Search

Bumakale, Hasanoğlan (Ankara) bölgesinin organik hidrojeokimyasal, iyot jeolojisive tektonik özellikleri incelenerek bölgenin petrol ve doğalgaz potansiyelinin değerlendirilmesineyönelik bir çalışmadır. Çalışma, üç aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada,bölgenin stratigrafik ve tektonik ilişkilerini konu alan öncel çalışmalarincelenmiştir. Böylece, organik hidrojeokimyasal ve jeofizik değerlendirmeleriçin gerekli olan veriler derlenmiştir. İkinci aşamada, manyetik ve bölgeselgravite haritaları hazırlanarak çalışma alanındaki tektonik yapılarınözellikleri incelenmiş ve olası petrol kapanı belirlenmiştir. Son aşamada ise,elde edilen tüm veriler birlikte yorumlanarak Hasanoğlan bölgesinin petrol vedoğalgaz potansiyeli değerlendirilmiştir. Bölgedeki su kaynaklarından alınan sunumunelerinde yapılan TPH (Toplam Petrol Hidrokarbonları) analizlerinde,n-alkan hidrokarbonlar tespit edilmiştir. Su numunelerindeki n-alkanlarıntamamı, ham petrol (petrojenik) hidrokarbonlarıdır. Olgun petrolhidrokarbonları içeren ve iyotça zengin suların varlığı nedeniyle, bölge yüksekpetrol ve doğalgaz potansiyeline sahiptir., Thisarticle is a study to evaluate the oil and gas potential of the region byinvestigating the organic hydrogeochemical, iodine geology and tectoniccharacteristics of Hasanoğlan (Ankara) region. The study was conducted in threesteps. In the first step, preliminary studies on the stratigraphic and tectonicrelations of the region have been examined. Thus, the data required for organichydrogeochemical and geophysical evaluations are compiled. In the second step,aeromagnetic and regional gravity maps were prepared and the possible oil trapand characteristics of the tectonic structures in the study area weredetermined. In the last step, all data are evaluated and oil and gas potentialof Hasanoğlan region is interpreted. TPH (Total Petroleum Hydrocarbons)analysis results of water samples showed n-alkane hydrocarbons. All n-alkanesin water samples are crude oil (petrogenic) hydrocarbons. Due to the presenceof mature petroleum hydrocarbons and iodine-rich waters, the region has highoil and gas potential.

Sedimanter havzalar, hem metalik maden yatakları hem de fosil enerji kaynakları için değerli depolanma alanları içermektedir. Hem petrol ve doğalgaz kaynak kayalarının hem de ham petrol ve ürünlerinin yüksek miktarda metal içeriğine sahip olduğu bilinmektedir. Öncel çalışmalarda, işletilebilir boyutta yatak oluşturabilmiş metalik maden yataklarının petrol ve doğalgaz birikimleri için sığ ve güvenilir bir belirteç olduğunu belirtmiş ve metalik maden yatakları ile hidrokarbon birikimleri arasındaki oluşum ve tektonik ilişkileri gösteren bir diyagram sunulmuştur. Ayrıca, güncel çalışmalarda, altın, kurşun ve çinko yatakları ile hidrokarbon birikimleri arasındaki ilişki gösterilmiş ve işletilebilir boyuttaki Au ve Pb-Zn yataklarının bulunduğu bölgelerin petrol ve doğalgaz aramak için iyi bir referans olarak kullanılabileceği belirtilmiştir. Bakır yatakları ile hidrokarbon birikimleri arasında yakın bir ilişki olduğu birçok çalışmada tespit edilmiştir. Bu çalışmada, bakır yatakları ile hidrokarbon birikimleri arasındaki ilişkinin literatürdeki çalışmalar esas alınarak incelenmesi amaçlanmıştır.

Oil and gas extraction is a difficult and high-tech process. Oil and gas drilling wells are costly. Since the advanced technology used in oilwell drilling is difficult and costly, the drilling must be completed in the most appropriate conditions, in the shortest time, with cost-effective and the targeted depths and purposes. Control of drilling mud is one of the most important factors in achieving these desired goals in drilling operations. In this study, the reports of 470 oil and gas wells drilled in 1963 - 2021 in onshore Turkey were analyzed. Types and amounts of mud additives used in these wells were evaluated. Thus, before the use of drilling mud additives in drilling wells, which are risky and costly in the following years, it is aimed to contribute to effective drilling in the oil and gas sector for the economy of Turkey by evaluating the recommendations of this study., Petrol ve doğalgaz sondajlarında kullanılan ileri teknolojinin zor ve yüksek maliyetli olmasından dolayı sondajların hedeflenen derinlik ve amaç doğrultusunda en uygun koşullarda, en kısa sürede ve en düşük maliyet ile tamamlanması gerekir. Sondaj çalışmalarında istenilen derinlik ve amaca ulaşılabilmesi için en önemli unsurlardan birisi, sondaj çamuru kontrolüdür. Bu çalışmada, Türkiye kara alanlarında 1963 - 2021 yılları arasında kazılmış olan 470 adet petrol ve doğalgaz kuyusuna ait kuyu bitirme raporları incelenmiştir. Bu kuyularda kullanılan çamur katkı maddesi tipleri ve miktarları değerlendirilmiştir. Böylelikle, daha sonraki yıllarda riskli ve maliyetli olan sondaj kuyularında sondaj çamuru katkı maddeleri kullanımı öncesinde, bu çalışmanın önerilerinin değerlendirmeye alınarak ülke ekonomisi için petrol ve doğalgaz sektöründe etkin sondajların yapılmasına katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Basement rock reservoirs are a special type of oil and/or gas reservoir, which has been usually neglected until recently as a target for exploration. In this study, it is aimed to investigate the hydrocarbon potential of Niğde Massif. The n-alkane hydrocarbons found in the water samples collected are the mature petroleum hydrocarbons, which are the geochemical evidence for a working petroleum system in the study area. The dom structures in which they are suitable to be entrapped and protected for hydrocarbons in a predominantly SW-NE orientation, where metamorphic rocks in which granite has been located in its center have formed, is the possible hydrocarbon reservoir in the study area. The geochemical exploration methodology used in this study may be a new method that can eliminate the discovery of hydrocarbons in the metamorphic massif and granitic rocks by chance.

Volkanosedimanter birimlerden oluşan Kızılırmak Grabeni’ninde kayatuzu oluşumları vardır ve önceki çalışmalarda bu tuz oluşumlarının diapirik bir yapıya sahip olduğu belirtilmiştir. Komşu havza olan Ayhan Havzası, bitümlü şeyl ve işletilen kömür yatakları içermektedir. Bu nedenle, Ayhan havzasındaki bu birimlerden hidrokarbon türümünün olabileceği düşüncesi ile çalışmada, Kızılırmak Grabeni’nin hidrokarbon potansiyelinin doğal su kaynaklarından alınan örnekler üzerinde Toplam Petrol Hidrokarbonları (TPH) analizleri yapılarak araştırılması amaçlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, su numunelerinin tamamında hidrokarbonlar tespit edilmiştir. Sularda tespit edilen hidrokarbonların kaynağının belirlenmesi için organik jeokimyasal yöntemler kullanılmıştır. Su numunelerinde belirlenen n-alkan hidrokarbonlar, baskın olarak bataklık-kömür tipi organik maddeden (Tip-III kerojen, gaz eğilimli) türemiş olgun petrol hidrokarbonlarıdır. Bu olgun hidrokarbonlarca zengin sular, gravite ve manyetik veriler ile çalışma alanında belirlenmiş olan olası tuz diyapiri ile ilişkili çalışan bir hidrokarbon sisteminin varlığını için kanıttır.

Beypazarı Neojen Havzası’nın Miyosen yaşlı birimleri, geniş alanlarda yüzlekler vermekte ve çok yaygın bir şekilde kömür ve petrollü şeyl oluşumları içermektedir. Öncel çalışmalarda, havzadaki bitümlü şeyllerin toplam organik karbon (TOC) değerlerinin, % 4-8 arasında yoğunlaştığı, algal organik maddenin (kerojen) egemen (Tip I ve II) belirlenmiştir. Bitümlü şeyllerin, % 83 piroliz edilebilir hidrokarbon oranına sahip ve yüksek sıcaklıklara maruz kalmaları durumunda büyük ölçekte petrol türetebilecek potansiyel kaynak kaya özelliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Beypazarı Neojen Havzası’nın volkanosedimanter birimlerden oluşmaktadır. Dolayısıyla, olgunlaşmamış kaynak kayaların havzanın özellikle kuzeydoğu bölümünde geniş yüzlekler sunan genç volkanikler tarafından olgunlaştırılarak petrol türümünün olabileceği düşüncesi ile çalışmada, havzanın petrol ve doğalgaz potansiyelinin havza kuzeydoğusunda bulunan su kaynaklarından alınan örnekler üzerinde Toplam Petrol Hidrokarbonları (TPH) analizleri yapılarak araştırılması amaçlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, su numunelerinin tamamında hidrokarbonlar tespit edilmiştir. Sularda tespit edilen hidrokarbonların kaynağının belirlenmesi için organik jeokimyasal yöntemler kullanılmıştır. Su numunelerinde belirlenen n-alkan hidrokarbonlar, baskın olarak bataklık-kömür tipi organik maddeden (Tip-III kerojen, gaz eğilimli) türemiş olgun petrol hidrokarbonlarıdır. Bu olgun petrol hidrokarbonları, inceleme alanında çalışan bir petrol sisteminin varlığı için bir kanıttır. Olgun hidrokarbonlarca zengin suların varlığı nedeniyle, gravite verileri ile çalışma alanında belirlenen fay-ilerleme kıvrımlarındaki yaklaşık 110 m derinliğindeki antiklinaller, muhtemel doğalgaz rezervuarlarıdır.

Basement rock reservoirs are a special type of oil and/or gas reservoir, which has been usually neglected until recently as a target for exploration. In this study, it is aimed to investigate the hydrocarbon potential of Niğde Massif. The n-alkane hydrocarbons found in the water samples collected are the mature petroleum hydrocarbons, which are the geochemical evidence for a working petroleum system in the study area. The dom structures in which they are suitable to be entrapped and protected for hydrocarbons in a predominantly SW-NE orientation, where metamorphic rocks in which granite has been located in its center have formed, is the possible hydrocarbon reservoir in the study area. The geochemical exploration methodology used in this study may be a new method that can eliminate the discovery of hydrocarbons in the metamorphic massif and granitic rocks by chance.

In recent studies, it has been determined to exist mature petroleum hydrocarbons in the Karakaya complex units which broadly spread over Northern Turkey and some of the Upper Paleozoic and Triassic sediments in the Karaburun Peninsula have shown similarity with the sandstones of the Karakaya complex. Besides, there are mercury deposits that were operated in the Karaburun Peninsula in the past and it was indicated in the preliminary studies that the surface and subsurface waters in the regions where mercury deposits are located contain high concentrations of mercury. It was also stated in the literature that formation waters of natural gas fields contain high concentrations of mercury as well. For these reasons, in this study, it is aimed to investigate the oil and gas potential of the Karaburun Peninsula by conducting Total Petroleum Hydrocarbons (TPH) analysis on the samples taken from the water resources. As a result of the analyses conducted, the hydrocarbons have been detected in all the water samples. The organic geochemical methods have been used to determine the source of hydrocarbons detected in the water resources. The detected n-alkane hydrocarbons are the mature petroleum hydrocarbons and the presence of these hydrocarbons is evidence for the existence of a working petroleum system in the study area. The main structure in the maximum depth of 220 m determined in the study area has a very high potential to become an oil and/or gas reservoir according to gravity and magnetic data and because of the presence of waters containing mature petroleum hydrocarbons.

Alpine Mobile Belt (Tethyan Region) is a huge oil and gas belt in which Turkey is located. Type-II kerogen-containing high-yield source rocks formed prosperous oil and gas reserves in the Tethyan Region, a marine route between the Gondwana and the northern continental groups (Boreal) during the Silurian-Holocene period. The source rock deposition in the region was continuously being supported by the successive opening and closing of Paleotethys and Neotethys. Turkey contains foreland and intermontane basins, and thrust-fold belts (traps) which are originally connected with the Tethyan tectonics. According to the paleogeographic and the paleotectonic data in this study, there are widespread carbonate rocks (source and reservoir rocks) and evaporites (seals) as well as clastic rocks (source rocks) in Turkey. The presented paleogeographic and paleotectonic data and their interpretations show that Turkey has prosperous petroleum source rocks that were formed in the Paleozoic-Miocene interval. Ordovician-Silurian, Devonian-Carboniferous, Permian-Triassic, Jurassic-Cretaceous, Paleocene, and Oligocene-Miocene are the important geological periods in terms of source rock occurrence., Türkiye’nin içerisinde bulunduğu Alpin Mobil Kuşağı (Tetis Bölgesi), büyük bir petrol ve doğalgaz kuşağıdır. Tip-II kerojen içeren yüksek verimli kaynak kayalar, Gondwana ile kuzey kıta grupları (Boreal) arasında Siluriyen-Holosen döneminde bir deniz yolu olan Tetis Bölgesi’nde zengin petrol ve doğalgaz rezervlerini oluşturmuştur. Bölgedeki kaynak kaya depolanması, Paleotetis ve Neotetis’in art arda açılması ve kapanması ile sürekli olarak desteklenmiştir. Türkiye, Tetis tektoniği ile kökensel olarak bağlantılı kıtaönü (foreland) ve iç havzalar ile bindirme ve kıvrım kuşakları (kapanlar) içermektedir. Bu çalışmadaki paleocoğrafik ve paleotektonik verilere göre, Türkiye’de kırıntılı kayalara (kaynak kayalar) ilave olarak geniş yayılımlı karbonat kayalar (kaynak ve rezervuar kaya) ve evaporitler (keçeler) bulunmaktadır. Sunulan paleocoğrafik ve paleotektonik veriler ve yorumları, Türkiye’nin Paleozoyik-Miyosen aralığında oluşmuş zengin bir petrol kaynak kaya varlığına sahip olduğunu göstermektedir. Ordovisiyen-Siluriyen, Devoniyen-Karbonifer, Permiyen-Triyas, Jura-Kretase, Paleosen ve Oligosen-Miyosen kaynak kaya oluşumu açısından önemli jeolojik dönemlerdir.

The Miocene units of the Beypazarı Neogene Basin extensively outcrop and prevalently include oil shale and coal. In the previous studies, it has been determined that the total organic carbon (TOC) values of bituminous shales in the basin are concentrated between 4-8% and algal organic matter (Type I-II kerogen) are dominant. It has also been determined that the bituminous shales have pyrolyzable hydrocarbon content of 83% and a potential source rock feature that can produce oil in a large quantity if exposed to high temperatures. Beypazarı Neogene Basin consists of volcano-sedimentary units. Therefore, as a result of the idea that the immature source rocks can be matured by young volcanic that exhibit widespread outcrops, it has been aimed to investigate the oil and gas potential especially in the northeastern part of the basin by TPH (Total Petroleum Hydrocarbons) analysis performed on the samples taken from the natural cold water resources located in the related part of the basin. As a consequence of the analyses conducted, hydrocarbons have been detected in all the water samples. The organic geochemical methods have been used to determine the source of hydrocarbons detected in the water resources. The detected n-alkane hydrocarbons are the mature petroleum hydrocarbons derived from peat/coal type organic matter (Type III kerogen, gas-prone). The presence of these mature petroleum hydrocarbons is regarded as evidence for the existence of a working petroleum system in the study area. Due to the presence of waters containing mature petroleum hydrocarbons, the anticlines in the depth of approximately 110 m in fault-propagation folds identified in the investigation area by gravity and magnetic data have a very high potential to become gas reservoirs.

DergiPark: 799856 tujes Yakın tarihli çalışmalarda, Türkiye kuzeyinde genellikle metamorfik ve granitik kayaçların çevre birimi olan Karakaya karmaşığı birimlerinde olgun petrol hidrokarbonlarının varlığı tespit edilmiştir. Bu nedenle çalışmada, Karakaya birimleri tarafından çevrelenen Uludağ Masifinin petrol ve doğalgaz potansiyelinin masif ve çevresindeki doğal su kaynaklarından alınan örnekler üzerinde Toplam Petrol Hidrokarbonları (TPH) analizleri yapılarak araştırılması amaçlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, su numunelerinin tamamında hidrokarbonlar tespit edilmiştir. Sularda tespit edilen hidrokarbonların kaynağının belirlenmesi için organik jeokimyasal yöntemler kullanılmıştır. Belirlenen n-alkan hidrokarbonlar, olgun petrol hidrokarbonlarıdır. Bu olgun petrol hidrokarbonlarının varlığı, çalışma alanındaki petrol sistemi için bir kanıttır. Bölgede geniş yayılım sunan Karakaya karmaşığı birimlerine ait kaynak kayalardan türeyen hidrokarbonlar, granitin yerleşimi sırasında yükselen Uludağ Masifi birimlerine göç etmiş ve kırıklı-çatlaklı zonlarda birikmiş olmalıdır.

The vertical electrical sounding (VES) method is one of the main geophysical methods used in solving geological problems. The main purpose for the application of the electrical resistivity method is to illuminate the geological structure by utilizing the electrical conductivity differences of the rocks in the horizontal or vertical directions. In this method, depths and thicknesses of formation layers in the subsurface are tried to be determined by using resistivity differences. In this study, it is aimed to explore geothermal energy around Güney (Denizli) by VES measurements. For this purpose, 15 resistivity measurements, measured for AB/2 = 1800 m theoretical depth, have been assessed by using EarthImager 1D software. 2D resistivity and stratigraphic cross-sections have been prepared and interpreted. In the study area, low-resistivity anomalies indicating the presence of geothermal activity controlled by tectonism have been determined and a 3D conceptual geothermal model has been designed., Düşey elektrik sondaj (DES) yöntemi, jeolojik sorunların çözümünde başvurulan başlıca jeofizik yöntemler arasında yer alır. Kayaçların yatay veya düşey yöndeki elektriksel iletkenlik farklarından yararlanılarak jeolojik yapının aydınlatılması, elektrik rezistivite (özdirenç) yönteminin uygulamasındaki temel amaçtır. Bu yöntemde, yeraltı tabakalarının derinlikleri ve kalınlıkları özdirenç farklılıklarından faydalanılarak belirlenmeye çalışılır. Bu çalışmada, Güney (Denizli) civarında DES ölçümleri ile jeotermal enerji aranması amaçlanmıştır. Bu amaçla, AB/2 = 1800 m kuramsal derinlik için ölçülen 15 adet özdirenç ölçümü, EarthImager 1D programı ile değerlendirilmiştir. 2B rezistivite ve stratigrafik enine kesitler hazırlanmış ve yorumlanmıştır. Çalışma alanında, tektonizma kontrollü olarak jeotermal faaliyet varlığını gösteren düşük rezisitivite anomalileri belirlenmiş ve 3B kavramsal jeotermal model tasarlanmıştır.

The vertical electrical sounding (VES) method is one of the main geophysical methods used in solving geological problems. The main target for the application of the electrical resistivity method is to illuminate the geological structure by making use of the electrical conductivity differences of the rocks in the horizontal or vertical directions. In this method, depths and thicknesses of formation layers in the subsurface are attempted to be determined by utilizing resistivity differences. In this study, it is aimed to interpret the subsurface geology of a high-temperature and deep geothermal field in Western Anatolia by DES measurements. For this purpose, 206 resistivity measurements, measured for AB/2 = 2500 m theoretical depth, have been evaluated by using EarthImager 1D and RockWorks programs. 2D and 3D resistivity along with stratigraphic cross-sections have been prepared and interpreted. In the study area, low-resistivity anomalies indicating the presence of geothermal activity controlled by tectonism have been determined and a conceptual geothermal model has been designed., Düşey elektrik sondaj (DES) yöntemi, jeolojik sorunların çözümünde başvurulan başlıca jeofizik yöntemler arasında yer alır. Kayaçların yatay veya düşey yöndeki elektriksel iletkenlik farklarından yararlanılarak jeolojik yapının aydınlatılması, elektrik rezistivite (özdirenç) yönteminin uygulamasındaki temel amaçtır. Bu yöntemde, yeraltındaki tabakaların derinlikleri ve kalınlıkları özdirenç farklılıklarından faydalanılarak belirlenmeye çalışılır. Bu çalışmada, Batı Anadolu’daki yüksek sıcaklıklı ve derin bir jeotermal sahanın DES ölçümleri ile yeraltı jeolojisinin yorumlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla, AB/2 = 2500 m kuramsal derinlik için ölçülen 206 adet özdirenç ölçümü, EarthImager 1D and RockWorks programları ile değerlendirilmiştir. 2D-3D rezistivite ve stratigrafik enine kesitler hazırlanmış ve yorumlanmıştır. Çalışma alanında, tektonizma kontrollü olarak jeotermal faaliyet varlığını gösteren düşük rezisitivite anomalileri belirlenmiş ve kavramsal jeotermal model kurgulanmıştır.

This study is made to evaluate the oil and gas potential of the western part of Buyuk Menderes graben (Western Turkey) with organic hydrogeochemical studies and tectonic data. The study has conducted in three steps. In the first step, the stratigraphic and tectonic characteristics of the study area from the literature were examined. Later, the geological data which required for organic hydrogeochemical and geophysical evaluations has compiled. In the second step, aeromagnetic and gravity maps were prepared. Potential petroleum traps in the study area with this data has determined. Total Petroleum Hydrocarbons (TPH) analysis in water samples taken from the geothermal wells which near to the potential petroleum traps has performed. As a result of this analysis, it has been determined hydrocarbons in water samples. Organic geochemistry and biomarker characteristics have used to determine the source of hydrocarbons in the waters. All of the n-alkane hydrocarbons in water samples are maturing petroleum hydrocarbons. These maturing hydrocarbons are evidence of the petroleum system in the study area. Due to the presence of maturing petroleum hydrocarbons in the waters, the traps which identified in the study area have a high potential., Bu çalışma, Büyük Menderesgrabeninin (Batı Anadolu) batı kısmının organik hidrojeokimyasal çalışmalar vetektonik veriler ile petrol ve doğalgaz potansiyelinin değerlendirilmesi içinyapılmıştır.Çalışma,üç aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada, literatürden çalışma alanınınstratigrafik ve tektonik özellikleri incelenmiştir. Böylece, organikhidrojeokimyasalve jeofizik değerlendirmeler için gerekli olan jeolojik veriler derlenmiştir.İkinci aşamada, manyetik ve gravite haritaları hazırlanmıştır. Bu verilerindeğerlendirilmesi sonucunda, çalışma alanındaki potansiyel petrol kapanlarıbelirlenmiştir. Üçüncü aşamada ise, belirlenen kapanlara yakın jeotermalkuyulardan alınan su numunelerinde TPH(Toplam Petrol Hidrokarbonları) analizleri yapılmıştır. Buanalizler sonucunda, su numunelerin tamamında hidrokarbonlar tespit edilmiştir. Sulardaki tespit edilen hidrokarbonların kaynağınınbelirlenmesi için organik jeokimyasal ve biomarker karakteristiklerkullanılmıştır. Su numunelerindeki n-alkanhidrokarbonların tamamı, olgun petrol hidrokarbonlarıdır. Olgun petrol hidrokarbonları içeren suların varlığı nedeniyle, çalışmaalanında belirlenmiş olan kapanlaryüksekpetrol ve doğalgaz potansiyeline sahiptir.

Surface waters and groundwaters associated with hydrocarbon accumulations or contaminated by hydrocarbons typically contain high amounts of hydrocarbons. TPH (Total Petroleum Hydrocarbons) value in water samples is an important parameter used to determine hydrocarbon contamination of surface waters and groundwaters. In this study, it is aimed to examine TPH analysis which describe the hydrocarbon content of waters in oil and gas exploration. For this purpose, the results of TPH analysis in water samples of Yüksekova (Hakkari), Ulukışla (Niğde) and Hasanoğlan (Ankara) regions are compared with the results of classical petroleum geochemistry analysis in the same regions. It has been found that the TPH values of all examined water samples are considerably higher than the recommended limit values for groundwaters. In addition, petrogenic (natural crude oil) mature n-alkane hydrocarbons have been determined in all three regional waters. As a result of the study, the sampling is very simple and the laboratory analysis have reached TPH in water analysis in reservoir-targeted with low cost, reliable and consistent results, which can be concluded in a very short time and the result that the basins containing oil and gas deposits can be determined. When used in together with other geological and geophysical exploration methods, it can also be used as a practical and effective tool to minimize the risk of hydrocarbon exploration and to discover new oil and gas deposits that are commercial production. In addition, all the petroleum geochemical analysis (gas chromatography, gas chromatography, mass spectroscopy, pyrolysis, etc.) on rock samples can also be applied successfully on hydrocarbon containing water samples., Hidrokarbon birikimleri ile ilişkide olanveya hidrokarbonlar tarafından kirletilmiş yüzey ve yeraltısuları tipik olarakyüksek miktarda hidrokarbon içerirler. Su numunelerinde TPH (Toplam PetrolHidrokarbonları) değeri, yüzey ve yeraltısularının hidrokarbon kirliliğinibelirlemek için kullanılan önemli bir parametredir. Bu çalışmada, sularınhidrokarbon içeriğini tanımlayan TPH (toplam petrol hidrokarbonları)analizlerinin, petrol ve doğalgaz aramacılığında kullanılabilirliğinin incelenmesiamaçlanmıştır. Bu amaçla, Yüksekova (Hakkari), Ulukışla (Niğde) ve Hasanoğlan(Ankara) bölgeleri yeraltısularında yapılan TPH analizlerine ait sonuçlar, aynıbölgedeki klasik petrol jeokimyası analiz sonuçları ile karşılaştırılmıştır.İncelenen su numunelerinin tamamının TPH değerlerinin yeraltısuları içinönerilen sınır değerden oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, her üç bölgesularında da olgun doğal petrol kaynaklı n-alkan hidrokarbonları tespitedilmiştir. Çalışma sonucunda, numune alma işlemi oldukça basit,laboratuvar analizleri de çok kısa sürede sonuçlandırılan, düşükmaliyetli, güvenilir ve tutarlı sonuçları olan rezervuar hedefli sudaTPH (Toplam Petrol Hidrokarbonları) analizleri ile petrol ve doğalgazbirikimleri içeren havzaların belirlenebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Diğerjeolojik ve jeofizik yöntemler ile birlikte kullanılması durumunda da,hidrokarbon arama riskini en aza indirmek ve ticari üretim yapılabilir yenipetrol ve doğalgaz yataklarının keşfedilebilmesi için pratik ve etkili bir araçolarak kullanılabilecektir. Ayrıca, sonuçlarının kontrol edilebilir ve kolaytekrarlanabilir olması nedeniyle, arama risk ve maliyetlerini büyük ölçüdeazaltacağı düşünülmektedir.

In this study, to determine iodine-rich waters associated with potential oil and gas deposits of Turkey, a new “Oilfield Water Differentiation Plot” has been developed. With the help of this plot, it has determined that a large number of iodinerich water resources throughout the country. The reason for iodine enrichment in surface waters and groundwaters of Turkey are the hydrocarbons- and iodine-rich reservoir waters migrated from deep oil and gas deposits to surface and near-surface with the effect of geological events (tectonism, volcanism etc.). Most important evidence of this migration is that iodine-rich waters are also rich in mature petroleum hydrocarbons. Waters rich in both iodine and mature petroleum hydrocarbons are oilfield waters. Due to the presence of a large number of waters with quite high of iodine content, the oil and gas potential of Western and Central Anatolia regions have higher than the Southeast Anatolia and Thrace basins. Thus, contrary to opinions put forward in many studies, concentration in areas where especially found a large number of active faults in Western and Central Anatolia regions of iodine-rich waters which determined with this study shows that no affected negatively by young geodynamic events of oil and gas deposits formed in various geological periods. The other important result of this study is determined that to be more suitable the use of reservoir-targeted organic hydrogeochemistry methods instead of the source rock-targeted organic rock and gas geochemistry for future oil and gas exploration in active tectonic (dynamically “excited”, “unbalanced”) and geologically complex basins of Turkey. The determination of iodine contents and geochemical properties of petroleum hydrocarbons in the water resources with classical petroleum geochemistry analysis to be made in 5189 water resources in the 76 cities of Turkey given appendix of this study will provide the identification of real oil and gas potential in onshore Turkey and determination new exploration targets throughout the country., Bu çalışmada, Türkiye’nin potansiyel petrol ve doğalgaz yatakları ile ilişkili iyotça zengin sularını belirlemek için yeni bir “ Petrol ve Doğalgaz Sahası Suyu Ayırma Grafiği ” geliştirilmiştir. Bu grafik yardımıyla ülke genelinde çok sayıda iyotça zengin su kaynağı bulunduğu tespit edilmiştir. Türkiye’deki yüzey ve yeraltısularındaki iyot zenginleşmesinin sebebi, derinlerdeki petrol ve doğalgaz yataklarından jeolojik olaylar (tektonizma, volkanizma vb.) etkisiyle yüzeye ve yüzeye yakın bölümlere göç eden hidrokarbonlarca ve iyotça zengin rezervuar sularıdır. Bu göçün en önemli kanıtı, iyotça zengin suların aynı zamanda olgun petrol hidrokarbonlarınca da zengin olmalarıdır. Çünkü, hem iyotça hem de olgun petrol hidrokarbonlarınca zengin sular, petrol ve doğalgaz sahası sularıdır. Çalışmada, oldukça yüksek iyot içerikli çok sayıda su bulunması nedeniyle Batı ve Orta Anadolu bölgelerinin petrol ve doğalgaz potansiyelinin Güneydoğu Anadolu ve Trakya havzalarından daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla, birçok çalışmada öne sürülen görüşlerin aksine, bu çalışmada belirlenen iyotça zengin suların Batı ve Orta Anadolu bölgelerindeki özellikle çok sayıda diri fayın bulunduğu alanlarda yoğunlaşması, çeşitli jeolojik dönemlerde oluşmuş petrol ve doğalgaz yataklarının ülke genelinde genç jeodinamik olaylardan olumsuz etkilenmediğini göstermektedir. Bu çalışmanın diğer bir önemli sonucu da, aktif tektonik (dinamik olarak “hareketli”, “dengesiz”) ve jeolojik olarak karmaşık havzalar içeren Türkiye kara alanlarında yapılacak gelecek petrol ve doğalgaz aramaları için kaynak kaya hedefli organik kaya ve gaz jeokimyası yerine rezervuar hedefli organik hidrojeokimyasal yöntemlerin kullanılmasının daha uygun olduğunun belirlenmesidir. Çalışma ekinde verilen 76 ildeki 5189 adet su kaynağında, klasik petrol jeokimyası analizleri yapılarak bu su kaynaklarındaki iyot miktarlarının ve petrol hidrokarbonlarının jeokimyasal özelliklerinin tespit edilmesi, Türkiye kara alanlarının petrol ve doğalgaz potansiyelinin gerçek bir şekilde tanımlanmasını ve ülke genelinde yeni arama hedeflerinin belirlenmesini sağlayacaktır.

Bu çalışmada, iyotça zengin yüzey ve yeraltı sularınınoluşum mekanizmaları ve iyotça zengin sular ile petrol sistemleri arasındakiilişki incelenmiştir. Bu amaçla, iyotça zengin yüzey ve yeraltı sularına aityayınlanmış hidrojeokimyasal verileri bulunan Batı Hazar (Azerbaycan), DoğuHazar (Türkmenistan), Sacramento (ABD), Po (İtalya) ve Joban - Hamadori(Japonya) petrollü havzaları seçilmiştir. Petrol ve doğalgaz yatakları içeren bu havzalarınyüzey ve yeraltı sularındaki iyot zenginleşmesinin sebebi, derinlerdeki petrolve doğalgaz yataklarından tektonik, volkanik ve diğer jeolojik olaylar etkisiile yüzeye ve yüzeye yakın bölümlere göç eden iyotça zenginrezervuar suları ve hidrokarbonlardır. İncelenen petrollü havzalardaki soğuk ve sıcak yüzey ve yeraltı sularındakiiyot, petrol ve doğalgaz sahası sularındaki iyot ile aynı kökenlidir ve organikmaddece zengin kayaçlardan türemiştir. Dolayısıyla,incelenen petrollü havzaların jeolojik ve hidrojeokimyasal verileri, iyotçazengin yüzey ve yeraltı suları (bu sular, aynı zamanda petrolhidrokarbonlarınca da zengindir) ile petrol sistemleri arasındaki yakınilişkiyi kanıtlamaktadır. Bu yakın ilişki, soğuk vesıcak yüzey ve yeraltı sularında yapılacak iyot analizleri ile petrol vedoğalgaz potansiyeli bilinmeyen bir havzanın potansiyelinin değerlendirilebileceğinigöstermektedir. Builişki, gelecek arama hedeflerinin belirlenmesi açısından da önemlidir., In this study, occurrencemechanisms of iodine-rich surface waters and groundwaters and the relationshipbetween iodine-rich waters and petroleum systems were investigated. For thispurpose, Western Caspian (Azerbaijan), Eastern Caspian (Turkmenistan),Sacramento (USA), Po (Italy) and Joban - Hamadori (Japan) petroliferous basinswith published hydrogeochemical data of iodine-rich surface waters andgroundwaters were selected. Iodine enrichment in the surface waters andgroundwaters of these basins, which contain oil and gas deposits, areiodine-rich reservoir waters and hydrocarbons that migrate from the deep oiland gas deposits to the surface and near the surface with the effect oftectonic, volcanic and other geological events. Iodine in the surface watersand groundwaters of investigated petroliferous basins are the same origin asiodine in oilfield waters and derived from organic-rich rocks. Therefore, thegeological and hydrogeochemical data of investigated basins prove the closerelationship between iodine-rich surfaces and groundwaters (these waters arealso rich by petroleum hydrocarbons) and petroleum systems. This closerelationship shows that the potential of a basin with an unknown potential foroil and gas can be evaluated by iodine analysis on the cold and hot surface watersand groundwaters. This relationship is also important in terms of determiningfuture exploration targets.

Bu çalışmada, Çukurca ilçesinin yerleşimi için uygun, önlemli ve uygun olmayan alanların sınırlarının belirlenmesi amaç edinilmiştir. Bu amaca yönelik olarak, arazi çalışmaları kapsamında jeolojik birimlerin litolojik sınırları çizilmiş, tektonik hatlar belirlenmiş ve 1/2000 ölçekli mühendislik jeolojisi ve yerleşime uygunluk haritası yapılmıştır. Ayrıca, jeoteknik amaçlı sondajlardan elde edilen standart penetrasyon deney (SPT) verileri ile konsolidasyon oturması ve taşıma gücü hesapları, kaya ve zeminlerin fiziksel özelliklerinin araştırılması için kullanılmıştır. Diğer yandan, kütle hareketi (heyelan vb.) potansiyeli taşıyan ve yüksek topografik eğim değerine sahip olan alanlar (α≥ % 30) belirlenmiştir. Mühendislik jeolojisi ve jeoteknik incelemeler birlikte ele alınarak sonuçta “Çukurca İlçesi” ve çevresini oluşturan alan, yerleşime uygunluk açısından değerlendirilmiştir., In this study, suitable for the placement of Cukurca, aim at determining the appropriate precautionary and nonborder areas was obtained. For this purpose, drawn lithological unit within the land boundaries of geological studies, tectonic determined and 1/2000 scale engineering geology and settlement suitability map was made. In addition, geotechnical drilling obtained from experiments, the standard penetration (SPT) with data consolidation settlement and bearing capacity calculations have been used to investigate the physical properties of rock and soil. On the other hand, the mass movement (landslides, etc.), the areas with the highest potential and topographic slope value (α≥ 30%) were identified. Engineering geology and geotechnical studies taken together ultimately "Cukurca district" and areas that make up the environment are evaluated for compliance with the settlement. Not abuse from the study area of cohesive unit normally consolidated in SK-1 and SK-13 locations, while the SK-8 locations were found to be over-consolidated floors. The consolidation settlement of accounts is between 0,19 to 0,22 cm and was seen seating in the well below the allowable limit.

Özet Bu çalışma, Tuzla (Adana-Karataş) ilçesinde inşası planlanan Trafik Gözetleme İstasyonu (TGİ) yerleşim alanı içerisindeki alüvyal zeminlerin olası bir deprem etkisinde sıvılaşma potansiyelinin, arazi (SPT) verileri kullanılarak belirlenmesini içermektedir. Bu amaçla, yapı oturma alanında yapılan 2 adet sondaj çalışmasına ait olan SPT verileri kullanılmıştır. Çalışma alanından yaklaşık 5 km güneyinde “Karatş Osmaniye Fay Zonunun” yer almaktadır. Bu fay zonunun yapı alanını etkileyebileceği ve en büyük ivmeyi yaratabileceği varsayılarak, araştırmaya esas alınmıştır. Toplam 110 km uzunluğundaki bu fay zonunun, olası bir depremde 1/2’nin kırılması tahmin edilerek, moment magnitüdü 7 ve normal atımlı faylar ve Türkiye için geliştirilen deprem atenuasyon eşitliği kullanılarak 0,3g büyüklüğünde yatay deprem ivmesi oluşabileceği hesaplanmış ve SPT verileri kullanılarak sıvılaşma analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Trafik Gözetleme İstasyonu inşaatı yapılacak alanın yüksek dereceli sıvılaşma riski taşıdığı ortaya konulmuştur. AnahtarKelimeler: SPT, sıvılaşma riski, Adana-Karataş (Tuzla), This study includes the determination of the liquefaction potential developed for the residentail area covered by alluvial deposits using SPT (Standard Penetration Test) data under the effect of the probable earthquake effect in Tuzla (Adana-Karataş) District. For this reason, two borehole data were evaluated. Karataş Osmaniye Fault Zone was a length of 110 km in length and approximately passes through in a distance of 5 km in the west of the study area (Tuzla District). It was predicated to affect the region and create the biggest peak horizontal acceleration due to earthquake. In a probable earthquake effect, it was calculated an earthquake of moment magnitude as MW=7, considering that Karataş Osmaniye Fault Zone may be cracked 1/2 of the total length. Using attenuation relationships developed for Turkey a peak ground acceleration of 0.3 g was calculated for the study site. According to the these results, the liquefaction analysis was performed using the SPT data and two locations were determined as liquefiable. Keywords: Standard penetration test, Adana-Karataş (Tuzla), liquefaction risk

Bu çalışma, Kaytazdere (İzmit) ilçesinde inşası planlanan Trafik Gözetleme İstasyonu (TGİ) yerleşim alanı içerisindeki alüvyal zeminlerin olası bir deprem etkisinde sıvılaşma potansiyelinin, arazi (SPT) verileri kullanılarak belirlenmesini içermektedir. Bu amaçla, yapı oturma alanında yapılan 2 adet sondaj çalışmasına ait olan SPT verileri kullanılmıştır. Çalışma alanından yaklaşık 30 km güneyinde “Kuzey Anadolu Fay Zonunun kuzey kolu” yer almaktadır. Bu fay zonunun yapı alanını etkileyebileceği ve en büyük ivmeyi yaratabileceği varsayılarak, araştırmaya esas alınmıştır. Toplam 105 km uzunluğundaki bu fay zonunun, olası bir depremde 1/3’nün kırılması tahmin edilerek, moment magnitüdü 6.9 ve Türkiye’de bulunan faylar için geliştirilen deprem atenasyon eşitliği kullanılarak 0,48g büyüklüğünde yatay deprem ivmesi oluşabileceği hesaplanmış ve SPT verileri kullanılarak sıvılaşma analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Trafik Gözetleme İstasyonu inşaatı yapılacak alnının yüksek dereceli sıvılaşma riski taşıdığı ortaya konulmuştur., This study includes the determination of the liquefaction potential developed for the residentail area covered by alluvial deposits using SPT (Standard Penetration Test) data under the effect of the probable earthquake effect in Kaytazdere (Izmit) District. For this reason, two data were evaluated. North Anatolian Fault Zone was a length of 105 km in length and approximately passes through in a distance of 30 km in the South of study area (Kaytazdere District). It was predicated to affect the region and create the biggest peak horizontal accelaration due to earthquake. In a probable earthquake effect, it was calculated an earthquake of moment magnitude as MW=6.9, considering that North Anatolian Fault Zone may be cracked 1/3 of the total length. Using attenuation relationships developed for Turkey a peak ground acceleration of 0.48g was calculated for the study site. According to the these results, the liquefaction analysis was performed using the SPT data and two locations were determined as liquefiable

url: http://sutod.selcuk.edu.tr/sutod/article/view/93, Bu çalışma, Küçükkuyu (Çanakkale) ilçesinde 1370+1372 nolu parseller’de inşası planlanan Trafik Gözetleme İstasyonu (TGİ) yerleşim alanı içerisindeki alüvyal zeminlerin olası bir deprem etkisinde sıvılaşma potansiyelinin, arazi (SPT) verileri kullanılarak belirlenmesini içermektedir. Bu amaçla, yapı oturma alanında yapılan 2 adet sondaj çalışmasına ait olan SPT verileri kullanılmıştır. İlçenin yaklaşık 72 km kuzey-doğusunda “Yenice Gönen Fay Zonu” yer almaktadır. Bu fay zonunun yapı alanını etkileyebileceği ve en büyük ivmeyi yaratabileceği varsayılarak, araştırmaya esas alınmıştır. Toplam 160 km uzunluğundaki bu fay zonunun, olası bir depremde 1/2’sinin kırılması tahmin edilerek, moment magnitüdü 7,5 ve Türkiye’deki faylar için geliştirilen deprem atenasyon eşitliği kullanılarak 0,25g büyüklüğünde yatay deprem ivmesi oluşabileceği hesaplanmış ve SPT verileri kullanılarak sıvılaşma analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Trafik Gözetleme İstasyonu inşaatı yapılacak alnının yüksek dereceli sıvılaşma riski taşıdığı ortaya konulmuştur.

Delinebilirlik; bir matkabın kayaç içinde belirli bir zamanda kayacı delerek ilerlemesidir. Bir diğer ifade ile kaya kütlesinde delik delme kolaylığıdır. Delme hızı ise kayaç içerisinde, m/dk, cm/dk veya mm/dk olarak ölçülür. Delinebilirlik ile delme hızı aynı kavram olarak tanımlanabilir. Delinebilirlik kolay ya da zor olarak delme hızı ise hızlı ya da yavaş olarak ifade edilir. Delinebilirliğe etki eden birçok parametre vardır. Bunlar makine ve ekipmana bağlı parametreler (sondaj makinasının tipi, dönme hızı, baskı kuvveti, matkap tipi v.b.), delme işlemine bağlı parametreler (delme yöntemi, makinanın çalışma performansı ve bakımı, sondörün deneyimi v.b.) ile jeolojik parametreler (kaya tipi, kayaların mekanik özellikleri, süreksizlikler, mineral bileşimi)'dir. Makine, ekipman ve delme işlemine bağlı parametreler kontrol edilebilir parametreler olup, jeolojik özelliklere bağlı parametreler ise kontrol edilemeyen parametrelerdir.Kaya delinebilirliğinde kontrol edilemeyen parametrelerin belirlenmesi (jeolojik ve mühendislik özelliklerinin), sondaj çalışmasında kullanılacak delme yöntemi, matkap türü, matkap dönme hızı, matkap üzerine uygulanacak yük miktarı, delme dizisi niteliği, pompa türü, dolaşım sıvısı/hava hızı ve hacmi, personel vb. gibi kontrol edilebilen parametrelerin en iyi şekilde seçilebilmesine (tasarım aşamasında) imkan vermektedir. Ayrıca, elde edilen veriler maliyet tahmininde ve sondaj çalışma sürelerinin planlanmasında kullanılabilecektir.Bu tez çalışmasında, tünel araştırma amaçlı 4 karotlu sondajda, sondaj çalışma parametreleri olan baskı, devir ile birlikte delinen kayanın tek eksenli basınç dayanımı özelliklerinin arazi ve laboratuvar çalışmalarından elde edilen veriler esas alınarak ilerleme hızı üzerindeki etkisi incelenmiştir.Sonuç olarak, bazı kaya özellikleri ile ilerleme hızları arasındaki ilişkiler analiz edilerek delinen kaya türleri için en uygun baskı, devir ve ilerleme hızları bulunmuştur. Drillability may be defined as the penetration rate of the bit within the formation (as m/min, cm/min or mm/min). The number of factors that affect penetration rate are numerous. During determination of drillability, the values that are measured for different formations should be comparable with each other; the penetration rate should be measured by using the same equipment and under similar conditions. The drilling process is a complex phenomenon that is affected by several factors. Bit type and bit diameter, bit rotation, torque and circulation fluid are the parameters that are controllable. On the other hand such uncontrollable parameters including the physical and mechanical properties of the rock, geological conditions and abrasive mineral proportion are also effective during drillability of rocks.The determination of uncontrollable properties during rock drillability (rock properties), makes it possible to select the controllable parameters such as the drilling method that shall be used during drilling, bit type, bid rotation, bit load, drill string properties, pump type, drilling fluid/air velocity and volume, personnel optimally during their project preparation stage. The prediction of drilling rates may be used for the calculation of financial portraits and the planning of the duration of drilling work.In this thesis, penetration rate was studied by considering the effects of both operational drill parameters, e.g. thrust, thrust and strength properties of drilled rocks, e.g. uniaxial compressive strength in 4 core drilling which was drilled for tunnel geotechnical investigation. Based on the data derived from the field and laboratory studies, the relationships between the above mentioned parameters were investigated to obtain optimum penetration rates for drilled rocks.Finally, optimum thrust, rotation and penetration rates were established for drilled rocks by analysing the relationships between penetration rates and some rock properties. 265