Search

30 Ekim 2020 (Mw=6,6) Sisam depremi, İzmir ilinde aletsel dönemde en fazla can ve malkaybına yol açmış deprem olarak kayıtlara geçmiştir. Bu depremde 117 kişi binaların göçmesinedeniyle can vermiş ve 1 kişi ise, depremden sonra Sığacık Körfezinde yaşanan tsunami nedeniylehayatını kaybetmiştir. Sisam Adası’nı kuzeyden sınırlayan denizaltındaki Sisam Fayı’nın kırılmasıylagelişen bu depremin yanı sıra, İzmir il sınırları içinde meydana gelen 1928 Torbalı ve 1949 Dikilidepremleri, can ve mal kaybına yol açan diğer aletsel dönem depremleridir. Tarihsel dönemde ise, çokdaha yıkıcı depremlerin geliştiği deprem kataloglarından bilinmektedir. Fakat bu depremlerin hangifaylardan kaynaklandığı konusundaki bilgilerimiz yok denecek kadar azdır. Bu boşluğu doldurmakiçin TÜBİTAK’a sunulan ilk proje 2021 yılında tamamlanmış, akabinde aynı yıl kabul edilen ikinciproje ise devam etmektedir. İlk projede İzmir Fayı, Tuzla Fayı, Gülbahçe Fayı, Yağcılar Fayı veSeferihisar Fayı üzerinde hendek tabanlı paleosismolojik çalışmalar yapılmış ve bu çalışmalarsonucunda, fayların deprem tekrarlama aralıkları, son ürettikleri depremler ve bu depremlerden sonrageçen süreler saptanmıştır.Çalışmadan saptanan bulgular, MS 177/178, MS 1039/1040, MS 1056, MS 1389 ve MS 1688yıllarında meydana gelen depremlerin bahsi geçen faylar tarafından oluşturulduğunu göstermektedir.Buna ek olarak sonuçlar MS 1389 depreminin Gülbahçe Fayı’ndan, MS 177/178 depreminin TuzlaFayı’ndan, MS 1039/1040 depreminin Yağcılar Fayı’ndan ve 1688 depreminin İzmir Fayı’ndankaynaklandığına işaret etmektedir. Buna göre, Gülbahçe Fayı 632, Yağcılar Fayı 982, İzmir Fayı 334,Tuzla Fayı ise 1843 yıldır yıkıcı deprem üretmemektedir. Bu sonuçlar incelenen fayların birbirinitetikleyecek şekilde depremler ürettiğini ve bölgede ortalama 300 yılda bir yıkıcı deprem olduğunugöstermektedir.14

The Gölmarmara Basin forms the northern branch of the Gediz Graben, which constitutes a series of horst-graben systems controlled by antithetic and synthetic normal fault steps in the Western Anatolia Extensional Province. Although geology of this section is well known, it is not studied enough in terms of active tectonics and geomorphology. The aim of this study is to reveal fault segments on the basis of Quaternary activity and structural evolution of the Gölmarmara Fault forming the southern boundary of the basin.The NW-SE trending Gölmarmara Fault, which consists of the 7 km-long İsmetpaşa and 11 km-long Hacıbaştanlar segments, has 26 drainage basins and 23 triangular facets in its footwall. Morphometric analyses (Smf, Vf, AF, HI, Shp, SL, Slip Rate) based on the digital elevation model were performed for these structures. According to combined results of our morphometry and field studies, the İsmetpaşa Segment has higher uplift and activity than the Hacıbaştanlar Segment, and they are linked by a relay ramp developing during the evolution of a complete fault zone. It can be said that the Gölmarmara Fault, which was found to have passed through 3 phases from its formation to the present day, is an en-echelon fault similar to when it formed. Morphometric indices and field data indicate that the Gölmarmara Fault is composed of medium-highly-active dip-slip normal fault segments and may cause earthquakes with a magnitude of Mw: 6.4. The Gölmarmara Fault, consisting of 2 geometric and 1 seismic segment, has uplift rate ranging from 0.179 to 0.518 mm/year (increasing at the center, and decreasing at the tips of the fault). These values are similar to uplift rates calculated for other active normal faults in the Gediz Graben., Gölmarmara Havzası, antitetik/sintetik normal fay basamakları ile denetlenen ve bir seri horst-graben sistemi olarak tanımlanan Batı Anadolu Genişleme Bölgesi’ndeki Gediz Grabeni’nin en kuzeydeki bölümünü oluşturur. Bu bölümün jeolojisi iyi bilinmesine rağmen, aktif tektonik ve jeomorfoloji çalışmaları açısından yeteri kadar incelenmemiştir. Bu çalışmanın amacı, havzanın güney sınırını oluşturan Gölmarmara Fayı’nın segment bazında tanımlanarak Kuvaterner dönem aktivitesini ve yapısal evrimini ortaya koymaktır.7 km uzunluğundaki İsmetpaşa ve 11 km uzunluğundaki Hacıbaştanlar segmentlerinden oluşan KB-GD uzanımlı Gölmarmara Fayı, taban bloğunda 26 drenaj havzasına ve 23 üçgen yüzey morfolojisine sahiptir. Bu yapılar üzerinde, sayısal yükseklik modeli temelli morfotektonik analizler (Smf, Vf, AF, HI, Shp, SL, Yükselim Oranı) yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar arazi verileri ile birlikte değerlendirilerek İsmetpaşa Segmenti’nin Hacıbaştanlar Segmenti’ne göre daha hızlı yükselime ve aktiviteye sahip olduğu ve bu iki segmentin, fay zonunun gelişimi sırasında bir aktarım rampasıyla birbirine bağlandığı tespit edilmiştir. Oluşumundan günümüze kadar 3 yapısal evreden geçen Gölmarmara Fayı’nın ilk evresinde kademeli (en-echelon) nitelikli faylardan oluştuğu söylenebilir. Morfometrik indisler ve saha verileri, Gölmarmara Fayı’nın orta-yüksek derecede aktif, eğim atımlı normal fay segmentlerinden meydana geldiğini ve Mw:6,4 büyüklüğünde depremler oluşturabileceğini göstermektedir. Geometrik olarak 2, sismik açıdan ise 1 segmentten oluşan Gölmarmara Fayı için, 0,179 ila 0,518 mm/yıl arasında değişen (fayın merkezinde artan, uç kısımlarında azalan) yükselim oranı hesaplanmıştır. Bu değerler Gediz Grabeni bölgesinde bulunan diğer aktif faylardaki yükselim hızı miktarları ile benzerlik göstermektedir.

Formation of surface rupture zone along active faults buried directly beneath major cities create devastating earthquakes that seriously threaten the safety of human lives. Surface rupture microzonation (SRM) is the generic name for subdividing a region into individual areas having different potentials hazardous earthquake effects, defining their specific seismic behavior for engineering design and land-use planning in case a large devastating earthquake strikes the region. The basis of SRM is to model the rupture zone at the epicenter of an earthquake, and thus develop a hazard-avoid map indicating the vulnerability of the area to potential seismic hazard. Earthquake hazard assessment of active faults in urban areas are thus an important systematic engineering for disaster mitigation in major cities.