Search

Hadrianopolis Antik Kenti’nde geçmişten günümüze kadar yapılan kazı çalışmalarıyla üç kiliseortaya çıkarılmıştır. Erken Bizans Dönemi’ne tarihlenen bu kiliseler; Hadrianopolis ChoraKilisesi, Hadrianopolis Dört Nehir Kilisesi ve Hadrianopolis Kuzeybatı Nekropol Kilisesiolarak adlandırılmaktadır. Kiliselere değer katan en önemli özelliklerinden biri, zeminlerininErken Bizans Dönemi süsleme karakterini yansıtan mozaiklerle bezenmiş olmalarıdır.Yukarıda adı geçen üç kilisenin zemin mozaiklerinde; yazıtlarda, geometrik desenlerin içi veyaçevresinde, ilk bakıldığında pek belli olmayan küçük boyutlu haç motifleri işlenmiştir.Bunlardan bazıları bitkisel motif şeklinde yapılmış, bazıları ise küçük kare veya dikdörtgenşekillerin birleşimden oluşturulmuştur. Zeminde yer alan haç motiflerinin belirgin olmaması,427 tarihli Thedosius Novella’sıyla ilgili olmalıdır. Theodosius Novella’sı ve IustinianusCodex’inde, zeminde haç motifi yapımının yasaklanmasına rağmen, Hadrianopolismozaiklerinde, farklı dekorlar arasına saklanmış haç motifleri yapılması, dönemin mozaiksanatçılarının haç motifi yapmaktan kendini alı koyamadıklarıyla açıklanabilir. Bu çalışmada,Hadrianopolis zemin mozaiklerindeki gizli haç motiflerinin biçimsel özellikleri ve tipolojisi elealınmıştır. Kiliselerin tarihlendirme sorunsalına da yardımcı olan haç motiflerinin detaylıaçıklanması ve tanıtılması, bölge arkeolojine olduğu gibi Bizans mozaik sanatına da katkısunabilir., Three churches were discovered during the excavations carried out up to now in theHadrianopolis. These churches dated to the Early Byzantine Period are called HadrianopolisChora Church, Four Rivers Church and Northwest Necropolis Church. One of the mostimportant features that add value to the churches is that their floors are decorated with mosaicsreflecting the ornamental character of the Early Byzantine Period. In the floor mosaics of thethree churches mentioned above, small-sized cross motifs, which are not obvious at first glance,are embroidered in or around the geometric patterns in the inscriptions. Some of these are madein the form of floral motifs, while others are formed from a combination of small square orrectangular shapes. The fact that the cross motifs on the floor are not distinct may be related tothe Thedosius Novella dated 427. Despite the prohibition of making cross motifs on the floorin Theodosius Novella and Justinian Codex, the use of cross motifs hidden among differentdecorations in Hadrianopolis mosaics can be explained by the fact that the mosaic artists of theperiod could not help but making cross motifs. In this study, the formal features and typologyof the hidden cross motifs in Hadrianopolis floor mosaics are addressed. The detailedexplanation and introduction of the cross motifs, which also helps with the problem of datingthe churches, can contribute to the Byzantine mosaic art as well as to the archeology of theregion.

“Paphlagonia Hadrianopolisi” bugün Karabük ili, Eskipazar ilçesi merkezinin 3 km batısında “Viranşehir” olarak adlandırılan mevki ve çevresinde arazi üzerinde dağınık bir şekilde Budaklar, Büyükyayalar, Çaylı ve Beytarla köylerini kapsamaktadır. Güneybatı Paphlagonia bölgesi kenti olan Hadrianopolis’e Geç Hellenistik, Roma ve Erken Bizans Dönemlerinde iskân görmüştür ve diğer Paphlagonia kentlerinde olduğu gibi bir çekirdek bölgeye ve bu bölge çevresinde yoğunlaşan bir khoraya sahipti. Hadrianopolis genel bir anlamda Geç Roma-Erken Bizans dönemi kent dokusunu yansıtmaktadır. Her ne kadar Hadrianopolis’teki epigrafik çalışmalar MS 1-3. yüzyılı işaret etse de bugüne kadar yapılan kazı çalışmaları mimari anlamda bu tarih aralığını desteklememiştir. Kentte ortaya çıkarılan bazı yapılarda yerel unsurların varlığı dikkat çekmektedir. Bir vadiye konumlanan kentteki yapılar bölgenin topoğrafyasına uygun olarak inşa edilmiştir. Hamamlar iki farklı teras üzerinde konumlandırılmıştır. Ayrıca kentteki tüm yapılarda kentin çevresinde yer alan ocaklardan getirilmiş mermer ve traverten kullanılmıştır. Bir Güney Paphlagonia kenti olan Hadrianopolis Bithynia, Galatia ve Pontos Bölgeleri’nin arasında yer almaktadır. Phrygia bölgesi ile doğrudan sınırı olmamasına rağmen Hadrianopolis’in Phrygia kültüründen etkilendiğini gösteren önemli veriler mevcuttur. Özellikle ölü gömme gelenekleri içerisinde değerlendirebilecek birçok unsur Phrygia geleneğinin en güzel temsilcilerindendir. Bunlarla beraber Kilise B mozaiklerinde görülen figürlerdeki bazı ayrıntılar, seramikler Phrygia etkisini göstermektedir. Bugüne kadar yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılan mimari yapılar, küçük buluntular Hadrianopolis’in bir Paphlagonia Bölgesi kenti olmasına rağmen, kıyı bölgelerinin özelliklerinden ziyade iç bölgelerinin özelliklerine daha yakın olduğunu ortaya koymaktadır., “Paphlagonia Hadrianopolis” today covers an area extending from “Viranşehir” which is located 3 km west of Eskipazar province of the city of Karabük to Budaklar, Büyükyayalar, Çaylı and Beytara villages which are distributed over the periphery. City in southwest Paphlagonia, namely Hadrianopolis, occupied during Late Hellenistic, Roman and Early Byzantine periods. Like in other Paphlagonia cities, Hadrianopolis used to have an increasingly intensifying khora and core region. In a broader sense, Hadrianopolis reflects Late Roman-Early Byzantine period city characteristics. Although epigraphic studies in Hadrianopolis point at 1-3 centuries CE, excavations conducted so far have not confirmed this dating in architectural sense. Local characteristics have been observed in some of the structures in the city. Structures which were situated along a valley were built in accordance with the region’s topography. Baths are situated on top of two separate terraces. Moreover, local marble and travertens were used in the construction of all structures in the city. Hadrianopolis, which is a city of south Paphlagonia, is located in the middle of Bithynia, Galatia and Pontos regions. There are some compelling evidence that show Hadrianopolis was influenced by Phrygian culture despite the fact that it didn’t share any borders with Phrygian region. The open-air sanctuary niche within the borders of South Necropolis is decorated with steps resembles stepped altars seen in Phrygia. It can be said that the stepped altar tradition was interpreted and applied to rock-cut tombs in Hadrinaopolis. Another spectacular example of this interaction is a door shaped grave stele found in the vicinity of the city dating to the 2-3rd century CE. Additionally, some details that have been observed in mosaics and ceramics of Church B display Phrygian influence. Architectural structures and small finds that have been recovered from excavations so far show that despite the fact that it is a city of Paphlagonian region, Hadrianopolis displays inner characteristics rather than coasral region influence.

Hadrianoupolis 2019 ve 2020 yılı çalışmaları, Kastamonu Müze Müdürlüğü başkanlığında,Karabük Üniversitesinden Doç. Dr. Ersin Çelikbaş’ın bilimsel danışmanlığında ve Arş.Gör. Ercan Verim, restoratörler; Melike Dikmenli, Bengisu Yılmaz, arkeologlar; Sinan Ekinci,Erdem Tunç, Cansu Duman, Buket Gündüz’den oluşan bir ekip ile 15.06.2019 tarihindebaşlayıp 24.11.2020 tarihinde sona ermiştir1. 2019-2020 yılı kazı sezonlarında Hadrianoupolis’inçekirdek bölgesinde yer alan Hamam A, Hamam B, Chora Kilisesi, Dört Nehir Kilisesi,Kuzeybatı Nekropol Kilisesi’nde restorasyon-konservasyon ve bitki temizliği yapılmasınınardından Kuzeybatı Nekropol Kilisesi, martyrium (?) ve Güney Nekropol’de kazı çalışmalarınabaşlanmıştır. Arazi çalışmalarının yanı sıra, ortaya çıkarılan eserlerin belgeleme, düzenlemeve eser deposunda tasnif çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

Paphlagonia sınırlarındaki Hadrianoupolis Antik Kentinde, 2003-2020 yılları arasında, Geç Antik Çağ’a tarihlenen altı yapıda kazı çalışması yapılmış ve bu çalışmalarda dönemin süsleme karakterini yansıtan zemin mozaiklerine rastlanılmıştır. Kazısı hâlen devam eden, yayınlarda daha çok Kuzeybatı Nekropol Kilisesi olarak tanıtılan, kentteki konumu itibariyle Kuzeybatı Nekropol Kilisesi şeklinde adlandırılabilecek yapının, apsis ve bema zemininde de kaliteli işçilikte zemin mozaikleri tespit edilmiştir. İki farklı inşa evresine sahip kilisenin zemini her iki dönemde farklı teknik ve üsluptaki mozaikle bezenmiştir. Bir kısmı geçmiş dönemde gerçekleşen kaçak kazılar ve yol yapım çalışmaları esnasında tahrip olan, 2017-2018 yılındaki kazılarda tamamen ortaya çıkarılan mozaikler, İS 4.-6. yüzyıl Bizans mozaik sanatı karakterini yansıtmaktadır. Dönemin hemen her zemin mozaiğinde görülen geometrik, bitkisel ve figüratif desenleriyle donatılmış mozaiklerde, bani bilgisi içeren bir de yazıt bulunmuştur. Restoratör ve konservatörler eşliğinde sağlamlaştırma çalışması yapılan mozaikler, uygun teknikler doğrultusunda koruma altına alınmıştır. Bu çalışmada, kilisenin apsis ve bema zeminlerini süsleyen mozaikler, bölge ve farklı coğrafyalardaki benzer örneklerle kıyaslanmış ve değerlendirilmesi yapılarak ayrıntılı şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. Excavations were carried out between 2003-2020 in the Hadrianoupolis from the Paphlagonia Region six buildings dated to the Late Antiquity and floor mosaics were found that reflect the period’s decoration characteristics. High quality workmanship floor mosaics were found on the apse and bema floors of the building, in which excavation is still ongoing, and which can be named as the Northwest Necropolis Church due to its location in the city, which is mostly referred to as Northwest Necropolis Church in publications. The floor of the church, which has two different construction phases, was decorated with mosaics in different techniques and styles in both periods. The mosaics, some of which were destroyed during illegal excavations and road construction works in the past, and completely unearthed in 2017-2018 excavations, reflect the 4-6th AD century Byzantine mosaic art style. In the mosaics decorated with geometric, floral and figurative patterns seen on almost every floor mosaic of the period, an inscription containing information about the constructor was found. The mosaics, which were strengthened under the supervision of restorators and conservators, were preserved in accordance with appropriate techniques. In this study, the mosaics adorning the apse and bema floors of the church were compared and evaluated with similar examples in the region and different geographies and explained in detail.

Parion antik kentinde yer alan Yamaç Hamamı kazılarına 2008 yılında,yüzeyde yer alan bir hamama ait olduğu düşünülen tonoz kalıntısındanbaşlanmıştır. Yapı kalıntısında halen devam eden arkeolojik kazılar sonucunda,hamamın dokuz bölümü ortaya çıkarılmıştır. Anadolu’daki tipikRoma Dönem’i hamamlarından farklı bir plana ve bölümlere sahip olanhamam, Parion antik kentinin sosyal ve ekonomik yönlerine ışık tutmasınınyanında, kentin mimarisi hakkında da önemli bilgiler vermektedir. YamaçHamamı kazılarında çok çeşitli buluntu grupları ortaya çıkarılmıştır. Bunlararasında yer alan sikkeler önemli buluntu gruplarından birini oluşturmaktadır.Özellikle hamamın apoditerium bölümünün kuzey duvarına bitişikolan oturma sekisinin üzerinde Geç Roma Dönemi’ne ait 100 adet sikke elegeçmiştir. Sikkeler birbirine çok yakın bir mesafede ortaya çıkarılmış olmasınarağmen herhangi bir kap vb. malzemenin içinde ortaya çıkarılmamasınedeniyle “define” olarak adlandırılmamıştır. Yamaç Hamamı’nın mimariunsurlarındaki tamirat ve tadilat izleri net bir şekilde izlenebilmektedir.Yamaç Hamamı kazılarından ortaya çıkarılan seramikler ve metal eserler dehamamın en yoğun kullanım evresi hakkında bilgiler veren diğer bulgulardır.Bu konuda sikkelerin çok daha net bir tarih vermesi, hamamın büyük birtamirat geçirdiği döneme ve hamamın aktif kullanımının son evresine aitbilgi vermesi ve büyük bir veri açığını kapatması bakımından önemlidir.Çalışmada 100 adet sikke ve diğer kontekst buluntular da değerlendirilerekYamaç Hamamı’nın son kullanım evresine ait görüşler öne sürülmüştür. The excavations of the Slope Bath of Parion started in 2008 at a place wherethe remains of a vault was located. The vault thought to belong to a bathstructure. Nine different sections that belong to the bath unearthted duringthe excavations. The layout and sections of the bath which are differentfrom the typical baths in Asia Minor and shed light on the social and economiclife of the ancient city of Parion as well as providing important dataregarding the city’s architecture. Among the various groups of small findsdiscovered during the excavations 100 coins dating from the late RomanImperial Period are significant. They were found on the bench adjacent tothe northern wall of the apoditerium of the bath. Although the coins werefound in close proximity to each other, they are not considered as a “hoard”as they were not found in a vessel. Traces of repairs and renovations inthe architectural elements of the Slope Bath of Parion can be seen clearly.Ceramics and metal artifacts revealed during the Slope Bath of Parionexcavations are among the finds that provide information on the periodwhen the bath was in use. The coins are important in terms of providing aexact dating and information on the period when the bath had a big repairand the final period when it was in active use. Therefore, these coins arealso important in terms of filling a big data gap. In this study, 100 coinsand other finds belonging to the same are evaluated to make suggestionsrelated to the final period of use of the Slope Bath of Parion.

Çalışmanın konusunu 2005-2014 yılları arasında Parion'da bulunan metal (bronz-demir-kurşun) eserler oluşturmaktadır. Bulunan tüm metal eserler dijital yöntemlerle çizilmiş ve katalog oluşturulmuştur. Çalışmalar sonucu elde edilen çok sayıda kaynak ile buluntular sınıflandırılmış, tanımlanmış ve tarihlendirilmiştir. Çalışma kapsamında Parion kazılarında ele geçen metal eserler günlük hayatta kullanılanlarla birlikte mimari konstrüksiyonlarda kullanılan eserlerden meydana gelmektedir. Metal eserlerin gruplandırılmasında antik çağdaki kullanım alanları esas alınmıştır. Buluntuların değerlendirilmesi yayınlanmış benzer örnekleri ile karşılaştırılarak buluntu yerlerine dayalı olarak yapılmıştır. Kentten ele geçen cürufların ve kente yakın maden yataklarından alınan numunelerin kimyasal analizleri yapılarak Parion'daki madencilik faaliyetlerinin durumu ortaya konmaya çalışılmıştır.Parion antik kenti kazılarında ortaya çıkarılan metal eserlerin, nekropol buluntuları dışında, tamamı Roma ve Bizans dönemine aittir. Nekropol kazılarında ortaya çıkarılan eserler ise Arkaik devirden MS 2-3. yüzyıla kadar geniş bir tarih aralığı sunmaktadır. Fakat kazısı tamamlanmış ve devam eden mimari yapılarda ortaya çıkarılan eserlerin daha geç döneme ait olmasından yola çıkılarak, Parion antik kentinin erken dönem yerleşiminin başka bir nokta olma ihtimali üzerinde durulmuştur. The subject of the study compromises the metal items (bronze, iron, lead) that were found in Parion excavations between the years 2005-2014. All these metal items were drawn with digital methods and a catalogue was prepared. A lot of the sources found at the end of the study and findings were classified, defined and dated. Within the scope of the study, the metal items found in Parion excavations consist of many items used in architectural constructions as well as the ones used in daily life. Metal items were categorized according to the usage of them in ancient times. The evaluation of the findings was compared with similarly published samples and it was done on the basis of the places of the findings. Cinders obtained in the city and the chemical analysis of the samples taken from the mineral springs nearby the city analyzed and tried to reveal the mining activities in Parion. All the metal items but the necropolis findings found in Parion antique city belong to the Roman and Byzantium periods. Artifacts found in necropolis excavations show wide range of time from Archaic period to A.D. 2-3. centuries. However, it is also noted that the early site of Parion antique city may have been in a different location based on the architectural constructions whose excavations are completed and still ongoing as they belong to the a later period. 607

Parion, antik Troas bölgesinde, bugünkü Çanakkale ili, Biga ilçesi Balıklı Çeşmebeldesine bağlı Kemer Köyü'nde kurulmuş bir liman kentidir. MÖ 8. yy.'da kurulduğu ifadeedilen kent, antik çağda Propontis bölgesinin önemli kentlerinden biri olmuştur. Prof.Dr.Cevat BAŞARAN başkanlığındaki ekip tarafından bölgede gerçekleştirilen yüzeyaraştırmaları sonucunda 2005 yılında Bakanlar Kurulu kararlı kazılara başlanmış ve bu kazıçalışmaları hala devam eden çalışmalarda antik kentin geçmişi ile ilgili önemli bulgularaulaşılmıştır.Bu bulgulardan en önemlileri olarak değerlendirebileceğimiz 2005 yılından 2009yılına kadar, Parion antik kentinde gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılançok sayıda sikkeden kondüsyonu nispeten yüksek olan Parion'un Roma kolonizasyonuylailgili 32 adet sikke yüksek lisans tezi çalışmasında kullanılmıştır. Bu sikkeler ikonografik velejand olarak değerlendirildiğinde; Parion'a, Roma döneminde, ilki Augustus, ikincisiHadrian olmak üzere iki kez koloni statüsü verildiği anlaşılmaktadır. Augustus dönemindeyapılan koloni hareketi, Roma ordusundan emekli iki veteran legion ordusuna Parion antikkentinde toprak sağlama amacı, Hadrian döneminde ise kente tekrar koloni statüsü verilerekkenti onurlandırma amacı güdülmüştür. Bunun yanında Parion kentinin darbettiği sikkeleriüzerinde görülen tipler, Roma İmparatorluğunun koloni politikaları ile örtüşmekte ve Parionantik kentine verdiği önemi gözler önüne sermektedir. Sikkelerin arkalarında yer alan 5 farklıtip, kentin kolonizasyonuyla ilgili olup; her tip Romanın kolonizasyon politikaları içindeanlam taşımaktadır.Çalışmada Roma kolonizasyon politikaları değerlendirilmiş Parion'un bukolonizasyon politikaları içerisindeki önemi vurgulanmış ve bir takım sorunlara yönelikçözümler ve görüşler ileri sürülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kolonizasyon, Parion, Augustus, Sikke, Hadrian. Located in antique Troas, Parion is a coastal town founded in Kemer of Balıklı Çeşme,Biga, within today?s Çanakkale. The town, which is supposed to have been founded in the 8thIn this master thesis, 32 Roman colonization coins which were of relatively highcondition compared to many other coins unearthed and which were found during thementioned excavations in Parion between 2005 and 2009 were used. When these coins wereevaluated in terms of iconography and legend, it is realised that Parion was colonized twiceby the Roman Empire during the reigns of Augustus and Hadrian. In the first colonizationprocess during the reign of Augustus, it was aimed to provide land for two veterans of legionarmy in Parion, and in the second colonization process during the reign of Hadrian, it wasaimed to honour the town by gaining it the status of a colony. The figures on the coins ofParion are compatible with general Roman Empire colonization policies and show thesignificance The Empire gives to Parion as a colony. The five different figures on the backside of the coins are related to the colonization of the town and each one of them is significantas far as the Roman colonization policies are concerned.century BC, was one of the significant towns of Propontis region in the antique age.Following the surface studies carried out in the related region by Prof. Dr. Cevat BAŞARANand his team, excavations were started with the appropriation of the Government in 2005 andin these excavations, which are still performed; important findings about the history of thetown were unearthed.In the study, Roman colonization policies are evaluated, significance of Parion in theseprocesses is emphasized and some solutions and suggestions are offered in relation withvarious issues and problems.Key Words: Colonisation, Parium, Augustus, Coin, Hadrian. 107

Bu çalışmada Ekoloji ?Dünya Ortamı ve Canlılar? Ünitesinin lise mezunu bireylerinçevreye karşı tutumlarına etkisi incelenmiştir.Araştırmanın deneysel çalışması 2005-2006 eğitim öğretim yılı I. dönemindegerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın örneklemini, Nevşehir Derinkuyu ilçesine bağlı DerinkuyuLisesi ile Nevşehir ili Kaymaklı Lisesinden 80 öğrenci ile bu liselerden mezun olmuş 30 lisemezunu birey katılmıştır.Araştırmada kontrolsüz son test model uygulanmıştır. Araştırmanın verileri 4 ölçekuygulanarak toplanmıştır. (1) Mantıksal Düşünme Yeteneği Testi, (2) Ekoloji ?Dünya Ortamıve Canlılar? ünitesi ile ilgili başarı testi, (3) Ekoloji ?Dünya Ortamı ve Canlılar? ünitesi ileilgili tutum ölçeği A, (4) Ekoloji ?Dünya Ortamı ve Canlılar? ünitesi ile ilgili tutum ölçeği Buygulanmıştır.Araştırmanın hipotezlerinin test edilmesinde ilişkisiz örneklemler t- testikullanılmıştır. Elde edilen bulgular SPSS (Statistisal Packet for the Social Science) istatistikpaket programı kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiki olarak değerlendirilen sonuçlarşöyledir:1) 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin çevreye karşı tutumları arasında anlamlı bir farkolduğu tespit edilmiştir. Bu da biyoloji dersinde çevre ile ilgili üniteyi gören 9. sınıföğrencilerinin çevreye olan tutumlarında değişme meydana geldiğini göstermektedir.2) 10. sınıf öğrencileri ile lise mezunu bireylerin çevreye karşı tutumları arasındaanlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu da 10. sısın öğrencilerinin liseden mezunolduktan sonra çevreye karşı tutumlarında tekrar bir değişme olduğunu göstermektedir.3) 9. sınıf öğrencileri ile lise mezunu bireylerin çevreye karşı tutumlarında bir farkolduğu ancak bu farkın istatistiki olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Bu da lise mezunubireylerin öğrenim hayatını tamamladıktan sonra çevreye karşı tutumlarında olumsuz yöndebir değişme meydana geldiğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Ekoloji Ünitesi, Çevre Eğitimi, Çevreye Karşı Tutum In this study, the effect of Ecology ?world medium and living things? unit on theattitudes of environment of high school graduates was studied.The empirical work of the study was conducted in 2005-2006 first academic year. Thesampling of the study consisted of 80 students from Derinkuyu high school in NevsehirDerinkuyu town, and 30 individuals who graduated from this high school.Unchecked post test model was applied in the study. The data of the study wascollected by the use of 4 scales. (1) Logical thinking ability test (2) achievement test related toEcology ?the world medium and living things? unit, (3) attitude scale A related to Ecology?the world medium and living things? unit, (4) attitude scale B related to Ecology ?the worldmedium and living things? unit.In testing the hypothesis of the study, unrelated samplings t-test was applied. The dataobtained were analyzed by the use of statistical packet program SPSS (Statistical Packet forthe Social Science). Statistically assessed results are as follows:1) A significant difference was detected between attitudes of environment among 9.and 10. grade students. This indicates that there has been a shift in attitudes of environment of9. grade students, who attended the related unit in biology courses.2) A significant difference was detected between attitudes of environment of theindividuals who graduated from high school and 10. grade students. This indicates that thereis a shift again in the attitudes of 10. grade students after they graduate from high school.3) It was detected that there is difference in attitudes of environment of 9. gradestudents and high school graduates, but this difference is not statistically significant at all.This indicates that there is a negative shift in attitudes of environment of high schoolgraduates after they complete their education.Key words: Ecology Unit, Environmental Education, Attitude of Environment 111

The excavations of the Slope Bath of Parion started in 2008 at a place where the remains of a vault was located. The vault thought to belong to a bath structure. Nine different sections that belong to the bath unearthted during the excavations. The layout and sections of the bath which are different from the typical baths in Asia Minor and shed light on the social and economic life of the ancient city of Parion as well as providing important data regarding the city’s architecture. Among the various groups of small finds discovered during the excavations 100 coins dating from the late Roman Imperial Period are significant. They were found on the bench adjacent to the northern wall of the apoditerium of the bath. Although the coins were found in close proximity to each other, they are not considered as a “hoard” as they were not found in a vessel. Traces of repairs and renovations in the architectural elements of the Slope Bath of Parion can be seen clearly. Ceramics and metal artifacts revealed during the Slope Bath of Parion excavations are among the finds that provide information on the period when the bath was in use. The coins are important in terms of providing a exact dating and information on the period when the bath had a big repair and the final period when it was in active use. Therefore, these coins are also important in terms of filling a big data gap. In this study, 100 coins and other finds belonging to the same are evaluated to make suggestions related to the final period of use of the Slope Bath of Parion., Parion antik kentinde yer alan Yamaç Hamamı kazılarına 2008 yılında, yüzeyde yer alan bir hamama ait olduğu düşünülen tonoz kalıntısından başlanmıştır. Yapı kalıntısında halen devam eden arkeolojik kazılar sonucunda, hamamın dokuz bölümü ortaya çıkarılmıştır. Anadolu’daki tipik Roma Dönem’i hamamlarından farklı bir plana ve bölümlere sahip olan hamam, Parion antik kentinin sosyal ve ekonomik yönlerine ışık tutmasının yanında, kentin mimarisi hakkında da önemli bilgiler vermektedir. Yamaç Hamamı kazılarında çok çeşitli buluntu grupları ortaya çıkarılmıştır. Bunlar arasında yer alan sikkeler önemli buluntu gruplarından birini oluşturmaktadır. Özellikle hamamın apoditerium bölümünün kuzey duvarına bitişik olan oturma sekisinin üzerinde Geç Roma Dönemi’ne ait 100 adet sikke ele geçmiştir. Sikkeler birbirine çok yakın bir mesafede ortaya çıkarılmış olmasına rağmen herhangi bir kap vb. malzemenin içinde ortaya çıkarılmaması nedeniyle “define” olarak adlandırılmamıştır. Yamaç Hamamı’nın mimari unsurlarındaki tamirat ve tadilat izleri net bir şekilde izlenebilmektedir. Yamaç Hamamı kazılarından ortaya çıkarılan seramikler ve metal eserler de hamamın en yoğun kullanım evresi hakkında bilgiler veren diğer bulgulardır. Bu konuda sikkelerin çok daha net bir tarih vermesi, hamamın büyük bir tamirat geçirdiği döneme ve hamamın aktif kullanımının son evresine ait bilgi vermesi ve büyük bir veri açığını kapatması bakımından önemlidir. Çalışmada 100 adet sikke ve diğer kontekst buluntular da değerlendirilerek Yamaç Hamamı’nın son kullanım evresine ait görüşler öne sürülmüştür.

“Paphlagonia Hadrianoupolis’i” olarak adlandırılan yer bugün Karabük ili, Eskipazar ilçesi merkezinin 3,5 km batısında “Viranşehir” olarak adlandırılan mevki ve çevresinde arazi üzerinde dağınık bir şekilde Budaklar, Büyükyayalar, Çaylı ve Beytarla köylerini kapsamaktadır. Güneybatı Paphlagonia bölgesi kenti olan Hadrianoupolis’e Geç Hellenistik, Roma ve Erken Bizans devirlerindeyerleşilmiş ve diğer Paphlagonia yerleşimlerinde olduğu gibi kent bir çekirdek bölgeye ve bu bölge çevresinde yoğunlaşan bir choraya sahiptir. Hadrianoupolis antik kentinde günümüze kadar yapılan çalışmalar sonucunda beş yapının kazısı tamamlanmış olup; Kilise Cyapısı olarak adlandırılan yapıda ve Güney Nekropolü’nde çalışmalara devam edilmektedir. Kilise C, “Hamam B” olarak adlandırılan yapının 15- 20 m kuzeyinde yer almaktadır. Kilise C’de ilk kazı çalışması 2007 yılında gerçekleştirilmiştir. 2007 yılında yol çalışması esnasında ortaya çıkan yapı kalıntısının sadece apsis bölümü ortaya çıkmış, bu nedenle yapının işlevi tespit edilememiştir. Bu nedenle yapı kalıntısı “Apsisli Yapı” olarak adlandırılmıştır. 2012 yılında yapı kalıntısının açıkta olan kısmında restorasyon ve konservasyon çalışması yapılmıştır. 2017 yılında yapının doğu ve kuzeydoğu yönlerinde kazı çalışması yapılmış ve yapının Erken Bizans Dönemi’ne MS 330-565 tarihlenen bir kilise olduğu anlaşılmıştır. Kilise C’de yapılan kazı çalışmalarında iki adet yün tarağı ortaya çıkarılmıştır. Ele geçen bu objelerin gerçek anlamda yün taraklamada kullanılan bir alet mi olduğu; yoksa kilisede özel bir anlam mı yüklendiğisorusuna cevap aranmaktadır. Bu sorulara yönelik araştırmamızda Sebasteia Sivas şehrinde yaşamış olan din adamı Aziz Blaisekarşımıza çıkmıştır. Doktorluk eğitimi almış olan azizin bilinen iki adet mucizesi vardır. Aziz Blaise paganlar tarafından demir yün taraklarıyla işkencelerine maruz kalmış, MS 316 yılında ise başı vurularak idam edilmiştir. Bu olay Hıristiyanlar tarafından Aziz Blaise’in dünyanın her yerinde saygı duyulmasına neden olmuştur. Ele geçen yün tarakları Aziz Blaise’in ölüm yıldönümü seremonilerinde kullanılan litürjik aletler midir? Kiliselerde ökaristi ayinleri için ekmek ve şarap üretildiği bilinmektedir. Bugünekadar yapılan çalışmalarda Erken Bizans dönemine ait kiliselerde yün taraklamaya yönelik bir faaliyet gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine dair bir somut veriye ulaşılamamıştır. Dolayısıyla kazı çalışmaları esnasında ortaya çıkarılan yün taraklarının üretimden ziyade başka bir fonksiyonda kullanılmış olmalıdır.MS 7. yüzyılın sonlarına tarihlenen yün tarakları bölgenin dini ve tarihi geçmişinin aydınlatılmasına, teolojik bir değerlendirme yapılmasına katkı sağlayacak nitelikte objelerdir., “Paphlagonian Hadrianoupolis” expands over the area called “Viransehir” located 3,5 km west of the Eskipazar town of Karabuk city, and the villages of Budaklar, Buyukyayalar, Cayli and Beytarla that are scattered around the land. Hadrianoupolis, a city of southwest Paphlagonia, was settled in the late Hellenistic, Roman, and Early Byzantine periods. The city has a core region similar to other settlements in Paphlagonia and a chora that is centered around the core region. As a result of the excavations completed in the ancient city of Hadrianoupolis so far, five excavations were completed and the excavations continue in the Church C and the Southern Necropolis. Church C is located 1520 m north of the Bath B. The first excavation in the Church C was done in 2007. Only the apse part of the building ruins were found during road work in 2007 and therefore the function of the building could not be identified. Thus, the ruin was called “Building with Apse.” Restoration and conservation work were done in the unconcealed part of the ruin in 2012. An excavation was done in the east and northeast directions in 2017 and it was found that the building was a church dated to Early Byzantine Area . During the excavations in the Church C, two wool combs were found. The answer still remains to be found to the question whether these objects are objects used in wool combing or have special meanings attributed in the church. In our study focusing on finding the answers to these questions, we came across St. Blaise, a bishop who lived in the Sebasteia Sivas city. This saint who had medical training had two miracles that are known. St Blaise was tortured with wool combs by pagans, and executed by cutting his head off in A.D. 316. This led Christians all over the world to respect St. Blaise. Are the wool combs obtained from the site liturgic objects used in ceremonies to commemorate St. Blaise’s death anniversary? It is known that bread and wine are produced for eucharistic rituals in churches. There is no hard evidence of whether wool combing activities were done in the Early Byzantine period. Thus, it is possible that the wool combs found during excavations were used in another function other than production. These wool combs dated to A.D. 7th century will contribute to the efforts of shedding light on the region’s religious and histroical past and to provide a theological evaluation

Safranbolu günümüzde Karabük ilinin 11 km doğusundadır. Antik dönemde ise kent Paphlagonia Bölgesi’ninsınırları içerisindedir. Alınlık şeklindeki eser 3,96 m uzunluğa, 2,13 m yüksekliğe ve 0,47 m derinliğe sahiptir. Eserincephesinde, domuz, patera, olpe-pitcher, diptiych, kalemlik stylus , açık rulo, kilit ve anahtar kısmı betimlenmiş birkutu, amphora, bağ bıçağı, balta-kazma saban, kazıma tekniği ile yapılmış bir sepetin her iki tarafında betimlenmiş ikikuş, meyve sepeti, asma yaprakları, üzüm salkımları ve salkımlardan üzüm yiyen küçük bir kuştan oluşan kompozisyongörülmektedir. Mevcut figürlerin varlığı bu levhanın bir mezara ait olduğunu göstermektedir. Alınlık formundakieserin; günümüze kadar yapılan stel ve adak levhası sınıflandırmalarında formu itibariyle, “Alınlıklı Steller” anabaşlığında, “Tympanonu Bezeli Steller”, “Beşik Çatılı Steller” gibi alt gruplar içerisinde değerlendirilmiştir. Ancakanılan stel gruplarında bu alınlık masif blok üzerine şematik olarak işlenmiştir. Ayrıca bu stellerin ebatları oldukçaküçüktür. Anılan steller göz önüne alındığında, eserin sadece alınlıktan ibaret oluşu ve alışılmışın dışındaki boyutları,mevcut sınıflandırmalara uymamaktadır. Bu bağlamda kentin yakın çevresindeki mezarlarla karşılaştırma yapıldığındain-situ durumda bir khamasorion mezar tespit edilmiş ve bu mezar ışığında eserin khamosorion bir mezara ait olduğuanlaşılmıştır. Benzer örneklerin sadece bu bölgede olması itibariyle Güney Paphlagonia Tipi Alınlık Stel olarakadlandırılmıştır. Üzerindeki figürlerden eser MS 2-3. yüzyıllar arasına tarihlenmiştir. Bu çalışmayla bölgenin Romaİmparatorluk Dönemi mezar mimarisi ve ölü gömme geleneği bağlamında oldukça önemli veriler elde edilmiştir, Safranbolu today is located in the east of Karabük province. In ancient period, the city was in the borders of Paphlagonia region, Halys Kızılırmak and Pontos region in the east; Parthenios Bartınsu or Billaios Filyos River and Bithynia in the west; Gangra Çankırı and Galatya in the south. The artifact in the shape of a pedimenthas 3,95 m length, 2,13 m height and 0,47 m thickness. It is seen that there is a pig, a patera, olpe-pitcher, diptych, stylus, an open roll, a box whose lock and key part is portrayed, an amphora, a hacksaw blade, a pickaxe, a plow, a basket whose two sides are portrayed with two birds, a fruit basket, grape leaves, and bunches of grapes and a small bird eating grapes from the bunches which was made by scraping technique. The existent figures indicate that this plaque belongs to a grave. The artifact in the shape of a pediment has been evaluated under the title of “Stelas with Frontons” because of its shape and it has also been evaluated in the sub-category of “Stelas whose Tympanon are Nodal” and “Stelas with Cradle Roofed”. However, this pediment was processed schematically on massive blocks in the mentioned stela groups

2011 yılı Panon kazı ve restorasyon çalışmaları, başkanlığımdaki 6 akademisyen, 2 restoratör-konservatör, 1 antropolog, 1 seramik uzmanı, 4 yüksek lisans ve 1 doktora öğrencisi ile 60 öğrenci-işçiden oluşan bir ekip tarafından 27 Haziran - 26 Ağustos 2011 tarihlerinde, Bakanlığa sunduğumuz kazı programı çerçevesinde, Parion GüneyNekropolü, Tiyatro, Odeion, Roma Hamamı, Yamaç Yapısı, Hellenistik Kule ve Sondajlar olmak üzere antik kentin 8 ayrı bölgesinde ve kentin yakınında yer alan İÇDAŞ termik santral alanı içerisinde belirlenen ve arkeopark projesi kapsamında 2010 yılında çalışmalara başlanan 1446 parsel numaralı alanda gerçekleştirilmiş, çok sayıda etütlük ve 56 adet envanterlik eser ortaya çıkarılmıştır.