Search

Sağlık okuryazarlığı (SOY)kavramı,ilk kez S.K. Simond tarafından 1974 yılında kullanılmış ve 1998 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da “sağlığın korunması ve devamlılığı için kişinin sağlık bilgisine ulaşma, bu bilgiyi anlama ve kullanma becerisi” olarak olarak tanımlamıştır(1). Ancak çok uzun yıllar üzerinde durulmayan bu kavram, son yıllarda özellikle önem kazanmıştır (2).Tüm bu bilgi ve yetilerin zayıf olması durumunda, hastalar tedavilerini daha az anlamakta ve tedaviye uyum daha düşük düzeyde olmaktadır. SOY’nın düşük veya zayıf olması sadece hastalar için değil, aynı zamanda sağlık elemanları, sağlık kurum idarecileri ve hatta politikacılar açısından da önemlidir. Yine gün geçtikçe sağlık hizmeti kullanımını ve sağlık maliyetleri artmasından dolayı sağlık hizmetlerinin yeniden organize edilebilmesi ve yapılandırılmasında SOY büyük önem taşımaktadır(3-7). Özellikle salgın dönemi gibi durumlarda bu daha da önem arz etmektedir.Yine yakın zamanda COVID-19 salgını bize gösterdi ki; SOYhem bulaşıcı olmayan hem de bulaşıcı hastalıklar için oldukça önemlidir.Bireylerin, salgın durumlarında alınan kurallara (karantina gibi) uyum göstermesi için SOY düzeyinin arttırılması gerekmektedir (4,8).Türkiye’de tüm yaş gruplarında her 10 kişiden 7 ‘sinin yetersiz ya da sınırlı SOY seviyesinde olduğu ifade edilmektedir. COVID-19mortalitesinin daha yüksek olduğu kronik hastalıkları daha çok olan, 65 ve üzeri yaş insanlarda ise her 10 kişiden 9’unun sınırlı SOY bulunmaktadır(9). Bir ülkenin sağlık politikalarının esas hedeflerinden biri SOY’nın geliştirilmesi olmalıdır (6,7).

Objective: The aim of this study was to investigate the opinions of patients aboutthe white coats and other factors contributing to the appearance of emergencyphysician in the Emergency Department.Materials and Methods: This multicenter, cross-sectional, surveystudy was conducted with 1014 patients admitted to the Emergency Departments of4 different hospitals. Patients’ preferences were investigated with open-endedquestions about white coats, civilian clothing, and uniform, the color of theuniform and doctor’s age. Data were collected by using a questionnaire prepared by researchers.Results: Of the total patients, 35.8%(n=363) stated that they preferred doctors to wear a uniform or white coat, and26.3% stated that wearing a white coat, uniform or civilian clothes made nodifference.Conclusions: It significantly affected confidence in the treatment of the emergencyphysician., Amaç: Bu çalışmanınamacı, acil servise başvuran hastaların, kendilerini değerlendiren acil servisdoktorlarının beyaz önlük giymeleri ve diğer dış görünüm unsurları hakkındakidüşüncelerini araştırmaktır. Yöntem: Bu çokmerkezli cross sectional anket çalışması 4 farklı hastanenin acil servisinebaşvuran 1014 hasta ile yapıldı. Beyaz önlük, sivil giyim, forma ve formanınrengi ile doktorun yaşı yönünden hastaların tercihleri açık uçlu sorularlaaraştırıldı. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan bir anket formu kullanılaraktoplandı. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde SPSS 20.0 paket programıkullanıldı.Bulgular: Hastaların %35.8’i (n=363) en sık beyaz önlük ile birlikte formalıdoktorları tercih ettikleri, %26.3’ünün ise beyaz önlük, forma veya sivilgiyimin kendileri açısından farketmediklerini belirttiler. Sonuç: Dışgörünüm, hastanın kendisini muayene eden acil doktorun tedavisine olan güveniniönemli düzeyde etkilemektedir.

Çalışma, migren tanısı konmuş bireylerde, akut migren atağı sırasında tıbbi tedaviye ek olarak aromatik yağlarla yapılan masajın ağrının şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin saptanması amacıyla deneysel olarak yapıldı. Çalışmanın örneklemini acil kliniğe migren atağı ile başvuran, çalışma kriterlerine uyan ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 35 deney 35 kontrol olmak üzere toplam 70 hasta oluşturdu. Veriler, Hasta Bilgi Formu, Depresif Belirti Envanteri - Öz Bildirim- (IDS-SR), Migrende 24 Saatlik Yaşam Kalitesi Ölçeği-MYKÖ, Görsel Kıyaslama Ölçeği (GKÖ), tansiyon aleti ve pulseoximetre ile toplandı. Akut migren atağı esnasında tıbbi tedaviye ek olarak, deney grubu hastalara aromatik yağ karışımı kullanılarak 15 dakika alın, şakak ve boyun köküne masaj uygulandı ve uygulamaya üç hafta boyunca devam edildi. Kontrol grubuna ise herhangi bir uygulama yapılmadı. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel analizler için IBM SPSS Statistics 22 (IBM SPSS, Türkiye) programı kullanıldı. Tanımlayıcı istatistiksel metotların (ortalama, standart sapma, frekans) yanı sıra normal dağılım gösteren iki grup arası niceliksel verilerin değerlendirilmesinde Mann Whitney U Testi kullanıldı. İkiden fazla grup arası değerlendirmelerde ise Kruskal Wallis testi, farklılığa neden olan grubun tespitinde ise yine Mann Whitney U testi kullanıldı. Deney grubunun uygulama öncesi GKÖ skorlarının, kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptandı (p:0,030; p

Bu çalışmada trans-karyofillen ve öjenol moleküllerinin letal doz düzeyleri ile Eugenia caryophyllata uçucu yağının göstermiş olduğu hipoglisemik aktiviteden sorumlu olup olmadıklarının fareler üzerinde araştırılması amaçlandı. Çalışmada Balb/C ırkı fareler kullanıldı. Trans-karyofillen ve öjenol'ün letal doz düzeyleri probit analizi yöntemi ile hesaplandı. Hipoglisemik aktivite için sağlıklı ve diyabetli fareler kullanıldı. Farelerde diyabet oluşturmak için alloksan (150 mg/kg) periton içi yolla (i.p.) üç kez 48 saat arayla uygulandı. Sağlıklı fareler dört gruba ayrıldı (n=8). Gruplara serum fizyolojik (0.2 ml, i.p.), glibenklamid (3 mg/kg, oral), trans-karyofillen (0.2 ml/kg, ip) ve öjenol (0.2 ml/kg, i.p.) verildi. Diyabetli fareler altı gruba ayrıldı (n=8). Gruplara serum fizyolojik (0.2 ml, i.p.), glibenklamid (3 mg/kg, oral), trans-karyofillen (0.2 ml/kg, ip), trans-karyofillen (0.4 ml/kg, ip), öjenol (0.2 ml/kg, i.p.) ve öjenol (0.4 ml/kg, i.p.) verildi. Açlık kan şekeri (AKŞ) ölçümleri uygulama öncesinde ve uygulamadan sonraki birinci, ikinci ve dördüncü saatlerde yapıldı. Veriler tek yönlü varyans analizi ile değerlendirildi. Trans-karyofillen ve öjenol'ün LD50 düzeyleri sırasıyla 2.022 ml/kg ve 0.465 ml/kg olarak hesaplandı. Sağlıklı farelerde trans-karyofillen ve öjenol AKŞ düzeyini isatstiksel yönden anlamlı seviyede etkilemedi (p>0.05). Diyabetli farelerde trans-karyofillen (0.2 ml/kg, ip), öjenol (0.2 ml/kg, i.p.) ve öjenol (0.4 ml/kg, i.p.) AKŞ seviyesini anlamlı olarak yükseltti (p0.05). Sonuç olarak trans-karyofillen ve öjenol'ün sağlıklı farelerde AKŞ seviyelerini etkilemediği, diyabetli farelerde ise hiperglisemik etkili olduğu söylenebilir.Anahtar sözcükler: Trans-karyofillen, öjenol, hipoglisemik aktivite, diyabet, alloksan, Balb/C fare. The aim of this study was to determine the lethal dose levels of trans-caryophyllene and eugenol, and to investigate hypoglycemic activity of Eugenia caryophyllata essential oil in mice. Balb/C strain mice were used in the study. The lethal dose levels of trans-caryophyllene and eugenol were calculated with probit analysis method. Healthy and diabetic mice were used for hypoglycemic activity experiments. Alloxan (150 mg/kg) was given intraperitoneally (i.p.) three times with 48h between the injections to induce diabetes in mice. Healthy mice were divided into four groups (n=8). The animals in these groups received isotonic saline (0.2 ml, i.p.), glibenclamide (3 mg/kg, oral), trans-caryophyllene (0.2 ml/kg, ip) and eugenol (0.2 ml/kg, i.p.). Diabetic mice were divided into six groups (n=8). The animals in these groups received isotonic saline (0.2 ml, i.p.), glibenclamide (3 mg/kg, oral), trans-caryophyllene (0.2 ml/kg, ip), trans-caryophyllene (0.4 ml/kg, ip), eugenol (0.2 ml/kg, i.p.) and eugenol (0.4 ml/kg, i.p.). Fasting blood sugar (FBS) levels were measured before the injections and 1h, 2h, 3h, and 4h after the injections. The data were evaluated with one-way variance analysis. LD50 levels of trans-caryophyllene and eugenol were 2.022 ml/kg and 0.465 ml/kg, respectively. Trans-caryophyllene and eugenol did not cause a statistically significant change in FBS levels in healthy mice (p>0.05). In diabetic mice, trans-caryophyllene (0.2 ml/kg, ip), eugenol (0.2 ml/kg, i.p.) and eugenol (0.4 ml/kg, i.p.) increased the FBS levels significantly (p0.05). As a result, it is concluded that trans-caryophyllene and eugenol do not affect FBS level in healthy mice and cause hyperglycemia in diabetic mice.Key words: Trans-caryophyllene, eugenol, hipoglycemic activity, diabetes, alloxan, Balb/C mice. 41