Search

"Zajednička kupka" je neka vrsta rekapitulacije: u njoj se o Marinkovićevim opsesivnim motivima govori najizravnije i najneposrednije. Marinković je progovorio i o književnom zanatu, pa bi taj roman trebalo promatrati i u tom svjetlu. Budući da je on ispričan u prvom licu, treba u pripovjedaču koji je svu noć slušao, vidjeti i samoga autora, a njegovo priznanje o svome skoku i padu kao neku vrstu ironičnog komentara vlastita književnog opusa.

Španjolski prijevod Marinkovićevih "Ruku" konačno svrstava hispanofoni svijet među one europske književnosti koje već desetljećima raspolažu Marinkovićevim djelom na svome vlastitom jeziku. Prevoditelji su Milivoj Telećan i Karlo Budor, a zbirka je objavljena 1999.g.

Talijansko izdanje Marinkovićevih "Ruku" djelo je Lionella Costantinija, Hefti edizioni, Milano 1990. Činjenica da nedostaje novela u kojoj se Marinković udaljava od mediteranske sredine i u geografski nedefinirani ambijent smješta alegorično-simboličnu radnju posvećenu problematici totalitarizma, navodi na pomisao da bi ta priča, prema prevoditeljevu mišljenju, mogla biti nezanimljiva za talijanskog čitatelja. No riječ je o dobrom prijevodu i luksuznom izdanju.

Tekst osvijetljuje pjesmu iz optike dvaju povijesno-idejnih konteksta - kritike instrumentalnog uma i socrealističke književnosti, te odgovara na pitanja iz područja teorije subjekta.

Tekst analizira dva prijevoda Gotovca na talijanski: "Muto nodo dell'infinito" (Giacomo Scotti) i prijevode unutar antologije "Nuova poesia" (Marina Lipovac Gatti).Prijevodi su razigrali mogućnost izvornika, a ostali unutar njegove potencijalne razvedenosti.

Tema su Šoljanovi "prostori slobode" kao oslobođenje od kanonskih prostornih modela hrvatske proze u vrijeme kada su se pojavili Krugovi.

U doba zagovaranja živosti i novih ideja u umjetnosti, Šimatović je snimio prilično reprezentativan, premda ne baš kvalitetan, socrealistički film.

Na samom početku 17. stoljeća Habsburgovci su pokušali organizirati opsežnu sječu drva u senjskim šumama i prodati drvo Mletačkoj Republici. Službena politika nalagala je da se novac dobiven prodajom iskoristi za renoviranje utvrda i izvidnica na Vojnoj Krajini i općenito poboljšanja krajiške 'infrastrukture'. Ali, došavši u priliku da zaključe ugovor o sječi i prodaji drveta iz senjskih šuma, Habsburgovci su se zapleli u složenu mrežu vlasničkih i interesnih odnosa na Krajini. Sječa drveća u tim prostorima mogla bi biti jedan od glavnih razloga za gradualnu deforestaciju šuma oko Senja i u širem velebitskom području te širenje krša. Ipak, postavlja se pitanje tko je i kako ponajviše iskorištavao ove šume. Kako bi s habsburško-mletačkog aspekta odgovorila na ovo pitanje autorica je iskoristila bogatu dokumentaciju sačuvanu u 'Haus-, Hof- und Staats Archiv' u Beču, tj. zbirku dokumenata pod naslovom 'Comissiones, Instructiones, Relationen, samt der ganzen handlung der Murlaggischen bey Zeng gelegenen Wälder und derenselben von Stockerraumung halben. c. 1600.-1630.'

Revija za kulturu i umjetnost "Prisutnosti"ima posredničku ulogu u recepciji zapadnoeuropske književnosti u Hrvatskoj 1950-ih i 1960-ih.

Plorantis Croatia saecula duo slabo je poznati lirsko-epski spjev Pavla Rittera Vitezovića koji je objavljen 1703. godine u Zagrebu. Spjev ima zanimljivu narativnu strukturu jer personificirana Hrvatska u 1. licu opisuje vlastitu povijest tijekom 16. i 17. stoljeća koja su obilježena osmanlijskim osvajanjima, a iz njega se, pored ostaloga, može iščitati i percepcija okoline tipičnog baroknog plemića. Tu se otkriva i autorovo empirijsko poznavanje toga područja. Vitezović, naime, potječe iz Senja smještenoga na samome rubu tromeđe, a usto je u više navrata, a osobito tijekom 1699. i 1700. godine kao predstavnik hrvatskih staleža u komisiji za razgraničenje nakon Karlovačkog mira obišao čitavo to područje. Na osnovu analize Vitezovićeva teksta nastojat će se istražiti njegova percepcija prirodne okoline, što u širem smislu obuhvaća prirodnu osnovu (planine, rijeke, more), biljni i životinjski svijet, tlo, kao i ljudska naselja (s posebnim naglaskom na diskurzivni tretman fortifikacija). Na taj način pokušat će se predočiti jedna mentalna topo- i geografija tromeđe s početka 18. stoljeća.

Lirika što je pišu krugovaši tipološki je bitno drukčija od lirike prethodne, međunarodne faze. Ona donosi mnogo novina i doseže visok artistički stupanj. Pjesnici imaju visoko razvijenu svijest o vlastitom poslanju, a pozitivno su motivirani u tom smislu što im je primarna intencija da stvore nove vrijednosti.

Ciklizacija u Šoljana ima dvije temeljene funkcije: s jedne strane otklanja se tradicionalni model romana i s time fabularni karakter proze. S druge strane, ciklizacija pogoduje poetizaciji proze. Šoljanove "Izdajice", sa spiralnom konstrukcijom, mogu se povezati s novom hibridnom koncepcijom proze u Andreja Bitova.

Zbirka "Neprijatelj" ogledi su o pripovijedanju, o pripovjedačkim mogućnostima, nastup ludizma. Obnova pripovijedanja izvedena u zbirci uklapa se u viđenje postmodernoga svijeta koji izražava "čežnju za mitom". Zanimanje za kategorije koje privlače suvremene pisce, a to su kategorije autora, pripovjedača i čitatelja, književnost kao komunikacijski proces, u hrvatskoj je književnosti snažnije otpočelo pedesetih godina 20.stoljeća.

U članku su obrađeni antroponimi Tromeđe (Lika, sjeverna Dalmacija, Bosanska krajina) i to samo oni kojima su motivi nastanka uvjetovani prirodnom sredinom, tj. biljnim i životinjskim svijetom. U prvom su planu prezimena, njih blizu dvjesta i pedeset, a od ostalih antroponomastika samo oni koji se nalaze u njihovoj osnovi. Prema njima se može prosuđivati da su ljudi na prostorima nekadašnje Tromeđe bili čvrsto povezani sa svojom prirodnom sredinom i da je podudarnost u načinu oblikovanja antroponomastičkih znakova posljedica migracijskog vrtloženja stanovništva koje se puna dva stoljeća, zahvaćeno neprestanim mletačko-turskim i austrijsko-turskim ratovanjem, kretalo ovim prostorima ravnomjerno s promjenama političke vlasti. Najbolji je primjer grozd od preko osamdeset prezimena tvorenih od osobnog imena Vuk.

Rad raščlanjuje Marinkovićevu novelu Prah kao autoreferencijalnu metakomunikacijsku alegoriju putanje razumijevanja i tumačenja ne samo književnih i tekstualnih poruka, nego svih semiotičkih sklopova, tj. načina na koji označitelj proizvodi učinak označenoga (fabule, teme, značenja) i uvjeta pod kojima primatelj konstruira značenje na temelju vlastite prešutne procjene hijerarhijskog rasporeda iskazivačkih kompetencija. U tu se svrhu razmatraju odnosi pripovjednih glasova i fokalizacija naprama tematiziranim oblicima odašiljanja, primanja, očitavanja i naručivanja usmenih i pismenih jezičnih odnosno gestualnih i ikoničkih poruka, kako bi se provjerila polazišna hipoteza prema kojoj "pošiljatelj od primatelja uvijek prima vlastitu poruku u izokrenutu obliku" (Lacan), pa (ne samo književnu) komunikaciju obilježavaju narcizam, tautologijska cirkularnost i prisila na ponavljanje.

Pedesete godine iz aspekta španjolske recepcije hrvatske književnosti su prijelazno razdoblje. Predstavljeni su realisti, narodne bajke, kroatističke publikacije, prepjevi hrvatskih pjesnika i dramski opus Milana Begovića

Premda je otkrivalačka, pionirska uloga i popularizatorska zasluga "Krugova" neosporna, krugovaški je Eliot u prvom redu u svjetskom kontekstu ovjerovljeni autoritet kojim se pribavlja vjerodostojnost vlastitim tvrdnjama i naporima u domaćem okružju, a u manjoj mjeri sugovornik u trajnom kritičkom i pjesničkom dijalogu.

Il testo indaga sull'utilita e sulla fruibilita delle teorie della traduzione, nel momento in cui traduttore si accinge a elaborare un' opera d'arte letteraria in un'altra lingua. L'autrice del testo esamina le piu attuali proposte nel campo della teoria traduttiva e applica il modello di Peter Torop sulla traduzione italiana di "Izgubljni zavičaj" di Slobodan Novak. Si tratta di un'esemplare traduzione in lingua italiana.

Autor se bavi ekohistorijskim opservacijama u Vukasovićevom i Hacquetovom opisu Like i Krbave i okolnoga krškog ozemlja iz 1770-ih i 1780-ih godina u mjeri u kojoj se one posebno odnose na ulogu i značenje vode u prirodnoj sredini i životu ljudi u tim dijelovima tromeđe (&#8220 ; Triplex Confinium&#8221 ; ) u drugoj polovici 18. stoljeća.

Produkcija u animiranom i eksperimentalnom filmu u popriličnoj je suprotnosti s igranofilmskom. Ti filmovi drže korak s dosezima novoga svjetskoga filma i predstavljaju izraz subjektivizma, odnosno radikalne stvaralačke volje.

Moderna ukrajinska književnost "šezdesetnika" u odnosu na moderne tendencije koje su otpočeli hrvatski krugovaši kasnila je cijelo desetljeće.

Alcuni titoli, presenti in una decina di antologie che si possono trovare nelle biblioteche tedesche, rappresentano almeno un inizio permettendo al lettore tedesco interessato di fare conoscenza con l'opera di Tin Ujević.

L' autore suppone che Krleža avesse scelto coscientemente, e perfino sotto l' influenza delle poesie di Ady di carattere biblico, quelle parole del patrimonio linguistico caicavo che presentano un' acustica simile a quelle in Ady.

Nell'articolo si studia dal punto di vista storico-letterario e analitico la piu importante raccolta poetica di Lovrić dell'anno 1915. "La sacra primavera" - "Sveto proljeće" nei suoi tre cicli mostra una accentuatat eterogeneita sia sul piano espressivo che su quello tematico e testimonia la svolta poetica elle' autore negli anni in cui ebbe origine la raccolta. I mediocri risultati artistici di Božo Lovrić ottengono una certa importanza storico-letteraria nel contesto evolutivo della poesia craota intorno alla Prima guerra mondiale.

Pjesnička zbirka Pjesme o četiri arhanđela vrhunac je Nazorove religiozno-metafizičke poezije. Pjesme su pod jakim utjecajem antropozofije. Nazor, međutim, nije postao antropozof niti je poslije nastavio pisati metafizičku poeziju koja u njegovom bogatom i šarolikom opusu predstavlja samo jedno razdoblje pored mitološko-legendarnog i dionizijskog, a poslije socijal-realističkog momenta.

Đuro Sudeta, l' individualista della letteratura croata, con la novella "Mor" si e conquistato un posto importante nel capitolo della prosa fantasticao croata. Questo studio analizza l'impostazione romantica dei personaggi e il posto occupato dal narratore nella presentazione diffusa i "moderna" del contenuto. Il gioco del fatastico e del reale crea una concezione neoromantica del mondo nel segno dell' espressionismo.

La metaforica formale-musicale, successivamente unita alla parola "sinfonia", ha saldamente aderito a 6 testi di Krleža, probabilmente anche perche nessuno di essi puo essere definito univocamente con la terminologia della teoria dei generi letterrari. Sono testi di natura sincretica che porta chi li analizza ad interpretarli come un' insolita connessione della forma lirica e drammatica.

Il traduttore Silvio Ferrari ha offerto al lettore italiano il meglio dell' opus di Krleža: Hrvatski bog Mars, Povratak Filipa Latinovicza, Na rubu pameti, Glembajevi.Krleža e ancora in attesa del posto che gli spetta e di una vera ricezione.

Lo studio verifica sotto l'aspetto marulologico tutti i testi di Vladimir Nazor su Marko Marulić, creati dal 1898 al 1942, e specialmente quelli tra la fine degli anni venti fino agli inizi degli anni trenta. Alla fine del saggio sono enunciate le tesi su alcune somiglianze tra le posizioni letterarie di Vladimir Nazor e Marko Marulić come prova dell' aumentato interesse di un poeta croato del XX secolo per il suo predecessore del XVI secolo.

Intenzione di questo lavoro e provarsi a dare una descrizione della nostra lirica espressionistica, senza l'ambizione di definire risolutamente il suo contesto e i suoi esiti. Le risposte espressionistiche a queste questioni dovrebbero differenziarsi dalle risposte date da tutte le latre formazioni.

In this article the problem of periodization of the modern croatian literature is disccussed. If we talk generally about croatian literary avantguard, the platform for dispute is wider then if we talk about croatian literary expressionism, because the term of avantguard can cover differentstylistic tendencies characteristic for this period. The discussion about croatian literary expressionism will result with different conclusions then the discussion about croatian literary avantguard.

L'autore richiama l'attenzione sulla reciproca relazione tra Krleža e Toller del quale da parte croata si e parlato raramente, sebbene perfino tre opere drammatiche di Toller risalgano al tempo in cui Krleža scriveva, pubblicava su una rivista e faceva rappresentare a teatro il "Golgota". Nonostante le differenze rilevate questi drammi appartengono el teatro degli anni venti del secolo che si puo chiamare politico e di chiaro orientamento a sinistra.

Nei primi testi sul film e del tutto evidente anche l'influsso del discorso letterario (e dei metadiscorsi letterari), e si pone la questione se le recenti richieste di un approccio poststrutturalistico nel parlare del film (e la comparsa di una critica filmica fortemente ideologizzata) non siano frutto della stessa dipendenza, ancora una nella serie di prove della codificazione del parlare di film tramite il discorso letterario.

In un clima di crescente attenzione per le problematiche traduttive, le rispettive teorie non hanno ancora approfondito due aspetti particolari di questo setore: scrittori tradotti da scrittri e scrittori che traducono se stessi. L'autrice del presente saggio li analizza per quanto concerne l'area italiana e prende spunto di quanto a proposito hanno scritto i narratori-traduttori italiani (Pavese, Landolfi, Lucentini, Eco, Calvino, Fortini, Magris...), ma sottolinea che il problema dell'autotraduzione rimanga ancora tutto da studiare. A proposito di questo aspetto molto particolare e "pericoloso" per il buon esito di una traduzione letteraria, l'autrice si soferma sull'autotraduzione dell'"Orso Brundo" di Vladimir Nazor, presenta l'analisi metrica e lessicale di questo poema in italiano e sottolinea, esemplificando, la grande intesa di Nazor auto-traduttore con i poeti italiani (Leopardi, Carducci, Pascoli...) che a sua volta aveva tradotto in croato.

L'inverno di Nazor

Recepcija Vladimira Nazora u Italiji

Heine di Nazor

L'autore come ospite

Nazor: Die Erwartungen der Barbarei

Vladimir Nazor e Lorenzo Stecchetti

La ricezione e le traduzioni di Vladimir Nazor in Germania

U članku se nastoji pokazati kako glavni lik Kamovljeva romana Isušena kaljuža Arsen Toplak želi postati piscem, te se njegove zapise, bilješke i crtice tumači u svjetlu metaliterarnog povezivanja dvaju tekstova: Kamovljeva romana i Toplakova rukopisa. Budući da su tipovi diskursa u Kamovljevu romanu veoma različiti, također se želi istaknuti veza između Kamovljeve proze, te njegove poezije i dramografije. Time se zaključno pokazuje zašto su Kamovljev i Toplakov rukopis nužno nezavršeni.