Search

Ülkemizde buğday, ayçiçeği, mısır, tütün, soya, pamuk ve tütün gibi endüstriyel bitkiler yetiştirilmektedir. Ancak bu bitkilerin artıkları verimli kullanılmamaktadır. Genellikle tarlalarda yakılan veya doğaya terk edilen bu bitki artıklarının değerlendirilmesi son yıllarda önem kazanmıştır. Bu çalışmada, tarımsal biyokütleden gazlaştırma teknolojisi ile üretilecek olan gaz yakıttan biyoenerji üretimi ve gazlaştırma teknolojilerindeki gelişmeler değerlendirilmiştir.

Türkiye’nin, ortak birsorun olan iklim değişikliğine karşı önlemler alması ve sanayi ve diğersektörlerde iklim değişikliğiylemücadele politikaları ile uyumlu reformlar yapması gerekmektedir. Budurum, gerek üretim yöntemlerinde gerekse bireysel olarak tüketim kalıpları veyaşam şekillerinde önemli bir yeniden değerlendirme ve dönüşüm sürecinigetirecektir. Bu çalışmada, tarımsal üretimde enerji tüketimi ve çevresel etkiler içinsürdürülebilirlik göstergeleri tanımlanmış ve değerlendirilmiştir.

The objective of the present study was to evaluate the effects of thermal screens made of clear polyethylene (PE) and polyester material on the microclimate and overall heat loss coefficient in plastic tunnel greenhouses. The dimensions of the plastic tunnels were: width 6 m, length 20 m and height 3 m. Three different installations were used: (1) a single cover without a screen (as a control); (2) a single cover with a PE screen; and (3) a single cover with a polyester screen. The thermal screens made of PE with UV+IR additives and polyester materials were placed at a height of 2.5 m in the plastic tunnels, and supported with wires. Air temperature, relative humidity, wind speed, solar radiation and photosynthetically active radiation (PAR) were measured and recorded on a data-logger. In the plastic tunnels, the overall heat loss coefficient, heat input, the control factor for air-tightness, the rate of heat loss and the thermal screen effectiveness were calculated. The results showed that the polyester and PE screens were able to keep the air temperature inside the plastic tunnels 4.8 °C and 2.5 °C higher than that outside, respectively. Comparison of the calculated overall heat loss coefficients shows that the differences in the values between the plastic tunnels were large. The relationships between the overall heat loss coefficient and the wind speed, and the outside temperature were modeled, including the measured and calculated values. It was found that the thermal screen effectiveness was 16% and 19.8% for the PE and polyester screens, respectively.

Bu araştırmada; Venlo tip cam seralarda fan-ped serinletme sisteminin duyulur ve gizli ısı transferine olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla denemeler, boyutları 18 m (uzunluk)x6.4 m (genişlik)x3.9 m (yükseklik) olan Venlo tip bir cam serada yürütülmüştür. Serada duyulur ısı transferi, dış ortam ve sera ortamı arasındaki sıcaklık farkı artışına bağlı olarak artmıştır. Duyulur ısı transferi, 32.8-81 W/m2 değerleri arasında değişmiştir. Serada günün ilk yarısında, ortalama özgül nem farkının düşük olması nedeniyle, gizli ısı transferi ortalama -135 W/m2 olarak gerçekleşmiştir. Öğleden sonraki dönemlerde, buharlaşma oranı yüksek olduğundan, gizli ısı transferi ortalama -263 W/m2 olarak belirlenmiştir. Serada Bowen oranı $(\beta)$, -0.17 ve -0.59 arasında değişmiştir. Günlük ortalama $\beta$ değeri -0.29 olarak hesaplanmıştır, $\beta$ değeri, özgül nem farkı artışına bağlı olarak artmıştır, $\beta$ değerleri dikkate alındığında, fan-ped sisteminin buharlaştırma etkisi nedeniyle, deneme serasında gizli ısı transferi duyulur ısı transferinden daha fazladır, $\beta$ 'nın negatif (-) değerde olması, sera ortamındaki hava sıcaklığının dış ortamdan daha düşük buna karşılık, özgül nemin dış ortamdan daha yüksek olduğunu belirtir. Bu nedenle, seralar için tasarımlanacak olan nemlendirmen serinletme sistemlerinin negatif (-) değerde $\beta$ sağlamaları gerekir. This study deals with the determination of effects of fan and pad cooling system on sensible and latent heat transfer in a Venlo glasshouse.. The greenhouse, 25.6 m wide and 18 m long, is made of four adjacent 6.4 m wide span covered with glass of 4 mm thick. The sensible heat transfer increased as the temperature difference between the outside and inside the glasshouse rose. Since the absolute humidity difference between the outside and inside the glasshouse was lower in the morning, the latent heat transfer was -135 W/m2 in the glasshouse. The laten heat transfer was -135 W/m2 in the afternoon due the evaporation rate was higher in the glasshouse. Bowen ratio ($\beta$) changed between -0.17 and -0.59. It was found that the average value of the $\beta$ was -0.29. The experimental data showed that the $\beta$ increased as the absolute humidity difference rose.

Bu araştırmada; Venlo tip cam seralarda fan-ped serinletme sisteminin duyulur ve gizli ısı transferine olan etkisinin belirlenmesi i amaçlanmıştır. Bu amaçla denemeler, boyutları 18 m (uzunluk)x6.4 m (genişlik) x3.9 m (yükseklik) olan Venlo tip bir cam serada yürütülmüştür. Serada duyulur ısı transferi, dış ortam ve sera ortamı arasındaki sıcaklık farkı artışına bağlı olarak artmıştır Duyulur ısı transferi, 32.8-81 W/m2 değerlen arasında değişmiştir Serada günün ilk yarısında, ortalama özgül nem farkının düşük olması nedeniyle, gizli ısı transferi ortalama -135 W/m2 olarak gerçekleşmiştir. Öğleden sonraki dönemlerde, buharlaşma oranı yüksek olduğundan, gizli ısı transferi ortalama -263 W/m2 olarak belirlenmiştir Serada Bovven oranı (0), -017 ve -0 59 arasında değişmiştir. Günlük ortalama p değen -0.29 olarak hesaplanmıştır, p değeri, özgül nem farkı artışına bağlı olarak artmıştır, p değerleri dikkate alındığında, fan-ped sisteminin buharlaştırma etkisi nedeniyle, deneme serasında gizil ısı transferi duyulur ısı transferinden daha fazladır, p’nın negatif (-) değerde olması, sera ortamındaki hava sıcaklığının dış ortamdan daha düşük buna karşılık, özgül nemin dış ortamdan daha yüksek olduğunu belirtir Bu nedenle, seralar için tasarımlanacak olan nemlendirmen serinletme sistemlerinin negatif (-) değerde p sağlamaları gerekir.

TEZ12799 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2020. Kaynakça (s. 69-73) var. XV, 75 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Bu çalışmada, Mersin ilinde, kırsal kalkınma destekleri kapsamında desteklenen yenilenebilir enerji kullanılan tarıma dayalı yatırımlarda enerji verimliliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda desteklenen ve faaliyet gösteren bazı tarımsal işletmelerin enerji verimliliği, kurulan yenilenebilir enerji tesisi ile birlikte gerçekleşen katma değer ve karbondioksit salımındaki azalma miktarı belirlenmiştir. 118,80 kW kapasiteli olarak kurulan yerfıstığı işleme tesisinde, 1 yılda toplam 182.952 kW elektrik üretimi gerçekleşmektedir. GES yatırımından sonra, tesisin enerji verimliliği %55,52 oranında artmıştır. Tesisle 1 kW enerjiye karşılık yaratılan katma değer ise 1,26 TL/kW artmıştır. Karbondioksit salımındaki azalma ise hidroelektrik ve termik santrallerde üretilen elektriğe göre sırasıyla 91.476 kgCO2 ve 3.567.564 kgCO2 olarak gerçekleşmiştir. Keçiboynuzu işleme tesisi 297 kW kapasiteli olarak kurulmuştur ve 1 yılda toplam 490.050 kW elektrik üretimi gerçekleşmektedir. Bununla birlikte tesisin enerji verimliliği % 68,47 oranında artmıştır. 1 kW enerjiye karşılık katma değer ise 165,284 TL/kW artmıştır. Karbondioksit salımındaki azalma ise hidroelektrik ve termik santrallerde üretilen elektriğe göre sırasıyla 245.025 kgCO2 ve 9.555.975 kgCO2 olarak gerçekleşmiştir. Muz üretim tesisi 100 kW kapasiteli olarak kurulmuştur ve 1 yılda toplam 191.000 kW elektrik üretimi gerçekleşmektedir. Tesisin enerji verimliliği %56,55 oranında artmıştır. Tesiste 1 kW enerjiye karşılık yaratılan katma değer ise 3,03 TL/kW artmıştır. Karbondioksit salımındaki azalma ise hidroelektrik ve termik santrallerde üretilen elektriğe göre sırasıyla 95.500 kgCO2 ve 3.724.500 kgCO2 olarak gerçekleşmektedir. In this study, it was aimed to investigate energy efficiency in agriculture based investments using renewable energy supported within the scope of rural development supports in Mersin. In this context, some agricultural enterprises supported and operating, energy efficiency, added value realized with the renewable energy facility established, and the amount of decrease in carbon dioxide emissions were determined. At the peanut processing plant established with a capacity of 118.80 kW, a total of 182.952 kW of electricity is produced in 1 year. After the GES investment, the energy efficiency of the facility increased by 55.52%. The added value created for the facility with 1 kW energy increased by 1.26 TL / kW. The decrease in carbon dioxide emission was 91.476 kgCO2 and 3.567.564 kgCO2, respectively, according to the electricity produced in hydroelectric and thermal power plants. Carob processing plant was established with a capacity of 297 kW and a total of 490.050 kW electricity is produced in 1 year. However, the energy efficiency of the facility increased by 68.47%. The value added for 1 kW energy increased by 165,284 TL / kW. The decrease in carbon dioxide emission was 245.025 kgCO2 and 9.555.975 kgCO2 respectively, according to the electricity produced in hydroelectric and thermal power plants. Banana production facility was established with a capacity of 100 kW and a total of 191,000 kW of electricity is produced in 1 year. The energy efficiency of the facility has increased by 56.55%. The added value created in the facility against 1 kW of energy increased by 3.03 TL / kW. The decrease in carbon dioxide emission is 95.500 kgCO2 and 3.724.500 kgCO2, respectively, according to the electricity produced in hydroelectric and thermal power plants. Bu Çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje no: FYL-2018-11203.

TEZ12788 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2020. Kaynakça (s. 77-83) var. XV, 101 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Bu çalışmada, Adana ilinde, açık tarla koşullarında sofralık domates üretiminde, birim üretim alanı (ha) için doğrudan kullanılan kimyasal girdiler dikkate alınarak; enerji kullanımı ve eşdeğer karbondioksit salımlarının (CO2-eş) belirlenmesi amaçlanmıştır. Açıkta sofralık domates üretiminde alet ve makina kullanımı nedeniyle toplam 9260,16 MJ/ha Dizel yakıtenerjisi ve 1,57 MJ/ha motor yağıenerjisi tüketilmektedir.BBÜ kullanımına ilişkin toplam 2042,92 MJ/ha enerji tüketilmektedir. BBÜ kullanımına ilişkin toplam 491,9 kgCO2-eş/ha değerinde CO2- eş salımı gerçekleşmektedir. BKÜ kullanımına ilişkin toplam 2125,5 MJ/ha enerji tüketilmekte ve toplam 66,6 kgCO2/ha değerinde CO2 salımı gerçekleşmektedir. Açıkta domates üretiminde 1 kg taze domates üretmek için; 2,625 g PÜ, 4,731 g BBÜ ve 0,150 g BKÜ olmak üzere, toplam 7,506 g kimyasal girdi kullanılmaktadır. 1 kg taze domates üretmek için; PÜ tüketimi sonucunda 8,568 kgCO2, BBÜ kullanımı sonucunda 6,149 kgCO2-eş ve BKÜ kullanımı sonucunda 0,833 kgCO2 salımı gerçekleşmektedir. Adana ilinde açıkta 1 kg taze domates üretiminde, toplam kimyasal girdi kullanımı sonucunda, 15,55 gCO2 salımı gerçekleşmektedir. In this study, taking into account the chemical inputs directly used for unit production area (ha) in table tomato production in open field conditions in Adana province; energy use and equivalent carbon dioxide emissions (CO2-eq). A total of 9261.73 MJ/ha of petroleum products (PU) energy is consumed due to the use of tools and machinery for table tomato production. A total of 2042.92 MJ/ha energy is consumed for the use of plant nutrition products (BBU). A total of 491.9 kgCO2- eq/ha CO2-eq emission related to BBU use is realized. A total of 2125.5 MJ/ha of energy is consumed for the use of plant protection products (BKU) and a total of 66.6 kgCO2/ha of CO2 is emitted. A total of 7.506 g of chemical inputs are used, including 2.625 g PU, 4.731 g BBU and 0.150 g BKU to produce 1 kg of fresh tomatoes in open tomato production. As a result of PU, BBU and BKU consumption to produce 1 kg of fresh tomatoes, 8.568 kgCO2, 6.149 kgCO2-eq and 0.833 kgCO2 are released respectively. In Adana, 1 kg of fresh tomatoes in the open, 15.55 gCO2 is emitted as a result of total chemical input usage. Bu Çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje no: FYL-2018-10753.

TEZ12002 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 57-60) var. XIII, 61 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, sabit durumda polikristal PV modülünün elektrik, ısıl ve toplam verimlerinin hesaplanması amaçlanmıştır. Bu amaçla; 255 W gücünde olan çok kristal silikon olarak adlandırılan polikristal PV modülünün Adana iklim şartları altında performansının deneysel çalışmaları yapılmıştır. Polikristal PV panelinde doğru akım üzerinden ölçülen yüklü akım ve gerilim değerleri sırasıyla 4,15 A ile 6 A ve 23 V ile 27,35 V arasında değişim göstermiştir. Günlük ortalama gerilim ve akım şiddeti değerleri sırasıyla 25,40 V ve 5,21 A’dır. Polikristal PV modül üzerinden sağlanan elektriksel güç 99 W ile 152 W arasında değişim göstermiştir. Polikristal PV modül üzerinden hesaplanan günlük ortalama elektriksel güç 133 W’dır. Isıl gücün gün içerisindeki değişimi 127,75 W ile 308,16 W arasındadır. Polikristal PV modül üzerinden ortaya çıkan ısıl gücün günlük ortalama değeri ise 232,60 W’tır. Polikristal PV modülünün günlük ortalama elektrik verimi, ısı verimi ve toplam verim değerleri sırasıyla 0,15, 0,26 ve 0,42 olarak hesaplanmıştır. In this study, it is aimed to calculate the electrical, thermal and total efficiency of the polycrystalline PV module in steady state. For this purpose; The performance of the polycrystalline PV module, which is called as the very crystalline silicon, which has a power of 255 W, is performed under the climatic conditions of Adana. Load current and voltage values measured by direct current on the Policiristal PV panel ranged from 4.15 A to 6 A and 23 V to 27.35 V, respectively. The daily average voltage and current intensity values are 25,40 V and 5,21 A, respectively. The electrical power supplied by the polycrystalline PV module ranged from 99 W to 152 W. The daily average electrical power calculated over the polycrystalline PV module is 133 W. The change in thermal power over the day is between 127.75 W and 308.16 W. The daily average value of the thermal power output from the polycrystalline PV module is 232,60 W. The daily average electrical efficiency, heat efficiency and total yield values of the polycrystalline PV module were calculated as 0.15, 0.26 and 0.42, respectively.

TEZ12453 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 53-55) var. XIII, 57 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Bu çalışmada, Kocaeli yöresinde Silajlık mısır üretiminde, alet ve makina kullanımı sonucunda toplam yakıt (motorin+yağ) tüketimi ile yakıt tüketimine ilişkin enerji kullanımı ve karbondioksit (CO2) salımı değerlendirilmiştir. Silajlık mısır üretiminde alet ve makina kullanımında toplam 195,15 L/ha yakıt (motorin+motor yağı) tüketilmektedir. Silajlık mısır üretiminde alet ve makina kullanımında, toplam 7241,62 MJ/ha motorin ve motor yağı tüketimine ilişkin enerji tüketilmektedir. Silajlık mısır üretiminde alet ve makina kullanımında, toplam 193,28 L/ha motorin ve 1,87 L/ha motor yağı tüketimine ilişkin 535,92 kg CO2 salımı gerçekleşmektedir. Kocaeli yöresinde 1 ton silajlık mısır üretmek için, 4,85 L toplam yakıt (motorin+motor yağı) ve 179,78 MJ enerji tüketilmektedir. Toplam yakıt tüketimi sonucunda, 1 ton silajlık mısır üretimi için 13,30 kgCO2 salınmaktadır. In this study, total fuel (diesel + oil) consumption, energy consumption and carbon dioxide (CO2) emission in silage maize production in Kocaeli region were evaluated. 195,15 L/ha fuel (diesel + motor oil) is consumed in the use of tools and machinery in silage maize production. In the use of tools and machinery for silage maize production, a total of 7241,62 MJ/ha of diesel and motor oil consumption is consumed. In silage maize production, 535,92 kg CO2 emission is realized regarding the consumption of 193,28 /ha diesel and 1,87 L/ha motor oil. In Kocaeli region, 4,85 L total fuel (diesel+motor oil) and 179,78 MJ of energy are consumed to produce 1 ton of silage maize. As a result of total fuel consumption, 13,30 kgCO2 is released for 1 ton of silage maize production.

TEZ9967 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2014. Kaynakça (s. 33-35) var. xi, 37 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, güneş enerjisinden fotovoltaik (PV) ilkeye bağlı olarak üretilen elektrik ile santrifüj bir pompanın çalıştırılması için yararlanılan güneş enerjisiyle sulama (GES) sisteminin bazı teknik özellikleri incelenmiştir. Bu amaçla, her birinde toplam 12×6=72 adet PV hücre bulunan 5 adet modülden oluşan, 3 dizi halindeki PV sistemin; akım, gerilim ve güç gibi elektriksel özellikleri ile PV sistemin toplam verimi belirlenmiştir. PV sistem tarafından üretilen elektrik ile çalıştırılan bir santrifüj pompa ile su pompalanması durumunda, su debisi, pompanın hidrolik güç değeri ve verimi hesaplanmıştır. PV sistem üzerine güneşten gelen toplam güneş ışınım gücüne karşılık, PV sistemin elektriksel güç üretme verimi (?PV; %) %4.8?5.4 aralığında değişmiş olup, ortalama % 5,2 olarak hesaplanmıştır. Santrifüj pompanın miline uygulanan gücün (Pf); 1000 W, 1500 W, 2000 W ve 3000 W değerlerinde olması durumunda, pompa debisi sırasıyla 4,76 L/s, 7,14 L/s, 9,52 L/s ve 14,28 L/s olarak belirlenmiştir. Bu durumda, pompa hidrolik gücü (Ph); 700 W, 1050 W, 1400 W ve 2100 W olarak hesaplanmıştır. Farklı debi ve fren gücü değerlerinde, manometrik yüksekliği (Hm=15 mSS) sabit kabul edilen santrifüj pompanın ortalama verimi (?p) % 70 olarak hesaplanmıştır. In this study, some technical parameters of irrigation system powered with solar energy (PVWP) used to run a centrifugal pump have been investigated. For this purpose, the electrical properties such as current, voltage and power and efficiency of the PVWP system consists of 5 modules including 72 PV cells were determined. Water pumped, hydraulic powers and efficiencies of the centrifugal pump run with electricity generated PV cells were calculated. The efficiency of electricity generation of the PV system varied from 4.8 % to 5.4% and the average electrical efficiency was 5.2 %. When the power given to shaft of pump are 1000 W, 1500 W, 2000 W and 3000 W, the flow rates of the pump were determined as 4,76 L/s, 7,14 L/s, 9,52 L/s and 14,28 L/s, respectively. In this case, hydraulic powers of the pump were calculated as 700 W, 1050 W, 1400 W and 2100 W, respectively. The average efficiency of the centrifugal pump was 70% at different flow rates and shaft powers and constant total head (H15 mSS) m. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2012YL44.

TEZ10026 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2014. Kaynakça (s. 31-32) var. xi, 33 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, ısı depolama materyali olarak su kullanılarak, duyulur ısı depolama yöntemi ile kısa süreli (gündüzden-geceye) ısı depolanarak güneş enerjisiyle ısıtılan plastik bir serada iç ortam sıcaklığının değişimi incelenmiştir. Isı toplama ünitesinde, boyutları 1.9 x 0.9 m olan, her biri 1.71 m2 soğurucu yüzey alanına sahip 2500 adet düzlem güneş toplaçları kullanılmaktadır. Sistemde gün boyunca dolaştırılan suyun sıcaklığı, sıcak su tankında akışkan sıcaklık ölçücü termometre ile ortalama 61,750C olarak belirlenmiştir. Serada dolaşım sonucunda soğuyan suyun, sıcak su tankı içerisindeki ortalama sıcaklık artışı 2,63 0C olarak belirlenmiştir. Sıcak su tankına geri dönen akışkanın birinci dolaşımdan sonraki sıcaklığı tank içerisinde sağlanan sıcak artışı ile birlikte ortalama 47,38 0C olarak belirlenmiştir. Gece dönemlerinde sağlanan sıcaklık artışı 2,4 ve 7 0C olarak belirlenmiştir In this study, by using water as the heat storage material, internal heat exchange in a plastic greenhouse heated by solar energy stored short-term (from day-night), by means of sensible heat storage method has been examined. In the heat collecting unit, 2500 absorber plane solar collectors, each with a surface of 1.71 m2, with a dimension of 1.9 x 0.9 m are being used. The temperature of the water circulated within the system during the day has been determined approximately as 61,75 oC by fluid temperature meter in hot water tank. The temperature rise within the hot water tank of the cooling water as a result ofcirculation in the greenhouse, has been determined approximately as 2,63 oC. The temperature, after the first circulation, of the fluid that is returned to the hot water tank has been determined approximately as 47,38 oC with the temperature rise that is provided within the tank. The temperature rise that is provided in the night time period has been determined as 2,4 and 7 oC.. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2012YL45.

TEZ8625 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2012. Kaynakça (s. 43-46) var. xi, 47 s. : rnk. res., hrt., çizelge ; 29 cm. Photovoltaic water pumping (PWP) systems are particularly suitable for water supply in remote areas where no electricity supply is available. Since the high initial costs of the PWP systems, it necessary to dimension photovoltaic installations as accurately as possible. In this study, some technical parameters of the photovoltaic (PV) water pumping system including submergible pumps have been investigated. For this purpose, the electrical properties such as current, voltage and power and efficiency of the PWP system consists of four array including 72 PV cells were determined. Water pumped, hydraulic powers and efficiencies of the submergible pumps worked with PV cells were calculated. While the electrical power generated the single PV module was 656,23 W, the average electrical power of the PV system was 2982,72 W. The average electrical efficiency of the PV system was 17,86%. Water pumped, hydraulic powers and efficiencies of the submergible pumps were 21,6-28,8 m3/h, 1270,58-1694,11 W ve % 42-56,6, respectively. Bu çalışmada, güneş enerjisinden fotovoltaik (PV) ilkeye bağlı olarak üretilen elektrik ile dalgıç pompaların çalıştırılması için gerekli mekanik enerjinin sağlanması durumunda, güneş enerjili sulama sisteminin bazı teknik özellikleri belirlenmiştir. Bu amaçla, her birinde toplam 12x6=72 adet PV hücre bulunan 4 adet modülden oluşan toplam 3 dizi halindeki PV sistemin; akım, gerilim ve güç gibi elektriksel özellikleri ile PV sistemin verimi belirlenmiştir. PV sistem tarafından üretilen elektrik ile çalıştırılan üç farklı dalgıç pompa ile su pompalanması durumunda, pompalanan su debileri, dalgıç pompaların hidrolik güç değerleri ve verimleri hesaplanmıştır. PV sistemdeki bir adet modül tarafından akümülatöre aktarılan elektriksel güç miktarı, 656,23 W olarak hesaplanmıştır. PV sistem tarafından üretilen ortalama elektriksel güç 2982,72 W olarak hesaplanmıştır. PV sistemin elektriksel güç üretme verimi ortalama % 17,86 olarak hesaplanmıştır. Denemeye alınan dalgıç pompaların; ortalama debi, hidrolik güç ve verim değerleri sırasıyla 21,6-28,8 m3 /h, 1270,58-1694,11 W ve % 42-56,6 aralığında değişmiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2010YL5.

TEZ8501 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 183-196) var. xxi, 197 s. : res., tablo ; 29 cm. In this study; energy input-output and environmental emission of sweet sorghum production and its energy efficiency and environmental effects were determined to produce the dry biomass. Energy efficiency of production, energy output/input ratio, specific energy, energy productivity and net energy yield were determined in regard to energy input-output of sweet sorghum production. Environmental effects of sweet sorghum production were assessed with life cycle assessment. Environmental effects categories were obtained with CML 2001 methods. To mprove the present production some advanced development were suggested depend on the results of the research data's. The results showed that the average dry biomass yield in sweet sorghum was 9135 kg per ha. The energy output/input ratio was found to be 11.38, if dry biomass are only taken into account. The specific energy was 1.63 MJ/kg, while the energy productivity and net energy yield was found to be of the order of 0.31 kg/MJ and 154391.27 MJ/ha, respectively for the dry biomass production. Environmental effects causes the marine aquatic toxicity in percent 50.39 depend on the life cycle effect assessment of sweet sorghum production and local effects in percent of 80.02 its life cycle interpretation. Also, the value of global warming (climate change) was calculated as 1043.51 kg CO2-eq/ha. Fertilizing were increased either energy input or environmental effects to produce the biomass from sweet sorghum cultivation. Bu çalışmada, kuru biyokütle üretimi amacıyla, tatlı sorgum üretiminde kullanılan enerji girdi-çıktıları ve çevresel emisyonlar belirlenerek, üretimin enerji etkinliğinin ve çevresel etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Tatlı sorgum üretimindeki enerji girdi ve çıktılarına bağlı olarak, yapılan üretimin enerji etkinliği, enerji verimliliği, özgül enerji, enerji üretkenliği ve net enerji üretimi değerlerine bağlı olarak belirlenmiştir. Tatlı sorgum üretiminde ki çevresel etkiler yaşam döngüsü değerlendirme yöntemine göre saptanmıştır. Çevresel etki kategorileri CML 2001 modeline göre belirlenmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen bulgulara bağlı olarak, mevcut üretimin iyileştirilmesine yönelik çözüm önerileri verilmiştir. Tatlı sorgum üretiminde, 9135 kg/ha kuru biyokütle verimi için, enerji verimliliği 11.38, özgül enerji 1.63 MJ/kg, enerji üretkenliği 0.61 kg/MJ ve net enerji üretimi 154391.27 MJ/ha olarak hesaplanmıştır. Biyokütle üretimi amacıyla tatlı sorgum yetiştirilmesinin yaşam döngüsü etki değerlendirmesine göre, en fazla çevresel etkinin % 50.39 oranıyla, deniz canlılarının zehirlenmesine sebep olduğu ve yaşam döngüsü yorumlanmasına göre de % 80.02 oranıyla en fazla yerel etkiye neden olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, küresel ısınma değeri (iklim değişikliği) de, 1043.51 kg CO2-eş/ha olarak hesaplanmıştır. Kuru biyokütle üretimi amacıyla tatlı sorgum yetiştirilmesinde, gübre uygulamalarının hem enerji girdisini hem de çevresel etkileri arttırdığı saptanmıştır. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2009D1.

TEZ8334 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 61-63) var. xi, 65 s. : rnk. res., rnk. hrt., çizelge ; 29 cm. The aim of this study was to examine energy input and output for winter rape production in Adana province of Turkey. The data used in this study were collected through a questionnaire by face to face interviews in the 2010 production year. The rape farmers were surveyed in Adana plain of Adana province. Taking actual farm size as the variable, the total 40 farms was randomly selected by using stratified random sampling. In the study, the inputs in the calculation of energy use in the winter rape production include human, labor, machinery, diesel oil, fertilizers, chemicals and seeds were included in the output total. Energy values were calculated by multiplying the amounts of inputs and outputs by their energy equivalents with the use of related conversion factors. The output/input ratio was determined by dividing the output value by the input. The total energy used in various farm inputs was 7662.5 MJ/ha for the winter rape production. The fertilizers energy input of the rape production was the highest in the total energy consumption with the value of 2929.1 MJ/ha followed by fuel energy (2734,2 MJ/ha). The share of machinery energy including fuel, lubricant and manufacturing energy of farm machines inputs was 35.8% for the winter rape production. The results showed that the average yield in seed rape was 2578.6 kg per hectare. The energy output/input ratio was found to be 8.92, if rape seeds are only taken into account. The specific energy was 2.97 MJ/kg, while the energy productivity and net energy yield were found to be of the order of 0.34 kg/MJ and 60669.6 MJ/ha, respectively for the winter rape production. Bu çalışmada, Adana ilinde kışlık kolza üretiminde kullanın enerji girdi ve çıktıları belirlenerek, üretimin enerji etkinliğinin saptanması amaçlanmıştır. Kışlık kolza üretiminde kullanılan dolaylı ve doğrudan enerji girdileri, 2010 yılında üreticilerle yapılan anket çalışmaları ile belirlenmiştir. Doğrudan enerji girdileri olarak; insan işgücü ve yakıt/yağ enerjileri dikkate alınmıştır. Üretim işlemlerinde kullanılan tarım alet/makinalarının yapım enerjileri, gübre/tarımsal ilaç/tohumluk üretimi için tüketilen enerjiler ise dolaylı enerji girdileri kapsamında değerlendirilmiştir. Kışlık kolza üretimindeki enerji girdi ve çıktılarına bağlı olarak, yapılan üretimin enerji etkinliği; enerji çıktı/girdi oranı, özgül enerji, enerji üretkenliği ve net enerji verimi değerlerine bağlı olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen bulgu ve etkinlik göstergelerine bağlı olarak, mevcut üretimin iyileştirilmesine yönelik çözüm önerileri verilmiştir. Adana ilinde kışlık üretiminde birim alan (ha) için toplam enerji tüketiminin; % 35,8'ini (2740,3 MJ) doğrudan, % 64,2'sini ise (4922,2 MJ) dolaylı enerji tüketimleri oluşturmaktadır. Adana ilinde kışlık kolza üretiminde gübre enerjisi girdisinin (2929,1 MJ/ha), üretimde kullanılan toplam enerji girdisine oranı, diğer girdilerin oranına kıyasla en yüksek düzeyde olup, % 38,2 olarak belirlenmiştir. Kışlık kolza üretiminde birim alan (ha) için toplam 2734,2 MJ yakıt enerjisi tüketilmektedir. Yakıt enerjisi girdisinin, üretimde kullanılan toplam enerji girdisine oranı, % 35,7 olarak belirlenmiştir. Adana ilinde kışlık kolza üretiminden toplam enerji çıktısı; sadece tohum verimi dikkate alındığında 68332,1 MJ/ha, tohum ve bitki gövdesi (20112,9 MJ/ha) dikkate alındığında ise toplam 88445 MJ/ha olarak hesaplanmıştır. Adana ilinde kışlık kolza üretiminde, 2578,6 kg/ha tohum verimi için, enerji çıktı/girdi oranı 8,92, özgül enerji 2,97 MJ/kg, enerji üretkenliği 0,34 kg/MJ ve net enerji üretimi 60669,7 MJ/ha olarak belirlenmiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2010YL4.

TEZ8232 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010. Kaynakça (s. 79-83) var. xiii, 85 s. : rnk. res., çizelge ; 29 cm. The aim of this study was to examine energy input and output for second crop sunflower production in Soke plain of Turkey. The data used in this study were collected through a questionnaire by face to face interviews in the 2009 production year. The sunflower crop farmers were surveyed in Soke plain of Aydın province. Taking actual farm size as the variable, the total 55 farms was randomly selected by using stratified random sampling. In the study, the inputs in the calculation of energy use in the second crop sunflower production include human, labor, machinery, diesel oil, fertilizers, chemicals and seeds were included in the output total. Energy values were calculated by multiplying the amounts of inputs and outputs by their energy equivalents with the use of related conversion factors. The output/input ratio was determined by dividing the output value by the input. The total energy used in various farm inputs was 7408.5 MJ/ha for the second crop sunflower production. The fertilizers energy input of the sunflower production was the highest in the total energy consumption with the value of 4112.5 MJ/ha followed by fertilizers (1720.3 MJ/ha). The share of machinery energy including fuel, lubricant and manufacturing energy of farm machines inputs was 34.3 %for the second crop sunflower production. The results showed that the average yield in seed cotton was 1870 kg per hectare. The energy output/input ratio was found to be 6.63, if sunflower seeds are only taken into account. The specific energy was 3.96 MJ/kg, while the energy productivity and net energy value were found to be of the order of 0.25 kg/MJ and 41772.5 MJ/ha, respectively for the second crop sunflower production. Bu çalışmada, Söke ovasında ikinci ürün yağlık ayçiçeği üretiminde kullanın enerji girdi ve çıktıları belirlenerek, üretimin enerji etkinliğinin saptanması amaçlanmıştır. İkinci ürün yağlık ayçiçeği üretiminde kullanılan dolaylı ve doğrudan enerji girdileri, 2009 yılında üreticilerle yapılan anket çalışmaları ile belirlenmiştir. Doğrudan enerji girdileri olarak; insan işgücü ve yakıt/yağ enerjileri dikkate alınmıştır. Üretim işlemlerinde kullanılan tarım alet/makinalarının yapım enerjileri, gübre/tarımsal ilaç/tohumluk üretimi için tüketilen enerjiler ise dolaylı enerji girdileri kapsamında değerlendirilmiştir. İkinci ürün yağlık ayçiçeği üretimindeki enerji girdi ve çıktılarına bağlı olarak, yapılan üretimin enerji etkinliği; enerji çıktı/girdi oranı, özgül enerji, enerji üretkenliği ve net enerji verimi değerlerine bağlı olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen bulgu ve etkinlik göstergelerine bağlı olarak, mevcut üretimin iyileştirilmesine yönelik çözüm önerileri verilmiştir. İkinci ürün ayçiçeği üretiminde birim alan (ha) için toplam enerji tüketiminin; % 23,3'ünü (1724,6 MJ) doğrudan, % 76,7'sini ise (5683,8 MJ) dolaylı enerji tüketimleri oluşturmaktadır. Söke ovasında ikinci ürün ayçiçeği üretiminde gübre enerjisi girdisinin (4112,5 MJ/ha), üretimde kullanılan toplam enerji girdisine oranı, diğer girdilerin oranına kıyasla en yüksek düzeyde olup, % 55,5 olarak belirlenmiştir. Ayçiçeği üretiminde birim alan (ha) için toplam 1720,3 MJ yakıt enerjisi tüketilmektedir. Yakıt enerjisi girdisinin, üretimde kullanılan toplam enerji girdisine oranı, % 23,2 olarak belirlenmiştir. Söke ovasında ikinci ürün ayçiçeği üretiminden toplam enerji çıktısı; sadece tohum verimi dikkate alındığında 49181 MJ/ha, tohum ve bitki gövdesi (61133,5 MJ/ha) dikkate alındığında ise toplam 110314,5 MJ/ha olarak hesaplanmıştır. Söke ovasında ikinci ürün yağlık ayçiçeği üretiminde, 1870 kg/ha tohum verimi için, enerji çıktı/girdi oranı 6,63, özgül enerji 3,96 MJ/kg, enerji üretkenliği 0,25 kg/MJ ve net enerji verimi 41772,5 MJ/ha olarak belirlenmiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2009YL38.

Bu çalışmada, Anamur yöresinde muz yetiştiriciliği yapılan seralarda doğal havalandırma etkinliği ve iklimsel özelliklerin muz tarımına uygunluğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada farklı tipteki muz seralarının yapısal ve işlevsel özellikleri, anket çalışması ile belirlenmiştir. Anamur ilçesindeki muz seralarını temsil eden alçak ve yüksek tip iki serada, farklı yerleşim ve yüksekliklerde hava sıcaklığı ve bağıl nem değerleri ölçülmüştür. Alçak ve yüksek tip muz seralarında; sıcaklık farkı ve rüzgar etkisiyle gerçekleşen doğal havalandırma oranı, özgül havalandırma oranı, hava değişim sayısı ve gerekli doğal havalandırma açıklığı oranları hesaplanmıştır. Anamur iklimi koşullarında muz seraları için uygun havalandırma açıklığı ve özgül havalandırma oranı değerleri belirlenmiştir. Kış dönemindeki gündüz sürelerinde iç ve dış ortam arasındaki ortalama sıcaklık farkı; alçak ve yüksek tip seralarda, sırasıyla 7.8 C ve 5.5 C olarak belirlenmiştir. Belirtilen bu değerler yaz döneminde alçak tip serada 5.6 C, yüksek tip serada ise 1.7 C olarak gerçekleşmiştir. Kış dönemindeki gündüz sürelerinde ortalama bağıl nem, alçak ve yüksek tip seralarda sırasıyla, % 73.8 ve % 83.7 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler yaz döneminde alçak tip serada % 65.1, yüksek tip serada ise ve % 76 olarak hesaplanmıştır. Yaz döneminde gündüz sürelerinde sıcaklık farkı etkisiyle gerçekleşen doğal havalandırma oranı alçak ve yüksek tip seralarda sırasıyla, ortalama 68.9 m3/s ve 48.1 m3/s olarak hesaplanmıştır. Aynı dönemde rüzgar etkisiyle gerçekleşen doğal havalandırma oranı; alçak ve yüksek tip seralarda sırasıyla, ortalama 62.71 m3/s ve 55.68 m3/s olarak hesaplanmıştır. toplam doğal havalandırma debisi alçak ve yüksek tip seralarda sırasıyla, ortalama 93.24 m3/s ve 73.73 m3/s olarak hesaplanmıştır. Özgül havalandırma oranı, alçak ve yüksek tip seralarda sırasıyla, ortalama 1.82 m3/m2dak ve 1.33 m3/m2dak olarak belirlenmiştir. Hava değişimi sayısı, alçak ve yüksek tip seralarda sırasıyla, ortalama 21.40 ve 12.32 olarak hesaplanmıştır. Anamur koşullarında sera içi ve dış ortam arasında 5 C sıcaklık farkının sürdürülebilmesi için, sera taban alanına göre gerekli toplam havalandırma açıklığı oranı % 20.5 ve özgül havalandırma oranı 2.48 m3/m2dak olarak hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Doğal Havalandırma, Sera, Anamur, Muz The main objective of this study is to determine the natural ventilation efficiency and climatic properties of the banana greenhouses in Anamur region. Structural and functional properties of the different greenhouses where banana are grown were determined with survey studies. Air temperature and relative humidity values at different locations and heights were measured in two types of greenhouses which represent the banana greenhouses in the Anamur region. Natural ventilation rates per floor area were calculated in low and high types banana greenhouses. Natural ventilation openings ratios in the banana greenhouses were calculated according to Anamur climate. In winter period during the day time, the air temperature at 1.5 m height in low and high types greenhouses were changed in 26.839.8 C and 2734.6 C, respectively. The air temperature differences at 1.5 m height and gutter height were 5.2 C and 2.9 C in low and high greenhouses, respectively. In winter period during the day time, the average relative humidity was 79.3% and 86.4 in low and high type greenhouses. The natural ventilation rate was varied in the range of 43.188.4 m3/s in low type greenhouse while it was changed between 41.7 m3/s and 67.3 m3/s in high type greenhouse. Specific ventilation rate was calculated as 1.37 m3/m2 min and 1.01 m3/m2 min in low and high type greenhouses. An average air exchange number was found to be 16.11 and 8.74 in low and high type greenhouses. For the banana greenhouses the minimum ventilation opening ratio based on the greenhouse ground surface was found to be 8.7% for winter conditions of Anamur region. Key Words: Natural Ventilation, Greenhouse, Anamur, Banana 101

öz YÜKSEK LİSANS TEZİ SERALARDA İKLİM KONTROLÜNE YÖNELİK BİR BİLGİSAYAR PROGRAMININ GELİŞTİRİLMESİ ADIL AHMET YELKEN Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makinalan Anabilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK Yıl : 2003, Sayfa : 49 Jüri :Prof. Dr. Ali BAŞÇETİNÇELİK Yrd. Doç. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKILLI Bu çalışmada, seralarda iklim kontrolüne yönelik bir bilgisayar programı geliştirilmiştir. Programın hazırlanmasında Visual Basic programlama dili kullanılmıştır. Geliştirilen programda seralarda iklim kontrolü için, iç ve dış ortamdaki; sıcaklık, bağıl nem, CO2, güneş ışınımı ve hava hıza gibi çevresel etmenler ölçülmektedir. Sera iç ortamında Ölçülen değerler bitkinin en uygun koşullarda gelişmesi için programa girilen çevresel etmen değerleri ile karşılaştırılır. Karşılaştırma sonucunda, kontrol edilmesi gereken iklim etmenine bağlı olarak, ısıtma, havalandırma, nemlendirme, aydınlatma gibi gerekli iklimlendirme işlemi gerçekleştirilmektedir. Anahtar Kelimeler Sera, iklimlendirme, visual basic, sera otomasyonu ABSTRACT MSc THESIS DEVELOPING OF A COMPUTER PROGRAM FOR CONTROLING OF THE CLIMATE IN GREENHOUSES ADIL AHMET YELKEN DEPARTMENT OF AGRICULTURAL MACHINERY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Asist Prof. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK Year: 2003, Pages: 49 Jury : Prof. Dr. Ali BAŞÇETÎNÇELÎK Asist Prof. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK Asist Prof. Dr. Hüseyin AKILLI In this study, a computer program is developed for climate control in the greenhouses by using visual basic programming language. Developed program measures the internal and external factors, which are temperature, humidity, CO2, sun radiation, and air velocity in the greenhouses. The measured values at greenhouses environment, is compared with values loaded by operator to program, in order to grow the plant in optimum conditions. As a results of comparison, program makes climate control depending on climate factor should be controlled after comparison. KeyWords: Greenhouse, climate, visual basic, greenhouse automation II 49

oz YÜKSEK LİSANS TEZİ SERALARDA SICAKLIK VE BAĞIL NEM KONTROLÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Mustafa Murat HOCAGIL ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARIM MAKİNALARI ANABİLİM DALI Danışman: Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK Yıl:2003 Sayfa: 69 Jüri: Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK Prof. Dr. Ali BAŞÇETÎNÇELİK Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKILLI Bu araştırma, serada ortam havasının sıcaklık ve bağıl nem oranını kontrol etmek amacıyla, taban alam 120 m2 olan Venlo tip cam serada yürütülmüştür. Araştırma, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Alata Bahçe Kültürleri Arastama Enstitüsündeki seralarda yürütülmüştür. Araştırmada, algılayıcılardan gelen sinyaller, sayısal ve anolog sinyal akış kartları tarafından işlenmiştir. Kartlardan bilgisayara gönderilen veriler, geliştirilen yazılım sayesinde bilgisayarda komut olarak işlenmiştir. Kullanıcı tarafından istenilen iklim koşullan bilgisayara girildiğinde, bilgisayar tarafından kartlara gönderilen sinyaller, kartlar tarafından komut olarak son kontrol elemanlarına gönderilerek ortam kontrolü sağlanmışta. Geliştirilen yazılım modeli okunan verileri 20 saniye aralıklarla kayıt yapmıştır. Bu veriler incelenerek çalışma modelinin sıcaklık ve bağıl nem kontrolüne uygunluğu araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sera, Sıcaklık, Bağıl Nem, Kontrol. ABSTRACT MSc A RESEARCH ON THE CONTROL OF TEMPERATURE AND RELATIVE HUMIDITY IN GREENHOUSES Mustafa Murat HOCAGIL DEPARTMENT OF AGRICULTURAL MACHINERY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervise:-: Assoc. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK Year: 2003 Pages: 69 Jury: Assoc. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK Prof. Dr. Ali BAŞÇETİNÇELİK Assoc. Prof. Dr. Hüseyin AKILLI This study has been carried out to control temperature and relative humidity in 120 m2 venlo type glasshouse of Alata Horticultural Research Institute. In this research, signals came from sensors have been processed by digital and analog signal flow cards. Data sent by cards have been processed to the computer. When climatic conditions which are required by users conducted to the computer, signals sent by card as command are transmitted to the final control component and thus, control of surroundings has been provided by computers. Data have been recorded 20 second intervals by improved software model. Consequently, appropriateness of working model to the control of temperature and relative humidity has been investigated. Key Words: Greenhouse, Temperature, Relative Humidity, Control. II 69