Search

In the Ottoman State, also named as the Waqf Civilization, services like education, health, public works, municipality, religious affairs, and social security that are the sources of human and social capital and that need to be performed by a social state were supplied by the contribution of the waqf institution. The information related to the prevalence, comprehensiveness, and management procedures can be accessible by means of examining the content of the endowments that have survived until today. In these endowments, various types of information such as assets, architectural works of art, the related staff, legal transactions, and the family members of the waqf founder can be reached as well. Especially the architectural works which have gone missing make the analyses of endowments quite important. In the endowments belonging to cash waqfs, details regarding the endowed cash, management procedures, accretion rates, and use of revenues to be acquired are also available. The aim of this study is to put forth the operation principles of cash waqfs and study the socio-economic contributions of these waqfs to the Ottoman social life. The İstanbul Balat Courd Records in which 55 cash waqfs were included between 1555-1838 have been assigned as the research topic of this study. Through the addition of three different court outputs analyzed in the same format for the purpose of comparing the obtained findings, 426 cash waqfs established between 1491-1911 have been evaluated once again. Thanks to the comparison of the cash waqf endowments by four courts, this study has provided an opportunity for a collective assessment that has not been performed up to now with regard to the number of endowments and the periods they extended in. In consequence, the sort of efforts exerted by the cash waqfs in adapting to the changing socio-economic circumstances so as to sustain their services have been identified in this research study. In this context, while the changes and transformations that the cash waqfs underwent within themselves have been detected on the one hand, the donations made by the waqfs to eternity as part of a whole have been exemplified on the other., Vakıf medeniyeti olarak da bilinen Osmanlı’da vakıf kurumu eğitimden sağlığa, kültürel hizmetlerden beledi hizmetlere kadar hayatın her alanında çeşitli katkılar sağlamıştır. Kurumun yaygınlığı ve kapsayıcılığı günümüze ulaşan çok sayıda vakfiye içeriğinden tespit edilmektedir. Vakfiyelerde vakfın ciheti doğrultusunda ne tür hizmetler verildiği ayrıntılarıyla kayıtlıdır. Ayrıca, kişilerin mal varlıkları, mimari eserler, kamu görevlileri, hukuki işlemler, mahalleler, aile üyeleri hakkında bilgiler gibi pek çok konu işlenmiştir. Para vakıflarına ait vakfiyelerde ise bahsi geçen konulara ilaveten vakfedilen nakitler, işletim usulleri, nema oranları, elde edilecek gelirlerin kullanımına ait detaylar da söz konusudur. Çalışmanın amacı para vakıflarının işleyiş prensiplerini ortaya koymak ve para vakıflarının sosyoekonomik yönden Osmanlı toplum yaşantısına katkılarını araştırmaktır. Örneklem alanı olarak, erken dönemlerden itibaren para vakfı vakfiyelerinin bulunduğu İstanbul Balat Şer’iyye Sicilleri alınmıştır. Çalışma 1555-1838 arasında kayıtlı toplam 55 vakfiye üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bulguların karşılaştırılması için üç farklı mahkeme kayıtlarında tespit edip incelediğimiz 1491-1911 arasında kurulmuş 426 para vakfı vakfiyesine başvurulmuştur. Bu sayede, vakfiye sayısı ve ait oldukları dönemler itibariyle, şimdiye kadar eksik kalan toplu değerlendirme imkânı yakalanmıştır. Neticede para vakıflarının hizmetlerine devam edebilmek için değişen sosyoekonomik şartlara uyum sağlamak adına ne gibi çabalar harcadığına dair önemli tespitler yapılmıştır. Bu kapsamda para vakıflarının bir yandan kendi içinde geçirdiği değişim ve dönüşümler tespit edilirken diğer yandan bir bütünün parçası olarak vakıfların ebediyete yaptıkları bağışlar örneklenmiştir.

XVI. yüzyılda Vize sancağı mühim bir askeri merkez olarak, İstanbul boğazının batı kıyılarından, Edirne sancağına kadar Trakya'nın büyük bir kısmını idari sınırları içinde bulundurmaktadır. Vize sancağı coğrafi konumu ve yapısı bakımından, Osmanlı devrinde Avrupa'ya yönelik askeri harekatların ilk stratejik hattı üzerinde yer alır. Bu çalışmada, Vize kazasının vakıf müesseseleri incelenmektedir.

&nbsp

&nbsp

&nbsp

Bu çalışmada Türk ekonomisinin lokomotif sektörü olarak kabul edilen ve 200'den fazla alt sektörü etkilemesiyle hem üretim hem de istihdam yönüyle ekonomide önemli bir yer tutan inşaat sektörü genel olarak ele alınacak, akabinde konut sektörünün durumu incelenecektir. Bu inceleme yapılırken İstanbul özelinde alan daraltmasına gidilecek, Türk ekonomisinin kalbi, Türkiye'nin en kalabalık ve en dinamik şehri durumunda olan İstanbul'da konut sektörünü etkileyen faktörler üzerinde durulacaktır. Konut finansmanının detaylarına yer verilecek ve bazı finansman türleri incelenecektir. Bununla birlikte risk faktörleri değerlendirilecek ve Türkiye'de konut finansmanının durumu incelenecektir.Konut sektörünün ekonomideki rolü incelenirken riskleri de değerlendirilecek ve daha önce dünya genelinde ya da bölgesel olarak gerçekleşen ekonomik krizler araştırılarak konut sektörü ile bağlantısı irdelenecektir. In this study, the construction sector, which is considered as the locomotive sector of the Turkish economy and affects more than 200 sub-sectors, will have an important place in the economy both in terms of production and employment, will be discussed in general, and then the situation of the housing sector will be examined. While the investigation has been being done, there will be field narrowing regarding Istanbul, The heart of the Turkish economy, in İstanbul which is the most crowded and the most dinamic city of Turkey, the factors that affects housing indsutry will be focused.The details of housing finance will be covered and some types of financing will be examined. However, risk factors to be evaluated and housing finance situation in Turkey will be discussed.While examining the role of the housing sector in the economy, the risks will be evaluated too and the economic crises which have been realized in the world or regionally before will be investigated and will be examined the relation with housing sector. 130

Tezimiz çerçevesinde, Tanzimat Döneminin en önemli devlet adamlarından Fuad Paşa ve Âli Paşa'nın siyasi vasiyetnameleri incelenmiş ve vasiyetnameler aracılığıyla asıl anlatılmak istenen konunun kendilerinden sonraki dönemde oluşması muhtemel olan ekonomik ve siyasi krizlere engel olmak niyeti olduğu çıkarımı yapılmıştır.Fuad Paşa ve Âli Paşa'nın ayrı ayrı kaleme aldığı vasiyetnameleri siyasi ve ekonomik birçok konuyu barındırmaktadır. Biz bu çalışmamızda vasiyetnameleri para ve vergi açısından incelenmiştir.İlgili çalışmanın daha anlaşılabilir olması nedeniyle vasiyetnamelerin sahibi devlet adamlarının ve onların hamisi olan Mustafa Reşid Paşa'nın hayatları anlatılmıştır. Çalışma içerisinde döneminin önemli siyasi olaylarına kısa bir bakış atılmıştır. Bu çalışmanın kapsamı İngiliz Serbest Ticaret Anlaşmasının imzalandığı yıl olan 1838 yılı ile Âli Paşa'nın öldüğü yıl olan 1871 yılları arasıdır.Çalışma Tanzimat Dönemi'ne genel bir bakış sunarken Osmanlı Maliye Politikaları üzerinde daha ağırlıklı durarak ilgili konular çerçevesinde vasiyetnamelerin analizini yapmaktadır.Anahtar Kelimeler: Tanzimat, Islahat, 19.Yüzyıl, Vergi, Maliye, Para, Osmanlı İmparatorluğu In this study, the political will of Fuad ve Ali Pasha, who were two of the leading statesmen during the Tanzimat Era, is examined. Its concluded that the statement of these wills is to prevent any economic and political crises that may arise after their term.The wills have been written by Fuad Pasha and Ali Pasha seperately. Altough these wills contain many different political and economical subjects, we will examine more in the view of monetary and tax policies.In order to fully understand the context of the will, the important things in the testator's life have been included along with Mustafa Reşid Pasha who was the protector of these two reformist. We also explained the major political events briefly. The scope of this study is between 1838, when the British free trade agreement was signed, and 1871, when Ali Pasha died.While the study provides an overview of the Tanzimat Era, it focuses on Ottoman fiscal policies and analyzes the wills within the framework of related issues.Keywords: The Tanzimat-ı Esasiye, The Islahat-ı Esasiye, 19th Century, Tax, Exchequer, Money, Ottoman Emprire. 158

Toplum, devlet ve özelde anne babalar tarafından çocuklara verilen anlamlar ve yüklenen roller, tarihsel süreç içerisinde kültüre ve medeniyetlere göre çeşitlilik göstermiştir. Tarihin ilk dönemlerinden günümüze bilim ve teknolojideki ilerlemeler ve insan hakları konusunda gerçekleştirilen çalışmalar, çocuk ve çocukluk kavramına bakışı da olumlu anlamda değiştirmiştir. Bu bağlamda modern dönemlerle birlikte çocuğa verilen değer daha da artmış, aileler için özel gayretlerin gösterildiği bir varlığa dönüşmüştür. Osmanlı toplumunda da çocuğa verilen değer noktasında benzer bir süreç yaşanmış, özellikle Batılılaşma hareketleri ile birlikte devlet ve toplum nezdinde daha fazla değer verilen bir unsur olmuştur. Batılılaşma hareketlerinin yaşandığı 19. yüzyıl, Osmanlı Devleti için eğitim alanı başta olmak üzere ekonomik, kültürel ve sosyal alanda çeşitli değişimlerin ve gelişmelerin uygulamaya konulduğu bir dönemdir. Bu dönemde Batılılaşma hareketleri ile birlikte oldukça yeni bir çehreye bürünen İstanbul'da doğal olarak çocuklar da bu değişimden fazlasıyla etkilenmişlerdir. Bu bağlamda kozmopolit bir yapıdaki İstanbul'da eğitim alanındaki reformlarla okullarda farklı etnik kimlikteki çocukların nasıl eğitim alacakları belirlenmiştir. Ayrıca sanayileşmenin artmasıyla çocuk işçi sayısı da artmış, zengin mahalleler ile fakir mahallelerdeki çocuk yaşantısı farklı bir yapıda seyretmiştir. Bir taraftan savaşların bir taraftan siyasi çekişmelerin yaşandığı bu dönemde çocukların yaşantısı ve hayata bakışlarının nasıl olduğu değerlendirilmesi gereken önemli bir alandır. Bu bağlamda çalışmamız 19. yüzyılda İstanbul'da yaşayan çocukların yaşamına değinmek maksadıyla hazırlanmıştır. Buna göre Tanzimat Dönemi'yle birlikte çocuğun toplumdaki yerinin ve konumunun değişmeye başladığı, dünya genelinde olduğu gibi Osmanlı'da da çocuklara yönelik eğitim, sağlık, bakım gibi alanların yanı sıra kimsesiz ve yetim çocuklar için de çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Anahtar Kelimeler: 19. Yüzyıl, Çocuk, Dünya, İstanbul, Osmanlı Devleti, Tanzimat Dönemi, Çocuk The society have varied according to culture and civilizations throughout the historical process bye the roles and the meanings which are the assigned to the children by the roles by their parents in particular and the by state in public. Advances in science and technology in addition to the studies on human rights' subject since the early periods of the history until today have also changed the sense on child at the look at children in a positive manner. In this context, the value given to the child altogether with the modern times has become an asset in which special efforts are made for families.A similar process has been experienced in the value given to the child in Ottoman society and especially with the Westernization movements, chil became an even more valuable asset in the state and the society. Westernization movements are seen in 19th century and it also became a period when Ottoman Empire started to put the developments and various change beginning with economics, culture and social; into practice. During this period with Westernization movements; Istanbul's face naturally change into a whole new one and the children were also greatly affect by this change. In this context, it was identified how the reforms in education in a cosmopolitan Istanbul would be applied among the children with different ethnic identities. In addition, with the increase in industrialization, the number of child workers increased more and resulting from this; the lives of children in rich and poor neighborhoods also differed. This period, where there were wars on one hand and political conflicts on the other, is an important one to assess the lives of the children and how they look at it. In this context, our study is aimed to view the lives of the children who were living in Istanbul in the 19th century. Accordingly, it is observed that the place and position of the children with the Tanzimat Period started to change. Like the rest of the world, not only there were studies on children in the fields on education, health and care, but also there are studies conducted for orphans in the Ottoman Empire. Key Words: 19th Century, Child, In The World, Istanbul, Ottoman Empire, The Tanzimat Period 111

Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar geçen süre zarfındaTürkiye'deki yerli uçak üretim teşebbüsleri ve havayolu taşımacılığı üzerine yapmışolduğum bu çalışmada, sürecin aşamaları kademe kademe ele alınmıştır. Baştahavacılık sektörü genel olarak ele alınıp bu alandaki gelişmeler, havayolu şirketleri,işletmeler, havalimanları, altyapı ve teknik destek gibi sektörün belli başlı konularınagöz atılmıştır. Devamında dünya genelindeki rekabet, üretimi tetikleyen faktörler vebunların sonuca yansımaları ele alınmıştır. Sektördeki lider oyuncular önderliğindeuçak üretimin aşamaları, havacılığın gelişimi, olumlu olumsuz tarafları vekarşılaşılan engeller incelenmiştir.Ülkemizde ise havacılık tarihinin başlangıcına gidilerek ilk gelişmelerinışığında günümüze kadar geçen süre içinde Türkiye'deki havacılığa dair genel biranaliz yapılmıştır. Askeri alanda başlayan uçak üretim girişimleri birçok somutadımların atılmasını sağlamıştır. Türk Uçak Sanayii (TUSAŞ), Makine KimyaEnstitüsü, Kayseri Uçak Fabrikasını örnek olarak verebiliriz. Bunun yanı sıra özelalanda da havacılığa gönül vermiş bireyler kendi imkânları dahilinde üretime dairbazı girişimlerde bulunmuşlardır.Son bölüm olarak günümüzde Türkiye'nin havacılık sektöründeki yeri,yaşadığı süreç, gelinen nokta ve mevcut gelişmeler ele alınmıştır. Hali hazırdadevam eden veya proje aşamasında yer alan yerli uçak üretimi eğilimleri askeri veözel sektör başlıkları altında incelenmiştir. Bunlar Hürkuş, Gökbey, T129 AtakHelikopteri, İnsansız Hava Aracı (İHA) gibi. Ayrıca özel havayolu şirketleriningüncel filoları, şirket büyüklükleri, Dünya pazarındaki konumları ve asıl konumuzolan uçak üretimi hakkındaki fikir ve girişimleri araştırılmıştır.ivSonuç olarak bir serüven haline gelen yerli uçak üretimi ve havayolutaşımacılığını geliştirme fikrinin ne kadarı hayata geçirilmiştir? Bir hayal mi olarakkalmıştır? Yoksa hala bir umut var mıdır? Gibi sorularına yanıt aranmıştır.Anahtar Kelimeler: Türk Uçak Sanayii (TUSAŞ), Makine Kimya Enstitüsü,Kayseri Uçak Fabrikası, Hürkuş, Gökbey, T129 Atak Helikopteri, İnsansız HavaAracı (İHA). The research that I was doing is about domestic plane manufacture attemptsand airline transporter since the beginning of the Republic in Turkey, has reviewedstep by step. First of all, airline industry has taken with it's general structures, likeupgrades on this area, airline companies, firms, airports, substructure and technicalsupport. Competition on the world scale, developments, triggering manufacturingfactors and these resoults to conclusion has been has reviewed. Examined thepositive and negative parts and barriers about domestic plane manufacturing, underthe leadership of leader players on the market. If we take a look at our country, in the light of first developments, Turkey'sairline history has been under examination since the beginning of the history. Planemanufacturing, which it starts on military level, has provided real steps. Forexample,Turkish Aircraft Industry,(TUSAŞ), Machine Chemical Makine Industry(MKEK), Kayseri Aircraft Industry can given, Also, in private sector, people whichit's heart on aviation, made some attempts and manufacturings within theirpossibilities. As final part, Turkey's place on aviation sector, it's period, where we standnow and existing developments has examined. On-going and project phase planemanufacturings are examined in titles of military and private sector. These are asfollow Hürkuş, Gökbey, T129 Atak Helicopter, Unmanned Aerial Vehicle (İHA).By the way analyzed opinions and attempts about private airline company fllets,companies sizes, their place on world market and the main topic, planemanufacturing.vi As a consequence, some questions has been asked to get some answer, such as,how much of domestic plane manufacturing and airline transportation, which isbecoming an adventure, idea's has come true ? Did it stay as a dream ? Or there isstill hope ? Keyword: Turkish Aircraft Industry,(TUSAŞ), Machine Chemical MakineIndustry (MKEK), Kayseri Aircraft Industry, Hürkuş, Gökbey, T129 AtakHelicopter, Unmanned Aerial Vehicle (İHA) 109

`1877-1880 Yılları Arasında Osmanlı Devleti'nde Görev Yapan İngiliz Büyükelçi Sir Henry Austen Layard'ın Osmanlı Rus Savaşı'na Bakışı` adlı çalışmamızın amacı, Osmanlı Devleti'nde geniş çaplı değişime sebep olan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın yabancı bir diplomat gözünden değerlendirilmesini ortaya koymaktır. Tezin kapsamı Sir Austen Henry Layard'ın İstanbul'a 1877 yılının Nisan ayında İngiliz Büyükelçi olarak atanmasından itibaren yazmış olduğu hatıratında aynı dönemde başlayan savaşın bitimine kadar yapmış olduğu gözlemler, konuyla ilgili görevi gereğince atmış olduğu adımlar ile sınırlıdır. Çalışmada öncelikle Osmanlı-Rus ilişkileri ve 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı hakkında genel bilgiler verilmiştir. Sonrasında söz konusu savaşla ilgili gözlemlerde bulunan Sir Henry Austen Layard'ın hayatını çeşitli başlıklarda ele aldık. Çalışmanın ana kısmını oluşturan hatırat kısmında bir İngiliz büyükelçisinin bakış açısından tarihe damga vurmuş bu savaşın başlangıcından sonlanmasına kadar olan süreçte değerlendirilmesini ortaya koymaktayız. Osmanlı diplomasisi ve savaş süreci hakkında önemli bir kaynak olan bu hatıratı direkt yazan kişinin bakış açısını yansıtarak hiçbir müdahale yapılmaksızın İngilizce 'den kendi dilimize aktardık. The aim of our study titled `Ottoman-Russian War from the Point of View of Sir Henry Austen Layard who Served as British Ambassador in the Ottoman Empire between the years 1877 and 1880` is to reveal evaluation of the Ottoman Russian War of 1877-1878 which led to an extensive change in the Ottoman Empire through the lens of a diplomat. Based on his memoirs, the scope of the thesis is limited to the observations and the relevant steps taken by Sir Henry Austen Layard from the period when he was appointed as a British Ambassador to İstanbul in 1877 until the end of the war which also began during the same period.Our thesis begins with general information concerning the Ottoman-Russian relations and the Ottoman-Russian War of 1878-1878. We reveal life of Sir Henry Austen Layard who made observations about the aforementioned war under various headlines. In the part of the memoirs which is the primary part of the study, we reveal evaluation of the war from the beginning to the end from the point of view of a British ambassador. A significant source on the Ottoman diplomacy and the war process, these memoirs are transferred by us from the point of view of the writer without any intervention from English to our own language. 92

Para vakfının uygulamalarına Osmanlı döneminde rastlamaktayız. Para vakıfları, vakıfların faaliyet alanlarının genişlemesini sağlamıştır. Küçük tasarruf sahipleri de ebedî bir hayır yapmak arzusuyla para vakıfları kurmuşlardır. Belirli bir para vakfedilerek vakfın sermayesi işletilmektedir. Elde edilen gelir de vakfın kuruluş amacı için sarf edilmektedir. Harcanabilir gelir, tamamen tüketilmemiş, toplum yararına kullanılma yolu tercih edilmiştir. Para vakıfları, gelir transferi ile gelir bölüşümüne olumlu katkı sunmuştur. Halkın refah düzeyinin artmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Bu çalışmada 17. yüzyılda Osmanlı saray mensubu hanımların kurdukları para vakıfları ele alınmıştır. Bu vakıfların kuruluş senetlerinin kaydedildiği Evkaf-ı Hümayun Müfettişliği Mahkemesi kayıtlarından seçilmiş vakfiyeler analiz edilmiştir. Vakıf sermayesi, işletme yöntemleri, vakıfların kuruluş amaçları, vakıf gelirlerinin tahsis edildiği alanlar konu edilmiştir. Para vakıflarının döneme ait hukuki tartışmalarına da değinilmiştir. Para vakıflarının toplumda kabul görmüş hali ile sosyal ve ekonomik yönleri ifade edilmiştir.Ayrıca dönemin para tarihi araştırmalarına küçük bir katkı olacak veriler elde edilmiştir. Vakıf sermayesi, altın ve gümüş paralardan oluşmaktadır. Günlük harcama yapılan ücretler, gümüş cinsi para birimleriyle belirlenmiştir. Vakfiyelerde dönemin altın ve gümüş paraların rayiç fiyatlarına ait bilgiler de yer almaktadır. Farklı para birimlerinin piyasada kullanımda olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı, vakıf, para vakıfları, vakfiye, iktisat tarihi We come across with the practices of cash waqf during the Ottoman Empire. The cash waqfs led to expansion of areas of activities of the waqfs. The small savers also established the cash waqfs for the purpose of an eternal charity. Devoting a specific amount of money, the capital of the waqf is run. Disposable income is not consumed completely, its utilisation for the public weal is preferred. It played a significant role in improving the level of welfare of people.The cash waqfs established by the Ottoman female courtiers during the 17th century is discussed in this study. The waqfiyyas selected from the recordings of the Inspectorship Court of Evkaf-i Humayun, where the deed of foundation of these waqfs were registered, are analysed. Capital of the waqf, operating procedures, founding purposes of the waqf, the areas, to which the income of the waqf was allocated, are dealt with in this study. Judicial discussions regarding cash waqfs in relation to the period was mentioned. Well-accepted forms of the cash waqfs are explained in social and economic aspects.Furthermore, data, which will contribute to historical monetary studies on the period to a small extent, is acquired. The capital of the waqf consists of gold and silver coins. Fees for daily expenditures were set on term of silver coin. There is also information concerning market price of the gold and silver coins of the period in the waqfiyyas. Circulation of different currencies in the market is observed.Keywords: Ottoman, waqf, cash waqfs, waqfiyah, economic history 155

İstanbul'da yaşayan kadınların sosyal ve ekonomik hayatlarını konu edinen bu çalışmada 1918 – 1950 dönemindeki tarihsel gelişim incelenmiştir. Belirtilen tarih aralığında hem dünyadaki hem İstanbul'daki sosyolojik ve ekonomik gelişmeler demografik açıdan değerlendirilmiş, dönemin önemli sosyolojik sorunları tespit edilmiştir. Araştırmanın başlangıç tarihi olan 1918 İstanbul'un işgal altında olduğu mütareke döneminin başlangıcıdır. Şüphesiz ki yüzyıllar boyu özgürlüğün simgesi olan bir şehrin işgal altına alınması sosyolojik ve ekonomik boyutlarda çarpıcı sonuçlar doğurmuştur. İşgal yıllarında şehir hayatında özellikle kadınların sosyal ve ekonomik açıdan nasıl etkilendiği çalışmanın önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Çalışmada demografik anlamdaki bu değişimlerin toplumun sosyolojik ve kültürel kimliğinin değişmesinde ve şekillenmesinde ne denli etkili olduğu araştırılmıştır.Araştırmanın temelinde Mütareke Dönemi yıllarından itibaren Erken Cumhuriyet Dönemi'ne kadar geçen süre içerisinde şehirdeki sosyal ve ekonomik hayatın ne ölçüde etkilendiği ve değiştiği incelenmiştir. Özellikle kadınların bu süreç içerisinde nasıl bir hayat sürdükleri, kadınların ekonomik hayata katılımlarının başlangıcının nasıl olduğu araştırılmış, bu süreç zarfında aktif olan kadınların hayatları ve bu kadınların kurmuş oldukları dernekler ve dergiler incelenmiştir. Son olarak bu süreç içerisinde aktif kadınların aldıkları eğitim ve döneme faaliyetleri ile damga vuran, sosyal hayata önemli katkılar sağlayan öncü kadınların hayatı ele alınmaktadır. Bu araştırma döneme ilişkin kadınlara özel basılan gazetelerden, dönemle ve konuyla ilgili basılan kitaplardan yararlanılarak hazırlanmıştır.Araştırma sonucunda dünyadaki tüm savaş dönemlerinde yaşandığı gibi Mütareke Dönemi İstanbul'unda da kadın hareketlerinin hem dünyadaki hem de ülkedeki genel ekonomik ve siyasi yapıdan etkilenerek artış gösterdiği görülmüştür. Ayrıca eğitimde fırsat eşitliğini yakalamış kadınların da erkekler kadar hatta yeri geldiğinde onlardan daha da başarılı olabildikleri gözlemlenmiştir. Bu durum ünlü düşünür Platon'un kadın erkek eşitliğine ilişkin insanları cinsiyetlerine göre değil aldığı eğitim ve yeteneklerine göre konumlandırmanın doğru olduğu görüşünü haklı çıkarmaktadır. The historical development of 1918-1950 period is examined in this study which is about the social and economic lives of women living in Istanbul. The sociological and economic developments both in the world and in Istanbul have been evaluated demographically in the mentioned date interval and important sociological problems of the period have been determined. The beginning date of this study; 1918 is the beginning of the armistice period in which Istanbul is under occupation. Undoubtedly, the occupation of a city that has been the symbol of freedom for centuries has had striking results in sociological and economic dimensions. In the years of occupation, how social and economic aspects of women are affected especially in urban life constitute an important part of the study. In this study, it has been investigated how these changes in demographic terms affect the sociological and cultural identity of society.In this study, it has been examined that how the social and economic life in the city has been affected and changed from the armistice period until the early republic period. In particular, the life of women in this process, the beginning of the participation of women in economic life was investigated. Also it has been examined the life of the women who are active during these period and the associations and journals, magazines that established by these active women. Finally, during the menton period, the education of the active women has been studied and the life of the pioneer women who make a significant contribution to social life are examined.This research has been prepared by using newspapers published for women in the period, and also using the periodicals and books published on the subject.As a result of the research, just like in all wartime periods in the World, it has been seen that the women's movements have been increased and affected by both the World and general economic and political structure of the country during the armistice period of Istanbul. In addition, it has been observed that women who have achieved equal opportunities in education can be as successful as men and even more successful than men in some areas. This fact justifies the notion that Plato's position on the subject of equality between men and women is not correct according to their sex but rather according to their education and skills. 158

İnsana dair bilinen en eski hastalıklardan biri olan cüzâm göç, savaş ve ticaret gibi nüfus sirkülasyonlarıyla çok geniş bir coğrafyadaki insan topluluklarını etkilemiştir. Yüz ve vücutta yol açtığı deformasyonların korkutuculuğu ve tedavi yollarının bilinmeyişi sebebiyle cüzâm uzun bir tarihsel süreç boyunca tıbbın konusu olarak değil dinsel imgelemin negatif anlamlarla yüklü parçası olarak değerlendirilmiştir. Antik çağdan itibaren günahkâr olarak damgalanan cüzâmlılar sağlıklı insan topluluklarının dışında yaşamaya mahkûm edilerek ekonomik ve sosyal anlamda çaresiz bırakılmışlardır. Tarihin ilk `ötekileri` olarak adlandırabileceğimiz cüzâmlılar hastalığın doruk noktasına ulaştığı Ortaçağ Avrupası'nda lanetli olarak damgalanarak toplumsal öfke ve lincin öznesi olmuşlardır. Bu çalışma tarihin en korkulan hastalıklarından biri olarak toplumsal hafızada derin izler bırakan cüzâmın tarihsel süreç boyunca izlediği yolu takip ederek cüzâmlının Osmanlı dönemindeki sosyo ekonomik portresini çıkarma amacı taşımaktadır. Toplumsal dinamiklerin, sosyal hiyerarşinin ve iktisadî yapılanmanın oluşmasındaki en etkili faktörlerden biri olan dinlerin hastalıklara ve dezavantajlı gruplara ilişkin tavrı bu kesimlere yönelik toplumsal algının oluşmasındaki en önemli aktörlerden biridir. Bu yüzden Osmanlıdaki cüzâmlı algısını daha net ortaya koyabilmek ve sağlıklı bir karşılaştırma yapabilmek için dinlerin cüzâmlıya bakışı bu çalışmanın kapsamı içine alınmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nda cüzâmlılar dini referanslara atfen miskin olarak anılmışlar ve genel halk sağlığını tehdit ettikleri gerekçesiyle Miskinhane denilen yerlerde tecrit edilmişlerdir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki belgelerin ışığında incelediğimiz bu miskinhanelerin kuruluş süreçleri, yönetim biçimleri ve iktisadi kaynaklarını yaratma biçimleri söz konusu portrenin çıkartılmasındaki asıl izleği oluşturmuşlardır. Anahtar Kelimeler: Tarihte Cüzâm, Cüzâmlı, Öteki, Osmanlı'da Cüzâmlı Algısı, Miskin, Miskinhane. Leprosy, known to be one of the oldest diseases of mankind, has spread around the world through migrations, wars and commerce affecting societies living in a vast geography. The appalling skin deformations caused by leprosy, and a lack of remedy has kept leprosy a topic of religion, filled with negative connotations rather than a topic of medicine throughout the history. Lepers, having been considered sinful since antiquity, have been expelled from society and were left helpless and desperate in the social and economic realms. Lepers can be thought of as the first `others` in the history of societies. In the Middle Ages of Europe, when the spread of the disease had reached its peak, they had been ostracized and condemned as sinful, and had become the central subject of societal hatred. The aim of this thesis is to study the socio-economic portrait of lepers in the Ottoman Empire. Organized religion is a major factor determining the dynamics of social life and social hierarchies. The way religion approaches diseased population is particularly important in shaping the society's outlook on this vulnerable group. In order to better understand Ottoman Empire's outlook on leprosy with respect to other cultures, this thesis will include discussions on Christianity and Judaism's perspective on leprosy in addition to Islam. In the Ottoman Empire, lepers were called `miskin` (indolent), and were excluded from the society and placed in special housing units called `Miskinhane` as they were considered to be a threat for public health. Republic of Turkey's archives on Ottoman Empire were used as the main resource in this thesis to study the establishment, management and funding of Miskinhanes.Key Words: Leprosy in the History, Lepers, Others, Miskin, Miskinhane, Leprosy in the Ottoman Empire. 178

Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve sonrasına kadar olan süre boyunca sanayi sektöründe yaşanan gelişmeler hayli ilgi uyandırıcıdır. Osmanlı'nın yükselme döneminde küçük sanayi işletmeleri ile başlayan bu ilerleme süreci, Tanzimat dönemi ile devlet teşvikiyle kurulan fabrikalar halini almıştır. Önceleri saray ve ordunun ihtiyaçları için yapılan sanayi üretimi, halkın talebine karşılık verir hale gelmiş, hatta dış pazara ihraç edilmiştir. Savaş sonrası Cumhuriyetin kurulması ile birlikte önceleri devlet, Türk sanayisinin gelişimi için gerekli kurumları organize etmiştir. Bu süre zarfında yapılan 1930 Sanayi Kongresi bunun en önemli kanıtlarından biridir. Kongre sonrasında devlet, aktif ve belirleyici olarak sanayi üretimi yapar hale gelmiştir. Bu çalışma, her üç dönemi de, ana hatları ve temel olayların anlatımını kronolojik bir şekilde vermeye çalışmıştır.Anahtar Kelimeler: İmalathane,Manifaktür,Fabrika,Sanayi Tesisi, 1930 Sanayi Kongresi. The developments in industrial sector for the period from the Ottoman Empire to the establishment of The Republic of Turkey and for the next period are quite intruguing. In the Tanzimat period, this develeopment process starting with small industrial enterprises during the rise of the Ottoman Empire was tranformed into factories that established with the state's encouragement. At first, While industrial production was only made for meeting the needs of Palace and army, then it has began to respond to the demands of general population and it had even been exported. With the establishment of the Republic after the war, The State has organized the necessary institutions for the development of the Turkish industry. The Congress of Industry in 1930 held over this period is one of the most important evidences showing the efforts to organize. In this study, it has been tried to give to choronologically each of the three periods with their outlines and basic events .Keywords: Factory, Manifacture, Works, IndustrialPIant, Congress of Industry in 1930 152

Bu çalışmada, 19. yüzyılda Hüdavendigar Eyaleti'nin Kütahya Kaymakamlığı'na bağlı Banaz kazasının sosyo ekonomik yapısı incelenmiştir.Ele alınan kazanın 1844 yılı temettüat defterleri incelenerek nüfus, servet dağılımı, üretim yapısı, tarımsal ve hayvansal yapı, yıllık gelir ve vergiler gibi ekonomik ve sosyal hayatın temel alanlarıyla ilgili ayrıntılı bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır. This study consists of the socio-economic structure of the Banaz regions of Kütahya in Hüdavendigar in the 19th Century.It?s been tried to reach detailed information related to basic areas of economic and social life such as population, wealth distribution, production structure, agricultural and animal structure yearly income and taxes by working on treasure countings of 1844 of the studied region. 125

Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu'nda demiryolu öncesi ulaşım sistemleri demir yollarının Osmanlı İmparatorluğuna girişi ve yapım faaliyetleri ile Cumhuriyet Dönemi'nde demir yolları olmak üzere 3 bölümden oluşmaktadır. Demiryolu Avrupa'da ortaya çıktıktan sonra cok geçmeden 1850'den itibaren ülkemize girmiştir. Çoğu yabancı sermayece inşa edilen ve işletilen demir yollarının ülkümeizde yapılış sebebi ekonomimizin gelişmesinden ziyade yabancı ülkelerin hammadde temini ve mamul mallarına yeni pazarlar arayışıdır. Cumhuriyet Dönemi'nde ise ülkenin ekonomik ve sosyal çıkarları düşünülerek devlet tarafından yapılan ve işletilen demir yolları bulunmaktadır. Ancak 1950'lerden sonra demiryoluna verilen önem karayollarını hızlı bir biçimde gelişmesi ile azalmış ve demiryolları taşımacılığı geri planda kalmıştır. Bu tarihten sonra demiryollarına verilen önemin azalması çok sınırlı sayıda hat yapılması ve eski hatların yenilenmemesi nedeniyle ülkemizde pek çok can ve mal kaybı yaşanmıştır. Oysa demiryollarına önem verilseydi ve ileri ülkelerin teknolojisine sahip hızlı tren projeleri yapılıp tamamlansaydı karayollarında meydana gelen trafik kazalarında bu kadar can kaybı yaşanmayacak, yolcu ve yük taşımacılığı daha kolay, hızlı ve ucuz bir biçimde olacaktı. This study, `Development of Railways from Ottoman Empire to the Present` has three parts; `Transportation and Historical Development of Railways during Ottoman Empire`, `Introducibng Railways to Ottoman Empire and Development Process` anda `Railways during the Turkish Republic`. Railways were introduced to Ottoman Empire right after European countries around 1850s. Most of them were built and operated by foreign countires capitals not mainly for the economic development but for suppliyng raw materials to the foreign countires and creating new markets of the finished goods of foreign countries. During the Turkish Republic, the railway system was developed by the government for the best economic and social benefits of the country. Moreover, after the 1950s, the importance of railways run low and railway transportation fall behind with the increasing land transpportation. Because of lack of investment and opening very few lines resulted in a great loss of life and property after that period. However, if railways would be güven importanca and built fast trains in the same technogical level with developed countires,, the traffic accidents would not be causing great loss of life and both passneger and freight transportation would have been easier, faster and cheaper. 197

Bu çalismada, 19. yüzyil Osmanli Devleti'nin Hüdavendigar Livasi'ninKütahya Sancagi'na bagli Gediz Nahiyesi'nin sosyo-ekonomik yapisi, OsmanliArsivi kaynaklari isiginda, çesitli yönleriyle incelenmistir.Ele alinan bölgenin ilgili dönemdeki nüfus, üretim yapisi, isletmelerinnitelikleri, gelirin kaynaklari, tarimsal verimlilik ve vergiler gibi ekonomik vesosyal hayatin temel alanlariyla ilgili ayrintili kantitatif bilgiler üretilmeyeçalisilmistir. Çalisma, mukayeseli bir ekonomik ve sosyal yapi degerlendirmesiniteligindedir. In this study socio-economic structure of Gediz town of Kütahyaprovince of Hüdavendigar state of Ottoman Empire is examined in variousaspects under the light of Ottoman archives.Detailed and quantitative information is tried to be provided concerningthe basic areas of economic and social life such as population, structure ofproduction, attributes of enterprises, sources of income, agriculturalproductivity and taxes of the considered region. The study is a contrastiveeconomic and social structure evaluation. 183

oz Çalışmamızda 16. yüzyıl şairlerinden olan Benli Hasan lakaplı Ahi'nin divanında yer alan 1 kaside, 1 murabba, 1 tahmis, 145 gazel, 1 kıta, 3 matla açıklanmıştır. Divân. tek tek beyitlerin açıklamşı şeklindeki klasik şerh anlayışı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Beyitler önce transkripsiyonlu metin olarak tespit edilmiş, daha sonra beyitler günümüz Türkçeyle nesre çevrilmiştir. Beyitte yer alan ve izah gerektiren kavram ve terkipler, çeşitli değinmeler açıklanmış, önem ve farklılık arz eden dil kullanımları, edebî sanatlar, oluşturulan tahayyüller, duygu ve estetik ifadeler, şairin dil incelikleri belirtilmiştir. Ahi'nin hayal dünyası belirlenmesi yanında, ifadenin dile getiriliş biçimlerinden hareketle şairin şairlik kudretinin tespitine gayret edilmiştir. ABSTRACT In this work was studied 1 kaside, 1 murabba, 1 tahmis, 145 gazel, 1 kıta. 3 matla which there are in Diwan of Ahi who called Benli Hasan that lived in 16. century. Divan had been commentaried by the classical commentary method such as to commentary one by one of couplets. Firstly the couplets are established as transcripted text, and then they are translated in modem Turkish as prose. The notiones and compositions which there are in a couplet are explained. The language's use which importance and differences are seemed and literary arts and imaginations, sensetive and estetic expressions, poet's languistic fineneses are determined. We tried to see Âhi's imagination world also the way of language's uses and poet's power of poetry. Ill oz Çalışmamızda 16. yüzyıl şairlerinden olan Benli Hasan lakaplı Ahi'nin divanında yer alan 1 kaside, 1 murabba, 1 tahmis, 145 gazel, 1 kıta, 3 matla açıklanmıştır. Divân. tek tek beyitlerin açıklamşı şeklindeki klasik şerh anlayışı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Beyitler önce transkripsiyonlu metin olarak tespit edilmiş, daha sonra beyitler günümüz Türkçeyle nesre çevrilmiştir. Beyitte yer alan ve izah gerektiren kavram ve terkipler, çeşitli değinmeler açıklanmış, önem ve farklılık arz eden dil kullanımları, edebî sanatlar, oluşturulan tahayyüller, duygu ve estetik ifadeler, şairin dil incelikleri belirtilmiştir. Ahi'nin hayal dünyası belirlenmesi yanında, ifadenin dile getiriliş biçimlerinden hareketle şairin şairlik kudretinin tespitine gayret edilmiştir. ABSTRACT In this work was studied 1 kaside, 1 murabba, 1 tahmis, 145 gazel, 1 kıta. 3 matla which there are in Diwan of Ahi who called Benli Hasan that lived in 16. century. Divan had been commentaried by the classical commentary method such as to commentary one by one of couplets. Firstly the couplets are established as transcripted text, and then they are translated in modem Turkish as prose. The notiones and compositions which there are in a couplet are explained. The language's use which importance and differences are seemed and literary arts and imaginations, sensetive and estetic expressions, poet's languistic fineneses are determined. We tried to see Âhi's imagination world also the way of language's uses and poet's power of poetry. Ill 276

95

150

164

165