Search

Çalışmanın temel konusu, Evrensel Temel Gelir (ETG) modelini kavramsal bir çerçevede değerlendirmek ve ETG’nin Türkiye’de uygulanabilirliğini mali açıdan tartışmaktır. Özellikle Covid-19 pandemisi ve artan gelir eşitsizliği birçok ülkede ETG’ye olan ilginin artmasına ve ETG’nin hayata geçirilme tartışmalarının başlamasına yol açmıştır. Bu bağlamda, Türkiye’nin mevcut ekonomik koşulları dikkate alındığında, ETG’nin kısa dönemde Türkiye’de uygulanması pek mümkün görülmemektedir. Ancak, temel makroekonomik göstergelerde sağlanacak kalıcı iyileşme ve kamunun ciddi tasarruf tedbirleri ile birlikte uzun dönemde bir ETG desteği Türkiye’de uygulanabilir. Evrensel Temel Gelir desteği sayesinde gelir dağılımının iyileştirilmesi ve yoksulluğun azaltılması hedefleniyor ise, Türk vergi sistemine ilişkin yapısal sorunların çözüme kavuşturulması da, bu bağlamda oldukça önemlidir.

Dampers provide safety by control of unwanted motion, due to conversion of mechanical work into another form of energy (e.g., heat). State of the art materials are elastomers including thermoplastic-elastomers. For polymer-appropriate replacement of multi-component shock absorbers comprising mounts, rods, hydraulic fluids, pneumatic devices, or electro-magnetic devices, among others, deep insights of the dynamic thermo-mechanical characteristics of damper materials have to be gained. The ultimate objective is to reduce complexity by utilizing inherent material damping rather than structural (multi-component) damping properties. The objective of this work was to compare the damping behavior of different elastomeric materials including thermoplastic poly(urethane) (TPU), and silicone rubber blends (mixtures of different poly(dimethylsiloxane) (PDMS)). Therefore, the materials were hyper- and viscoelastic characterized, a finite element calculation of a ball-drop test was performed, and for validation the rebound resilience was measured experimentally. In an attempt, the coil-over shock absorber of a model car was replaced by a damper made of the examined and modeled materials. The results revealed that the material parameter determination methodology is reliable, and the data applied for simulation lead to realistic predictions. Interestingly, the rebound resilience of the mixture of soft and hard PDMS (50:50)w% is the highest and the lowest values were measured for TPU.

Low pressure fluid transport (1) applications often require low and precise volumetric flow rates (2) including low leakage to reduce additional costly and complex sensors. A peristaltic pump design (3) was realized, with the fluids flexible transport channel formed by a solid cavity and a wobbling plate comprising a rigid and a soft layer (4). In operation, the wobbling plate is driven externally by an electric motor, hence, the soft layer is contracted and unloaded (5) during pump-cycles transporting fluid from low to high pressure sides. A thorough characterization of the pump system is required to design and dimension the components of the peristaltic pump. To capture all these parameters and their dependencies on various operation-states, often complex and long-lasting dynamic 3D FE-simulations are required. We present, here, a holistic design methodology (6) including analytical as well as numerical calculations, and experimental validations for a peristaltic pump with certain specifications of flow-rate range, maximum pressures, and temperatures. An experimental material selection process is established and material data of candidate materials (7) (liquid silicone rubber, acrylonitrile rubber, thermoplastic-elastomer) are directly applied to predict the required drive torque. For the prediction, a semi-physical, analytical model was derived and validated by characterizing the pump prototype. (VLID)6488222 Version of record

Dampers provide safety by controlling unwanted motion that is caused due to the conversion of mechanical work into another form of energy (e.g., heat). State-of-the-art materials are elastomers and include thermoplastic elastomers. For the polymer-appropriate replacement of multi-component shock absorbers comprising mounts, rods, hydraulic fluids, pneumatic devices, or electro-magnetic devices, among others, in-depth insights into the mechanical characteristics of damper materials are required. The ultimate objective is to reduce complexity by utilizing inherent material damping rather than structural (multi-component) damping properties. The objective of this work was to compare the damping behavior of different elastomeric materials including thermoplastic poly(urethane) (TPU) and silicone rubber blends (mixtures of different poly(dimethylsiloxane) (PDMS)). Therefore, the materials were hyper- and viscoelastic characterized, a finite element calculation of a ball drop test was performed, and for validation, the rebound resilience was measured experimentally. The results revealed that the material parameter determination methodology is reliable, and the data that were applied for simulation led to realistic predictions. Interestingly, the rebound resilience of the mixture of soft and hard PDMS (50:50) wt% was the highest, and the lowest values were measured for TPU. Version of record

The extraordinary properties of shape memory NiTi alloy are combined with the inherent viscoelastic behavior of a silicon elastomer. NiTi wires are incorporated in a silicon elastomer matrix. Benefits include features as electrical/thermal conductivity, reinforcement along with enhanced damping performance and flexibility. To gain more insight of this composite, a comprehensive dynamic thermomechanical analysis is performed and the temperature- as well as frequency-dependent storage modulus and the mechanical loss factor are obtained. The analyses are realized for the composite and single components. Moreover, the models to express the examined properties and their temperature along with the frequency dependencies are also presented.

Akıllı Şehirler olarak adlandırılan şehircilik anlayışına yönelimin artmasıyla birlikte, trafik hız ve yoğunluk tahmini araştırma konuları da daha çok ilgi çekmeye bas¸lamıştır. Bu konularda yapılan yakın tarihteki çalışmaların birçoğunda yapay sinir ağlarının kullanıldığı görülmektedir; fakat, bu çalışmalar genelde yakın gelecek tahminleri üzerine odaklanmıştır. Ancak yakın gelecek tahminleri günümüzdeki ihtiyaçları kars¸ılamamaktadır ve daha güvenilir güzergah planlaması için orta ve uzak dönem hız tahminleri yapan çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma da literatürdeki bu yetersizliği doldurmaya ve yakın dönem tahmin gibi orta dönem tahmin üzerinde de çalışmaktadır. Kullanılan ileri beslemeli yapay sinir ağı farklı zaman serisi öngörüleme yöntemlerini birleştirerek tahminler üretmektedir. Sinir ağımızın eğitimi esnasında hata değerlerini en küçükleyecek parametreler kullanılmıştır. Çalışmamızda İstanbul şehrinden yaklaşık 20 kilometre uzunluğunda iki adet çok ayrıtlı güzergah incelenmiştir ve bu güzergahlar üzerindeki hız verileri Küresel Konumlama Sistemi (KKS) ile 5 aylık bir süre boyunca her dakika için toplanmıştır. Deneysel çalışmalarımız sonucunda daha kısa ayrıtlara bölünmüş bir güzergahta ortalama mutlak sapma açısından daha iyi öngörüleme sonuçları alındığını gözlemledik. Aynı şekilde, belirli zaman serisi tahmin yöntemlerinin birleştiği yapay sinir ağlarının da bu tahmin yöntemlerinin kendilerinden daha iyi sonuç verdiğini gördük. Bunun dışında, incelenen yolun özelliklerine bağlı olarak, koms¸u ayrıt bilgilerinin de tahminlemede yararlı olduğunu gözlemledik. With the increasing interest in creating Smart Cities, traffic speed and flow prediction have attracted more attention in contemporary transportation research. Neural networks have been utilized in many recent studies to tackle this problem; yet, these methods have focused on the short-term traffic prediction while longer forecast horizons are needed for more reliable mobility and route planning. This work aims at filling this gap by trying to address the mid-term forecasting as well as the short-term. The study employs feedforward neural networks that combine different time series forecasting techniques such as na¨ıve, moving average and exponential smoothing where the predicted speed values are fed into the network as inputs. We train our neural networks and select the hyperparameters of the network structures to minimize the error; thus, yielding the best possible setup for further forecast input. In our experimental study, we analyzed two nearly 20-km multi-segment routes from the city of Istanbul in Turkey. The speed data on these routes are collected by GPS for every minute for a 5-month horizon. Our computational tests showed that forecasts are more successful when performed on a route with shorter segments as well as a combination of conventional predictive methods are input to a neural network. We also discovered that depending on the characteristic of the analyzed road, it is possible to utilize the information from neighboring segments. 59

Tarihi İpek Yolu, toplumların gelişimine ve iletişimine büyük katkılarda bulunmuştur. Geçmiş yıllarda İpek Yolu'nu canlandırmak için birçok proje tasarlanmasına rağmen "Modern İpek Yolu" rüya gibi düşünülüyordu. 2013 yılında Çin başkanı Xi Jinping, Avrupa ve Asya'yı birbirine bağlaması beklenen "One Belt One Road" adlı bir girişim öne sürmüştür. Bu girişim tüm katılımcı ülkeler için ekonomi, politika ve kültür değişimi açısından çeşitli avantajlar içermektedir. Çin'de başlayan bu girişim, kısa süre içinde büyük bir ilgi görmüştür. Türkiye de dahil olmak üzere bir çok ülke bu projeye olumlu ve destekleyici gözle bakmaktadır. Türkiye, İpek Yolu'nun doğal aynı zamanda önemli bir parçası olarak görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı "Bir Kuşak Bir Yol" projesinin ilerleyişini araştırmak ve bu bağlamda Çin-Türkiye ilişkisini daha çok ekonomi işbirlikleri açısından analiz etmektir. Sonuç olarak, "Bir Kuşak Bir Yol" projesiyle ilgili olarak Çin ve Türkiye arasındaki işbirliğinde bazı risklerin olması ihtimaline rağmen ortak kazançların oluşağı bu hedefe, iki ülke arasındaki siyasi koordinasyon ve iyi bir anlaşma yoluyla ulaşılabilecektir. Çünkü bu iki ülke arasında köklü çıkar çatışmaları yoktur. The ancient Silk Road has made great contribution to the development and communication of human society in history. During the past years many projects have been designed to revitalize the Silk Road but still a "Modern Silk Road" looked like a dream. In 2013 the president of China Xi Jinping, put forward an initiative called "One Belt One Road" which is expected to connected Europe and Asia. It contains various benefits for all participant countries in terms of economy, politics and culture exchange. Within a short time this initiative brought up by China has gained high focus of the world. Most of the responses are positive and supportive, including Turkey. Turkey is regarded as a natural part in the historical Silk Road and also a key partener in the modern Silk Road project. The main purpose of this study is to research the progress of "One Belt One Road" project and in this context to analyze the Sino-Turkey relationship mostly in the aspect of economy cooperations. As the conclusion although there are some hidden risks in the cooperation between China and Turkey in regards of "One Belt One Road" project, the win-win objective could be achieved through policy coordination and better understanding between two people, as no root conflicts of interest exist between the two countries.

Petrol, gerek enerji sektöründe, gerekse de üretici ülkelerin ekonomisinde büyük bir öneme sahiptir. Bu araştırmada, İran ekonomisinde petrolün önemi ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların İran ekonomisi üzerindeki etkileri incelenmiştir. ABD ve OPEC'in petrol piyasasındaki ağırlığı ve aynı zamanda İran'nın 4.büyük petrol üretici konumunda olması, petrol fiyatlarındaki keskin dalgalanmalardan en çok bu ülkelerin etkilenmesine yol açmıştır. İran ekonomisinde, özellikle ihracat ve bütçe içinde petrol gelirlerinin ağırlığının fazla olması, petrolde yaşanan keskin fiyat değişimlerinde İran ekonomisini oldukça etkilemiştir. Petrol gelirlerinin ekonomik faaliyetleri canlandırma gücüne sahip olması, petrol fiyatların yükseldiği dönemlerde üretimin yükselmesine ve dolayısıyla ekonomik büyümeye yol açmıştır. Buna karşın petrol fiyatlarının düşüşü, ekonomik faaliyetleri yavaşlatmakta ve bir dizi olumsuz makro ekonomik soruna yol açmaktadır. Petrol fiyatlarının düşmesi, bütçe açığın yükselmesine, üretimin ve ihracatın azalmasına yol açmaktadır. Oil has a great importance for both energy sector and for the economies of producer countries. This study analyses the importance of oil in Iran economy and the effects of oil price fluctation on Iran economy. The weight of the US and OPEC in oil market and the fact that Iran is the world's fourth largest oil producer are the factors for these countries to be effected most from the sharp fluctations in oil prices. Economy of Iran has been highly affected from sharp fluctations in oil prices because of the export and heavy weight of oil revenues within the budget. As the income from the oil has a power to invigorate the economic activity, increase in oil prices ensures increase in production and economic growth. On the other hand, decrease in oil prices causes slowdown in economic activities and a series of macro economic issues. Low oil prices leads to increase in budget deficit and decrease in production and export.

Afganistan 35 yıl İç çatışmalarından dolayı, coğrafi ve stratejik konumuyla uzun tarih boyunca, sömürgeci ve emperyalist devletlerin hedefi haline gelmiştir. Afganistan milleti, büyük maddi ve manevi zararlara maruz kalmıştır. Doğal olarak, 1979 öncesinde devletin özel sektöre sağladığı bazı imkânlar ekonomik düzen içinde ortadan kalkmıştır. Ülke ekonomisinin en önemli kaynaklarını tarım, hayvancılık, ticaret, endüstri ve el sanatları oluşturmaktadır. Çatışmalardan dolayı büyük ölçüde, Gayri Safi Millî Hasılası ve sosyal ekonomik yapısı tahrip olmuştur. 2001'den sonra iktidara gelen Afganistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti, ülke ekonomisine sermaye girişi konusunda yatırımcıların güvenini kazanmaya özen göstermiştir. Güven ortamı, Afganistan'daki bazı sektörlerin işgücünü geliştirmiş, bu durum bir harekete geçiren görevi üstlenerek, diğer sektörlerin de gelişmesine neden olmuştur. Afganistan 35 yılda işgal, İç çatışma ve Taliban yönetimi gibi büyük trajediler görmüş bir ülke, 2001 sonrası yeniden inşasında NATO bünyesinde görev alan ülkelerden birisi de Türkiye olmuştur. 2001 sonrası süreçte ise nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan tek NATO üyesi konumunda bulunan Türkiye'nin Afganistan'daki varlığı ayrı bir önem arz ediyordıyor. 2001 sonrası dönemlerde Afganistan'ın Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca en yüksek miktarda resmi kalkınma yardımında bulunduğu ülke konumuna gelmiş olması bu durumu açıklayan ögelerden sadece birazıdır. Due to 35 years of war in Afghanistan geographic and strategic position throughout the history had become the target of colonialist and imperiali ststates. The people of Afganistan had been exposed to great material and moral damage. Natural, provision of pre-1979 state oppoetunisties in the economic system of the provate sector was disappeared. The most important sources of the Afghan economy is agriculture, trade, industry and minig. The War was the main reason for the destroying of social and economic structure of the country. After 2001, Islamic Republic of Afghanistan came to the power and started for the reinvestment and for rearrangement of the economic system. Some of the active working sectors of Afghanistan became great reason for activities of the other indutries. For example, the construction sector is one of them. The development of the private sectors are causing to the development of other sectors. Like service sector, agriculture and industry and so on. Apart from that, relationship between Turkey and Afganistan is related to the first year of the establishment of the Turkish Republic. Cooperation between tow countries according to economic, politic, socio-cultural aspects gradually widespread. It Can be said that, there is special place and good opportunities for Turkish companies to do investment. In this regard, evaluation of Turkey's current ivenstments, aid relations in Afghanistan is the great importance.

Güney Kore ekonomisi, Kore Savaşı’ndan sonra dünyanın en fakir ülkelerinden biriydi. Kore Savaşı’nı takiben 1953-1961 yılları arasında yavaş ekonomik toparlanma gösteren Güney Kore ekonomisi, bu dönemde büyük ölçüde ABD’nin dış yardımlarına bağlıydı. Ancak 1960’lı yıllardan sonra gösterdiği olağanüstü ekonomik dönüşümle, fakirlik çeken bir ülke konumundan, yeni endüstrileşmiş ülke konumuna ulaştı. Bu dönüşüm, hükümet liderliğindeki ihracata dayalı büyüme modeli sayesinde başarıldı.1960-1989 dönemindeki bu çarpıcı başarının sonucunda; kişi başına düşen gelir 79 ABD $’dan 5199 $’a; cari fiyatlarla Gayri Safi Yurt İçi Hasıla 2 milyar ABD $’ından 220.7 $’a; tasarruf oranı %0.8’den %35.4’e; yatırım oranı %10.9’dan %35.9’a; işsizlik oranı %11.7’den %2.6’ya ve ihracat da 33 milyon ABD $’dan 61.4 milyar $’a yükseldi.

Makalenin amacı, Finansal Kırılganlık Endeksi (FKE) yardımıyla 1989- 2011 arasında Türkiye ekonomisinin temel makro ekonomik göstergelerindeki değişim ve bu değişimin sonuçlarının analiz edilmesidir. Bu bağlamda Türkiye ekonomisi için 8 makro ekonomik temel değişken seçilerek, bir FKE türetilmiştir. Bu sekiz değişken şunlardır: (1) Cari İşlemler Dengesi/GSMH; (2) Reel Kur Endeksi, (3) İthalat/İhracat (4) Kısa Vadeli dış borç/ TCMB döviz Rezervleri; (5) Konsolide Bütçe Dengesi/GSMH; (6) İMKB 100 endeksinin yıllık artış oranı(7) Kısa-vadeli Dış Borç/Orta ve Uzun-vadeli Dış Borç; (8)Kamu Net Borç Stoku/GSMH. Finansal kırılganlığın arttığını gösteren “eşik değer” 0.40 olarak bulunmuş ve bu eşik değerin hem 1994 hem de 2001 krizlerini önceden tahmin etme yetisi olduğu gözlenmiştir. Endeks değeri; 1992 ve 1999 yıl-sonu itibariyle düşükken (sırasıyla - 0,06 ve 0,25), 1993 yıl-sonunda 0.98; 2000’de ise 0.90 değerine ulaşarak, ekonomide kırılganlığın artığına dair çok güçlü sinyaller üretmiştir. Buna karşın endeks değeri, finansal kırılganlığın artığını gösteren eşik değere 2001 krizinden sonra hiç ulaşamamış; 2008-2009 krizini öngören bir sinyal üretmemiştir. Ama bu da, 2008-2009 krizinin yurtiçi değil yurt-dışı kaynaklı olduğu göz önüne alınırsa, olması gerektiği gibidir. The main purpose of this article is to take a snap-shot of the changes that occurred in the key macro variables of the Turkish economy in the past two decades and to comment on the results. ln this context a Financial Vulnerability Index (FVI) was constructed using the following eight selected fundamental variables for the 1989-2011 period: (1) Ratio of the the Current Account Balance to GDP, (2) The Reel Exchange-Index, (3)Imports/Exports Ratio, (4) Ratio of Short Term Foreign Debt to Central Bank Forex Reserves, (5) Budget Deficits/GNP Ratio, (6) The annual Rate of Increase in the IMKB-100 Index, (7) Ratio of Short-Term to Medium + Long-Term Foreign Debt and (8) Public Debt Stock /GNP Ratio. This FVI, the threshold-value of which is 0.40, was successful in predicting both the 1994 and 2001 currency crises for it has produced strong signals in the years immediately preceding the two “home-made” crises: While low as of the year end of 1992 and 1999 (-0.06 and 0.025 respectively), the index rose precipitously to 0.98 and 0.90 (respectively) as of years’ end of 1992 and 2000. Between 2002-2011, this index oscillated but never crossed the threshold value and thus did not produce any predictive signals preceding the 2008-2009 crises. But considering the fact that the said crises was “imported” and not “home-made”, this is neither surprising nor can be construed as a failure to predict.

General Agreement on Trade in Services (GATS), one of the legal documents in the Appendix to the agreement that had established WTO, is the first multi-lateral agreement that defines and delineates the basic concepts, rules and principals of international trade in services. This paper discusses and evaluates the subject of “The Temporary Movement of Natural Persons”, one of the four principal categories of trade in services. The first section presents an overview of “Trade in Services” and the regulations and arrangements thereof in the framework of GATS and the second section discusses the obstructions to the liberalization of the temporary movement of natural persons. An analysis of the costs and benefits to the participants of the temporary movement of labor is presented in the third and the last section of the paper.

Kasım 2000-Şubat 2001 Krizinin üç nesil kriz modeli çerçevesinde değerlendirilmesi yapılmış ve hangi nesil kriz modeline ne denli uyduğu araştırılmıştır. 2001 Krizinin 1. Nesil Kriz modeline uymadığı belirlenmiştir. 2. Nesil Modeller, kriz-öncesinde oluşan ekonomik ortamda temel makro ekonomik değişkenlerin,genel olarak, ne krizi kaçınılmaz kılacak kadar kötü ne de krizin oluşmasını kesinlikle engelleyecek kadar iyi olduğu vurgulanır. 2000 yılı Türkiye’sinde, enflasyon oranı, nominal faiz oranı ve faiz-dışı bütçe fazlası gibi bazı değişkenlerde önemli iyileşmeler sağlanmış olması; öte yandan, hem cari işlemler açığı ve mahalli paranın reel-değer kazanmaya devam etmesi gibi dış açığa ilişkin değişkenlerde hem de borç-servis oranı, kamu faiz-ödemelerinin ve bütçe-açıklarının GSMH’ye oranı gibi kamu tasarruf açığına ilişkin değişkenlerde olumsuzluğun devam etmiş olması açısından 2001 krizi bu şablona uymaktadır. Doğu Asya Krizindeki gibi gayri menkul ve menkul piyasalarda balon oluşması olgusuna rastlanmamakla birlikte, Kasım 2000- Şubat 2001 Krizinin oluştuğu ortamda bankacılık sektöründeki vade uyuşmazlığı, döviz açık pozisyonu, kur ve faiz riski gibi zaaflar açısından, 3. nesil modellerde değinilen bazı boyutlarda benzerlikler gösterdiği sonucuna varılmıştır.

276ÖZETTürkiye ekonomisi, sermaye piyasasını açtığı 1989 yılını takiben 1994ve 2001 yıllarında iki finansal kriz yaşamıştır. Bu tezin içeriği; 1990'lı yıllardansonra bozulma eğilimine giren temel makro ekonomik değişkenlerin(fundamentals) ve bu değişkenler arasındaki etkileşimlerin neden olduğuekonomik sorunların, 2001 krizine zemin hazırlayan dinamiklerin ve de Kasım2000 ve Şubat 2001 krizleri sırasında ve sonrasında Türkiye ekonomisindeyaşanan gelişmelerin --kantitatif çalışmalarla da desteklenerek-- analizedilmesidir, şeklinde özetlenebilir.Tezimizde 4 temel kantitatif çalışma yapılmıştır.(1) Bunlardan, Türkiye 1970-2004 verilerini kullanarak yapılanGranger Nedensellik Testi, enflasyon oranı ile döviz kuru artış oranı ve de içborç stoku/GSMH oranı ile Faiz Ödemeleri/GSMH oranı arasında çift yönlüGranger nedensellik ilişkisi bulmuştur. Dolaşımdaki para arzından enflasyonoranına; enflasyon oranından faiz ödemeleri/GSMH oranına; faizödemeleri/GSMH oranından bütçe açığı/GGSMH oranına; bütçe açığı/GSMH oranından iç borç stoku/GSMH oranına; (ayrıca) dolaşımdaki paraarzından döviz kuru artış oranına ve dolaşımdaki para arzından faizödemeleri/GSMH oranına doğru tek yönlü Granger nedensellik ilişkisibulunmuştur.(2) Cari İşlemler Dengesini bağımlı, reel kur endeksini ve büyümeoranını bağımsız değişken olarak alan bir doğrusal regresyon denklemininkatsayıları EKK yöntemiyle hesaplanmış ve Türkiye'nin 1991-2004 dönemiiçin büyüme oranının katsayısı (-0.23) reel kur endeksinin katsayısına (-0.08) kıyasla dört kat büyük çıkmıştır.(3) Önemli kriz göstergeleri olarak sayılabilecek çeşitli değişkenlerarasından 7 temel rasyo seçilerek ve Türkiye ekonomisi 1990-2005 dönemi277altı-aylık verilerini kullanarak bir Finansal Kırılganlık Endeksi oluşturulmuştur.1992 ve 1999 yıl sonu itibariyle Endeks değeri çok düşükken (sırasıyla 0.34ve -0.0.), 1993 ve 2000 yılının ortası ve yıl sonları itibariyle hızla yükselip,eşik-değerin (0.58) çok üstünde rakamlara ulaşmıştır: 1999 ortası ve yıl sonuiçin 0,04 ve -0,02 ve 2000 yılı ortası ve yıl sonu için 0.79 ve 0.70.Dolayısıyla, türettiğimiz Kırılganlık Endeksi'nin 1994 ile 2001 finansalkrizlerini öngördüğü söylenebilir.(4) Döviz cinsinden borçlanmanın döviz bazında faizini veri alıp,seçilmiş dört parametrenin, büyüme oranı, enflasyon oranı, döviz kuru artışoranı ve YTL cinsinden reel-faiz oranı'nın çeşitli değerler alması durumunda,Kamu kesimi Borç Stoku / GSMH (KKBS/GSMH) oranının sabit kalabilmesiiçin verilmesi gerekli faiz-dışı-bütçe-fazlası/GSMH oranının 2005 yılı sonrasıiçin hesaplanmış ve bir tablo halinde sunulmuştur. Söz konusu çalışma,büyüme oranı ve enflasyon oranları ne denli düşük, YTL cinsinden reel-faizoranı ve döviz kuru artış oranı ne denli yüksek olursa, KKBS/GSMH oranınınsabit kalabilmesi için gerekli faiz-dışı fazlanın o denli yüksek olmasıgerektiğini göstermiştir. Bu sonucun önemli imlemlerinden biri de şudur: Aşırıdeğerlenmiş YTL'de bir düzeltmeye gidilmesi, (i) döviz kuru artış oranınınyükselmesini ve/veya enflasyon oranının düşmesini gerektirir. Üstelik (ii)döviz kurunda artış beklentisi nominal faizleri de arttırır ve dolayısıyla (eğerenflasyon da düşük kalacaksa) YTL cinsinden reel faizlerin deyükselmesine neden olur. Bu ise cet.par., büyüme oranı üzerinde deolumsuz bir etki yaratır: Dolayısıyla kurda bir düzeltme hareketininKKBS/GSMH oranının sabit kalabilmesi için gerekli faiz-dışı fazlanın(kendisini belirleyen dört adet değişkenin de olumsuz yönde değişmesi sözkonusu olduğundan) yükselmesine ve buna paralel olarak kamu maliyesineilişkin diğer temel makro değişkenlerin de olumsuz etkilenmesine neden olur.Bu sonuç; Türkiye'nin bugünkü koşullarında, aşırı YTL'de gerekli ve arzu-edilebilir olan bir düzeltme hareketinin --tedrici de olsa-- temel makrodeğişkenler ve beklentiler üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine işaretetmektedir. 278ABSTRACTTurkey has experienced two major financial crisis since she hasopened her capital account in 1989. This thesis presents an analysis of theworsening of the fundamentals, the relations between them and of theeconomic problems whose manifestations they were; of the dynamics thathave prepared the background of the November 2000 and the February2001 crisis and of the developments prior to and in the aftermath of the twincrisis. The theoretical analysis of the subject has been supported by fourmajor and original quantitative studies, summarized below:(1) A Granger Causality Test using data from Turkey (1970-2004)yielded a two way relationship between inflation rate and rate of increase inexchange rate; and between domestic debt stock/GNP and InterestPayments on Public Debt /GNP. A one way relation was also found between(i) from money supply to inflation rate, (ii) from inflation rate to InterestPayments on Public Debt /GNP, (iii) from Interest Payments on Public Debt/GNP to Budget Deficit/GNP, (iv) from Budget Deficit/GNP to domestic debtstock/GNP (and other than this unbroken chain of relations) (v) from moneysupply to the rate of increase in exchange rate and (vi) from money supply toInterest Payments on Public Debt/GNP.(2) Using Turkish data from the 1991-2004 period and linearregression we estimated the coefficients of an equation where the CurrentAccount Balance/GNP was taken as the dependent variable and where theGNP growth rate (g) and exchange rate index (ERI) were the independentvariables. The (absolute value) of the estimated coefficient for g (-0.23)turned out to be four times larger than that of RK.(3) We developed an original Financial Vulnerability Index for Turkey(1990-2005) using bimonthly data for seven carefully selected variables.While the index levels were very low in 1992 and 1999 two years before thetwo crises (0.34 and 0.00, respectively), the index rose rapidly to surpass thethreshold value (0.58) a year before each crisis and reached 1.12 and 1.23,respectively, for the first half of 1999 and 1999-year-end and 0.79 and 0.70279respectively, for 2000 first half and 2000 year-end. In both cases a severefinancial crisis has erupted during the first two months of the following year.The Index also surpassed the threshold level, albeit, slightly in mid 2005 andyear end 2005.(4) Taking the average interest rate paid in 2005 by Turkey on foreignpublic debt as constant and using several probably values that fourselected fundamental macro variables may take, we calculated the ratio ofprimary budget surplus to GNP necessary in order to keep the TotalPublic Debt/GNP ratio constant (BOSKİGFDF). The four fundamentalmacro variables, the several probable values of which produced the tabletabulating 111 cases, were the GNP growth rate (g), the inflation rate (e),the rate of change in the exchange rate (dk), the nominal interest rate on TLdenominated public debt (rTL). The results indicated that the higher is therTL and dk and the lower is the e and g, the higher would be theBOSKİGFDF. There are several important implications of this summaryresult: Considering that the TL is overvalued as is indicated by a currentaccount deficit to GNP ratio that has been surpassing 6% for 2005 and 2006(est.), it would be desirable to have TL loose real value. But this wouldnecessitate an increase in dk and/or a decrease in e. But rTL has a verystrong positive correlation with dk and increases pari-pasu with increases inthe dk, so therefore rTL will increase. Further, if meanwhile the inflationrate is successfully kept down, this would mean that real interest rates willalso increase and increase at a higher rate than the rate of increase in therTL. But such an increase in real interest rates would, cet.par., cause adrop in g. But this simply means that, however gradual, any attempt tocorrect the overvalued exchange rate, is likely to result in an increase inTotal Public Debt/GNP ratio and lead to deterioration in many of thefundamental macro variables indicative of the health of public finance,causing a worsening of positive expectations about the future of the economyand thus play a role in preparing the bases of a speculative attack on theYTL that is likely to occur, especially if a number of exogenous shocks shouldhelp precipitate it. 290

203 ÖZET Tezimizin esas amacı; dünya otomotiv sanayiinin global çatısının görülebilir bir geleceğe dönük ana stilistik unsurları hakkında yeterli bir dokümantasyon sağlamaktır. Dünya çapında montaj ve parça sektörlerindeki konsolidasyona paralel olarak sektörün gittikçe derinleşen oligopol bir yapıya doğru kayması mamul tasarımının mevzuat ve tasarım standartları, trafik ve yol yapım konvansiyonları, iklim şartları, demografik özellikler, eski aracı yenileme devreleri v.b. bakımından oldukça farklılık gösteren yerel ihtiyaçlara göre ayarlanmasını gerekli kılmaktadır. Bu durum sektörü kitlesel üretimin ötesine ve çeşitliliğin hakim olduğu bir dünya piyasasına götürmektedir, işte, sektörün üst yönetimini çoğunlukla Toyotaism ruhundan kaynaklanan çeşitli imkanları araştırıp bulmaya iten başlıca neden budur. Hatta, Toyotaism bile nihai ürünün satışını içerecek şekilde genişletilmiş bulunmaktadır. Bu yeni eğilim başlıca birbirine zıt iki faktöre bağlı bulunmaktadır; çeşitlilik ve ortak özellikleri paylaşma. Böyle bir global ortamda başarının sırrı ölçek tasarruflarından fazla fedakarlık etmeden çeşitliliğe bağlı imkanlardan optimum şekilde yararlanmakta aranmalıdır ve böylece imalat ve ürün tasarımında sektörün niçin geleneksel merkeziyetçilik ilkesinden uzaklaştığı açıklanmış olmaktadır. Eskiden oOlduğu gibi ihtiyaç duyulduğunda teknik yenilik projesinin `raftan alınıp hayata geçirilmesi'' alışkanlığının artık yeterince karlı olmadığı görülmektedir. Sektör açısından aynı derecede can alıcı bir nokta, yenilikçi üretici faaliyetlere global piyasadaki bazı temel sinerjilere göre yeni bir yön verme gereğidir. Kuşkusuz 1980'lerin ikinci yarısıyla 1990'larda pek çok firma yeni mamul geliştirme süreçlerini kısmen örtüşen tasarım kademelerine geçerek, farklı tasarımcı ekipler arasında çapraz işlevsel bağlar kurarak, mamul odaklı örgütlenmee giderek modernize etmişlerdir. Geriye çeşitlilik arz eden piyasalara daha iyi hizmette bulunmak için müşteriye olan bağlılığın arttırılması, yeni tasarım kavram ve teknolojiler yardımıyla getirilecek yenilikler sayesinde mamul farklılaştırmasını geliştirmek ve zaman maliyet204 kalite ve verimlilik cinsinden daha üstün bir performansın yollarını araştırmak kalmaktadır. Müşteriyi mamul tasarım ve geliştirme sürecine katmak demek, müşterinin arzu ve isteklerini daha iyi tanımak neye değer verdiklerini ve fiyat-performans arası ödünlerde nasıl karar verdiklerini öğrenmek ve ayrıca, sunulan ürünün iktisadi değerini arttıracak şekilde mamulle ilgili parçaların nasıl kombine edilmesi gerektiğini müşteriyle birlikte bulmak demektir. İnternet web sayfaları bu konuda yarar sağlayan bir etmen olduğunu ispatlayacaktır. Ancak kesin olan bir şey varsa, o da geleneksel perakende satış ağının köklü bir değişime uğrayacağıdır. 205 SUMMARY Our aim in this thesis is to document the main stylistic elements of the global framework of the world automotive industry and their strong expectation to survive in the foreseable future. The shift to inceasingly deepening oligopolistic organisation of the sector, in parallel to the process of worldwide consolidation covering both the OEMs and their suppliers, necessitates to design global cars tailored to diverse local markets, differing in respect of legislation and design norms, road conventions, climatic requirements, driving conditions, product replacement cycles, demographics and so on. And this leads the sector to the post-mass-production economy and the diversity of the global marketplace. This is why the sector's top management explores several possibilities arising mostly, but not wholly, from the spirit of Toyotaism, which is itself extended to the sphere of selling practices. The challenge this new drive creates is mainly based on two opposing factors; commonality and diversity. The clue of the success in this global environment lies in the wisdom of optimising diversity without sacrificing significantly from the benefits of economies of scale. And this explains why the sector has to part with the traditional approach of highly centralized production and product development. It seems that no longer it would be as much profitable now as it used to be to let the innovations `to be pulled off the shelf when needed. Of equally vital importance to the modern automotive industry is to reshape the innovative-productive activities so as to achieve certain basic synergies throughout the global market. Indeed several firms during the late 1980s and the 1990s modernised their new product development processes, implementing overlapping design stages, cross-functional teams, product-focused organisations etc. There now remains a need to increase customer orientation so as better to serve more diverse markets, to differentiate products by means of innovation through new designs, concepts and technologies, and to search further to improve overall performance in terms of time, cost, quality and productivity.206 Integrating the customer into the process of design and development requires a perspective on a good understanding of customer wants and needs, what they value and how they would make judgements about things like price/performance compromises, and secondly a system of co-creation to explore how goods and services can be combined to increase the value of product offerings. Perhaps the internet web sites would prove to be a valuable factor in that direction. But it is almost certain that the traditional retail marketing net would have to change its structure radically. I.! v ^^* ;«:.-*?.` Biat 206

Temel makro ekonomik göstergeler arasında, özellikle enflasyon ve kamu sektörü açığındaki bozulma süreci 1980’lı yıllarda başlamış ve 1990’larda hızlanmıştır. Bu makalede, enflasyon ile kamu sektörü açığı arasındaki uzun dönemli ilişki ve bu ilişkinin sonucunda ortaya çıkan makro ekonomik dinamiklerin analizi amaçlanmıştır. Analizde kullanılan değişkenler enflasyon oranı, faiz ödemeleri/bütçe harcamaları, bütçe açığı/GSYH, dolaşımdaki para ve döviz kurudur. Uzun dönemli ilişki için Johansen eşbütünleşme yöntemi, nedensellik sınamaları için ise VECM tabanlı Granger analizi kullanılmıştır. Örnek dönemi 1975-2016 yıllarıdır. Araştırmadan elde edilen en önemli sonuç, yüksek ve kronik enflasyon oranlarının, başta kamu sektörü dengesi olmak üzere, temel makro ekonomik değişkenlerde ortaya çıkan bozulmaların en önemli sorumlularından birisi olduğudur. Benzer şekilde, 2000’li yıllarda kamu dengesinde sağlanan olumlu gelişmelerin temelinde de, enflasyon oranlarının hızlı ve kalıcı bir şekilde düşmesi yatmaktadır., The process of deterioration in the fundamentals, in particular those related to inflation and the public sector deficits, that had started in the 1980’s have accelerated in the 1990’s. In this context, this paper examines the long-term relationship between inflation and the public sector deficit and provides an analysis of the macro dynamics that derive from this relationship. The variables used in the analysis are inflation rate, interest payments/budget expenditures, budget deficit/GDP, money in circulation and exchange rate. Johansen cointegration method was used for longterm relationship and VECM-based Granger analysis was used for causality tests. The sample period is 1975-2016.The most important result of this article is that high and chronic inflation rates are one of the responsible of deterioration which appeared on the main economic variables particularly in the public sector balance. Similarly, in the 2000’s, on the basis of positive developments in the public balance lies in falling inflation rates quickly and permanently.

Bilim ve teknolojik gelişmelerin çok etkili olarak yapıldığı yaşadığımız dünyada yeni buluşları yapacak mucitler ön plana çıkmaktadır. Eskiden şirketler çok güçlü bir yatırımla ve sermaye ile var olurken, günümüzde bu sistem değişmiştir. Bir fikri olup, ancak sermeyesi olmayanın da güçlü bir inovasyon ile büyük bir şirkete dönüştüğünü görmekteyiz. Girişimcilik, ülke ekonomisinin güçlenmesi ve rekabet avantajını yakalaması için önemlidir. Girişimciler gelişmiş ülkelerde daha yaygın ve geniş destekler alırken ülkemizde bu desteklerin henüz yetersiz olduğunu görmekteyiz. Girişimcilere birçok alanda destekler verilmeye çalışılırken bu bağlantıların koordineli olarak işletilmesi kaçınılmazdır. Girişimcilik ekosisteminin ülke geneline yayılarak bölgeler halinde ekonomik katkı sağlayacağı aşikârdır. Girişimcilerin en büyük sorunu finansman yetersizliğidir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı girişimcilerin, girişimci ekosistemi içerisinde desteklenmesi için, bankaların girişim sermayesindeki finansal faaliyetlerini analiz etmek ve ortaya çıkan sorunların çözülmesine yönelik öneriler sunmaktır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemine göre düzenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye'de aktif görev yapan 52 banka arasından 2018 yılı faaliyet raporlarında girişimcilik faaliyetlerine yer veren toplam 18 banka oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak bankaların 2018 yılı faaliyet raporları dikkate alınmıştır. Verilerin analizi kategorisel içerik analizi ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre bankaların girişimcilere verdikleri destek alanlarının bilgilendirme, mentörlük, finansal destek, kuluçka merkezi ve girişim yatırım ortaklığı olduğu belirlenmiştir. Ancak bu alanlarda da sınırlı desteklerin olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yeni Ekonomi, Endüstri 4,0, Girişim, Girişimcilik, Girişimcilik ekosistemi, Girişim Sermayesi, Girişimcilerin Finansman Sorunu In the world where science and technological developments are made very effectively, inventors come to the forefront to make new discoveries. While companies used to exist with a very strong investment and capital, today this system has changed. We see that those who have an idea but have no capital turn into a big company with strong innovation. Entrepreneurship is important for strengthening the national economy and achieving competitive advantage. While entrepreneurs receive more widespread and broad support in developed countries, we see that these supports are insufficient in our country. While trying to provide support to entrepreneurs in many areas, it is inevitable that these connections will be coordinated. It is evident that the entrepreneurship ecosystem will spread across the country and make economic contributions in regions. The biggest problem of entrepreneurs is the lack of financing. Therefore, the purpose of this research is to analyze the financial activities of banks in venture capital and to propose solutions to the emerging problems in order to support entrepreneurs within the entrepreneurial ecosystem. The research was organized according to document analysis method which is one of the qualitative research methods. The research sample of 52 banks active in working through the annual report, published in 2018 a total of 18 banks in Turkey are giving way to entrepreneurial activity. As the data collection tool, 2018 activity reports of the banks were taken into consideration. Data analysis was analyzed by categorical content analysis. According to the results, it is determined that the support areas of the banks to entrepreneurs are information, mentoring, financial support, incubation center and venture investment partnership. However, limited support was also found in these areas.Key Words: New Economy, Industry 4.0, Entrepreneurship, Entrepreneurship ecosystem, Venture Capital, Financing Problem of Entrepreneurs 133

Küresel ticaret pazarından daha fazla pay almak isteyen ve bu amaçla çalışan ülkeler, karşılaştıkları ticaret kısıtlarını ve önlemlerini aşmanın yollarını aramışlar ve modern bir çözüm olarak serbest bölgeleri geliştirmişlerdir. Serbest bölgeler, ülkelerin ticaret üzerine koymuş oldukları kotalardan ve engellerden etkilenmeyen, aynı zamanda üreticiler için çeşitli avantajlar sağlayan özel alanlardır. Serbest bölgeler sağladıkları avantajlar ile ülkeleri dış ticarette üstün konuma getirebilirler. Dış ticaret rejiminden farklı kendine has gümrük rejimi ve vergi tarifeleriyle sınır ticareti, sınır şehirler ile bu şehirlere komşu ülke şehirlerin gereksinimlerinin karşılanması amacıyla, karşılıklı olarak yapılan özel bir ticarettir. Sınır ticaretinin amacı, sınır illerimizde yaşamını sürdüren insanların gereksinimlerinin kolayca elde edilmesi, sınır bölgelerinde her iki tarafın birbirine güven duymasının artmasına katkıda bulunulması, sınır bölgelerinin refah düzeyinin artırılması, kaçakçılığın en az seviyeye indirilmesi, bürokratik işlemlerin azaltılması yoluyla dış ticaret hacminin genişletilmesi, sınır ticareti vasıtasıyla dış ticaret alanında çalışan insanımızın girişimci karakterinin oluşumuna katkıda bulunulması, istihdamın arttırılmasıdır. Countries that want to get more share of the global trade market and work for this purpose have sought to overcome the barriers and measures they face and developed free zones as a modern solution. Free zones are special areas that are not affected by quotas and barriers imposed by countries on trade but also provide various advantages for producers. Free zones can bring countries to a superior position in foreign trade with the advantages they provide. Border tradewith its own customs regime and tax tariffs, which are different from the foreign trade regime, is a special trade in order to meet the needs of border cities and neighboring cities. The aim of border trade is to obtain the needs of the people living in our border provinces easily, to contribute to the increase the welfare level of the border regions, tom minimize the smuggling, to reduce the bureaucratic transactions, to increase the volume of foreign trade, to contribute to the formation of the entrepreneurial character of our people working in the field of foreign trade and increase employment. 110

Son yıllarda, merkez bankaları para politikalarının tasarımında beklentileri giderek daha fazla hesaba katmaktadır. Özellikle enflasyon hedeflemesi rejiminde politika başarısı beklentilerin yönetimiyle yakından ilgilidir. Bu çalışmada, beklenti yönetiminin para politikası üzerindeki etkileri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 2001 yılı sonrasında oluşturduğu iletişim politikası aracılığıyla beklenti yönetimi stratejisinden elde ettiği sonuçlar, döviz kuru ve enflasyon oranı üzerinden incelenmiştir. Bu genel yaklaşım altında, ilk bölümde para politikasının genel çerçevesi kuramsal görüşler ışığında incelenmiş, para politikasının reel ekonomiyi etkileme yolu olan aktarım mekanizması üzerinde durulmuştur. Para politikası amaç ve araçlarına ilave olarak uygulama rejimleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, para politikası başarısında merkez bankalarının ve beklentilerin işlevini ortaya koymak adına dünyada ve Türkiye'de merkez bankacılığının gelişimi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın bağımsızlık süreci ve beklentilerin yönlendirilebilmesi bakımından gerekli unsurlar sıralanmıştır. Üçüncü bölümde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 2006 yılında uygulamaya koyduğu açık enflasyon hedeflemesi rejimi kapsamında dizayn ettiği iletişim politikasının enflasyon oranı ve döviz kuruna yönelik beklentileri yönetip yönetemediğiyle ilgilidir. Sonuç ve önerilerin yer aldığı son bölümde, diğer bölümlerdeki değerlendirmeler çerçevesinde enflasyon ve döviz kuru beklentilerinin yönetimi için yapılması gereken hususlar sıralanmıştır. In recent years, central banks have gradually considered expectations in the design of their monetary policies. Policy success, especially in inflation targetting regime, is closely associated with management of expectations. In this study, the effects of expectation management on monetary policy and the results of expectation management strategy,which designed by Turkish Central Bank after 2001 via communication policy, are examined in terms of exchange rate and inflation rate. Under this main approach, general framework of monetary policy in the light of theoretical thinking and transmission mechanism, which is the way of influencing from monetary policy to real economy, are analyzed. In addition to aims and instruments of monetary policy, regimes are tried to be explained in first part. In second part, in order to show the function of central banks and expectations in policy success, the evolution of central banking in the World and Turkey, the process of independence of Turkish Central Bank and the necessary conditions about expectation management are studied. Third part is about the communication policy, which is introduced and designated by Turkish Central Bank within the scope of inflation targetting regime in 2006, can canalize the expectations related with exchange and inflation rates or not. In the final and recommendation part, things specified to manage the expectations of exchange and inflation rates according to assessments in other parts. 138

Türkiye'de faaliyet gösteren vakıfların Türkiye ekonomisine olan katkısı şüphesiz göz ardı edilemez. Yoksul kesimin ihtiyaçlarına belli bir ölçüde cevap veren vakıflar, faaliyet gösterdiği ülkenin makro iktisadi değişkenlerine de etki etmektedir. Çalışma kapsamında; öncelikle vakıf kavramı irdelenerek, Osmanlı Devleti'nden günümüze kadar olan vakıfların ekonomik yapısı, faaliyetleri ve gelir kaynakları incelenmiştir. Günümüzde faaliyet gösteren vakıfların ekonomik yapısı ve gelir kaynakları hakkında bilgi sahibi olabilmek adına örnek olarak seçilen mülhak vakıf, cemaat vakıf ve yeni vakıfların, vakıf yöneticileri ile görüşülerek, her yıl Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne vermekle yükümlü oldukları beyannameleri talep edilmiştir. Ayrıca Kurumsal iktisat bağlamında bir kurum sayılabilen vakıfların Türkiye ekonomisine olan etkileri sayısal veriler ile ortaya konulmuştur. Çalışma sonunda vakıfların mevcut ekonomik yapıları ve gelir kaynakları hakkında bilgiler verilerek vakıfların Türkiye Ekonomisine olan etkilerine dair sayısal veriler ortaya konulmuştur. Contribution to Turkey's economy foundations operating in Turkey certainly can not be ignored. Foundations that respond to the needs of the poor to a certain extent also affect the macroeconomic variables of the country in which they operate. Scope of work; firstly, the concept of foundation was examined and the economic structure, activities and income sources of the foundations from the Ottoman Empire to the present day were examined. In order to have information about the economic structure and income sources of the foundations operating today, the selected foundations, community foundations and new foundations were interviewed with the managers of the foundations and the declarations that they were obliged to submit to the General Directorate of Foundations each year. In addition, the effects of Turkey's economy, which foundations can be considered an institution in the context of institutional economics is demonstrated by numerical data. At the end of the foundation giving information about the current economic structure and income sources of the foundation of the effects that have been demonstrated to Turkey Economy numerical data. 170

Petrol, gerek enerji sektöründe, gerekse de üretici ülkelerin ekonomisinde büyük bir öneme sahiptir. Bu araştırmada, İran ekonomisinde petrolün önemi ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların İran ekonomisi üzerindeki etkileri incelenmiştir. ABD ve OPEC'in petrol piyasasındaki ağırlığı ve aynı zamanda İran'nın 4.büyük petrol üretici konumunda olması, petrol fiyatlarındaki keskin dalgalanmalardan en çok bu ülkelerin etkilenmesine yol açmıştır. İran ekonomisinde, özellikle ihracat ve bütçe içinde petrol gelirlerinin ağırlığının fazla olması, petrolde yaşanan keskin fiyat değişimlerinde İran ekonomisini oldukça etkilemiştir. Petrol gelirlerinin ekonomik faaliyetleri canlandırma gücüne sahip olması, petrol fiyatların yükseldiği dönemlerde üretimin yükselmesine ve dolayısıyla ekonomik büyümeye yol açmıştır. Buna karşın petrol fiyatlarının düşüşü, ekonomik faaliyetleri yavaşlatmakta ve bir dizi olumsuz makro ekonomik soruna yol açmaktadır. Petrol fiyatlarının düşmesi, bütçe açığın yükselmesine, üretimin ve ihracatın azalmasına yol açmaktadır. Oil has a great importance for both energy sector and for the economies of producer countries. This study analyses the importance of oil in Iran economy and the effects of oil price fluctation on Iran economy. The weight of the US and OPEC in oil market and the fact that Iran is the world's fourth largest oil producer are the factors for these countries to be effected most from the sharp fluctations in oil prices. Economy of Iran has been highly affected from sharp fluctations in oil prices because of the export and heavy weight of oil revenues within the budget. As the income from the oil has a power to invigorate the economic activity, increase in oil prices ensures increase in production and economic growth. On the other hand, decrease in oil prices causes slowdown in economic activities and a series of macro economic issues. Low oil prices leads to increase in budget deficit and decrease in production and export. 124

Afganistan 35 yıl İç çatışmalarından dolayı, coğrafi ve stratejik konumuyla uzun tarih boyunca, sömürgeci ve emperyalist devletlerin hedefi haline gelmiştir. Afganistan milleti, büyük maddi ve manevi zararlara maruz kalmıştır. Doğal olarak, 1979 öncesinde devletin özel sektöre sağladığı bazı imkânlar ekonomik düzen içinde ortadan kalkmıştır. Ülke ekonomisinin en önemli kaynaklarını tarım, hayvancılık, ticaret, endüstri ve el sanatları oluşturmaktadır. Çatışmalardan dolayı büyük ölçüde, Gayri Safi Millî Hasılası ve sosyal ekonomik yapısı tahrip olmuştur. 2001'den sonra iktidara gelen Afganistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti, ülke ekonomisine sermaye girişi konusunda yatırımcıların güvenini kazanmaya özen göstermiştir. Güven ortamı, Afganistan'daki bazı sektörlerin işgücünü geliştirmiş, bu durum bir harekete geçiren görevi üstlenerek, diğer sektörlerin de gelişmesine neden olmuştur. Afganistan 35 yılda işgal, İç çatışma ve Taliban yönetimi gibi büyük trajediler görmüş bir ülke, 2001 sonrası yeniden inşasında NATO bünyesinde görev alan ülkelerden birisi de Türkiye olmuştur. 2001 sonrası süreçte ise nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan tek NATO üyesi konumunda bulunan Türkiye'nin Afganistan'daki varlığı ayrı bir önem arz ediyordıyor. 2001 sonrası dönemlerde Afganistan'ın Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca en yüksek miktarda resmi kalkınma yardımında bulunduğu ülke konumuna gelmiş olması bu durumu açıklayan ögelerden sadece birazıdır.AnahtarKelimeler : Afganistan tarihçesi, 1979 Sovyet işgali, Afganistan ekonomisi,Türkiye - Afganistan ilişkiler Due to 35 years of war in Afghanistan geographic and strategic position throughout the history had become the target of colonialist and imperiali ststates. The people of Afganistan had been exposed to great material and moral damage. Natural, provision of pre-1979 state oppoetunisties in the economic system of the provate sector was disappeared. The most important sources of the Afghan economy is agriculture, trade, industry and minig. The War was the main reason for the destroying of social and economic structure of the country. After 2001, Islamic Republic of Afghanistan came to the power and started for the reinvestment and for rearrangement of the economic system. Some of the active working sectors of Afghanistan became great reason for activities of the other indutries. For example, the construction sector is one of them. The development of the private sectors are causing to the development of other sectors. Like service sector, agriculture and industry and so on. Apart from that, relationship between Turkey and Afganistan is related to the first year of the establishment of the Turkish Republic. Cooperation between tow countries according to economic, politic, socio-cultural aspects gradually widespread. It Can be said that, there is special place and good opportunities for Turkish companies to do investment. In this regard, evaluation of Turkey's current ivenstments, aid relations in Afghanistan is the great importance.Keywords : Afghanistan's history, the Soviet invasion of 1979 and the economic situation, After September 11, 2000 attacks in Afghanistan, Turkey - Afghanistan relations 118