Search

In this study, it was aimed to examine the clustering of students from Turkey in the Programme for International Student Assessment (PISA) 2018 based on the frequency of exposure to peer bullying and whether these clusters differ in terms of variables such as students' gender, skipping school or some classes or arriving late to school. The sample of this research consists of 6890 students participating in PISA 2018 from Turkey and all of whom were born in 2002. In this study, three subgroups (clusters) that represent different and distinguishable characteristics within the respondent group but cannot be directly observed were revealed through the students' responses to the frequency of exposure to peer bullying survey with a two-step cluster analysis. These clusters were meaningful in terms of students’ levels in the observed variable and their sizes were determined to be 50%, 33% and 17% respectively, compared to the whole group. Based on the findings, it was concluded that students' gender, skipping school or classes and arriving late to school varied between the clusters and this variability was statistically significant., Bu araştırmada, Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (Programme for International Student Assessment [PISA]) 2018 uygulamasına Türkiye’den katılan öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma sıklıkları üzerinden iki aşamalı kümeleme algoritmasıyla kümelenmesi ve bu kümelerin öğrencilerin cinsiyeti, okulu veya bazı dersleri asmaları ya da okula geç kalmaları gibi değişkenler yönünden farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu, PISA 2018 araştırmasına Türkiye’den katılan ve tamamı 2002 yılında doğmuş olan 6890 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öncelikle, akran zorbalığına maruz kalma sıklığı anketine verilen yanıtlar aracılığıyla yanıtlayıcı grubun içerisindeki farklı ve ayırt edilebilir bir takım özellikleri temsil eden fakat doğrudan gözlenemeyen üç alt grup (küme) iki aşamalı kümeleme analiziyle ortaya çıkarılmıştır. Öğrencilerin gözlenen değişkendeki düzeyleri bakımından anlamlandırılabilir olduğu belirlenen bu kümelerin tüm gruba oranla büyüklüklerinin sırasıyla %50, %33 ve %17 olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgulardan hareketle, öğrencilerin cinsiyetlerinin, okulu/dersleri asma ve okula geç kalma durumlarının kümeler arasında değişkenlik gösterdiği ve bu değişkenliğin istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In this study, based on the answers given by the students who participated in the Student Achievement Determination Exam, it is aimed to determine the item characteristics of the mathematics and Turkish sub-tests and student achievement scores with Sato Test Theory (STT), Classical Test Theory (CTT) and Item Response Theory (IRT) and to compare the obtained findings. The research was conducted on 15461 people, 8th-grade students. After the analyzes performed, it has achieved a solid posture that the STT indices examined are statistically consistent even in small samples. When the harmony between the different samples of the STT classifications giving information about the functioning of the items is examined, it was determined that nearly all of the Turkish test items were classified with high compliance percentages among 100 and 200 person samples, and all of them were classified with high compliance percentages among 600 person samples. Classification for Turkish test items has reached a result that has a more stable stance than mathematical test items. At the point of determining the individual and items properties, it is seen that the STT has similar results with other theories and very close results with the CTT and IRT were found especially at the point of identifying the problematic items. The results of this research, it supports the claim that the STT can be evaluated as an alternative test theory, which is psychometric consistent in itself and allows valid and reliable measurements to be made with estimates that do not contradict other test theories. Öz ii Abstract iii Teşekkür iv İçindekiler vi Tablolar Dizini ix Şekiller Dizini xii Simgeler ve Kısaltmalar Dizini xiii Bölüm 1 Giriş 1 Problem Durumu 1 Araştırmanın Amacı ve Önemi 5 Araştırma Problemi 7 Alt Problemler 7 Sınırlılıklar 8 Tanımlar 9 Bölüm 2 Araştırmanın Kuramsal Temeli ve İlgili Araştırmalar 10 Klasik Test Kuramı 10 KTK’da Madde İstatistikleri 11 Madde güçlük indeksi 11 Madde varyansı 11 Madde ayırıcılık indeksi 12 Madde güvenirlik katsayısı 13 KTK’nın Avantajları 13 KTK’nın Dezavantajları 14 Madde Tepki Kuramı 15 MTK’da Madde Parametreleri 16 bi parametresi 16 ai parametresi 16 ci parametresi 17 İkili Puanlanan Maddeler için MTK Modelleri 18 1 parametreli lojistik model. 18 2 parametreli lojistik model. 18 3 parametreli lojistik model. 18 Madde Bilgi Fonksiyonu 19 Test Bilgi Fonksiyonu 20 MTK’nın Avantajları 20 MTK’nın Dezavantajları 22 Sato Test Kuramı 23 Madde Uyarı İndeksi 24 Öğrenci Uyarı İndeksi 25 Öğrenciler için Sınırlandırılmış Gri İlişki Derecesi 27 Maddeler için Sınırlandırılmış Gri İlişki Derecesi 28 STK’nın Avantajları 29 STK’nın Dezavantajları 30 İlgili Araştırmalar 31 İlgili Araştırmalar Özet 33 Bölüm 3 Yöntem 34 Araştırmanın Türü 34 Araştırmanın Çalışma Grubu 34 Veri Toplama Araçları 34 Verilerin Analizi 36 Varsayımların Test Edilmesi 36 Veri Çözümleme Süreci 39 Bölüm 4 Bulgular ve Yorumlar 43 Araştırmanın Birinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 43 Araştırmanın İkinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 54 Araştırmanın Üçüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 55 Araştırmanın Dördüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 62 Araştırmanın Beşinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 64 Araştırmanın Altıncı Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 65 Araştırmanın Yedinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 67 Araştırmanın Sekizinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 68 Araştırmanın Dokuzuncu Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 70 Araştırmanın Onuncu Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar 72 Bölüm 5 Sonuç, Tartışma ve Öneriler 86 Sonuçlar 86 Öneriler 89 Araştırma Bulgularına ve Sonuçlarına Dayalı Öneriler 89 Benzer Araştırmalar için Öneriler 90 Kaynaklar 91 EK-A: Türkçe Testi için Maddeler Arası Standardize Edilmiş ki-kare Değerleri 97 EK-B: Matematik Testi için Maddeler Arası Standardize Edilmiş ki-kare Değerleri 99 EK-C: Türkçe Testi Madde Bilgi Fonksiyonu Değerleri 101 EK-Ç: Matematik Testi Madde Bilgi Fonksiyonu Değerleri 102 EK-D: Tez Çalışması Etik Komisyon İzin Muafiyeti Formu 103 EK-E: Etik Beyanı 104 EK-F: Doktora Tez Çalışması Orijinallik Raporu 105 EK-G: Dissertation Originality Report 106 EK-H: Yayımlama ve Fikrî Mülkiyet Hakları Beyanı 107 Bu araştırmada, Öğrenci Başarılarının Belirlenmesi Sınavına (ÖBBS) katılan öğrencilerin verdikleri yanıtlar üzerinden, Türkçe ve matematik alt testlerinin madde özelliklerinin ve öğrenci başarı puanlarının Sato Test Kuramı (STK),Klasik Test Kuramı (KTK) ve Madde Tepki Kuramı (MTK) ile belirlenmesi ve elde edilen bulguların karşılaştırılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ÖBBS’ye (2005) katılan 8.sınıf öğrencilerinden oluşan 15461 kişi üzerinde yürütülmüştür. Yapılan analizler sonrasında incelenen STK indekslerinin küçük örneklemlerde dahi istatistiksel tutarlılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. STK ile yapılan ve maddelerin işlerliğiyle ilgili bilgi veren sınıflandırmaların farklı örneklemler arasındaki uyumu incelendiğinde, Türkçe testi maddelerinin 100 ve 200’er kişilik örneklemler arasında tamamına yakınının 600’er kişilik örneklemler arasında ise tümünün yüksek uyum yüzdeleriyle sınıflandırıldığı belirlenmiştir. Matematik testi maddeleri için yapılan sınıflandırmaların ise 600’er kişilik örneklemler arasında yüksek uyum gösterdiği fakat daha küçük örneklemlerde benzer bir sonuca ulaşılamadığı belirlenmiştir. Söz konusu nedenle Türkçe testi maddeleri için yapılan sınıflandırmaların daha kararlı bir duruş sergilediği sonucuna ulaşılmıştır. Birey ve madde özelliklerinin belirlenmesi noktasında ise STK’nın diğer kuramlarla benzer sonuçlar ortaya koyduğu ve sorunlu maddelerin belirlenmesi konusunda KTK ve MTK ile yakın sonuçlar ürettiği görülmüştür. Bu araştırmada ulaşılan sonuçlar STK’nın, psikometrik açıdan kendi içerisinde tutarlı ve diğer test kuramlarıyla çelişmeyen kestirimleriyle geçerli ve güvenilir ölçmeler yapılmasına olanak tanıyabilecek alternatif bir test kuramı olarak değerlendirilebileceği iddiasını desteklemektedir.

Bu araştırmada, farklı oranlarda (%15 ve %25) ve yapılarda (TROK ve ROK) oluşturulan kayıp veriler yerine farklı yöntemlerle yaklaşık değer atanması sonucu elde edilen veri setlerinin tam veri setleriyle karşılaştırılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, PISA’ya (2012) Türkiye’den katılan 15 yaş grubundaki 4848 öğrenci arasından matematik özyeterliği anketine katılan ve eksiksiz bir şekilde yanıtlayan 3129 öğrencinin puanlarından oluşan veri seti üzerinde yürütülmüştür. Söz konusu veri seti içerisinden farklı yapılar oluşturulacak şekilde farklı oranlarda veri silinerek eksik veri setleri oluşturulmuştur. Bu eksik veri setleri BM, BVA, ESE, MUA, MZMC ve RA olmak üzere altı farklı gelişmiş değer atama yöntemiyle tamamlanmıştır. Söz konusu yöntemlerle yapılan yaklaşık değer atamaları sonucu elde edilen ölçek puanları ile tam veri ölçek puanları arasındaki korelasyon değerlerinin yüksek olduğu görülmüştür. Benzer şekilde farklı yöntemlerle tamamlanmış veri setlerinden elde edilen ölçek puanları arasındaki korelasyon değerleri de yüksek bulunmuştur. Tam veri seti ile tamamlanmış veri setlerinden hesaplanan ölçek puanları arası farkların mutlak değer toplamları ve ortalamaları göz önünde bulundurulduğunda belirlenen koşullar altında en iyi çalışan yaklaşık değer atama yöntemlerinin MZMC ve BM olduğu sonucuna ulaşılmıştır., In this study, it is aimed to comparatively research of data sets obtained imputation for missing values that is formed by different ratios (%15 and %25) and in different structures (MCAR and MAR) with different methods. This study has been conducted on data set formed by points of 3129 students who participated in mathematics selfefficacy survey and answered it completely among 4848 students -age group of 15- who participated in PISA 2012 from Turkey. Missing data sets have been constituted by deleting data in different ratios to be constitute different structures in the data set. These data sets have been completed by six different nearby value imputation including EM, BIM, PSM, MCMC, MDIM, and RIM. Obtained data sets have been compared with full data sets by scale points of students. In the scope of the research, correlation between obtained scale points and scale points of real data has been seen quite high. Similarly, when scale points is considered, correlation of missing data imputation methods with each other have also been found quite high. Considering the difference between the totals and avarages of student scores calculated from the full data set and imputed data sets EM and MCMC is founded that the best missing data imputation methods under all conditions.

Bu araştırmanın amacı, Sato Test Kuramı (STK)'na dayalı olarak gerçekleştirilen ve maddelerin işlerliği ile öğrencilerin öğrenme durumları hakkında dönüt sağlayan sınıflamalara yönelik öğretmen görüşlerinin toplanması ve incelenmesidir. Bu amaçla MEB’de farklı düzeylerde görev yapan 70 öğretmene çevrimiçi ve yüzyüze olmak üzere 12 maddelik bir anket uygulanmıştır. Betimsel bir yöntem izlenerek öğretmenlerin her bir anket maddesine verdiği yanıtların frekans değerleri ve yüzdelikleri raporlanmıştır. Elde edilen sonuçlar, katılımcı öğretmenlerin büyük çoğunluğunun (%81.4) STK’yı kullanmaya istekli olduklarını göstermektedir. Bununla birlikte katılımcıların, STK ile test maddelerinin işlerliği ve öğrencilerin öğrenme durumları hakkında verilen dönütleri beğendikleri ve işe yarar buldukları belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin büyük çoğunluğu dönütleri madde havuzu oluşturma konusunda teşvik edici bulmakta ve öğretimi iyileştirme noktasında işlerini kolaylaştıracağını düşünmektedirler. Buna karşın, bu araştırmaya katılan öğretmenlerin önemli bir kısmının maddeler ve öğrencilerle ilgili dönütlerin yeterli olup olmadığına ilişkin kararsızlık yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca katılımcıların %41.4’ü madde analizleri için klasik yöntemleri tercih edip etmeme noktasında kararsızlık yaşadığını ifade etmiştir., The aim of this study is to collect and examine teachers’ opinions about classifications based on the Sato Test Theory (STT) and provide feedback on the functioning of the items and the learning situations of the students. For this purpose, a 12-item questionnaire was applied to 70 teachers who were working at different levels in Turkish National Education Ministry schools, online and face-to-face. By following a descriptive method, frequency values and percentages of the responses given by the teachers to each item of the questionnaire were reported. The results show that the vast majority of participating teachers (81.4%) are willing to use the STT. However, it was determined that the participants were satisfied with the feedback provided by STT about the functioning of the test items and the learning situations of the students. In addition, the vast majority of teachers believe that the feedbacks of STT encourages them to build an item pool and facilitates their work at the point of improving teaching. However, it was observed that a significant proportion of the teachers participated in this study had an ambiguity about whether the feedbacks related to the items and the students were sufficient. It is also a remarkable finding that 41.4% of the participants expressed their hesitancy about choosing classical methods for substance analysis.

The aim of this study is to collect and examineteachers’ opinions about classifications based on the Sato Test Theory (STT)and provide feedback on the functioning of the items and the learning situationsof the students. For this purpose, a 12-item questionnaire was applied to 70teachers who were working at different levels in Turkish National EducationMinistry schools, online and face-to-face.By following a descriptive method, frequency values and percentages ofthe responses given by the teachers to each item of the questionnaire werereported. The results show that the vast majority of participating teachers(81.4%) are willing to use the STT. However, it was determined that theparticipants were satisfied with the feedback provided by STT about thefunctioning of the test items and the learning situations of the students. Inaddition, the vast majority of teachers believe that the feedbacks of STTencourages them to build an item pool and facilitates their work at the pointof improving teaching. However, it was observed that a significant proportionof the teachers participated in this study had an ambiguity about whether thefeedbacks related to the items and the students were sufficient. It is also aremarkable finding that 41.4% of the participants expressed their hesitancyabout choosing classical methods for substance analysis., Bu araştırmanın amacı, Sato Test Kuramı (STK)'nadayalı olarak gerçekleştirilen ve maddelerin işlerliği ile öğrencilerin öğrenmedurumları hakkında dönüt sağlayan sınıflamalara yönelik öğretmen görüşlerinintoplanması ve incelenmesidir. Bu amaçla MEB’de farklı düzeylerde görev yapan 70öğretmene çevrimiçi ve yüzyüze olmak üzere 12 maddelik bir anket uygulanmıştır.Betimsel bir yöntem izlenerek öğretmenlerin her bir anket maddesine verdiğiyanıtların frekans değerleri ve yüzdelikleri raporlanmıştır. Elde edilensonuçlar, katılımcı öğretmenlerin büyük çoğunluğunun (%81.4) STK’yı kullanmayaistekli olduklarını göstermektedir. Bununla birlikte katılımcıların, STK iletest maddelerinin işlerliği ve öğrencilerin öğrenme durumları hakkında verilendönütleri beğendikleri ve işe yarar buldukları belirlenmiştir. Ayrıcaöğretmenlerin büyük çoğunluğu dönütleri madde havuzu oluşturma konusunda teşvikedici bulmakta ve öğretimi iyileştirme noktasında işlerini kolaylaştıracağınıdüşünmektedirler. Buna karşın, bu araştırmaya katılan öğretmenlerin önemli birkısmının maddeler ve öğrencilerle ilgili dönütlerin yeterli olup olmadığınailişkin kararsızlık yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca katılımcıların %41.4’ümadde analizleri için klasik yöntemleri tercih edip etmeme noktasındakararsızlık yaşadığını ifade etmiştir.

Bu araştırmada, farklı oranlarda(%15 ve %25) ve yapılarda (TROK ve ROK) oluşturulan kayıp veriler yerine farklıyöntemlerle yaklaşık değer atanması sonucu elde edilen veri setlerinin tam verisetleriyle karşılaştırılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma verilerinintoplandığı grup, PISA’ya (2012) Türkiye’den katılan 15 yaş grubundaki 4848öğrenci arasından matematik özyeterliği anketine katılan ve eksiksiz birşekilde yanıtlayan 3129 öğrencinin puanlarından oluşan veri seti üzerindeyürütülmüştür. Söz konusu veri seti içerisinden farklı yapılar oluşturulacakşekilde farklı oranlarda veri silinerek eksik veri setleri oluşturulmuştur. Bu eksikveri setleri BM, BVA, ESE, MUA, MZMC ve RA olmak üzere altı farklı gelişmişdeğer atama yöntemiyle tamamlanmıştır. Sözkonusu yöntemlerle yapılan yaklaşık değer atamaları sonucu elde edilen ölçekpuanları ile tam veri ölçek puanları arasındaki korelasyon değerlerinin yüksekolduğu görülmüştür. Benzer şekilde farklı yöntemlerle tamamlanmış verisetlerinden elde edilen ölçek puanları arasındaki korelasyon değerleri deyüksek bulunmuştur. Tam veri seti ile tamamlanmış verisetlerinden hesaplanan ölçek puanları arası farkların mutlak değer toplamlarıve ortalamaları göz önünde bulundurulduğunda belirlenenkoşullar altında en iyi çalışan yaklaşık değer atama yöntemlerinin MZMC ve BMolduğu sonucuna ulaşılmıştır., In this study, it is aimed tocomparatively research of data sets obtained imputation for missing values that is formed by different ratios(%15 and%25) and in different structures (MCAR and MAR) with different methods. Thisstudy has been conducted on data set formed by points of 3129 students whoparticipated in mathematics self-efficacy survey and answered it completelyamong 4848 students- age group of 15-who participated in PISA 2012 fromTurkey. Missing data sets have beenconstituted by deleting data in different ratios to be constitute differentstructures in the data set. These data sets have been completed by sixdifferent nearby value imputation including EM, BIM, PSM, MCMC, MDIM, and RIM. Obtained data sets have been compared with full data sets by scalepoints of students. Inthe scope of the research, correlation between obtained scale points and scalepoints of real data has been seen quite high. Similarly, when scale points is considered, correlation of missing dataimputation methods with each other have also been found quite high. Consideringthe difference between the totals and avarages of student scores calculatedfrom the full data set and imputed data sets EM and MCMC is founded that thebest missing data imputation methods under all conditions.

Özet Bu çalışmanın genel amacı, farklı oranlarda ve farklı örüntü yapılarında kayıp veri içeren veri setleri üzerinde, farklı yöntemler kullanılarak yürütülen değer atamalarının, örtük değişkenlerle oluşturulan bir yapısal eşitlik modelinden elde edilen model veri uyum değerleri üzerindeki etkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışma, PISA 2012’ye Türkiye’den katılan 15 yaş grubundaki 4848 öğrenci arasından seçilen 1578 öğrenciden elde edilen puanların oluşturduğu veri seti üzerinde yürütülmüştür. Tam veri seti üzerinden eksiltmeler yapılarak tamamıyla rastlantısal olarak dağılan yaklaşık %20 ve %30 oranlarında ve tamamıyla rastlantısal olarak dağılmayan yaklaşık %20 oranında kayıp verilerin oluşturulduğu çalışmada, 10 farklı yöntemle yapılan yaklaşık değer atamalarının model veri uyum değerlerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Kayıp verilerin tamamıyla rastlantısal olarak dağıldığı durumlarda regresyonla atama yöntemi sonrası elde edilen veri yapısının modele uyum değerlerinin tam veri setinin modele uyum değerlerine en yakın değerler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tamamıyla rastlantısal olarak dağılmayan kayıp verilerin bulunması durumunda ise bayesci veri atama ve stokastik regresyonla atama yöntemleri ile yapılan değer atamalarıyla tam veri setinin modele uyum değerlerine en yakın değerlerin elde edildiği belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca, kayıp veriler yerine yaklaşık değer atama yöntemlerinin veri dağılımlarını önemli ölçüde değiştirdiği belirlenmiş ve bilinçsizce yapılan atamaların daha sonra yapılacak olan analizlerin sonuçlarını araştırmacıları yanıltacak şekilde etkileyebileceği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Kayıp Veri Analizi, Değer Atama Yöntemleri, Yapısal Eşitlik Modeli, Uyum İyiliği

Bu araştırmanın amacı, TÜBİTAK Ulakbim Ulusal Veri Tabanları'na indeksli psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde 2005-2013 yılları arasında yayımlanmış olan ölçek geliştirme çalışmalarını, ölçek geliştirme adımları ve ilkeleri bakımından; uyarlama çalışmalarını ise ölçek uyarlama adımları ve ilkeleri bakımından incelemektir. Bu araştırma nitel araştırmalar kapsamında yer alan bir doküman incelemesi çalışmasıdır. Araştırma örneklemini, TÜBİTAK Ulakbim Ulusal Veri Tabanları'nda psikoloji ve eğitim bilimleri kategorilerinde yer alan dergilerde 2005-2013 yılları arasında yayımlanmış ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmaları içerisinden tabakalı seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiş 50 makale oluşturmaktadır. Bu makalelerden 29'u ölçek geliştirme, 21'i ise ölçek uyarlama çalışmasıdır. Araştırma verilerinin toplanmasında, araştırma kapsamında oluşturulan inceleme formları kullanılmıştır. Araştırma örnekleminde yer alan makaleler oluşturulan inceleme formları ile araştırmacı tarafından incelenmiştir. Araştırmacılar arasındaki tutarlılığı belirlemek amacıyla, örneklemde yer alan ölçek uyarlama çalışmaları arasından seçilen beş ve ölçek geliştirme çalışmaları arasından seçilen beş makale farklı araştırmacılar tarafından incelenmiş ve araştırmacılar arasındaki uygunluk test edilmiştir. İncelemeler sonucu toplanan veriler Excel 2007 programında çözümlenmiştir. Toplanan verilerin yüzdeleri ve frekansları hesaplanmıştır. Araştırma bulguları inceleme formlarında yer alan her adım ve ilke için ayrı ayrı ele alınmış ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, incelenen ölçek geliştirme çalışmalarında inceleme formunda yer alan ölçek geliştirme adımlarına ortalama %67 oranında uygun bilgilerin rapor edildiği, ölçek geliştirme ilkelerine ise %40.19 oranında uygun bilgilerin rapor edildiği belirlenmiştir. İncelenen çalışmaların yalnızca dördünde (%13,79) geliştirilen ölçeğin yönergesi ile birlikte ekte yer aldığı belirlenmiştir. Bu nedenle ölçeğin açıklama ve yönergesi ile ilgili ilkelere göre yapılan incelemeler değerlendirme dışında tutulduğunda, incelenen çalışmalarda ölçek geliştirme ilkelerine uygunluk oranı ortalama %51.01'e yükselmektedir. İncelenen ölçek uyarlama çalışmalarında, inceleme formunda yer alan ölçek uyarlama adımlarına ortalama %45.58 oranında uygun bilgilerin rapor edildiği, ölçek uyarlama ilkelerine ise %26.79 oranında uygun bilgilerin rapor edildiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Psikolojik testler, ölçek, ölçek geliştirme, psikolojik ölçme aracı uyarlama, ölçeklerin psikometrik özellikleri The aim of this study is to investigate the scale development studies, which have been published between 2005 and 2013 in psychology and education journals being indexed in TÜBİTAK Ulakbim National Database, in terms of scale development steps and principles, and to investigate the adaptation studies in terms of scale adaptation steps and principles. This study is a document investigation study being in scope of qualitative researches. The sample of study consists of 50 papers which have been chosen with stratified random sampling method from scale development and adaptation studies, which have been published between 2005 and 2013 in psychology and education category journals being indexed in TÜBİTAK Ulakbim National Database. 29 of those papers are development studies, 21 of papers are adaptation studies. The review forms developed within the scope of study were used in order to collect the study data. The papers in sample of research were evaluated by researcher through created review forms. In order to determine the consistency between researchers, five papers from scale adaptation papers in sample and five papers from scale development papers were chosen and evaluated by different researchers, and so the consistency between researchers was tested. The data obtained as a result of evaluations were analyzed in Excel 2007 software. The percentage and frequencies of obtained data were calculated. Research findings were considered and interpreted separately for each step and principle in review forms. As a result of study, it was determined that the rate of information reported in accordance with review form's scale development steps was 67% in scale development papers, and that the rate of information reported in accordance with review form's scale development principles was 40.19%. In only four (13.79%) of reviewed studies, it was seen that the developed scale was presented with its instruction. That's why; when excluding the evaluations conducted according to principles about the description and instruction of scale, the rate of reviewed papers consistency with scale development principles increases to approximately 51.01%. It was determined that the rate of information reported in accordance with review form's scale adaptation steps was 45.58 % in scale adaptation papers, and that the rate of information reported in accordance with review form's scale adaptation principles was 26.79 %.Keywords: Psychological tests, scale, scale development, adaptation of psychological scale, Psychometrics properties of scales 155