Search

In this study, different guidelines have been determined in many legislations for the evaluation of drinking water ofLake Aygırin Bitlis. In monitoring water quality, CWQI was chosen as a model. In this model, the guideline values in Turkish national legislation, which determine the quality of drinking water, are used. Selected legislations: "Regulation on Water for Human Consumption", "Water-Water for Human Consumption", "Regulation on Surface Water Quality Management", "Regulation on Quality and Purification of Drinking Water Supply Water" and their index values are 86.21, 86.23, 88.88 and 84.71 respectively. CWQIASQ-Yhas been determined as 72.48 and CWQIASQ-Mhas been determined as81.75 within the “Regulation on the Amendment of the Surface Water Quality Regulation”. Lake Aygırwaters are classified in medium quality according to CWQIASQ-Yand in good quality according to all other guidelines.

In this study, different guidelines have been determined in many legislations for the evaluation of multipurpose surface water uses for Lake Aygır in Bitlis. In monitoring water quality, CWQI was chosen as a model. In this model, the guideline values in Turkish national legislation, which determine the quality of usable water for drinking water and fish production, are used. Selected legislations: "Regulation on Water for Human Consumption", "Water-Water for Human Consumption", "Regulation on Surface Water Quality Management", "Regulation on Quality and Purification of Drinking Water Supply Water" and their index values are 86.21, 86.23, 88.88 and 84.71 respectively. CWQIYSKD-YO has been determined as 72.48 and CWQIYSKD-MAK has been determined as 81.75 within the “Regulation on the Amendment of the Surface Water Quality Regulation”. Aygır Lake waters are classified in medium quality according to CWQIYSKD-YO and in good quality according to all other guidelines., In this study, different guidelines have been determined in many legislations for the evaluation of drinking water of Lake Aygır in Bitlis. In monitoring water quality, CWQI was chosen as a model. In this model, the guideline values in Turkish national legislation, which determine the quality of drinking water, are used. Selected legislations: "Regulation on Water for Human Consumption", "Water-Water for Human Consumption", "Regulation on Surface Water Quality Management", "Regulation on Quality and Purification of Drinking Water Supply Water" and their index values are 86.21, 86.23, 88.88 and 84.71 respectively. CWQIASQ-Y has been determined as 72.48 and CWQIASQ-M has been determined as 81.75 within the “Regulation on the Amendment of the Surface Water Quality Regulation”. Aygır Lake waters are classified in medium quality according to CWQIASQ-Y and in good quality according to all other guidelines.Keywords: CCME WQI, Turkish national legislations, water quality.

Balık populasyonlarının verimli ve sürdürülebilir kullanımı için populasyon dinamiğine ait büyüme ve üreme özelliklerinin belirlenmesi doğal kaynakların ekonomik kullanımı açısından oldukça önemlidir. Bu çalışma 2018-2019 tarihleri arasında Van Gölü’ne dökülen Deliçay’da yürütülmüştür. Örneklemede elektro anestezi cihazı ile 311 adet siraz balığı yakalanmış, 2 adet balıkta cinsiyet kontrolü yapılamamıştır. Toplam 309 adet siraz balığında çatal boy değişimleri populasyon genelinde 3.7-26.1 cm, erkeklerde 4.8-21.8 cm, dişilerde 18.0-26.1 cm ve juvenillerde 3.7-11.4 cm arasında bulunmuştur. Toplam vücut ağırlıkları değişimleri ise populasyon genelinde 0.6-227.4 g, erkeklerde 1.2-134.2 g, dişilerde 78.5-227.4 g ve jüvenillerde 0.6-17.6 g arasında olmuştur. Boy-ağırlık ilişkisi W= 0.01442xL2.9 (r2= 0.996) olurken, hesaplanan “b” değerinin her dört grupta da 3’ten küçük olduğu ve büyümenin “negatif allometrik” olduğu saptanmıştır. Yapılan hesaplamalarda populasyon genelinde kondisyon faktörü 1.309±0.147 (0.800-2.040) belirlenmiştir. Cinsel olgunluk boyu erkeklerde 12 cm, dişilerde ise 18 cm olarak hesaplanmış ve erkek-dişi oranı 1:0.15 olarak bulunmuştur.

Bu çalışmada, Aygır Gölü'nün su kalitesi değişimini ve yönetimini incelemek amacıyla gölden ve sulama havuzundan Mayıs 2015 ve Mayıs 2016 tarihleri arasında aylık olarak yerinde ölçümlerde ortalama su sıcaklığı 9.9±0.5 C, pH 8.14±0.06, ÇO 8.1±0.4 mg/L, OD % 76.6±2.4, Eİ 353.1±4.1 μS/cm, SEİ 435.0±4.5 μS/cm, tuzluluk ‰ 0.21±0.003, TDS 0.2881±0.0026 g/L, bulanıklık 0.6±0.1 NTU ve ışık geçirgenliği 5.82±0.70 m, laboratuvar analizlerinde ise ortalama Cl 17.3±0.4 mg/L, Ca 54.32±1.67 mg/L, Mg 40.58±1.00 mg/L, CO3 9.80±0.88 mg/L, HCO3 256.91±5.02 mg/L, toplam sertlik 302.66±4.79 mg/L, toplam alkalinite 235.1±2.9 mg/L, NO2 17.8±2.0 µg/L, NO2-N 5.91±0.61 µg/L, NO3 1.20±0.09 mg/L, NO3–N 0.03±0.00, NH4 0.06±0.00 mg/L, NH3 0.05±0.006 mg/L, NH3-N 0.04±0.00 mg/L, SO4 11.70±0.49 mg/L, o-PO4 21.73±4.82 µg/L, K 1.72±0.07 mg/L, Al 1.13±0.31 µg/L, Fe 0.00±0.00 mg/L, Cr 0.0±0.0 mg/L, Zn 0.22±0.02 µg/L, Cu 3.72±0.22 µg/L, F 0.56±0.06 mg/L, Mn 0.0032±0.0002 mg/L, Ag 0.15±0.17 µg/L, As 1.59±0.35 µg/L, Cd 1.1±0.2 µg/L, Pb 0.21±0.03 mg/L, B 0.01±0.00 mg/L, Br 0.12±0.01 mg/L, I 0.16±0.012 mg/L, Na 27.04 ±2.79 mg/L, Mo 1.69±0.04 mg/L, CN 1.19±0.10 µg/L, Co 0.0±0.0 µg/L, Ni 0.0±0.0 µg/L, Si 5.74±0.05 mg/L, SiO2 24.27±0.30 mg/L, BOİ5 0.0±0.0 mg/L, KOİ 0.0±0.0 mg/L, AKM 3.8±0.5 mg/L, MEİ 10.3±0.2 mg/L/m, SAR 0.5736 ve fekal koliform 0.5±0.5 olarak belirlenmiştir. Aygır Gölü Su Kalitesi İndeksi AG-WQIiçme 149.41, AG-WQIbalıkçılık 76.11 olarak bulunmuştur. Aygır Gölü, kirlenmemiş, içme, kullanma, balıkçılık ve sulama açısından uygun kaliteye sahip olurken, etrafındaki yerleşimlerden ve tarımsal faaliyetlerden olumsuz etkilendiği belirlenmiştir. In this study, analyzes were carried out monthly between May 2015 and May 2016 from the Aygır Lake and the irrigation pool for examining its water quality change and management. On-site measurements were found as average water temperature 9.9±0.5 C, pH 8.14±0.00, dissolved oxygen 8.1±0.4 mg/L, oxygen saturation % 76.6±2.4, EC 353.1±4.1, SPC 435.0±4.5 μS/cm, salinity ‰ 0.21±0.003, TDS 0.2881±0.0026 g/L, turbidity 0.6±0.1 NTU and transparency 5.8±0.7 m. Laboratory analyzes were found as average Cl 17.3±0.4 mg/L, Ca 54.3±1.7 mg/L, Mg 40.6±1.0 mg/L, CO3 9.8±0.9 mg/L, HCO3 256.9±5.0 mg/L, total hardness 302.7±4.8 mg/L, total alkalinity 235.1±2.9 mg/L, NO2 17.8±2.0 µg/L, NO2-N 5.9±0.6 µg/L, NO3 1.2±0.1 mg/L, NO3–N 0.03±0.00, NH4 0.06±0.00 mg/L, NH3 0.05±0.01 mg/L, NH3-N 0.04±0.00 mg/L, SO4 11.7±0.5 mg/L, o-PO4 21.7±4.8 µg/L, K 1.72±0.07 mg/L, Al 1.13±0.31 µg/L, Fe 0.0±0.0 mg/L, Cr 0.0±0.0 mg/L, Zn 0.22±0.02 µg/L, Cu 3.7±0.2 µg/L, F 0.56±0.06 mg/L, Mn 3.2±0.2 µg/L, Ag 0.15±0.17 µg/L, As 1.6±0.4 µg/L, Cd 1.1±0.2 µg/L, Pb 0.21±0.03 mg/L, B 0.01±0.00 mg/L, Br 0.12±0.01 mg/L, I 0.16±0.01 mg/L, Na 27.0 ±2.8 mg/L, Mo 1.69±0.04 mg/L, CN 1.19±0.10 µg/L, Co 0.0±0.0 µg/L, Ni 0.0±0.0 µg/L, Si 5.74±0.05 mg/L, SiO2 24.27±0.30 mg/L, BOD5 0.0±0.0 mg/L, COD 0.0±0.0 mg/L, SS 3.8±0.5 mg/L, MEI 10.3±0.2 mg/L/m, SAR 0.5736 and fecal coliform 0.5±0.5. Aygır Lake water quality index was calculated 149.41 as AG-WQIdrink, and 76.11 as AG-WQIfishery. Aygır Lake was found to be not-polluted, proper for drink, usage, fishery and irrigation; Aygır lake was adversely affected from near settlements and agricultural activities. 251

Ülkemizin doğusunda yaklaşık 1648.33 m kotunda yer alan Van Gölü ortalama 3580.9 km2 serbest su yüzeyalanına sahip olup gölün ortalama derinliği 162.4 m’dir (mak: 452.9 m). Kapalı havzaya sahip olan Van Gölüçevresindeki yerleşim birimlerinden kaynaklanan atıkların kısmi artma sonrası ve/veya arıtılmadan göle deşarjı,gölde su kirliliği açısından risk oluşturmaktadır. Sunulan çalışmada Van Gölü sularının hidrojeokimyasal yapısınıntemsil edici ölçekte belirlenmesi ve su kirliliği açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda,Ağustos 2016 ve 2016 tarihlerinde Van Gölü üzerinde 47 farklı lokasyonda yerinde fiziksel ölçümler yapılarakkimyasal analizler için su örnekleri (toplam 107 örnek) alınmıştır. Su örneklemeleri örneklem noktasınınbulunduğu alanda yüzeyde (0 m), yüzeyden itibaren ilk 50 m’de ve göl tabanında Hydro-Bios Nansen örneklemedüzeneği ile gerçekleştirilmiştir. Buna ek olarak örnekleme yapılan 41 noktada RBR Concerto CTD cihazı ile VanGölü su kolununda sıcaklık, iletkenlik ve tuzluluk değeri 0.2 m (yüzeyden tabana kadar) aralıklar ile ölçülmüştür.Araziden alınan örnekler, buz kapları ve buzdolabında analiz edilinceye kadar korumaya alınmış ve Yüzüncü YılÜniversitesi, Bilim Uygulama ve Araştırma Merkezi Laboratuvarına ulaştırılmıştır. Örneklerde majör iyon ve kirlilikparametrelerine ait analizler iyon kromotografi ve CO3-HCO3 analizleri ise titrimetrik yöntemler ilegerçekleştirilmiştir. Van Gölü’de yerinde yapılan ölçümler sonucunda; yüzeyden (0 m) alınan örneklerin ortalamaT, pH, EC, TDS ve S değerleri sırası ile 23.5 °C (en düşük-en yüksek: 21.2-26.8 °C), 9.10 (8.07-9.86), 29.33mS/cm (27.69-31.52 mS/cm), 19.59 g/L (19.27-19.87 g/L) ve 18.68 PSU (18.34-18.98 PSU) olarak belirlenmişolup yüzeyden itibaren 50.0 m derinlikte söz konusu parametreler ise 7.4 °C (5.8-8.8 °C), 9.14 (8.15-9.72), 20.87mS/cm (19.36-23.19 mS/cm), 19.64 g/L (19.19-20.04 g/L) ve 18.65 PSU (18.17-19.01PSU) olarak ölçülmüştür.Van Gölü tabanında en düşük ve en yüksek T, pH, EC, TDS ve S değerleri sırası ile 3.4-24.0 °C (Ort: 8.1 °C),7.85-9.84 (8.89), 16.95-28.77 mS/cm (19.57 mS/cm), 11.61-19.28 g/L (13.11 g/L) ve 13.61-18.11 PSU (17.29PSU) olarak ölçülmüştür. Van Gölü’nün sıcaklık profili üç zona ayrılmaktadır. Birinci zon 0.0 m ile 17.0 m arasındaolup sıcaklık değeri 10.8 °C ile 24.0 °C arasında değişmektedir. İkinci zon 17.0 m ile 50.0 m arasındaki bölgeyikapsamakta olup bu zonda su sıcaklığı 4.9 °C ile 9.2 °C arasında ve üçüncü zon ise 50.0 m ile göl tabanı arasınıkapsamakta olup burada su sıcaklığı 3.4 °C ile 4.9 °C arasında değişmektedir. Hidrojeokimyasal analiz sonuçlarıVan Gölü sularının NaCl su tipinde olduğunu ve açıklarda bulunan suların toplam iyon içeriğin, kıyılardaki sularaoranla daha yüksek elde edilmiştir. Van Gölü sularında Nitrit, Nitrat, Amonyak ve Fosfat iyon içerikleri, yerleşimbirimlerine yakın alanlarda ve akarsu girdilerinin bulunduğu bölgelerde, gölün orta kesimlerine oranla nispetenyüksek elde edilmiştir. Bu durumun, yerleşim birimlerinden kaynaklanan atık suların doğrudan ve/veya dolaylıolarak göle deşarjından kaynaklandığı düşünülmektedir. Van Gölü suları, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 1ve 2’ye göre değerlendirildiğinde göl suları III. ve IV. Sınıf sular kategorisinde yer almaktadır. Başka bir ifade ilekirli sular sınıfında kalmaktadır. Fakat Dünyada, göl sularının kalite sınıflaması göz önünde bulundurulduğuzaman her göle özel standart geliştirildiği görülmektedir. Van Gölü’nün kendine has fiziksel ve kimyasalözelliklerinden dolayı bu göle özgü referans koşulların belirlenmesi gerekmektedir.