Search

Türkiye’de ulusal anlamda bilim ve teknoloji politikalarının olmayışı, izlenen politikaların merkezsiz ve denetimsiz olmasına neden olmuştur. Bu durum, Tarımsal Araştırma-Geliştirme (ARGE) alanının bir bölümü olan Zootekni Alanı’na da yansımıştır. Bu bağlamda sığır türünün gerek desteklemeler, gerekse AR-GE etkinliklerinde gerektiğinden daha yüksek düzeyde öne çıkarıldığı gözlemlenmektedir (kaldı ki, burada da desteklemelerin ağırlıklı olarak dev sığırcılık işletmelerine yöneltildiği, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihmal edildiği bilinmektedir). Bütün bunların sonucu olarak koyunda verimlilik artırılamadığı için koyun sayısının azalmasıyla kırmızı et ve koyun sütü üretimi ile deri sayısında önemli düşüşler yaşanmaktadır. Ulusal bilim ve teknoloji politikaları bağlamında Zootekni Alanındaki Ar-Ge etkinliklerinde koyunculuğa önem verilmesi kaçınılmaz bir zorunluluk olarak ortadadır

This study was conducted from data from 3 years of research performed at the Türkgeldi State Farm in 1997-2000. A total of 1053 Türkgeldi Pro-type B1 Tahirova x Kıvırcık sheep including mature and young individuals were used as the study material. Litter size and fecundity were 1.42 and 1.51, respectively. The averages of birth weights and weaning weights were 3.43 and 20.04 kg, respectively. The average lactation milk yield was 100.62 kg, and the lactation period was 174.90 days. The levels of milk fat, protein, dry matter, ash and casein were 7.36%, 5.28%, 18.72%, 0.98% and 4.37%, respectively.

This study was conducted from the data of 3 years' research which was carried out at the Türkgeldi State Farm in 1993-1995. 1514 Türkgeldi prototype B1 of Tahirova x Kıvırcık sheep including mature and young animals were used as the subjects of the study. Fecundity, litter size and viability rates were found to be 1.39; 1.52 and 95 % respectively. Birth weights, weaning weigths and weights at 120 days in the base and elite flocks were 3.53 and 3.65 kg; 19.73 and 20.87 kg; 27.46 and 29.18 kg respectively. Heritabilities of birth weight, weaning weight and weights at 120 days were 0.04; 0.10 and 0.18 respectively. The results showed that the newly obtained Türkgeldi type has high fertility and lactation yield and also good adaptability.

Bu çalışmada Tekirdağ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin (TDSYB) Tekirdağ ilindeki büyükbaş hayvancılık işletmelerine yıllar itibariyle sağlamış olduğu katkılar incelenmiştir. Ayrıca ildeki mevcut durum üye ve üye olmayan işletmeler arasında bir karşılaştırma yapılarak, Türkiye geneli ile kıyaslanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda soy kütüğüne kayıtlı işletme ve sığır sayısının hızlı bir şekilde yükseldiği, ayrıca soy kütüğü işletmelerinde işletme başına düşen ortalama sığır sayısının da yıllar itibariyle artış gösterdiği saptanmıştır. The aim of this study was carried out the effect of Tekirdag Cattle Breeders Association to improve dairy cattle breeding farms in Tekirdag by years. Moreover, current dairy farms which were member and non member of the Tekirdag Cattle Breeders Association were compared by structural type and data’s. For evaluation of effect levels; both of groups were compared with general status of Turkey. According to research findings, it was determined that number of total numbers members and registered cattle increased rapidly, moreover average cattle number for per member dairy farms by years.

Türkiye’de ulusal anlamda bilim ve teknoloji politikalarının olmayışı, izlenen politikaların merkezsiz ve denetimsiz olmasına neden olmuştur. Bu durum, Tarımsal Araştırma-Geliştirme (ARGE) alanının bir bölümü olan Zootekni Alanı’na da yansımıştır. Bu bağlamda sığır türünün gerek desteklemeler, gerekse AR-GE etkinliklerinde gerektiğinden daha yüksek düzeyde öne çıkarıldığı gözlemlenmektedir (kaldı ki, burada da desteklemelerin ağırlıklı olarak dev sığırcılık işletmelerine yöneltildiği, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihmal edildiği bilinmektedir). Bütün bunların sonucu olarak koyunda verimlilik artırılamadığı için koyun sayısının azalmasıyla kırmızı et ve koyun sütü üretimi ile deri sayısında önemli düşüşler yaşanmaktadır. Ulusal bilim ve teknoloji politikaları bağlamında Zootekni Alanındaki Ar-Ge etkinliklerinde koyunculuğa önem verilmesi kaçınılmaz bir zorunluluk olarak ortadadır. Lack of national policies on science and technology caused that current policies become acentric and uncontrolled in Turkey. This situation includes also Zootechnics which is a branch of Agricultural Research and Development (R&D). In this context, it is observed that cattle species is supported much more than necessary levels in terms of either subsidies or R&D incentives (moreover we can observe that subsidies are directed to large-scale cattle farms rather than small-middle size farms). Consequently, we have experienced decreases in the leather numbers, sheep-milk and red meat production due to decreasing the numbers of sheep and productivity. In the context of national science and technology policies, it is inevitable that sheep breeding should be considered in the Zootechnics and R&D.

Bu araştırma Edirne ili ve ilçelerindeki Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı işletmelerden şansa bağlı olarak seçilen 57 işletme sahibiyle bire bir görüşülerek gerçekleştirilmiştir. İşletmeler Edirne ili merkez ve ilçelerinden seçilmiştir, böylece ilin gerçek durumuna yakın sonuçlar hedeflenmiştir. Anket soruları işletme sahiplerinin eğitim seviyeleri, genel yapıları, mevcut hayvancılık durumları, yetiştiricilik uygulamaları, hedef ve beklentileri, mevcut barınak ve ekipmanların durumu, üretmiş oldukları ürünlerin pazarlanması ve dağıtımı konularını içermektedir. Araştırma sonucunda; Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı üyelerin tümünün okur yazar olduğu, işletme sahiplerinden %47,4’ünün geçim sağlamak amacı ile kalanının ise ek gelir sağlamak amacıyla süt sığırcılığı yaptığı belirlendi. İşletmelerin %96.5’inde işletme sahiplerinin kendileri ile aile fertlerinin çalıştığı, işletmelerin %33.3’ünde ortalama 21-30 baş hayvan bulunduğu tespit edildi. İşletmelerin %98.2’sinin yerleşim yerinin içinde olduğu, %96.5’i bağlı ve %3.6’sı serbest durak tipli işletmelerden oluştuğu saptandı. İşletmelerin tümünde sağımın sağım makineleriyle yapıldığı ve %89.5’inde ortalama inek başına elde edilen sütün günlük ortalama 20-25 litre olduğu tespit edildi. This research was carried out by consulting with dairy farms that were selected by chance from the analyzed farms registered in the Dairy Cattle Breeders Associations in Edirne. The farms were selected through Edirne and its counties, thus it was aimed to find accurate results. The survey questions are about the general characteristic features of the farm owners, their educational degrees, their existing breeding status, their practical experiences in breeding cattle, their aims and expectations, the condition of the animal sheds and equipments, distribution and marketing of their products. The rate of literacy in the farms that were members of the Cattle Breeding Association is 100%. The dairy cattle breeding was made for providing subsistence income by 47.4% of the farms and it was made for gaining supplementary budget by the rest of the farms. The rate of working in the farms as owners of the farms and members of their family was 96.5%. Average animal stock 21-30 heads of cattle in 33.3% of the farms. 98.2 per cent of the farm areas were in the residential areas, 96.5 per cent of the farms consist of boundstandstill type farms and 3.6% of those consist of free type farms. The rate of the milking with the milking machine was 100 % and in 89.5% of farm the average production of milk per cattle 20 -25 liters/day in the farms.

Bu çalışmada, Karacabey Merinosu koyunlarda doğum kondüsyon puanının kuzularının doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı ve sütten kesim dönemine kadar olan dönemdeki günlük canlı ağırlık artışı üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışmada, yaşları 2–7 arasında değişen 317 baş koyun ve bunlara ait 425 baş kuzu kullanılmıştır. Doğumdan hemen önce koyunların kondüsyon puanları alınmış, koyunlar ?2, 3, ?4 ve üzeri kondüsyon puanına sahip olanlar olmak üzere 3 gruba ayrılmışlardır. Bu üç farklı gruptaki koyunların yavrularının doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı ve sütten kesime kadar olan günlük canlı ağırlık artışı tespit edilmiştir. Doğum sezonunda belirlenen kondüsyon puanı grupları arasında kuzu doğum ağırlıkları bakımından gözlenen farklılıkların önem taşıdığı (p

The relationships between Body Condition Scores (BCS) and Body Weights (BW) have been investigated in three different physiological status such as mating, lambing and weaning time of ewes. The data were collected from 317 Karacabey Merino ewes in different age groups which were bred in Marmara Animal Research Institute. The results obtained from the regression analyses on BCS and LW for the status were based on the equations like LW=50.072+5.630*BCS, LW=50.914+5.722*BCS, LW=49.807+7.659*BCS respectively. The correlations (r) established by similar methods were 0.627, 0.651, 0.709 and statistically significant (P

Bu çalışmada Trakya bölgesinde üretilen çiğ sütlerin gıda güvenliğine ilişkin standartlara uygun biçimde üretilip üretilmediğinin ölçütü olan tank sütü somatik hücre sayısının belirlenmesi amaçlanmış olup, ayrıca sütlerin kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri de incelenmiştir. Bu amaçla; Edirne ilinden 18, Tekirdağ ilinden 10 ve Kırklareli ilinden 8 adet olmak üzere süt toplama tanklarından toplam 36 çiğ süt örneği alınmıştır. Çiğ süt örneklerinin yağ, yağsız kuru madde (YKM), protein, tank sütü somatik hücre sayısı (TSSHS) ve toplam bakteri sayıları (TBS); Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli için sırasıyla %3.70, 3.60, 3.76; % 8.34, 8.50, 8.39; % 3.05, 3.09, 3.05; 308.555 26.510 (LogTSSHS 5.459 0.04 ad./ml), 350.200 53.627 (LogTSSHS 5.500 0.06 ad./ml), 254.500 37.645 SHS/ml (LogTSSHS 5.370 0.06 ad./ml); 479.481 1.777 (LogTBS 5.630 0.05 cfu/ml), 435.716 91.194 (LogTBS 5.523 0.12 cfu/ml), 446.958 81.515 ad/ml (LogTBS 5.602 0.08 cfu/ml) olarak bulunmuştur. Yapılan çalışmada; LogTSSHS ile sütlerin yağ, YKM, protein, ve, LogTBS arasındaki fenotipik korelasyon katsayıları ise sırasıyla 0.036, 0.251, 0.421, 0.219 olarak bulunmuş olup LogTSSHS ile protein arasındaki korelasyon katsayısı yapılan istatistiki değerlendirme sonucunda önemli bulunmuştur (p

Bu çalışmada, Türkgeldi tipi dişi tokluların erken damızlıkta kullanılma olanakları araştırılmıştır. Araştırma materyali 29 baş dişi toklunun doğurma oranları, yavrularının doğum ağırlıkları ve yavrularının sütten kesim ağırlıkları, iki kuzulama dönemi süresince incelenmiştir. Dişi toklular; ilk kez 11 aylık yaşta koça verilmişler ve bu tarihte canlı ağırlıkları ortalama 37.49±0.766 kg., ikinci koç katımı 20 aylık yaşta yapılmış ve ortalama canlı ağırlıkları 45.32±0.987 kg. olarak hesaplanmıştır. Doğum oranı 11 aylık yaşta koça verilenlerde %100 ve 20 aylık yaşta koça verilenlerde ise %83 olarak bulunmuş, çoğuz doğum ilk doğumda gerçekleşmemiş, ikinci doğumda % 33, sütten kesime kadarki dönemde yaşama gücü sırasıyla %96.5 ve %90.6 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesiyle Türkgeldi tipi koyunlarının rahatlıkla erken yaşta damızlıkta kullanılacağı sonucuna varılmıştır. This research has been carried out to investigate the possibilities of early mating of Turkgeldi female yearlings. Pregnancy rates of ewes, birth weight and weaning weight of the lambs were investigated with respect to the duration of two reproduction period. The female lambs were first mated at 11 month of age and at an avarage body weight of 37.49±0.766 kg, second at 20 month with the body weight of 45.32±0.987kg. Lambing rate for ewes mated at 11 month of age was found %100 and for ewes mated at 20 month of age was %83, survival rate of lambs up to weaning were %96.5 and %90.6 respectively. It was concluded that Turkgeldi sheep genotype can be mated at early age.

"A,yçi:9eği (Heliant}ıus Annuus L.) gerek ekiliş alanr ve gerekse biı'im alanidan sağladığı nektar ve poilen miktarı bakıınındarı ülkemiz arıcrlrğrnın en öiıemli kaynakiairndan 'b,irisini cluşturmai ıüadır.

Hayvan ıslahı çalışmalarında» popülasyon içerisinde bireyler arasındaki farklılıklara sebep olan çevre faktörle rinin etki miktarlarının tahmin edilmesinde kullanılan bir çok metod bulunmaktadır. Bu çalışmada bunlardan, en çok kul lanılan üç metod (en küçük kareler, maximum-likelihood ve tartılı ortalama fark) üzerinde durulmuştur. Bu metodlar önce tanım ve ilkeleri ile ayrıntılı o- larak verilmiştir, ikinci aşamada ise Akkeçi oğlaklarında can lı ağırlık ve canlı ağırlık kazancı üzerine etki eden bazı çevre faktörlerinin etki miktarlarının tahmin edilmesinde, bu metodların uygulanmaları gösterilmiştir. Çalışmada, ana yaşı ve yavrunun cinsiyeti doğum ağır lığını; ana yaşı, yavrunun cinsiyeti ve doğum ağırlığı sütten kesim ağırlığı ile doğum-sütten kesim arası canlı ağırlık ka zancını» ana yaşı, yavrunun cinsiyeti, doğum ve sütten kesim ağırlıkları İse altıncı ay ağırlığı ile doğum-al tıncı ay arası canlı ağırlık kazancını etkileyen çevre faktörleri olarak dik kate alınmışlardır. Yapılan varyans analizleri sonucunda, ana yaşının, doğum ağırlığı (P ile sütten kesime (P Live weight gain, Least squares, Maximum-1ikelihood, Ueighted mean difference. 129

III ÖZ Yedi farklı yaş grubu İvesilerde canlı ağırlık ve yapağı özellikleri üzerine yaşın etkisi araştırılmıştır» Yaşlı koyunlar. az, genç koyunlar daha fazla canlı ağırlığa sahip 'bulunmuşlardır. Kirli yapağı ağırlığı da aynı şekilde koyunlar yaşlandıkça azalmıştır. Bunların aksine, yapağı kalitesi (sortiman), yaşlı İvesilerde 48' 5 (D) ve gençlerde ise 46 '5 (E) 'bulunmuştur,, İvesilerin kirli yapağı ağırlığını arttırmak için canlı ağırlık ve lüle uzunluğu bakımından yapılacak seleksiyon ile ilerleme sağlamak olası görülmüştür. ABSTRACT The effect of age on live weight and wool characteristics is investigated in 7 age groups of Awassi sheep. It was found that the older animals were lighter. than the youngers. Similarly, the fleece weight decreased as the age increased,, On the other hand, the quality of fleece weight regarding to fineness was 48'5 (D) in older animals and 46'5 (E) in younger Awassiea, In order to increase the fleece weight of Awassis a selection based on live weight and fiber lenght should be applied. 46

Bu araştırma 2005 ile 2019 yılları arasında Kıvırcık ırkı 84 baş koç, 787 baş koyun ve 2986 baş kuzu kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada kuzuların büyüme ve gelişme, günlük canlı ağırlık artışı, yaşama gücü yanısıra koyunların döl verimi ve gebelik süresi ile büyüme ve gelişmeye ilişkin genetik özellikler incelenmiştir. Kıvırcık kuzularının çeşitli dönem canlı ağırlıkları, doğum, sütten kesim(90 gün), 6 ay ve bir yaş ağırlığı sırasıyla; 3.94±0.013, 26.62±0.116, 34.65±0.235 ve 44.10±0.290 kg olarak tespit edilmiş, doğum ile sütten kesim(90 gün) arası günlük canlı ağırlık artışı ortalaması 251.14±1.216 g/gün olurken, süten kesime kadar olan yaşama gücü %92 olarak bulunmuştur. Kıvırcık koyunların döl verimi özelliklerinde kuzulama(doğum) oranı; %79.35, koçaltı koyun başına doğan kuzu sayısı; 0.99 ve doğuran koyun başına doğan kuzu sayısı; 1.24 olarak, gebelik süresi ise ortalama 148.34±0.042 gün olarak tespit edilmiştir. Kıvırcık koyunlarının çeşitli dönem büyüme özellikleri bakımından genetik parametreler ve varyans unsurlarının en iyi doğrusal yansız kestirim tahminleri, SAS ve MTDFREML paket programları ile tahmin edilmiştir. Bu analizlerden elde edilen kalıtım dereceleri doğum ağırlığı, anasal doğum ağırlığı, günlük canlı ağırlık artışı, sütten kesim ağırlığı, 6. ay canlı ağırlığı ve 1 yaş canlı ağırlığı için sırasıyla; 0.31, 0.21, 0.16, 0.16, 0.15 ve 0.14 olarak bulunmuştur. Büyüme özellikleri arasındaki eklemeli genetik korelasyonlar 0.03 ile 1.00 arasında tespit edilmiştir. Diğer taraftan fenotipik ve genetik eğilim yıllar itibariyle pozitif ve olumlu bulunmuştur. This research was carried out between 2005 and 2019 with 84 head rams, 787 sheep and 2986 head lambs of Kıvırcık sheep breed. The growth traits of lambs, daily live weight gain, surviveral tarits, as well as fertility and gestation period of sheep and genetic characteristics which related to growth traits were investigated in the study. Live weights of growth traits in various periods; birth, weaning (90 days), 6 months and one age weight, were 3.94±0.013, 26.62±0.116, 34.65±0.235 and 44.10±0.290 kg, respectively; while the average daily live weight gain between birth and weaning (90 days) was 251.14±1.216 g/day, the survival rate until weaning was 92% for Kıvırcık sheep breed. The fertility traits for Kıvırcık sheep determined; 79.35% for birth rate, 0.99 for fecundity and 1.24 for litter size, the average gestation period was 148.34±0.042 days. BLUP estimates for genetic parameters and variance components in terms of growth traits of Kıvırcık sheep breed in various periods were estimated with SAS and MTDFREML package programs. The heritabilities obtained from these analyzes for birth weight, maternal birth weight, daily live weight gain, weaning weight, 6 month live weight and 1 year live weight were 0.31, 0.21, 0.16, 0.16, 0.15 and 0.14, respectively. Additive genetic correlations between growth traits were changed between 0.03 and 1.00. On the other hand, phenotypic and genetic tendency were determined positive and significiantly over the years.

Araştırma 2015-2016 yıllarında Edirne ili ile bağlı ilçelerinde yürütülmüştür. Bu çalışma, Edirne İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği'nin hayvancılık işletmelerinin gelişmesinde ki rolünü ve yetiştiricilerin örgütten beklentilerini belirlemek, süt sığırcılığının ildeki genel durumunu ortaya koyabilmek, Edirne ilinin süt sığırcılığının profilini çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada işletmelerin %76.5'inin geçimini sağlamak için hayvancılık yaptığı, %79.4'ünün öz sermaye ile kurulduğu, %39.7'sinde ortalama 11-20 baş sığır bulunduğu, %45.6'sında süt verim ortalamasının 20 lt olduğu ve işletmelerin %93.2'sinin yerleşim yeri içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Ahırların %62.3'ünün bağlı duraklı, %90.7'sinde doğal havalandırma sistemi bulunduğu, %80.4'ünde gübre temizliğinin elle yapıldığı, %5.9'unda merkezi sağımhane bulunduğu, %6.4'ünde süt soğutma tankı bulunduğu, %8.3'ünde doğumhane bulunduğu, %56.9'unda gezinti alanı bulunduğu, %12.3'ünde buzağı kulübesi bulunduğu, %32.8'inde doğum için yardımcı araç-gereç bulunduğu da tespit edilmiştir. İşletmelerin %31.4'ünde aile bireyleri dışında çalışan ücretli personel sayısının en az 1 kişi olduğu, çalışma yapılan işletmelerin %79.9'unun da Edirne İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği üyesi olduğu belirlenmiştir. The research was conducted in the provinces of Edirne and its provinces in the years of 2015-2016. This study was conducted to determine the role of the Edirne Cattle Breeders Association in the development of livestock enterprises and the expectations of breeders' organizations, to reveal the general situation of dairy cattle, and to profile the dairy cattle breeding. As a result of the research, 76.5% of the enterprises were worked in livestock farming to for a living, 79.4% were established with equity, 39.7% had average 11-20 cows, 45.6% had milk yield average of 20 lt and 93.2% in the settlement area was determined. It was found that 62.3% of the stables were connected with stall, 90.7% had natural ventilation system, 80.4% had manual fertilizer cleaning, 5.9% had central milking facilities, 6.4% had milk cooling tanks, 8.3% had a delivery room, 56.9% had a strolling area, 12.3% had a club, and 32.8% had assistive devices for delivery. In 31.4% of the enterprises, the number of salaried employees working outside the family members was at least 1 and 79.9% of the working establishments were found to be members of the Edirne Cattle Breeders Association. 169

Bu çalışmada, yerli sığır ırklarımızdan Bozırk'ın besi performansı, karkas özellikleri ve et kalitesi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın hayvan materyalini ortalama 15 aylık yaşlarda 12 baş genç boğa ve 12 baş düve oluşturmuştur. Yoğun yemlerle 9 ay süren besi sonucunda ortalama erkeklerde 0.887 kg, dişilerde 0.590 kg günlük canlı ağırlık artışı elde edilmiştir. Besi süresi toplamında her 1 kg canlı ağırlık kazancı için erkekler 7.295 kg, dişiler ise 9.591 kg yoğun yem tüketmişlerdir. Kesim öncesi boğa ve düveler delici olmayan pnömatik bayıltma tabancası kullanılarak bayıltıldılar. Ölümün gerçekleşmesinin ardından düşük volt elektrik stimülasyonu uygulanmıştır. Karkas sınıflandırması SEUROP sınıflandırma sistemine göre fotoğraf şablonları kullanılarak yapılmıştır. Boğalar etlenme bakımından ?İYİ? (R), yağlanma bakımından ?AZ YAĞLI? sınıfta, düveler ise etlenme bakımından ?ORTA? (O), yağlanma bakımından ?ORTA YAĞLI? sınıfta yer almışlardır. Et kalitesini belirlemek amacıyla karkasların M.longissimus thoracis (MLT) ve M.semitendinosus (MST) kaslarında pH24, L*24, a*24, b*24 renk değerleri, su tutma kapasitesi (%), pişirme kaybı (%) ve WBKK (kg) değerleri erkeklerde sırasıyla; 5.75±0.038, 40.84±0.530, 25.26±0.290, 9.41±0.200, 11.53±0.688, 29.99±0.523 ve 4.99±0.257, dişilerde sırasıyla; 5.66±0.020, 40.20±0.680, 24.57±0.480, 8.99±0.230, 13.14±0.502, 28.37±0.437 ve 4.96±0.211 olarak belirlenmiştir. MLT kaslarında doymuş yağ asitleri, tekli doymamış yağ asitleri, çoklu doymamış yağ asitleri oranları (%) ve kolesterol miktarı (mg/100g) boğalarda sırasıyla; 47.56±1.200, 44.96±1.200, 2.69±0.130 ve 56.07±1.600, düvelerde sırasıyla; 45.68±0.810, 48.47±0.730, 1.95±0.099 ve 54.32±1.500 olarak gerçekleşmiştir.Anahtar kelimeler: Bozırk, Besi Performansı, Karkas, Karkas Sınıflandırma, Et Kalitesi The aim of this study was to determine fattening performance, carcass characteristics and meat quality of Turkish Grey cattle. The study was caried out on 12 male and 12 female Turkish Grey Cattle which were on average age of 15 month. The groups were fed with concentrate during 9 month. Daily weight gain during fattening period was estimated 0.887 kg for males and 0.590 kg for females. Males were expended 7.295 kg and females 9.591 kg concentrate food to obtain 1 kg live weight gain. Bulls and heifers were stunned with non penetrated captive bolt before slaughter. Low voltage (60 volt, 30 second) electrical stimulation was applied after death has occured. Carcass conformation and fatness were evaluated according to SEUROP classification system by using photographic templates. Bull carcasses took part at ?good? (R) corformation class and ?slight? (2) fattnes class. Heifers were classified as ?fair? (O) conformation class and ?average? (3) fattnes class. Meat quality characteristics which were estimated at M.longissimus thoracis (MLT) and M.semitendinosus (MST) muscles as pH24, L*24, a*24, b*24 color cordinates, water holding capacity (%), cooking loss (%) and WBKK (kg) were; 5.75±0.038, 40.84±0.530, 25.26±0.290, 9.41±0.200, 11.53±0.688, 29.99±0.523 ve 4.99±0.257 respectively for males and 5.66±0.020, 40.20±0.680, 24.57±0.480, 8.99±0.230, 13.14±0.502, 28.37±0.437, 4.96±0.211 for females. Saturated, mono unsaturated and polyunsaturated fatty acids ratios (%) and cholesterol content (mg/100g) of MLT muscles were; 47.56±1.200, 44.96±1.200, 2.69±0.130, 56.07±1.600 for males and 45.68±0.810, 48.47±0.730, 1.95±0.099, 54.32±1.500 for females respectively.Keywords: Turkish grey, fattening performance, carcass, carcass classification, meat quality 101

Bu çalışmada, Görüntü İşleme Metotları (GİM) kullanılarak Boz Irk Sığır ve Anadolu Mandalarına ilişkin vücut ölçülerinden cidago yüksekliği (CY), sırt yüksekliği (SY), sağrı yüksekliği (SGY), oturak yumru yüksekliği (OYY), göğüs derinliği (GD), vücut uzunluğu (VU), gövde uzunluğu (GU), sağrı genişliği (SGG), oturak yumru genişliği (OYG), vücut alanı (VA) ve vücut çevresinin (VÇ) belirlenme olanakları araştırılmıştır.Bu amaçla, Marmara Hayvancılık Araştırma Enstitüsünde yerli gen kaynaklarının korunması kapsamında koruma altına alınan ve farklı yaş guruplarında 82 baş Boz Irk Sığır ve 98 baş Anadolu Mandasına ilişkin vücut ölçüleri klasik metot (KM) ve altı farklı görüntü işleme metodu; Sabit Skala Fotoğraf (SSF), Sabit Nesne Fotoğraf (SNF), Lazer Pointer Fotoğraf (LPF), Sabit Skala Video (SSV), Sabit Nesne Video (SNV) ve Lazer Pointer Video (LPV) ile belirlenerek metotlar karşılaştırılmıştır.Araştırmada ayrıca her bir tür ve yaş gurubuna ilişkin görüntülerden elde edilen VA ve VÇ kullanılarak regresyon denklemleri oluşturulmuş ve Canlı Ağırlık (CA) tahmininde kullanılmıştır.Her bir türe ilişkin CY, SY, SGY ve OYY'nin belirlenmesinde GİM'nın klasik ölçüm metotlarına alternatif olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Bununla birlikte VU ve GU gibi ölçülerin GİM ile belirlenmesinde ise GİM'ının tahmin gücünün daha düşük olduğu belirlenmiştir. VA kullanılarak CA'ın tahmin edilebileceği belirlenmiştir. Vücut Çevresi özelliğinin CA tahmininde kullanılmasında ise tahmin gücünün düşük olduğu belirlenmiştir.Araştırmamızda, Boz Irk Sığır ve Anadolu Mandalarının vücut ölçülerinin (özellikle CY, SY, SGY ve OYY) saptanmasında tüm GİM'nın KM yerine kullanılabileceği belirlenmiştir. GİM'nın kendi içerisindeki tahmin güçlerine baktığımızda ise; SSV, SNV ve LPV metotlarının diğer GİM'na göre daha sapmasız sonuçlar verdiği görülmüştür. In this study, by using possibilities of digital image processing methods (DIPM) for determination body measurements of Turkish Grey Cattle and Anatolian Water Buffalo which were; withers height (WH), back height (BH), rump height (RH), pin bone height (PBH), chest depth (CD), body length (BL), trunk length (GU), rump width (RW), pin bone width (PBW), body area (BA) and body perimeter (BP) evaluated.By this purpose, the body measurements of the 82 heads of Turkish Grey Cattle and 98 heads of Anatolian Watter Buffalo in different age groups and breeding at Marmara Livestock Research Institute under the protection of Indigenous Genetic Resources evaluated. The body measurements of the called animals were determined by Traditional Method (TM) and six different Image Processing Methods; Fixed Scale Photo (FSP), Fixed Object Photo (FOP), Laser Pointer Photo (LPP), Fixed Scale Video (FSV), Fixed Object Video (FOV) and Laser Pointer Video (LPV). Traditional method and other Image Processing Methods were compared.In this research also established the regression equations by using of Body Area (BA) and Body Perimeter (BP) obtained from each species and the regression equations were used for Body Weight (BW) estimation.The result showed the DIPM can be used for estimated WH, BH, RH and PBH body measurements for both species as an alternative of traditional methods. The estimated power of DIPM, when using for determination of body measurements such as the VU and GU were lower than other estimated body measurements. The BA can be used for estimating of BW. The power of estimation was low, when BP used in estimating of BW.In experiment indicated DIPM can be used for estimated body measurements (especially WH, BH, RH and PBH) of Turkish Grey Cattle and Anatolian Water Buffalo as an alternative of traditional methods. When evaluated estimation power of DIPM within them; FSV, FOV and LPV methods were given unbiased results than other DIPM. 153

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hayvancılık; ekonomik, sosyal ve beslenme açısından büyük önem taşıyan vazgeçilmez bir sektördür. Dünya da ve ülkemizde hayvan yetiştiriciliği içerisinde sığır yetiştiriciliği en önemli hayvansal üretim dallarından biridir. Ülkemizde hayvancılık sektöründe son yıllarda önemli değişimler olmuş, büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığımız önemli düzeyde azalmıştır. Birim hayvan başına verim miktarında artış olmakla birlikte birim hayvan başına verim düzeyi hala gelişmiş ülkelerin verimlerinin oldukça gerisindedir. Yürütülen bu çalışma ile ülkemizde süt sığırcılığında yapılmış olan çalışmalar derlenmeye çalışılmıştır. Süt sığırlarının süt verimi ve döl verimi özellikleri incelenmiştir. İncelenen özellikler ırklara ve yıllara göre ayrılmıştır. Döl verim özellikleri olarak ; Servis Periyodu, İlkine Damızlıkta Kullanma Yaşı , İlkine Buzağılama Yaşı, Buzağılama Aralığı, Gebelik Süresi ve Gebelik Başına Tohumlama Süresi üzerinde, Süt verim özellikleri olarak; Gerçek Süt Verimi, 305 Günlük Süt Verimi, Laktasyon Süresi ve Kuruda Kalma Süresi üzerinde durulmuştur. Değerlendirme sonunda elde edilen bilgiler ışığında gelecekte yürütülecek olan çalışmalara yol gösterilmeye çalışılmıştır. Livestock, such as in the whole world in our country, economically, socially and in terms of nutrition is an essential sector of great importance. Animal husbandry in the farming of cattle in the world and our country is one of the most important branches of animal production. Livestock sector in the last few years have been significant changes in our country, has a significant presence in cattle and sheep has decreased. Although the amount of yield increase per animal productivity per animal unit yield level is still well behind the developed countries. This study has been conducted with dairy cattle in our country tried to compiled the study. Properties of milk yield and reproductive performance of dairy cattle were investigated. Characteristics investigated over the years and is divided into races. Progeny production characteristics as the Service Period the first one breeding age to the first one calving age, calving interval, gestation period and the time of pregnancy per insemination, milk yield, as features, real milk yield, 305 day milk yield, lactation duration and the Stay Dry emphasized. Evaluation studies to be carried out in the future in the light of information obtained at the end tried to show cause.

Bu çalışmada da Tekirdağ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin kurulması ile Tekirdağ ilindeki büyükbaş hayvancılık işletmelerine yıllar itibariyle sağlamış olduğu katkılar incelenmiştir. Ayrıca ildeki mevcut durum üye işletmeler ve üye olmayan işletmeler arasında bir karşılaştırma yapılarak, Türkiye geneli ile kıyaslanmıştır. Bu amaçla Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği’nden Tekirdağ iline ait tüm soykütüğü işletmelerinin kayıtlı işletme bilgileri ve Türkiye’deki mevcut soykütüğü işletmelerine ait ortalamalar alınmıştır. Yapılan çalışma sonucunda soykütüğüne kayıtlı işletme ve sığır sayısı hızlı bir şekilde artış gösterdiği, ayrıca soykütüğü işletmelerinde işletme başına düşen ortalama sığır sayısının yıllar itibariyle artış gösterdiği saptanmıştır. Araştırma sonucunda ülkemizde ve Tekirdağ ilinde suni tohumlama uygulamalarının yıllar itibariyle artış gösterdiği ve işletmelerin suni tohumlama uygulama sıklığı her geçen gün arttığı belirlenmiştir. Yapılan istatistiki analizler sonucunda elde edilen ortalama değerler ve standart hatalar; 2000 ve öncesi, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 ve 2006 yılları için sırasıyla ilkine buzağılama süresi 24,68±0,08, 24,88±0,08, 25,06±0,08, 25,37±0,08, 25,82±0,07, 25,88±0,05, 26,21±0,05 olarak bulunmuştur. Servis periyodu süresi sırasıyla 103,65±4,91, 101,69±3,20, 104,33±2,06, 105,17±1,30, 106,13±0,93, 109,83±0,68, 105,60±0,52 olarak bulunmuştur. Buzağılama aralığı süresi sırasıyla 385,57±12,56, 374,66±6,25, 380,52±3,42, 392,13±2,31, 390,80±1,57, 390,25±1,20, 388,87±0,85 olarak bulunmuştur. 1.laktasyon süresi sırasıyla 335,67±10,37, 329,18±5,04, 328,74±3,96, 330,36±3,20, 329,96±2,18, 338,57±1,53, 327,55±1,19 ve 1.laktasyon 305 gün süt verimi sırasıyla 5524,43±194,51, 5155,83±91,08, iv 5081,11±73,90, 5237,28±58,15, 5272,59±41,41, 5551,01±27,89, 5658,60±27,09 olarak bulunmuştur. 2.laktasyon süresi sırasıyla 325,77±12,73, 323,39±8,60, 330,10±4,36, 328,17±3,14, 333,61±2,69, 332,96±2,00, 324,59±1,27 ve 2.laktasyon 305 gün süt verimi sırasıyla 5903,19±285,65, 5513,83±140,88, 5697,76±101,10, 5688,38±72,03, 5681,53±55,63, 5817,08±42,97, 5920,71±32,64 olarak bulunmuştur. 3.laktasyon süresi sırasıyla 296,38±13,71, 335,24±11,82, 321,78±5,86, 321,06±3,99, 326,89±2,90, 336,05±2,52, 324,59±1,88 ve 3.laktasyon 305 gün süt verimi sırasıyla 5542,63±436,37, 5805,94±199,09, 5635,87±137,02, 5864,44±88,75, 5688,02±66,31, 5967,68±54,54, 5951,25±46,13 olarak bulunmuştur. 4.laktasyon süresi sırasıyla 335,00, 353,14±26,58, 308,03±8,84, 315,07±5,84, 325,77±3,85, 326,38±2,84, 323,10±2,36 ve 4.laktasyon 305 gün süt verimi sırasıyla 4996,00, 5833,43±660,51, 5572,18±195,25, 5909,49±150,31, 5889,87±86,46, 5934,54±58,43, 5991,18±60,20 olarak bulunmuştur. 5. ve üzeri laktasyonlar süresi sırasıyla 290,00, 346,14±17,11, 315,68±7,59, 324,02±4,37, 324,50±3,08, 317,37±2,14 ve 5, ve üzeri laktasyonlar 305 gün süt verimi sırasıyla 5222,00, 6130,43±336,24, 5716,42±179,31, 5709,34±94,13, 5809,06±60,24, 5859,08±52,38 olarak bulunmuştur. Also in this study, contributions of foundation of Tekirdağ Cattle Breeders’ Association to bovine breeding enterprises by years are analyzed. Moreover, general situation of Turkey will be compared with the province making a comparison between current situation in the province, enterprises which are member and not member. For that purpose, registered enterprise information of progeny enterprises belonging Tekirdağ province and averages of available progeny enterprises in Turkey are taken from Cattle Breeders’ Association of Turkey. According to research findings, it is determined that number of enterprises registered to progeny and cattle increases rapidly, moreover average cattle number for each enterprise in progeny enterprises increased by years. Research results indicate that, it is seen that artificial insemination applications increase by years in our country and Tekirdağ province and artificial insemination frequency of enterprises increase each passing day. Average values and standard errors were calculated by statistical analyses for the first one calving time as in order of 24,68±0,08, 24,88±0,08, 25,06±0,08, 25,37±0,08, 25,82±0,07, 25,88±0,05, 26,21±0,05 for the years 2000 and before, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 and 2006. Service period time is determined in the order of 103,65±4,91, 101,69±3,20, 104,33±2,06, 105,17±1,30, 106,13±0,93, 109,83±0,68, 105,60±0,52. Calving interval time is determined in the order of 385,57±12,56, 374,66±6,25, 380,52±3,42, 392,13±2,31, 390,80±1,57, 390,25±1,20, 388,87±0,85. Lactation time is determined in the order of 335,67±10,37, 329,18±5,04, 328,74±3,96, 330,36±3,20, 329,96±2,18, 338,57±1,53, 327,55±1,19; and 1st lactation 305 days milk production is determined in the order in the of vi 5524,43±194,51, 5155,83±91,08, 5081,11±73,90, 5237,28±58,15, 5272,28±58,15, 5272,59±41,41, 5551,01±27,89, 5658,60±27,09. 2nd lactation time is determined in the order of 325,77±12,73, 323,89±8,60, 330,10±4,36, 328,17±3,14, 333,61±2,69, 332,96±2,00, 324,59±1,27; and 2nd lactation 305 days milk production is determined in the order of 5903,19±285,65, 5513,83±140,88, 5697,76±101,10, 5688,38±72,03, 5681,53±55,63, 5817,08±42,97, 5920,71±32,64. 3rd lactation time is determined in the order of 296,38±13,71, 335,24±11,82, 321,78±5,86, 321,06±3,99, 326,89±2,90, 336,05±2,52, 324,59±1,88 and 3rd lactation 305 days mil production is determined in the order of 5542,63±436,37, 5805,94±199,09, 5635,87±137,02, 5864,44±88,75, 5688,02±66,31, 5967,68±54,54, 5951,25±46,13. 4th lactation time is determined in the order of 335,00, 353,14±26,58, 308,03±8,84, 315,07±5,84, 325,77±3,85, 326,38±2,84, 323,10±2,36; and 4th lactation 305 days milk production is determined in the order of 4996,00, 5833,43±660,51, 5572,18±195,25, 5909,49±150,31, 5889,87±86,46, 5934,54±58,43, 5991,18±60,20. 5th and upper lactation times are determined in the order of 290,00, 346,14±17,11, 315,68±7,59, 324,02±4,37, 324,50±3,08, 317,37±2,14 and 5th and upper lactations 305 days milk production are determined in the order of 5222,00, 6130,43±336,24, 5716,42±179,31, 5709,34±94,13, 5809,06±60,24, 5859,06±60,24, 5859,08±52,38.

``KASAPLIK SIĞIRLARDA CANLI AĞIRLIK VE ÇEŞTLİİ VÜCUTÖLÇÜLERİ N TAHMİ NDE GÖRÜNTÜ İLEME TEKNOLOJİ NDENNİ Nİ Ş SİYARARLANMA OLANAKLARI''ÖZETBu çalı ile kasaplı sıış kğ rlarda canlı ı k ve çeş vücut ölçülerininma ağrlı itlitahmininde Sayı Görüntü İsal şleme (Digital Image Process) ve değerlendirmesindeSayı Görüntü Analiz (Digital Image Analysis) yöntemleri kullanısal larak görüntüişleme teknolojisinden yararlanma olanakları incelenmiş Ülkemizde çiftliktir.hayvanlarınnı morfolojik değerlendirmesinde kullanılmayan bu yöntemlerinlması canlı ı k tahminlerinin daha sapması ve hı yapı ıhayvankullanı ile ağrlı z zlı lacağ,ı na önemli katkıkazandı ı ünülmektedir.slahı racağdüşManda ve Sııgibi büyük başhayvanlar ile yarığr evcil ve yabani hayvanlarınvücut ölçülerinin alınması hayvanları sabit tutulmalarında n güç olduğ için verilerinuıartmaktadı Bu durum beraberinde birçok yenideğerlendirmesinde hata kaynağ r.bilimsel sorun ortaya koymaktadır.Morfolojik değerlendirmelerde temel sorunun, ölçme, ve ölçme sonucu eldeğıgörülmektedir.edilen verilerdeki hata payı n yüksek olmasını ndan kaynaklandıGeliş teknoloji, özellikle de bilgisayara dayalıen teknolojilerin hayvancık alanılı ndadayer bulmaya başlamasıyakı bir geçmiş kadar zor ve zaman alı olan dolayıyla, n e cı sığıhatanı arttı birçok işn lemi daha kı zamanda ve daha sapması uygulama niteliğsa z ikazandı şr.rmıtışÇalımada kullanı hayvan materyali, Marmara Hayvancık Araşrmalan lı tıiğ ıEnstitüsü Müdürlüğü'nde bulunan 30 başBoz Step tipi dişsır oluşturmuştur.ğı nı ıBoz step sı rları n canlıağ klarıile vücut ölçüleri arası hesaplananrlı ndakorelasyon katsayı , vücut çevresi = 0,83, cidago yuksekliğ = 0,81, vücut uzunluğları i u= 0,87, gövde uzunluğ = 0,86, sağ yüksekliğ = 0,79, arka sağ yüksekliğ = 0,75,u rı i rı isı yüksekliğ= 0,77, göğ derinliğ = 0,82 olarak bulunmuşrt i üs i tur.Araşrma sonunda elde edilen sonuçlar incelendiğtı inde görüntü işleme yolu ilehesaplanan vücut ölçüleriyle canlı ı k arası pozitif yönde yüksek korelasyonlarıağrlı nda nolduğ ve bu yöntemle hesaplanan vücut ölçülerinin pratikte kullanıu labileceğ sonucunaivarı şr.lmıtıAnahtar Kelimeler : sayı görüntü işsal leme, sayı görüntü analiz, görüntüsalleme, vücut ölçüleri, canlı ı kiş ağrlı ?UTILIZING POSSIBILITY OF IMAGE PROCESS TECHNOLOGY ONTHE ESTIMATION OF LIVE WEIGHT AND VARIOUS BODYMEASUREMENTS OF SLAUGHTERY CATTLES?SUMMARYUtilizing possibility of Image Process Technology by using methods of DigitalImage Process on the estimation and Digital Image Analysis on evaluation of liveweight and various body measurements of slaughtery cattles were investigated in thisstudy.Using these hasn?t been used methods on live stocks? morphologic evaluationwill give some facilities on animal breeding with some advantages on speed andaccuracy in our country .Difficulties on holding some big animals like water buffalos and cows or halfdomestic and wild animals may cause some mistakes on gathering and evaluating datas.This situation brings up some new scientific meters.Main problem on morphologic evaluations are occurring from high percentageof mistakes on measuring and evaluating datas gathered by these measurements.By starting to use developing technology especially computer based technologyon animal science heve been gained these studies resulting in shorter time withaccuracy.30 Grey Steppe female cows of Marmara Animal Breeding Research Institutewere determined as the material of this study.Correlation coefficient between live weight and body measurements were foundfor body circle = 0,83, height at withers = 0,81, trunk length = 0,87, body length = 0,86,rump height = 0,79, rear rump height = 0,75, height of the back = 0,77 and depth of thechest = 0,82 .The results of this study showed the presence of positive and high correlationsbetween live weight and body measurements and also facilities of using in the practiceof these calculated body measurements by this method.Key words : digital image process, digital image analysis, Image Process, bodymeasurements, live weight 58

1ÖZETUŞAK İLİ DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLER BİRLİĞİNE KAYITLIİŞLETMELERİN GENEL YAPISIBu araştırma Uşak ili ve ilçelerindeki (Ulubey, Eşme, Banaz, Karahallı veSivaslı) damızlık sığır yetiştiriciler birliğine kayıtlı işletmelerden şansa bağlı olarakseçilen 50 işletme sahibiyle bire bir görüşülerek yapılmıştır. Seçilen işletmeler Uşak ilimerkez ve ilçelerinden seçilmiştir, böylece ilin gerçek durumuna yakın sonuçlarhedeflenmiştir.Anket soruları işletme sahiplerinin genel yapısı, eğitim seviyeleri, mevcuthayvancılık durumları, uygulamış oldukları yetiştiricilik pratikleri, hedef ve beklentileri,mevcut barınak ve ekipmanların durumu, üretmiş oldukları ürünlerin pazarlaması vesevki konularını içermektedir.Uşak ili damızlık sığır yetiştiriciler birliğine üye işletmelerin % 100 okuryazar,işletmelerin % 92'si geçim sağlamak amacı ile süt sığırcılığı yapmakta geri kalanişletme sahipleri ek gelir sağlamak için süt sığırcılığı yapmaktadır.İşletmelerin % 84'ünde işletme sahiplerinin kendisi ve aile fertleri çalışmaktadır.İşletmelerin % 62'sinde 10-40 baş hayvan mevcuttur. İşletme başına ortalamaolarak 10 sağmal inek düşmektedir.İşletmelerin % 78'i yerleşim yerinin içinde, % 6'sı yerleşim yerine 1kmmesafede, % 4'ü 2km mesafede, % 12'si ise 5 km mesafededir.İşletmelerin % 76'sı bağlı duraklı, % 16'sı kapalı serbest, % 8'i serbest tipişletmelerden meydana gelmektedir.İşletmelerin % 100 makinalı sağım yapmaktadırlar.2İşletmelerdeki hayvan başına düşen ortalama günlük süt verimi 20 litre ve satılansütün ortalama vadesi 45 gündür.Anahtar Kelimeler: Damızlık Birliği, Süt Sığırcılığı, Uşak3SUMMARYGENERAL STRUCTURE OF THE DAIRY FARMS THAT MEMBERS OFBREEDING CATTLE ASSOCIATIONS IN UŞAKThis research was made by consulting with 50 managers who were selected bychance from the analyzed farms registered in the Cattle Breeding Associations in Uşakand its counties (Ulubey, Eşme, Banaz, Karahallı, and Sivaslı). The selected farms werechosen through Uşak and its counties, thus it was aimed to find accurate results.The survey questions are about the general characteristic features of the farmowners, their educational degrees, their existing breeding status, their practicalexperiences in breeding cattle, their aims and expectations, the condition of the animalsheds and equipments,distribution and marketing of their products.The rate of literacy in the farms that are members of the Cattle BreedingAssociation is 100% . The dairy cattle breeding is made for providing subsistenceincome by 92% of the farms and it is made for gaining supplementary budget by therest of the farms.The rate of working in the farms as owners of the farms and members of theirfamily is % 84 per cent.There are 10-40 head cattle in 62% of the farms. The average value of breedingper farm quota is 10 milch cows.78 per cent of the farm areas is in the residential areas. The distance to theresidential areas is 1 km in 16% of the farm areas, 4% of the farms is in 2 km distanceand 12% of those is in 5 km distance to the residential areas.76 per cent of the farms consists of bound-standstill type farms, % 16 per centof those consists of closed-free type farms, and 8% of those consists of free type farms.4The rate of the milking with the milking machine is 100 % in the farms.The average production of milk per cattle is 20 liters/day and the paymenttermis about 45 days.Key Words; The Cattle Breeding Association, Dairy Cattle Breeding, Uşak 1SUMMARYGENERAL STRUCTURE OF THE DAIRY FARMS THAT MEMBERS OFBREEDING CATTLE ASSOCIATIONS IN UŞAKThis research was made by consulting with 50 managers who were selected bychance from the analyzed farms registered in the Cattle Breeding Associations in Uşakand its counties (Ulubey, Eşme, Banaz, Karahallı, and Sivaslı). The selected farms werechosen through Uşak and its counties, thus it was aimed to find accurate results.The survey questions are about the general characteristic features of the farmowners, their educational degrees, their existing breeding status, their practicalexperiences in breeding cattle, their aims and expectations, the condition of the animalsheds and equipments,distribution and marketing of their products.The rate of literacy in the farms that are members of the Cattle BreedingAssociation is 100% . The dairy cattle breeding is made for providing subsistenceincome by 92% of the farms and it is made for gaining supplementary budget by therest of the farms.The rate of working in the farms as owners of the farms and members of theirfamily is % 84 per cent.There are 10-40 head cattle in 62% of the farms. The average value of breedingper farm quota is 10 milch cows.78 per cent of the farm areas is in the residential areas. The distance to theresidential areas is 1 km in 16% of the farm areas, 4% of the farms is in 2 km distanceand 12% of those is in 5 km distance to the residential areas.76 per cent of the farms consists of bound-standstill type farms, % 16 per centof those consists of closed-free type farms, and 8% of those consists of free type farms.2The rate of the milking with the milking machine is 100 % in the farms.The average production of milk per cattle is 20 liters/day and the paymenttermis about 45 days.Key Words; The Cattle Breeding Association, Dairy Cattle Breeding, Uşak 84

Yüksek Lisans Tezi Research Materials contains from Holstein-Friesian milk cows raising unit members to Tekirdag Animal for Breeding Producer Union (Tekirdag Damizlik Sigir Yetisitirici Birligi) years between 1997-2004 on Holstein-Friesian cows milk productivity features. In this research 44 Holstein-Friason milk cows 662 female babies 1294 unit lactation milk productivity examed. According to research results Holstein-Friason milk cows on average three lactation period in order lactation milk productivitiy is 6164,78 kg. Importance of lactation order on lactation milk productivity (P>0,01) found cosiderably important. In characteristic of milk productivity genetic parameters in REML (Restricted Maximum Likelihood) "Mixed Model Equality Version" taken as approximate base. Approximate lactation milk productivitys participation percentage and repeated percentage in order 0,03 and 0,049 found. With BLUP's "Sir Model" Animal breeding korelation coefficient merit approximately 0,27 found. Key Words: Genetic parameter, Lactation milk yield, Holstein- Friesian

Bu çalışmada Trakya bölgesinde üretilen çiğ sütlerin gıda güvenliğine ilişkinstandartlara uygun biçimde üretilip üretilmediğinin ölçütü olan tank sütü somatik hücresayısının (TSSHS) belirlenmesi amaçlanmış olup, ayrıca sütlerin kimyasal vemikrobiyolojik özellikleri de incelenmiştir.Bu amaçla Trakya'nın üç farklı ilinden toplam 36 çiğ süt örneği alınmıştır(Edirne'den 18, Tekirdağ'dan 10 ve Kırklareli'nden 8).Yapılan analizler sonucunda elde edilen ortalama değerler ve standart hatalar;Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli illeri için sırasıyla (%) yağ 3.70 0.052, 3.60 0.098,3.76 0.064; (%) ykm 8.34 0.025, 8.50 0.035, 8.39 0.038; (%) protein 3.050.012, 3.09 0.019, 3.05 0.016 olarak bulunmuştur. Tank sütü somatik hücre sayısıise yine illere göre ortalaması sırasıyla 308.555 26.510 SHS/ml (log 5.459 0.039SHS/ml), 350.200 53.627 adet/ml (log 5.500 0.064 SHS/ml), 254.500 37.645SHS/ml (log 5.370 0.058 SHS/ml); toplam bakteri sayısı 479.481 51.777 adet/ml(log 5.630 0.05 adet/ml), 435.716 91.194 adet/ml (log 5.523 0.116 adet/ml),446.958 81.515 adet/ml (log 5.602 0.075 adet/ml) olarak bulunmuştur.Yapılan çalışma sonunda; sütlerin somatik hücre sayısı ile (%)yağ, (%) ykm, (%)protein ve toplam bakteri arasındaki fenotipik korelasyon katsayıları ise sırasıyla 0.036,0.251, 0.421, 0.219 olarak bulunmuş olup Tank sütü somatik hücre sayısı ile (%) proteinarasındaki korelasyon katsayısı yapılan istatistiki değerlendirme sonucunda önemlibulunmuştur (p

ÖZET Propolis (an tutkalı) an ürünlerinin en değerlilerinden biridir. Kovanda anlar propolisi petek gözlerinin cilalanmasında, kovanda oluşan çatlaklann ve deliklerin tıkanmasında kovan içinde düz olmayan yerleri düzeltmek ve sonbaharda kovanın deliğinin daraltılmasında, çerçevelerin bağlanmasında, kovan içine giren çeşitli canlıların cesetlerinin çürümesini önlemek için cesedi kaplamada kullanırlar. Propolisin güçlü dezenfektan etkisinin olduğu ve bu etkinin, kovanın ve petek gözlerinin dezenfeksiyonunda kullanıldığı bildirilmiştir. Propolis antimikrobiyal, antifungal, antiviral, antienflamatuar, anestetik bitkilerin büyümesini engelleyici, doku rejenerasyonunu teşvik edici ve vücudun imunolojik reaktivitesini arttırıcı etkilere sahiptir. Propolisin toksik olmaması, başka ilaçlara göre belirli avantaja sahip olduğunu gösterir. Buna karşın propolisin tam zararsız bir ilaç şekli olduğu da tam olarak daha tespit edilememiştir. Dolayısıyla kontrolsüz kullamlmamalıdu-. Kontrolsüz kullanım bazı hastalarda doğru teşhis ve uygun tedavi uygulamasını geciktirir ve hastanın durumunun kötüleşmesine neden olabilir. Propolis tedavisinin ucuz olması ve her ortamda uygulanabilmesi ham madde olarak nispeten bulunabilmesi gittikçe bir çok hastalarda yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmasına neden olmuştur. Bu nedenle bir çok ülkede propolisin hastalıklara etkisini tespit etmek için klinik ve deneysel araştırmalar yapılmaktadır. Propolis kaynağına bağlı olarak, kalitesinde değişkenlik göstermektedir. Propolisin tedavide başarıyla kullanılabilmesi için propolis ilaçlan hazırlanırken bilime dayalı teknolojiler, ancak şimdiye kadar propolisin ham madde veya ilaç olarak standardize edici yöntemler geliştirilememiştir.Bu çalışma, yukarıda bahsi geçen değerli hammaddenin Türkiye şartlarında değerlendirilmesi amacıyla, ilgili mercilerin dikkatini çekme yolunda bir adım niteliği taşımaktadır. SUMMARY Propolis is one of the most important bee products. Honey bees use this product for many purposes like polishing comb cells, blocking unwanted holes and splits, smothing hive surfaces, reducing hive entrance in the fall and fixing frames to prevent rotting of dead body of small animals and some insects which entered the hive by covering them. In addition to these useges propolis has a highly disinfection effect and therefore bees use it to disenfection comb cells. Propolis has antiniicrobial,antifungal.antivirus,antieflamatuar and anesteshic effects. It prevent graving the plants, it supports of tissue regeneration of organisms and increase the reactivity of immunity. Because of nontocsic effect it has a big advantages against medicines. But it is not known clearly yet if it has got any harmfull effect or not. Therefore it shouldnt be used in non control conditions.Noncontrol usage of it make the patients worse. Low cost,easy finding and easy usage attractng people to use it more. So in many country many researchs and inspectins going to be held time by the time. Qulity of propolis vary according to its sources. Many research must be done on this subject to determine the effect of thet material. There haven't been any medical treatment methods done yet. This study has been held to get attention on these bee product and make it useful for human healt. 59

ÖZET Türkgeldi Erkek Kuzularında Canlı Ağırlık ve Canlı Ağırlık Artışıyla Vücut Ölçüleri Arasındaki İlişkiler. Çalışmada, Türkgeldi erkek kuzularının canlı ağırlık ve canlı ağırlık artışıyla vücut ölçüleri arasındaki ilişkiler saptanmaya çalışılmıştır. Çalışma, Tekirdağ Ziraat Fakültesi bünyesinde yer alan deneme ağılında yürütülmüştür. Arastama materyalini Türkgeldi tipi 24 baş erkek kuzu oluşturmuştur. Araştırma verileri 2.5 aylık yaş ile 4.5 aylık yaş arasında 15 'er günlük ara ile alman 5 ayrı ölçüm sonucu elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan Türkgeldi erkek kuzularına arastama süresince (3000ME ve %16 HP içeren) pelet formdaki yem, ad-libitum düzeyde verilmiştir. Ayrıca hayvan basma günlük 100 gr. kaliteli kuru ot ve arastama süresince temiz ve taze içme suyu serbest olarak verilmiştir. Türkgeldi kuzularının canlı ağırlık ile vücut ölçüleri arasında hesaplanan korelasyon katsayılarında cidago yükseldiği r=0.78, sut yüksekliği r=0.75, sağrı yükseldiği r=0.83, kuyruk sokumu yüksekliği r=0.76, vücut uzunluğu r=0.91, göğüs uzunluğu r=0.83, göğüs derinliği r=0.78, kürekler arkası genişlik r=0.87, göğüs çevresi r=0.93, ön incik çevresi r=0.85 bulunmuştur. Türkgeldi kuzulanmn canlı ağırlık ile vücut ölçüleri arasında hesaplanan regresyon katsayılarında ise bu değerler sırası ile b=0.38, b=0.33, b=0.39, b=0.35, b=0.80, b=0.47, b=0.26, b=0.30, b=0.99, b=0.09 olarak bulunmuştur.n Ayrıca 2.5 ile 4.5 aylık yaşlar arasındaki Türkgeldi kuzularının vücut ölçülerinin ortalama değerleri canlı ağırlık için 30 kg., cidago yükseldiği için 59.65 cm., sırt yüksekliği için 58.33 cm., sağrı yüksekliği için 60.08 cm., vücut uzunluğu için 53.40 cm., göğüs uzunluğu için 62 cm., göğüs derinliği için 49.41 cm., göğüs genişliği için 30.31 cm., kürekler arkası genişlik için 22.49 cm., göğüs çevresi için 75.06 cm. ve ön incik çevresi için 7.99 cm. olarak bulunmuştur. Araştırmada hesaplanan F değerleri, cetvel F [1,118;0.05]=3.92 ve F [1,118;0.01]=6.84 değerleri ile karşılaştmldığmda söz konusu vücut ölçüleri ile Türkgeldi kuzularının canlı ağırlıkları arasında önemli bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. m SUMMARY The live weigth and connection between live weight gain and body measurements of Tiirkgeldi male lambs. This study was performed to find live weight and relationship between daily live weight gain and body measurements of Tiirkgeldi male lambs. The study was performed in a test sheep barn which takes place in Tekirdağ Agriculture Faculty. The materials of this study were 24 Tiirkgeldi lambs which are between 2.5 and 4.5 months old. Body measurements were taken 5 times with 15 days interval. Pellet form of concentrates (3000 ME and %16 HP) was given to Tiirkgeldi lams as ad-libitum during the period of investigation. In addition to them, everyday each animal was fed with 100 gr. qualified dry hay and clean, fresh, drinkable water. Correlation coefficients calculated among body measurements and live weight of Tiirkgeldi lambs, were as (r=0.78), back hight (r=0.75), rump hight (r=0.83), sacrum hight (r=0.76), body lenght (r=0.91), chest surroundings (r=0.83), chest deepness (r =0.78 ), the width of behind of omoplates (r=0.87), chest round (r=0.93), round of front shin (r=0.85). The coefficients of the regression equations calculated between live weight and body measurements of Tiirkgeldi lambs as b=0.38, b=0.33, b=0.39, b=0.35, b=0.80, b=0.47, b=0.26, b=0.30, b=0.99, b=0.09.IV The average rates of body measurements amongst 2.5 and 4.5 month old Türkgeldi lambs were found as for living weight 30.kg., for shoulder blade hight 59.65 cm., for height of back 58.33 cm., for hight of rump 60.08 cm., for body lenght 53.40 cm., for chest lenght 62.04 cm., for chest deepness 49.41 cm., for chest width 30.31 cm., for the width of behind of omoplates 22.49 cm., for round of chest 75.06 cm., for the round of front shin 7.99 cm. When F rates calculeted in the search is compared with schedule F[1.118 ; 0.05] - 3.92 and F[1.118 ; 0.01] = 6.84 rates, between mentioned body measurements and a live weight of Türkgeldi lambs, an important connection existence is seen. 34

VII ÖZET Farklı Büyütme Koşullarının Türkgeldi Erkek Kuzularında Testis Gelişimi Üzerine Etkileri ve Testis Özellikleri ile Döl Verimi Arasındaki İlişkiler Bu araştırma Türkgeldi erkek kuzularının farklı büyütme koşullan altında testis gelişimlerinin belirlenmesi ve testis özellikleri ile dişi akrabalarının döl verimleri arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma TİGEM'e bağlı Türkgeldi Tarım İşletmesinde yürütülmüş ve hayvan materyali olarak 60 baş Türkgeldi tipi erkek kuzu kullanılmıştır. Türkgeldi erkek kuzularında, 4 grup olarak yürütülen çalışmada I ve III. gruplar erkeklerden oluşturulan sürü içerisinde büyütülürken, II ve IV. gruplar dişi kuzular ile birlikte karışık olarak büyütülmüşlerdir. Çalışmada gruplara göre 12 aylık yaşta ortalama testis uzunluğu sırası ile 10.60, 10.73, 11.09 ve 10.78 cm, testis çapı 4.94, 5.06, 5.35 ve 4.94 cm, sıkrotum uzunluğu 14.64, 13.73, 14.00 ve 13.86 cm, sıkrotum çevresi 27.71, 27.66, 28.33 ve 27.66 cm, sıkrotum hacmi 313.92, 320.00, 358.66 ve 322.33 cm3 ve testis hacmi 266.81, 277.46, 322.15 ve 275.02 cm3 olarak saptanmıştır.VIII Altı aylık yaşa kadar olan dönemde dişi kuzular ile birlikte büyütülen erkek kuzuların sıkrotum uzunlukları arasındaki farklılık (p

ÖZET Bu araştırmada, Türkgeldi tipi dişi kuzuların erken damızlıkta kullanılma olanakları incelenmiştir. Araştırma Tekirdağ Ziraat Fakültesi deneme ağılında yürütülmüş ve araştırma materyalini Türkgeldi tipi 29 baş dişi kuzu oluşturmuştur. Araştırma materyali dişi kuzuların gebe kalma oranlan, yavrularının doğum ağırlıkları, yavrularının sütten kesim ağırlıkları, iki kuzulama dönemi süresince incelenmiştir. Dişi kuzular ilk kez 1 1 aylık yaşta koça verilmişler ve bu tarihte vücut ağırlıkları ortalama 37.49±0.766 kg, ikinci koç katımı 20 aylık yaşta yapılmış ve bu tarihte ise ortalama vücut ağırlıkları 45.32±0.987 kg olarak hesaplanmıştır. Gebe kalma oranlan 11 aylık yaşta %100, 20 aylık yaşta ise %83 olarak gerçekleşmiştir. İlk doğumda çoğuz doğum olmamış ve ikinci doğumda ikizlik oram %33 olarak gerçekleşmiştir. Kuzularda, sütten kesime kadar ki dönemde yaşama gücü sırasıyla %96.5 ve %96.8 olarak tespit edilmiştir. Her iki grup için doğum ağırlıklan ve sütten kesim ağırlıklan arasındaki fark istatistiki olarak önemli bulunmamıştır. Doğum oram 1 1 aylık yaşta koça verilenlerde %100, 20 aylık yaşta koça verilenlerde ise %83 olarak bulunmuştur.Elde edilen tüm bu verilerin değerlendirilmesiyle Türkgeldi tipi koyun populasyonumın rahatlıkla erken yaşta damızlıkta kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. SUMMARY This research has been carried out to investigate the possibilities of early mating of Turkgeldi females lambs.în this study which was carried out at Farm of Agricultural Faculty of Tekirdağ 29 Turkgjidi female lambs were used. Pregnancy rates, birth weight and of the female lambs and weaning weight of the lambs were carried out during two periods The female lambs were firsth mated at 1 1 month of age and at an avarage body weight of 37.49+0.766 kg. Pregnancy rates for ewes mated at 1 1 month of age was found %100 and for ewes mated at 20 month of age was %83. The females were mated second at 20 month of age and body weight at second mating was 45.32+0.987 kg There wasn't any multiple birth at the firsth lambing at the second lambing, twinning rate was %33. Liveability rates of lambs till weaning were %96.5 and %96.8 respectively. There were no significant differences between two groups in lamb birth weight and lamb weaning weight. Birth rate for ewes mated at 11 month of age was found %100 and for ewes mated at 20 month of age was %83.The resuls of this study show that, Tiirkgeldi sheep genotype can be used at early ages for early mating. 44

ÖZET Yapılan araştırmada Türkgeldi Koyunlarında anaların kuzularını emzirme dönemindeki süt verimlerinin ve emdirilen kuzu sayısının, kuzuların canlı ağırlıkları ve canlı ağırlık artışları üzerine etkileri incelenmiştir. 1- Doğum ağırlığına doğan kuzu sayısının istatistiki olarak önemli (P 0.05). ' 2- Koyunların günlük ortalama süt verimine ana yaşı (P 0.05). Özellikler arasında önemli korelasyonlara rastlanmamıştır (P > 0. 05). 3- Kuzuların sütten kesim canlı ağırlıkları üzerinde cinsiyet, doğan kuzu sayısı, emme süresi, sütten kesilen kuzu sayısı gibi faktörlerin istatistiki olarak önemli (P 0.05) görülmüştür. Doğan kuzu sayısı, sütten kesilen kuzu sayısı gibi özelliklerle sütten kesim canlı ağırlığı arasında negatif ve önemli (r2 = 0.237 ve r2 =0.049) korelasyonlar hesaplanmıştır. Sütten kesim canlı ağırlığıyla kuzuların süt emme süreleri arasında da pozitif ve önemli (r2 = 0.088) korelasyonlar bulunmuştur. Ill SUMMARY This study deals with the effects of the milk productivity of the Türkgeldi sheep and the number of lactated lambs on the living lambs weight and the increase in live lambs' weighteness. 1. It is defined in this research that the number of lamb birth significantly affects statistically (P0.05). There was no significant corelations among the characteristics. 3. It has been found out that such factors as the gender, the number of birth, the duration of daily milk productivity and the number of non-lactated lambs have all significantly affected in statistical data (P0.05) the live weight of lambs at a time when they stop daily milk productivity. It has been measured that there are important and negative corelations (r2 = 0.237 and r2=0.049) between such features as the number of lamb birth and the number of lambs that stopped daily milk productivity on the one hand and the live weight of lambs at a time when they stopped daily milk productivity on the other. It has been also found out that there were positive and significant corelations (r2 = 0.088) between the live weight of lambs at the time of stopping daily milk productivity and the duration of daily milk productivity. 42

Ill ÖZET Kıvırcık ve Türkgeldi Kuzularında Bazı Çevre Faktörlerinin Sütten Kesim Ağırlığı Üzerine Etkileri Bu tezin amacı, Türkgeldi ve Kıvırcık kuzularında bazı çevre faktörlerinin (cinsiyet, doğum tipi ve doğum ağırlığı) sütten kes im ağırlığı üzerine etkilerinin tahmin edilmesidir. Çevre faktörlerinin etkilerinin tahmin edilmesinde en küçük kareler metodu kullanılmıştır. Bu metod, hayvan ıslahı çalışmala rında, populasyon içerisinde bireyler arasındaki farklılıklara se bep olan çevre faktörlerinin etki miktarlarının tahmininde kulla nılan metodlardan biridir. Tezin ilk kısmında söz konusu metod de taylı bir şekilde açıklanmıştır. Yapılan varyans analizleri sonucunda, üzerinde durulan çevre faktörlerinin sütten kesim ağırlığı üzerine etkileri istatistiki olarak (p

ÖZET Kıvırcık ve Hampshire Down xKivircik (Gi) Melezi Erkek Kuzuların Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Araştırmanın amacı Kıvırcık (K) ve Hampsrire Down x Kıvırcık (Gi) melezlerinin besi gücü ve karkas özelliklerinin belirlenmesidir. Araştırma materyali 10 baş K ve 9 baş K x HD(Gl) melezi erkek kuzular 2.5 aylık yaşta sütten kesildikten ve 1.5 aylık işletme şartlarmdaki normal bakımdan sonra 42 günlük süre ile yoğun besiye alınmış ve bu süre sonunda kesilerek kesim ve karkas özellikleri saptanmıştır. Besi boyunca kuzulara, 2500 ME ve %17 HP'li yoğun yem ad-libitum düzeyde verilerek beslenmişlerdir. Beside Klar 0.277±0.016, HDxK (Gl) melezleri 0.317±0.017kg günlük ortalama canlı ağırlık artışı sağlamışlardır. Besi süresi boyunca 1 kg canlı ağırlık artışı için tüketilen kesif yem miktarları ise 5.453±0.330 ve 4.793±0.218 kg olarak saptanmıştır. Tüm bu özellikler bakımından gruplar arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli değildir(P>0.05). Besi süresi sonunda kesilen K ve HD x K (Gl) melezlerinde kesim, sıcak ve soğuk karkas ağırlıkları ile karkas randımanları sırası ile 39.790±4.769, 42.497*3. 070kg; 18.864*2.448, 20.429*1. 410kg; 18.416±2.563, 20.004±1.429kg ve %46.205tl.717, %47.093±1.411 olarak tesbit edilmiştir. But, sırt-bel, kol, ön kısım, boyun ve kuyruk ağırlıkları K'larda 4.832±0.603, 5.758*0.941, 3.538*0.401, 2.372±0.372, 1.402+0.210 ve 0.260±0.072kg olarak saptanırken; HD xK (Gl) melezlerinde 4.807±0.242, 6.942+0.755, 3.978±0.293, 2.476±0.229, 1.293±0.1213 ve 0.184±0.024kg olarak tesbit edilmiştir. Bu karkas parçalarının tüm karkastaki oranlan ise K'larda %26.322±1.262, 3 1.205*1. 733, 19.306*1.071, 12.868+0.566, 7.650+0.937 ve 1.404*0.324; HD x K (Gl) melezlerinde 24.073+0.991, 34.647*1.727, 19.909*1.043, 12.162*0.916, 6.470*0.496 ve 0.923*0.111 olarak tesbit edilmiştir. But, sırt-bel, boyun ve kuyruk oranlan bakımındanVI gruplar arasındaki farklılıklar isîatistiki olarak (P