Search

Bu çalısmada Adapazarı-Süleymaniye Subasar ormanlarında lokal olarak yetisen Hercai karaağacı(Ulmus leavis Pall.) odununun bazı fiziksel özellikleri tespit edilmistir. Deney örneği olarak kullanılan ağaçmalzeme Hendek Orman Đsletme Müdürlüğünden temin edilmistir. Fiziksel özelliklerden tam kuru ve havakurusu yoğunluk, hacim ağırlık değerleri ile odunun çalısma özellikleri (daralma ve genisleme oranları)belirlenmistir. Yapılan ölçümler sonucunda tam kuru yoğunluk 0,579 gr/cm3, hava kurusu yoğunluk 0,614gr/cm3, hacim ağırlık 0,497 gr/cm3, radyal yönde daralma % 4,99, teğet yönde daralma % 9,26, boyunayönde daralma % 0,45, hacimsel daralma miktarı % 14,69, radyal yönde genisleme % 5,83, teğet yöndegenisleme % 10,49, boyuna yönde genisleme % 0,54 ve hacimsel genisleme miktarı ise % 16,87 olarak tespitedilmistir. Hercai karaağacının odun yoğunluğu bakımından orta derecede yoğun olan ağaçlar sınıfına girdiğitespit edilmistir.

Snowflake (Leucojum aestivum, Amaryllidaceae) is one of the exported flower bulbs and it is the only natural species of Leucojum genus in Turkey. At present, the main habitats of snowflake are the narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) forest ecosystems on low lands in Black Sea and Marmara regions where they have limited populations. Snowflake is collected from these populations as a non-wood forest product. It has been used as an ornamental and medicinal plant in the European countries for a long time. In this study, firstly, the effect of temperature on the germination of stratified snow flake seeds was investigated. After five weeks of warm stratification, the seeds were germinated at 20 and 25ºC constant and, 30/20ºC (8/16 h) variable temperature regimes. Temperature significantly affected germination percentage (GP) and the highest GP was determined both fresh and air dried seeds at 20oC constant temperature (53.2% and 50.9%). The seeds at 20ºC germination temperature were followed for further six months and total 90% GP was determined. This result shows that snowflake seeds have a long germination period. Later, air dried seeds were stored at 20, 4 and –5ºC temperatures for six months, and then germinated at 20ºC. Viability of the stored seeds was also determined. Results showed that the seeds stored at 4 and –5ºC had similar and higher GP than that of the seeds stored at 20ºC temperature. The initially 50.6% GP was decreased at 15.0% level after six months of storage. However, the viability of the seeds was similar in initially and after six months (%96.8 and %94.3)., Göl soğanı (Leucojum aestivum, Amaryllidaceae) ihracatı yapılan doğal çiçek soğanlarından olup, Leucojum cinsinin ülkemizdeki tek doğal türüdür. Türün Türkiye’deki asıl yaşam alanlarını Karadeniz ve Marmara bölgesi taban arazilerindeki dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) orman ekosistemleri oluşturmakla birlikte populasyonları bu alanlarda da sınırlıdır. Söz konusu orman alanlarından odun dışı orman ürünü olarak toplatılmaktadır. Avrupa ülkelerinde uzun zamandan beri süs bitkisi ve tıbbi bitki olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmada öncelikle kurutma ve çimlendirme sıcaklığının göl soğanı tohumlarının çimlenmesine etkisi araştırıldı. Yaş ve hava kurusu tohumlar beş hafta sıcak katlamadan sonra 20 ve 25ºC sabit sıcaklıklar ile 30/20ºC (8/16 s) değişken sıcaklıkta ve karanlıkta çimlendirildi. Yirmi sekiz günlük test süresi sonunda yapılan değerlendirmede, kurutmanın çimlenmeyi etkilemediği ancak sıcaklığın etkilediği belirlendi. Yaş ve kuru tohumlarda en yüksek çimlenme 20ºC sıcaklıkta gerçekleşti (%53.2 ve 50.9). Test süresi sonunda, 20ºC sıcaklıktaki çimlenmeyen tohumlar yaklaşık altı ay daha izlendi ve toplam %90 civarında çimlenme belirlendi. Buna göre göl soğanı tohumlarının geniş bir zaman aralığında çimlendiği söylenebilir. Çalışmada daha sonra 20, 4 ve –5ºC sıcaklıklarda altı ay saklanan hava kurusu tohumlar beş hafta sıcak katlamayı takiben 20ºC sıcaklıkta çimlendirildi. Çimlendirme sonucunda 4 ve –5ºC’de saklanan tohumlar birbirine benzer ve 20ºC’de saklananlardan daha yüksek çimlenme gösterdi. Başlangıçta %50.9 olan çimlenme yüzdesi altı ay sonra %15.0 seviyesine geriledi. Bununla birlikte başlangıçtaki ve altı ay sonraki canlılık oranları benzer ve oldukça yüksekti (%96.8 ve %94.3).

Çalısma Adapazarı yöresindeki dar yapraklı disbudak (DYD, Fraxinusangustifolia) plantasyonlarında iki ayrı deneme seklinde gerçeklestirildi. Birincideneme 36 yasındaki plantasyonda, ikincisi ise 22 yasındaki plantasyonda kuruldu.Birinci denemede müdahale öncesinde orta çap 31 cm, üst boy 34 m, göğüs yüzeyi 32m2/ha ve birey sayısı 416 adet/ha iken bu değerler ikinci grup mescerede sırasıyla 24cm, 23.5 m, 24 m2/ha ve 545 adet/ha kadardı. Denemeler rastlantı bloklarına göre üçtekrarlı kuruldu. Birinci denemede göğüs yüzeyinin %0 (kontrol), %20 (mutedil) ve%37 (kuvvetli)’si çıkarılırken, ikinci denemede %0 (kontrol), %19 (mutedil) ve %28.4(kuvvetli)’ü çıkarıldı. Müdahaleden bir yıl sonra yapılan değerlendirmede, iki denemedede müdahale siddetinin çap artımını önemli miktarda etkilediği belirlendi. Birincidenemede çap artımı kontrol, mutedil ve kuvvetli müdahale islemlerinde sırasıyla 6.3,9.1 ve 10.6 mm gerçeklesti. Bu değerler ikinci denemede yine sırasıyla 7.8, 8.3 ve 9.5mm bulundu. Göğüs yüzeyi artımı birinci denemede islemler arasında önemli farklılıkgöstermezken, ikinci denemede önemli farklılık gösterdi ve en yüksek kontrol islemindesaptandı

Some seed properties and germination percentage of European hop-hornbeam (Ostrya carpinifolia Scop.) provenances in Turkey were investigated in this study. The seeds were collected from Kastamonu-Cide, Adana-Saimbeyli, Antalya-Finike, Antalya-Akseki, Düzce-Yığılca, Zonguldak ve Niğde provenances. There were significant differences among the provenances in terms of seed properties such as thousand seed weight, seed fullness and seed viability. Three pretreatment were used: control, 1 month warm + 1 month colt stratification in perlite and 2 months cold stratification in perlite. After pretreatments the seeds were germinated at 5ºC constant temperature and then germination percentages were calculated. Results showed that provenance, pretreatment and their interaction had significant effect on germination percentage. The highest germination percentage (98%) was obtained in Kastamonu provenance after 1 month cold + 1 month warm stratification., Bu çalışmada, kayacık (Ostrya carpinifolia Scop.) türünün Türkiye’deki değişik orijinlerine ait tohumların bazı tohum özellikleri ile ön işlem uygulanan tohumların çimlenme yüzdeleri araştırıldı. Çalışmada; Kastamonu-Cide, Adana-Saimbeyli, Antalya-Finike, Antalya-Akseki, Düzce-Yığılca, Zonguldak ve Niğde orijinlerinden elde edilen tohumlar kullanıldı. Bin tane ağırlığı, doluluk ve canlılık oranı gibi tohum özellikleri bakımından orijinler arasında önemli farklılıklar bulundu. Farklı orijinleri temsil eden tohumlara kontrol, perlitte 1 ay sıcak + 1 ay soğuk katlama ve perlitte 2 ay soğuk katlama olmak üzere üç farklı ön işlem uygulandı. Ön işlemleri takiben 5ºC sıcaklıkta yapılan çimlendirme çalışmaları sonucunda, orijin ve ön işlem ile bunların etkileşiminin çimlenme yüzdesine etkisinin önemli düzeyde olduğu belirlendi. Buna göre, en yüksek çimlenme yüzdesi (%98) Kastamonu orijininde ve perlitte 1 ay sıcak + 1 ay soğuk katlama işleminde gerçekleşti.

Biomass fuelsaccount for nearly 14% of the world’s energy. Energy forestry has been investigatedsince the mid-1960s to produce fiber for the paper and pulp industry. In the1970s, following the oil crises, the emphasis switched to producing woodybiomass for energy using fast-growing trees. Fastgrowing broadleaved trees,such as poplars and willows are grown at close spacing and under intensive managementsystems more akin to agriculture practice than forestry. In Turkey,rehabilitation studies in especially oak coppice stands are thought to be apart of the energy forestry, but the areas coppice stands grow on and speciescommon in those areas are not suitable for modern energy forestry used indeveloped countries., Biyokütle dünyada temin edilen enerjinin yaklaşık %14’ünü karşılamaktadır. Biyokütle üretimi amacıyla enerji ormancılığı çalışmaları 1960’lı yılların ortalarından itibaren başlamış ve özellikle 1970’li yıllarda ortaya çıkan petrol krizinden sonra hızlanmıştır. Bu sistemde, kavak, okaliptüs ve söğüt gibi hızlı büyüyen türler sık dikim aralıkları ile tarım uygulamasına benzer yoğun bir işletim sistemiyle biyokütle üretimi amacıyla kullanılmaktadır. Ülkemizde, baltalık alanlarında yapılan iyileştirme çalışmaları enerji ormancılığına yönelik olarak değerlendirilmekle birlikte, bu alanlar ve kullanılan türlerin modern anlamda uygulanan enerji ormancılığına uygun olmadığı görülmektedir.

Leaf are index (LAI) which is commonly used for analyzing of canopy cover and a direct measurement of active leaf area is closely related to forest and site productivity. Various methods have been developed for the estimation of LAI. Recent years, hemispherical photograph that is one of the methods of LAI estimation has been used frequently. This study investigates the relationships between LAI and stand age, mean diameter, density, top height, green tree height, basal area and litter in Turkish red pine and black pine stands in Bozdağ region, Denizli. The measurements were carried out in 39 systematic sampling plots 24 of which in Turkish red pine and 15 in black pine stands. LAI values which calculated via the hemispherical photographs ranged between 0.77 and 2.56 m2 m-2and between 0.78 and 4.66 m2 m-2 in Turkish red pine and black pine stands respectively. Regression analysis results revealed there are positive correlations between LAI value and stand age, mean diameter, top height, green tree height, basal area and litter in Turkish red pine whereas LAI value in black pine stand has negative correlation with stand age and mean diameter. Based on our results, changes of stand type are nearly effect on LAI and the correlations between LAI and some stand properties vary according to the species, Meşcere çatısının analizinde sıklıkla kullanılan ve aktif yaprak yüzey alanının doğrudan bir ölçüsü olan yaprak alanı indeksi (YAİ), orman ekosistemi dinamiği ve verimlilikle yakından ilişki içerisindedir. YAİ değerinin kestirilmesinde değişik yöntemler geliştirilmiştir. Son yıllarda bu yöntemlerden biri olan yarı-küresel fotoğraflar sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalışmada Bozdağ (Denizli) yöresindeki kızılçam ve karaçam meşcerelerinde YAİ ile meşcere dinamiğinin belirlenmesinde sıklıkla kullanılan yaş, orta çap, ağaç sayısı, üst boy, göğüs yüzeyi (GY), dallı gövde yüksekliği (DGY) ve ölü örtü (ÖÖ)kalınlığı gibi önemli meşcere parametreleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Kızılçamda 24 adet (299 ha), karaçamda 15 adet (171 ha) sistematik örnek alanda ölçümler gerçekleştirildi. Dijital yarı-küresel fotoğraflar yardımıyla elde edilen YAİ değeri kızılçamda 0.77-2.56 m2 m-2 (ort. 1.59 m2 m-2), karaçamda 0.78-4.66 m2 m-2 (ort.1.70 m2 m-2) değişen aralıkta bulundu. Regresyon analizine göre, YAİ değeri kızılçamda yaş, orta çap, üst boy, GY, DGY, ÖÖ arasında pozitif yönde, karaçamda ise sadece yaş ve orta çap ile negatif yönde anlamlı ilişkiler gösterdi. Araştırma sonuçları, benzer yetişme ortamında bulunan farklı türlerin meşcere tiplerinin YAİ üzerinde etkili olduğunu ve YAİ ile ölçülen meşcere özellikleri arasındaki ilişkinin türlere göre değişebileceğini göstermektedir.

SAGLAM, Aykut/0000-0003-4102-7990 WOS: 000363996600016 Scots pine (Pinus sylvestris) has a large natural distribution throughout the world, including semi-arid areas of Turkey, where it is being used for afforestation. Determining the drought resistance of Scots pine provenances can increase the success of afforestation efforts in semi-arid regions. In the first stage of this study, water-stress treatments were applied to ten provenances of one-year-old Scots pine seedlings in their second vegetation period (between April and November). The diameter and height of the seedlings were evaluated in the nursery in order to determine. their morphology. The four drought-stress treatments consisted of once-weekly irrigation (IR1), twice-weekly irigation (IR2-Control), biweekly irrigation (IR3) and open field conditions (IR4). Later, the water-stressed seedlings were planted in a semi-arid district in Bayburt, Turkey, and their survival and growth performances were evaluated over a five-year period. The nursery study showed that drought stress and provenance as well as the interaction of the two significantly affected the morphological characteristics of the seedlings. Under water-stress conditions, the best growth performance was found in the Dokurcun, Degirmendere and Dirgine provenance seedlings. Water-stress and provenance factors and their interaction also affected the open field performance of the seedlings, where the Degirmendere, Dirgine and Dokurcun provenances again exhibited the best performance. Consequently, these Scots pine provenances can be recommended for afforestation sites having conditions similar to those of the study site.

Bu araştırmada, dar yapraklı dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) orijinlerinde, tohum ve fidecik özelliklerinden, tohum bin tane ağırlığı, çimlenme süresi, çimlenme yüzdesi; epikotil boyu, hipokotil boyu, kotiledon boyu ve kotiledon eni çalışılmıştır. Çalışma sonucunda dar yapraklı dişbudakta ortalama, bin tane ağırlığı 85,8 gr, çimlenme süresi 25 gün, çimlenme yüzdesi 48,2; kotiledon boyu 31 mm, kotiledon eni 10 mm, epikotil boyu 27 mm ve hipokotil boyu 16 mm olarak bulunmuştur. Uygulanan varyans analizi sonucunda, orijinler arasında çimlenme yüzdesi, kotiledon eni, hipokotil boyu ve epikotil boyu bakımdan anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, türün fidanlık tekniği ve ıslah çalışmaları bakımından önemlidir. Seed and seedling characteristics, including one thousand seed weight, germination period, germination percentage, epycotyl length, hypocotyl length, cotyledon length and cotyledon diameter, were studied in three narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) provenances in the present study. One thousand seed weight, germination period and germination percentage were 85.8 gr, 25 days and 48.2 % while epycotyl length, hypocotyl length, cotyledon length and cotyledon diameter were 31 mm, 10 mm, 27 mm and 16 mm, respectively. There were significant differences for germination percentage, epycotyl length, hypocotyl length and cotyledon diameter among the provenances according to the results of analysis of variance The results of the study should be used in nursery practice and breeding of the species such as sowing density, selection ofseed stands.

Türkiye'de üç ana yayılış alanından temin edilen Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa tohumlarının çimlenme potansiyelleri üzerine katlama işlemi, saklama ve sıcaklığın etkisi incelenmiştir. Araştırmanın birinci safhasında; tohumların bir bölümü soğuk katlama ve sıcak katlama + soğuk katlama şeklinde 9 farklı ön işleme tabi tutulmuştur. Bu işlemleri takiben 30/20 °C'de yapılan çimlendirme denemelerinde, çimlenme yüzdesi (GP) ve çimlenme değerinin (GV) oryin ve işlem tarafından önemli oranda etkilendiği belirlenmiştir. Üç orijinin ortalaması alındığında en yüksek çimlenme parametreleri; 16 hafta soğuk katlama (GP = 40.0, GV = 3.8), 4 hafta sıcak + 4 hafta soğuk katlama (GP = 43.7, GV = 4.2) ve 4 hafta sıcak + 8 hafta soğuk katlama (GP = 45.8, GV = 4.3) işlemleri sonucunda elde edilmiştir. Araştırmanın ikinci safhasında; çimlenme engeli 4 hafta sıcak + 4 hafta soğuk katlama sonucu giderilen tohumlar +4 °C ve -5 °C'de 12 ay süre ile saklanmıştır. Bu işlem sonucu; +4 °C'de saklanan tohumlarda saklama süresince ön çimlenme görülmüştür. -5 °C de saklanan tohumların ise saklamayı takiben çimlenme değerlerinde az bir düşüş belirlenmekle birlikte, çimlenme yüzdelerinde istatistiksel anlamda bir düşüş tespit edilmemiştir. Araştırmanın üçüncü safhasında; ön işleme tabi tutulmayan tohumlar -5 °C ve +4 °C'de 12 ay saklandıktan sonra 4 hafta sıcak + 4 hafta soğuk katlama işlemini takiben üç farklı sıcaklıkta (30/20 °C, 20 °C ve 25/4 °C) çimlendirilmiştir. Çimlendirme sonucunda; saklamanın her üç orijinde de çimlenme performansını etkilemediği fakat çimlendirme sıcaklığının önemli etkisinin olduğu tespit edilmiştir. En yüksek çimlenme parametreleri 25/4 °C'de yapılan çimlendirme denemeleri sonucu (GP = 60.8, GV = 6.6) elde edilmiştir. Abstract: The effects of stratification, temperature and storage on seed germination performance were investigated in 3 provenances of Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa seeds. In the first study, seeds were subjected to 9 different periods of cold stratification or warm stratification followed by cold stratification to overcome dormancy. Stratification and provenances affected seed germination percentage (GP) and germination value (GV) when seeds were germinated in darkness at 30/20 ¼C. Sixteen weeksÕ cold stratification (GP = 40.0, GV = 3.8), 4 weeks’ warm stratification + 4 weeks’ cold stratification (GP = 43.7, GV = 4.2) and 4 weeks’ warm stratification + 8 weeks’ cold stratification (GP = 45.8, GV = 4.3) were the most efficient in promoting germination performance, as well as dormancy removal. In the second study, the effects of storage at +4 ¼C and -5 ¼C for 12 months on the quality of pretreated seeds were investigated. Seeds from each provenance stored at +4 ¼C were germinated during storage, while seeds stored at Ð5 ¼C had high germination parameters after storage. In the third study, dormant seeds stored at Ð5 ¼C and +4 ¼C for 12 months were subjected to stratification (4 weeks of warm + 4 weeks of cold stratification) and then germinated at 30/20 ¼C, 20 ¼C and 25/4 ¼C. Germination performance was not reduced by storage temperature in any provenances but was significantly affected by germination temperature, and the 25/4 ¼C regime always gave the highest germination parameters (GP = 60.8, GV = 6.6).

Yüzeysel su kaynakları kenarında bulunan geçiş zonu ekosistemleri, orman alanlarının küçük bir bölümünü oluşturur. Fakat bu alanlar, yaban hayatı, biyolojik çeşitlilik, suda yaşayan canlılar ve insanlar için son derece önemlidir. Su kaynakları çevresi, komşu alanlara göre kısmen farklı fauna ve floraya sahiptir ve hayvanların beslenme ve barınak için en çok aradıkları yerlerdendir. Bu alanlardaki yoğun vejetasyon örtüsü, suları süzer, selleri azaltır, akarsu kenarlarını tutar, akarsuları gölgeler ve alansal kirliliğin etkilerini hafifletir. Su çevresi alanlarındaki saha hazırlama, orman yolu yapımı, odun hammaddesi üretimi ve gençleştirme gibi ormancılık etkinlikleri, bu alanların değer ve işlevleri göz önünde bulundurularak uygulanmalıdır. Bu çalışmada, kıtaiçi yüzeysel suların ormancılık uygulamaları bakımından sınıflandırılması; yüzeysel suların çevresinde olması gereken "koruma zonu" ve "sınırlı işletme zonu" genişlikleri; ve yüzeysel suların çevresindeki ormancılık uygulamaları sırasında dikkat edilmesi gereken konular üzerinde durulmuştur. Riparian areas around surface water resources cover a small percentage of the forests, but they are extremely important for wildlife, biodiversity, aquate life, and the people. Riparian areas have always relatively distinct fauna and flora from adjacent areas. These areas are one of the most desired places by animals for food and shelter. Riparian forest buffers also filter water, help reduce floods, stabilize streambanks, shade streams, and play a very important role in mitigating the effects of nonpoint source pollution. All the forestry activities in or around riparian areas such as site preparation, forest road construction, forest harvesting, and regeneration method must be carried out by keeping in mind their values and functions. In this study riparian classification for forestry purpose, the widths of riparian reserve zone and riparian management zone, and recommended forestry activities in riparian areas have been discussed.

Thinning has an important role in silviculture practice for quality and thick stem production. But, epicormic branches decrease the value of the trunk or timber as a result of thinning, especially in broadleaved species. In this study, the effect of thinning intensity and crown class on epicormic branching were investigated in narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia) plantation, Adapazarı-Turkey. The plantation was 36 years old established at 3x2 m initial spacing (1666 trees/ha). Prior the thinning mean stand diameter, top height, basal area and stem number were 31 cm, 34 m and 32 m2/ha and 416 stem/ha, respectively. Thinning intensities were removal of basal area 0% (control), 22% (moderate) and 38% (heavy). Results showed that; thinning intensity, crown class (dominant and co-dominant trees) and thinning intensity x crown class interaction had no significant effect on epicormic branching after four years of growth. Very few (, Kalın çaplı ve kaliteli gövde üretimi bakımından aralama müdahaleleri silvikültür pratiğinde önemli bir yere sahiptir. Ancak, özellikle yapraklı türlerde, aralama müdahaleleri sonucunda gövdeler üzerinde oluşan su sürgünleri tomruk ve kerestenin değerini oldukça düşürmektedir. Bu çalışmada, aralama şiddeti ve gövde sınıfının dar yapraklı dişbudakta (Fraxinus angustifolia) su sürgünü oluşumuna etkisi araştırıldı. Çalışma, Adapazarı yöresinde bulunan ve başlangıç dikim aralığı 3x2 m (1666 fidan/ha) olan 36 yaşındaki plantasyonda gerçekleştirildi. Aralama öncesi meşcerede orta çap 31 cm, üst boy 34 m, göğüs yüzeyi 32 m2 /ha ve gövde sayısı 416 adet/ha kadardı. Çalışmada göğüs yüzeyinin %0 (kontrol), %22 (mutedil) ve %38’i (kuvvetli) çıkacak şekilde üç farklı şiddette aralama uygulandı. Müdahaleden dört yıl sonra yapılan değerlendirmede; aralama şiddeti ve gövde sınıfı (galip ve müşterek galip gövdeler) ile arama şiddeti x gövde sınıfı etkileşiminin dört yıllık su sürgünü farkına etkisi önemsiz bulundu. Son hâsılatı oluşturacak galip ve müşterek galip gövdelerde çok az sayıda (

Bu çalışma ile Adapazarı-Süleymaniye subasar ormanlarında dört farklı dikim aralığında (3x2, 3x2.5, 3.75x3.75, 4x4 m) yetişen Dar Yapraklı Dişbudak odunlarının bazı anatomik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda lif uzunluğu, lif genişliği, çeper kalınlığı, lümen genişliği, trahe hücre uzunluğu tespit edilmiştir. Bu değerler kullanılarak, lif-boyut ilişkileri (Elastikiyet katsayısı, Keçeleşme oranı, Rijidite Katsayısı, Runkel sınıflaması, F faktörü, Mühlstep sınıflaması) belirlenmiştir. Elde edilen verilerle bu türün selüloz ve kâğıt endüstrisi açısından uygunluğu araştırılmış ve tüm plantasyonlara ait sonuçlar, Dar Yapraklı Dişbudak’ın kâğıt hamuru üretimine uygun bir hammadde olduğunu göstermiştir. Diğer bölgelerle karşılaştırıldığında en uygun dikim aralığının II. bölge (3x2,5 m) olduğu tespit edilmiştir. This study aims to determine some anatomical and morphological properties of Narrow-Leaf Ash wood which grown in four different spacing (3x2, 3x2.5, 3.75x3.75, 4x4 m) at Adapazari-Süleymaniye bottomland forests. For this end, we determined fiber length, fiber width, wall thickness, lumen width, vessel length. Using these values we determined the fiber-size correlations (the elasticity coefficient, felting rate, rigidity coefficient, Runkel classification, F ratio, and Mühlstep classification). The potential use of this specimen in the pulp and paper industry is investigated based on the fiber-size correlation data. Results revealed that all the plantations of Narrow-Leaved Ash can supply raw material suitable for pulp production. Among the spacing alternatives the most suitable one is spacing II (3x2,5 m).

This study aims to determine some anatomical and morphological properties of Narrow-Leaf Ash wood which grown in four different spacing (3x2, 3x2.5, 3.75x3.75, 4x4 m) at Adapazari-Süleymaniye bottomland forests. For this end, we determined fiber length, fiber width, wall thickness, lumen width, vessel length. Using these values we determined the fiber-size correlations (the elasticity coefficient, felting rate, rigidity coefficient, Runkel classification, F ratio, and Mühlstep classification). The potential use of this specimen in the pulp and paper industry is investigated based on the fiber-size correlation data. Results revealed that all the plantations of Narrow-Leaved Ash can supply raw material suitable for pulp production. Among the spacing alternatives the most suitable one is spacing II (3x2,5 m)., Bu çalışma ile Adapazarı-Süleymaniye subasar ormanlarında dört farklı dikim aralığında (3x2, 3x2.5, 3.75x3.75, 4x4 m) yetişen Dar Yapraklı Dişbudak odunlarının bazı anatomik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda lif uzunluğu, lif genişliği, çeper kalınlığı, lümen genişliği, trahe hücre uzunluğu tespit edilmiştir. Bu değerler kullanılarak, lif-boyut ilişkileri (Elastikiyet katsayısı, Keçeleşme oranı, Rijidite Katsayısı, Runkel sınıflaması, F faktörü, Mühlstep sınıflaması) belirlenmiştir. Elde edilen verilerle bu türün selüloz ve kağıt endüstrisi açısından uygunluğu araştırılmış ve tüm plantasyonlara ait sonuçlar, Dar Yapraklı Dişbudak'ın kağıt hamuru üretimine uygun bir hammadde olduğunu göstermiştir. Diğer bölgelerle karşılaştırıldığında en uygun dikim aralığının II. bölge (3x2,5 m) olduğu tespit edilmiştir.

The number of biotechnology and genomics studies related to forest trees has increased rapidly in recent years. Biotechnological applications of tissue culture and clonal propagation, genetic markers, gene transfer technologies and genomic technologies are widely used. Development of effective and practical techniques in the field of biotechnology and the completion of some forest tree species genome sequences are important factors in this rapid development process. These techniques and studies have made great contributions to projects of breeding of forest trees. As a result of these studies, such as found new gene regions, gene transfers, the creation of genetic maps, clonal propagation and improving the quality of wood in forest trees were carried out. Especially, genes which include growth and wood properties of forest trees are attracting more interest. Source of about 45,000 genes by sequencing of genome of poplar tree (Populus trichocarpa) has provided a major contribution to genomic research. Thus, new gene discovery, QTL analysis, genetic modifications and EST sequencing is easy. Moreover, these studies also help to develop a special tree species resistant to particular environmental conditions. In this review, application areas of biotechnology and genetic-based technologies in forest trees, objectives of these technologies and contributions of sustainable forestry practices were assessed. Keywords: Forest genetics, Forest biotechnology, Tree breeding, Tissue culture, Son yıllarda orman ağaçlarında yürütülen biyoteknoloji ve genomik çalışmalarının sayısı hızlı bir şekilde artmaktadır. Biyoteknolojik uygulamalardan doku kültürü ve klonal çoğaltım, genetik markörler, gen transfer teknolojileri ile genomik teknolojileri yaygın olarak kullanılmaktadır. Biyoteknoloji alanında etkili ve pratik tekniklerin gelişimi ile bazı orman ağaç türlerinin genom dizilerinin tamamlanması, bu hızlı gelişim sürecinde önemli faktörlerdir. Bu teknikler ve çalışmalar, orman ağaçları ıslahı projelerine büyük katkılar sağlamıştır. Bu çalışmalar sonucunda, orman ağaçlarında yeni gen bölgelerinin bulunması, gen transferleri, genetik haritaların oluşturulması, klonal çoğaltım ve odun kalitesinin artırılması gibi gelişmeler gerçekleştirilmiştir. Özellikle orman ağaçlarında büyüme ve odun özellikleri ile ilgili genler daha ilgi çekmektedir. Kavak ağacının (Populus trichocarpa) genom dizilenmesiyle elde edilen yaklaşık 45.000 genden oluşan kaynak, genomik araştırmalara büyük katkı sağlamıştır. Böylece yeni gen keşifleri, QTL analizleri, genetik modifikasyonlar ve EST dizilemeleri kolaylaşmıştır. Ayrıca bu çalışmalar, özel çevresel koşullara dayanıklı ağaç türleri geliştirmeye de yardımcı olmaktadır. Bu derlemede, orman ağaçlarında biyoteknolojik ve genetik temelli teknuolojilerin uygulama alanları ile bu teknolojilerin hedefleri ve sürdürülebilir ormancılık uygulamalarına katkıları değerlendirilmiştir. Anahtar kelimler: Orman genetiği, Orman biyoteknolojisi, Ağaç ıslahı, Doku kültürü

Biyoteknolojik yöntemler günümüzde pek çok alanda kullanılmaktadır ve bu alanlardan biride orman ağaçlarındaki biyoteknoloji uygulamalarıdır. Orman ağaçlarının hastalıklara ve herbisitlere karşı direnç kazanması, ağaç büyüme hızlarının artırılması ve çevresel streslere (kuraklık, tuzluluk, iklim değişikliği vb.) karşı dirençlerinin geliştirilmesi gibi hayati konularda biyoteknolojik yöntemler sıkça kullanılmaktadır. Ayrıca, odun kalitesinin artırılmasına yönelik lignin içeriklerinin azaltılması ve selüloz miktarının artırılmasıyla ilgili çalışmalarda dikkat çekmektedir. Bu uygulamalarla birlikte, transgenik ağaçların çevreye olumlu ve olumsuz etkileri tartışılmakta ve bu çalışmalarla ilgili yasal düzenlemeler yapılarak denetim sağlanmaya çalışılmaktadır. Biotechnological methods are used in many areas nowadays and one of these areas is applications of biotechnology in forest trees. Biotechnological methods are used frequently on vital issues such as gaining resistance against diseases and herbicide of forest trees, increasing tree growth rates and development of resistance against environmental stresses (drought, salinity, climate change etc.). Also, for improving the quality of wood that reducing lignin content and increasing the amount of cellulose draws attention. This together with applications, positive and negative effects of transgenic trees to the environment is discussed and it was tried to be provided on the auditing legal regulations concerned with these studies.

Son yıllarda orman ağaçlarında yürütülen biyoteknoloji ve genomik çalışmalarının sayısı hızlı bir şekilde artmaktadır. Biyoteknolojik uygulamalardan doku kültürü ve klonal çoğaltım, genetik markörler, gen transfer teknolojileri ile genomik teknolojileri yaygın olarak kullanılmaktadır. Biyoteknoloji alanında etkili ve pratik tekniklerin gelişimi ile bazı orman ağaç türlerinin genom dizilerinin tamamlanması, bu hızlı gelişim sürecinde önemli faktörlerdir. Bu teknikler ve çalışmalar, orman ağaçları ıslahı projelerine büyük katkılar sağlamıştır. Bu çalışmalar sonucunda, orman ağaçlarında yeni gen bölgelerinin bulunması, gen transferleri, genetik haritaların oluşturulması, klonal çoğaltım ve odun kalitesinin artırılması gibi gelişmeler gerçekleştirilmiştir. Özellikle orman ağaçlarında büyüme ve odun özellikleri ile ilgili genler daha ilgi çekmektedir. Kavak ağacının (Populus trichocarpa) genom dizilenmesiyle elde edilen yaklaşık 45.000 genden oluşan kaynak, genomik araştırmalara büyük katkı sağlamıştır. Böylece yeni gen keşifleri, QTL analizleri, genetik modifikasyonlar ve EST dizilemeleri kolaylaşmıştır. Ayrıca bu çalışmalar, özel çevresel koşullara dayanıklı ağaç türleri geliştirmeye de yardımcı olmaktadır. Bu derlemede, orman ağaçlarında biyoteknolojik ve genetik temelli teknuolojilerin uygulama alanları ile bu teknolojilerin hedefleri ve sürdürülebilir ormancılık uygulamalarına katkıları değerlendirilmiştir. The number of biotechnology and genomics studies related to forest trees has increased rapidly in recent years. Biotechnological applications of tissue culture and clonal propagation, genetic markers, gene transfer technologies and genomic technologies are widely used. Development of effective and practical techniques in the field of biotechnology and the completion of some forest tree species genome sequences are important factors in this rapid development process. These techniques and studies have made great contributions to projects of breeding of forest trees. As a result of these studies, such as found new gene regions, gene transfers, the creation of genetic maps, clonal propagation and improving the quality of wood in forest trees were carried out. Especially, genes which include growth and wood properties of forest trees are attracting more interest. Source of about 45,000 genes by sequencing of genome of poplar tree (Populus trichocarpa) has provided a major contribution to genomic research. Thus, new gene discovery, QTL analysis, genetic modifications and EST sequencing is easy. Moreover, these studies also help to develop a special tree species resistant to particular environmental conditions. In this review, application areas of biotechnology and genetic-based technologies in forest trees, objectives of these technologies and contributions of sustainable forestry practices were assessed.

WOS: 000279598600021 PubMed: 21186728 This study was conducted at a bottomland hardwood site with heavy textured soil in Akyazi, Turkey to determine the effect of initial spacing (3.0 x 3.0, 3.0 x 2.0, 2.5 x 1.6 and 2.5 x 1.2 m) and post-planting treatments (untreated check, moving, hoeing, disking, and hoeing plus disking) on early survival and growth,of Fraxinus angustifolia Vahl. One-year old bare-root seedlings (70 +/- 5 cm in height) were hand-planted in December 2004. Through three years survival was perfect with a rate of 98% in all treatments. Spacing and the interaction between spacing and post-planting treatment did not significantly affect seedling growth through three years. However, height and diameter growth increased overtime and differed significantly among post-planting treatments. The hoeing and hoeing plus disking treatments gave the highest growth, and resulted in about 31% increase in diameter and height increment, and in total diameter and height about 20%. These results suggest that post-planting treatments on bottomland sites with heavy textured soil give promising results. Scientific and Technological Research Council of Turkey (Tubitak)Turkiye Bilimsel ve Teknolojik Arastirma Kurumu (TUBITAK) [Togtag-3336] This research was funded by the Scientific and Technological Research Council of Turkey (Tubitak), grant number Togtag-3336.

Seed and seedling characteristics, including one thousand seed weight, germination period, germination percentage, epycotyl length, hypocotyl length, cotyledon length and cotyledon diameter, were studied in three narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) provenances in the present study. One thousand seed weight, germination period and germination percentage were 85.8 gr, 25 days and 48.2 % while epycotyl length, hypocotyl length, cotyledon length and cotyledon diameter were 31 mm, 10 mm, 27 mm and 16 mm, respectively. There were significant differences for germination percentage, epycotyl length, hypocotyl length and cotyledon diameter among the provenances according to the results of analysis of variance The results of the study should be used in nursery practice and breeding of the species such as sowing density, selection of seed stands. Keywords: Ash, Seed, Epycotyl, Hypocotyl, Cotyledon, Bu araştırmada, dar yapraklı dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) orijinlerinde, tohum ve fidecik özelliklerinden, tohum bin tane ağırlığı, çimlenme süresi, çimlenme yüzdesi; epikotil boyu, hipokotil boyu, kotiledon boyu ve kotiledon eni çalışılmıştır. Çalışma sonucunda dar yapraklı dişbudakta ortalama, bin tane ağırlığı 85,8 gr, çimlenme süresi 25 gün, çimlenme yüzdesi 48,2; kotiledon boyu 31 mm, kotiledon eni 10 mm, epikotil boyu 27 mm ve hipokotil boyu 16 mm olarak bulunmuştur. Uygulanan varyans analizi sonucunda, orijinler arasında çimlenme yüzdesi, kotiledon eni, hipokotil boyu ve epikotil boyu bakımdan anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, türün fidanlık tekniği ve ıslah çalışmaları bakımından önemlidir. Anahtar kelimeler: Dişbudak, Tohum, Epikotil, Hipokotil, Kotiledon

The aim of this study is to develop a diameter increment model for estimating the diameter increment on individual trees of narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) plantations. For that reason, normal closed, pure, even-aged, and undisturbed stands have been studied. In 2001, 27 plots were taken from ash plantations in Adapazarı-Süleymaniye. The number of selected sampling trees has ranged from 1 to 6 in sample plots. Sampling trees, that is, the subject tree and competitor trees have been mapped on x- y coordinate system and, diameter at breast height, total height, crown height, crown diameter, age and 10 year radial increment recorded. Tree diameter (d), competition index (CI) and age (t) as were included in the model variable. The model explained 75% of the variation in individual tree diameter increment of ash plantations. Keywords: Basal area, Site index, Diameter, Diameter increment,Competition index, Age., Bu çalışmanın amacı, dikim yoluyla kurulmuş, dar yapraklı dişbudak (DYD, Fraxinus angustifolia Vahl.) meşcerelerinde, tek ağaçlarda çap artımını tahmin için bir çap artım modeli geliştirmektir. Bu amaçla, normal kapalı, saf, aynı yaşlı ve müdahale görmemiş DYD meşcereleri incelenmiştir. 2001 yılında, Adapazarı yöresi Süleymaniye DYD plantasyonlarında 27 örnek alan alınmıştır. Örnek alanlar içerisinde de sayıları 1 ile 6 arasında değişen örnek konu ağaç seçilmiştir. Her bir örnek ağaç (konu) ve onun komşusu olan 6 ağacın x ve y koordinatları göğüs çapı, boy, tepe boyu, tepe çapı, yaş ve 10 yıllık çap artımı kayıt edilmiştir. Modele, ağacın çap, yarışma endeksi ve yaşı değişken olarak sokulmuştur. Model, tek ağaçta çap artımındaki değişimin %75'ini açıklamaktadır.Anahtar Kelimeler: Göğüs yüzeyi, Bonitet, Çap, Çap artımı, Yarışma endeksi, Yaş.

In this study, four different Douglas fir stands established in the years of 1990-1991 in different planning units of CideKastamonu Forest region were studied and relationships between seedling growth and some soil characteristics of these areas were investigated. A total 21 sample plots was taken to represent the study areas. Soil samples were taken regarding to the depth levels in soil profile excavated at sample plots, and seedling height (SH) and its growth in latest years were measured. Physical and chemical soil analyses were performed at laboratory. Regression and correlation analysis were performed to reveal the relationship between seedling heights and soil attributes. In the study area, significant correlations between seedling height (SH) and soil pH, available P, available water capacity, soil, sand and clay content, and slope level at p

Ash (Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa [Bieb. ex Willd.] Franco & Rocha Afonso) is a very fast growing species that has been introduced in the plantations in Turkey for its faster growth and high range of adaptability. Ash forests formed pure stands along the alluvial delta on Sakarya stream of the East Marmara Sea region. In spite of the importance of ash, information on the growth and yield of this species is still not sufficient. In this study, growth and yield characteristics of volume and volume elements in ash forests were investigated in Adapazarı region of Turkey. Data were collected from 27 temporary sample plots from plantations ranging in age from 16 to 36 years. Models selected for ash plantations estimated number of trees, stand mean diameter, stand mean height, stand dominant height, stand basal area and total volume yield. Growth and yield characteristics of ash stands were investigated for different stand age, site index and stand densities. Relationships were determined with multiple regression analysis. Paired t- test, 45 degree line test, percent absolute deviation (AD%) and biological principle of stand development were used for the validation of chosen models. The stand number of trees, stand mean diameter, stand mean height, stand dominant height, stand basal area and stand volume yield models explain 77.4 %, 84.7 %, 92.9 %, 83.5 %, 97.3 % and 95.2 % of the total variation, respectively

Ash (Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa [Bieb. ex Willd.] Franco & Rocha Afonso) is a very fast growing species that has been introduced in the plantations in Turkey for its faster growth and high range of adaptability. Ash forests formed pure stands along the alluvial delta on Sakarya stream of the East Marmara Sea region. In spite of the importance of ash, information on the growth and yield of this species is still not sufficient. In this study, growth and yield characteristics of volume and volume elements in ash forests were investigated in Adapazarı region of Turkey. Data were collected from 27 temporary sample plots from plantations ranging in age from 16 to 36 years. Models selected for ash plantations estimated number of trees, stand mean diameter, stand mean height, stand dominant height, stand basal area and total volume yield. Growth and yield characteristics of ash stands were investigated for different stand age, site index and stand densities. Relationships were determined with multiple regression analysis. Paired t- test, 45 degree line test, percent absolute deviation (AD%) and biological principle of stand development were used for the validation of chosen models. The stand number of trees, stand mean diameter, stand mean height, stand dominant height, stand basal area and stand volume yield models explain 77.4 %, 84.7 %, 92.9 %, 83.5 %, 97.3 % and 95.2 % of the total variation, respectively.

Bu çalısmanın amacı, dikim yoluyla kurulmus, dar yapraklı disbudak (DYD, Fraxinus angustifolia Vahl.) mescerelerinde, tek ağaçlarda çap artımını tahmin için bir çap artım modeli gelistirmektir. Bu amaçla, normal kapalı, saf, aynı yaslı ve müdahale görmemis DYD mescereleri incelenmistir. 2001 yılında, Adapazarı yöresi Süleymaniye DYD plantasyonlarında 27 örnek alan alınmıstır. Örnek alanlar içerisinde de sayıları 1 ile 6 arasında değisen örnek konu ağaç seçilmistir. Her bir örnek ağaç (konu) ve onun komsusu olan 6 ağacın x ve y koordinatları göğüs çapı, boy, tepe boyu, tepe çapı, yas ve 10 yıllık çap artımı kayıt edilmistir. Modele, ağacın çap, yarısma endeksi ve yası değisken olarak sokulmustur. Model, tek ağaçta çap artımındaki değisimin %75’ini açıklamaktadır. The aim of this study is to develop a diameter increment model for estimating the diameter increment on individual trees of narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) plantations. For that reason, normal closed, pure, even-aged, and undisturbed stands have been studied. In 2001, 27 plots were taken from ash plantations in Adapazarı-Süleymaniye. The number of selected sampling trees has ranged from 1 to 6 in sample plots. Sampling trees, that is, the subject tree and competitor trees have been mapped on x- y coordinate system and, diameter at breast height, total height, crown height, crown diameter, age and 10 year radial increment recorded. Tree diameter (d), competition index (CI) and age (t) as were included in the model variable. The model explained 75% of the variation in individual tree diameter increment of ash plantations.

ÖZET ADAPAZARI-SÜLEYMANİYE SUBASAR ORMANINDA MEŞCERE KURULUŞLARI VE GEREKLİ SİLVİKÜLTÜREL ÖNLEMLER Bu araştırmada; Adapazarı-Hendek yöresinde yer alan Süleymaniye subasar dişbudak ormanının doğal ve yapay meşcerelerinin silvikültürel özellikleri ele alınmış ve bu ormanlarda uygulanması gereken silvikültürel teknikler ortaya konmaya çalışılmıştır. Meşcere kuruluşlarını belirlemek amacıyla, söz konusu ormanı temsil edecek şekilde, 32 örnek alan alınmıştır. Örnek alanlardan 9'unda ise meşcere profili çıkarılmıştır. Türlerin büyüme özelliklerini tespit için, 47 adet dişbudak {Fraxinus angustifolia) ve 13 adet karaağaç {Ulmus leavis) bireyi kesilerek gövde analizi yapılmıştır. Araştırma sahasının önemli toprak özelliklerini belirlemek için, 28 örnek alanda toprak profili açılmış ve horizonlara göre toprak örnekleri alınarak analiz edilmiştir. Ayrıca dişbudak meşcerelerine eşlik eden önemli bitki türleri de belirlenmiştir. Değerlendirme aşamasında meşcereler üç gruba ayrılmıştır. Birinci grubu 1980 yılı öncesinde kurulan yapay meşcereler, ikincisini 1980 yılı sonrasında kurulan yapay meşcereler ve üçüncüsünü ise doğal meşcereler oluşturmaktadır. Birinci ve üçüncü gruba giren meşcereler yeterli silvikültürel müdahaleleri görmedikleri için meşcere orta çaplan çok düşük kalmıştır. İkinci grup meşcereler kalite itibariyle çok düşük olup kaliteli dişbudak odunu elde etmeye uygun değildir. Bunun en önemli nedeni aralık ve mesafelerin geniş (3.65x3.65-4x4 m arasında) alınmış olmasıdır. Dikim aralıklarının meşcere kalitesini etkileyen en önemli faktör olduğu belirlenmiştir. Dişbudağın yapay olarak yetiştirilmesi, idare süresini önemli ölçüde kısaltmaktadır. Kaliteli dişbudak yetiştirmek için 2x2 m ve 2.5x2.5 m kare dikimi yapılmalıdır. Dikim sonrası bakım çalışmalarını kolaylaştırmak açısından, kaliteli fidan kullanmak ve dikimden sonra en az 5 m düzgün gövde elde edilinceye kadar budamaların (formative pruning) yapılması koşuluyla, 3x1.5 ve 3x2 m dikdörtgen dikimleri de kullanılabilir. Ancak 3x2 m'den daha geniş dikim aralıkları kesinlikle kullanılmamalıdır. Kalın çaplı gövdeler elde etmek için, 40 yıl olan idare süresinin 50 yıla çıkarılması gerekmektedir. Fraxinus angustifolia meşcerelerinde sağlıklı bir ara ve alt tabaka bulunmamakta, hacim esas itibariyle galip meşcerede toplanmakta ve bu yönüyle tipik ışık ağacı özelliği göstermektedir. Galip meşcerenin yeterli tepe gelişimine sahip gövdeleri, meşenin aksine, su sürgünü oluşturmamaktadır. Bu yüzden, erken yaşlardan itibaren yüksek aralamaya tabi tutulmuş Fraxinus angustifolia meşcerelerinde, ileri yaşlarda kuvvetli aralama müdahaleleri uygulanabilir. Ulmus leavis tam kapalı dişbudak meşcereleri altında, dişbudakla eşit bir boy gelişimi yapmakta, çok sağlıklı bir şekilde gelişebilmekte ve tipik gölge ağacı özelliği göstermektedir. VIIIMeşcere boyu 8-10 m olunca (8-10 yaşlarında, 8-10 cm çapında) aralamalara başlanmalı, mutedil ve sık yapılmalıdır. İlk aralamalardan sonra 300-350 kadar gelecek ağacı seçilip, bakımların bunlar üzerine yoğunlaştırılması uygun olur. Meşcere 30-35 yaşlarına geldiğinde alanda son hasılat etasını oluşturacak şekilde en çok 150-180 arasında ağaç bırakılabilir. Saf Fraxinus angustifolia meşcerelerinde esas itibariyle yüksek aralama uygulanmalıdır. Ancak ara ve alt tabakada uzun süre yaşama şansı olmayan ağaçların çıkarılması için de alçak aralama uygulamak suretiyle her iki yöntem birlikte kullanılmalıdır. Hızlı büyümesi ve değerli odunu nedeniyle, Orta ve Batı Karadeniz ile Marmara Bölgesindeki uygun taban arazilerde yetiştirilmelidir. Yine bu bölgelerdeki Quercetum, Castanetum ve Fagetum zonunda, alkalen karakterdeki nemli, derin, toprakların bulunduğu alanlarda ve dere vejetasyonlarında kullanılmalıdır. Özellikle Fagetum zonundaki kayın meşcerelerine, yetişme ortamı istekleri göz önünde tutularak, gruplar halinde karışıma sokulması büyük fayda sağlayacaktır. Ayrıca tarıma fazla müsait olmayan ağır killi ve kireçli toprakların bulunduğu alanlarda da yetiştirilebilir. TC fSKSEfCÖĞRFTİM KURULU DOKÖMAiTâSYON MEKKESİ IX SUMMARY STAND STRUCTURES AND NECESSARY SILVICULTURAL TREATMENTS ON BOTTOMLAND FOREST OF SÜLEYMANİYE-ADAPAZARI In this study, silvicultural characteristics of natural and artificial stands of Süleymaniye bottomland ash forest in Adapazan-Hendek region has been examined and the necessary silvicultural treatments for this forest has been tried to clarify. 32 samples areas which represent the forest mentioned has been chosen to enlighten the stand structures. The stand profiles have been illustrated in 9 sample areas. To determine the species growth characteristics, 47 ash trees (Fraxinus angustifolia) and 13 elm trees {Ulmus leavis) have been cut and their analyses have been carried out. To find out the soil characteristics of the study area, soil profiles have been dug in 28 sample areas and the soil samples taken from the soil horizons have been analyzed. On the other hand, the associated species accompanying the ash stands have been recorded. Three groups of ash stand have been investigated: First group is stands of ash planted before 1980, the second is stands planted after 1980, and the third group is natural stands. Mean stand diameter in first and third group was found small due to inadequate silvicultural treatments. The quality of second stand was so low that it is not possible to get high quality timber. The important reason of this is that planting distance was very wide (3.65x3.65 - 4x4). Also, the results indicate that planting distance is the most important criteria, which determines the stand quality. Establishment of ash stands from plantig stock shortened the rotation length. To get high quality wood the stand should be planted at a square of 2x2 m. and 2.5x2.5 m. Planting at 3x1.5 and 3x2 m. can also be used if high quality seedlings is planted and formatting pruning is done until straight stem is greater than 5 m. But, the planting distance should not be more than 3x2 m. The rotation of 50 years may be more appropriate than 40 years to get larger tree diameter. There isn't any healthy intermediate or understorey in F. angustifolia stands and generally volume becomes dense in the upperstorey. Therefore F. angustifolia can be described as a typical light demanding tree species. Trees which have adequate crown scattering ability in the upper storey don't form epicormic shoots like oaks. So heavy thinning can be applied at older life stage of the stands in which moderate high thinning has been carried out orderly. Growth in length and health of Ulmus leavis are almost some as Fraxinus angustifolia under the continuous canopy so it can be used as an underwood tree in pure ash stands. Thinning should begin when the stand height reachs 8-10 m (when the stands are 8-10 years old) and they must be applied moderately and frequently. After the first thinning, 300-350 trees can be selected and it is suitable to intensify the tending on them. When stands reach 30-35 years old, at most 150-180 residual trees are enough to Xconstitute the final yield. In pure F. angustifolia stands, generally high thinning should be applied. But for eliminating the poor performing trees of the under storey, low thinning could be suggested too, so two methods of thinning can be applied in a proper combination. Because of its fast growing ability and valuable wood, F. angustifolia should be growth on bottomlands moist, deep alkali soils and riparian zones of Marmara, West Black Sea and Middle Black Sea Regions. Especially in beech forest of Fagetum, it will be a good mixture tree in groups in respect of the site conditions. Besides these, it could be grown on heavy clay and alkali soils of degraded farmlands. XI 138

ÖZET Bu çalışmada, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü, Cide Orman İşletme Müdürlüğü'nün değişik şefliklerinde (plan ünitelerinde) 1990-1991 yıllarında kurulan dört farklı duglas sahası ele alınmış; bu sahaların bazı toprak özellikleri ile fidanların boy gelişimleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bunun yanında, orijin seçimi, dikim şekli ve zamanı ve dikimden sonra bugüne kadar yapılan tüm bakım çalışmaları da ele alınmıştır. Dört farklı duglas sahasından, sahaları temsil edecek şekilde toplam 21 adet örnek alan alınmıştır. Arazide örnek alanlarda açılan profillerden derinlik katlarına göre toprak örnekleri alınmış, fidanların boyları ve son yılın boy artımları ölçülmüş ve örnek alanlar ile ilgili diğer tespit ve incelemler yapılmıştır. Laboratuvarda toprak örnekleri üzerinde pH, organik madde, kum, toz ve kil gibi özellikler belirlenmiştir. Belirlenen toprak özellikleri ile bu sahalardaki duglas fidanlarının boy gelişimi arasındaki ilişkiler istatistiki olarak araştırılmıştır. Bu işlemler yapılırken her duglas sahası kendi bünyesinde değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda üç araştırma sahasında (Şehdağ 73 Bölme, Aydos 21 Bölme ve Güren 189-190 Nolu Bölmeler) duglasların boy gelişimine bazı toprak özelliklerinin etkide bulunduğu istatistiki olarak belirlenmiştir. Özellikle toprak pH'sı ile fidan boy gelişimi arasında ters yönlü ve kuvvetli ilişkiler bulunmuştur. Yine yapılan çalışmalar sonucunda; Şehdağ 73 Bölme ve Güren 189-190 Nolu Bölmelerdeki sahalarda kullanılan duglas orijinlerinin, bu sahaların yetişme ortamı özelliklerine uygun seçilmediği; Şehdağ 73 Nolu Bölmedeki duglas sahası haricindeki sahalar için herhangi bir tür değişikliği raporunun hazırlanmadığı, Türkiye'de duglas konusunda yapılan çalışmaların dikkate alınmadığı ve dikimden sonra yapılması gereken bakım işlerinin de ihmal edildiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimler : Duglas, Orijin, Örnek Alan, Toprak Profili, pH, Yetişme Ortamı. SUMMARY In this study, four different douglas fir areas established in the years of 199-1992 in the different planning units of Kastamonu, Cide Forest Enterprise were studied, and relation between seedling growth and some soil characteristic of these areas were investigated. Furthermore origin selection, planting formal, planting time and all the maintenance studies after planting were examined. 21 sample plots were taken from four different douglas fir areas. From the profiles opened in the sample plots soil samples were taken according to their depth levels. Seedling height and the increase of growing were measured. Other studies and determinations have been made. In the laboratory on the soil samples properties such as pH, organic matter, sand, silt, clay have been statistically researched. Each douglas area was evaluated within own structure. As a result of the studies done in tree douglas fir areas (Şehdağ 73, Aydos 21, Güren 189-190) it is statistically determined that some soil characteristics are effective on douglas seedling growth. There are strong and inversely proportional relations especially between soil pH and seedling growth have been found. In addition to the results of this study it has been found out that the douglas origins used in the areas Şehdağ 73 and Güren 189-190 are not chosen suitable to the locality factors. Except for the area Şehdağ 73 there is no species conservation report for douglas fir areas. It has been determined that studies on the subject douglas isn't taken in to consideration in turkey, and maintenance after planting is neglected. Key words : Douglas fir, Origin, Sample Plot, Soil Profile, pH, Site VI 111

Bu çalışmada Dar Yapraklı Dişbudak (DYD, Fraxinus angustifolia Vahl.) fidanlarının su eksikliğine göstermiş oldukları fizyolojik ve morfolojik tepkiler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla türün farklı ekolojik koşullardaki sekiz adet popülasyonundan tohum toplanarak 1+0 yaşlı tüplü fidanlar yetiştirilmiştir. İkinci vejetasyon döneminde fidanlara S1: 2-3 günde bir 280 ml (tarla kapasitesi miktarı), S2: 3-4 günde bir 140 ml (tarla kapasitesinin %50'si) ve S3: 3-4 günde bir 70 ml (tarla kapasitesinin %25'i) olmak üzere 3 farklı sulama işlemi gerçekleştirilmiştir. Haziran-Eylül döneminde, her ayın ortasında fidanlar üzerinde çeşitli fizyolojik ve morfolojik ölçümler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar analiz edilmiş ve böylece popülasyonların su eksikliğine karşı tepkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Fizyolojik ölçüm sonuçlarına göre; su eksikliğinin artması ile birlikte (S1'den S3'e doğru) genel olarak Haziran ayı ölçümünden Eylül ayı ölçümüne doğru, bitki su potansiyeli, klorofil a, klorofil b, toplam klorofil ve karotenoit değerlerinde azalma; prolin ve çözünebilir karbonhidrat konsantrasyonlarında ise artış görülmüştür. Fotosentetik verimlilik (Fv/Fm) değerleri Haziran ayı ölçümünde S1'den S3'e doğru azalma, diğer aylarda ise S1 ve S2 işlemleri birbirine benzer ve S3'ten yüksek değer göstermiştir. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda; Çifteköy-Niğde, Yavuzeli-Gaziantep, Tufanbeyli-Adana ve Akıncı-Tokat popülasyonları kuraklıktan kaçınan; Sarıkum-Sinop, Bayramdere-Bursa, Yenidoğan-Sakarya ve İğneada-Kırklareli popülasyonları ise kuraklığa toleranslı olarak değerlendirilmiştir. Yine bazı analiz sonuçlarından Akıncı-Tokat popülasyonunun kuraklığa karşı tolerans, Yenidoğan-Sakarya popülasyonunun ise kuraklıktan kaçınma özelliği/eğilimi gösterdiği belirlenmiştir. Morfolojik özellikler bakımdan, bütün popülasyonlar kök kuru ağırlığı/gövde kuru ağırlığı bakımından 2.14'ün üzerinde bir değerle yeterli kök gelişimi sağlamıştır. Kuraklıktan kaçınan popülasyonların kök kuru ağırlığı/gövde kuru ağırlığı değerleri kuraklığa toleranslı olanlardan yüksek çıkmıştır. Kuraklığa toleranslı olan popülasyonların gövde kuru ağırlığı, S3 işleminde bile, kuraklıktan kaçınan popülasyonların S1 işleminden daha yüksek saptanmıştır. Kuraklıktan kaçınma davranışı gösteren popülasyonların yetişme ortamı koşullarında genel olarak daha uzun süreli su açığı bulunmaktadır. Çalışma sonuçları doğrultusunda; yarı kurak mıntıkalardaki erozyon kontrolü çalışmalarında özellikle kuraklıktan kaçınan, ağaçlandırma ve endüstriyel plantasyonlarda ise kuraklığa toleranslı DYD popülasyonların kullanılması önerilebilir. This study attempts to determine the physiological and morphological reactions exhibited to water deficit by Narrow Leaved Ash (NLA, Fraxinus angustifolia Vahl.) seedlings. The seeds were collected from eight ecologically different populations of the species, and 1+0 pot seedlings were grown for that purpose. During second vegetation period, the seedlings were put under 3 different watering treatments as W1: 280 ml, once in 2-3 days (field capacity amount), W2: 140 ml, once in 3-4 days (50% of field capacity) and W3: 70 ml, once in 3-4 days (25% of field capacity). During June-September period, various physiological and morphological measurements were carried out on the seedlings mid-monthly. The results were analyzed and thus attempts were made to determine the reactions exhibited by the populations to water deficit. The physiological measurement showed an increase in proline and soluble carbohydrate concentrations, and a decrease in plant water potential, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll and carotenoid concentration, in general, from June measurement to September measurement with decreasing watering (from W1 to W3). Photosynthetic efficiency (Fv/Fm) values showed a decrease from W1 to W3 in June measurement; and the measurements in other months showed similar values for W1 and W2 applications and higher than W3. In respect to the results obtained; Ciftekoy-Nigde, Yavuzeli-Gaziantep, Tufanbeyli-Adana and Akinci-Tokat populations were found to be avoidance of drought; Sarikum-Sinop, Bayramdere-Bursa, Yenidogan-Sakarya and Igneada-Kirklareli populations drought tolerant. Furthermore some other analysis results showed that Akinci-Tokat population had drought tolerant capability and Yenidogan-Sakarya population drought avoidance. In terms of morphological properties, all the populations provided adequate root/shoot dry ratios growth with a value over 2.14. Drought avoidant populations were found to have higher root/shoot dry weight ratios than drought tolerant ones. Shoot dry weight of drought tolerant populations, even during W3 watering, was detected to be higher than W1 watering treatment of drought avoidant populations. Water deficit with a longer period of time generally appears in the habitat conditions of populations showed drought avoidance behavior. Considering the study results, it might be advised that especially drought avoidant NLA populations are utilized in erosion control applications in semi-arid areas, and drought tolerant ones in afforestation and industrial plantations. 173

Seedlings of Fraxinus angustifolia Vahl., Ulmus laevis Pall. and U. minor Mill. were grown in nursery for this study. The one-year old bareroot planting stocks so produced were out-planted on the bottomland site with heavy clay soils and 360 seedlings per species was assessed two years after planting for diameter, height and survival. Significant differences were found among species in survival, diameter and height. Fraxinus angustifolia and U. laevis had excellent survival (100%) and survival was lower in U. minor (92%). Ulmus laevis had the greatest height increment (128.3 cm) and total height (187.5 cm) followed by U. minor. Fraxinus angustifolia had the lowest height increment (76.4 cm) and total height (147.2 cm). Diameter increment was also different among species and U. laevis had the greatest diameter increment (15.1 mm) and there were not significant differences among U. minor and F. angustifolia. It might be concluded that the overall survival and growth of the species were high enough on this bottomland site with heavy clay soils although there were significant differences among the species in survival and growth. © 2007 Academic Journals.

Bu çalışmada, fidan boyutunun dar yapraklı dişbudağın (DYD, Fraxinus angustifolia Vahl. ) arazi başarısına etkisi taban arazideki suni gençleştirme alanında araştırıldı. 1+0 yaşlı fidanlar 40, 60, 80, 100 ve 120 adet/m2 yastık sıklıklarından sağlandı. Başlangıçtaki ortalama fidan boyları yastık sıklığına bağlı olarak sırasıyla 72, 59, 53, 44 ve 39 cm kadardı. Deneme, rastlantı bloklarına göre Akyazı-Adapazarı yöresinde kuruldu. Her işlemde 20 adet fidan içeren sıralar deney ünitesi olarak alındı. Dört yılsonunda tüm işlemlerde benzer ve oldukça yüksek yaşama oranı (%98) belirlendi. Farklı boyutlardaki fidanlar ilk dört yılda benzer çap (22 mm) ve boy (177 cm) artımı yaptı.Anahtar kelimeler: Dar yapraklı dişbudak, Fraxinus angustifolia, fidan boyutu, yaşama, büyüme In this study, effects of seedling size on the early field performance of narrow-leaved ash. (NLA) growing on a bottomland clear-cut site were investigated Akyazı, Adapazarı. One-year old seedlings grown in different seedbed densities (40, 60, 80, 100 and 120 seedlings/m2) were obtained from Duzce Forest Nursery. Depending on the seedbed density, mean initial heights of the seedlings were 72, 58, 53, 44, and 38 cm, respectively. A randomized block design with three replication was employed. Each row was an experimental unit and contained 20 seedlings. Survival and growth were evaluated at the end of four growing season. The survival was high (98%) in all treatments. Seedling size had no significant effect on the 4th year-diameter (22 mm) and height (177 cm).Key words: Narrow leaved ash, seedling size, survival, growth 38

The effects of temperature, light and storage on the germination of Ulmus glabra and Ulmus laevis seeds were studied. Germination tests were carried out under constant temperatures of 20°C and alternating temperatures of 30/20°C. Temperature significantly affected seed germination of U. glabra not stored, and seed germination was the highest at 30/20°C under dark or light. Temperature and light (0 or 8 h) did not significantly affect germination of U. laevis seeds not stored. When seeds were stored for 2 years, seed germination of U. glabra and U. laevis was significantly affected by temperature and light (0, 8, 16 and 24 h). Two years storage of U. glabra seeds increased light demands for germination percentage, and the seeds could be stored at 4°C for 2 years without losing its viabilities when germinated at 30/20°C under light. Although germination percentage and germination rate of U. laevis seeds reduced after 2 years of storage, germination parameters were still quite high when seeds were germinated at 30/20°C under light. © 2006 Asian Network for Scientific Information.

Outplanting performance of 1-year-old narrow leaved ash stocks (rooted cuttings and seedlings) grouped into three height categories (large, medium and small) were examined in a bottomland site with heavy clay soils. Stock type and stock size factors were not a significant predictor of survival of seedlings and rooted cuttings at the end of the first year in the field. The overall first-year outplanting survival of the 1+0 seedlings and rooted cuttings was 100% for all treatments. Stock type significantly affected first year diameter and height growth rate after planting and both diameter and height growth were higher in rooted cuttings (4.5 mm and 51.6 cm, respectively) than seedlings (2.8 mm and 27.0 cm, respectively) average for three stock sizes. Stock sizes had no significant affect on seedling diameter and shoot growth in both stock types. Large size rooted cutting-propagated narrow-leaved ash can provide significant advantages on seedlings and small size rooted cuttings on bottomland sites. © 2006 Asian Network for Scientific Information.

Türk fındıgı (Corylus colurna L.) gerek odun özellikleri ve gerekse meyvesibakımından önemli tali türlerimizden birini teskil etmekte ve biyolojik çesitliligeönemli katkı saglamaktadır. Türün neslinin sürekliliginin ve çok yönlü kullanımınınsaglanması için öncelikle yetisme ortamı özellikleri ile silvikültürel özelliklerininortaya konması gerekmektedir. Çalısmada, söz konusu özellikleri ortaya koyabilmekamacı ile türün ülkemizde en yaygın olarak bulundugu Batı Karadeniz Bölgesinde`bilinçli örnekleme metotlarından yogunluk yöntemine' göre on adet populasyonuörneklenmistir.Örneklenen Türk fındıgı populasyonları 780-1460 m yükseltiler arasındayayılıs göstermekte olup türe eslik eden akçaagaç (Acer spp.), göknar (Abiesnordmanniana ssp. bornmulleriana), mese (Quercus spp), üvez (Sorbus spp.), gürgen(Carpinus betulus), ıhlamur (Tilia rubra), kayın (Fagus orientalis) ve karaçam (Pinusnigra) türleridir. Yeterli kapalılıgın bulunmadıgı populasyonlarda azmanlasmaegilimi gösterirken, normal kapalılıktaki populasyonlarında dolgun ve düzgüngövdeli bireyler olusturmaktadır. Bu populasyonlarda ara ve alt tabakada genellikleyer almamakta ve mescere altında gençligine de rastlanmamaktadır. Bu durum, Türkfındıgının baskıya dayanamadıgını, diger bir anlatımla ısık isteginin yüksekoldugunu göstermektedir.Yaklasık 80 yaslarına kadar sabit hızla devam eden boy artımı, bu yaslardanitibaren yavaslamakta ve yaklasık 170 yaslarında durma noktasına gelmektedir.Yaklasık olarak 50 yasında 20 cm ve 100 yasında 40 cm çapa ulasmaktadır.Örnek alanlarda kireç tası, marn, bazalt ve dasit anakaya türleri tespitedilmistir. Topraklar çogunlukla `killi' bünyededir. Toprak pH'sı 5.4-7.9 arasındadır.Topraklar `Kireçsiz' veya `çok kireçli' olabilmektedir.Örnek alanlarda yıllık ortalama yagıs miktarı 550-908 mm, yıllık ortalamasıcaklık 6.5-10.1°C arasında ve vejetasyon süresi 117-176 gün arasında degisenpopulasyonlar çogunlukla kuzey dogu bakıda yer almaktadır.Anahtar kelimeler: Türk Fındıgı, Corylus colurna L, populasyon, ekoloji, silvikültür,biyolojik çesitlilik. With its valuable wood and fruit, Turkish Filbert or Turkish Hazelnut(Corylus colurna L.) is one of the important, the secondary species of Turkey. It alsomakes great contributions to the plant diversity in the region. Sustaining Turkishhazelnut this species and its genetic potential as well as its multiple uses relies onexploring the site conditions and silvics of this valuable species. In this study, tenhazelnut population were selected in the western Black Sea Region, where thespecies is widely distributed, using the density method based on the conscioussampling methods.The sampled Turkish hazelnut populations distributed between 780-1460 mabove the sea level and were accompanied by maples (Acer spp.), Nordmann fir(Abies nordmanniana ssp. bornmulleriana), oaks (Quercus spp.), mountain-ashes(Sorbus spp.), hornbeams (Carpinus betulus), basswoods (Tilia rubra), eastern beech(Fagus orientalis), and Austrian pine (Pinus nigra).This species tended to grow into the form of the `wolf tree? where canopyclosure was insufficient whereas under normal closed canopies, it formed straightboles with little tapering. This suggests that Turkish hazelnut cannot grow undershade or in other words is shade intolerant.Height increment is linear up to the age of 80, culminates afterwards andstops at the of 170. Approximately, diameter at breast height reaches 20 cm in 50years and 40 cm in 100 years.In the sample areas, limestone, marl, basalt and dacite bedrock types weredetermined. Soil was mostly clayey with a pH ranging between 5.4-7.9. Soils can becalcareous or noncalcareous.The mean annual rainfall and temperature, growing period vary between550-908 mm, 6.5-10.1°C, and 117-176 days, respectively, in the sampled plots. Thehazelnut populations were mostly located on northeast slopes.Keywords: Turkish Hazelnut, Corylus colurna L., population, ecology, silviculture,biological diversity 105

ÖZET KARAAĞACIN (Ulmus spj TOHUM ÖZELLİKLERİ VE FİDANLIKTA YETİŞTİRİLMESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Şahin İNCEDEMİROĞLU Yüksek Lisans: Orman Mühendisliği Bölümü Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Emrah ÇİÇEK Haziran 2004, 59 s Bu çalışma ülkemizde doğal yayılış gösteren Hercai Karaağaç (Hk) (U. laevis Pali.), Ova Karaağacı (Ok) (U. minor Miller.) ve Dağ Karaağacı (Dk) (U. glabra Huds.) türlerinin tohum özellikleri ve fidanlık tekniği ile ilgili bazı çalışmaları kapsamaktadır. Çalışmada kullanılan Hercai Karaağaç ve Ova Karaağacı tohumları, Hendek (Süleymaniye) ve Dağ karaağacı tohumları ise Kaynaşlı (Darıyeri)'dan toplanmıştır. Fidanlık çalışmasında yetiştirme sıklığının fidan gelişimine etkisi araştırılmıştır. Beş çizgili ekim yastıklarında rastlantı bloklarına göre dört tekrarlı tesis edilen denemede 5 fidan sıklığı kullanılmıştır. Çimİenmelerden sonra ekim yastıklarında seyreltme yapılarak istenen fidan sıklıkları elde edilmiştir. Fidanlık çalışmalarında sadece hercai karaağaç türünde başarılı olunabilmiştir. Bu yüzden sadece bu tür değerlendirilmiştir. Fidanlık ve laboratuarda elde edilen verilere uygulanan istatistiksel analizler sonucunda sıklığın fidan çap, boy, boy/çap, yan kök VIsayısı, taze ağırlığı, kuru ağırlığı özelliklerine etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir. En kalın çaplı ve boylu fidanlar 75 adet/m2 ve en düşük 1 75 adet/m2 sıklıkta elde edilmiştir. Ayrıca TSE'nin karaağaç türleri için önerdiği kalite sınıflaması dikkate alındığında 75,100, 125 ve 150adet/m2 sıklıklardan I. Sınıf, 175 ve 185 adet/m2 sıklıklardan II. sınıf fidan elde edilmiştir. Tohumla ilgili laboratuar çalışmalarında öncelikle türlerin 1000 TA değerleri ile nem içerikleri belirlenmiştir. 1000 TA değerleri; Ok, Hk, ve Dk türlerinde sırasıyla 10.07, 6.44, 6.34 gr olarak tespit edilmiştir. Türlerde nem içeriği yaklaşık %10 olarak belirlenmiştir. Daha sonra ışık ve sıcaklık faktörünün türlerin çimlenme özelliklerine etkisini belirlemek için çimlendirme testleri yapılmıştır. Çalışmada Hk tohumlan kanatlı ve kanatsız, Ok ve Dk tohumları ise kanatlı olarak çimlendirilmiştir. Çimlendirme sıcaklığı olarak, ISTA (1996)'nın diğer bazı karaağaç türleri için önerdiği 20°C sabit ve 30/20°C değişken sıcaklıklar kullanılmıştır. Çimlendirme deneyleri 15 gün sürmüştür. Çimlendirmeler ışıklı ve ışıksız ortamda gerçekleştirilmiştir. Çimlendirme sonuçlarına göre; türler arasında en yüksek çimlenme yüzdesi (ÇY), kanatsız Hk (%98) türünde, en düşük, Ok türü ile arasında önemli farklılık görülmeyen Dk (%89) türünde bulunmuştur. Sıcaklık ve ışığın Hk türü tohumlarının ÇY değerine önemli bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Sıcaklığın kanatlı Hk tohumlarının çimlenme hızına (ÇH) önemli etkisi bulunurken, kanatsız Hk türünde etkisi önemsizdir. Hk türünde çimlendirme kanatsız olarak yapılmalıdır. Işığın kanatlı ve kanatsız Hk tohumlarının ÇH değerine etkisi olmamıştır. Ok türünde sadece kanatlı tohumlarda çalışılmıştır. Sıcaklığın Ok türü tohumlarının çimlenme özelliklerine etkili olduğu belirlenmiştir. Sıcaklık Dk VIItüründe ÇY değerine etkili bulunmazken, ÇH değerine önemli etkide bulunmuştur. Işık Dk türünün ÇY ve ÇH değerlerine önemli etkide bulunmuştur. Karaağaç türü tohumlarının çimlenme özelliklerine sıcaklık ve ışığın etkisinin daha hassas şekilde ortaya konabilmesi için ÇD formülleri (ÇDı; Djavanshir and Pourbeik 1976, ÇD2; Willan 1985) kullanılabilir. Çünkü bazı deneylerde sıcaklık ve ışığın türlerin ÇY ve ÇH değerlerine etkisi önemsiz görünürken ÇD değerlerine etkisi önemli bulunmaktadır. Ayrıca çimlenme değerinin belirlenmesinde kullanılan formüller arasında çimlendirme deney sonuçlarının yorumlanması bakımından herhangi bir farklılık meydana gelmemiştir. Sonuç olarak doğal karaağaç türlerinde çimlendirme deneylerinin 30/20°C değişken sıcaklıkta, ışıklı ortamda yapılmasının uygun olacağı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çimlenme değeri, Çimlenme hızı, Çimlenme yüzdesi, Karaağaç, 1000 TA, Nem içeriği, Yetiştirme sıklığı. VIII ABSTRACT STUDIES on SEED CHARACTERISTICS and NURSERY TECHNICS of ELM (Ulmus sp.) by Sahin INCEDEMIROGLU Master of Science, Department of Forest Engineering Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Emrah CICEK June 2004, 59 p This thesis includes some studies on nursery and seed characters of white elm (U. laevis Pall.), field elm (U. minor Miller.) and wych elm ((/. glabra Huds.) that naturally ranged in our country. The white and field elm seeds that were used in this study collected from Hendek (Süleymaniye) and the wych elm seeds collected from Kaynaşh (Darıyeri). At the nursery study, the effect of density on seedling growth was investigated. At the trial that was organized as 4-repetitive based on the random blocks and that was performed in 5-stripped sowing bed, the value 5 was used as the seedling density. Desired seedling density was obtained by rarity in sowing beds after germination. Because of the fact that only the studies on white elm were succeeded in this thesis only this species evaluated. After the statistical analysis performed on the data collected at the nurseiy and the laboratory, found that the effect of density on seedling diameter, height, height/diameter, number of roots, fresh weight, and dry weight was remarkable. Maximum diameter and height values IIIwere obtained at 75 seedling/m2 whereas the minimum ones at 175 seedling/m2 density. According to the seedling quality classification of TSE, first class seedlings were obtained from 75, 100, 125 and 150 seedling/m and the second class from 175 and 185 seedling/m2 densities. At the laboratory studies on seeds, 1000 seed weight and moisture content values were determined. The 1000 seed weight values for the species white, field and wych elm were 10.07, 6.44, 6.34 gr respectively. The moisture content determined as 10% in all the species. After these values were obtained, germination tests were performed to determine the effect of light and temperature on species germination properties. Germination tests were performed using winged and de-winged seeds for white elm, whereas only winged seeds for field and wych elms. 20°C constant and 30/20°C variable temperature, which were suggested for some other elm species by ISTA, used for germination temperature. Germinations, which held at lightness and darkness mediums, took 15 days. According to the germination results, it was obtained that wingless white elm were given maximum germination percentage (GP) as 98% and the wych elm minimum GP as 89% that only a little differs from the field elm. It was also obtained that temperature and light did not have remarkable effect on GP value. Temperature has remarkable effect on germination speed (GS) of the winged white elms whereas it has no remarkable effect on GS of the de- winged ones. Germination should be performed on the de- winged white elms. The results also show that light has no effect on winged and de-winged white elm seeds GS values. It was obtained that temperature has remarkable effect on field elm seeds germination; on the other hand, at wych elm, it has no effect on GP but also has a IVremarkable effect on GS. Results also show that light effects wych elm seeds' GP and GS values remarkably. To obtain the effects of temperature and light on elm seeds' germination, GV: Djavanshir and Pourbeik (1976) and GV2: Willan (1985) were used as the formulas, since temperature and light types may have remarkable effect on GV values while they do not have any on GP and GS values of the species. There were been no differentiate between this two formulas evaluated germination results. As a result, at natural elm species, it was obtained from the studies that it was much more suitable for the germination experiments to be performed at 30/20°C variable temperature and in light. Keywords: Germination value, Germination speed, Germination percentage, 1000 seed weight, Moisture content, Sowing density. V 75