at the 48 hour of in vitro culture was 96.52 ± 6.70 % in 3 mg/ml BSA group. No important statistical difference was observed between this value and the values of 0. 0.3 and 1 mg/ml BSA containing groups (p> 0.05). Whilst the difference between this value and the values of the groups containing higher levels of BSA (9, 18 and 36 mg/ml) was important (p0.05). The difference between this result and and the results of the group without BSA (0 mg/ml) arid the groups with higher BSA (9, 18 and 36 mg/ml) were statistically important in favor of 3 mg/ml BSA group (p0.05). Highest total hatching + hatched blastocyst rates in both M 16 and Whitten's media were 44.34 ± 25.94 % and 67.70 ± 25.22 % respectively in 3 mg/ml BSA containing groups. Statistical evaluations showed that 23.36 difference in favor of Whitten's medium was not significant (p>0.05). In the second stage of the study, two blastomere mouse embryos were cultured for 96 hours in groups containing same amounts of BSA.At this stage, in order to control the developments embryos were stained with nucleus stains and nuclei were counted every 24 hours during in the in vitro culture period (except the first 24 hour). The highest embryonic cell numbers of M 16 medium at 24 and 48 hours culture period were 9.6 ±3.2 and 43.65 ± 9.65 respectively in 1 mg/ml BSA containing group, and these values were superior statistically to the values of all other groups (p0.05). However mean values of all BSA groups, were lower than this value of 3 mg/ml BSA group (p>0.05). Important decreases were observed in embryonic cell counts with the decrease of BSA amount in both M 16 and Whitten's media towards 0 and also with increase to 36 mg/ml. In comparison of the different media containing similar BSA amount no important statistical difference was seen among all BSA groups and all time periods (p>0.05). In conclusion, it was observed that BSA is a good protein resource and could be added to M16 and Whitten's media in in vitro culture of two cell mouse embryos. It is suggested to add 1 mg/ml BSA to M 16 and 3 mg/ml BSA to Whitten's media in order to get optimal results from in vitro culture also the observation of developmental stages of the embryos in in vitro culture can be achieved more accurately by nuclei staining procedures instead of using neat observation method only. 79 85

64 9. ÖZET: Çalışmada canlı materyal olarak, saf ırk, damızlık, 2 yaşlı 5 adet (Alman Kurt, Buldog, Chow chow, Sibirya Husky, New Foundland) erkek köpek kullanıldı. Araştırma süresince, parmak maniplasyonları tekniği uygulanarak haftada iki kez olmak üzere toplam 50 ejakülat alındı. Hacim, motilite, yoğunluk, canlı spermatozoa, pH ve morfolojik muayenelerden oluşan spermatolojik özellikler saptandı. Alınan sperma 2 eşit hacime ayrılarak %1 glikoz, %10 yumurta sarılı yağsız sütlü sulandırıcı ve %1.78 sitrik asit, %1.25 fruktoz'lu Tris (%3.2) sulandırıcısı ile oda ısısında 1:1 oranında sulandırıldı. 2 saatte 5°C'ye soğutulan süt ve Tris sulandırıcıları ile sulandırılmış spermalar yine iki eşit hacime ayrıldılar. Finalde, Tris sulandırıcısı %4 - %7 gliserollü ve sütlü sulandırıcı %4 - %7 gliserollü olacak şekilde gliserolizasyon işlemi uygulanarak 4 grup oluşturuldu. Beş farklı ırk köpeğe ait spermaların motilite ve anormal spermatozoa oranları her aşamada değerlendirildi. Sperma oda ısısında sulandırıldıktan sonra ve 5°C'ye soğutulduktan sonra yapılan incelemelerde sulandırıcılar arasında önemli bir fark saptanmadı. Gliserolizasyon sonrası en yüksek motilite %79.80±6.14 ile %4 gliserollü Tris sulandırıcısında bulunurken, en düşük motilite %59.70±9.65 ile %7 gliserollü süt sulandırıcısında elde edildi (n=50). En yüksek akrozomal ve toplam morfolojik bozukluklar, %7 gliserollü süt ve Tris sulandırıcılarında saptandı. 2 saatlik ekilibrasyon sonrasında da belirtilen spermatolojik özellikler aynı doğrultuda elde edildi. 0.2 mi pelletlerde dondurma ve eritme sonrası ise en yüksek motilite %68.36±1 1.71 ile %4 gliserollü sütlü sulandırıcıda elde edildi (p

83 observed to be high in high glycerol containing extenders (B2, B3l C2, C3) relating to the others(P

56 Özet Sunulan çalışmada, horoz spermasını +5°C'de uzun süre koruyabilecek sulandırıcıyı tespit etmek amacı güdüldü. Çalışmanın deneme grubunda 12 horoz (Isa Brown) ve 40 adet tavuk, kontrol grubunda ise aynı ırktan bir horoz ve 10 tavuk kullanıldı. Horozlardan alınan ejakulatlar toplanıp spermatolojik testler uygulandıktan sonra, sperma 2 değişik sulandırıcı ile sulandırıldı ve +5°C'de 0., 6., 24., 48. ve 96. saatlerde spermatolojik testler tekrarlandı. Taze spermada elde edilen spermatolojik ortalama değerler hacim 3.29 + 1.19 cc, massaktivite 3.29 + 0.62 (+ değer), motilite %85.83 + 6.19, yoğunluk 4.34 ± 1.69 x 109/ml, canlı spermatozoit oranı %83.34 ± 6.43 ve anormal spermatozoit oranı %1 1.83 + 0.96 olarak bulundu. İki sulandırıcının karşılaştırılması sonucu yapılan değerlendirmelerde, sulandırıcı B'nin motilite, anormal spermatozoit ve canlı spermatozoit oranları açısından kullanılan çoğu zaman dilimlerinde, sulandırıcı A'ya göre daha üstün sonuçlar verdiği belirlendi (P

58 6. ÖZET Tavşanlarda en uygun süperovulatör preparatı seçmek için planlanan bu çalışmada, PMSG, HMG, C.C. preparatlar ının farklı uygulama ve dozlarının etkileri toplam 7 deneme ve bir kontrol grubunda araştırıldı. Süperovulaayon çalışmaları amacıyla her grup için 10'ar tavşan olmak üzere toplam 80 dişi ve bu hayvanların tohumlanmasında 8 erkek tavşan kullanıldı. En iyi sonuçları veren süperovulatör preparat ve dozun seçiminden sonra, bu preparatın gebelik oranı üzerine olan etkisini değerlendirmek amacıyla da toplam 25 dişi tavşanın kullanımı planlandı. PMSG'nin 75, 150 ve 200 iü. dozları tek enjeksiyon şeklinde HCG ile kombineli olarak uygulandı ve aplikasyondan 96 saat sonra laparatomi ile ovaryumlardaki oluşumlar tespit edilerek hayvanların tümünde uterus yıkaması gerçekleştirildi. 75 iü. PMSG verilen gruptaki tavşanların ovaryumlar ında ortalama 36.6+_7,99 adet oluşum (follikül + korpus luteum) saptanırken, bunlardan ortalama 7.4+_2,28 tanesi patlamamış follikül, 29.2±5.71 tanesi ise korpus luteum idi. Bu grupta ovulasyon oranı %79.78 olarak bel irlendi. 150 iü. PMSG grubunda bu değerler ortalama 41.1+_10.39 toplam oluşum, 13.5+_3,49 follikül, 27.0+6t90 korpus luteum şeklinde iken, ovulasyon oranı ise %66.67 oldu. 200 iü. PMSG grubundaki değerler ortalama 32. 4+9,41 toplam oluşum, 9.2+_2*61 follikül ve 23.2+6,80 korpus luteum olarak belirlenirken, ovulasyon oranı da %71.60 olarak saptandı. HMG'nin 75 iü. olarak tek enjeksiyonla uygulandığı grupta ortalama 51.3+9,95 olucum saptanırken, bunların 8,5+3.65 adeti patlamamış follikül, 42.8+_ç,,30 tanesi ise korpus luteum olarak59 belirlendi ve ovulasyon oranı da %83.43 oldu. HMG'nin üç enjeksiyonla verildiği grupta ise ortalama 51.1+_n,85 toplam oluşum, 4.4+_1,61 follikül, 45.7+_10,24 korpus luteum saptandı ve ovulasyon oranı da %91.39 olarak belirlendi. C.C.'ın per os 100 mg. dozda verildiği grupta ortalama 11.6+_2.61 adet oluşum saptanırken, bunların 6.0+_l.16 tanesinin follikül, 5. 6+_ 1 45' inin ise korpus luteum olduğu belirlendi ve ovulasyon oranı %48.28 olarak tespit edildi. 150 mg. C.C. verilen grupta ise bu değerler 12.6 + 2,43 toplam oluşum, 7.7+.1.54 patlamamış follikül ve 4.9+0,89 adet korpus luteum seklinde iken, ovulasyon oranı da %38.89 olarak saptandı. Sadece 100 iü. HCG'nin ovulasyonu stimüle etmek amacı ile verildiği kontrol grubunda ise ortalama 10.5+_ı,54 adet oluşum, bunların 3.1+_o47g adeti patlamamış follikül, 7,4+0,76 adeti de korpus luteum şeklinde değerlendirilirken, ovulasyon oranı %70.48 olarak hesaplandı. Yapılan uterus yıkamaları sonucunda, 75 iü. PMSG grubunda hayvan başına ortalama 19.7+_6.07 adet hücre kaşanıldı ve bunlardan 7.77+_4,35 adetinin ovum ve dejenere embryo, 12.7 + 5.32 tanesinin de sağlıklı embryo olduğu belirlendi. Sağlıklı embryoların (toplam 127 adet) 1 tanesi kompakt morula, 17' si blastosist, 24'ü geç blastosist, 85 adeti de expanded blastosist gelişim devrelerindeydi. 150 iü. PMSG grubunda hayvan başına ortalama 3.4+_ı,75 adet hücre kazanılırken, bunlardan 2.1+_ı,62 adeti ovum ve dejenere embryo, l.3+_0.73 tanesi ise sağlıklı embryo olarak değerlendirildi. Sağlıklı embryolar (toplam 13 adet), 2 kompakt morula, 7 blastosist, 2 geç blastosist ve 2 adet expanded blastosist gelişim dönemindeydi. 200 iü. PMSG grubunda ise hayvan başına ortalama 6.1+2.17 adet hücre kazanılırken, 5.5+1,75 tanesi ovum ve dejenere embryo.60 0.6+0.42 adeti da sağlıklı embryo olarak belirlendi. Sağlıklı embryoların (toplam 6 adet) gelişim devreleri ise, 1 adet kompakt morula, 1 adet blastosist, 3 adet geç blastosist ve 1 adet expanded blastosist idi. HMG'nin tek enjeksiyonla verildiği grupta ise ortalama 20.8+_5,53 adet hücre kaşanıldı ve bunlardan 5.7+_l.73 tanesi ovum ve dejenere embryo, 15.lj_6.24 tanesi ise sağlıklı embryo olarak belirlendi. Sağlıklı embryoların (toplam 151 adet) gelişim devreleri ise 6'sı kompakt morula, 18'i blastosist, 22'si geç blastosist ve 105 tanesi de expanded blastosist olarak değerlendir ildi. Üç enjeksiyonla HMG verilen grupta ise ortalama 22.8+_5,80 adet hücre kazanılırken, bunların 11-7+_2,53 tanesi ovum vs dejenere embryo, ortalama 11.1+6,23 tanesi da sağlıklı embryo olarak belirlendi. Sağlıklı embryoların (toplam 111 adet) gelişim devreleri ise 1 kompakt morula, 57 blastosist, 17 geç blastosist ve 36 adet expanded blastosist dağı l ımındaydı. En az hücre kazanımının gerçekleştiği C.C. grubunda ise, 100 mg. C.C. 'in verildiği tavşanlardan ortalama 1.2+_o.55 hücre kazanılırken, bunların 0.4+_o.04'ü ovum, 0.8+0.51'i de sağlıklı embryo olarak değerlendirildi. Sağlıklı embryoların (toplam 8 adet) gelişim devreleri ise, 2 blastosist, 1 geç blastosist ve 5 adet de expanded blastosist şeklindeydi. 150 mg. C.C. grubunda ise ortalama 0.6+Q.26 hücre kaşanıldı ve bunların tamamının ovum ve dejenere embryo olduğu görüldü. Kontrol grubunda ortalama 3.3+j.,05 hücre kaşanıldı ve bunlardan 0.9+_o«54 tanesinin ovum ve dejenere embryo, 2.4+_ı,08' inin de sağlıklı embryo olduğu saptandı. Sağlıklı embryoların (toplam 24 adet) gelişim devreleri ise, 3 kompakt morula, 5 blastosist, 2 geç blastosist, 14 adet expanded blastosist dağılı mındaydı.61 PMSG'nin 75, 150 ve 200 iü. dozlarında verildiği gruplarda elde edilen f ertili zasyon oranları sırasıyla %97.97, %97.06 ve %83.61 olarak saptandı. HMG'nin tek enjeksiyonla verildiği grupta f ertil izasyon oranı %91.83 iken, 3 enjeksiyonla verildiği grupta %75.00 oldu. C.C. uygulamasında ise f ertili zasyon oranları, 100 ve 150 mg. C.C. uygulamalarında sırası ile %66.67 ve %16.67 oldu. Aynı oran kontrol grubunda ise %93.94 olarak saptandı. Tavşan embryolarının expanded blastosist gelişim devresi, 96 saatlik embryoların bulunması gereken süreye denk kabul edildiği için, bu devredeki embryoların toplam sağlıklı embryolar içindeki oranı hesaplandı ve bu oran 75, 150 ve 200 iö. PMSG gruplarında sırası ile %66.93, %15.38 ve %16.67 iken, 3 enjeksiyonla HMG verilen grupta %32.43, tek enjeksiyonla HMG verilen grupta ise %69.54 olarak saptandı. Aynı gelişim devresindeki embryoların dağılım oranları 100 mg. C.C. grubunda %62.50, 150 mg. C.C. grubunda 0 ve kontrol grubunda ise %58.33 oldu. Elde edilen veriler ovaryumlardaki toplam oluşum, kazanılan sağlıklı embryo sayıları ve expanded blastosi st ler in oranı açısından incelendiğinde, uygulama grupları arasında tek enjeksiyonla 75 iü. HMG verilen grubun üstün olduğu saptandı. Üvulasyon oranı açısından ise 3 enjeksiyonla HMG verilen grubun daha üstün olduğu belirlendi. Fertil izasyon oranı yönünden sonuçlar incelendiğinde, tek enjeksiyonla HMG uygulanan grupta elde edilen verilerin, kontrol grubuna yakın olduğu, 75 ve 150 iü. PMSG verilen grupların sonuçlarından ise daha düşük olduğu görüldü. Bu verilerin ışığında HMG'nin tek enjeksiyonla uygulanan 75 iü.lik dozu, planlanan embryo transfer çalışmalarında en iyi sonuç veren süperovulatör ajan düşüncesi ile kullanıldı ve bu preparatın gebelik oranı üzerine olan etkisi araştırıldı. Bu62 maksat ile HMG uygulama grubunda 5 verici 10 alıcı, kontrol amacıyla da 5 verici 5 alıcı olmak üzere toplam 25 tavşanın embryo transfer çalışmalarında kullanılması planlandı. Uygulama grubundaki 5 verici tavşandan çiftleşmeden 96 saat sonra uygulanan uterus yıkaması ile elde edilen 65 embryonun (hayvan başına ortalama 13.0+_e403) değerlendirilmesi sonucu, 1 tanesinin dejenere olduğuna karar verildi. Toplam 64 sağlıklı embryonun ? alıcı tavşana transferinden hiçbir gebelik elde edilemedi. Kontrol grubunda ise 5 verici tavşandan kazanılan 27 adet embryonun (hayvan başına ortalama 5.4_+2.29) incelenmesi ile 1 tanesinin dejenere olduğu görüldü. Sağlıklı olan toplam 26 embryonun 3 alıcı tavşana transferinden bir gebelik elde edildi. 63 7. SUMMARY In order- to select the most suitable superovulator agent in rabbits, different doses of PMSG, HMG and C.C. were investigated on seven treatment groups, and a control group. Each of every 8 ovulation groups contained ten female rabbits and 8 male rabbits were used for matings. Choosing the most effective superovulator agent, 25 female rabbits were kept to evaluate the effect of this agent on pregnancy rates. 75, 150 and 200 iü. doses of PMSG were treated combined with HCG by single enjection, and 96 hours apart, ovarial findings were observed by laparatomy and all uteri were flushed. In the 75 iü. PMSG treatment group, total ovarial findings (follicle + corpus luteum) were 36.6+7,99, Out of these, 7.4+2.28 were unovulated follicles, 29.2+5,71 were corpora lutaa. The ovulation rate for this group was 79.78%. These values for the 150 iü. PMSG group were 41.1+J.Q.39 total findings, 13.5+_3.4g follicles, 27.0 + 5.90 corpora lutea, and the rate of ovulation was 66.67%. The values of the 200 iü. PMSG group were 32.4+_9,4i total findings, 9.2+_2.51 follicles and 23.2+5.80 corpora lutaa, and the rate of ovulation was 71.60%. In the group at which 75 iü. HMG was used by single injection, the mean values were ati follows, 51.3+_g.95 total findings, 8.5+_3,65 unovulated follicles, 42.8 + 6.30 corpora lutea and the rate of ovulation was 83.43%. In the group at which HMG was treated by 3 injections there were 51.1+_n,85 total findings, 4.4+_i,6i follicles, 4S.7+J.0.24 corpora lutea and the rate of ovulation was 91.39%. In the group at which 100 mg. C.C. was used by oral route, there were 11.6+_2,51 total findings, out of these 6.0+.1.15 were64 follicles, 5.6+^,45 wsr9 corpora lutea and the ovulation rata was 48.28%. At 150 mg. C.C. treated group, these values were 12.6+^.43 total findings, 7.7+.1.54 unovulated follicles, 4.9+0.89 corpora lutea, and the ovulation rate was 38.89%. In the control group which was treated only by 100 iü. HCG to stimulate ovulation, there were lU.bu.54 total findings. Out of these 3. 1+^.78 were unovulated follicles. 7.4+.0.76 were corpora lutea and ovulation rate was 70.48%. At the 75 iü. PMSG group, avarage 19.7+_s,07 cell3 were recovered per animal by uterus flushings. Out of those cells 7.77+_4,35 were ova and degenerated embryos. The total number of healthy embryos was 127. Out of those embryos 1 was compact morula, 17 blastocysts, 24 late blastocysts and 85 were expanded blastocysts. In the 150 iü. PMSG treated group, avarage 3.4+_j,,75 total findings were noted per animal. Out of those findings 2.1+_i,62 were ova and dejenerated embryos and 1.3+_o.73 were healthy embryos. Number of healthy embryos was 13, and 2 were compact morula, 7 were blastocysts, 2 late blastocysts and 2 were expanded blastocysts. In the 200 iü. PMSG treated group, avarage 6.1+^.17 cells were recovered per animal. Out of those findings 5.5+_i,75 were ova and dejenerated embryos and Û.S-M3.42 were healthy embryos. Out of the total 6 healthy embryos, 1 was compact morula, 1 was blastocyst, 3 were late blastocysts and 1 was expanded blastocyst. In the HMG single injection group, avarage 2Û.8+_5,63 cells were recovered. Out of these cells 5.7+_i,73 were ova and dejenerated embryos, and 15.1+_6.24 were healthy embryos. Total number of the healthy embryos was 151 and their developmental stages were as follows, 6 were compact morula, 18 were blastocysts, 22 were late blastocysts and 105 were expanded65 blastocysts. In the group which is treated by 3 injections of HMG, avarage 22.8+^.go cells were recovered* Out of these cells 11.7+^2*63 were ova and dejenerated embryos, and 11.1+.6.23 were healthy embryos. Total number of healthy embryos was 111 and their developmental stages were as follows, 1 compact morula, 57 blastocysts, 17 late blastocysts and 36 expanded blastocysts. In the least cell recovered C.C. group, from the 100 mg. C.C. treated does avarage 1.2+_o«55 cells were recovered. Out of those cells 0.4+_o*04 were ova, 0*8 + 0. 51 were healthy embryos. Total number of healthy embryos were 8 and their developmental stages were as follows, 2 blastocysts, 1 late blastocyst and 5 were expanded blastocysts. In the 150 mg. C.C. group avarage 0.6+_o*25 celİ3 recovered and all of those cells were ova and dejenerated embryos. In the control group avarage 3.3+_i,05 cells were recovered. 0.9+_o.54 of those cells were ova and dejenerated embryos and 2.4+_i,08 were healthy embryos* Total number of healthy embryos was 24. Developmental stages of those embryos were 3 compact morula, 5 blastocysts, 2 late blastocysts and 14 expanded blastocysts. In the groups treated with 75, 150 and 200 iü. doses of PMSG, rates of fertilization were 97.97%, 97.06% and 83.61% respectively. In the HMG single injection group, rate of fertilization was 9î.83% and in HMG 3 injections group it was 75.00%. In C.C. treated groups, rates of fertilization were as follows. In 100 mg. C.C. group 66.67% and in 150 mg. C.C. group 16.67%. In the control group, rate of fertilization was 93.94%. Since expanded blastocyst stage of rabbit embryos is considered equal to the developmental stages of 96 hours embryos, the rate of this stage embryos were calculated over the total66 healthy embryos and these rates for 75, 150 and 200 iti. PMSG groups were 66.93%, 15.38% and 16.67% respectively. This rate «as 32.43% for 3 injections HMG group and 69.54% for single injection HMG group. Rates of the embryos at same developmental stages were 62.50% for 100 mg. C.C. group, 0% for 150 mg. C.C. group and 58.33% for control group. Among the results of experiments, when total findings, recovered healthy embryos and rate of expanded blastocysts were considered 75 iü. HMG single injection group found supperior to others. When fertilization rates were compared HMG single injection groups results found to be close to the results of the control group and lower than the results of 75 and 150 iü. PMSG groups. Considering these results, single injection of 75 iü. HMG was used for superovulation in the embryo transfer investigations and its effect on pregnancy rates was examined. For this purpose, for HMG treatment 5 donor and 10 recipient rabbits and for control group 5 donor and 5 recipient rabbits were used. In the treatment group, 96 hours after mating, 65 embryos recovered by uterus flushings of 5 donor rabbits( avarage 13.0+_5,Q3 per animal). 1 embryo was dejenerated and other 64 embryos were transferred to 7 recipients. No pregnancy was obtained. In the control group, total 27 embryos recovered from 5 donor rabbits (avarage 5. 4+3*29 per animal), 1 of the embryos was dejenerated. Other 26 healthy embryos were transferred to 3 recipient rabbits and one pregnancy obtained. 82

98 - 6. ÖZET Araştırma, tavşanlarda süperovulasyon, embryoların ka¬ zanılması, kazanılan embryoların 96 saat süre ile kültürleri ve kültür aşamasından sonra gelişme gösteren embryoların transfer¬ leri olmak üzere 4 aşamada gerçekleştirildi. Bu çalışma için 60'ı verici 30'u alıcı olmak üzere top¬ lam 90 dişi, vericilerin tohumlanması için de 4 adet erkek damızlık tavşan kullanıldı. Süperovulasyon için PMSG iki farklı yöntemde, toplam aynı dozda uygulandı. ilk uygulama grubunda 30 tavşana 225 IU PMSG tek enjeksiyonla verilirken, ikinci grupta aynı doz PMSG üç eşit kısıma(75 IU) bölünerek 24 saat ara ile uygulandı. Vericiler tek enjeksiyon yönteminde PMSG uygulamasından 72 saat, üç enjeksiyon grubunda ise son PMSG verilişinden 24 saat sonra iv. olarak hCG enjeksiyonu ve tohumlama işlemine tabi tutuldular. Tohumlamadan 24 saat sonra her iki grupta bulunan vericiler, ovaryumlardaki oluşumların belirlenmesi ve embryo kazanılması amacıyla operasyona alındılar. Operasyonlarda, tek enjeksiyon grubundaki tavşanların ovaryumlarında ortalama 25.96 +_ 4,96 adet oluşum(follikül + ovulasyon odağı) saptandı. Bunlardan ortalama 8*43 +_ 2»29 tanesi patlamamış follikül, 17»53 +. 4*99 tanesi ise ovulasyon odağı idi. Bu grupta ovulasyon oranı %67.43 olarak belirlendi, üç enjeksiyon grubunda ise bu değerler 28.46 +_ 5*64 adet toplam oluşum, 12.96 +_ 3*43 adet patlamamış follikül, 15*5 +. 3.59 adet ovulasyon odağı şeklinde idi. Ovulasyon oranı da %54.5 olarak saptandı. Yapılan ovidukt yıkamaları sonucunda, tek enjeksiyon grubunda hayvan başına ortalama 14.46 +_ 4 «64 adet yumurta hücresi kazanıldı. Kazanılan hücrelerden ortalama 2.6 +_ 1,33 tanesi ovum, 4.9 +_ 2.74 tanesi zigot, 6«73 i 2,61 tanesi 2 blastomerli, 0,2 i 0.10 tanesi 4 blastoroerli embryo olarak belirlendi, öç enjeksiyon grubunda ise ortalama 14.3 +_ 3,76 adet hücre kazanılırken, bu hücrelerden 2.1 ±_ 1,26 tanesi ovum, 3.7 ± 1.75 tanesi zigot,- 99 - 8.2 +^ 3.21 tanesi 2 blastomerli, 0»23 +_ 0.34 tanesi de 4 blastomerli embryo olarak tesbit edildi* Hücrelerin ovulasyon odaklarına göre kazanılma oranları tek enjeksiyon yönteminde %82.8, üç enjeksiyon grubunda %92.2 olarak belirlenirken, kazanılan hücrelerin fertilizasyon oranları ise tek enjeksiyon grubunda %82.02, üç enjeksiyon grubunda %84.84 olarak saptandı. Elde edilen veriler incelendiğinde, üç enjeksiyon yöneminin, hücre kazanma (P< 0.001) ve kazanılan hücrelerin bulunması gereken 2 blastomerli gelişim devresinde yoğunlaşma oranları açısından (P< 0.005) tek enjeksiyon yöntemine göre üstün olduğu belirlenirken, tek enjeksiyon yönteminin ise, ovaryumlarda bulunan patlamamış follikül sayıları (P

91- 6. ÖZET i Bu (alışmada payet yöntemine göre dondurulmuş boğa sperması üzerine değ-işik eritme sonrası düşük ısı uygulamalarının etkisi araştırılmıştır. Şenlikköy Sun 'i Tohumlama istasyonu'nda damızlık olarak kullanılan v,e haftada 2 kez olmak üzere düzenli alarak sperma alınan 5 adet Doğranın, ejakulatları {alışmada kullanılmıştır. Alınan sperma numuneleri Fransa'dan ithal edilen Laciphos 478 sulandırıcı ile sulandırılmış ve 0.25 ml'lik payetler içinde sıvı azot kullanılarak dondurulmuştur. 3 aşamada yürütülen çalışmada, 5 boğ- aya ait toplam 450 payet kullanılmıştır. Birinci aşamada en iyi eritme ısı ve süresini saptamak amacıyla 37°C/30`, 20°C/45`, 15°C/60` ve 5°C/90` olmak üzere 4 farklı eritme grubu seçilmiştir. Bu farklı ısı ve sürelerde, her ısı grubunda bir boğ-adan 10, dört ısı grubunda 40 adet olmak üzere toplam 200 payet eritilerek, spermatozoitler motilite ile akrozomal ve diğrer morfolojik bozukluklar açısından muayene edilmişlerdir. Morfolojik bozuklukları saptamak için Hancock 'un formol- şalin solüsyonu kullanılmıştır. Bu eritme gruplarında elde edilen motilite oranları sırasıyla X57.1, X42.3, X36.8 ve X29.2, akrozomal bozukluk oranları X3.2, XII. 8, X17.7 ve X31.4, toplam morfolojik bozukluk oranları ise X6.9, X18.0, X26.6 ve X40.6 olarak saptanmıştır. Bu verilerin ışığ-ında 37°c/30` lik eritme uygulaması, 0.25 ml'lik payetler içinde dondurulmuş bo$a-92- spermasını ç özündürmede, seçilen diğ-er 3 gruptan en iyi sonucu vermiştir. Çalışmanın 2. bölümünde, birinci aşamada en iyi sonucu veren 37 C/30` lik eritme işlemine tabi tutulan spermalara, bu optimal eritmenin ardından 5'er dakika süre ile 25 C, İ5°C, 10°C ve 5 C'lik 4 derişik eritme sonrası düşük ısılar uygulanmıştır. Bu aşamada da her boğ-adan 40 adet olmak üzere toplam 200 payet kullanılmıştır. Bu eritme sonrası düşük ısı uygulamalarından sonra yüzde motilite oranları sırasıyla X38.6, %34.8, X28.9 ve X26.7, akrozomal bozukluk oranları X9.7, %13.B, X16.8 ve «21. 2, toplam morfolojik bozukluk oranları ise X17.3, %21.6, «25.2 ve %30.5 olarak bulunmuştur. Spermatolojik bulgular, gerek mot il itenin azalması ve gerekse morfolojik bozuklukların artması atışından, 5 C/5' lık eritme sonrası düşük ısı uygulamalarının en kötü sonucu verdisini göstermektedir. 3. ve son aşamada payetler 37 C/30` de (birinci aşamanın en iyi eritme grubu) çözündürülmenin ardından 5 C de 5 dakikalık (2. aşamanın en kötü sonucu veren grubu) eritme sonrası düşük ısı uygulamasına tabi tutulmuş ve ısı tekrar 30 saniye süre ile 37 C ye getirilmiştir. Her bocaya ait 10 ar adet olmak üzere toplam 50 payetin kullanıldığı bu aşamada, 37°C/30` eritmede elde edilen motilite oranı «57.1 iken, 5 C o de 5' bekletilme ile X26.7 ye düşmüş ve ısının tekrar 37 C ye-93- 30` süre için çıkarılması ile de spermatozoitlerin motilitesi %40.3 e yükselmiştir. Aynı ısı uygulamaları için (37 C/30`, 5 C/5', 37 C/30`) akrozomal bozukluk oranları sırası ile X3.22, %21.2, %30.5 iken, toplam morfolojik bozukluklar ise X6.94, X30.5, %40.6 olarak saptanmıştır. -94- 7. SUMMARY The effects of low post- thaw temperatures on bull semen frozen in.25 ml. French straws were studied in the paper. Each ejaculates from five bulls regularly used twice a week for collection were diluted with Laciphos 478 extender and frozen in the straws. The study in which various thawing temperatures and times selected was carried out in three steps and used 450 straws from five bulls. In the first step, in order to arrange the optimum thawing procedure frozen straws were thawed in four different groups selected as 37°C/30 seconds, 20°C/45 seconds, 15 C/60 seconds and 5 C/90 seconds. In each thawing group, 200 straws from 40 for each bull were used. The motility values were found as 57. IX, 42.3%, 36.8% and 29.2%, the rate of abnormal acrosome were 3.2%, 11.0%, 17.7* and 31.4%, and total spermatozoa damaged morphologically are 6.9%, 18.0%, 26.6% and 40.6% respectively. The best thawing procedure for frozen bull semen packaged in.25 straws was found at 37 C/30 seconds thaw. In second step, low post- thaw temperatures in 4 different categories as 25°C, 15°C, 10°C and 5°C for 5 minutes were applied the straws thawed at 37°C/30 seconds. 200 straws from 40 for each bull were used. Percentage motilities were %38.6, %34.8, %28.9 and %26.7, the rate of abnormal acrosome were 9.7%, 13.8%, 16.8% and 21.2% and rate of total damaged spermatozoa were %17.3, %21.6, %25.2 and %30.5-95- respectively. In according to decrease in motility and increase in number of spermatozoa damaged morphogically semen values were the worst at the group for 5 C/5' post-thaw. In the last step, the post- thaw temperature for straws thawed optimally (at 37 C for 30 seconds) and applied low post- thaw temperature group at 5 C for 5 minutes in which is most effected negatively was increased to 37 C for 30 seconds as last temperature applications. 50 straws from each bull were used. In this step, While the percentage motility in 37 C/30` thaw were «57.1 the value were decreased to %26.7 by thawing at 5 C/5' and as the temperature were risen to 37 C for 30`, motility was increased by X40.3. For the same temperature applications

92 ÖZET Bu çalışmada, süt tozu, yumurta sarısı ve gliserolün değişik oran ları incelenerek, bunların boğa sperma sulandırıcısı olarak kullanılabilirli ği üzerinde araştırmalar yapıldı. Araştırmada, Holştayn ırkından 4 boğa dan toplam 60 ejakulat alındı ve ortalama değerler olarak; 6.66 mi sperma hacmi, 1346.9 x 106/ml spermatozoit konsantrasyonu, % 81.64 canlı sperma- tozoit oranı, % 76.83 motilite ve % 2.31 akrozomal, % 1.83 başa ait, orta kısma ait, % 0.63, kuyruğa ait % 4.23 olmak üzere toplam % 9.05 morfolo jik bozukluk bulundu. Araştırma; 1- Süt tozu safhası, 2- Yumurta sarısı safhası ve 3- Gliserol safhası olmak üzere 3 aşamada gerçekleştirildi. 1- Süt tozu safhası: Sun'i vajen yardımı ile sperma alındıktan son ra split-sample esasına göre 3 eşit.hacime ayrıldı ve her bir kısım % 7, % 9 ve % 11 süt tozu (W/V) ile sulandırıldı. Sulandırılmış spermalar 5°C ye soğutularak, aynı ısıda 144 saatlik resistant testlerine tabi tutuldu. Sper- matozoitlerin morfolojik ve ölü-canlı muayenelerinde, eosin-nigrosin vital boyadan yararlanıldı. Sulandırılmış spermalara 0., 24., 72., 144.saatlerde motilite, morfolojik ve ölü-canlı muayeneleri uygulandı. % 7, % 9 ve % 11 süt tozu sulandırıcılarına göre sırası ile; O.saatte % 66.3, % 69.8, % 70.0,93 24. saatte % 58.8, % 64.0, % 62.5, 72. saatte % 39.5, % 47.0, % 45.3, 144.- saatte % 23.0, % 32.0, % 28.8 oranlarında motilite bulundu. Aynı sulandırı cılarda saptanan canlı spermatozoit oranları, sırası ile; O.saatte % 75.68, % 79.38, % 77.68, 24.saatte % 69.48, % 73.15, % 72.45, 72. saatte % 54.48, % 60.88, % 59.53, 144. saatte % 37.70, % 46.73, % 43.43 oldu. 5 örnek orta lamasını içeren bu değerler, morfolojik bozukluklar için, sulandırıcılara göre sırası ile; 0. saatte % 13.00, % 11.75, % 11.98, 24. saatte % 14.43, % 12.28, % 12.58, 72. saatte % 15.93, % 13.43, % 14.03, 144. saatte % 21.90, % 17.93, % 19.65 bulundu. 144 saatlik resistant testleri sonucun da % 9 süt tozu sulandırıcısında saptanan motilite ve canlı spermatozoit oranları, % 7 süt tozu sulandırıcısından (p